Nederlandse Franchise Gedragscode Gebaseerd op de in

Nederlandse Franchise Gedragscode
Gebaseerd op de in 1972 door de Europese Franchise Federatie opgestelde Europese Erecode Inzake
Franchising, aangevuld met het normenkader goede samenwerking franchisegeversfranchischenemers van het Vakcentrum en FANed, Franchisenemers Alliantie Nederland, het
Nederlandse chapter van de NFV en enkele aanvullingenafkomstig uit jurisprudentie.
De Nederlandse franchise gedragscode moet van toepassing zijn op de relatie tussen alle
franchisegevers en zijn individuele franchisenemer(s) in Nederland.
Leeswijzer: in het zwart staat de tekst uit de Europese Erecode, nieuwe toevoegingen staan in het
rood. Er is relatief weinig tekst van de Erecode verwijderd, het meeste betreft
aanvullingen/concretiseringen. Erecode tekst die verwijderd is (muv de definitie in art 1 die geheel is
komen te vervallen) staat in het doorgestreepte rood. De rode aanvullingen betreffen zowel extra
verplichtingen voor franchisegevers als franchisenemers als beide partijen, waarvoor getracht is een
evenwichtig model op te stellen, waarin rekening is gehouden met de belangen van beide partijen.
Dus rood betekent niet per definitie een verzwaring voor franchisegever.
1. Definitie van franchising
Een franchiseovereenkomst is een duurovereenkomst krachtens welke de franchisegever, de
franchisenemer, tegen rechtstreekse of indirecte geldelijke vergoeding het recht verleent een
franchiseonderneming te exploiteren voor de afzet van bepaalde typen goederen en/of de
verrichting van bepaalde diensten. Deze overeenkomst bevat tenminste verplichtingen met
betrekking tot de mededeling door de franchisegever aan de franchisenemer van belangrijke
knowhow. De franchisegever geeft de franchisenemer het recht en legt hem de verplichting op om
een bedrijf te exploiteren volgens het concept van de franchisegever, die de franchisenemer daarbij
ondersteuning verleent en die de franchisenemer gedurende de looptijd van de
franchiseovereenkomst het recht verleent en de plicht oplegt om gebruik te maken van de
handelsnaam/het handelsmerk van de franchisegever1.
Gedurende de looptijd van een franchiseovereenkomst, die voor dit doel tussen partijen is gesloten,
heeft de individuele franchisenemer het recht en de plicht om tegen directe of indirecte financiële
vergoeding gebruik te maken van de handelsnaam en/of het handelsmerk en/of het dienstmerk van
de franchisegever, zijn knowhow (*), de zakelijke en technische methoden, de werkwijze en andere
zaken die industrieel en/of intellectueel eigendom zijn van de franchisegever, ondersteund door
voortdurende en op de franchisenemer toegespitste commerciële en technische hulp door de
franchisegever.
“Knowhow” is een geheel van niet‑geoctrooieerde praktische kennis, die voortvloeit uit ervaring van
en onderzoek door de franchisegever en die geheim, wezenlijk en bepaald is.
“Geheim” betekent dat de knowhow als geheel of in de juiste samenstelling van de onderdelen, niet
algemeen bekend of gemakkelijk toegankelijk is; de term is niet bedoeld in de nauwe betekenis dat
elke individuele component van de knowhow geheel onbekend of buiten het bedrijf van de
franchisegever niet beschikbaar moet zijn; “Wezenlijk” betekent dat de knowhow informatie omvat
die onontbeerlijk is voor de franchisenemer voor het gebruik, de verkoop of doorverkoop van
1
Deze definitie van een franchiseovereenkomst is afkomstig van de definitie in de EGVerordening 4078/88 en vervangt de tekst uit de erecode, omdat de jurisprudentie ook van
deze tekst uitgaat.
