Bekijk de editie van juni 2014

Uitgave 8 – Juni 2014
Vanuit het management, door Ingrid Paalman
Het klinkt bijna als een cliché, maar aan ook dit jaar lijkt weer sneller
voorbij gegaan dan het voorgaande. Het afgelopen jaar stond in het teken
van de voorbereiding op de accreditatie van de opleiding en de
Opleidingsschool. Met elkaar is het beroepsbeeld onder de aandacht
gebracht van alle betrokkenen in het werkveld. Wat mij blijvend
aanspreekt hieruit is de voortdurende drive van iedereen om leren
centraal te stellen. In Opleiden in de School is ook het afgelopen jaar weer
zichtbaar geworden waar Dewey (1917) al heel duidelijk voor stond: leren
is een actief proces en vraagt verbinding en oefening in de echte praktijk.
De oefening in de praktijklijn voor onze studenten op jullie scholen en de
verschillende Comakers geven dat ‘echte’ leren vorm. De Comakers dragen
bij aan het onderzoeksmatig kijken naar de onderwijspraktijk. Ideeën voor
verbetering, vernieuwing en verandering zijn ook het afgelopen jaar
wederom vormgegeven, mooi! Eind september zal de opleiding en de
Opleidingsschool opnieuw geaccrediteerd worden. We zien deze
accreditatie met vertrouwen tegemoet, omdat we samenwerken met een
fantastisch werkveld waar de deuren voor onze studenten en collega’s
open staan! Voor de komende tijd wensen we jullie nog veel succes met de
afronding van het jaar. Geniet van de vakantie en kom met frisse en goede
moed weer terug. We ontmoeten jullie graag weer op onze opleiding na de
vakantie!
Vriendelijke groeten namens het MT,
Ingrid Paalman
Angela Heinsman, bedankt!
Angela Heinsman-Feringa heeft met ingang van het nieuwe schooljaar een
andere taak binnen de lerarenopleiding van Windesheim Flevoland en dat
betekent dat ze als Instituutsopleider Opleiden in school niet meer
betrokken is bij Lelystad. Haar taak wordt overgenomen door Pim Mol.
Angela heeft op inspirerende, motiverende en daadkrachtige wijze
bijgedragen aan het tot stand komen van Opleiden in school te Lelystad. In
2011 is Opleiden in school gestart i.s.m. schoolbesturen Stichting SchOOL,
SCPO en SKO (FV)met een totaal van 7 opleidingsscholen. Zij heeft zorg
gedragen voor implementatie van het belang aangaande Opleiden in school
m.b.t. Comaker, studenten, mentoren, en schoolopleiders. Namens de
schoolopleiders Lelystad wensen we haar veel succes op de Pabo met haar
nieuwe taak. Angela, bedankt!
Monique Oude Reimer, coördinerend schoolopleider Lelystad
Door:
Kernteam OiS
Pim Mol (ASG)
Martinette Strik (Prisma)
Conny Boendermaker
(SKOFV- Almere)
Angela Heinsman
(Lelystad)
Rudolphine Nortier
(coördinatie)
Door:
Monique Oude Reimer
Professionalisering mentoren van De Buitenburcht: de Prismascholen gebruiken onder andere het door de schoolopleiders
ontwikkelde gespreksformulier
Tijdens een studiedag van de Buitenburcht stond onder andere op de
agenda: professionaliseren van mentoren. De aanleiding voor dit
onderwerp was het nieuwe gespreksformulier, dat de schoolopleiders van
opleidingsschool Prisma hebben ontwikkeld, in samenspraak met de
coördinerend instituutsopleider. Er wordt onder andere uitgegaan van de
kernkwaliteiten van studenten. Maar wat zijn kernkwaliteiten en wat doe
je ermee?
Na een inleidend filmpje, (Blind Man l The Power of Words we
use!) www.youtube.com/watch?v=YfNO3rd1Pcg, hebben we het
kernkwadrant van Daniel Ofman nader bekeken. Kernkwaliteiten zijn
volgens Daniel Ofman de specifieke sterktes die iemand kenmerken. Ze
maken je tot wie je bent. Het zijn ook de positieve punten die een ander het
eerst over je zal zeggen als er naar gevraagd wordt. Behalve
kernkwaliteiten worden ook de valkuil, de uitdaging en de allergie
aangegeven. Wat in jouw allergie zit, kan juist een kernkwaliteit van een
ander zijn.
