WERKPLAN 2014 Cliëntenraad Deventer Ziekenhuis

WERKPLAN 2014
Cliëntenraad Deventer
Ziekenhuis
Datum: 22 januari 2014
Cliëntenraad DZ Werkplan 2014
1
Inhoudsopgave
1.
Inleiding .............................................................................................................................. 3
2.
De rol van de Cliëntenraad: .............................................................................................. 5
2.1.
De positie van de Cliëntenraad: ..................................................................... 5
2.2.
De functie van de Cliëntenraad: ..................................................................... 5
3.
Hoofdlijnen Werkplan 2014 ............................................................................................... 7

Algemeen:................................................................................................ 7

Het recht op informatie .................................................................................. 7

Het recht op overleg ...................................................................................... 7

Het recht om te adviseren ............................................................................... 7

Het recht op voordracht .................................................................................. 7

Samenstelling van de Cliëntenraad ................................................................... 8

Dagelijks bestuur ......................................................................................... 8

Scholing/teambuilding van de leden van de Cliëntenraad ......................................... 8

Middelen ................................................................................................... 8

Beoogde resultaten ...................................................................................... 9
4.
Speerpunten en aandachtspunten ................................................................................. 10
5.
Relatie Cliëntenraad en Deventer Ziekenhuis .............................................................. 15
Cliëntenraad DZ Werkplan 2014
2
1.
Inleiding
Het werkplan 2014 van de Cliëntenraad van het Deventer Ziekenhuis is uiteraard en opnieuw
een logisch vervolg op het plan van het achter ons liggende jaar. De Cliëntenraad heeft in de
vorige paar jaar twee uitgangspunten benadrukt. Ten eerste heeft de Cliëntenraad
nadrukkelijk gekozen voor aandacht voor wat we “kleine kwaliteit” zijn gaan noemen.
Kwaliteitsaspecten die een heel directe voelbaarheid hebben voor de patiënten, cliënten,
gebruikers van het Deventer Ziekenhuis. We richten ons daarmee op gebouw, gastvrijheid,
voeding, facilitaire zaken, hygiëne en dienstverlening die niet de kwaliteit van de directe
medische zorg raakt, maar die er wel degelijk aan gerelateerd is (bijv. hoe met wacht(lijst)en
moet worden omgegaan). De Cliëntenraad heeft haar aandacht specifiek gericht op die kleine
kwaliteit om daarmee het tweede uitgangspunt te kunnen dienen: het gericht zijn op
cliëntenperspectief. Door het enigszins abstracte begrip “Cliëntenperspectief” te hanteren
heeft de Cliëntenraad zich een vrijheid verworven die past bij zijn positie: een onafhankelijk
adviesorgaan dat voortdurend de belangen van patiënten en andere gasten van het
ziekenhuis voor ogen heeft.
De Cliëntenraad heeft in het werkplan 2013 een aantal speerpunten geformuleerd waaraan
gewerkt is. Interne evaluatie van die speerpunten, maar ook van de aandachtspunten uit
2013 heeft de Cliëntenraad tot tevredenheid gesteld, hoewel niet elk gesteld doel is behaald.
Om recht te doen aan de breedte van onze belangstelling wordt dit jaar opnieuw de nuance
aangebracht van onderscheid tussen speerpunten en aandachtspunten. Speerpunten hebben
wat ons betreft prioriteit; aandachtspunten blijven belangrijk, maar ten aanzien daarvan
hoeven geen concrete doelstellingen te worden geformuleerd die dan ook moeten worden
behaald.
In 2012 was het onderwerp E-health een geheel nieuw onderwerp voor het ziekenhuis, maar
ook voor de Cliëntenraad. In het jaar 2013 werd voortgebouwd aan deze nieuwe thematiek
en is de cliëntenraad intensief betrokken door permanente deelname aan de stuurgroep ICT
die de “denktank E-health” heeft vervangen.
De Cliëntenraad houdt ook vast aan de hiërarchie van aandachtsgebieden. De trias van
kleine kwaliteit, grote interne vraagstukken en externe wereld die we daarvoor in het
afgelopen jaar kozen geldt ook voor dit jaar. Vooreerst vinden we de al hierboven
aangehaalde kleine kwaliteit het belangrijkst om ons op te richten. Daarmee is het
cliëntperspectief het meest direct gediend. Daarnaast richten we onze blikken natuurlijk ook
op alle andere en grote beleidskwesties die binnen het Deventer Ziekenhuis spelen. In dat
verband gaat het o.a. over samenwerking, strategisch beleid, financiële aangelegenheden,
planologische vraagstukken en bestuurlijke zaken. Kortom: al die aangelegenheden die voor
het Deventer Ziekenhuis van vitaal belang zijn vanuit een bestuurlijk perspectief. De
Cliëntenraad kan, mag en moet (in specifieke zaken) daarover adviseren aan de raad van
bestuur. Tot slot is er de externe wereld van politiek, zorgverzekeraars en andere
stakeholders die in toenemende mate van invloed zijn op het werk van het Deventer
Ziekenhuis. We spreken daarbij tegenwoordig van een “veranderend landschap in de zorg”.
De autonomie van de organisatie is daarbinnen relatief en wordt steeds verder gerelativeerd.
Soevereiniteit is kennelijk niet meer geheel van deze tijd. De cliëntenraad betreurt dit in
zekere zin, omdat soevereiniteit en eigen identiteit vervlochten begrippen zijn. Met het
inleveren van soevereiniteit dreigt het opgeven van een (deel van) eigen identiteit en
daarmee van herkenbaarheid binnen en buiten de muren van het ziekenhuis. Dat geldt voor
medewerkers én cliënten. Wij willen waarschuwen voor vervreemding van onszelf en van
elkaar die kan dreigen als gevolg van schaalvergroting, protocollering en technologisering.
De keuze van kerntaken van het ziekenhuis worden niet langer alleen maar door interne
bestuurders en beleidsmakers gedefinieerd, maar worden “opgedrongen” van buiten af. De
Cliëntenraad wil zich geen eenzijdig oordeel aanmatigen over de wenselijkheid van deze
ontwikkelingen, noch wil de Cliëntenraad politiseren. Maar wel neemt waar dat wij aan deze
ontwikkelingen niet ontkomen en dat het om die reden ook van belang is dat de Cliëntenraad
zelf haar blikken meer naar buiten richt. De Cliëntenraad zal zich echter beperken tot
waarnemen, bedachtzaam analyseren en adviseren. De Cliëntenraad acht het niet opportuun
om zich als zodanig ook naar de buitenwereld te manifesteren. De kerntaak van de
Cliëntenraad is en blijft het intern adviseurschap van de Raad van Bestuur.
Cliëntenraad DZ Werkplan 2014
3
EXTRA AANDACHT IN 2014 VOOR HET ONDERWERP PRIVACY:
De cliëntenraad wil in het jaar 2014 een nieuw aandachtspunt kiezen dat over vele andere
themata binnen het aandachtsgebied van de cliëntenraad gelegd kan worden. Wij kozen voor
het onderwerp “privacy”.
Binnen de gehele samenleving lijkt onze privacy voortdurend bedreigd. Dat is in een breed
maatschappelijk perspectief al langer een benarde kwestie. De oorzaken daarvan liggen met
