nvtz Academie

Beter toezicht door inzicht
nvtz Academie
2014
2
Voorwoord
NVTZ Academie: Bouwen aan vertrouwen!
De zorg is complexer geworden en overheid en burgers zijn kritischer geworden op
het functioneren van toezichthouders. Toezichthouden in de zorg vergt een
specifieke expertise die ook nog eens door de snelle ontwikkelingen in de zorg
regelmatig dient te worden bijgesteld. In 2013 vierde de NVTZ haar 20-jarig bestaan
onder de vlag ‘Bouwen aan vertrouwen’. Ook zagen belangrijke documenten het
licht zoals het rapport van de commissie Halsema en zogenaamde Governance
brief van de Minister van VWS.
De NVTZ academie volgt deze ontwikkelingen op de voet. In het nieuwe
programma 2014 zullen actuele ontwikkelingen in zorg, welzijn en governance aan
de orde komen. Maar met name zal aandacht worden besteed aan een verdere
professionalisering van onze leden.
In 2014 jaar zal binnen de NVTZ een commissie, ‘De vrijblijvendheid voorbij’ aan de
slag gaan. Deze commissie zal aanbevelingen doen aan het bestuur om de
toekomstige kwaliteit van raden van toezicht en hun leden te borgen. Ik wil u vast
vragen op de aanbevelingen te anticiperen: Wijs uit uw midden een contactpersoon
aan die samen met u en ons verantwoordelijk is voor de “education permanente”
van uw Raad van Toezicht. Ook nodig ik u uit het jaarprogramma 2014 met uw hele
Raad van Toezicht zorgvuldig door te nemen en in kaart te brengen waar er in uw
toerusting nog iets ontbreekt.
Van onze kant zullen wij de ‘nieuwe’ toezichthouders die vanaf 2014 bij ons lid zijn
meer gestructureerd volgen. Alles is er primair op gericht zorg en samenleving beter
te dienen met een solide intern toezicht waarover wij ook graag publiekelijk
verantwoording afleggen.
Veel succes en plezier met het nieuwe ‘academiejaar’.
Marius Buiting
Directeur NVTZ
3
4
Voorwoord
3
Beschrijving NVTZ Academie en Contact- en adresgegevens
6
Totaal aanbod 2014
Algemene meerdaagse programma’s
 Ontwikkelsessies voor de Voorzitter van de Raad van Toezicht


10
Oriëntatiesessies voor de aankomende Toezichthouder in de Zorg
12
Strategie & Sturing
 Strategische keuzes: extern krachtenveld & scenario’s
Inhoudsopgave










14
Toezicht op transitie- en verandermanagement in zorgorganisaties
16
Het Nederlandse zorgstelsel
18
Strategisch Vastgoed
20
Waarde gericht Toezicht houden
22
Het beheersen van aansprakelijkheidsrisico’s
24
Toezicht houden op complexe projecten
26
Financiële leergang voor de gevorderde Toezichthouder in de Zorg
28
Financiële sturing voor niet-financiële Toezichthouders in de zorg
30
Het dashboard voor de Toezichthouder
32
Toezicht op Kwaliteit & Veiligheid
34
Effectiviteit & Vaardigheden
 De ontwikkeling van de Raad van Toezicht




8
Leergang voor de beginnende Toezichthouder in de Zorg
36
Toezicht houden voor gevorderden – Tijdig schakelen
38
Wéten wat er speelt: interviewvaardigheden voor Toezichthouders
40
Sturen en toezicht op cultuur & gedrag
42
Aansprekende Media Training voor Toezichthouders
44
Incompany mogelijkheden
 Evaluatie van de Raad van Toezicht
47
48

49
Board Room Dynamics
In ontwikkeling
 Verdiepingscursus Kwaliteit & Veiligheid
50
Congressen
 Thematische sessies en de jaarlijkse ‘Upload’ Sessie
51
5
Beschrijving NVTZ Academie
Contact– en adresgegevens
NVTZ Academie
De NVTZ Academie biedt professionele scholing en training voor toezichthouders werkzaam bij zorg- en welzijnsorganisaties.
De Academie biedt een uitgebalanceerd scholingsprogramma voor de aanstaande, de beginnende, de ervaren en de ‘meester’
toezichthouder. Zowel de actualiteit als meer fundamentele thema’s zijn verwerkt in het curriculum. Er wordt niet alleen aandacht
besteed aan kennis, maar ook aan vaardigheden en kunde.
Onderscheidend aanbod
Het aanbod is hoogwaardig, actueel, uitdagend, compact qua tijdsinvestering én praktijkgericht. Het biedt antwoorden op vragen van
toezichthouders, doordat er instrumenten en methoden aangereikt worden die elders succesvol toegepast zijn. Er wordt gewerkt met
relatief kleine groepen deelnemers, zodat ingebrachte casuïstiek en dilemma’s in dialoog met de mede-deelnemers en docenten
besproken kunnen worden. Er zijn diverse vormen van opleidingen en kennisoverdracht ontwikkeld.
Te onderscheiden zijn:




Compacte cursussen op basis van kennisoverdracht
Compacte cursussen voor vaardigheidsontwikkeling
Thematische eendaagse sessies
Jaarlijkse ‘Upload’ sessie voor toezichthouders in de zorg
Qua werkvorm is er sprake van een passende balans tussen theorie en casuïstiek. Doordat met relatief kleine deelnemersgroepen
gewerkt wordt, is er ruimschoots aandacht voor onderlinge uitwisseling van kennis en ervaring.
Alle programma’s zijn gebaseerd op het nut en de noodzaak voor het goed uitoefenen van het toezichthouderschap.
6
Redactieraad
Adresgegevens:
nvtz Academie
Churchilllaan 11
3527 GV Utrecht
Telefoon: 030 737 00 85
Website: www.nvtz.nl
Regiepartner
(voor inhoud & organisatie):
Avicenna Academie voor Leiderschap
Postbus 292
7400 AG Deventer
Telefoon: 0570 76 00 00
Website:
www.academievoorleiderschap.nl
De NVTZ Academie werkt met een Redactieraad, waarin bestaande opleidingen
worden geëvalueerd en nieuwe opleidingen worden geïnitieerd en/of beoordeeld.
Telkens wordt bekeken of er nieuwe thema’s zijn waarvoor nieuwe opleidingen
ontwikkeld moeten worden. Tevens wordt gemonitord hoe de kwaliteit van de
opleidingen is.
Kennispartners en experts
De NVTZ Academie werkt samen met diverse kennispartners. Dit zijn organisaties
of experts die bereid zijn om kennis en ervaring te delen in workshops en
andersoortige groot- en kleinschalige bijeenkomsten.
Regiepartner
Avicenna Academie voor Leiderschap is regiepartner voor de NVTZ Academie. Dit
houdt in dat zij samen met NVTZ de Academie zowel inhoudelijk als organisatorisch
vormgeeft.
Op de volgende pagina’s treft u de beschrijvingen aan van de opleidingen zoals
deze tot op dit moment zijn gepland. Gedurende het jaar zullen andere opleidingen
volgen. U kunt daarvoor altijd de website van NVTZ (button Academie) raadplegen.
Aanmelding
U kunt zich voor de cursussen aanmelden op de website van NVTZ Academie:
www.nvtz.nl. Kies de button: Academie.
7
Ontwikkelsessies voor de
Voorzitter van de Raad van Toezicht
Pro-actief denken en handelen
Inhoud
Aan de Raad van Toezicht worden tegenwoordig hoge eisen gesteld. Dit geldt des te meer voor de voorzitter van de Raad van
Toezicht. De complexiteit van een zorgorganisatie en de specifieke kenmerken van de maatschappelijke onderneming met zijn vele
stakeholders, vereisen kennis en kunde om ruim en reflectief te denken en tegelijkertijd scherp toezicht te houden. De voorzitter moet
met de Raad van Toezicht een professioneel toezichtkader bieden opdat de Raad van Bestuur de zorgorganisatie in goede banen kan
leiden. Daarom is het essentieel dat de voorzitter de juiste bagage heeft qua kennis, inzichten, attitude en vaardigheden om de rol van
de Raad van Toezicht én het samenspel met de Raad van Bestuur invulling te geven.
De ontwikkelsessies zijn bedoeld om de voorzitter van de Raad van Toezicht van zorgorganisaties te ondersteunen en verder te
ontwikkelen in de kennis en vaardigheden die nodig zijn voor een goed voorzitterschap. Samen met gelijkgestemde andere voorzitters
is er ruimschoots de mogelijkheid in dialoog de verschillende thematieken te bespreken. Na het volgen van deze sessies heeft de
voorzitter zijn/haar repertoire vergroot om zijn functie vorm te geven.
Kenmerken
De sessies zijn interactief van opzet. Daarbij wordt een combinatie gehanteerd van kennisinput van experts, uitwisseling van ervaringen
van de deelnemers, oefening en toepassen in de praktijk. Door een maximale groepsgrootte van 15 deelnemers kan eigen casuïstiek
ruimschoots aan bod komen.
Dr. C.C. Schouten
(Toezichthouder
Ambiq)
Goede docenten. Prettig om collega's te ontmoeten
met gelijksoortige ervaringen en hiermee van
gedachten te wisselen. De cursus sluit goed aan bij
de actualiteit. Er is op het moment sprake van een
kentering in de governance van organisaties.
De cursus pakt dit goed op. Er is ook voldoende
ruimte om vanuit de eigen situatie gerichte vragen
te stellen.
8
“Veel reflectie en openheid”
Maximum aantal deelnemers:
15 personen
Dag 1: De rollen van de voorzitter
 Het profiel van de voorzitter in de context van de zorgorganisatie: over
‘formative, performance en conformance roles’
Data editie voorjaar:
6 maart 2014,
5 juni 2014 en
9 september 2014
Data editie najaar:
7 oktober 2014,
22 januari 2015 en
12 maart 2015
 Uitwerking naar de acht rollen van de voorzitter: tussen profiel en praktijk
 Het schakelen tussen de verschillende rollen
 Het samenspel tussen voorzitter als primus inter pares en leden Raad van
Toezicht
 Het samenspel tussen de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur en de
werkgeversfunctie
 Toezicht op de sturingsgebieden (financiën, kwaliteit en veiligheid,
reputatie, etc.)
 Het bepalen van de agenda (op korte en middellange termijn)
Tijd:
Dag 2: De raad van toezicht in de maatschappelijke context en
regievoering door de voorzitter
09.30 – 17.00 uur
De rol van de voorzitter bij het:
Locatie:
Doornburgh, Maarssen
 komen tot een visie op toezicht op een maatschappelijke onderneming in
maatschappelijk verschillende eisen en verwachtingen
 Het selecteren van een goede nieuwe toezichthouder, waaronder het bepalen
van het profiel en het inrichten van het selectieproces.
Kosten:
€ 1.475,- (BTW is niet van toepassing)
Docenten
drs. Theo Schraven
(tevens moderator)
Dag 3: Boardroom Dynamics en het voorzitterschap
 Boardroom Dynamics: bespreken van casuïstiek
 Het omgaan met dilemma’s
 Het inbouwen van reflectiemomenten
 Conflicthantering
 Specifieke werkgeversvraagstukken (proces van selectie en ontslag van
bestuurders; 360° beoordeling)
drs. Steven de Waal
(strateeg en ervaren toezichthouder)
drs. Dick Webbink
(expert in werving en selectie)
Marian Jager-Wöltgens
(toezichthouder diverse zorgorganisaties)
9
Leergang voor de beginnende
Toezichthouder in de zorg
Inspirerend en wegwijzend. Kortom: een ‘must’
Het toezichthouderschap is een vak met vele dimensies. In een beperkte tijdsinvestering is het zaak om goed zicht te krijgen en te
houden op de ontwikkeling van de zorginstelling en de besturing daarvan. De omgeving verandert continu en de verantwoordelijkheid
voor de toezichthouder, ook naar de samenleving, neemt daarbij toe. Deze modulaire leergang is bedoeld om de beginnende
toezichthouder elementaire kennis en vaardigheden te geven over het toezichthouderschap in de zorg. Na het volgen van deze
leergang is de beginnende toezichthouder in staat om op een vakbekwame wijze zijn/haar toezichthouderschap vorm te geven.
Inhoud en opzet
De leergang is modulair van opzet. Een vast onderdeel vormen de eerste twee modules waarin het toezichthouderschap als geheel
wordt behandeld. Tevens volgt de deelnemer, afhankelijk van het interessegebied of de specifieke portefeuille van de toezichthouder in
de Raad van Toezicht, twee specifieke eendaagse sessies. Optioneel kan ook aanvullend gekozen worden voor e-coaching. Er wordt
telkens gewerkt naar output voor de eigen rol als toezichthouder.
Dag 1: Het modern toezichthouderschap: Profiel Toezichthouder Zorg 2.0.2.0
Tijdens deze sessie staat het door de NVTZ ontwikkelde profiel voor de toezichthouder centraal.
 Wie is de toezichthouder (waartoe is hij/zij op aarde - de maatschappelijke rol)?
 Verschillende dimensies van het vak van toezichthouder: wat wordt er verwacht van het externe toezicht, de stakeholders, de
belanghebbenden en waar staat de toezichthouder in dit krachtenveld?
 Ontwikkeling van de Raad van Toezicht
 De rol van de toezichthouder als individu en binnen het team
 Het samenspel tussen de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur
Het vak van de Toezichthouder
Tijdens deze sessie krijgt u inzicht in het toezichtbestuursmodel van de raad.
J. Aalbers
(Toezichthouder
stichting Trimenzo)
C. Idzinga-van den Berg
(Toezichthouder Diapriva
Buitenveldert BV)
Ik vond dit voor
mij als beginnende
toezichthouder een erg zinvolle
cursus. De docenten waren zeer deskundig en de
lesstof was toegankelijk. Het heeft mij nog meer
bewust gemaakt van de positie van een RvC/RvT
en mij scherper gemaakt. Binnenkort gaan wij met
de RvC terugkijken op de cursus en kijken hoe we
onze ervaringen in de praktijk kunnen brengen. Ook
de uitwisseling van ideeën en ervaringen heb ik als
heel inspirerend ervaren, hier zou nog meer ruimte
voor gegeven kunnen worden.
Ik vond het een inspirerende
cursus. Hoewel het maar twee dagen zijn, heb ik er veel aan gehad.
Om mee te geven aan toekomstige cursisten: vooral de verhouding
Raad van Toezicht/bestuurder komt uitgebreid aan de orde. Deze
cursus heeft mij als beginnend toezichthouder veel inzicht gegeven
in deze materie. Ik heb er veel uit kunnen halen. Ik ben dan ook van
plan om op korte termijn mijn opgedane inzichten te presenteren
aan de Raad van Toezicht.
10
“Dit smaakt naar meer”
Maximum aantal deelnemers:
18 personen
Data edities voorjaar:
Editie 1
10 april 2014 en
20 mei 2014
Editie 2
15 mei 2014 en
25 juni 2014
Data edities najaar:
Editie 1
10 september 2014 en
3 december 2014
Editie 2
4 november 2014 en
9 december 2014
Tijd:
09.30 – 17.00 uur
Locatie:
NVTZ, Utrecht
Kosten:
zie leaflet op de website www.nvtz.nl
Docenten
mr. Marius Buiting, arts
Het model
 Het toezichtbestuursmodel
 Rollen, verantwoordelijkheden, taken en aansprakelijkheid
 Werkgeversrol – bestuurder
 De positionering van de toezichthouder in het krachtenveld
Ankerpunten voor goed toezichthouderschap
 Kernwaarden en het moreel kompas
 Transparantie
 Het afleggen van verantwoording (aan wie en op welke manier)
 Formele en informele feedback
Sturing
 Governance
 Elementen voor een excellente performance van de zorgorganisatie
 Sturingsgebieden (kwaliteit en veiligheid, financiën, vastgoed, reputatie, etc.)
 Het Jaarplan
 De totstandkoming van de (meerjaren) agenda
 Contacten met interne organen en externe partijen/stakeholders
Dag 2: Oordeel- en besluitvorming
 Visie op toezicht en het vaststellen van een kader/gezamenlijk doel
 Waar staat de Raad van Toezicht voor en hoe wordt dit tot uitdrukking gebracht?
 Zorgvuldige besluitvorming van de Raad van Toezicht
 Informatievoorziening en informatie bronnen (intern/extern)
 Oordeelsvorming
 Momenten van reflectie
(directeur nvtz)
drs. Maarten de Jong
In gesprek met een ervaren toezichthouder
(Stimuleringskader Integere Organisaties (SIO))
Tijdens deze sessie gaan de deelnemers op basis van dialoog in gesprek met een zeer
ervaren toezichthouder. De deelnemers kunnen eigen casuïstiek inbrengen.
dr. Ton van Zonneveld
(Sunfield Consult, lid Wetenschappelijke
Adviesraad en redactieraad NVTZ)