1
goederen of diensten, met name voor de presentatie van goederen voor de verkoop, de verwerking
van goederen in verband met de verrichting van diensten, methoden van contact met klanten,
administratie en financieel beheer; de knowhow moet nuttig zijn ter bescherming van de formule, de
franchisegever en haar franchisenemers voor de franchisenemer in die zin dat deze dankzij die
knowhow zijn concurrentiepositie bij de sluiting van die overeenkomst kan versterken, met name
doordat hij zijn prestaties kan verbeteren of gemakkelijker toegang kan verkrijgen tot een nieuwe
markt;
“Bepaald” betekent dat de knowhow voldoende gedetailleerd moet zijn beschreven om te kunnen
beoordelen of hij aan de criteria inzake het geheime en wezenlijke karakter voldoet; de beschrijving
van de knowhow dient te zijn kan worden opgenomen in de franchiseovereenkomst of neergelegd in
een afzonderlijk document bij de franchiseovereenkomst of vastgesteld in een andere geschikte
vorm.
2. Algemene principes
2.1. De franchisegever
De franchisegever is de initiatiefnemer van een franchisenetwerk, bestaande uit de individuele
franchisenemers, die allen door de franchisegever voortdurend worden begeleid en ondersteund
met specifieke technische en commerciële kennis en bijstand.
2.2. De verplichtingen van de franchisegever
De franchisegever dient :
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
gedurende een redelijke periode een zakelijk concept met aantoonbaar succes te hebben
toegepast in tenminste één testzaak, alvorens een franchisenetwerk te beginnen;
de eigenaar te zijn of gerechtigd tot het gebruik van de door het netwerk te gebruiken
intellectuele eigendomsrechten, waaronder handelsnaam, handelsmerk of andere
onderscheidende kenmerken;
de individuele franchisenemer aanvangsopleiding te geven en voortdurende toegespitste
commerciële en technische ondersteuning en begeleiding gedurende de gehele duur van de
overeenkomst ;
zich in te spannen om de kracht van de formule te behouden, ontwikkelen en verbeteren;
te voldoen aan zijn informatieverplichtingen in de precontractuele fase als uitgewerkt in artikel 4
van deze code;
het sluiten van een franchiseovereenkomst met bestaande franchisenemers of familieleden tot
de vierde graad niet op onredelijke gronden te weigeren;
bij een structureel en substantieel achterblijven van omzet en winst op de door hem afgegeven
prognose concrete, schriftelijke en onderbouwde aanbevelingen te doen om te komen tot een
situatie die partijen bij het aangaan van de overeenkomst voor ogen stond, dan wel de maximaal
profijtelijke situatie van de franchisenemer;
zich te onthouden van eenzijdige onredelijke, ongegronde en onvoldoende onderbouwde
kostenverhogingen;
de franchisenemer deconcentratie niet op onredelijke gronden te verhinderen;
een besluit tot beëindiging of tussentijdse overdracht van de onderneming van de
franchisenemer niet op onredelijke gronden te verhinderen;
2
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
te allen tijde in de overeenkomst de rechten van de franchisenemer in het kader van fusie-en/ of
overname te waarborgen met in achtneming van eventuele door de franchisenemer hierdoor te
lijden schade;
de verkoopmogelijkheden van een franchisenemer niet te beperken, nadat de franchisegever
een eerder afgesproken terugkooprecht niet heeft gebruikt;
zichzelf niet geheel of gedeeltelijk bevrijden van een wettelijke verplichting tot schadevergoeding
in verband met de onjuistheid van de verstrekte informatie en de nakoming van verplichtingen;
de franchisenemer niet te verplichten tot het sluiten van een overeenkomst met een derde partij
die niet noodzakelijkerwijs in direct verband staat met de uitvoering van de formule;
geen concurrentiebeding overeen te komen met een franchisenemer, dat geldt na beëindiging
