Clubblad 151

Redactieadres
E. Molnár
Oosteinde 66
1531 KE Wormer
DRUKWERK
JAARGANG 44 • NR.151 • SEPTEMBER 2014
1
BESTUUR, COMMISSIES EN BELANGRIJKE ADRESSEN
VAN DE VOORZITTER
Voorzitter:
K. Kees, tel.: 06 - 242 166 03,
E-mail: [email protected]
Nog even wachten en dan start het seizoen weer! Na zo’n
lange zomer sta ik altijd te popelen om weer te starten met
de lezingen en activiteiten. Ik hoop dat u met hetzelfde gevoel
uitkijkt naar de openingsavond van 10 oktober!
Vice-voorzitter:
E. Kaspers, tel.: 075 - 616 09 24,
E-mail: [email protected]
Penningmeester,
K. Kikke, tel.: 0299 - 37 31 05,
ledenadministratie:E-mail: [email protected]
Secretaris:
FUNCTIE VACANT
K. Kikke neemt de functie van secretaris
tijdelijk waar. Tel.: 0299 - 37 31 05
E-mail: [email protected]
Werkgroep Geologie: E. Kaspers, tel.: 075 - 616 09 24,
E-mail: [email protected]
Werkgroep Lapidary: G. Kramer, tel.: 0299 - 69 03 73,
E-mail: [email protected]
Beursorganisatie:
G. de Beurs, tel.: 0299 - 77 20 35,
E-mail: [email protected]
Exposities:
E. Kaspers, tel.: 075 - 616 09 24,
E-mail: [email protected]
Redactie clubblad:
E. Molnár, tel.: 075 - 642 42 95,
E-mail: [email protected]
Websitebeheer: R. Poortman,
E-mail: [email protected]
Bijeenkomsten werkgroep geologie:
Natuurmuseum E. Heimans,
Thijssestraat 1, Zaandam
Verenigingsavonden: Op donderdagavond:
Concordia, Koemarkt 45, Purmerend
Op vrijdagavond:
Natuurmuseum E. Heimans,
Thijssestraat 1, Zaandam
Website:www.amathysta.nl
https://twitter.com/Amathysta_nl
2
Wellicht hebt u thuis nog materialen of vondsten waar u niet
zoveel meer mee doet. Hoe mooi
zou het zijn als u daar een ander
lid blij mee zou kunnen maken?
Of wellicht bent u juist op zoek
naar iets specifieks voor uw
hobby?
Om u de mogelijkheid te geven
dit kenbaar te maken aan de
leden, wordt een nieuwe rubriek
toegevoegd aan het clubblad; de
rubriek 'vraag en aanbod'. Dit is
een gratis rubriek en is bedoeld
voor en door leden. Mocht u
een oproepje willen plaatsen,
dan kunt u dit aangeven bij het
bestuur.
SEPTEMBER 2014
Iets nieuws!
Op dit moment bekijken wij of
we met een andere vereniging
een gezamenlijke bijeenkomst
kunnen organiseren in 2015.
Samenwerking en delen van
kennis staat in onze vereniging
bovenaan. Bovendien is het een
mooie gelegenheid om nieuwe
mensen te leren kennen, mensen die net zo van hun hobby
houden als u. We hopen u in een
volgend clubblad al meer over
deze samenwerking te kunnen
vertellen.
K. Kees
VRAAG EN AANBOD
Gevraagd: wie heeft er nog
slijp- en polijstpoeders over die
gebruikt kunnen worden tijdens
activiteiten van Amathysta?
Contact: E. Kaspers
Gevraagd:
een tafelvitrine voor de beurs en
andere activiteiten. Wij willen
deze eventueel voor een klein
prijsje overnemen.
Contact: K. Kees
3
AGENDA
SEIZOEN 2014-2015
BIJEENKOMSTEN
Donderdagavond: Partycentrum Concordia, Koemarkt 45, Purmerend
Vrijdagavond: Natuurmuseum E. Heimans, Thijssestraat 1, Zaandam
Vrijdag 10 oktober 2014
Geologie van de Rocky Mountains van Noord-Amerika
De heer E. Kaspers neemt u mee
naar de Rockies van Canada en
de Verenigde Staten. Hij laat
zien hoe de Rocky Mountains zijn
ontstaan. We gaan terug in de
tijd en bekijken de geologische
geschiedenis. Het wordt een interessante reis met prachtige
beelden van de Noord-Amerikaanse Rocky Mountains.
De Samariakloof in het zuidwesten van
Kreta is 17 kilometer lang en een van de
langste kloven in Europa.