name in technologische ontwikkelingen, schaalvergroting en de daarmee gepaard gaande
ont-individualisering. Toenemende protocollering maakt bovendien dat iedereen over de
zelfde kam geschoren wordt. Discretionaire bevoegdheid van medewerkers komt steeds
meer onder druk te staan zonder dat dat nodig is.
De cliëntenraad stelt zich zeker niet teweer tegen moderne ontwikkelingen, maar wil
tegelijkertijd wijzen op de risico’s die deze met zich meebrengen. Het gevaar dat mensen
steeds meer objecten worden in plaats van subjecten is niet nieuw. Zoals de Duitse filosoof
Jürg Habermas al sedert jaar en dag signaleert: de samenleving evolueert van een
“Gemeinschaft” steeds verder in de richting van een “Gesellschaft”. Strategisch handelen
neemt steeds meer de plaats in van sociaal bewustzijn en overeenstemming. Sociale
geborgenheid neemt daarmee af. Met name voor de zieke en minder weerbare mens kunnen
deze ontwikkelingen een bedreiging vormen. Technologische ontwikkelingen sturen deze
deels aan. In de publieke ruimte worden we dagelijks bewaakt door camera’s. Dat is enerzijds
veilig, maar kan ook een bedreiging vormen voor onze privacy. Onze mobiele telefoon laat de
hele dag sporen achter over de plekken waar we ons bevinden. Een voorbeeld dichter bij
huis: in een ziekenhuis als het onze wordt toenemend gebruik gemaakt van E-netwerken.
Deelname aan deze systemen vergt dat mensen een slag maken en daadwerkelijk 21ste
eeuwers worden. Niet iedereen is daartoe in staat. Inbraak in onze automatiseringssystemen
(ook “legale” inbraak door geautoriseerd personeel) bedreigt de privacy van patiënten. Ook
schaalvergroting en de daarmee gepaard gaande ont-individualisering bedreigen de privacy.
Wanneer we als gevolg van schaalvergroting steeds meer een object dreigen te worden in
plaats van een subject, dan leggen we iets af van onze identiteit, van onze zelfbeschikking en
van onze uniciteit. Een medewerker met een eigen naam dreigt te worden gereduceerd tot
een productie-eenheid van 0,-- %FTE. Patiënten met een unieke identiteit dreigen door
schaalvergroting en daarbij behorende protocolliseringen tot objecten met een nummer te
worden gereduceerd. Naarmate de betekenis van het individu afneemt dreigt ook de
integriteit en soevereiniteit af te nemen.
De cliëntenraad is zeker niet tegen voortschrijdende ontwikkelingen van technologie,
organisatie en protocol. Al deze ontwikkeling zijn ontworpen om goede doelen na te streven,
maar ze kennen alle ook een keerzijde. Een keerzijde die onze privacy toenemend bedreigt.
Vandaar dat de Cliëntenraad het onderwerp privacy voor het jaar 2014 (en wellicht ook
daarna) graag prominent op tafel wil leggen.
(wij zijn overigens niet van het achterdochtige type: wij plakken de camera van onze laptop
niet af!!)
Cliëntenraad DZ Werkplan 2014
4
2.
De rol van de Cliëntenraad:
Als rolomschrijving kan gelden dat de Cliëntenraad aandacht geeft aan alle aspecten van het
ziekenhuisbeleid, maar nadrukkelijk en in het bijzonder het beleid dat directe en merkbare
gevolgen heeft voor het welzijn van cliënten en hun relaties die op de een of andere manier
met de ziekenhuisorganisatie te maken hebben (of zouden kunnen) krijgen. De aandacht die
de Cliëntenraad geeft is te omschrijven als: geïnteresseerd en nieuwsgierig zijn, creatief
meedenken en meedoen. Maar de kern van het werk is adviseren. De Cliëntenraad is
vooreerst en vooral een adviesorgaan.
De interesse van de Cliëntenraad is vooral gericht op beleidsterreinen die te maken hebben
met wat de Cliëntenraad “kleine kwaliteit” noemt (zie hierboven). Behalve aandacht voor het
beleid heeft de Cliëntenraad ook aandacht voor de uitvoering ervan. Het door de Raad van
Bestuur geformuleerde beleid moet uiteraard dusdanig worden uitgevoerd zodat de
gezondheid, het welzijn en de veiligheid van cliënten direct worden gediend. Nadrukkelijk
moet bewaakt worden dat de Cliëntenraad geen actieve rol kan, wil, noch mag spelen in de
directe uitvoering. Dat de Cliëntenraad het ziekenhuis wel kan adviseren hierin op bepaalde
manieren te werk te gaan is evident.
Kortom:
De Cliëntenraad behartigt belangen van alle (potentiële) cliënten van het Deventer
Ziekenhuis. De Cliëntenraad vertegenwoordigt hierbij het cliëntenperspectief; niet de cliënten
zelf. Het woordje “achterban” wordt dus vermeden.
2.1. De positie van de Cliëntenraad:
De Cliëntenraad heeft geen direct vertegenwoordigende positie; dat werd hierboven reeds
betoogd. De Cliëntenraad schakelt daarom dus niet tussen een achterban en het
ziekenhuismanagement. Er is vanuit de achterban geen feitelijke opdrachtgever; hooguit een
morele opdrachtgever. De Cliëntenraad formuleert als gevolg hiervan haar eigen opdrachten.
De Cliëntenraad conformeert zich aan de uitgangspunten van het Deventer Ziekenhuis en
schaart zich achter de korte- en lange termijndoelstellingen zoals die door de Raad van
Bestuur worden geformuleerd. De Cliëntenraad heeft de Raad van Bestuur van het Deventer
Ziekenhuis als eerste aanspreekpunt, en rapporteert dan ook aan die Raad van Bestuur.
Met toestemming van de Raad van Bestuur kan de Cliëntenraad met alle gremia binnen en
buiten het ziekenhuis contacten onderhouden, voor zover deze zin hebben voor de vervulling
van de (kern)taken van de Cliëntenraad. Deze contacten kunnen structureel worden
onderhouden of een incidenteel karakter hebben. Binnen het ziekenhuis gelden deze
contacten met name voor de medewerkers van het ziekenhuis, de afdelingshoofden en de
managers. Dit gebeurt in de praktijk door middel van reguliere overlegsituaties of door
werkbezoeken. De Cliëntenraad wil zich graag laten betrekken bij alle interne en externe
manifestaties van het ziekenhuis waarbij het cliëntenbelang rechtstreeks dan wel indirect in
het geding is, respectievelijk wordt beoogd.
Voorts onderhoudt de Cliëntenraad incidenteel ook buiten de ziekenhuisorganisatie contacten
met koepels van Cliëntenraden, categorale cliënten-vertegenwoordigende organisaties en
andere cliënten-belangen dienende instellingen.
2.2. De functie van de Cliëntenraad:
Gevraagd en ongevraagd kunnen adviezen worden aangeboden, waarbij in specifieke
gevallen een “verzwaard advies” nog een extra gewicht in de schaal legt (Wet
Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen).
Ten einde advisering in de praktijk mogelijk te maken is het van belang dat de Cliëntenraad
wordt geïnformeerd (passief) en zich kan laten informeren (actief). De informatieplicht berust
bij de zorgaanbieder, i.e. de Raad van Bestuur, maar de informatiefunctie houdt voor de
Cliëntenraad van het Deventer Ziekenhuis ook in dat de leden er graag actief op uit gaan om
zichzelf van alle informatie te voorzien die nuttig is om te kunnen functioneren conform de
rolopvatting zoals die hierboven werd omschreven.
Cliëntenraad DZ Werkplan 2014
5
Dat het recht op overleg hiertoe eveneens wettelijk is vastgelegd, spreekt in het licht van
bovenstaande voor zich. Tot slot heeft de Cliëntenraad ook nog het recht op voordracht om
invloed te kunnen hebben op de Raad van Toezicht.
Samenvattend kan gesteld worden dat de taak van de Cliëntenraad neer komt op het vanuit
cliëntperspectief vervullen van een advies- en bewakingsrol ten behoeve van de kwaliteit van
het ziekenhuisproduct.
Cliëntenraad DZ Werkplan 2014
6
3.