van de overeenkomst, tenzij de franchisegever de last aanvaardt steeds te bewijzen dat het
beroep op het beding in de omstandigheden van het geval noodzakelijk is ter bescherming van
de formule en de onderneming, zodat binding aan een concurrentiebeding in redelijkheid van
een franchisenemer kan worden verlangd;
Zonder toestemming van franchisenemer van de bij de franchisenemer opgebouwde
consumentendata gebruik te maken. Daarnaast de franchisenemer onvoorwaardelijk toegang te
verlenen tot de opgebouwde consumentendata voor gebruik in het eigen marktgebied;
de franchisenemer niet te verhinderen om gebruik te maken van internet voor de verkoop van
producten en diensten. Wel mag de franchisegever redelijke kwaliteitseisen aan het gebruik
daarvan stellen;
een bedongen exclusieve marktgebied2 na het sluiten van de overeenkomst niet zonder
zwaarwegende gronden te wijzigen, ook niet via een andere formule van de franchisegever in
een vergelijkbaar marktsegment. Bij wijziging zal de mogelijkheid worden verschaft aan de
franchisenemer om zonder schadeplicht en gebondenheid aan een concurrentiebeding een
beroep te doen op een redelijke voorziening;
als onderverhuurder alle zorgvuldigheid te betrachten in zijn relatie met de franchisenemer
/onderhuurder, waaronder is begrepen het verschaffen van transparantie over de
hoofdhuurovereenkomst en het behartigen van de belangen van de franchisenemer in de relatie
van de franchisegever met de hoofdverhuurder;
de franchisenemer niet te beperken in de mogelijkheid onafhankelijk advies/second opinions in
te winnen;
indien hij – al dan niet rechtstreeks – bij de financiering van de (kandidaat) franchisenemer is
betrokken, zich te bedienen van redelijke en transparante financieringsvoorwaarden en daarbij
bekwaam te handelen zoals maatschappelijk gezien ook van financiers wordt verwacht;
nimmer meer zekerheden te vragen en aan te houden dan in redelijkheid noodzakelijk is. In het
geval door de franchisenemer zekerheden worden verschaft zal de franchisegever periodiek
evalueren of de zekerheden moeten worden verminderd, behouden moeten blijven of
vermeerderd.
2
In het overeenkomen van een exclusief marktgebied in beginsel uit te gaan van absolute
exclusiviteit, inhoudende dat ook concurrentie door de franchisegever in alle verschijningsvormen
van de formule is verboden binnen dat gebied.
3
2.3. De verplichtingen van de individuele franchisenemer
De individuele franchisenemer dient :
•
zich in te spannen voor de groei van het gefranchisede bedrijf en het onderhouden van de
gemeenschappelijke identiteit en reputatie van het franchisenetwerk;
de franchisegever op verzoek controleerbare bedrijfsgegevens te overleggen die het mogelijk
maken de ontwikkeling te beoordelen en tevens de financiële verslaggeving, noodzakelijk voor
effectieve managementbegeleiding;
op verzoek zal de franchisegever en/of zijn vertegenwoordiger het bedrijf van de
franchisenemer op redelijke tijden mogen betreden en de administratie mogen inzien;
de door de franchisegever verstrekte informatie te controleren, zonder dat dit de
mededelingsplicht van de franchisegever vermindert;
zich te houden aan de in redelijkheid door de franchisegever gevraagde en gemotiveerde
investeringsverplichtingen;
In geval van deconcentratie te voldoen aan geldende wet- en regelgeving en bestaande
overeenkomsten in redelijkheid respecteren;
zonder toestemming van de franchisegever geen gebruik te maken van consumentendata die
aan de franchisegever toebehoren;
redelijke kwaliteitseisen die de franchisegever aan het gebruik van internet door de
franchisenemer stelt te respecteren;
Indien verlangd die zekerheden te verschaffen die voor de franchisegever in redelijkheid
noodzakelijk zijn om verhaal te bewerkstelligen voor aan de franchisenemer geboden
financiële ondersteuning.
