Download - Omgaan met dementie







Iemand met dementie verandert. Dit vraagt
ook bij naasten veel
aanpassingsvermogen. Omgaan met
iemand met dementie vraagt veel van de
naaste omgeving. Lees onze praktische
tips bij het omgaan met iemand met
dementie.

Omgaan met iemand met dementie

Omgaan met dementie als mantelzorger

Tips bij overbelasting

Tips bij eenzaamheid
Sluit aan bij de veranderende beleving
Voor iemand met dementie wordt het steeds
onduidelijker wat 'het eigen leven' precies
betekent. Hij is onzeker en vecht voor zijn
eigen identiteit. Door aan te sluiten bij de
belevingswereld laat u de persoon met
dementie in zijn waarde en komt hij zoveel
mogelijk tot zijn recht. Dit kan door het bieden
van herkenning, veiligheid, vertrouwdheid en
geborgenheid.
Zorg voor een vaste dagindeling
Mensen met dementie verliezen het overzicht
en kunnen hun geheugen niet meer
Vragen over dementie?
bel de Alzheimertelefoon
0800 – 5088 | 24 uur per dag
vertrouwen. Structuur in de dag geeft houvast.
Op een vaste tijd opstaan en eten helpen
bijvoorbeeld.
Regelmatig rusten
Het beschadigde brein werkt op volle toeren
en gebruikt daardoor veel energie. Het helpt
daarom door niet te veel dingen op een dag te
doen en regelmatig rust te nemen.
Prikkel de zintuigen
Als meerdere zintuigen tegelijk worden
geprikkeld is de kans groter dat iemand
informatie opneemt. 'We gaan aan tafel' zegt
bijvoorbeeld meer als hij de gedekte tafel ziet
en het eten ruikt.
Ondersteun het gevoel van tijd
Help uw naaste met dementie met een
duidelijke kalender en een klok met dag en
datumaanduiding. Moedig hem aan regelmatig
op de klok te kijken en bijvoorbeeld in een
agenda af te strepen wat er is gebeurd.
Regelmatig bewegen
Onderzoekers raden mensen met dementie
aan om iedere dag een halfuur stevig te
bewegen, zoals een wandeling, dansen of
www.alzheimer-nederland.nl
[email protected]
twitter: @alzheimernl | juni 2014
1 van 4
fietsen.
ontspanning. Zoeken samen activiteiten uit die
passen bij wat iemand nog kan en wil doen.
Praten en begrip tonen
Uw naaste kan angstig worden doordat hij niet
begrijpt wat er met hem gebeurt. Of hij kan
zich verloren voelen in een voor hem vreemde
omgeving. Dit gaat niet weg door ergens
anders over te beginnen. Praat erover, blijf
kalm en probeer hem te troosten.
Veiligheid bewaren
Als de dementie vordert is het goed om de
kans op ongelukken in huis zo klein mogelijk te
maken. Hulpmiddelen en aanpassingen
maken de verzorging minder zwaar en komen
de veiligheid ten goede.
Informeer de omgeving
Door open over dementie te praten, kunt u
voorkomen dat er misverstanden optreden bij
vrienden, kennissen of familie. Bespreek het
proces en de zorg met hen, zodat u van elkaar
weet hoe u de dementie beleeft en met elkaar
op een lijn kunt komen.
Denk aan uzelf!
Het omgaan met iemand met dementie is voor
veel mantelzorgers een zware taak. Uit
onderzoek blijkt dat de het grootste deel van
de mantelzorgers zwaar belast is met de zorg.
Om dit vol te kunnen houden is het van belang
aan uzelf te denken.
Vertel het de (klein)kinderen
Kinderen vangen vaak signalen op dat er iets
ernstigs is. Om de band tussen (klein)kinderen
en (groot)ouders geeen geweld aan te doen,
kunt u vertellen wat dementie betekent. Geef
aan dat een ziekte de oorzaak is. Zeg ook dat
niemand schuld heeft en dat hij het moeilijk
vindt om dingen te onthouden en daarom vaak
hetzelfde vraagt. En dat vreemd gedrag een
reactie is van de de ziekte.
Praktische tips?
Bekijk de Alzheimer Assistent voor een
overzicht van meer dan 50 praktische tips in
het omgaan met alledaagse situaties en
problemen. De Alzheimer Assistent is ook
verkrijgbaar als app voor uw tablet.
Voorkom een gevoel van falen
Als u iemand steeds wijst op fouten en falen,
kan hij zichzelf terugtrekken of boos worden
om het gevoel van eigenwaarde te behouden.
Hij ziet niet in waarom hij dingen niet meer
weet. Het heeft daarom weinig zin om hem te
corrigeren of tegen te spreken.
Mantelzorgers hebben een zware taak. De
zorg voor een naaste wordt meestal als
vanzelfsprekend gezien en komt vaak neer
op één persoon. Om niet overbelast te
raken of te vereenzamen moet de
mantelzorger zichzelf behoeden voor
emotionele en lichamelijke overbelasting.
Pas de communicatie aan
Houd rekening met de beperkingen als u met
iemand met dementie praat. Zorg dat u de
aandacht heeft als u iets zegt. Ga in het zicht
staan en gebruik korte zinnen. Geef maar één
opdracht tegelijk, of deel opdrachten op in
kleine stukjes. Controleer of hij u gehoord of
begrepen heeft. Geef iemand de tijd om de
