Nieuwsbrief Meedoen_maart 2014

nieuwsbrief
Maart 2014
Over de komst van de Participatiewet in de regio Noord-Limburg.
Van de zeven regiogemeenten, voor professionals.
1
I n di t nu mmer:
SAMEN
Met de komst van de Participatiewet gaat
er veel veranderen aan de onderkant van
de arbeidsmarkt. Dat biedt ons de kans om
het met elkaar anders – beter - te doen.
We willen groeien naar een samenleving
waaraan iedereen meedoet; via een
betaalde baan of op een andere manier.
Maar ook naar een samenleving waarbij
het vanzelfsprekend is dat je eerst
zelf zoekt naar een oplossing voor
een probleem en ook ánderen helpt.
Dat vraagt wat van alle betrokken
partijen: werkgevers, werkzoekenden,
onderwijsinstellingen en de (gemeentelijke) overheid.
Het vraagt om een heel andere manier
van kijken naar problemen en het zoeken
naar oplossingen.
Samen1
Waar staan we?
2
‘Eigen kracht’, ‘wederkerigheid’, ‘vraaggericht’ zijn termen die vaak geroepen
worden, maar waaraan we met elkaar wel
nog een goede invulling moeten geven.
Wat het in elk geval niet betekent is dat
we het probleem maar over de schutting gooien naar een ander. Hoe lastig
het met momenten ook zal zijn, samen
betekent wat ons betreft ook echt
samen.
Wat betekent de
participatiewet voor
wsw-ers en wajong-ers?
3
Genomineerd voor
Cliënt in Beeld-prijs
3
Collega aan het woord
4
Participatiewet vraagt
om partnerschap
5
In de praktijk
6
Op naar een arbeidsmarktregio7
Column8
| iedereen kan, iedereen Doet | Meedoen = Ertoe doen | Werken en meedoen is de norm |
| Naar vermogen | De burger centraal | De samenleving, dat zijn wij | Werken loont |
| Problemen zijn ook kansen | Voor wat, hoort wat | Een bloeiende regio |
Waar staan we
DE PARTICIPATIEWET | Stand van zaken in de regio
Als regio Noord-Limburg vinden we het belangrijk dat
iedereen naar vermogen meedoet. Ook de rijksoverheid vindt
dat essentieel. Vandaar ook dat (onder andere) de Participatiewet vanaf 1 januari 2015 in werking treedt. De gemeente
wordt vanaf die datum verantwoordelijk voor mensen met
arbeidsvermogen die ondersteuning nodig hebben.
Deze mensen zitten nu in de WWB (bijstand) en de Wsw
(Intos, NLW, WAA). De Participatiewet is er ook voor
mensen met arbeidsvermogen die nieuw in de Wajong
terecht zouden gaan komen. In de regio Noord-Limburg
krijgen straks zo’n 8.000 mensen met de nieuwe Participatiewet te maken.
De Participatiewet kent een lange voorgeschiedenis.
Ten opzichte van het oorspronkelijke voorstel is er
inmiddels veel veranderd. De belangrijkste pijlers zijn
nu:
Nieuwe Voorziening Beschut Werk
•Vanaf 2015 wordt de Wet sociale werkvoorziening
(Wsw) afgesloten voor nieuwe instroom.
•Wsw-werknemers met een dienstbetrekking houden
hun wettelijke rechten en plichten.
•Er komt vanaf 2015 een nieuwe Voorziening Beschut
Werk. Zo kan de gemeente deze mensen toch nog in
een dienstbetrekking laten werken.
•Gemeenten organiseren beschut werk (en betrekken
het Werkbedrijf).
•Op termijn komen er landelijk 30.000 beschut-werkplekken.
Extra banen voor mensen die niet het minimumloon
kunnen verdienen
•Werkgevers en werknemers hebben landelijk
afgesproken dat ze (oplopend vanaf 2014 tot 2026)
125.000 extra banen gaan creëren. Deze banen
zijn bedoeld voor mensen die niet in staat zijn een
inkomen op minimumloon te verdienen.