•
•
•
•
•
•
•
•
2.4. De voortdurende verplichtingen van beide partijen
Partijen moeten :
•
•
•
•
•
•
billijkheid betrachten in het handelen ten opzichte van elkaar zowel in de precontractuele,
contractuele als in de postcontractuele fase;
elkaar over en weer schriftelijk aanzegging doen bij enige overtreding van de contractuele
bepalingen en, wanneer mogelijk, een redelijke termijn te gunnen om zijn verplichtingen
alsnog na te komen;
klachten, grieven en geschillen oplossen te goeder trouw en met bereidwilligheid door
middel van oprechte en redelijke, rechtstreekse communicatie en onderhandeling en met in
achtneming van de in artikel 6 opgenomen geschillenregeling;
zich als een goed franchisegever en een goed franchisenemer te gedragen en zich daarbij
houden aan geldende wet- en regelgeving, waaronder veiligheid- en productregelgeving;
erkennen het belang over en weer bij een deugdelijke overlegstructuur tussen de
franchisegever en een representatieve vertegenwoordiger van de collectieve belangen van
de franchisenemers;
zich inspannen om te komen tot een situatie die recht doet aan de franchiseovereenkomst,
te weten een overeenkomst waarbij zowel de franchisegever als de franchisenemer profijt
hebben;
4
•
•
•
•
•
•
•
partijen zullen een besluit tot beëindiging van de overeenkomst steeds uiterst zorgvuldig,
schriftelijk, goed gemotiveerd en ondubbelzinnig nemen;
eventuele onherroepelijke volmachten ten behoeve van informatieverstrekking
overeenkomen in een separaat document naast de franchiseovereenkomst;
rekening houden met elkaars belangen in het geval van concurrerende “e-commerce”
initiatieven;
over en weer de bewijslast dragen van de juistheid, volledigheid en tijdigheid van de
informatie die parijen over en weer hebben verstrekt;
over en weer de bewijslast dragen van het nakomen van de respectievelijke (zorg)plichten;
zich als een goed verhuurder en een goed huurder gedragen als zij tevens verhuurder en
huurder zijn;
op franchiseovereenkomsten Nederlandse recht van toepassing en – met in achtneming van
artikel 6 van deze Code – de Nederlandse rechter bevoegd verklaren;
3. Selectie franchisenemers
De franchisegever zal uitsluitend individuele franchisenemers selecteren, die na deugdelijk
onderzoek blijken te beschikken over redelijke bekwaamheid, opleiding, persoonlijke kwaliteiten en
financiële middelen die toereikend zijn om het gefranchisede bedrijf te exploiteren en in dat kader
aansluiten bij hetgeen partijen bij het aangaan van de overeenkomst beogen.
4. Werving en publiciteit en informatieplicht
4.1.
4.2.
4.3
4.4
4.5
Publiciteit voor de werving van individuele franchisenemers dient ondubbelzinnig, correct en
zonder misleidende verklaringen te zijn;
Alle wervingsadvertenties en reclamemateriaal waarin direct of indirect verwezen wordt naar
resultaten, cijfers of te verwachten inkomsten voor de individuele franchisenemer, dienen
objectief, correct en niet misleidend te zijn;
De franchisegever dient de in artikel 4.5 genoemde informatie aan de franchisenemer
schriftelijk en op een duurzaam toegankelijke drager te verschaffen, uiterlijk zes weken
voorafgaande aan het sluiten van de franchiseovereenkomst en overige bijhorende
overeenkomsten, op straffe van ongeldigheid van de overeenkomst. Deze ongeldigheid kan
de franchisenemer tot 3 jaar na het sluiten van de overeenkomst inroepen zonder
schadeplichtigheid van de franchisenemer onder de gelijke verplichting van de
franchisegever om gedane investeringen en geleden schade te vergoeden;
Behoudens deze informatieverplichting in de precontractuele fase dient de franchisegever de
franchisenemer tevens uiterlijk zes weken voorafgaand aan wijzigingen en/of bij
verlengingen van een lopende overeenkomst schriftelijk, objectief, correct en niet misleidend
te informeren;
De precontractuele informatieverplichting van de franchisegever omvat:
1. informatie met betrekking tot het bedrijf en de financiële positie (a) van de
franchisegever;
2. de bij de franchiseorganisatie betrokken personen (b);
