Voorjaar 2015 VRIJDAG 9 JANUARI Ronald Giphart (1965

Voorjaar 2015
VRIJDAG 9 JANUARI
Ronald Giphart (1965) studeerde Nederlands en was jarenlang nachtportier in een
Utrechts ziekenhuis. Tijdens dit werk schreef hij zijn debuutroman Ik ook van jou
(1992 ) dat werd bekroond met het Gouden Ezelsoor en negen jaar later werd
verfilmd. Vervolgens schreef hij een groot aantal boeken, columns en artikelen. Hij
toerde samen met Joost Zwagerman door het land met het literaire
theaterprogramma Hamerliefde. In 2006 en 2007 was hij in het theater te zien met
Bart Chabot en Martin Bril en met Nico Dijkshoorn maakte hij in 2012 de voorstelling
Matennaaiers. Zijn novelle Gala was het Boekenweekgeschenk 2003. In 2004 kreeg
hij de C.C.S.Croneprijs, de tweejaarlijkse literatuurprijs van de stad Utrecht en Troost
werd genomineerd voor de NS Publieksprijs 2005. In januari verschijnt zijn nieuwe
roman Harem. Hierin laat hij zien niet alleen meester te zijn in bedwelmende scenes
doordesemd van verliefdheid, maar snijdt hij ook nieuwe thema’s aan, zoals de
keerzijde van het hedonisme en de vloek en zegeningen van het vaderschap.
Roelof ten Napel (1993) groeide op in Friesland. Hij woont inmiddels in Utrecht,
waar hij wiskunde studeert. Hij maakte veel indruk tijdens de schrijfwedstrijd Write
Now! en was in 2012 landelijk winnaar van de Kunstbende, categorie taal. Hij blogt
voor ABCyourself.nl. dat bedacht en begeleid wordt door Edward van de Vendel. Met
Constellaties maakte hij najaar 2014 zijn debuut. In de verhalenbundel wordt de
grens tussen een individu en zijn omgeving onder druk gezet. Waar een mens
ophoudt en iets of iemand anders begint – zij het een vader, broer, plant, vriendin of
kat – blijkt minder helder dan gedacht. Personages worden opgevoerd, ontwikkeld,
vernoemd en herschreven. Telkens weer moeten ze bepalen waar ze zich bevinden
om te leren wie ze zijn. “Geen debuut voor de gemakslezer”, stond in de recensie in
DvhN. “De 21-jarige oud-Jouster vraagt actieve betrokkenheid om op associatief
niveau verbindingen te leggen tussen mensen onderling en in hun verhouding tot
voorwerpen; constellaties te ontwaren”.
H of H
Ida Gerhardt (1905-1997) schreef poëzie die haaks stond op de tijdgeest van de
jaren vijftig en zestig, maar wist toch uit te groeien tot een bekend en geliefd
schrijfster. Haar Verzameld Werk beleefde dertien herdrukken en in Komrijs
bloemlezing uit de Nederlandse poëzie zijn tien gedichten van haar opgenomen, het
maximumaantal. Mieke Koenen schetst in haar biografie Dwars tegen de keer de
verbanden tussen Gerhardts literaire werk en haar levensloop.
Muziek:
VRIJDAG 13 FEBRUARI
Nina Weijers (1987) studeerde literatuurwetenschap in Amsterdam en Dublin. Ze
schreef korte verhalen en essays voor diverse tijdschriften en in 2010 won zij de
schrijfwedstrijd Write Now!. Door Opzij werd ze in 2013 uitgeroepen tot een van de
’35 schrijfsters onder de 35’. Met Simone van Saarloos maakt ze de ‘seksistische
talkshow’ Weijers & Van Saarloos in de Rode Hoed, waarin ze vrouwen interviewt
over hun carrière. Ze is redacteur bij literair tijdschrift De Gids en columnist en
recensent bij De Groene Amsterdammer. De consequenties (2014) is haar
debuutroman en gaat over de keuze tussen verdwijnen en overleven, en het grote
verlangen door een ander gezien te worden. Het boek werd genomineerd voor de
Bronzen Uil en won de Anton Wachterprijs. De vertaalrechten zijn verkocht aan
Frankrijk en Duitsland.
Ellen van Lelyveld (1947) is de oudste dochter van Hella Haasse. Ze studeerde
piano aan het Amsterdams Conservatorium en werkte mee aan diverse
kamermuziekconcerten. Daarnaast is ze ruim dertig jaar als docent verbonden
geweest aan het Artez Conservatorium. In Altijd piano – Muziek in het leven van
Hella Haasse geeft Ellen van Lelyveld een inkijkje in het privéleven van de familie.
Leidraad hierbij vormt de muziek die in huis een belangrijke rol speelde. Hella
Haasse had de gewoonte om haar verbeelding en gedachten te laten inspireren en
inkleuren door melodielijnen en harmonieën.
H of H
Leo Vroman (1915-2014) was in Amerika bekend als bioloog, in Nederland als
dichter en tekenaar. Veel van zijn gedichten getuigen van zijn liefde voor Tineke, met
wie hij in 1947 trouwde. Met behulp van brieven, dagboeken en gesprekken met het
echtpaar reconstrueerde Mirjam van Hengel, destijds Vromans redacteur, het begin
van hun liefdesverhaal, dat zich afspeelt in het brandpunt van de
wereldgeschiedenis. Hoe mooi alles, Leo en Tineke Vroman. Een liefde in
oorlogstijd.