Hoofdlijnen Werkplan 2014
Algemeen:
Uit het werkplan van de achter ons liggende jaren blijft staan dat de Cliëntenraad gevraagd
en ongevraagd advies geeft, vanuit cliëntenperspectief over:
 strategisch beleid, kaderbrief, planning en control-cyclus;
 ad hoc-adviesaanvragen van de Raad van Bestuur;
 het volgen van - en zo nodig op eigen initiatief adviseren over - kwaliteit en continuïteit
van zorg, vanuit de onderwerpen: beleid inzake klachten en klachtenbehandeling,
Meldingen Incidenten Patiëntenzorg, Veilig Incidenten Melden, ketenzorg, kwaliteitszorg
en –borging, cliëntenvoorlichting, etc.
In zijn algemeenheid is de Cliëntenraad voornemens ten aanzien van het planmatig en
doelgericht werken selectief advies uit te brengen op adviesaanvragen die niet een directe relatie
hebben met de doelstellingen, speerpunten of aandachtspunten van de
Cliëntenraad. Met andere woorden: adviseren beschouwen wij als een recht, niet als een plicht.
De Cliëntenraad oefent invloed uit op het beleid van het Deventer Ziekenhuis op basis van de
Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen WMCZ. via het recht op:
 Informatie;
 Overleg;
 Advies;
 Verzwaard advies.
 Het recht op informatie
De Cliëntenraad heeft informatie nodig om mee te kunnen praten over het beleid van de
instelling. De zorgaanbieder moet de Cliëntenraad alle informatie geven die deze voor zijn taak
nodig heeft.
 Het recht op overleg
De Cliëntenraad overlegt regelmatig met de Raad van Bestuur over het beleid van de instelling.
Hóe ze dat doen regelen de zorgaanbieder en de Cliëntenraad in een
samenwerkingsovereenkomst. Die overeenkomst vult de WMCZ aan.
 Het recht om te adviseren
De WMCZ geeft de Cliëntenraad het recht voorstellen te doen over álle onderwerpen die voor
cliënten van belang zijn. De raad mag altijd een advies uitbrengen, gevraagd en ongevraagd. Dit
is het adviesrecht.
Over bepaalde in de wet vastgelegde onderwerpen moet de zorgaanbieder de Cliëntenraad altijd
raadplegen. Daarvoor gelden speciale bevoegdheden. Dat is het (verzwaard) adviesrecht. De
wet geeft aan wanneer deze rechten gelden en hoe ze moeten worden toegepast.
 Het recht op voordracht
De Cliëntenraad heeft invloed op de samenstelling van toezicht van het ziekenhuis. De
Cliëntenraad krijgt in ieder geval het recht om één lid voor te dragen voor de Raad van Toezicht.
Deze voordracht is bindend, wat wil zeggen dat de voorgedragen kandidaat niet geweigerd mag
worden. De kandidaat moet wel voldoen aan het profiel dat de Raad van Toezicht heeft
opgesteld en de algemene eisen die worden gesteld aan toezichthouders, zoals die zijn
opgenomen in de statuten van het ziekenhuis.
Een voorgedragen lid van de Raad van Toezicht is een goed aanspreekpunt voor de
Cliëntenraad en kan ertoe bijdragen dat er ook binnen de Raad van Toezicht meer aandacht is
voor de belangen van cliënten. In 2008 heeft de Cliëntenraad daadwerkelijk een lid voor de Raad
van Toezicht voorgedragen die vervolgens benoemd is.
Cliëntenraad DZ Werkplan 2014
7
De Cliëntenraad verwacht dat in het voor ons liggende werkjaar zich verdere ontwikkelingen
zullen voordoen inzake de totstandbrenging van een nieuwe Wet Cliëntenrechten Zorg (WCZ).
Wij willen in dit werkplan niet vooruitlopen op de consequenties die de invoering van die nieuwe
wet met zich mee zal brengen.
 Samenstelling van de Cliëntenraad
De Cliëntenraad streeft naar een krachtige en evenwichtige representatie van burgers (in principe
is iedere burger mogelijk ooit cliënt) uit het adherente gebied van het Deventer Ziekenhuis.
Daarnaast dienen de leden door hun kennis en achtergrond een bijdrage te leveren aan de
discussie en meningsvorming over verschillende beleidsonderwerpen en een investering in tijd te
kunnen doen. Het streven is daarnaast om een evenredige vertegenwoordiging van man / vrouw
te bewerkstelligen en een representatie vanuit diverse leeftijdscategorieën en vanuit allochtone
bevolkingsgroepen te realiseren
De samenstelling van de Cliëntenraad per 1 januari 2013 is:
-Dhr. Jan Dijkstra (voorzitter)
-Mw. Henriëtte van der Hof(lid)
-Mw. Nelly de Jong (lid)
-Dhr. Hans Hartgers (lid en vice voorzitter)
-Dhr. Leo Folgering (lid)
-Mw. Emma Hoogers
-Dhr. Jeroen van den Broecke
ambtelijk secretaris en financiëel beheer: Mw. Anita Pasop (secretarieel medewerker R.v.B.
Deventer Ziekenhuis).
 Dagelijks bestuur
Het dagelijks bestuur van de Cliëntenraad bestaat uit Dhr. Jan Dijkstra (voorzitter), dhr. Hans
Hartgers (plv voorzitter) en Mw. Anita Pasop (ambtelijk secretaris). Het aandachtsgebied van het
dagelijks bestuur is:
 Dagelijks aanspreekpunt van en voor de Raad van Bestuur stukken