Binnen kernreflectie, de reflectietheorie van Korthagen en Vasalis, hebben
kernkwaliteiten een cruciale rol. Zij spreken niet van valkuilen; alle
kwaliteiten hebben op zichzelf staand een mooie kracht en kunnen bij
bewustwording ingezet worden. Er wordt gedacht vanuit de wens: hoe ziet
deze situatie er uit als deze helemaal is zoals jij wil? Daarna wordt via ‘de
lift’ gekeken naar wat iemand er over en bij denkt, voelt, ervaart en
handelt.
Met een lijst met voorbeelden van kernkwaliteiten keken de collega’s naar
een filmpje van een student die les geeft. Tijdens het bekijken van het
filmpje noteerden de collega’s de kernkwaliteiten die ze zagen. Hierna
praatte men hier in duo’s over. Sturend hierin waren vier punten, die op
het gespreksformulier voor de mentoren staan:
1.
2.
3.
Door de student geformuleerde leerpunt(en).
“Ik zag de volgende kernkwaliteit(en) bij de student.”
Op de volgende wijze kan de student haar/zijn kernkwaliteiten
inzetten bij minder goed lopende aspecten van de les
(voorbereiding) (denken vanuit de wens).
4.
“Naar aanleiding van vraag 1 (leerpunt van de student), luidt mijn
feedback als volgt:”
Na dit alles met elkaar terug te hebben gekoppeld, bekeken de collega’s in
verschillende lokalen in kleine groepen andere filmpjes van studenten. Een
half uur later was ik benieuwd wat de ervaringen waren. Kernkwaliteiten
benoemen was voor de meesten prima te doen. Maar benoemen hoe de
student deze kernkwaliteiten in kan zetten bij minder goede aspecten van
de les (voorbereiding) bleek een stuk lastiger. Bij het laatste punt werd
gezegd: de uitdaging van die kwaliteit helpt soms om je feedback aan de
student te formuleren.
Door:
Martinette Strik
Dorenda de Boer
Kortom: we zijn er nog lang niet over uitgepraat en zo hoort het. Zolang je
met elkaar in gesprek bent, maak je van elkaars kernkwaliteiten optimaal
gebruik. Deze kwaliteiten kunnen wij weer gebruiken om studenten te
helpen om collega’s van ons te worden en te zijn.
De filmpjes die we hebben gezien, kwamen tot stand dankzij de
medewerking van onze studenten op De Buitenburcht: Danièla, Sabrina,
Renée, Cynthia en Hanneke. Bedankt!
Dorenda de Boer
Schoolopleider van De Buitenburcht, Almere Buiten
Presentaties op de Ontdekking
Door:
Rudolphine Nortier
Op woensdag 18 juni hebben drie groepjes studenten hun Comaker
gepresenteerd op de Ontdekking. Naast teamleden en directie van de
Ontdekking, de Columbusschool, de Hasselbraam en Letterland, waren
Ingrid Verheggen (bestuurscommissie ASG), Marie-Trees Meerenboer
(clusterdirecteur ASG met OIS in portefeuille) en Hans v.d. Vlugt
(Onderwijsinspectie, ministerie van Onderwijs) hierbij aanwezig.
Verderop in deze nieuwsbrief staat een verslag van de Comaker over
eigenaarschap op de Ontdekking. De andere twee Comakers gingen over
studievaardigheden in de bovenbouw en begrijpend luisteren in de
onderbouw. De nadruk binnen de Comakers komt steeds meer te liggen op
onderzoek doen binnen het ontwikkelthema van de desbetreffende school.