Het omgaan met dilemma’s
Specialisme of generalisme
Het vermogen tot en de organisatie van (zelf)reflectie
Benodigde attitude voor goed toezicht houden (onder andere preventief sturen)
11
Oriëntatiesessies voor de
Aankomende Toezichthouder in de Zorg
Matcht u met de rol van toezichthouder?
Het toezichthouderschap kan vanuit meerdere opzichten een aantrekkelijke rol zijn om te vervullen. Vele mensen met verschillende
achtergronden overwegen om toezichthouder te worden. Deze sessies zijn bedoeld om zich gedegen te oriënteren of het toezichthouderschap
in de zorg iets passends is.
NVTZ Academie biedt daarom een tweedaags programma waarin het vak van toezicht houden centraal staat.
Onderwerpen
 Het profiel van de toezichthouder
 De context waarin de toezichthouder opereert
 De vraag of het profiel van de toezichthouder passend is voor de deelnemer
Na de Oriëntatiesessies voor de aankomende Toezichthouder in de Zorg gevolgd te hebben is de Leergang voor de beginnende
Toezichthouder in de Zorg een passend en aansluitend programma.
Inhoud en opzet
Het programma bestaat uit een tweetal interactieve eendaagse sessies. De sessies worden begeleid door een moderator. De moderator
draagt zorg voor een optimaal leerklimaat en verzorgt tevens een deel van de sessies.
Kenmerken
De sessies zijn interactief van opzet. Daarbij wordt een combinatie gehanteerd van kennisinput van experts en uitwisseling van visies en
ervaringen van de deelnemers.
Dag 1
Dagdeel 1: Kennismaking met de rol en context van toezichthouder
Tijdens deze sessie staat het door de NVTZ ontwikkelde profiel voor de toezichthouder centraal.
 Wie is de toezichthouder (waartoe is hij op aarde)?






Verschillende dimensies van het vak van toezichthouder: wat wordt er verwacht van het externe toezicht, de stakeholders, de
belanghebbenden en waar staat de toezichthouder in dit krachtenveld?
Ontwikkeling van de Raad van Toezicht
Positie en belang van de voorzitter van de Raad van Toezicht
Het samenspel tussen de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur
Good Governance
Kenmerken van en ontwikkelingen in de zorgsector
Dagdeel 2: Het profiel van de toezichthouder
Tijdens dit dagdeel wordt er meer ingezoomd in de rol en het profiel van de toezichthouder.






Profiel van de nieuwe toezichthouder
Benodigde competenties en attitude voor goed toezicht houden
De rol van de toezichthouder als individu en binnen het team
Verantwoordelijkheden, rollen, taken en aansprakelijkheid
(Financiële) vergoeding
Het juridisch kader
12
In gesprek met een toezichthouder
Gedurende een deel van dit onderdeel zal een toezichthouder aanschuiven die enkele
jaren ervaring heeft. Deelnemers kunnen hiermee in gesprek gaan over:
Maximum aantal deelnemers:
18 personen
Data :




Het nieuw binnenkomen in een bestaande Raad van Toezicht
Invloed krijgen
Dilemma’s voor de beginnende toezichthouder
Risicogebieden
zie www.nvtz.nl - NVTZ Academie
Dag 2
Dagdeel 1: Werving & Selectie
Tijd:
Bezien vanuit de zorgorganisatie:
9.30-17.00 uur
NVTZ, Utrecht




Kosten:
Bezien vanuit de kandidaat:
Locatie:
€ 795,- (BTW is niet van toepassing)