 verzorgen schriftelijke communicatie en archivering
 Beheer financiële middelen CR;
 Opstellen jaarverslag CR;
 Onderhouden van contacten met koepelorganisaties.
 Scholing/teambuilding van de leden van de Cliëntenraad
 regelmatig inwerken op relevante dossiers;
 waar nodig met ondersteuning uit ziekenhuis en evt. extern;
 vooralsnog geen aparte externe scholing;
 af en toe een aparte bijeenkomst voor nadere visieontwikkeling.
 Middelen
Om haar doelstellingen te kunnen realiseren beschikt de Cliëntenraad over relevante facilitering
vanuit het Deventer Ziekenhuis.
De middelen betreffen:
 het faciliteren van vergaderingen (intern in het Deventer Ziekenhuis);
 het mede organiseren van andere bijeenkomsten;
 scholing en deskundigheidsbevordering en het Lidmaatschap Zorgbelang Overijssel;
 ambtelijk secretaris;
 drukwerk zoals briefpapier, folders, e.d.;
 overige bureaukosten zoals kopiëren, porto, telefoon, aanschaf relevante publicaties, e.d.
Cliëntenraad DZ Werkplan 2014
8
De kosten van de Cliëntenraad worden opgebracht uit de financiële middelen van het
Ziekenhuis. In 2014 zal, zoals nu kan worden voorzien, de Cliëntenraad opereren binnen het
toegekende budget.
 Beoogde resultaten
Het kerndoel van de Cliëntenraad is om vanuit een adviesrol een bijdrage te leveren aan de
bevordering van de kwaliteit van de zorg, door de ontwikkelingen van het Deventer Ziekenhuis te
beïnvloeden vanuit de gemeenschappelijke belangen van cliënten.
Daarbij richt de Cliëntenraad zich met name op die aspecten van de zorg die een directe
relevantie hebben voor de wijze waarop cliënten de zorg ervaren en voor de bevordering van hun
welbevinden.
De Cliëntenraad zal nadrukkelijk afwegen op welke onderwerpen het uitbrengen van een
advies of overleg met de Raad van Bestuur al dan niet bijdraagt aan het realiseren van de
doelstellingen van de Cliëntenraad. De Cliëntenraad volgt, zoveel mogelijk, de effecten van
adviezen die hij uitbrengt.
Veel doelstellingen in het strategie/beleidsplan 2012 - 2015 van het Deventer Ziekenhuis zijn
gericht op verbeteringen van de zorg en de service voor cliënten en hun omgeving (de cliënt als
onze klant). Natuurlijk moet het DZ hierbij ook doelmatig, soms zelfs concurrerend werken (het
DZ als onderneming). De Cliëntenraad draagt vanuit zijn eigen rol bij aan het realiseren hiervan.
De Cliëntenraad spreekt niet namens de cliënt, maar voor de cliënt.
Cliëntenraad DZ Werkplan 2014
9
4.
Speerpunten en aandachtspunten
De Cliëntenraad heeft intern een personele verdeling gemaakt van aandachtsgebieden. Per
aandachtsgebied is een “voortrekker” benoemd die als taak heeft dat hij/zij een bijzondere
verantwoordelijkheid heeft met het onder de aandacht brengen en houden van onderwerpen die
onderhavig van belang zijn. Bovendien bewaakt die voortrekker de voortgang van het werk van
de Cliëntenraad zelf, maar ook de voortgang van ontwikkelingen in het ziekenhuis met betrekking
tot die onderwerpen.
Bij de opstelling van speerpunten en aandachtspunten is het werkplan 2012 als uitgangspunt
gekozen, maar er is tegelijk gekeken naar de verdeling in aandachtsgebieden zoals hierboven
omschreven.
De Cliëntenraad kiest voor een thematische aanpak in haar vergaderingen. De thema’s zullen
o.a. worden bepaald aan de hand van de gekozen speerpunten in het beleidsplan DZ “veilig, snel
en gastvrij”. Dit komend jaar zal speciaal aandacht worden geschonken aan het onderwerp
“privacy” zoals reeds vermeld in de inleiding van dit werkplan.
Verder vindt via een actielijst monitoring plaats van de afhandeling van actiepunten en terug te
komen onderwerpen.
De Cliëntenraad heeft vanuit het cliëntperspectief voor 2014 de volgende speerpunten en
aandachtspunten vastgesteld.
ONDERDEEL: OVERLEG MET RAAD VAN BESTUUR EN RAAD VAN TOEZICHT:
1. Speerpunt marktwerking:
De gevolgen van marktwerking en functionele herindelingprocessen binnen het
veranderend landschap in de zorg
Het verdelen van zorgfuncties over een kleiner aantal ziekenhuizen in den lande,
waardoor regionalisatie van specifieke behandelingen ontstaat, wordt ingegeven door
politiek, zorgverzekeraars en ziekenhuizen zelf. Er is sprake van voortschrijdend inzicht
dat niet elk ziekenhuis elke vorm van zorg zou moeten behoeven te bieden. Maar aan die
medaille zit ook een andere kant.
De Cliëntenraad heeft zorg om/over:
o Getalsmatige criteria voor het mogen uitvoeren van verrichtingen, waardoor
regionale beschikbaarheid van specifieke behandelingsmogelijkheden in de knel
kan komen. We willen er bovendien vanuit het cliëntenperspectief voor waken dat
continuïteit van zorg gewaarborgd kan blijven. Wanneer een specifieke
behandeling wordt “uitbesteed” aan een ander ziekenhuis zal het kunnen