Dat is ook de inzet van de schoolbesturen en de Pabo. Deze ontwikkeling
was goed te zien bij deze Comakers. Het zijn duidelijk geen opdrachten
meer die de student uitvoert en die in een la verdwijnen. De samenwerking
en daardoor de meerwaarde voor de scholen en voor de studenten was
mooi om te zien. Het was voor de bestuursleden en voor Hans v.d. Vlugt
toch ook herkenbaar en als vanouds: scholen blijven bijvoorbeeld
worstelen bij studievaardigheden met de transfer naar andere vakken. Ook
eigenaarschap is een steeds terugkerend thema. Naarmate onderwijs zich
ontwikkelt, passen deze thema’s zich aan de actualiteit aan. Er was ook
duidelijk te zien dat er een verdieping plaatsvindt door het
onderzoeksmatige karakter van de Comakers. Het is een mooie
samenwerking geworden tussen de scholen en de Pabo. Voor beide
partijen is er winst te behalen. Het was een inspirerende middag. Niet in
het minst dankzij de enthousiaste presentaties door onze studenten!
Comaker op ‘t Schrijverke
Voor Katholiek Jenaplanbasisschool ’t Schrijverke te Lelystad werken wij
dit jaar aan het ontwikkelthema ‘Omgevingsonderwijs’. De vraag die wij
van de school kregen was “Hoe past omgevingsonderwijs binnen het
curriculum van onze school?”.
Door:
Serrien Huson
Lindsey van den Brink
Op basisschool ’t Schrijverke is in het kader van omgevingsonderwijs al
kennis gemaakt met verschillende aspecten hiervan. Er is al gewerkt met
schooltuintjes en met natuurlijke speeltuinen.
Een jenaplanschool is een wereldoriënterende school. Het streven van ’t
Schrijverke is om wereldoriëntatie het hart van het onderwijs te maken.
Dit moet het centrale onderwijsdoel worden, waaronder de volgende
punten vallen:
- het oproepen en ontwikkelen van het besef van verwondering;
- het leren zorgen voor jezelf, mensen, dieren, planten, dingen, de
samenleving, de nabijgelegen en brede omgeving van uit een groeiend
besef van saamhorigheid.
Om aan wereldoriëntatie te werken wordt ook gebruik gemaakt van een
Jenaplan-methodiek ‘door de wereld op de fiets van Jansen’. Hierbij werk je
aan verschillende trappen, namelijk prikkelen, leervragen inventariseren,
organisatie, begeleiding, vastleggen en registratie. Dit valt te vergelijken
met een lesvoorbereidingsformulier.
Waarom is omgevingsonderwijs toch zo belangrijk? De omgeving wordt
door iedereen op zijn eigen manier gebruikt. Het is een afspiegeling van de
samenleving die zich in de school begeeft. Maatschappelijke discussies zijn
terug te zien in de plaatselijke omgeving. Je ziet in het klein terug wat er in
de grote wereld speelt. Daarom is omgevingsonderwijs belangrijk.
Het afgelopen semester hebben wij ons gericht op de onderbouw; groepen
1/2 en 3/4. Na het verzamelen van de benodigde theorie voor ons
onderzoek hebben wij door middel van een teamvergadering gepeild wat
de wensen van de betreffende leerkrachten zijn. Al snel was duidelijk dat
zij graag een natuurpad wilden hebben rondom de school. Wij zijn
daarvoor de omgeving in gegaan, en hebben een route bepaald. Nadat deze
door het team was goedgekeurd zijn wij begonnen met het realiseren van
dit pad.
Wij hebben een seizoenspad gemaakt gecombineerd met een zintuigenpad.
Dit betekent dat elk seizoen bijpassende opdrachten en opmaak heeft. Na
het ontwikkelen hebben wij een testroute gelopen en gefilmd. Deze film
was ook de presentatie van het product naar het team. Verder hebben wij
ook een bijhorende handleiding gemaakt met tips en trucs.
Komend semester gaan wij ons richten op de bovenbouw; groepen 5/6 en
7/8. Om hier te peilen wat de wensen van deze leerkrachten en leerlingen
zijn, hebben wij enquêtes afgenomen. Uit deze enquêtes zijn twee paden
gekomen. Groep 5/6 wil graag een pad over de natuur met
probleemoplossing-opdrachten. Groep 7/8 wil graag een speurtocht over
de natuur, met wat verschillende opdrachten tussendoor.
Wij gaan de rest van het semester werken aan de opdrachten en het
uitwerken van de paden. Aan het eind van het semester gaan wij opnieuw
een testroute lopen en presenteren wij dit weer op een unieke manier aan
het team.