•Wajongers en mensen op de Wsw-wachtlijst krijgen de
eerste jaren prioriteit.
•Als de banen niet volgens plan ontstaan, worden
bedrijven wettelijk verplicht om een bepaald
percentage arbeidsbeperkten in dienst te hebben.
2
In onze regio werken we samen aan de voorbereiding van
de Participatiewet. Door samen te ontwikkelen en (deels)
te organiseren, kunnen we beter en dichtbij maatwerk
leveren.
De tijdsdruk en belangen zijn groot. Ter illustratie: met
de nieuwe taken krijgen we ook een grote bezuinigingsopdracht mee (van 25%). De datum van 1 januari 2015
is nabij. Nu de marsroute duidelijk is, moeten we in
samenwerking met onze partners snel grote stappen gaan
zetten. Dit betekent dat we de komende drie maanden de
fundamenten moeten leggen en het tweede half jaar de
tijd hebben om te bouwen.
Regionaal Werkbedrijf
•In de arbeidsmarktregio Noord-Limburg wordt een
Werkbedrijf ingericht.
•Het Werkbedrijf speelt een belangrijke rol bij het
plaatsen van mensen op de extra banen op de banenafspraak. Ook bij de nieuwe Voorziening Beschut Werk
is het Werkbedrijf betrokken.
•Het Werkbedrijf heeft onder andere als doel om
werkgevers die mensen met een arbeidsbeperking in
dienst nemen te ‘ontzorgen’. De inhoud daarvan wordt
momenteel landelijk uitgewerkt.
Loonkostensubsidie
•De gemeente kan het in dienst nemen van iemand met
een arbeidsbeperking stimuleren door het verstrekken
van loonkostensubsidie.
•De hoogte van de subsidie hangt af van de loonwaarde
van de werknemer. De loonwaarde wordt op de
werkplek vastgesteld op basis van een transparante en
betrouwbare methode. De loonwaarde wordt elk jaar
(in geval van beschut werk: elke drie jaar) opnieuw
vastgesteld.
•De loonkostensubsidie is het verschil tussen het
wettelijk minimumloon en de loonwaarde. De subsidie
is maximaal 70% van het wettelijk minimumloon.
•De werkgever betaalt aan de werknemer cao-loon,
of als er geen cao-loon is, minimaal het wettelijk
minimumloon.
WAT BETEKENT DE PARTICIPATIEWET VOOR WSW-ERS EN WAJONG-ERS?
Per 1 januari 2015 vervalt de Wsw voor nieuwe
gevallen en gaat een deel van de toekomstige
Wajong-doelgroep over naar de Participatiewet.
De gemeente is verantwoordelijk voor de ondersteuning om aan het werk te komen.
Met ingang van 1 januari 2015 kan niemand
meer een Wsw-dienstverband worden geboden.
Voor nieuwe gevallen houdt de Wsw (Wet sociale
werkvoorziening) op te bestaan. Bestaande
rechten worden gerespecteerd. Dat betekent dat
personen die op die datum een Wsw-dienstverband
hebben, dit dienstverband behouden. Degenen
die op 1 januari 2015 nog op de wachtlijst voor
de Wsw staan, krijgen een voorkeurspositie bij de
verdeling van de zogenaamde garantiebanen.
De garantiebanen komen voort uit de afspraken
die het kabinet met de landelijke werkgeversvereniging heeft gemaakt voor mensen met een
arbeidsbeperking. In de eindsituatie gaat het hier
om 125.000 banen.
RD..
E
E
N
I
M
O
GEN
.
Een garantiebaan is dus een baan bij een gewone
werkgever. De werkgever ontvangt van de
gemeente een bijdrage in de salariskosten.
Voor mensen die ook na 1 januari 2015 zijn aangewezen op het werken in een beschutte omgeving
is de gemeente verantwoordelijk. Afhankelijk van
de beschikbare financiële middelen regelt de
gemeente voor deze groep arbeidsplaatsen.