3. het aangeboden franchiseconcept inclusief de gegevens omtrent de pilotvestiging;
4. een compleet en recent overzicht van aangesloten franchisenemers, hun
vestigingsadressen, telefoon en faxnummers en e-mailadres en de Adres- en contact- en
lidmaatschapsgegevens franchisenemersvereniging en branchevereniging;
5
4.6
4.7
5. financiële ramingen c.q. prognoses, de marktpositie en –analyse van de onderneming van
de franchisegever (landelijk en lokaal), een zorgvuldig en transparant onderbouwde
omzet-, marge- en kostenprognose, vergezeld van een onafhankelijk
vestigingsplaatsonderzoek en/of beschikbare historische cijfers over de onderneming van
de aspirant franchisenemer, een begrijpelijk onderbouwde en deugdelijke investeringsen exploitatiebegroting over de onderneming van de aspirant franchisenemer;
6. de franchiseovereenkomst en alle overige algemeen gebruikte overeenkomsten en
algemene voorwaarden en overige bijlagen, alsmede eventueel aanwezig Handboek,
Conditiestelsel en Convenant;
7. bankreferenties (c);
8. gegevens omtrent een eventueel lidmaatschap (van de franchiseorganisatie) van
brancheorganisaties en/of van een nationale franchisevereniging;
9. een verklaring of er sprake is geweest van een eerdere franchisevestiging in het rayon, in
welk geval tevens goed gedocumenteerd historische gegevens dienen te worden
verstrekt over omzet- en resultaatsgegevens van de vestigingsplaats en de gemotiveerde
reden van beëindiging van eerdere franchiseovereenkomsten met betrekking tot die
locatie;
10. informatie over verdere distributiekanalen/vormen (d) van de producten of diensten van
de franchisegever en verklaring van eigendom van de verschillende intellectuele
eigendomsrechten van de franchisgever en de werking ervan;
11. Aanhangige geschillen voor zover relevant voor de aspirant franchisenemer;
12. Al hetgeen voor franchisenemer nodig is om tot een goede zorgvuldige beslissing te
komen over het sluiten van de franchiseovereenkomst.
a) “financiële positie”: ondernemingsstructuur, inclusief de beslissingsstructuren,
jaarverslagen en jaarrekeningen, winst- en verliesrekening over de afgelopen drie
jaren, de omzet- en winstverwachtingen van de franchisegever één jaar vooruit en de
omzet en kostenstructuur van de franchisegever;
b) “betrokken (natuurlijke) personen”: hiermede worden met name en vooral (indirect)
grootaandeelhouders en/of directieleden bedoeld;
c) “bankreferenties”: niet wordt bedoeld een verklaring van goed gedrag, maar de naam
van de huisbankier, bij wie via de eigen bank informatie kan worden ingewonnen;
d) “verdere distributiekanalen/vormen”: Deze informatie is van belang bij bedrijven die
bijvoorbeeld ook postorderactiviteiten en of e-commerce activiteiten ontplooien;
Om toekomstige individuele franchisenemers in staat te stellen met volledige kennis van
zaken enige bindende overeenkomst aan te gaan, zal hen een exemplaar van deze Erecode
verstrekt worden;
Wanneer de franchisegever de kandidaat franchisenemers verplicht tot het sluiten van een
Voorovereenkomst zullen de volgende regels worden nageleefd:
 voorafgaand aan het tekenen van enige Voorovereenkomst zal de individuele kandidaat
franchisenemer schriftelijke informatie ontvangen over het doel ervan en betreffende
enige vergoeding die hij aan de franchisegever zal moeten betalen ter dekking van diens
daadwerkelijk gemaakte kosten tijdens en met betrekking tot de Voorovereenkomstfase;
 indien de franchiseovereenkomst wordt gesloten zal de bovengenoemde vergoeding
door de franchisegever terugbetaald worden of in mindering worden gebracht op een
mogelijk door de franchisenemer te betalen entreegeld;
6


de Voorovereenkomst dient bepalingen te bevatten omtrent de duur en de beëindiging
ervan;
de franchisegever kan clausules ter zake van concurrentieverbod en geheimhouding
opleggen ter bescherming van zijn knowhow en identiteit van de geheimhoudingsplicht
zijn steeds uitgezonderd de eventuele voor de overeenkomst nodig geachte adviseurs
van franchisenemers.