Katholiek Jenaplanschool ’t Schrijverke
Willy Koenders
Windesheim Flevoland - Pabo
Marcel Staring
Eindpresentaties Comakers Prisma:
De Dukdalf, De Buitenburcht, Het Kompas, Het Drieluik & De
Kraanvogel
Een opbrengstgerichte middag!
Op woensdag 18 juni van 14.30 tot 17.00 uur presenteren studenten hun
onderzoeksbevindingen uit coachgroep Prisma: Het Drieluik, De
Buitenburcht, De Kraanvogel en De Dukdalf. U bent van harte welkom!
Locatie: Windesheim Flevoland, Hospitaaldreef 5 in Almere, lokaal 4.02.
De presentaties gaan over:

Woordenschatonderwijs en hoe de didactiek van
woordenschatonderwijs goed geïntegreerd kan worden binnen de
zaakvakken

Begrijpend lezen en hoe de strategieën van begrijpend lezen
uitpakken in combinatie met IPC en zaakvakonderwijs

De tevredenheid van kinderen over hun school en over de nieuwe
rekenmethode die dit schooljaar werd ingevoerd.
De drie presentaties laten het onderzoeksproces zien, en vooral ook de
aanbevelingen en producten die de studenten voor Het Drieluik, De
Buitenburcht, De Kraanvogel en De Dukdalf ontwikkelden.
Meld u aan voor de presentaties via [email protected]
Het moment van presenteren van de Comakers, na een of twee perioden
hard werken, is altijd een spannend moment voor de studenten van het
eerste, tweede en derde studiejaar aan de Pabo. Zij laten op dat moment
zien hoe zij vanuit hun onderzoekende houding en vanuit het
ontwikkelthema van de school gewerkt hebben aan hun onderzoek.
Tevens is het het moment om de school/scholen de resultaten van het
proces te laten zien. Zeker als deze resultaten, in de vorm van concrete
producten als lesbeschrijvingen, workshops en adviezen, daadwerkelijk
gebruikt worden op de scholen, wordt dit door alle betrokkenen als een
grote opbrengst ervaren, waarin ieder haar/zijn rol heeft gehad.
Door:
Martinette Strik
Woensdag 18 juni was de presentatie van vijf van de Prisma-scholen, met
in het publiek de schoolopleiders en Wilma Tjalsma, hoofd afdeling
Onderwijs van Prisma, en de coach en een aantal genodigden vanuit
Windesheim: Bart-Jan Wolters, teamleider op de Pabo, Dick Bosch,
hogeschoolhoofddocent Samen Opleiden in Zwolle, Loes van Wessum,
hogeschoolhoofddocent Ondernemen van Pabo Windesheim Flevoland en
Hanno van Keulen, lector op de Pabo. De studenten hebben met kracht
laten zien hoe Opleiden in de School en de onderzoekslijn van de Pabo
samenkomen in het werken aan de Comakers.
De scholen zijn blij met de uitkomsten; de coach met de inzet en het
enthousiasme van de studenten, hun professionaliteit en hun
studieresultaten. Wilma Tjalsma van Prisma concludeerde na afloop: “Fijn
dat ik bij de Comakerpresentaties ben geweest. Opleidingsdidactiek en
werkveldontwikkelingen komen zo mooi bij elkaar.”
Janine (jaar 2), Darinka (jaar 3), Nanda (jaar 2) en Sharon (jaar 3)
presenteerden hun Comaker over woordenschat in de zaakvakken.
Leroy (jaar 1), Sabrina (jaar 2), Kimberly (jaar 1), Tessa (jaar 1) en Nicole
(jaar 2) presenteerden hun Comaker over begrijpend lezen binnen IPC en
binnen zaakvakonderwijs.
Renée (jaar 2), Cynthia (jaar 2) en Daniéla (jaar 2) presenteerden hun
Comaker over de tevredenheid van de kinderen over hun school en over de
nieuw ingevoerde rekenmethode.
Comaker
Comaker van
van woordenschat
woordenschat naar
naar eigenaarschap
eigenaarschap
Het afgelopen jaar hebben wij, Cecilia, Charlotte en Marit als eerste en
derdejaarsstudenten, stage gelopen op O.B.S. de Ontdekking.
