moderne non

p o rt r e t
Tekst: Jeanet van der Linden Beeld: Elisabeth Ismail
Ze heeft zich voor het leven verbonden aan de zusters
augustinessen van Sint-Monica, maar haar habijt draagt ze
alleen bij speciale gelegenheden en ze geniet van de muziek
op haar iPod. Ook het kloosterleven verandert met de tijd,
maar de essentie ervan blijft identiek: leven in vertrouwen.
Heel eenvoudig.
H
Zuster Leonie
Wicherink, een
moderne non
4
elisabet
et lijkt iets van vervlogen tijden. Statige
gebouwen met lange gangen, een verstilde
sfeer, vrouwen in habijt die geknield bidden
bij een kruis.
En het wordt ook meteen stil als ik in Hilversum
linksaf sla bij het bord ‘Klooster De Stad Gods’.
Tussen de bomen zie ik een ree, er is geen mens
te zien. Ineens doemt een wit kloostergebouw
op tussen het groen. Het behoort sinds 1946 toe
aan de zusters augustinessen van Sint-Monica. Op
het kloosterterrein staan verschillende gebouwen,
waaronder Thagaste, waar leefgemeenschap Casella
tijdelijk onderdak heeft.
Leonie Wicherink (71) vormt, samen met drie
andere zusters augustinessen en een ‘meelever’,
sinds een jaar of tien de leefgemeenschap Casella,
dat ‘huisje langs de weg’ betekent. Op haar 23e trad
ze toe en beloofde ze een leven vol toewijding aan
God. Daarbij zag ze af van het huwelijk en kinderen
krijgen. Ze lacht: ,,Dat klinkt nu heel gemakkelijk,
maar er gingen jaren van nadenken, zoeken en bidden aan vooraf. Tot het een innerlijk zeker weten
was dat dit de weg was die ik moest gaan.”
Dans
Leonie groeide op als Marietje in een katholiek
boerengezin in de Achterhoek. Ze was de middelste in een gezin met elf kinderen. ,,We waren niet
rijk, maar we hadden het goed thuis. Het contact
met mijn ouders en broers en zussen was en is nog
steeds heel warm. We hielpen elkaar en deelden
lief en leed. Al jong besefte ik wat het voor mijn
vorming betekende dat ik in een warm, beschermd
nest opgroeide. Ik zag dondersgoed dat het ook heel
anders kon.”
Vanaf haar 17e werd ze zich bewust van een groeiend verlangen diep van binnen. Ze werd kleuterleidster en genoot daarvan, maar toch wilde ze iets
ánders, iets maatschappelijks. Juist omdat ze zo
dankbaar was voor haar eigen blijde, bevoorrechte
jeugd. Haar gedachten gingen uit naar het klooster-
‘Er waren gevoelens van
verzet, want ik ben een
echte levensgenieter’
Wat is Casella?
Vier zusters augustinessen, onder wie Leonie
Wicherink, vormen sinds 2001 de leefgemeenschap
Casella (huisje langs de weg). Het is gevestigd op het
terrein van klooster De Stad Gods in Hilversum, nu nog
in Thagaste, maar straks in een verbouwde boerderij.
In Casella staan waarden als gastvrijheid, ontmoeting
en vriendschap centraal. Iedere Godzoeker is welkom
om deel te nemen aan activiteiten rondom stilte en
bezinning.
Leonie: ,,We richten ons op jongeren tussen 18
en 45 jaar. Zij vinden dikwijls in onze kerken geen
aansluiting, maar staan wel open voor oecumenische
vieringen en voor de sfeer van Taizé. Dat willen we
graag met jonge mensen delen.”
Wilt u ook het inspirerende gemeenschapsleven van
het ‘moderne kloosterleven’ ervaren, zonder er voor de
rest van uw leven aan vast te zitten? Informeer dan
naar de mogelijkheden om u voor een bepaalde tijd als
‘meelever’ aan Casella te verbinden. Meer informatie:
www.casella.nl of bel (035) 544 61 20.
leven en dan niet als manier om een beroep te leren zoals velen
vroeger deden, maar als levensvervulling.