Het gaat dan om een dienstverband met in de
regel een salaris volgens minimumloon.
Met ingang van 1 janauri 2015 wordt ook de
Wajong-regeling aangescherpt. Alleen mensen
met een blijvende en volledige arbeidsbeperking
komen vanaf dat moment nog in aanmerking voor
een Wajong-uitkering. De huidige Wajongers die
nog geen baan hebben, maar wel aan het werk
kunnen, krijgen eveneens een voorkeursbehandeling bij de verdeling van de hiervoor bedoelde
garantiebanen.
VOOR CLIËNT IN BEELD-PRIJS
De cliëntenraad Wsw Venlo, Beesel en Bergen is
samen met de Klantenkamer Wsw Waalwijk, Heusden en Loon op Zand genomineerd voor de Cliënt in Beeld-prijs.
Dit is een landelijke prijs die jaarlijks wordt uitgereikt aan een cliëntenraad of lid daarvan die een bijzondere bijdrage heeft geleverd aan het bevorderen, verder vormgeven of
verbeteren van cliëntenparticipatie. Op 27 maart a.s. is de prijsuitreiking en weten we
of de Limburgse en Brabantse clientenraden in de prijzen zijn gevallen.
3
Collega aan het woord
In gesprek met Rob Nabben, participatiecoach bij
de gemeente Venray, over zijn voorbereidingen op
de komst van de Participatiewet. In Venray én in
de regio.
Op welke manier ben jij in de regio betrokken
bij de voorbereidingen op de invoering van
de Participatiewet? “Met de directe invoering
van de nieuwe wet ben ik niet intensief bezig
geweest. Met de uitvoering wel! We moeten
bijvoorbeeld een antwoord hebben op vragen
als ‘Wat betekent dit voor cliënten die een
bijstandsuitkering ontvangen? en ‘Welke tegenprestatie mogen we verwachten?’ Moeten ze
bijvoorbeeld in ruil voor hun uitkering hun buurt
leefbaar houden? Hondenpoep verwijderen enzo.
En geen tegenprestatie; geen uitkering. Wet is
wet. Nee, zo extreem hoeft niet. Onze ervaring
is dat veel bijstandsgerechtigden best iets terug
willen doen voor hun uitkering. Sterker nog:
veel mensen met een bijstandsuitkering doen in
Venray al vrijwilligerswerk.”
Met welke regionale collega(‘s) heb je veel
contact? “Met de werkcoaches van de gemeente
Venlo. In Venray werkt het namelijk zo: mensen
in de bijstand die op redelijk korte termijn op
de arbeidsmarkt terecht kunnen komen, vallen
onder een werkcoach van de gemeente Venlo.
Is er een grotere afstand tot de arbeidsmarkt,
4
dan val je onder een participatiecoach van de
gemeente Venray. De werkcoaches zitten in
Venray op het Werkplein. Vandaar dat we met
hen veel contact hebben. We dragen cliënten
aan hen over.
Verder werken we ook veel samen met
organisaties (GGZ, Mensana, Synthese, Wonen
Limburg) en coördinatoren van vrijwilligerswerk.
Bijvoorbeeld in de Venrayse wijk ‘het Brukse’.
In de buurtwinkel zitten we op maandagmorgen
allemaal bij elkaar. We houden de lijnen kort!”
Wat wil jij op 1 januari 2015 bereikt hebben?
En welke stappen moet je daar dit jaar nog
voor zetten? “Het is een utopie, maar ik zou
graag alle mogelijkheden van vrijwilligerswerk
in de regio willen kennen: wat doen mijn
cliënten aan vrijwilligerswerk en wat zouden
ze kunnen doen? Als we dat weten kunnen we
als participatiecoach snel schakelen. Om dit
in beeld te krijgen hebben we een enquête
gehouden onder onze cliënten en contact
gezocht met diverse vrijwilligersorganisaties.