Het wervingsproces van een nieuwe toezichthouder
Profielbepaling (binnen de bestaande Raad van Toezicht)
Behoefte aan soort expertise
Generalist of specialist
Curriculum Vitae
Eigen competenties
Vindplaatsen van vacatures
Het selecteren van vacatures
Het solliciteren
De functie van netwerken
Valkuilen
Dagdeel 2: Is de rol van toezichthouder passend?
Docenten
drs. Monica Haimé (tevens moderator)
mr. Marius Buiting
dr. Ton van Zonneveld
drs. Dick Webbink
Tijdens het laatste dagdeel staat centraal of de deelnemer de rol van toezichthouder op
zich wil en kan nemen. De aangereikte inzichten over de rol, positie, context, risico’s en
randvoorwaarden staan hierbij centraal. Op een interactieve wijze en via dialogen met
andere deelnemers en de moderator komt de deelnemer tot een eigen beeld.
13
Strategische keuzes:
extern krachtenveld & scenario’s
Presteren in een dynamisch veld
Inhoud
Tijdens deze eendaagse sessie wordt op basis van een analyse van het externe krachtenveld en de dynamieken in de gezondheidszorg
een vertaling gemaakt naar strategische scenario’s waarvoor de zorgorganisatie kan kiezen. Vervolgens komen de essentiële
indicatoren aan de orde als afgeleide hiervan. Op basis hiervan kan het toezicht zo optimaal mogelijk worden uitgevoerd.
Steven de Waal heeft een goed werkzaam analysemodel ontwikkeld op basis waarvan het externe krachtenveld adequaat in kaart kan
worden gebracht. Aan de hand van dit model krijgt u inzicht in de belangrijkste dynamieken in de zorg. Dit onderdeel komt in het eerste
deel van de sessie aan de orde.
Op basis van welke grondslagen worden de keuzes gemaakt? Veelal wordt er gestuurd op middelen in plaats van doelen. De juiste
definiëring van de prestatievelden is dan ook van groot belang. Vervolgens wordt de koppeling van de analyse naar het eigen handelen
gemaakt.
Op basis van de voor de zorg realistische casuïstiek wordt een vertaling gemaakt naar de praktijk. Dilemma’s van controle/toezicht naar
sturing op basis van de externe analyse komen ruimschoots aan de orde. Uiteraard kunnen dilemma’s en eigen praktijksituatie tijdens
de sessie ingebracht worden.
Toezichthouder bij een
Ziekenhuis (naam
bekend bij
NVTZ Academie)
Weliswaar bestond de groep maar uit een klein
aantal deelnemers, maar dat heb ik juist als zeer
positief ervaren. Het groepsgesprek dat daardoor
ontstond, heeft mijn eigen ervaringen en inzichten
sterk verruimd. De docent, Steven de Waal, haakte
ook goed in op de ervaringen van de cursisten. Hij
stimuleerde het interactieve proces. Door zijn brede
kennis en ervaring, was hij in staat de individuele
ervaringen in te bedden in zekere trends en zo tot
een groter inzicht te komen. Hoewel alles misschien
niet helemaal volgens schema verliep, heb ik de
dag als heel positief ervaren. Als aanrader voor
komende cursisten: Juist het interactieve
groepsgesprek heeft weer inzichten kunnen
toevoegen aan mijn jarenlange ervaring in dit werk.
14
“Scherper geworden”
14 mei 2014
12 november 2014
Onderwerpen
 Extern krachtenveld en fundamentele dynamieken in de zorgsector
 Afweging belang van continuïteit van zorg en/of continuïteit van zorgorganisatie
 Strategische scenario’s: het antwoord van de zorgorganisatie
 Definiëring van prestatievelden mede op basis van het externe krachtenveld
 De rol van de toezichthouder:
 Vanuit de maatschappelijke rol van de zorgorganisatie
 Uitoefenen van invloed
 Van analyse naar handelen
Tijd:
Docent
11.00 – 17.00 uur
Drs. Steven de Waal is oprichter en voorzitter van de Denktank Public SPACE,
met als missie het bevorderen van burgerschap en maatschappelijk
ondernemerschap in de publieke sector in Nederland. Daarvoor was hij vennoot en
bestuursvoorzitter van BoerCroon. De Waal is expert op het gebied van
strategische ontwikkelingen in de gezondheidszorg in binnen- en buitenland. Hij
introduceerde de term en het gedachtegoed van maatschappelijk ondernemerschap
en de maatschappelijke onderneming. Tevens is hij ontwikkelaar van
besturingsmodellen in diverse branches, waaronder woningcorporaties, zorg en
welzijn. Hij deed onderzoek naar de effecten van de liberalisering in de
ziekenhuiszorg, de gereedheid van de curatieve zorgsector en de ontwikkelingen in
de jeugdzorg. Steven de Waal heeft diverse boeken en vele publicaties op zijn
naam staan. Tegelijkertijd is hij een praktijk man op het gebied van toezicht
houden. Hij is toezichthouder bij diverse organisaties en is ontwerper van het
visitatiestelsel voor de prestaties van woningcorporaties en nu voorzitter van de
stichting die dit beheert.
Maximum aantal deelnemers:
20 personen
Data :
Locatie:
NVTZ, Utrecht
Kosten:
€ 495,- (BTW is niet van toepassing)
Docent
Drs. Steven de Waal
15
Toezicht op transitie- en verandermanagement
in zorgorganisaties
Speel op tijd in op de toekomst
Inhoud
Dat het roer om moet en om gaat in de zorg zal inmiddels voor een ieder helder zijn. De bevolking vergrijst en de multimorbiditeit neemt
toe. We zijn in staat steeds vroeger problemen bij jongeren te onderkennen. Het beroep dat de bevolking op zorg doet neemt nog altijd
toe. Tegelijkertijd nemen de beschikbare middelen voor zorg af. Vraagstukken, discussies en dialogen over concentratie en groei, over
regie bij patiënten, over het dienstenaanbod en over nieuwe vormen van samenwerking zijn aan de orde van de dag. Dit heeft zeer veel
impact op de individuele zorgorganisatie. De discussies over de invulling van zorg en welzijn spelen volop in de samenleving.
Deze eendaagse sessie is bedoeld om toezichthouders inzicht te geven in de fundamentele vraagstukken over transities bezien vanuit
de zorgorganisatie zelf. De sessie biedt handvatten voor de toezichthouder om te sparren met de betrokkenen over de plannen,
alsmede kennis en inzichten om de voortgang van transities met de bestuurder te bespreken. Raden van Toezicht zullen vanuit hun rol
vervolgens beter in staat zijn om de besturing van de instelling toekomstbestendig te helpen maken.
Onderwerpen
 Type transities
 Innovatieve concepten in de zorg en de impact op zorgorganisaties
 Succesfactoren bij transities in de zorgsector
 Veranderkundig denken
 Leiderschapsstijlen bij transities
 Handelen op besturingsniveau
 De inzet van persoonlijke talenten en ambities bij transities
E.C. Suvee
(Toezichthouder
Cavent)
Ik heb de docente als inspirerend ervaren. Zij
verduidelijkte haar boodschap met sprekende
voorbeelden en vergelijkingen en belichtte het
onderwerp vanuit verschillende invalshoeken.
Zo werd ook de praktische toepasbaarheid van de
verworven inzichten helder. De docente behield
duidelijk de regie in het gezelschap van cursisten,
zodat discussies “to the point” gevoerd bleven.
16
“Een aanrader voor toekomstige cursisten”
Docent
Maximum aantal deelnemers:
20 personen
Data :
3 juni 2014
6 november 2014
Tijd:
11.00-17.00 uur
Locatie:
NVTZ, Utrecht
Kosten:
Drs. Monica Haimé is afgestudeerd in de hoofdrichtingen Organisatie- en Sociale
Psychologie aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Daarna heeft zij de postacademische
opleiding Organisatiekunde en Bestuurskunde bij de Stichting Interacademiale
Opleiding Organisatiekunde (SIOO) voltooid. Zij is gespecialiseerd in
kwaliteitsmanagement, verandermanagement en conflicthantering in de zorg. Na
diverse staf- en managementfuncties bij de overheid en in ziekenhuizen is zij ruim
20 jaar extern adviseur voor instellingen in de Gezondheidszorg en kerndocente
van de landelijke Opleiding Kwaliteitsfunctionarissen (OKF). Als extern adviseur is
zij vooral bekend om haar laagdrempelige manier van werken met groepen zoals
de medische staf, raad van bestuur, raad van toezicht en managementteams. Zij
geeft regelmatig presentaties en workshops over kwaliteitsmanagement,
verandermanagement en conflicthantering.
Leidraad voor haar manier van werken vormen de context van de betreffende
organisatie, de actuele ontwikkelingen in de zorg en de kansen en bedreigingen
voor de organisatie. Zij vormt zich een beeld van de status quo van de instelling, de
wensen en ambities voor de toekomst en zoekt samen met opdrachtgevers naar
wegen om een meer gewenste toekomst te helpen realiseren.
€ 495,- (BTW is niet van toepassing)
Docent
Drs. Monica Haimé
17
Het Nederlandse zorgstelsel
De werking én de belangrijkste veranderingen
Inhoud
Deze compacte eendaagse sessie geeft een helder overzicht van de werking van het Nederlandse zorgstelsel. Tijdens de sessie worden de rollen en bevoegdheden van de verschillende partijen en instanties in de zorg toegelicht. Ook worden de belangrijkste wetten en
financieringssystemen van het Nederlandse zorgstelsel behandeld, met uiteraard aandacht voor de decentralisatie. Als laatste komen
de verwachte beleidsontwikkelingen vanuit de overheid aan de orde. De inhoud is cruciaal voor de continuïteit van de zorgorganisaties.
Op basis van voor de zorg realistische casuïstiek wordt een vertaling gemaakt naar de praktijk. Deze eendaagse sessie is uitermate
geschikt voor toezichthouders die nog niet geheel bekend zijn met de zorgsector en diegenen die een gedegen update m.b.t. de laatste
ontwikkelingen willen hebben.
Onderwerpen
 Feiten en cijfers over de Nederlandse gezondheidszorg
 Organisatie van de curatieve zorg
 Organisatie van de langdurige zorg
 Organisatie van de jeugdzorg
 Organisatie van welzijn en maatschappelijke ondersteuning
 De rol van verschillende overheidsorganisaties
 De rol van de zorgverzekeraar / het zorgkantoor
 De positie van de cliënt
 Financiering en bekostiging van de zorg
 Belangrijke verwachte (beleids)ontwikkelingen
C. van den Herik
(Toezichthouder De
Lange Wei)
Een heel boeiend verhaal. Technisch goed
doortimmerd. Ook in vergelijking met eerder
gevolgde cursussen, springt deze cursus
er tussenuit. De sprekers waren goed en het
contact tussen de cursisten was ook goed. Juist nu
de situatie in het zorgstelsel continu verandert, kan
een cursus als deze het overzicht weer vergroten,
zodat je dat mee kunt nemen als bagage in je werk
als toezichthouder.
18
“Verhelderend overzicht in rap tempo”
Docenten
Maximum aantal deelnemers:
20 personen
Data:
15 april 2014
7 oktober 2014
Tijd:
11.00 – 17.00 uur
Locatie:
NVTZ, Utrecht
Drs. Marc Soeters heeft ruime ervaring met advisering bij grote veranderingstrajecten in de zorg. Hij studeerde economie aan de Universiteit van Amsterdam. Voordat
hij ZorgmarktAdvies oprichtte, was hij plaatsvervangend projectleider invoering
Diagnose Behandeling Combinaties (DBC’s) bij het Ministerie van Volksgezondheid
Welzijn en Sport (VWS). Daarvoor werkte hij zes jaar bij het Ministerie van
Financiën, waar hij ook voornamelijk adviseerde over de zorg. De laatste jaren
adviseerde hij over verschillende regulerings- en bekostigingsvraagstukken in de
ziekenhuissector, GGZ en eerstelijnszorg.
Drs. Gerrold Verhoeks heeft inmiddels ruim tien jaar ervaring met strategische
advisering op het gebied van zorg en welzijn. Voor zijn overstap naar ZorgmarktAdvies was hij plaatsvervangend directeur bij het ministerie van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport (VWS). Hij is lid (geweest) van diverse Raden van Toezicht van
AWBZ-instellingen. Ook is hij bestuurslid van een welzijnsorganisatie. De afgelopen
jaren adviseerde hij diverse partijen over onder meer modernisering van de ziekenhuisbekostiging, een doelmatige vormgeving van de langdurige zorg en contractvorming en zorginkoop binnen de Zorgverzekeringswet (Zvw).
Kosten:
€ 495,- (BTW is niet van toepassing)
Docenten
Drs. Marc Soeters
Drs. Gerrold Verhoeks
19
Strategisch Vastgoed
De noodzaak van inzicht in meerjarig perspectief
Inhoud
In deze eendaagse sessie wordt inzicht gegeven in de ontwikkelingen op het vastgoeddossier in de gezondheidzorg. Vanuit het
perspectief van de voor de zorg relevante samenwerkingspartners (gemeenten, woningcorporaties, beleggers/bouwers) worden de
verschillende belangen en ‘assets’ in kaart gebracht, zodat het krachtenveld helder wordt. De voor toezichthouders relevante aspecten
waarop specifieke alertheid noodzakelijk is, komen tevens aan bod.
Vervolgens wordt nader ingezoomd op de specifieke consequenties hiervan voor zorginstellingen: de noodzaak van een scherpe
strategie en welke strategische keuzes zorginstellingen hierin kunnen maken. Uiteraard komt daarbij het onderwerp ‘scheiden wonen en
zorg’ aan de orde als het nieuwe perspectief van zorginstellingen.
Ten slotte zullen de aanwezigen vertrouwd gemaakt worden met de begrippen ‘bedrijfswaardeberekening’ en ‘impairmenttest’. Aan de
hand van een aantal praktijkvoorbeelden en voorbeeldberekeningen wordt de impact op de bedrijfsvoering van een zorginstelling
inzichtelijk gemaakt. Ook hier zal telkens het perspectief van de toezichthouder centraal staan.
Het programma voorziet in voldoende ruimte voor interactie en inbreng van eigen casuïstiek.
Onderwerpen
 Ontwikkelingen op vastgoedvlak bij zorginstellingen en samenwerkingspartners
 Spelers op de markt en het krachtenveld
 Vastgoed in meerjarig perspectief
 Scheiden wonen en zorg
 Waardebegrip: Bedrijfswaardeberekening en impairmenttest
 De rol van de Toezichthouder
20
Nieuwe sessie
Docenten
Maximum aantal deelnemers:
20 personen
Data:
zie www.nvtz.nl - NVTZ Academie
Tijd:
11.00 – 17.00 uur
Ir. Iwan Zuidberg is director bij Deloitte Real Estate. Vanuit deze rol coördineert hij
de vastgoedadviespraktijk in de gezondheidszorg binnen Deloitte. Iwan is expert op
het vlak van strategische vastgoedvraagstukken, gebieds- en locatieontwikkeling en
organisatie van samenwerking. Hij adviseert zowel cure- als care-instellingen.
Drs. Wilfrid Donkers MRE MRICS is director bij Deloitte Real Estate en beëdigd
taxateur. Vanuit deze professie is hij betrokken bij veel vastgoedwaarderingsvraagstukken, in toenemende mate in de zorg.
Ir. Remko Jaspars MSRE is manager bij Deloitte Real Estate en als financieel
vastgoedadviseur betrokken bij (financiële) business cases, vastgoedportefeuilleanalyses, bedrijfswaardeberekeningen en impairment vraagstukken.
Locatie:
NVTZ, Utrecht
Kosten:
€ 495,- (BTW is niet van toepassing)
Docenten
Ir. Iwan Zuidberg
Drs. Wilfrid Donkers MRE MRICS
Ir. Remko Jaspars MSRE
21
Waarde gericht Toezicht houden
Naar nieuwe paradigma’s in toezicht in een nieuwe tijd
Inhoud
In de governance wordt de roep steeds luider dat we van het paradigma van ‘command en control’ naar het paradigma van ‘bezieling en
bewaking’ moeten. De maatschappelijke druk op toezichthouders neemt toe en daarmee ook het ongemak bij die toezichthouders.
Niemand zegt te wachten op meer externe regels, maar de toezichtdruk lijkt autonoom toe te nemen. Dit leidt tot meer ‘hiërarchisering’
en ‘verticalisering’. Maatschappelijk gezien gaan we de andere kant op, waaronder de ontwikkeling naar ‘civil society’, waarbij zorg en
welzijn ondersteunend zijn. Daarnaast wordt er een andere opstelling van de burger gevraagd, namelijk van zorgconsument naar meer
zelf oplossend vermogen, daar waar enigszins mogelijk, en de regie in eigen hand nemend. De muren van de zorginstelling brokkelen
af. De zorginstelling wordt dan een ondersteuningsnetwerk voor ‘gewoon’ (of bijzonder) leven.
De toekomstige zorgorganisatie is verweven in een web van samenwerkingsrelaties op wonen, zorg en welzijn of op een combinatie
van cure, care en comfort. Dat leidt tot nieuwe vormen van (netwerk)governance. Zorgorganisaties zelf maken een ontwikkeling door
naar verantwoordelijkheden zo laag mogelijk in de organisatie in ‘zelfsturende’ units, waarbij decentralisatie, dé-hiërarchisering centraal
staat.
Wat betekent dit voor u als toezichthouder van in deze nieuwe tijd? In deze workshop verkennen we deze spanningsvelden in
paradigma’s en gaan we op ontdekkingsreis naar nieuwe en eigentijdse vormen van toezicht. Er worden ook praktische en andere
handvatten aangereikt. Daarbij ontdekt u uw nieuwe rol als ‘bewaker’, ‘hoeder’ of ‘beschermer’ van de kernwaarden van de zorg met de
bestuurder die de mooie rol van ‘bezieler’ is toebedacht.
.
22
Nieuwe sessie
Docent
Maximum aantal deelnemers:
15 deelnemers
Data:
15 april 2014
4 november 2014
Tijd:
11.00 – 17.00 uur
Drs. Theo P.M. Schraven is partner/senioradviseur Governance University &
Advisory. Theo Schraven volgde een Juridisch-bestuurskundige opleiding aan
Universiteit van Tilburg en diverse trainingen op adviesvaardigheden. Hij is nu ruim
17 jaar extern adviseur voor o.a. beleid- en alliantievraagstukken, managementconferenties, medisch-specialistisch bedrijf en vooral governance.
Bestuur- toezichtvragen hebben als een rode draad door zijn studie- en werkleven
gelopen. Hij was o.a. secretaris/lid van de Commissie Health Care Governance
(Commissie Meurs) voor de eerste governancecode (‘gouden standaard’) in de
zorg . Hij verrichtte samen met prof. Pauline Meurs onderzoek op dit gebied. Hij
heeft ruim 40 publicaties op zijn naam staan, waaronder co-auteur van het boek
‘naar slim en stimulerend toezicht (2006)’. Theo adviseert bestuurders en
toezichthouders over de inrichting van hun governance en hij was adviseur van
VWS op het governance-dossier en moderator voor een leergang ‘governance’ voor
toezichthouders.
Locatie:
Doornburgh, Maarssen
Kosten:
€ 495,- (BTW is niet van toepassing)
Docent
Drs. Theo P.M. Schraven
23
Het beheersen van aansprakelijkheidsrisico’s
Ken de risico’s en rechten
Inhoud
Tijdens deze eendaagse sessie worden de aansprakelijkheidsrisico's behandeld die voor een zorginstelling kunnen voortvloeien uit de
activiteiten die zij onderneemt en er wordt ingegaan op de wijze waarop deze kunnen worden beheerst. Welk instrumentarium heeft de
Zorginstelling voorhanden om de risico's te beheersen en hoe kan de toezichthouder beoordelen of dat adequaat gebeurt?
Mede aan de hand van casuïstiek worden de relevante onderwerpen besproken. Tevens kunnen deelnemers (uiteraard tot op zekere hoogte)
eigen voorbeelden inbrengen en bespreken.
Onderwerpen
De aansprakelijkheidsrisico's die voortvloeien uit de volgende regelgeving:
 Het algemene rechtspersonen- en contractenrecht (waaronder bestuurders- entoezichthouders aansprakelijkheid)
 Medisch inhoudelijke aansprakelijkheid op grond van:
 Kwaliteitswet zorginstellingen
 WGBO
 Wet BIG
 Strafrechtelijke aansprakelijkheid op grond van WvSr
 Aansprakelijkheid op grond van de Mededingingswet
24
Nieuwe sessie
De aansprakelijkheidsrisico's bezien vanuit de:
Maximum aantal deelnemers:
20 personen