vraag te verwerken, ga er niet direct vanuit dat
hij niet snapt wat u bedoelt.
Overbelasting
Het is belangrijk dat er mensen zijn die de
gezondheid van de mantelzorger in de gaten
houden, want overbelasting van een
mantelzorger ontstaat vaak sluipend. Dit
kunnen vrienden en familie zijn, die de
mantelzorger goed kennen. Of een
professional met ervaring in dementiezorg die
problemen snel kan signaleren.
Zoek passende activiteiten
Maakt ruimte voor gezelligheid en
Zorgrelatie
De relatie tussen de persoon met dementie en
Vragen over dementie?
bel de Alzheimertelefoon
0800 – 5088 | 24 uur per dag
Omgaan met dementie als
mantelzorger
www.alzheimer-nederland.nl
[email protected]
twitter: @alzheimernl | juni 2014
2 van 4
zijn partner verandert. Het zal van een
gelijkwaardige verhouding veranderen in een
zorgrelatie. Na verloop van tijd moet de
omgeving geleidelijk aan de regie overnemen
van de persoon met dementie. Dit kan
beangstigend zijn voor zowel de persoon met
dementie als de omgeving. Om isolatie en
uitputting te voorkomen is hulp van buiten en
een goed gesprek met iemand die luistert van
belang.
Schuldgevoelens
Iemand die een naaste met dementie verzorgt,
kampt vaak met schuldgevoelens. Men moet
ingrijpen en beslissingen maken voor een
ander, zoals bijvoorbeeld bij stoppen met
autorijden. Deze schuldgevoelens zijn zelden
terecht en maken de zorg nog zwaarder. Dat
de persoon met dementie langzaam
achteruitgaat ondanks alle zorg, leidt tot een
gevoel van machteloosheid.
Tips van andere mantelzorgers
Alzheimer Nederland heeft mantelzorgers
gevraagd naar tips in het omgaan met
dementie. De drie meest genoemde tips zijn:
'accepteer de ziekte', 'zoek het geluk in kleine
dingen' en 'verplaats je in de wereld van de
patiënt'.
oorzaken een tekort aan informatie over de
ziekte en over de mogelijkheden om de
zorg te verlichten. Alzheimer Nederland
heeft voor u enkele tips om overbelasting
te voorkomen:
Voor de diagnose:
1. Kom in actie. Blijf niet zitten met
zorgen over de vergeetachtigheid van
uzelf, uw partner of iemand anders.
Bekijk op de website de 10 verschillen
tussen vergeetachtigheid en dementie.
U kunt ook de brochure ‘Is het
dementie?’ downloaden of bestellen.
1. Test uw eigen geheugen of dat van
een naaste. Maak de test op
www.geheugentest.nl.
2. Ga naar de huisarts. Als u zich zorgen
blijft maken over het geheugen kan uw
huisarts bepalen of er sprake is van
normale vergeetachtigheid of dat er
misschien sprake is van dementie.
Vaak stuurt de huisarts door naar een
specialist of een geheugenpoli voor
een diagnose.
Na de diagnose:
Hulp zoeken
Als u het gevoel hebt dat de zorg te zwaar
wordt, is het erg belangrijk zo snel mogelijk
hulp te zoeken. Een goede eerste stap is
bijvoorbeeld een bezoek aan de huisarts of
een gesprek bij de afdeling Ouderen van het
GGz.
Ook kunt u bij uw zorgverzekeraar navraag
doen over de zorg die u nodig hebt. Op de
website www.regelhulp.nl vindt u een overzicht
van zorg, hulp en financiële steun. Lees op
deze website meer over het zorgen voor
iemand met dementie.
Tips bij overbelasting
Mantelzorgers van mensen met dementie
raken vaak overbelast. Vaak is één van de
Vragen over dementie?
bel de Alzheimertelefoon
0800 – 5088 | 24 uur per dag
1. Praat over dementie. De diagnose
dementie is voor iedereen een klap.
Niet alleen voor de patiënt zelf maar
natuurlijk ook voor familie en vrienden.
Neem de tijd om mensen uit te leggen
wat er aan de hand is of geef hen
bijvoorbeeld de brochure ‘Leven met
dementie’ zodat ze beter weten wat er
aan de hand is. Voor een luisterend
oor kunt u ook met de
Alzheimertelefoon bellen (24/7, 0800 –
5088) of deel uw ervaring op het
forum.
2. Bezoek een Alzheimer Café. Dit zijn
maandelijks terugkerende
bijeenkomsten voor patiënten,
partners, familieleden, hulpverleners
en andere belangstellenden.
www.alzheimer-nederland.nl
[email protected]
twitter: @alzheimernl | juni 2014
3 van 4
3. Neem deel aan een gespreksgroep.
Dit om meer te weten te komen over
dementie en om in contact te komen
met lotgenoten.
4. Vraag familie en vrienden om hulp.
Vaak willen mensen wel helpen maar
weten ze niet hoe. Vraag als uw man
bijvoorbeeld van tuinieren houdt aan
iemand om een uurtje met hem in de
tuin te werken. Dan heeft u even tijd
voor uzelf of om even een boodschap
te doen.
5. Zoek professionele hulp. Denk
bijvoorbeeld aan een casemanager,
thuiszorg, dagopvang of
ontmoetingscentra voor mensen met
dementie en hun mantelzorger. In veel
gemeenten zijn er bovendien vrijwillige
bezoekdiensten of
mantelzorgcursussen. Laat u
informeren bij het Wmo-loket in uw
gemeente.