Ik wil op 1 januari 2015 zoveel mogelijk cliënten
gesproken hebben. Samen met een collega wil
ik ook een avond vrijwilligerswerk doen in het
Brukske. Om zo een beeld te krijgen van het
aanbod en de invulling van vrijwilligerswerk.
Ik sta positief tegenover de nieuwe ontwikkelingen.”
PARTICIPATIEWET VRAAGT OM PARTNERSCHAP
Gemeenten staan voor de uitdaging om de vraag
van ondernemers te matchen met het aanbod van
werkzoekenden met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dat kunnen we niet alleen.
In het licht van de Participatiewet betekent dit
dat we onszelf vragen stellen als: Hoe creëren we
draagvlak bij ondernemers om arbeidsgehandicapten aan te nemen? Hoe gaan we de garantiebanen invullen? Welke vraagstukken spelen er bij
ondernemers? Maar ook: Wat voor soort mensen
komen nieuw bij ons in beeld? Hoe goed kennen
we deze mensen? Wat kunnen we voor deze
mensen betekenen in de ondersteuning richting
participatie of werk?
Samen aan de slag. Ook regionaal.
De antwoorden op deze vragen bedenk je niet
vanachter een bureau. Dat doe je samen met
stakeholders in de regio. Binnen onze eigen
gemeenten zoeken we al vaak contact met
werkzoekenden of hun vertegenwoordigers.
Ook met ondernemers bouwen we op lokaal niveau
aan een goede relatie. Bij de uitwerking van de
Participatiewet willen we deze partners ook op
regionaal niveau betrekken en input vragen.
Dat doen we binnenkort dus ook!
In gesprek met ondernemers
Op 27 maart zitten er 15 ondernemers uit de
regio aan tafel. Vanuit de regionale gemeenten
willen we graag klankborden met hen. Daarnaast
is het de bedoeling dat de samenwerking tussen
gemeenten en ondernemers uitgroeit tot partnerschap.
In gesprek met cliënten
Met leden van diverse cliëntenraden in de regio
staat op 7 april 2014 een bijeenkomst gepland.
Het doel is om ontwikkelingen van de Participatiewet te delen maar ook om een dialoog aan
te gaan en hun verwachtingen en ideeën mee te
nemen. Ze hebben dan aan de voorkant van de
beleidsontwikkeling een actieve rol.
5
In de praktijk
EERST AAN DE KANT, NU AAN DE SLAG
“Iedereen is anders, heb daar oog voor”
Als gevolg van tegenslag en drankverslaving is Frank
– voormalig zakenman – aan lager wal geraakt. Hij heeft
schulden en is uit zijn huis gezet. Een vlucht naar het
buitenland lost de problemen niet op. Na een ruzie met
een huisgenoot ziet hij zijn destructieve manier van
leven in. Hij wil zijn dochter niet langer teleurstellen
en besluit zijn leven te veranderen. “Verandering moet
vanuit jezelf komen, maar daar had ik wel ondersteuning
bij nodig”, aldus Frank. Hij zoekt hulp en komt via via
terecht bij Emmaus, woon- en werktraject voor daklozen.
Sinds maart 2013 woont Frank in de gemeente Beesel:
“Via Housing First kreeg ik een woning. Dat is een
project van het Leger des Heils, speciaal voor dak- en
thuislozen die een nieuwe start maken.” Het achterliggende idee hiervan is dat mensen eerst een dak boven
hun hoofd hebben en verzekerd moeten zijn van een
inkomen (uitkering), voordat ze onder begeleiding van
het Leger de Heils hun leven weer op de rails zetten.
Frank: “Werken is de beste afleiding. Ik ben dan ook
meteen aan de slag gegaan. Mijn uitkering kon ik
behouden.” Zo kreeg Frank weer een zinvolle dagbesteding, structuur in zijn leven en leerde hij om
afspraken en verplichtingen na te komen.
6
Voorwaarde bij dit traject was dat hij niet zou terugvallen in zijn verslaving.