Zorginstelling
Bestuurder of Raad van Bestuur
Raad van Toezicht en de toezichthouder
Individuele zorgprofessional
23 april 2014
2 oktober 2014
Opbouw
 Inleiding en algemeen rechtspersonen- en contractenrecht
 Medisch inhoudelijke aansprakelijkheid
 Strafrechtelijke aansprakelijkheid
Tijd:
Docenten
11.00 – 17.00 uur
Mr. Willemien Bischot is sinds 1991 als advocaat werkzaam bij Van Doorne en is
sinds 2000 partner en tevens voorzitter van het team gezondheidszorg. Zij is
gespecialiseerd in de advisering van aanbieders van zorg en kinderopvang,
woningcorporaties en aanverwante maatschappelijke ondernemingen, o.a. op het
terrein van: bekostiging en financiering, corporate governance, contractuele relaties
met zorgverzekeraars en gemeenten, de relatie met subsidie verstrekkers,
geschillen, arbeidsrelaties, fusies en joint ventures, herstructureringen en recovery
en het aantrekken van privaat kapitaal.
Data:
Locatie:
NVTZ Utrecht
Kosten:
€ 495,- (BTW is niet van toepassing)
Andere inhoudelijke bijdragen van: Mr. Annemieke Hendrikse; Mr. Martine Hofelt;
Mr. Peter van Russen Groen en Mr. Sarah Beeston.
Docent
Mr. Willemien Bischot
25
Toezicht houden op complexe projecten
Een concrete en systematische aanpak voor beheersing van de risico’s
Inhoud
In het dagelijks leven zijn de bestuurders en toezichthouders van zorginstellingen veelal prima toegerust om de hen toevertrouwde taken goed
uit te voeren. Helaas gaat het met complexe en relatief grootschalige projecten met regelmaat minder goed. Eén van de redenen is dat
toezichthouders, anders als een specialist op betreffende terrein, niet veelvuldig hiermee te maken krijgen, bijvoorbeeld bij ICT-projecten,
reorganisaties, fusies en overnames, vastgoedprojecten, etc. In dit soort trajecten is er sprake van een groot afbreukrisico, zowel qua
financiën, klantgerichtheid als reputatie. Last but not least worden doelen en resultaten niet of minder goed gehaald.
Veel projecten worden gestart zonder dat men zich vooraf voldoende bewust is van alle factoren van invloed of worden de te bereiken doelen
of resultaten niet helder genoeg gedefinieerd. Het belangrijkste is echter de inadequate wijze waarop bestuurlijk vaak met de projecten wordt
omgegaan. Het feit dat het gewone werk doorgaat is geen excuus. Daarvoor is het strategische en financiële belang van een strategisch
project te groot.
Deze interactieve sessie verschaft inzicht in de methodes en instrumenten die bestuurders ter beschikking staan om de slaagkansen van
veranderingen drastisch te vergroten en hoe toezichthouders hun verantwoordelijkheid kunnen nemen door bestuurders te coachen.
Aan de orde komen onder meer enkele casussen van projecten die dramatisch verliepen, maar eenvoudig hadden kunnen slagen en waarvan
uiteraard veel te leren is.
dr. Agnes Kant
(Toezichthouder Attent
wonen welzijn zorg)
Ik vond het een goede cursus. Heb er veel van
geleerd. De casussen gaven veel inzicht.
26
“Meer zicht op de systematische aanpak”
Docenten
Maximum aantal deelnemers:
20 personen
Data:
21 mei 2014
26 november 2014
Dr. Jan Willem Brinkman was jarenlang zorgbestuurder en thans managing
partner van InterBoard Interim Executives. Hij promoveerde in 2006 aan de
Universiteit van Tilburg op een dissertatie getiteld: ‘Dynamiek en onzekerheid als
kans’.
Mr. drs. Gerard van de Weg is als interim bestuurder bij de overheid bij vele
projecten betrokken. Hij is tevens managing partner van het Management Centrum
en was jarenlang toezichthouder in de zorgsector.
Tijd:
11.00 – 17.00 uur
Locatie:
NVTZ, Utrecht
Kosten:
€ 495,- (BTW is niet van toepassing)
Docenten
Dr. Jan Willem Brinkman
Mr. drs. Gerard van de Weg
27
Financiële leergang voor de gevorderde
Toezichthouder in de Zorg
De volwaardige financiële sparringpartner
Financieel toezicht in de zorg is toezien op financiële complexiteit. Gelet op de sectorale (bekostiging) issues vraagt het financieel toezicht
dan ook specifieke materiekennis en een toezichthouder die ook op dit vlak geheel up-to-date is. Met een karakteristieke eigenheid ‘tussen
markt en overheid’ moet het rekening houden met allerlei belangen, partijen en geldstromen. Het vraagt om een constructief kritische
opstelling van de Raad van Toezicht en tegelijkertijd om een vruchtbare relatie met de bestuurder. Transparant functioneren en de
maatschappelijke verantwoording naar de samenleving speelt ook steeds meer. De continuïteit van de zorginstelling is geen relevant
thema voor de overheid. Daarmee is financieel toezicht kritischer geworden: financiële zelfstandigheid is een ‘license to operate’.
Doelgroep
Deze leergang is specifiek ontwikkeld voor toezichthouders die financieel onderlegd zijn én juist ook een verdere verdieping willen hebben,
waaronder:



de leden van auditcommittees en/of auditcommissies
de leden van of financiële commissies van Raden van Toezicht in de zorg
Toezichthouders met financiële kennis en ervaring, die zich juist nog meer in de financiële aspecten van toezicht in de zorgsector
willen verdiepen.
Inhoud en opzet
In deze gevorderde financiële leergang voor toezichthouders staan specifieke vaardigheden centraal en worden de onderwerpen
behandeld die op de agenda van de financiële commissie van de Raad van Toezicht horen te staan. Parallel met de planning &
control-cyclus van de eigen zorginstelling worden een drietal praktijkgerichte eendaagse sessies georganiseerd. De verbinding met de
P&C-cyclus in de eigen praktijk, de inbreng van eigen casuïstiek en de samenhang tussen de drie modules biedt concrete meerwaarde
voor de deelnemers.
Iedere module zal starten met de hoofdlijnen van actuele dynamiek. Dominante thema’s als vastgoed, derivaten, productieregulering,
kostenbeheersing staan centraal gedurende de gehele leergang. Daarnaast kent iedere module specifieke deelonderwerpen.
De behandeling van relevante casuïstiek (van deelnemers zelf en docenten), de interactieve opzet en diepgaande kennis en inzichten
maken het geheel aantrekkelijk om te volgen. Specifiek aandacht gaat uit naar achterhalen van het ‘verhaal achter de cijfers’.
Dag 1: Het fundament van een goede meerjarenbegroting 2014 - 2017
 Trends en dominante marktontwikkelingen in de zorg
 Wat zijn de strategische speerpunten en hoe formuleer je deze in meetbaarheid?
 Relatie meerjarenbeleid, meerjarenplanning en jaarbegroting;
Welke speerpunten uit het meerjarenbeleid worden verzilverd in welk jaar?






Uitgangspunten financieel beleid en essenties van de kaderbrief
Inrichten van het financieel kompas: Toetsing begroting aan de hand van relevante kengetallen
Relatie investeringsbegroting en jaarbegroting
De risicoparagraaf in de begroting en beheersmaatregelen
Flexibiliteit en aanknopingspunten voor monitoring
De liquiditeitsbegroting: goed inzicht in liquiditeitspositie en kredietfaciliteiten
28
Nieuwe leergang
Dag 2: Het beheers instrumentarium
 Monitoring bedrijfsvoering; aanknopingspunten vanuit de jaarbegroting; snaarstrakke terugkoppeling: zijn de kritische prestatie- en risico indicatoren helder in
beeld?
Maximum aantal deelnemers:
15 personen
 Ankerpunten in de administratieve organisatie (incl. tax control) en (verbijzonderde)
interne controle.
Data:
27 maart 2014,
13 mei 2014 en
23 september 2014
Tijd:
09.30 – 17.00 uur
Locatie:
NVTZ, Utrecht
Kosten:
€ 1.475,- (BTW is niet van toepassing)
 Accountantscontrole: attentiepunten en aanknopingspunten in de managementletter
 Specifieke checks & balances bij investeren en (ver)bouw t.a.v. een een sluitende
businesscase
 Het sturen op kasstromen en treasury-issues.
 Ondersteunende ICT-systemen: toereikend en toekomstbestendig
Dag 3: De jaarrekening
 Kwaliteit van het exploitatieresultaat; Wat zegt het exploitatieresultaat over de
performance?
 De balans ultimo 2013 uitgedrukt in bancaire ratio’s. Hoe wegen financiers uw
balans?





Het belang van het kasstroomoverzicht; hoe ontwikkelt uw cash-positie zich?
Dominante thema’s: vastgoed en posities zorgkantoor/zorgverzekeraar
Niet-financiële jaarverslaggeving. Welke KPI’s zijn echt kritisch voor stakeholders?
Risk reporting; transparantie over risico-awareness
Decharge: waarop dechargeert u uw bestuur eigenlijk?
Docenten
De leergang wordt gegeven door experts vanuit Deloitte. Deloitte is kennispartner van
NVTZ en zeer goed ingevoerd in de zorgsector. Tevens zullen ervaren toezichthouders
hun ervaringen delen met de deelnemers.
Docenten
Meerdere experts vanuit Deloitte
29
Financiële sturing voor
niet-financiële Toezichthouders in de zorg
Voor meer control: verband tussen doelen, risico’s en prestaties
Inhoud
De toenemende concurrentie en een sterk veranderende bekostiging van zorginstellingen noodzaken tot sterkere sturing en beheersing
van zorgorganisaties. De opbrengsten worden meer en meer variabel en het zorgbudget staat onder druk, terwijl de kosten gestaag
groeien. Er moeten keuzes gemaakt worden in het zorgaanbod en een effectieve en efficiënte inrichting van de bedrijfsvoering is
essentieel om de gestelde doelen te behalen. Dit vergt van zorginstellingen ook een andere inrichting van de financiële sturing en
transparantie in keuzes en uitvoering.
Voor u als interne toezichthouder betekent dit dat u op de hoogte moet zijn van het wijzigende speelveld om adequaat toezicht te
houden en vooral de juiste vragen te stellen. Uw kennis moet actueel zijn om de impact van de ontwikkelingen en de noodzakelijke
aanpassing van de financiële sturing op een adequate manier te kunnen plaatsen en hierover te kunnen sparren met het bestuur van de
zorginstelling. In essentie gaat het in deze om de vertaling van de strategie naar performance- en risicomanagement.
Er ontstaan bij voortduring nieuwe inzichten en daardoor bijgestelde best practices. We nemen u mee in de ontwikkelingen in de
bekostiging en de noodzakelijke aanpassingen in de besturing en de performance en het financieel risicomanagement van
zorginstellingen. Op onderdelen verdiepen wij dit voor de ziekenhuizen (DBC’s/DOT’s/samenwerking medisch specialisten etc.) en de
caresector (AWBZ/WMO etc.). Wij gaan daarbij ook in op de rol van de auditcommissie. Graag stellen wij u in de gelegenheid om, in
dialoog met ons en andere deelnemers, uw kennis te vergroten rondom de sturing en performance van zorginstellingen.
Mijn ervaringen met deze cursus zijn heel positief. Ik heb
er echt wat van geleerd. Het is niet bedoeld voor de
"materie-specialisten", maar verbetert je beeldvorming
over het onderwerp. Ik heb meer inzicht gekregen in de
"cure and care" in de gezondheidszorg, met name de
care. Het materiaal dat gebruikt werd was professioneel
en van goede kwaliteit. De docent was goed. Hij legde
duidelijke verbindingen met de actualiteit. Zowel de
huidige situatie als de verwachtingen voor de toekomst
kwamen daarbij aan bod. Door de goede groep cursisten
was er veel ervaringsdeskundigheid en ontstond er een
interessante dialoog.
Deze cursus geeft een goed beeld van de financiële
aspecten. Het geeft geen kant en klare oplossingen, maar
prikkelt je gedachtenvorming en scherpt daardoor je
inzicht.
Drs. R. Bosveld
(Toezichthouder
stichting Centrum
Indicatiestelling Zorg)
30
“Mijn zicht op de thema’s is verscherpt.
Dit neem ik mee in mijn rol als toezichthouder”
Onderwerpen
 Inrichting zorgsector en ontwikkelingen in financiering als startpunt (korte
introductie)
Maximum aantal deelnemers:
20 personen
Data:
12 juni 2014
27 november 2014
Tijd:




Financiële sturing in de nieuwe bekostiging
Vertaling strategie naar performance- en risicomanagement
Financieel risicomanagement binnen nieuwe strategieën
Effectieve auditcommissies
Docenten
Dit programma wordt ingevuld door zeer ervaren Register Accountants van PwC,
die bekend zijn met de rol van de Raad van Toezicht bij zorgorganisaties. Zij geven
advies en doen de controle bij vele zorgorganisaties.
11.00 - 17.00 uur
Locatie:
NVTZ, Utrecht
Kosten:
€ 495,- (BTW is niet van toepassing)
Docenten
Register Accountants van PwC
31
Het dashboard voor de Toezichthouder
Voor optimale sturing & control
Inhoud
Het is een reële behoefte van toezichthouders om de complexe werkelijkheid terug te brengen tot overzichtelijke proporties.
Dashboards hebben als doel om door middel van kengetallen en indicatoren inzicht te geven in de prestaties van de organisatie in zo
breed mogelijke zin (financiën, risico's, kwaliteit, externe ontwikkelingen, etc.). De kengetallen en indicatoren moeten een afgeleide zijn
van de missie, visie en strategie en vervullen daarmee een signaleringsfunctie of het met de zorginstelling de goede kant opgaat.
Tegelijkertijd zijn kengetallen en indicatoren slechts een artefact van een zeer diffuse werkelijkheid. Dit roept vragen op hoe u als
toezichthouder adequaat om kunt gaan met dergelijke dashboards. Immers: elk instrument is op zijn best zo goed als zijn gebruiker!
Daarom zal in deze sessie tevens worden ingegaan op de plaats en het gebruik van dit instrument in het geheel aan middelen en
mogelijkheden dat een Raad van Toezicht ter beschikking staat en op de dialoog met uw Raad van Bestuur naar aanleiding van de
dashboards.
Onderwerpen
 Wat is een dashboard precies en hoe komt u tot dashboards op maat voor de Raad van Toezicht?
 Wat is de relatie tussen dashboards, het managementcontract met de Raad van Bestuur en het informatiereglement Raad van
Toezicht en Raad van Bestuur?