voorkomen dat patiënten vóór en na die behandeling zorg ontvangt in- of vanuit
het DZ. Behandellijnen worden in die gevallen erg lang met alle consequenties
van dien. Bijvoorbeeld het risico van fouten kan toenemen, maar ook kan het
gevoel van “in goede handen” te zijn worden bedreigd doordat de patiënt “van
hand tot hand” gaat.
o Bedreiging van functies als intensive care en spoedeisende hulp. Gezien het feit
dat met name bij deze zorgvarianten het belang van het uitgangspunt dat zorg “zo
dicht mogelijk bij huis” moet kunnen worden geleverd, is dit voor de Cliëntenraad
beslist een speerpunt.
o De kwestie openbaar-maken van tarieven is begin 2014 een belangrijk onderwerp
in de publiciteit. De cliëntenraad wil meedenken over de vraag of, op welke wijze
en in hoeverre het cliëntenbelang én het ziekenhuisbelang optimaal gediend
kunnen worden met het wel of niet openbaar maken van tarievenlijsten.
In principe is de Cliëntenraad van mening dat het openbaar maken van prijslijsten
in het voordeel van de cliënt kan zijn. Natuurlijk moet daar met beleid mee worden
omgesprongen om niet de onderhandelingen met zorgverzekeraars te frustreren.
Cliëntenraad DZ Werkplan 2014
10
Openbaarmaking kan echter ook de concurrentie tussen zorgverzekeraars
bevorderen en dat pakt in financiële zin in het voordeel van de cliënt uit. Aan de
andere kant zit daarin zeker een bodem: de kwaliteit van de medisch-technische
zorg moet optimaal blijven.
2. Speerpunt autonoom en tóch samen:
Mogelijkheid van samenwerking tussen het Deventer Ziekenhuis en andere
zorginstellingen is gedurende het afgelopen jaar een indringend punt van aandacht
geweest. De cliëntenraad heeft zich hierin nadrukkelijk gemanifesteerd. Het is een goede
zaak dat het niet doorgaan van plannen om tot een fusie met de Gelre-Ziekenhuizen te
komen, wél heeft geleid tot het openen van een venster op de toekomst in termen van
“hoe dan wel verder?”. Strategische discussies hebben al in 2013 plaatsgevonden en
zullen zeker worden voortgezet mét inbreng van de Cliëntenraad. Nadrukkelijk wordt
gekeken naar de mogelijke uitbreiding van samenwerkingskansen met andere partners in
de zorgketen binnen het adherente gebied. De oprichting van de Stichting ZISO (Zorg en
Innovatie in Salland en Omstreken) en het project samenwerking in de eerste lijn zijn
belangwekkende voorbeelden van zinvol samenwerken binnen het eigen
adhaerentiegebied. Samenwerking is als speerpunt mede van belang vanwege de
betrekkingen die het Deventer Ziekenhuis heeft met zorgverzekeraars en overheid.
Daardoor vertonen het eerste en dit tweede speerpunt nadrukkelijk samenhang. Dat
verhoogt de complexiteit enerzijds, maar zorgt anderzijds voor een extra (en positieve)
uitdaging in het kader van samenwerkingsvraagstukken.
Bij het samenwerken is het belangrijk dat aandacht uitgaat naar het onderdeel “regie in de
zorg”, waarmee het eigen adherente gebied wordt overstegen. De zorgverzekeraar als
inkoper, de cliënt als afnemer en de overheid als initiator, begrenzer en
kwaliteitscontroleur van de zorg, zijn in de afgelopen jaren op subtiele manieren andere
posities ten opzichte van elkaar aan het innemen. De begrippen marktwerking, maar ook
kostenbeheersing nemen bij die positieverschuivingen een centrale plaats in. De
Cliëntenraad is er niet van overtuigd, dat met het credo van marktwerking steeds het
cliëntenbelang is gediend. Om maar niet te spreken van de invloed die de noodzakelijke
kostenbeheersing heeft op het cliëntenbelang!
3. Speerpunt Hoofdbehandelaarschap
Gezien de noodzakelijke en zinvolle multidisciplinaire samenwerking zal de positie van de
patiënt en de borging van het patiëntgerelateerde proces bijzondere aandacht vergen.
Meerdere disciplines die samenwerken op één afdeling blijft een heikele kwestie. Het
Deventer Ziekenhuis zal in het voor ons liggende jaar grote aandacht moeten blijven
geven aan de kwestie van het hoofdbehandelaarschap. Nog te vaak is niet helder welke
arts eindverantwoordelijk is voor de behandeling van een patiënt. Hierin ligt een bron van
conflicten en conflictjes besloten die altijd in het nadeel van de patiënt uitpakken. Het
moet voor alle betrokkenen (met de patiënt en diens naasten voorop) steeds helder zijn
wie de hoofdbehandelaar –en daarmee: wie verantwoordelijk en aanspreekbaar– is.
4. Aandachtspunt accreditaties:
De bevindingen van het NIAZ en van de IGZ-auditingen, maar ook de uitkomsten van
IFMS-gesprekken (zie hieronder), zullen voortdurend worden gemonitord door de
cliëntenraad. Data uit deze rapportages richten het kompas van de Cliëntenraad bij
voortduring en geven aanleiding tot het startschot voor nieuwe speerpunten of