Frank start als vrijwilliger bij het fietsenplanproject
in Roermond. Frank: “Ik deed zeer uiteenlopend werk;
uitvoerende klussen, maar ook acquisitie en zakenrelaties bezoeken.” Hij profileert zich zo goed, dat het
bedrijf hem aanstelt als rechterhand van de directeur.
Afgelopen januari kreeg Frank er een dienstverband
voor de duur van een half jaar. Zijn bijstandsuitkering is
beëindigd en op basis van zijn eigen ervaringen helpt hij
nu zelf ook mensen op de weg naar werk. Frank lachend:
“Mijn dochter heeft altijd contact met mij gehouden.
Nu kan ze trots op mij zijn!”
De situatie van Frank laat zien dat je door anders te
denken en kansen te benutten, weer aan de slag kunt
gaan. Ook als je van ver komt en lang aan de kant hebt
gestaan. Frank heeft daarbij wel een advies: “Iedereen is
anders, heb daar oog voor.”
Volg Franks ontwikkelingen op zijn blog:
www.heerliefde.wordpress.com
EEN ARBEIDSMARKTREGIO?
In de Participatiewet speelt de arbeidsmarktregio
een belangrijke rol. Er zijn er 35 van in Nederland,
voor ons is dat Noord-Limburg. Leuk bedacht, maar
wat betekent dat? Gaan we nu ineens alles regionaal
doen?
Hoewel we als overheden veel minder geld krijgen,
betekent de Participatiewet niet dat we minder
gaan doen. Wél dat we het samen en anders
gaan doen. Het is de bedoeling dat mensen en
mogelijkheden beter bij elkaar komen, bij voorkeur
in zo normaal mogelijke omstandigheden.
De arbeidsmarkt is regionaal; houdt niet op bij
gemeentegrenzen.
Meer samenwerking
Er zijn mogelijkheden om het samen anders te
doen. Bijvoorbeeld in het organiseren van een
integrale werkgeversdienstverlening. Maar bijvoorbeeld ook in meer samenwerking tussen de drie
SW-bedrijven.
Drie in één regio
Vanuit de geschiedenis hebben we in onze regio
drie SW-bedrijven: INTOS (Gennep), NLW (Venray,
Horst aan de Maas en Peel en Maas) en WAA
(Bergen, Venlo, Beesel). Deze bedrijven hebben
alle drie als doel om mensen met een SW-dienstverband zo optimaal mogelijk aan een arbeidsproces te laten deelnemen. Deze werkzaamheden
vinden op verschillende gebieden plaats: groenvoorziening, schoonmaak, verpakken, postbeheer,
metaalbewerking enz.
Kenner bij uitstek
Waarom zijn er in onze regio drie SW-bedrijven
die ogenschijnlijk hetzelfde werk doen? De SWbedrijven vervullen een belangrijke maatschappelijke taak en zijn onderdeel van het lokale en
regionale werkgeversnetwerk. Zij zijn bij uitstek
kenner van de regionale en lokale arbeidsmarkt én
kenner van de mensen om wie het gaat. Alles ‘op
één hoop gooien’ zou veel te kort door de bocht
zijn en onrecht doen aan de kracht van die sociale
bedrijven.
Krachten bundelen
Maar misschien is het wel mogelijk om al die
kennis ook in een breder verband in te zetten.
Misschien is het mogelijk dat ze elkaar meer
uithelpen bij problemen of uitdagingen. Of om
dingen samen te doen, zoals bijvoorbeeld het
inkopen. Dergelijke vraagstukken gaan we in
de regio gezamenlijker oppakken. Niet alleen
per SW-bedrijf, maar ook de drie bedrijven
gezamenlijk. De SW-bedrijven nemen daarin zelf al
initiatieven.
Samen = meer
Deze samenwerking laat zien dat samen echt
anders en meer kan zijn. En zo zijn er nog veel
meer krachtenbundelingen mogelijk, waarover de
volgende keer meer…
7
In iedere uitgave hebben we een nieuwe columnist. Een persoon die betrokken is
bij de betekenis van de Participatiewet. In deze eerste uitgave schrijft wethouder
Testroote van Venlo en bestuurlijk transitietrekker Participatiewet over de
uitdaging van de Participatiewet.