AGENDA
op zoek naar de mooie natuur,
de geologie, het bijzondere Noorse landschap en natuurlijk de
Noordkaap.
Na de pauze gaan we met z'n
allen BINGO spelen. Er zijn weer
vele leuke prijzen te winnen!
Zondag 4 januari 2015
Nieuwjaarsreceptie
Ook in 2015 organiseert het bestuur weer de jaarlijkse gezellige
nieuwjaarsbijeenkomst. U bent
van harte welkom van 14.00 uur
tot 16.00 uur in het Natuurmuseum E. Heimans te Zaandam.
SEIZOEN 2014-2015
Vrijdag 16 januari 2015
Ring van vuur; de grote
breukzones van onze Aarde
Onder leiding van de heer E. Kaspers maken we een wereldreis
langs de continenten van onze
Aarde en kijken naar de gebieden waar de aarde in beweging
is. We gaan de grote breukzones
volgen en bekijken de landschappen met vulkanen en gebergten
die zich langs deze zones hebben
ontwikkeld.
De Bromo vulkaan op Java in Indonesië
maakt deel uit van de Ring van Vuur.
gie, archeologie, historie en het
landschap zullen in haar verhaal
centraal staan.
Vrijdag 12 december 2014
Eerst Noorwegen en Lapland
... en dan BINGO!
Voor de pauze zal onze voorzitter mevr. K. Kees ons laten genieten van haar reis naar Noorwegen en Lapland. Zij ging daar
Moraine Lake en de Valley of the Ten
Peaks, Nationaal park Banff te Alberta in
Canada.
Een prachtig uitzichtpunt in de buurt
van de Noordkaap.
Donderdag 27 november 2014
Een rondreis over het eiland
Kreta
Vanavond vertelt mevr. H. Bekker ons over haar reis op het
mooie eiland Kreta. De geolo-
4
5
AGENDA
Vrijdag 13 februari 2015
Het herkennen en determineren van mineralen
De heer E. Kaspers gaat ons
deze avond vertellen hoe wij
mineralen en gesteenten kunnen
determineren.
Donderdag 12 maart 2015
Algemene Ledenvergadering
In Concordia te Purmerend houden we onze jaarlijkse Algemene
Ledenvergadering.
Impressie van de grote meteorietinslag
aan het einde van het Krijt. Deze veroorzaakte de Chicxulubkrater in Yucatán
waardoor misschien de dinosauriërs zijn
uitgestorven.
SEIZOEN 2014-2015
schrikkelijk. Maar er waren nog
meer oorzaken die invloed hadden op het massaal uitsterven
van planten en dieren. Een verhaal over uitsterven en nieuw
leven.
Donderdag 9 april 2015
Van koraalrif tot vulkaan
Een geologische reis door de 400
miljoen jaar oude geschiedenis
van de Eifel. De heer E. Kaspers
neemt u mee naar de kustlijn van
het Onder-Devoon waar de eerste
landplanten zich konden ontwikkelen. We bezoeken de koraalriffen van het Midden-Devoon en
bekijken de oude zandsteenformaties uit het Onder-Trias. We
beklimmen de vulkanen die zich
pas veel later hebben gevormd
om mooie mineralen te zoeken.
De Eifel is een prachtig gebied
voor de geologie en de natuur.
Lagen puimsteentuf in de Wingertsbergwand bij Mendig. Ze ontstonden bij de
hevige explosies van de Laacher See
vulkaan in de Vulkaaneifel.
Na de vergadering zal de heer E.
Kaspers ons de bijzonderheden
vertellen over het einde van het
Krijt en begin van het Tertiair, de
zogenaamde K.T. grens.
Het einde van de Krijt-periode
werd gekenmerkt door een enorme meteoorinslag bij Yucatán in
Mexico. De gevolgen waren ver-
6
7
GEOLOGIE VAN DE HARZ
Lezing van dhr. E. Kaspers
10 april 2014
Op 10 april j.l. verzorgde Erwin Kaspers een lezing over de
geologie en het ontstaan van de Harz. Door middel van een
powerpoint-presentatie, waarbij veel foto's van mineralen en
gesteenten uit de Harz te zien waren, maakten wij een geologische tocht door de Harz.
Met geologische kaarten en
schema’s werd verteld hoe de
Harz, in de loop van de geschiedenis van de aarde is ontstaan
en gevormd.
Diabaas
Onze tocht begint bij Bad Harzburg. In deze omgeving zijn verschillende grote diabaasgroeves.