Met het verlangen kwamen er echter ook gevoelens van verzet.
,,Ik was en ben een echte levensgenieter. Bovendien zag ik mijn
broers en zussen leuk getrouwd zijn, kinderen krijgen, dat wilde ik ook. Ik dacht: als die en die jongen mij ten dans vraagt,
gaat die hang naar het klooster vast wel over. Het gebeurde nog
ook en het werd vriendschap.”
elisabet
5
>
column
De zusters zullen nooit
zomaar op een terras
koffiedrinken
,,Maar het andere stemmetje werd steeds sterker. Het keerpunt
kwam toen het vriendje me vroeg samen naar een bruiloft in
het dorp te gaan, ik weet het nog precies. Dat zou betekenen
dat we ‘officieel’ verkering zouden hebben. Ik zei ‘nee’ en liet
doorschemeren dat ik met andere plannen bezig was.
Van binnen wist ik toen met grote zekerheid dat het kloosterleven voor mij was weggelegd en niet het gehuwde leven: ‘Volg
het maar, het komt goed.’ Ik heb nooit spijt gehad van mijn
keuze. Wel vond ik het soms jammer dat ik niet meer overal bij
kon zijn in de familie. Je moet immers kiezen: of daar of hier
leven. Maar het innerlijke zeker weten is nooit weggegaan.”
Sober
Leonie koos in 1964 voor de orde van de zusters augustinessen van Sint-Monica die de spiritualiteit van kerkvader Augustinus volgt. Om een goede zuster augustines te zijn heb je een
gezond, nuchter boerenverstand nodig, las ze in het blad De Stad
Gods. Leonie: ,,Dat sprak mij aan! Augustinus wordt vaak afge-
Eenvoudig
leven als
christen
op God.
• Vertrouwen
• Doen
wat je denkt
dat er van je
gevraagd wordt.
Tevreden zijn met
wat je hebt.
Niet ten koste van
een ander leven.
•
•
6
beeld met het hart in de handen. Hij deed niet zo ingewikkeld,
hoewel hij heel geleerd was. Hij zei: ‘Leef eenvoudig, bemin en
doe dan maar wat je wilt.’
Zijn trefwoorden zijn vriendschap, ontmoeting en gastvrijheid.
Voor mij is vooral vriendschap heel belangrijk, het hele leven
samen beleven. Als ik probeer de moeilijke dingen in het leven
goed te verwerken, dan is dat mijn levensopdracht en hoef ik
niet ook nog op zoek te gaan naar het brengen van offers. Mijn
leven is dus eigenlijk heel vrij en daardoor heb ik ruimte voor
anderen. Dat maakt het leven heel erg de moeite waard.”
In de praktijk houdt het eenvoudig leven als zuster augustines
in dat er een vast dagritme is met een gemeenschappelijke ochtendviering en een avondviering die op een Taizémanier wordt
ingevuld met stilte en zang. Ook de maaltijden worden op vaste
tijden gebruikt. Leonie draagt sobere, tijdloze kleding in aardetinten. Alle bezit is gemeenschappelijk, hoewel ze, toen ze 40
jaar zuster was, van haar familie wel een iPod heeft gekregen.
Roken doet ze niet en alcohol drinken slechts bij hoge uitzon-
dering. ,,Een glaasje champagne in de
millenniumnacht!” Ook zullen de zusters
nooit zomaar op een terras koffiedrinken, dat gebeurt alleen in de vakantie.
Ballast
Maar bij eenvoudig leven gaat het vooral
om de geestelijke dimensie. In de Bijbel
worden in Psalm 116 de ‘eenvoudigen’
genoemd, het zijn mensen die hun
vertrouwen op God stellen. De Heer
beschermt hen. Ook de Bergrede (Matteüs 5-7) is een prachtig voorbeeld van
eenvoudig leven als christen. Leonie:
,,Vooral het je geen onnodige zorgen
maken, vind ik iets prachtigs. Alle ballast die je bij je draagt mag je bij Hem
leggen. Augustinus zei: ‘Mijn hart is
onrustig tot het rust vindt in U.’ Het gaat
erom een balans te vinden tussen werken
en bidden. Als je bidt komt er rust. Dat
zie ik als een oefening voor elke dag.