5.
De franchiseovereenkomst
5.1
De franchiseovereenkomst dient in overeenstemming te zijn met nationale wetgeving,
wetgeving van de Europese Gemeenschap en deze Nederlandse Franchise Gedragscode.
Bij twijfel over de uitleg van enige bepaling prevaleert de voor de franchisenemer meest
gunstige uitleg.
De overeenkomst dient het belang te weerspiegelen van de leden van het netwerk bij de
bescherming van de industriële of intellectuele eigendomsrechten van de franchisegever,
evenals het belang om de gemeenschappelijke identiteit en reputatie van het
franchisenetwerk te handhaven.
Alle overeenkomsten en contractuele regelingen in verband met de franchiserelatie dienen
gesteld te zijn, of vertaald door een beëdigd vertaler, in de officiële taal van het land waar de
individuele franchisenemer gevestigd is. Ondertekende overeenkomsten dienen onmiddellijk
aan de franchisenemer ter hand gesteld te worden.
De franchiseovereenkomst dient duidelijk, correct en volledig te vermelden welke de
respectieve verplichtingen en verantwoordelijkheden zijn van beide partijen, evenals alle
andere belangrijke voorwaarden van de samenwerking.
De overeenkomst dient ten minste de volgende essentiële bepalingen te bevatten :
 de rechten die aan de franchisegever worden verleend;
 de rechten die aan de individuele franchisenemer worden verleend;
 de goederen en/of diensten die aan de individuele franchisenemer worden geleverd;
 de verplichtingen van de franchisegever;
 de verplichtingen van de individuele franchisenemer;
 de betalingsvoorwaarden die gelden voor de individuele franchisenemer;
 de duur van de overeenkomst, die lang genoeg dient te zijn om de individuele
franchisenemer in staat te stellen zijn initiële franchise-investeringen te amortiseren;
 de gronden voor een verlenging van de overeenkomst;
 de voorwaarden waaronder de individuele franchisenemer het gefranchisede bedrijf mag
verkopen of overdragen en de mogelijke voorkeursrechten van de franchisegever in dit
opzicht;
 bepalingen in verband met het gebruik van franchisegever’s onderscheidende tekens,
 handelsmerk, dienstmerk, handelsnaam, gevelreclame, logo of andere onderscheidende
herkenningstekens;
 het recht van de franchisegever om het franchisesysteem aan te passen aan nieuwe of
gewijzigde methoden;
 bepalingen betreffende beëindiging van de overeenkomst;
 bepalingen betreffende de overdracht van de onderneming van de franchisenemer;
 bepalingen betreffende onmiddellijke teruggave, bij beëindiging van de
franchiseovereenkomst, van alle materiële en immateriële eigendommen aan
defranchisegever of andere eigenaar;
5.2
5.3
5.4
5.5
5.6
7



5.7
6.
een deugdelijk en transparant conditiestelsel;
verwijzingen naar een Handboek voor zover aanwezig;
verwijzingen naar een convenant of anders genoemde overlegstructuur met een
representatief lichaam ter behartiging van de collectieve belangen van de
franchisenemers;
 afspraken over jaarlijkse verantwoording door de franchisegever van resultaten en in
rekening gebrachte kosten;
 de aard en omvang van eventuele boetebepalingen;
De overeenkomst dient uitdrukkelijk, onderbouwd en voorzien van bewijsstukken het belang
te duiden van de bescherming van de industriële of intellectuele eigendomsrechten van de
franchisegever, evenals het belang om de gemeenschappelijke identiteit en reputatie van het
franchisenetwerk te handhaven.
Rechtsgang
Partijen bij een franchiseovereenkomst zullen in geval van een geschil met een beroep op 96
Rv. een bindend advies vragen bij de kantonrechter in het arrondissement van de
franchisegever. Partijen behouden zich het recht voor om hoger beroep open te stellen.
Woerden, 30-9-2014
FANed / Vakcentrum
Blekerijlaan 1
3447 GR WOERDEN
T. 0348 - 419771
8

Download Report