aandachtspunten.
ONDERDEEL: CENTRALE STAF
1. Speerpunt marketing:
De Cliëntenraad bevordert dat de organisatie haar kennis vergroot inzake de
verwachtingen en wensen van (potentiële) cliënten van het Deventer Ziekenhuis. De
Cliëntenraad DZ Werkplan 2014
11
Cliëntenraad stelt voor om daartoe exitgesprekken met patiënten en betrokkenen te
voeren, alsmede vorm te geven aan een voortdurende monitoring. (zorgkaart, CQ-index
etc)
2. Speerpunt kwartaalrapportages:
Actief volgen van de kwaliteit van de DZ-dienstverlening aan de hand van
kwartaalrapportages. De CR wil hierover het overleg met de RvB continueren.
3. Speerpunt kwaliteitsonderzoek:
Onze aandacht gaat uit naar interne auditing en
feed back. Invoering van IFMS, een
systeem voor verantwoorde evaluatie van het individueel professioneel functioneren van
medisch specialisten, wordt door de cliëntenraad toegejuicht en wij zullen deze
ontwikkelingen kritisch volgen. Maar dit geldt niet slechts voor de medische disciplines;
álle gremia binnen het ziekenhuis moeten worden aangespoord tot het doen van interne
onderzoeken naar de kwaliteit van hun product, de interne samenwerking en de relaties
met interne en externe klanten.
4. Aandachtspunt kwaliteitsvermeldingen:
De Cliëntenraad wil helpen de externe beoordelingen en het verwerven van
kwaliteitsprijzen, vermeldingen in kwaliteitsonderzoeken etc, vanuit het cliëntenbelang in
positieve zin te beïnvloeden.
5. Aandachtspunt doen wat je je voorneemt:
Naar aanleiding van de SWOT-analyse door de voorzitter van de Raad van Bestuur,
gemaakt ten behoeve van de strategie conferenties in het najaar 2013, wil de cliëntenraad
aandacht geven voor het onderwerp “beginnen én afmaken”. Dat geldt voor het hele
ziekenhuis, maar natuurlijk ook voor de cliëntenraad zelf.
ONDERDEEL: FACILITAIRE ONDERSTEUNING EN ICT
1. Speerpunt: E-health
De Cliëntenraad wil dat er in het jaar 2014 veel ontwikkelingen in gang gezet worden in
het kader van E-health. Dit onderwerp is veel breder te trekken dan het facilitair bedrijf.
De cliëntenraad is niet zeer tevreden over de vorderingen die we hebben kunnen maken
op dit gebied. De cliëntenraad wil acceleratie bevorderen.
Er staan op dit terrein vele ontwikkelingen te wachten die dringend onze aandacht
behoeven. De Cliëntenraad neemt actief deel in de Stuurgroep ICT en zal mede vanuit
die positie aandringen op een daadkrachtiger beleidsontwikkeling. Overigens is dit
onderwerp ook buitengewoon belangwekkend in verband met privacy-aspecten.
2. Speerpunt: Gastvrijheid op maat
De Cliëntenraad wil graag nadenken over de mogelijkheden om opgenomen patiënten de
mogelijkheid te bieden van een keuzepakket. Maatschappelijk zien we steeds vaker
ontwikkelingen in dit opzicht en andere ziekenhuizen zijn ons hierin al voorgegaan.
Wanneer iemand iets extra wil betalen voor een “drie-sterren faciliteit” (eigen kamer,
eigen parkeerplek, minibar op de kamer, kamerjas en slofjes van het hotel, meer
televisiekanalen, meer privacy etc etc) dan zou dat binnen zekere grenzen moeten
kunnen. Daarmee wordt de hotelfaciliteit van het ziekenhuis ernstig verbeterd. Dat
servicepakket staat los van de medisch-technische zorg. Die moet voor iedere patiënt
optimaal zijn en blijven.
3. Aandachtspunt: Gastvrijheid
gastvrijheid in al zijn aspecten blijft een heel belangrijk aandachtspunt. Dit onderwerp
Cliëntenraad DZ Werkplan 2014
12
kent vele aspecten en gaat bijvoorbeeld over: bejegening, voeding, huisvesting,
faciliteiten en voorzieningen.
ONDERDEEL: Zorgbeleid en Zorgprotocol
1. Speerpunt: Veiligheid
De cliëntenraad blijft grote aandacht hebben voor het zg. VIM-men. Het melden van
incidenten of bijna-incidenten vormt de basis voor een voortdurend leerproces van alle
medewerkers. Veiligheid als subjectieve beleving voor de cliënt is mede gerelateerd aan
privacy.
2. Speerpunt: zorgbeleid en zorgketen.
Met name is het beleid bij binnenkomst in het ziekenhuis en het ontslagbeleid in het oog
gesprongen als onderdeel waarbij verbeteringen mogelijk en nodig zijn. De Cliëntenraad
wil nastreven dat er een betere aansluiting wordt gerealiseerd tussen de zorg die het
Deventer Ziekenhuis biedt en de zorg die in het voor- of natraject, dan wel tegelijkertijd
aan de cliënt wordt geboden. Te denken valt aan thuiszorg, apotheken, huisartsen,
geestelijke gezondheidszorg, maatschappelijke zorg- en dienstverlening, particuliere
zorgverlening en mantelzorg. Continuïteit van zorg is een belangrijk adagium waarop ten
zeerste moet worden gelet.
3. Speerpunt: Privacy
Zoals al in de inleiding van dit werkplan vermeld, wil de cliëntenraad in het jaar 2014