De eerste periode zijn wij, Cecilia en Charlotte, bezig geweest met een
Comaker over woordenschat. De onderzoeksvraag was: In hoeverre sluit
de CITO aan op de methodes onderbouwd, leessleutel en taaljournaal?
Onze conclusie was dat CITO en de methodes onderbouwd, leessleutel en
taaljournaal die op school gebruikt worden niet op elkaar aansluiten. Ook
kwam er uit het onderzoek dat de viertakt , voorbewerken, semantiseren,
consolideren en controleren, niet toegepast wordt in de lessen. Na onze
presentatie was het team geschokt over het feit dat de huidige taalmethode
te weinig woorden aanbood die aansloot bij CITO.
Aangezien het team dit jaar een besluit zou nemen over een nieuwe
taalmethode zijn wij verder gegaan met één onderdeel dat ook een rol
speelt bij het verbeteren van de leerresultaten bij woordenschat en andere
vakken. Zo zijn wij uitgekomen bij eigenaarschap.
In periode twee zijn wij, Cecilia en Charlotte, gestart met een
literatuuronderzoek wat betreft het eigenaarschap van het eigen leren.
Vervolgens zijn wij aan de hand van de theorie gaan kijken naar wat er al
op O.B.S. de Ontdekking wordt toegepast met betrekking tot het
eigenaarschap van de leerlingen.
Door:
Marit Boonk
Charlotte Dirks
Cecilia Tabak
In periode drie zijn wij, Cecilia, Charlotte en Marit opzoek gegaan naar
verschillende werkvormen die het eigenaarschap bevorderen.
Wij hebben de volgende drie werkvormen aangeboden:
- Het voeren van belevingsgesprekken en het schrijven van kindplannen
- Zelfreflectie
- Opdrachtbespreking
Ook hebben wij in deze periode een tussenpresentatie gegeven aan het
team. Met als doel het starten van de proeftuintjes. Elf leerkrachten zijn
enthousiast gestart met werkvormen om te onderzoeken wat het
eigenaarschap bevorderd.
Na de ervaringen die de leerkrachten opgedaan hebben aan het einde van
de proeftuintjes, zullen wij conclusies trekken en van daaruit een
aanbeveling presenteren tijdens de eindpresentatie op 18 juni.
Wij hebben nieuwe kennis opgedaan en deze overgedragen naar het team.
We hebben ons in het eigenaarschap verdiept, wat voor ons relatief nieuw
was. In onze verdere studie en loopbaan kunnen wij dit meenemen. Door
deze Comaker zijn wij gegroeid in verschillende competenties en hebben
wij ons verder ontwikkeld.
Gebruikte literatuur:
-Castelijns, J./ Segers, M./ Struyven, K. (2011) Evalueren om te leren:
Toetsen en beoordelen op school. Bussum. Uitgeverij Coutinho.
-Letschert, J./ Letschert, B. (2007) Wat leraren willen: over veranderingen
in onderwijs van binnenuit. Assen. Uitgeverij van Gorcum.
-Lemov, D. (2013) Teach like a champion. Rotterdam. Uitgeverij CED
Groep.
-Röhner, R./ Wenke, H. (2004) Dalton-onderwijs: Een blijvende inspiratie.
Nieuwegein. Arko uitgeverij bv.
-Röhner, R./ Wenke, H. (2005) Hallo Dalton. Nieuwegein. Arko uitgeverij
bv.
-Simons, R.J. (1995). Van zelfstandig werken naar zelfverantwoordelijk
leren. Katholieke universiteit, Nijmegen.
-Sahadat, I. (16 november 2013) Pestkop onder de loop. Amsterdam.
Volkskrant
-Beukering, T. Lange de, Sonja & Pameijer, N. (2011) Handelingsgericht
werken: een handreiking voor het schoolteam. Den Haag: Acco Leuven.
-Delfos F, M. (2011) Luister je wel naar mij? Amsterdam: B.V uitgeverij
SWP.
-Mahlberg, K & Sjöblom, M. (2008) Oplossingsgericht onderwijzen.
Antwerpen-Apeldoorn: Fontys OSO & Garant-Uitgevers n.v.
-Leenders, Y. & Naafs,F. (2002) Effectieve instructie. Amersfoort:CPS
Uitgeverij

Download Report