FUNDERING VAN TEYLERS MUSEUM

20-1-2014
FUNDERING VAN
TEYLERS MUSEUM
Jasper Vosdingh Bessem
[email protected]
www.fugro.nl
Fundering Teylers Museum
Historie
Ovale zaal
Fundatiehuis
bron: Ten Cate & Van Wiele
www.fugro.nl
1
20-1-2014
Fundering Teylers Museum
Historie
Ovale Zaal:
start bouw in 1779 naar een ontwerp van de jonge architect Leendert Viervant
in 1784 was de zaal gereed
uit resoluties en notulen van de vergadering van de directeuren van Teylers Stichting:
bron: Ten Cate & Van Wiele
bron: Teylers Museum
www.fugro.nl
Fundering Teylers Museum
Historie
Fundatiehuis:
het voormalig woonhuis van Pieter Teyler
heeft jarenlang dienst gedaan als woning voor directeuren en
beheerders maar ook als kantoor- en vergaderruimte
enkele ruimtes van het Fundatiehuis behoren tot de best bewaarde
historische interieurs van Nederland
bron: Teylers Museum
vanwege de grote historische en culturele
waarde van het gebouw, zijn er plannen
het Fundatiehuis in de toekomst open te
stellen voor het publiek
www.fugro.nl
2
20-1-2014
Fundering Teylers Museum
Ovale Zaal
Aanleiding voor het funderingsonderzoek
was de voorgenomen restauratie.
Uit archiefstukken en informatie van de
restauratiearchitect bleek o.a.:
§ volgens het palenplan is onder de
bouwmuren / buitengevels een fundering
toegepast, bestaande uit 3 palenrijen met
daar overheen kespen en langshout;
§ centraal in het pand zijn Amsterdamse
houten paalfunderingen toegepast,
bestaande uit een dubbele palenrij met
daar overheen kespen en langshout;
§ de bouwmuren / buitengevels bestaan uit
een 2-steens buitenblad (460 mm),
een luchtspouw van 70 mm en een
½-steens binnenblad (110 mm);
§ de ovale binnenconstructie van de zaal
rust grotendeels op de balklaag van de
begane grond
bron: Ten Cate & Van Wiele
www.fugro.nl
Fundering Teylers Museum
Ovale Zaal
Uit de resultaten van de sondering in de Nauwe
Appelaarsteeg blijkt dat het maaiveld daar op ca.
NAP +1,2 m ligt. Tussen ca. NAP 0,0 m en NAP -2,8 m is
veen aangetroffen. Daaronder begint een zandpakket,
waaraan de palen hun draagkracht ontlenen.
www.fugro.nl
3
20-1-2014
Fundering Teylers Museum
Ovale Zaal
Uit een visuele inspectie is gebleken dat de begane grondvloer duidelijk zichtbaar bol staat.
Het midden van de vloer ter plaatse van de ovale vitrine ligt ca. 100 à 150 mm hoger dan de
randen van de vloer tegen de bouwmuren. Er was sprake van lichte scheurvorming.
PUT 3
Op 3 locaties inspectieputten gegraven:
PUT 2
www.fugro.nl
Fundering Teylers Museum
Ovale Zaal
PUT 3
www.fugro.nl
4
20-1-2014
Fundering Teylers Museum
Ovale Zaal
www.fugro.nl
Fundering Teylers Museum
Ovale Zaal
vuren paal is met een grenen pen vastgezet
aan de kesp
www.fugro.nl
5
20-1-2014
Fundering Teylers Museum
Ovale Zaal
Conclusie n.a.v. de onderzoeken:
§ de fundering onder de bouwmuren en buitengevels bevinden zich in een matige staat;
§ in theorie is de draagkracht van de paalfundering voor de komende 25 jaar toereikend;
§ de sterkte van de kespen is niet toereikend, er dient rekening te worden gehouden met
indringing van de paalkoppen in de kespen;
§ de bolling van de vloer wordt vermoedelijk veroorzaakt door de relatief lage belasting
in het midden in combinatie met de waargenomen bacteriële aantasting.