Eenvoudig leven is: doen wat ik denk dat
op dit moment van mij gevraagd wordt.
En daar rust in vinden. Niet altijd groter,
beter en mooier willen, maar je bewust
zijn van hoe goed je het hebt. Daar
wordt een mens gelukkig van. Eenvoudig
leven is ook dat je niet ten koste van een
ander leeft, dat je je bewust bent van
hoe de mensen om je heen leven. Soms
is het nodig die keuze voor een eenvoudig leven bewust te blijven maken. Dat
is levenskunst! Als je in een gemeenschap leeft zoals wij, kun je elkaar daarin
steunen. Na verloop van tijd kost het dan
ook minder moeite.
Ik leef in vertrouwen. In mijn diepste
wezen weet ik dat het goed komt. Toch
moet ik er hard aan werken. Ik zit ook
weleens in de put, heb ook moeite met
teleurstellingen en tegenslag. We moesten
als Casella-leden bijvoorbeeld ruim zes
jaar wachten voordat we konden beginnen met de verbouwing van de boerderij
waar we ons project voor stilte en bezinning willen starten. Terwijl we stonden
te popelen en met z’n allen steeds ouder
werden! Nu hopen we dat de verbouwing over een jaar klaar is; we kunnen
bijna niet wachten.
Leven in vertrouwen; dat is ons huiswerk
als christen. We doen er een leven lang
over.”
•
elisabet
Tekst: Reinier van den Berg
meteoroloog bij Meteo Consult
Mag het iets
meer zijn?
In dit nummer leest u van alles over eenvoud. ‘Genoeg is genoeg’ is
de boodschap. Maar van mij mag het juist best wat meer zijn. Ik zal
uitleggen wat ik bedoel. De economische malaise zorgt ervoor dat
de hand wereldwijd op de knip gaat. Banken wankelen, zelfs hele
landen kunnen failliet gaan. Ook in eigen land wordt de komende
jaren flink bezuinigd. En juist daarom vraag ik: mag het iets meer
zijn?
Vanuit mijn vakgebied, de meteorologie, is het duidelijk dat veranderingen op aarde snel gaan. Het klimaat warmt op, het weer wordt
extremer. Soms is dat interessant, soms rampzalig. Hoewel politici
‘Het zou ons sieren als we nadenken
over ons gedrag’
en presidentskandidaten, waar dan ook ter wereld, vrijwel nooit
spreken over duurzaamheid, is dat nou net waar het om moet gaan.
Duurzaamheid betekent veel meer dan alleen energiebesparing
en recycling. Duurzaamheid draait om een samenleving en een
economie die harmonieus passen bij, of in de pas lopen met, alles
wat leeft op aarde. Bergen en dalen, rivieren en meren, gletsjers en
woestijnen - alles wat we tot Gods schepping mogen rekenen.
Met dat ‘iets meer’ bedoel ik dus rentmeesterschap. We mogen in
ons land wel wat harder lopen op het gebied van duurzaamheid.
Natuurlijk, het weer gaat wel door, wat de mens op aarde er ook
van maakt. De geologische tijdschaal leert ons dat de aarde wel
voor hetere vuren heeft gestaan. Ooit waren de poolkappen helemaal weg. Toen was het weer ongetwijfeld nog veel extremer. Denk
bijvoorbeeld aan de zondvloed.
Maar met onze huidige kennis zou het ons sieren als we nadenken
over ons gedrag en onze consumptie. Het mag en kan, denk ik, best
iets meer zijn, dat rentmeesterschap van ons. Dat zeg ik niet alleen
tegen u, maar om te beginnen tegen mezelf.
Overigens betekent rentmeesterschap zeker niet minder genieten – eerder meer. Maar dan wel door in de eerste plaats te (leren)
genieten van dagelijkse, kleine dingen.
elisabet
7

Download Report