Muziek:
VRIJDAG 13 MAART
Mariëtte Haveman (1957) is kunsthistorica en schrijfster. Ze is hoofdredacteur van
het tijdschrift Kunstschrift en gaf oa de bundel Ateliergeheimen uit, over de
werkplaats van de Nederlandse kunstenaar vanaf 1200 tot heden. De foto van Faye
Finsbury (2008) was haar debuutroman, waarmee ze werd genomineerd voor de
Vrouw en Kultuur Debuutprijs. De vrouwenvanger (2010) stond op de longlist van de
Libris Literatuur Prijs. Voorjaar 2015 verschijnt Het huis achter de wilgen. Het is
1924. De Britse Virginia Wyndham is getrouwd met Roeland Te Wolde. Na de
huwelijksreis neemt hij haar mee naar huis, naar de Drentse veengronden, een
wereld die haar langzaam opslokt. Zestig jaar later wordt ze een icoon op de T-shirts
van een vakantieresort. De roman speelt in een half verzonnen, verdichte versie van
het gebied rond Boschoord, waar de schrijfster in haar jeugd veel kwam, in de
vakanties. Het is geen echt portret maar een geïntensiveerde versie van dat oude
gebied. Het verhaal zelf gaat ook voor een deel over de spanning tussen
werkelijkheid en verdichting.
Ruth Koops van ’t Jagt (1985) en Lieke van den Krommenacker (1980), winnaars
Hendrik de Vriesstipendium 2013, schreven samen Hogelandlopers. In deze novelle
gaat de elfjarige Joris op zoek naar zijn moeder die op een dag gevlucht is voor haar
verleden. Het spoor leidt over het Hogeland, langs wierden, dijken en maren.
Hogelandlopers is een poëtisch verhaal over de worsteling met liefde en schuld,
vriendschap en vaderschap. Er wordt ook een hoorspel van gemaakt.
Ruth studeerde Psychologie en Nederlandse Taal & Cultuur aan de Rijksuniversiteit
Groningen en was daar in 2006/2007 huisdichter. Ze publiceerde haar gedichten in
de bundel Juttersgeluk. Lieke studeerde cultuur- en wetenschapsstudies in
Maastricht en journalistiek in Groningen. Ze schreef voor verschillende bladen en
kranten en is sinds 2013 stadsverslaggever bij Dagblad van het Noorden.
Fedde Schurer (1898-1968), onderwijzer en later hoofdredacteur van de Friese
Koerier, was niet alleen een van de populairste Friese dichters van de twintigste
eeuw, maar ook een van de meest charismatische leiders die de Friese beweging
heeft gehad. In 1956 werd hij als christen-socialist lid van de Tweede Kamer voor de
PvdA. Johanneke Liemburg promoveerde in 2010 op een proefschrift over Fedde
Schurer.
VRIJDAG 10 APRIL
Chaja Polak (1941) is schrijver en beeldend kunstenaar. Als kind van een slachtoffer
en een overlevende van Auschwitz is haar leven in hoge mate bepaald door wat haar
ouders is aangedaan. Ze doorliep de Rietveld Academie en debuteerde op haar
vijftigste met de verhalenbundel Zomaar een vrijdagmiddag. Ze schreef romans,
verhalen en poëzie. Een aantal van haar boeken was genomineerd voor de Libris
Literatuurprijs en werd vertaald in het Engels, Duits, Deens en Italiaans. In april
verschijnt Twintig minuten. Hoofdpersoon Bronia, die Auschwitz heeft overleefd,
staat op het punt om haar man en dochter iets te vertellen over wat haar in het kamp
is overkomen. Iets zo verschrikkelijk dat ze het nooit onder woorden heeft kunnen
brengen en dat haar tegelijk slachtoffer maakt én laat lijden aan een onverdraaglijk
gevoel van schuld.
Tonko Ufkes (1958) is geboren op Zevenhuizen, bij Roden en schrijft al jaren
gedichten en verhalen in het Westerkwartiers. Dat heeft veel overeenkomsten met
het Drents en het Gronings, waardoor hij zowel in Roet publiceert als in Krödde en
Toal en Taiken. Er verschenen vijf dichtbundels en één verhalenboekje van hem. Zijn
nieuwe bundel komt in februari uit bij Het Drentse Boek. De titel is Een tuut veur
beide schelpen. Het bevat zestien verhalen in het Westerkwartiers, ondermeer over
de kwetsbaarheid van de mens, ouder worden en vrouwen. Tonko Ufkes weet in een
sobere taal heel knap beelden en sfeer op te roepen, waardoor zijn verhalen zeer tot
de verbeelding spreken. Hij is, naast schrijver, historicus en gepassioneerd
duivenhouder.
Ida Simons (1911-1960) overleefde met haar man en zoontje de
concentratiekampen Westerbork en Theresienstadt. In 1959 verscheen haar
romandebuut Een dwaze maagd, dat werd ontvangen als ‘volkmaakt meesterwerk’.
Vijftig jaar later is de roman met jubelende reacties van pers en lezers herontdekt. De
vertaalrechten zijn verkocht aan meer dan twintig landen. Uitgever Eva Cossee
vertelt over dit succes en over de heruitgave van de novelle In memoriam Mizzi .