De inhoud van een dashboard (financieel, kwaliteit, klantinformatie, etc.)
Wat mag u wel en niet verwachten van een dashboard?
Soort kengetallen en indicatoren
Het proces en betrokkenen bij het maken van een dashboard
Het daadwerkelijk werken met een dashboard (het samenspel met de bestuurder)
32
“Tenminste 5 inspiraties opgedaan
die ik concreet ga maken”
Docenten
Maximum aantal deelnemers:
12 personen
Data:
4 april 2014
1 oktober 2014
Tijd:
11.00 – 17.00 uur
Locatie:
NVTZ, Utrecht
Kosten:
€ 495,- (BTW is niet van toepassing)
Anna van Poucke MSc is partner bij KPMG Plexus, Anna studeerde aan de
Erasmus Universiteit Rotterdam, Economische Faculteit, PhD, aan de University of
Wales, Cardiff, Economic Sciences, Mphil en aan de Universiteit Tilburg,
Arbeids- en Organisatiepsychologie, MSc. Zij heeft brede ervaring in de
verschillende delen van de gezondheidszorg: UMC’s, topklinische ziekenhuizen,
basisziekenhuizen, GGZ instellingen, verpleeg- en verzorgingshuizen. Daarnaast
heeft zijn ervaring in de overheid (VWS), ZBO’s (NZa, CVZ) en brancheorganisaties in de zorg. Als bestuurder DBC-Onderhoud (2006-2010) was zij
verantwoordelijk voor het financieringssysteem van de medisch specialistische en
geestelijke gezondheidszorg. Tevens beheerde ze het DBC-Informatiesysteem dat
een groot deel van de financiële informatie van de MS zorg in Nederland genereert.
Zij voerde verschillende opdrachten uit, waaronder: begeleiding van fusies en
overnames, financieel en kwalitatieve doorlichtingen van zorgorganisaties,
ontwikkelen van stuurinformatie, etc.
Wencke van der Meijden is Senior Manager bij KPMG Plexus. In 2003 ronde zij
haar studie Beleid en Management in de Gezondheidszorg af met als specialisatie
gezondheidseconomie. Daarna besloot ze de master „Health Economics, Policy
and Law‟ te volgen. Binnen KPMG Plexus heeft zij veel ervaring opgedaan met
name in de Ziekenhuissector en de Geestelijke Gezondheidszorg sector. Daar leidt
zij verschillende instellingbrede projecten die als doel hebben de kosten van zorg te
verlagen en de kwaliteit minimaal te behouden dan wel te verbeteren. Andere opdrachten lagen op het gebied van: kostenbesparingstrajecten, uniformeren en
optimaliseren van de kwaliteitscyclus en prestatieverbeterignstrajecten.
Docenten
Anna van Poucke MSc
Wencke van der Meijden
33
Toezicht op Kwaliteit & Veiligheid
Revitaliseren van het belang van kwaliteit
Inhoud
Meer en meer houdt de moderne toezichthouder zich terecht bezig met kwaliteit en veiligheid in het primaire proces. Tijdens deze
compacte eendaagse sessie krijgt u inzicht op welke manier u als toezichthouder zicht krijgt en houdt op de kwaliteit van zorg. Door
wie en op welke manier laat u zich informeren? Welke informatiebronnen kunt u gebruiken en welke kwaliteitssystemen zijn te
onderscheiden. Hoe geeft u invulling aan het modern toezichthouderschap als het gaat om het ontvangen en juist interpreteren van
signalen. Hoe gaat u om met dilemma’s op het gebied van kwaliteit en veiligheid?
Aan de hand van reële casuïstiek wordt een vertaalslag gemaakt naar de zorgpraktijk van de toezichthouder. Tijdens de interactieve
sessie worden de deelnemers expliciet uitgenodigd hun ervaringen te delen en dilemma’s in te brengen.
Onderwerpen
 Dimensies van het begrip kwaliteit
 Percepties van kwaliteit vanuit de verschillende belanghebbenden
 Governance, kwaliteit en veiligheid
 Voor- en nadelen van verschillende kwaliteitssystemen en -modellen
 Het regelen van goed toezicht
 Indicatoren en toezicht op kwaliteit & veiligheid
 ‘Soft signals’ en het hanteren van dilemma’s
 Ambitie en uitdagingen
Uitspraken van
meerdere deelnemers
Inspiratie om de commissie ‘Kwaliteit en Veiligheid’ verder
uit te bouwen. Veel stof tot nadenken. Praktische
handvatten. Motiverend. Bijdragen op weg naar betere
kwaliteit. Focus op beperkt aantal items die er echt toe
doen. Veel nuttige informatie. Basismateriaal voor de
Commissie Kwaliteit. Bewustwording van waar het om
gaat. Verfrissend. Goed te gebruiken in de
Raad van toezicht.
34
“Zien der ogen!”
Docenten
Maximum aantal deelnemers:
20 personen
Data:
22 april 2014
9 oktober 2014
Tijd:
11.00 – 17.00 uur
Locatie:
NVTZ, Utrecht
Kosten:
€ 495,- (BTW is niet van toepassing)
Drs. Haske van Veenendaal studeerde Gezondheidswetenschappen aan de
Universiteit Maastricht. In 2000 werd hij richtlijnadviseur bij het CBO. Binnen het
CBO legde hij zich daarna o.a. toe op andere manieren om het cliëntenperspectief
binnen kwaliteitsverbetering te benutten en was een van de schrijvers van het
Landelijk Actieprogramma Zelfmanagement. Hij is lid van de Richtlijn Advies
Commissie Jeugdzorg, redacteur van Kwaliteit in Beeld en bestuurslid van een
patiëntenorganisatie. Recent liet hij samen met de NVTZ een student onderzoek
doen naar de dilemma’s die RVT leden ervaren bij het toezicht op kwaliteit en
veiligheid.
Drs. Monica Haimé is afgestudeerd in de hoofdrichtingen Organisatie- en Sociale
Psychologie aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Daarna heeft zij de postacademische
opleiding Organisatiekunde en Bestuurskunde bij de Stichting Interacademiale
Opleiding Organisatiekunde (SIOO) voltooid. Zij is gespecialiseerd in
kwaliteitsmanagement, verandermanagement en conflicthantering in de zorg. Na
diverse staf- en managementfuncties bij de overheid en in ziekenhuizen is zij ruim
20 jaar extern adviseur voor instellingen in de Gezondheidszorg en kerndocente
van de landelijke Opleiding Kwaliteitsfunctionarissen (OKF). Zij geeft regelmatig
presentaties en workshops over kwaliteitsmanagement, verandermanagement en
conflicthantering.
Docenten
Drs. Haske van Veenendaal
Drs. Monica Haimé
35
De ontwikkeling van de Raad van Toezicht
Voor een effectieve werking
Inhoud
Het model van de Raad van Toezicht bestaat nu zo’n 20 jaar. In die tijd is het ‘bestuur’ van destijds gaandeweg veranderd in een
geprofessionaliseerde raad. Toch kent het gekozen model, net als het voorbeeld waar het direct van afgeleid is (de RvC), een aantal
haken en ogen. Wij nemen u mee in de belangrijkste dilemma’s die direct samenhangen met de context waarin de RvT haar werk doet.
Denkt u bijvoorbeeld aan het dilemma betrokkenheid – distantie of relatie-opbouw met stakeholders versus het behoud van een
onafhankelijke positie. De term dilemma impliceert uiteraard dat die ene, passende, oplossing niet voor handen is. Daarom praten we
graag met u over best practices, voor- en nadelen, zodat u uw eigen handelwijze kunt kiezen.
Binnen de Raad krijgt het persoonlijk gedrag steeds meer aandacht: vooral dat van de voorzitter staat in de schijnwerpers. Graag gaan
wij actief met u kijken welk gedrag effectief is bij een aantal dilemma’s. Belangrijkste onderwerpen zijn: vertrouwen, moreel kompas, de
juiste informatie vergaren, transparantie, vruchtbare relatie met de bestuurder en de wijze waarop besluiten genomen worden met hart
voor de ‘zorgzaak’.
Onderwerpen
 Toenemende eisen aan de Raad van Toezicht en modern toezichthouderschap
 Omgaan met dilemma’s
 Vormen van effectief gedrag
 (Maatschappelijke) verantwoording
 Best practices
Toezichthouder
(naam bekend bij
NVTZ Academie)
De cursus heeft ertoe geleid dat er direct stukken
werden rondgestuurd met de ervaringen die waren
opgedaan. Dit leidt onder andere tot een evaluatie in
september van deze externe inzichten.
De ervaringen worden meegenomen in de beslissingsrondes voor de vacatures van nieuwe leden van
de Raad van Toezicht. Ook in de besluitvorming ten
aanzien van vragen als: "Hoe kijken we naar de
toekomst, hoe gaan we het doen? ", worden de externe ervaringen, opgedaan in onder meer de cursus,
meegenomen. Juist in een tijd waarin er weinig
zekerheid is omtrent de grote ontwikkelingen, is het
belangrijk om je te blijven oriënteren op de externe
factoren en die mee te nemen in je beslissingen."
Er was sprake van een goede uitwisseling van zowel
gedachten als ervaringen tijdens deze cursus.
F. Teerink
(Toezichthouder
Zorggroep Tellus)
Ik vond dit een zinnige cursus. Het wierp een nieuw licht op het
onderwerp en er vond een goede uitwisseling van ervaringen plaats.
Professor Rienk Goodijk hield een gepassioneerd en sterk verhaal.
Bij toezichthouders is, globaal gezien, een onderscheid te maken
tussen de "rekkelijken" en de "preciezen". De tweede groep richt zich
vooral op het bestuur, en ziet het overleg met andere groepen binnen
de organisatie, zoals MT, cliëntenraden en ondernemingsraden, meer
als een ritueel dansje.De eerste groep voelt zich wel verantwoordelijk
voor de organisatie als geheel.
Het is onmogelijk om als toezichthouder je af te wenden van de
organisatie als geheel en je functie alleen te beschrijven in termen van
het toepassen van regeltjes. Juist op het moment dat het hartstikke
fout gaat, moet de toezichthouder zijn verantwoordelijkheid nemen en
op het probleem afgaan. Je kunt dan niet je handen wassen in
onschuld.
36In deze cursus wordt dit debat, en de positie van de
toezichthouder, op een juiste wijze belicht.
“Gevoel van helicopterview”
Docenten
Maximum aantal deelnemers:
20 personen
Data:
zie www.nvtz.nl – NVTZ Academie
Tijd:
11.00 – 17.00 uur
Prof. dr. ir. Rienk Goodijk is bijzonder hoogleraar Governance in de Semipublieke
Sector bij TiasNimbas Business School van de Universiteit van Tilburg en als senior
consultant binnen GITP verantwoordelijk voor het onderzoek en advieswerk op het
gebied van (inter-)nationale corporate governance en arbeidsverhoudingen/
stakeholder management. Tevens is hij voorzitter van de wetenschappelijke
