Basisbegrippen

Ontwerp kruispunten
Verkeerslichtengeregelde kruispunten…
… zijn geen kruispunten met verkeerslichten
Basisbegrippen

Voorbeelden lantaarns
– ‘volle lens’ – 3-kleurig
– voetgangerslicht
– pijllicht
– voorlooppijl
– tramlicht
– ontruimingspijl
Basisbegrippen
3

Signaalgroepen
– Lantaarns die steeds zelfde kleur hebben is een signaalgroep

Fasen
– Fase is een deel van een cyclus waarbij sommige signaalgroep steeds groen en andere
steeds rood hebben
– In Vlaanderen regelt men fasen, geen individuele lantaarns of signaalgroepen
Basisbegrippen
4

Lichtenregeling is een cyclische opeenvolging van fasen


Voorbeeld van een semi-conflictvrije regeling
De keuze van de fasen moet compatibel zijn met geometrie van het kruispunt
Basisbegrippen
5

Detectielussen
Basisbegrippen
6

Conflicten
Basisbegrippen
7

Veiligheidstijden
Basisbegrippen
8
Basisbegrippen
9
Basisbegrippen
10


Verliestijd en cycluslengte bepalen capaciteit (cycluslengte beperkt tot 120 sec)
Cyclustijd bepaalt ook gemiddelde wachttijd
Basisbegrippen
11
Basisbegrippen

Optrekverlies
– Tot 3 sec voor rechtdoorgaand verkeer
– Tot 5 sec voor afslaand verker


Oranjerijden 2 tot 4 sec
Afrijcapaciteit
– 1900 à 2000 pae/u
– Correctiefactoren
–
–
–
–


Rijstrookbreedte en kwaliteit wegdek
Helling, uitzicht, geparkeerde voertuigen
Afslaand verkeer (rechts of links)
Bushalten, meerijdende fietsers
Vuistregel: groentijd/cyclus T = 1 sec + pae/cyclus * 2 sec
Formule van Webster voor berekenen van optimale cyclustijd
Ontwerp

Compromis zoeken tussen mekaar
deels tegensprekende objectieven:






Verkeersveiligheid eerste prioriteit
Capaciteit hoger dan intensiteit
Wachttijden binnen perken houden
Technisch realiseerbaar
Wettelijke bepalingen
Plaatsingsvoorwaarden van de
wegbeheerder
Gewoonten en gebruiken
Uniformiteit


Ontwerp

Geometrie

Basis volgorde:
–
–
–
–

Stopstreep
Zebrapad
Verkeerslicht
Fietsoversteek
Basismaatvoering:
– Lichten 5 m na stopstreep
– Portieken 7 m
Ontwerpkeuzes
Compact kruispunt = lagere verliestijd = hogere capaciteit
1 sec extra verliestijd = +/- 40 voertuigen = eventueel 250 meter file extra
Ontwerpkeuzes
Haakse oversteek =
snelste oversteek voor fietsers en voetgangers
rechtsaffers zien conflict pas later
minder verliestijd voor regeling (1 m = 1 sec)
Oversteek parallel aan weg
minder verliestijd (10 m = 1 sec) voor auto’s
logische looplijn voor voetgangers
Compromis = bisectrice
Ontwerpkeuzes






Fietspad aanliggend of uitgebogen
Fietser heeft voorsprong bij start groen
Oversteek wordt korter (ook voor
voetgangers)
Lager risico op dode-hoek-ongeval bij
start groen
Risico op dode-hoek-ongeval blijft
wanneer licht reeds op groen staat
Zebrapad ook verder van kruispunt,
waardoor veiligheidstijd stijgt voor
kruisend verkeer
Ontwerpkeuzes





Aantal rijstroken
Aantal opstelstroken
Verhogen capaciteit
Verhogen ook verliestijden
(vooral door verlengen van
voetgangersoversteek)
Middenberm nodig
Ontwerpkeuzes

Plaats voor palen: 0,5 m van
rand van weg

Looplijnen van voetgangers

Draaicirkel vrachtwagens en
bussen (stopstreep achteruit
en palen verder van de rand)
controle met bvb Autoturn


Bochtstraal
Impact op:
–
–
–
–
Afrijcapaciteit
Vrachtwagens
Uitbuigen fietsoversteek
Ontruiming fietser en
voetganger
– Veiligheid
– Positie stopstreep
– Veiligheidstijden
Ontwerpkeuzes






Oversteek fietsers wordt niet
meer gemarkeerd
Fietsers steken in 1 keer over
Voetgangers hebben rustpunt op
middenberm
Minimale breedte van
middenberm = 2 m
Overbreedte van middenberm is
nadelig voor capaciteit
Groen voor voetgangers zodat
bij start groen in 1 keer
oversteekbaar (wettelijke
vereiste tot aan middenberm)

Zichtbaarheid lichten




Boogpaal (volle lens)
Portiek (pijllichten)
Galgpaal (semi-conflictvrije regeling)
Aandacht voor omvang fundering !


Herhaallicht
Knipperlicht
Ontwerpkeuzes


Lengte opstelstrook = plaats voor 1,5 keer gemiddeld aantal wagens per cyclus
PAE per u / #cycli per u * 9 m (berekening 95% kans van Poisson verdeling)
Ontwerpkeuzes
Ontwerpkeuzes
Fietsers in/uit de voorrang
Verkeersplateau
Hoek aansluiting
Proces

Bouw iteratie in ontwerpcyclus in:
–
–
–
–
–
–
Verkeerskundige analyse (intensiteiten, capaciteit, verkeersveiligheid, functie van weg)
Voorontwerp infrastructuur
Voorontwerp VRI regeling (+ micro-simulatie) + feedback infrastructuur
Ontwerp infrastructuur
Ontwerp VRI
Evaluatie en bijsturing
Voorbeeld N80xE313xR71 (Hasselt)
28
Voor vragen en opmerkingen kunt u contact opnemen met:
Raf Venken
T +32 (0)11 26 03 11
E [email protected]