Praat over de situatie met iemand die
u vertrouwt, bijvoorbeeld een
familielid, een goede vriend of buur of
uw huisarts. Ook kunt u de
Alzheimertelefoon bellen (0800-5088)
of van u af schrijven op het forum
(www.alzheimer-nederland.nl/forum) .

Bezoek een Alzheimer Café. Dit zijn
maandelijks terugkerende
bijeenkomsten door heel Nederland
voor patiënten, partners, familieleden,
hulpverleners en andere
belangstellenden.

Informeer bij het Wmo-loket in uw
gemeente of de lokale afdeling van
Alzheimer Nederland of er ook
lotgenotenbijeenkomsten in uw buurt
zijn.

Neem deel aan een gespreksgroep
zodat u meer te weten komt over
dementie en in contact komt met
lotgenoten.

Vraag hulp bij de verzorging, zodat u
weer tijd krijgt voor sociale contacten.
6. Verzamel informatie over dementie.
Op onze website vindt u bijvoorbeeld;
a. Informatiemateriaal met
praktische informatie en tips
o
c. De adressen van onze 52
Regionale Afdelingen. Onze
vrijwilligers staan u graag bij
met raad en daad.
Vraag bijvoorbeeld vrienden,
familieleden of vrijwilligers om
de verzorging een dag(deel)
per week van u over te
nemen.
o
d. Het forum waar u tips en
ervaringen van anderen kunt
lezen en delen.
Laat de thuiszorg een deel
van de praktische zorg
overnemen.
o
Klop eens aan bij een van de
ontmoetingscentra. Hier
vinden mensen met dementie
en hun verzorgers
ondersteuning en hier kunt u
lotgenoten ontmoeten.
(www.ontmoetingscentrademe
ntie.nl)
b. De agenda’s van ruim 200
Alzheimer Cafés.
Tips bij eenzaamheid
De zorg voor een persoon met dementie is
zwaar. De directe verzorger houdt weinig
tijd voor zichzelf over. Soms ontstaan er
meningsverschillen en ruzies binnen de
familie. Veel mantelzorgers raken hierdoor
in een isolement. De volgende tips kunnen
u helpen wanneer u zich eenzaam voelt:
Vragen over dementie?
bel de Alzheimertelefoon
0800 – 5088 | 24 uur per dag
www.alzheimer-nederland.nl
[email protected]
twitter: @alzheimernl | juni 2014
4 van 4