adviesraad van NVTZ.
Drs. Puck Dinjens heeft als senior consultant binnen GITP uitgebreide ervaring
met vraagstukken op het gebied van samenstelling van en samenwerking met
directies, raden van bestuur. Daarnaast adviseert zij toezichthouders over invulling
van het toezichthoudend orgaan en de gedragsmatige aspecten van corporate
governance. Zij is onder meer co-auteur van de Toolkit Toezicht Gezondheidszorg.
Locatie:
NVTZ, Utrecht
Kosten:
€ 495,- (BTW is niet van toepassing)
Docenten
Prof. dr. ir. Rienk Goodijk
Drs. Puck Dinjens
37
Toezicht houden voor gevorderden – Tijdig schakelen
Voor meer inzicht in fasen van toezicht
Inhoud
Toezicht houden speelt zich steeds meer af in organisaties die geconfronteerd worden met de gevolgen van grote externe of interne
veranderingen. Zo kan het gaan om de gevolgen van veranderingen in het nationale zorgbeleid of om de eigen organisatie, die plotseling
negatief in het nieuws komt. Cruciaal is hoe u als betrokken toezichthouder hiermee omgaat en kan bijdragen aan een vruchtbare relatie
met de Raad van Bestuur.
Toezicht houden voor gevorderden bestaat voor een belangrijk deel uit het leren toepassen van de juiste bevoegdheden in de juiste
situatie. In deze sessie maken wij gebruik van de metafoor van een barometer met toezicht bij mooi-, veranderlijk- en zwaar weer. Deze
metafoor zal u van dienst zijn bij het eerder herkennen van waarschuwingssignalen en het adequaat reageren daarop. Hierdoor wordt het
voor u gemakkelijker om in escalerende situaties sneller te schakelen in uw bevoegdheden en om effectief toezicht te blijven houden.
Onder alle omstandigheden, continue werkend aan een excellente performance van de zorgorganisatie.
De inhoud van deze sessie is mede gebaseerd op onderzoek naar best practices van een groot aantal voorzitters van raden van bestuur
en raden van toezicht. Eveneens wordt er gebruik gemaakt van bekende praktijkcases en indien mogelijk van eigen ervaringen.
Onderwerpen
 Herkennen van waarschuwingssignalen
 Inzicht in escalerende situaties (intern en/of extern)
 Rolverdeling in de Raad van Toezicht
 Professionele verhouding met de Raad van Bestuur
 Verschil toezichthouden in mooi - en zwaar weer situaties
 Oefenen met praktijkcases
W.H. Everts
(Toezichthouder
MEE Groningen)
De cursus was prima verzorgd. De locatie was
goed en ook het aanbod was goed. Om mee te
geven aan toekomstige cursisten: De inhoud van
deze cursus is heel belangrijk. Juist door de
behandeling van praktijkvoorbeelden, leer je als
toezichthouder sneller te schakelen bij incidenten.
38
“Heeft toegevoegde waarde!”
Deze sessie krijgt telkens weer zeer hoge scores van de deelnemers. De sessie
voorziet in de behoefte van toezichthouders met enkele jaren ervaring die onder alle
omstandigheden goed willen blijven toezichthouden.
Maximum aantal deelnemers:
Docenten
20 personen
Jacques Gerards is voormalig directeur van NVTZ en zet zich al meer dan 20 jaar
in voor de verdere professionalisering van toezichthouders in de zorg en in andere
sectoren. Hij is partner van het Instituut voor Governance & Leiderschap en heeft
zijn eigen adviespraktijk voor commissarissen en toezichthouders Bureau
Bestuurlijk Advies.
Data:
27 maart 2014
25 september 2014
Tijd:
11.00 – 17.00 uur
Mr. Daniel Le Gras is senior docent Governance bij diverse Business scholen en
heeft jarenlange ervaring als organisatieadviseur, interim-directeur, executive coach
en jurist. Hij is partner van het Instituut voor Governance & Leiderschap.
Locatie:
NVTZ, Utrecht
Kosten:
€ 495,- (BTW is niet van toepassing)
Docenten
Jacques Gerards
Mr. Daniel Le Gras
39
Wéten wat er speelt:
Interviewvaardigheden voor Toezichthouders
Een onmiskenbare vaardigheid
Inhoud
Om te kunnen beoordelen of in uw zorginstelling alles goed gaat, zult u moeten weten wát er speelt. Een zowel helder als volledig beeld
is dus een eerste vereiste. Dat krijgt u -onder andere- door het lezen van de stukken en door uw eigen waarnemingen. In aanvulling
daarop zijn interviews een uitstekend middel om werkelijk zicht te krijgen op het dagelijkse reilen en zeilen binnen de instelling.
Na dit onderzoek volgt de analyse van de verkregen inzichten, waarop u tot een beoordeling komt: een gefaseerd proces dus. Echter,
omdat het gaat om doorlopend toezicht, is het eveneens een continu proces.
In uw contacten met de bestuurders heeft u diverse soorten gesprekken, met verschillende doelstellingen. Soms vervult u daarin de rol
van werkgever en beoordelaar, op andere momenten meer die van klankbord, van vertrouweling of adviseur, waarbij het ook gaat om
het creëren van een vruchtbare relatie met de bestuurder.
Die verschillende doelstellingen en rollen kunnen lastig blijken bij het stellen van vragen. Een interview is immers niet zomaar-eengesprek, het is een ‘vraaggesprek’. Een kenmerk daarvan is dat u vooral vragen stelt, luistert en dóórvraagt om tot meer inzicht te
komen. Uit onderzoek blijkt dat interviews meer opleveren, wanneer de interviewer zijn/ haar mening nog even buiten het vraaggesprek
kan laten. Dit opschorten van het oordeel komt feitelijk neer op het bewust(er) omgaan met de verschillende rollen die u als
toezichthouder vervult.
I.A. van Donkelaar
(Toezichthouder
Stichting Het Spectrum)
Het was een hele goede dag. Natuurlijk is één dag
altijd te kort. Toch ben ik wel tot meer inzicht
gekomen. Om mee te geven aan toekomstige
cursisten: Het is prettig om ervaringen uit te
wisselen met andere toezichthouders. Het contact
met de bestuurder is een ingewikkeld
proces. De cursus biedt handvaten om je daarin
beter voor te bereiden.
40
“Het heeft mijn ogen verder geopend”
Maximum aantal deelnemers:
8 personen
Data:
27 maart 2014
18 september 2014
Tijd:
11.00 – 17.00 uur
Locatie:
Doornburgh, Maarssen
Onderwerpen
 Structuur van het vraaggesprek
 Strategisch vragen stellen en confronteren
 Omgaan met ‘dooddoeners’ en ‘rookgordijnen’
 Scheiden van professionele rollen
Vervolgens wordt er gewerkt aan uw persoonlijke leerdoelen met een professionele
trainingsacteur; door middel van korte rollenspellen met herkenbare casuïstiek, uit
de praktijk van toezichthouders bij zorginstellingen.
Docent
Kees Brandsma (1964) is oud-journalist en werkt sinds 2000 als trainer en
communicatieadviseur. Zijn bureau ‘Interviewconsult’ begeleidt bedrijven, scholen
en zorginstellingen in hun contacten met de media. Daarnaast traint
Interview-consult professionals in het stellen van de juiste vragen. Klanten zijn o.a.
de politie, de Arbeidsinspectie en de grote financiële toezichthouders.
Kosten:
€ 495,- (BTW is niet van toepassing)
Docent
Kees Brandsma
41
Sturen en toezicht op cultuur & gedrag
Waarnemen en handelen vanuit het eigen moreel kompas
Inhoud
De gezondheidszorg maakt turbulente tijden door. De rol van de toezichthouder en hoe hij deze invult wordt hierdoor steeds
belangrijker.
De toezichthouder heeft de behoefte om vanuit verschillende bronnen geïnformeerd te worden en signalen op een goede manier te
kunnen duiden. Dit vraagt om een professioneel kritische houding.
Deze eendaagse sessie biedt inzicht en duiding in het gedrag van anderen, het eigen gedrag en moreel kompas. Het gaat in op
dilemma’s en praktijk voorbeelden ten aanzien van signalen waar je als toezichthouder mee te maken kunt krijgen. Ook andere
bronnen, naast de bestuurder zelf, en de duiding van de daaruit voortkomende signalen komen aan de orde.
Interactie en actieve participatie op basis van cases en zelf ingebrachte dilemma’s vormen het grootste deel van deze training. In deze
training krijgen deelnemers inzicht in de theoretische kennis van professioneel kritische houding en daarnaast wordt aandacht besteed
aan dilemma’s uit de praktijk.
De cursus was heel informatief. De docenten waren
goed; ze brachten veel nieuwe informatie in vanuit
PwC. Het is prettig om met een kleine groep
deelnemers te werken, want je kunt dan goed je
eigen "worstelingen" kenbaar maken en die van
anderen herkennen. Ik heb geleerd soft signals
beter de duiden en eerder te herkennen. Mijn
ervaring met deze cursus zal ik zeker doorspelen
naar mijn collega's.
Ook al ben je ervaren als toezichthouder, toch moet
je blijven instaan voor je zorg en verantwoordelijkheid. Deze cursus biedt de mogelijkheid om je
houding weer opnieuw aan te scherpen en dat is
absoluut noodzakelijk om je taak goed te kunnen
blijven vervullen.
F.W.M. Kevenaar
(Toezichthouder
Stichting Eykenburg)
42
“Praktijk en theorie samen goed gekozen”
Maximum aantal deelnemers:
12 personen
Data:
11 juni 2014
26 november 2014
Tijd:
11.00 – 17.00 uur
Locatie:
NVTZ, Utrecht
Kosten:
€ 495,- (BTW is niet van toepassing)
Onderwerpen
 Inzicht in gedrag van bestuurders en toezichthouders
 Welke elementen hebben invloed op ons gedrag?
 Onderscheiding van soort soft signals?
 Vanuit welk moreel kompas functioneert u als toezichthouder?
 Welke gedragskenmerken zijn hier van invloed op?
 Welk overige factoren hebben invloed op ons gedrag (groepsdruk etc)?
Dilemma’s waar je als toezichthouder tegenaan loopt
 Welke dilemma’s zijn er in de verhouding bestuur - toezichthouder?
 Welke dilemma’s bestaan er onder de toezichthouders onderling?
 Op welke manier kun je dilemma’s en soft signals bespreekbaar maken?
Soft signals in de praktijk
 Welke signalen zijn er (welke gedragskenmerken zie je, hoe beïnvloed je deze)
die aanleiding geven voor een noodzakelijke extra professioneel kritische
houding?
 Bronnen van soft signals
 Welke verschillende interventies zijn er en wanneer werken ze wel en wanneer
niet?
Docenten