Column
Beste lezer,
Colofon
Deze nieuwsbrief biedt een platform
voor iedereen die bijdraagt aan de
Participatiewet. De nieuwsbrief verschijnt 4 keer per jaar.
Aan deze uitgave hebben bijgedragen
De leden van de regionale werkgroep
Participatiewet:
•Gert Franssen, gemeente Venlo
•Mat van den Beuken, gemeente
Venray
•Ivo Dohmen, gemeente Peel en Maas
•Ton Smets, gemeente Horst aan de
Maas
•Peter Freij, gemeente Bergen
•Lilian Sweens, beleidsadviseur regio
Noord-Limburg
•Eric de Maeyer, gemeente Gennep
•Marcel van den Broek, gemeente
Beesel
•Ida Hellebrekers, projectsecretaris
regio Noord-Limburg
Te bereiken via
E [email protected]
T 06 10 58 07 96
Zie ook
Als voorzitter van het
regionaal bestuurlijk
overleg heb ik de eer om
een bijdrage te leveren aan
deze eerste regionale nieuwsbrief
‘Meedoen’, over de komst van de
Participatiewet. Het is belangrijk dat
we elkaar blijven informeren over de
inhoud en gevolgen van de nieuwe
Participatiewet. Het is cruciaal dat
we daar als regio samen in optrekken.
Want alleen met elkaar kunnen we
invulling geven aan de uitdagingen
die voor ons liggen.
Ondanks het slechte economische
weer van de afgelopen jaren,
voorspelt het economische weerbericht voor de regio Noord-Limburg
toch weer zonneschijn. We hebben
een diverse en sterke economie, een
prachtige omgeving en inwoners
waar we trots op zijn: hardwerkende
mensen met passie voor hun gezin
en werk en veel inzet voor en betrokkenheid bij hun sociale omgeving.
Kortom: onze basis is sterk.
Kansen volop dus, maar ook risico’s.
Zijn er straks wel voldoende (gekwalificeerde) mensen voor het werk dat
gedaan moet worden? En kan iedereen
wel mee blijven doen, zowel in het
economische als in het maatschappelijke proces?
Hoe faciliteren en organiseren we
met elkaar dat iedereen naar vermogen meedoet, zijn of haar steentje
bijdraagt en daarvoor gewaardeerd
wordt?
We hebben geen pasklare oplossingen voor deze vragen. Ook de nieuwe
Participatiewet zelf geeft die antwoorden niet. We snappen wèl dat we het
niet (meer) kunnen oplossen met
‘regelingen’ of ‘belastinggeld’. Hoe
groeien we dan wel naar een meer
vitale, inclusieve samenleving? Dat
gaan we samen verkennen en beantwoorden. Samen met burgers, samen
met ondernemers en werkgevers,
samen met het onderwijs, samen met
maatschappelijke partners, kortom
samen met u!
Ons vertrekpunt is dat iedereen ertoe
doet en dat iedereen naar vermogen
meedoet. Waar het slim en efficiënt
is om dingen regionaal te organiseren, zullen we dat doen. ‘Dichtbij’ en
‘maatwerk’ zijn de uitgangspunten.
De regio Noord-Limburg gaat de uitdagingen aan. Ik ben er van overtuigd
dat we er samen een succes van
maken. Noord-Limburg gaat een mooie
toekomst tegemoet.
•www.vng.nl/onderwerpenindex/decentralisaties-sociaal-domein/participatiewet
•www.werkmakenvanwerk.nl
•www.stichtingdepijler.nl
•www.samenzijnwijvenlo.nl
•www.venray.nl/welzijnwerkenjeugd
•www.beesel.nl/gewoonsamen
•www.gennep.nl/OMO
•www.vrijwilligersgennep.nl
•www.horstaandemaas.nl/Inwoners/Zorg_en_welzijn/WIJ_zo_doen_wij_dat_in_Horst_aan_de_Maas
8