bijzondere aandacht besteden aan het onderwerp privacy. En vooral in praktische zin.
Een paar voorbeelden: zijn er goede oplossingen te vinden voor het in onze ogen
gênante vervoer van patienten-in-bed door de publieke ruimten? Op welke wijze kan
praktisch uitvoering gegeven worden aan de uitspraak: de patiëntenkamers zijn het
domein van de patiënt. Kan bezoek ongestoord (door personeel, door medepatienten of
door ander bezoek) met de patiënt verkeren? Is het mogelijk persoonlijke bezittingen in
een persoonlijk kluisje op te bergen?
4. Aandachtspunt: Protocollisering
Protocollen staan in dienst van een goede bedrijfsvoering, kwaliteit in zorg en veiligheid.
Wij wezen er in de inleiding van dit werkplan al op dat protocollisering ook een achterkant
heeft: te weinig discretionaire ruimte voor medewerkers waardoor zorg niet goed “op
maat” kan worden aangeboden, het ont-individualiseren van cliënten (nummer worden),
de inbreuk op privacy en het risico regels belangrijker te achten dan de inhoud. Een
bijzonder aandachtspunt in deze vormt het wederom hoofdbehandelaarschap. De
Cliëntenraad zal hier steeds aandacht voor vragen en aan geven.
5. Aandachtspunt: Oncologisch Centrum
In het beleidsplan van het DZ is het Oncologisch Centrum opgenomen als speerpunt. De
Cliëntenraad staat nog steeds positief ten opzicht van deze ontwikkeling. Voor en na de
start van dit poliklinisch multidisciplinair Oncologisch Centrum in maart 2012 is de
Cliëntenraad nauw betrokken geweest bij de ontwikkelingen. De verdere uitwerking van
dit Oncologisch Centrum zal door de Cliëntenraad ook in 2014 gevolgd worden.
6. Overige aandachtspunten:
thema’s waaraan de Cliëntenraad voorts aandacht wil besteden zijn: zorgstraten,
gastvrijheid, avondspreekuren, toegangstijden, wachten en wachtlijsten, duidelijke
afspraken tussen patiënten/cliënten en zorgverleners.
Cliëntenraad DZ Werkplan 2014
13
ONDERDEEL KLINIEKEN
Er zijn voor het komend jaar hier geen specifiek benoembare speerpunten of aandachtspunten
geformuleerd. Het tijdelijk sluiten van afdelingen is een voorbeeld dat wel aandacht vraagt.
Bovendien volgt de Cliëntenraad kritisch welke kwaliteit de samenwerking op afdelingen heeft.
Een minder goed samenwerken tussen medewerkers heeft een directe relatie met het
cliëntenbelang. Er is sprake van signalen die aangeven dat samenwerking soms wordt
gefrustreerd en dat cliënten daar direct de invloed van ervaren. “Comptabilité des humeurs” is
voor cliënten van levensbelang en goed samenwerken is altijd van belang vanuit
cliëntenperspectief.
ONDERDEEL PUBLICITEIT
1. Speerpunt: Communicatieplan
De Cliëntenraad wil in 2014 een communicatieplan ontwikkelen. Hierin zal worden
geregeld op welke wijze informatie wordt uitgewisseld met stakeholders binnen en buiten
het Deventer Ziekenhuis. Met name in NCZ-verband (Netwerk Cliëntenraden in de Zorg)
valt veel te delen met collegae.
2. Aandachtspunt: Participatie
De Cliëntenraad wil bekendheid met het werk en de invloed van de Cliëntenraad binnen
het Deventer Ziekenhuis zo veel mogelijk onder de aandacht brengen door zo veel
mogelijk te participeren in relevante overlegsituaties en door aanwezigheid op momenten
waar de Cliëntenraad zich in kennis kan verrijken (bijvoorbeeld panelgesprekken) dan wel
profileren. Ook laat de Cliëntenraad regelmatig van zich horen via het intranet van het
Deventer Ziekenhuis.
3. Aandachtspunt: Externe relaties
De Cliëntenraad zal werken aan haar bekendheid naar relevante geadresseerden buiten
de ziekenhuisorganisatie. Te denken valt in ieder geval aan relaties met andere
cliëntenraden in de regio en verder in den lande, koepelorganisaties van cliëntenraden,
patiëntenorganisaties en dergelijke. Het is minder denkbaar, maar niet onmogelijk dat de
Cliëntenraad ook op andere wijzen naar buiten kan treden, maar dat zal altijd na
voorafgaand overleg zijn met de Raad van Bestuur.
4. Aandachtspunt: Uit de kast
De Cliëntenraad wil zichzelf (net als in voorgaande jaren) zichtbaar maken binnen het
ziekenhuis. Dit streeft de cliëntenraad na door zo veel mogelijk actieve betrokkenheid te
betonen bij panelgesprekken, voorlichtingsbijeenkomsten, commissies en andere
manifestaties.
Cliëntenraad DZ Werkplan 2014
14
5.
Relatie Cliëntenraad en Deventer Ziekenhuis
Voor het onderhouden van contacten met het management van het Deventer Ziekenhuis en de voorbereiding van adviesaanvragen werkt de Cliëntenraad
met commissies. Bij adviesaanvragen van de Raad van Bestuur brengt de relevante commissie een preadvies uit waarna de gehele Cliëntenraad in zijn
vergadering over het advies besluit.
Commissie
E- health
Klinische Zorg
Poliklinische Zorg
Stafdiensten
Aandachtsgebied
en