Docenten
Ruud Kok RA
Drs. Joukje Janssen
Ruud Kok RA en Drs. Joukje Janssen zijn respectievelijk partner en director bij
PwC, gespecialiseerd in het adviseren om cultuur en gedrag meetbaar te maken. Zij
worden vaak als team gevraagd bij het in het kaart brengen van gewenste en
huidige cultuur en het aansluitend trainen van de teams om de gewenste
verandering ook te kunnen realiseren. Ruud Kok is al jarenlang partner binnen PwC
met een nadrukkelijk focus op corporate governance en toezicht en daarvoor heeft
hij meerdere functies vervuld bij verschillende ministeries. Hij heeft uitgebreide
ervaring binnen de publieke sector en is verantwoordelijk voor het commissarissen
programma binnen PwC.
Drs. Joukje Janssen heeft jarenlange ervaring met het geven van training op het
gebied van professioneel kritische houding en is gespecialiseerd in het adviseren
op het gebied van cultuur en gedrag.
43
Aansprekende Media Training voor Toezichthouders
Wie behoudt het initiatief?
Inhoud
Als een zorginstelling een calamiteit overkomt of in een lastige fase zit, kunt u als toezichthouder in beeld komen om de pers te woord
te staan. Een eerste doel in lastige situaties is stabilisatie om daarna het vertrouwen te herstellen ingeval van schade. Wie laat u
daarvoor op welk moment optreden in de media? Hoe zorgt u dat u in een crisis het initiatief behoudt? Hoe gaat het samenspel tussen
de bestuurder, de toezichthouder en mogelijke andere betrokkenen? Wie krijgt of neemt de regie uiteindelijk? Welke kenmerken hebben
personen gemeen die een lastige situatie kunnen stabiliseren en vertrouwen herstellen?
In deze training versterken we uw mediavaardigheden. Daarin zoeken we het persoonlijke: in welke situatie zou u het beste met de
media in contact kunnen treden op basis van de indruk die u bij mensen achterlaat?
In de middag werken we met reële casussen, waarin u samenwerkt met andere deelnemers om op een wijze manier de media op te
zoeken.
Uitgangspunt bij deze training is: men leert het meest door het zelf te doen. Er wordt telkens gewerkt vanuit realistische casussen.
Daarin komen verschillende voorkomende situaties aanbod, die oplopen van relatief minder lastige situaties naar uitgesproken
crisissituaties. Steeds wordt er geanalyseerd: wat gaat goed en wat kan beter? Door middel van korte persoonlijke interviews met een
ervaren journalist op basis van de actuele situatie van de toezichthouder, krijgt de deelnemer meer inzicht in zijn/haar persoonlijke
spreekkwaliteiten.
44
Nieuwe sessie
Maximum aantal deelnemers:
8 personen
Data;
16 april 2014
23 september 2014
Tijd:
09.30 – 17.00 uur
Onderwerpen
 De voorbereiding van interviews
 Afstemmen op de doelgroep
 Taalgebruik
 Het vertellen van treffende voorbeelden
 Verantwoordelijkheden tijdens een interview
 Non-verbale signalen
Met dit programma krijgt u dus specifieke adviezen over uw persoonlijke manier van
optreden in de media en verdiept u uw analysevermogen in een op de werkelijkheid
gebaseerde casus. Er wordt daarom ook bewust gewerkt met een kleinere
deelnemersgroep.
Docent
Locatie:
Doornburgh, Maarssen
Kosten:
€ 695,- (BTW is niet van toepassing)
Rick Koster (1976) is sinds 2000 trainer en coach in leiderschap en speech.
Hij begeleidt senior leiders in profit en non-profit organisaties bij hun presentaties en
mediaoptredens. Daarin staat voorop dat een boodschap brengen en presenteren
van jezelf is. Rick Koster geeft internationale programma’s in Europa, Afrika en het
Midden-Oosten. Hij is gespecialiseerd in non-verbale communicatie en
gedragsbeïnvloeding. Tevens zal in deze aansprekende training gewerkt worden
met een ervaren journalist.
Docent
Rick Koster
45
46
Incompany mogelijkheden
Regelmatig wordt de NVTZ Academie door individuele Raden van Toezicht
benaderd of het mogelijk is om een op maat afgestemd programma te maken voor
de betreffende Raad van Toezicht. Dit is een mogelijkheid. Op basis van een in
eerste instantie telefonische intake wordt de aanvrager in contact gebracht met een
passende docent of sessiebegeleider. Daarmee worden vervolgens het programma,
de opzet, data en daarmee samenhangende kosten afgestemd.
Veelal is het ook een optie om met meerdere toezichthouders een reguliere sessie
te volgen binnen het bestaande programma van de NVTZ Academie. Deze optie
kan ook worden besproken tijdens de telefonische intake. Voor uw vragen kunt u
bellen met Avicenna Academie voor Leiderschap op telefoonnummer 0570-760000
of mailen naar [email protected].
Voorbeelden thema’s
Het programma Boardroom Dynamics en Evaluatie van de Raad van Toezicht zijn
onder andere veelgevraagde onderwerpen. Deze staan kort op de volgende
bladzijden als voorbeeld van een incompany programma beschreven.
Ook op de andere thema’s is een incompany programma mogelijk.
47
Evaluatie van de Raad van Toezicht
Incompany
Inhoud
De governance-code schrijft voor dat de Raad van Toezicht haar functioneren jaarlijks evalueert. Verreweg de meeste raden van
toezicht doen dit inmiddels. Hoe zorgt u dat de (volgende) evaluatie bijdraagt aan de verdere ontwikkeling van uw raad? We nemen
verschillende vormen van evaluatie door die inspirerend en/of disciplinerend zijn én passend bij de ontwikkelingsfase van uw raad.
Naast ‘het hoe’ nemen we ook de tijd om ook concreet en evaluatief aan de slag te gaan over het functioneren van uw raad.
De inzichten die dat oplevert kunt uw weer gebruiken als aangrijpingspunt voor verbetering.
De sessie is in het bijzonder geschikt voor leden die binnen de raad primair ‘governance’ in hun aandachtsgebied hebben.
Uiteraard is elke toezichthouder welkom die zich de evaluatie en/of het functioneren van de raad aantrekt.
Onderwerpen
 Verschillende vormen van evaluatie
 Analyse van het functioneren van de Raad van Toezicht
 Welke vorm van evaluatie past bij welke ontwikkelingsfase?
 Van analyse tot verbetering
 Verbeteringsmogelijkheden
48
Board Room Dynamics
Incompany
Inhoud
Dynamieken in de boardroom kunnen het functioneren van de Raad van Toezicht
en de Raad van Bestuur maken of breken. Het juiste samenspel is, zowel tussen de
individuele leden als vanuit de verschillende entiteiten, van essentieel belang.
Inzicht hebben in de dynamieken en bewust handelen en schakelen is daarbij
randvoorwaarde.
NVTZ Academie heeft daarom een programma samengesteld die individuele Raden
van Toezicht op maat (incompany) kunnen inzetten. Het programma is uitdagend,
nodigt uit voor reflectie en geeft praktische handvatten tot verbetering. De aanpak is
geschikt voor Raden van Toezicht die de wil hebben om op een vooruitstrevende
manier zich (verder) te professionaliseren. Dat kan in situaties zijn waarin er een
vernieuwde Raad van Toezicht is of waarin een bestaande Raad van Toezicht
expliciet aandacht wil besteden aan het effectief opereren.
De doelstelling van deze sessies is het zo optimaal mogelijk inzetten van de
talenten in de Raad van Toezicht, gebruikmakend van de mogelijkheden en
variaties die de raad tot haar beschikking heeft.
Onderwerpen
 Herkennen van grondpatronen
 Optimaal inzetten van de talenten
 Samenwerking en verhouding tussen Raad van Toezicht en Raad van Bestuur
 Taboes en de mores binnen de board room
 Vermogen tot situationeel switchen
 Voeren van een goede dialoog
Opzet
Op basis van een persoonlijke intake worden de te behandelen thematieken en de
werkwijze in nauw overleg bepaald De sessies worden zoveel mogelijk gepland op
basis van de reguliere bijeenkomsten van de Raad van Toezicht, om zo ook aan te
sluiten bij de casuïstiek en dynamiek van de Raad van Toezicht.
49
In ontwikkeling
Het volgende programma is in ontwikkeling.
Verdiepingscursus Kwaliteit & Veiligheid
Er is een grote interesse onder toezichthouders voor kwaliteit en veiligheid binnen organisaties. Dit is een meerdaags programma dat
ontwikkeld wordt voor de ervaren toezichthouder. In de loop van 2014 zal de NVTZ Academie dit programma gereed hebben.
Voor nadere informatie en inschrijving kunt u de website van de NVTZ raadplegen. Daar kunt u de data en programmabeschrijving
vinden zodra deze gereed zijn.
50
Congressen
Thematische sessies
De NVTZ Academie organiseert in samenwerking met diverse kennispartners een
drietal thematische sessies in 2014. Per sessie kunnen maximaal 75 NVTZ-leden
deelnemen.
Opzet
In het ochtend programma vindt er een collectieve sessies plaats. Tijdens het
middagprogramma kunnen de deelnemers aan diverse workshops deelnemen.
In samenwerking met het blad Lucide worden de thema’s telkens door het jaar heen
geprogrammeerd.
Jaarlijkse ‘Upload’ Sessie voor toezichthouders in de zorg
De NVTZ Academie organiseert in het najaar van 2014 wederom de ‘Upload’
Sessie voor toezichthouders in de zorg. Tijdens deze bijeenkomst komen de
nieuwste ontwikkelingen op het toezichthouderschap aan de orde, alsmede
belangrijke ontwikkelingen in de zorgsector. Vanuit het perspectief van de overheid,
zorgverzekeraars en de verschillende subsectoren in de zorg worden bijdragen
geleverd.
Nadere informatie en inschrijving
Voor de thematische sessies en de jaarlijkse ‘Upload’ sessie geldt dat zodra de
inhoud van de betreffende bijeenkomsten definitief is, u vanuit de NVTZ een
uitnodiging ontvangt. Op basis hiervan kunt u zich inschrijven.
51
Adresgegevens:
nvtz Academie
Churchilllaan 11
3527 GV Utrecht
Telefoon: 030 737 00 85
Website: www.nvtz.nl
Regiepartner
(voor inhoud & organisatie):
Avicenna Academie voor Leiderschap
Postbus 292
7400 AG Deventer
Telefoon: 0570 76 00 00
Website: www.academievoorleiderschap.nl
52

Download Report