Aanbeveling:
voorkeur gaat uit naar funderingsherstel, echter …
restauratie zonder funderingsherstel is niet onverantwoord, mits geen belastingsverhoging,
wel dient een toename van de zakkingsverschillen te worden geaccepteerd.
Advies:
zakkingsgedrag goed monitoren
www.fugro.nl
Fundering Teylers Museum
Fundatiehuis
Het Fundatiehuis is het voormalig woonhuis van
Pieter Teyler en is onder andere geroemd om haar
historische interieurs.
Het Fundatiehuis bestaat uit meerdere ruimtes gelegen
langs een centrale gang.
De ligging in de historische binnenstad doet vermoeden
dat achter de 18e eeuwse gevel oudere bebouwing
schuil gaat, mogelijk teruggaand tot de 13e eeuw.
bron: Constructiebureau De Prouw
www.fugro.nl
6
20-1-2014
Fundering Teylers Museum
Fundatiehuis
Door de naar waarschijnlijkheid grote variatie in bouwperioden wordt een verscheidenheid
aan funderingswijzen verwacht.
Om dit in kaart te brengen zijn in april 2012 9 inspectieputten gegraven in de buitenruimten
en is grondonderzoek uitgevoerd.
www.fugro.nl
Fundering Teylers Museum
Fundatiehuis
www.fugro.nl
7
20-1-2014
Fundering Teylers Museum
Fundatiehuis
Put 7
Put 6
www.fugro.nl
Fundering Teylers Museum
Fundatiehuis
Inmiddels zijn in meerdere ruimtes de vloeren verwijderd waardoor er ruimte is voor aanvullende
funderingsinspecties en nader grondonderzoek
bron: Constructiebureau De Prouw
www.fugro.nl
8
20-1-2014
Fundering Teylers Museum
Fundatiehuis
De aanvullende funderingsinspecties hebben
niet direct tot meer duidelijkheid geleid,
er zijn kelders gevonden en houten paalfunderingen
bron: Constructiebureau De Prouw
www.fugro.nl
Fundering Teylers Museum
Fundatiehuis
bron: Teylers Museum
Vanwege het verfijnde stucwerk van Giovanni Batista Luraghi wordt
gezocht naar een methode om zakkingsverschillen in de toekomst te
voorkomen.
Dit uitdagend gezien de onderstaande verschillen in belasting
op de fundering
bron: Constructiebureau De Prouw
www.fugro.nl
9
20-1-2014
Fundering Teylers Museum
Fundatiehuis
Uit de metingen van de aanwezige hoogteboutjes blijkt dat er sprake is van een doorgaande
zakking en wellicht belangrijker van toenemende zakkingsverschillen.
Om de restauratie van met name het stucwerk voor langere tijd te waarborgen wordt gezocht naar
een methode om met name de zakkingsverschillen weg te nemen.
Hiertoe zijn een aantal oplossingen beschouwd:
Paalfundering: nagenoeg zettingsvrij en geen verschilzakkingen (minimaal)
Nadeel: de belendende panden zijn op staal gefundeerd en aan zakking onderhevig
(gedeelde bouwmuren)
Verbeteren fundering op staal
Het wegnemen van de zakkingen is door de verschillen in belasting en de samenstelling van
de ondergrond (veen) een utopie.
Zakkingen op zich zijn niet zo erg zo lang ze maar gelijkmatig zijn. Dit hopen we te bereiken
door het Fundatiehuis volledig op een doorgaande betonplaat te zetten.
Dit wordt momenteel uitgewerkt maar is uitdagend gezien de enorme verschillen in aanlegniveau
van de funderingen en de belastingen alsmede de wijze van uitvoering.
www.fugro.nl
Dank voor uw aandacht
Met dank aan:
Constructiebureau De Prouw B.V.
Ten Cate & Van der Wiele
All materials and content contained within this presentation remain the property of Fugro (© Fugro 2013) and may not be copied,
reproduced, distributed or displayed without Fugro's express written permission. All third party information featured within the
presentation remains the intellectual property of their respective originators.
www.fugro.nl
10