Gezondheidszorg
op afstand
EPD
Afsprakensysteem





Werkorganisatie
gekoppeld aan
verpleegmodel
Kwaliteit van zorg
Cliëntveiligheid
Omgaan met
klachten
Veiligheidsmanage
ment
Bezoektijden






Bezetting DZ
Bezetting CR
Vergaderfrequentie
Organisator

Werkorganisatie van
de poliklinieken (bijv.
afstemming/planning
van onderzoeken; de
zgn. zorgstraat)
Klantvriendelijkheid
Kwaliteit van zorg
Cliëntveiligheid
Omgaan met
klachten
Veiligheidsmanagem
ent
(Avond) spreekuren
denktank E-health
Ko Takema
H. Hartgers/J. van den
Broecke
 Naar behoefte


4x per jaar
 Jeanine Kamp en/of
 Wilbert Hondeveld
H.van der Hoff, E.
Hoogers
 4x per jaar


NdJ/LF

ICT
Mieke Berends
N. de Jong/L. Folgering
Cliëntenraad DZ Werkplan 2014
A. Pasop


Patiëntenvoorlichting
Patiëntenmeeting
Patiëntenfolder
Patiëntrecht/medezegge
nschap
EPD
Klachten en
klachtenregeling
Mismeldingen
Veiligheidsmanagement

Henk Klaasboer


J. Dijkstra/H. Hartgers



4x per jaar
Ter discussie
A. Pasop
Ondersteunende
Diensten
 Roomservice
 Gastvrouwen /
vrijwilligerswerk
 Voeding
 Huisvesting
 Cliëntveiligheid
 Klantvriendelijkhe
id in het
algemeen
 Parkeren
Veiligheidsmanag
ement
 Interieurcommissi
e
 Commissie
gastvrijheid
Public Relations


John Verberne


Informatieverstrekki
ng naar cliënten
inzake
zichtbaarheid en
bekendheid CR
opmerkingen en
ideeën uit wensadvies brieven
verzamelen t.b.v.
de
belangenbehartigin
g
Rob van Putten
L. Folgering/J. van
den Broecke
 4x per jaar
H. Hartgers/E. Hoogers

Naar behoefte


A. Pasop
A. Pasop
15