De diabaasgangen, ook wel diabaaszug genoemd, lopen van
noordoost naar zuidwest tot vlak
voor Osterode in de Zuid-Harz.
In de Diabaasgangen, die in het
Carboon onder water gevormd
zijn, is veel ijzer neergeslagen.
Bij het plaatsje Lerbach zijn verschillende ijzermijnen te vinden.
Een diabaasgroeve bij Huneberg.
8
De Brocken is met 1141 meter de hoogste berg van Noord-Duitsland. Op de top
bevindt zich een weerstation en een
zendmast.
Men treft langs de paden rond Lerbach formaties kussenlava aan
die uit prachtige bollen bestaan.
Wat mineralen betreft kan men in
het Lerbachtal mooie rode jaspis
met witte kwartsaders vinden.
De Brocken
Aan de noordkant van de Harz
valt de hoogste berg van het
gebied, de Brocken, direct in het
oog. De berg is een granietmassief van 1141 meter hoog.
Aan de westzijde van de Brocken
zijn door hydrothermale processen veel ertsaders ontstaan. De
mineralen zijn uit zeesedimenten opgelost en in mineraalrijke
9
GEOLOGIE VAN DE HARZ
Lezing van dhr. E. Kaspers
aders opnieuw afgezet in het
gesteente. De sedimenten zijn in
het Boven-Devoon en het OnderCarboon afgezet. Fossielen uit
deze periodes kan men hier ook
nog terug vinden.
De ertsaders bevatten galeniet,
chalcopyriet, sfaleriet, siederiet,
pyriet, bariet, calciet, kwarts, en
vele andere mineralen.
In Goslar, Sankt-Andreasberg,
Lautenthal, Clausthal en vele andere plaatsen in de omgeving
heeft men honderden jaren aan
mijnbouw gedaan. Ook nu nog
zijn er vele sporen van de mijnbouw in het landschap terug te
vinden. Op de halden (storthopen) van de oude mijnen kan
men vaak nog hele leuke mineralen vinden.
10 april 2014
Slangengips.
Gips
Na het bezoek aan de West-Harz
ging de tocht verder naar het
zuiden langs de gipsgebieden
van Osterode naar Ilfeld. In de
gipsgroeves ten zuiden van Ilfeld
zijn mooie platen mariaglas te
vinden. Ook tref je er prachtige
gipskristallen en slangengips aan.
GEOLOGIE VAN DE HARZ
Lezing van dhr. E. Kaspers
Ilfeld
Even ten westen van Ilfeld liggen
de mangaanafzettingen in het
porfier. Dit mangaan was een belangrijk exportmiddel voor ilfeld.
Het mineraal werd gebruikt om
glas helder te maken. Ook naar
Nederland werd het veel uitgevoerd.
In de oude mijnen werden prachtige kristallen van manganiet
gevonden. Nu is het zoeken bij
Ilfeld verboden, maar als je op
de paden in de omgeving zoekt,
vind je af en toe stukjes mangaanmineralen. In Ilfeld zijn ook
nog agaten te vinden.
Federpyriet uit Neudorf.
De fluoriet en pyriet zijn bijna
niet meer te vinden omdat deze
snel verweren.
Manganiet uit Ilfeld.
Neudorf
Onze volgende bestemming is
Neudorf waar zich ook nog oude
mijnen bevinden. Ook hier kun
je op de halden van de mijnen
soms nog leuke mineralen vinden, zoals de beroemde federpyriet, galenietkristallen, siederiet, chalcopyriet en calciet.
Helaas vindt hier ook verwering
van de mineralen plaats.
Pyriet en fluoriet
Daarna ging de reis verder naar
Strassberg waar we in het mijnbouwmuseum mooie foto’s konden bewonderen van een fluorietmijn. In deze mijn bevindt
zich een metersdikke fluorietader en ook verschillende pyrietaders van wel een meter dik.
Wippraer zone
We gaan verder naar het oosten richting Sangerhausen en
Mansfeld. Onderweg hebben we
de ijzermijnen bij Elbingenrode
be-zocht. Hier is mooie rode jaspis te vinden en zelfs op enkele
plekken ook nog het zeldzame
rhodoniet.
De oude mijn en de bijbehorende gebouwen van Rammelsberg in Goslar staan op de
werelderfgoedlijst van UNESCO.
10
10 april 2014
11
GEOLOGIE VAN DE HARZ
Lezing van dhr. E. Kaspers
Ook hebben we nog een bezoek
gebracht aan de Wippraer zone,
een oude metamorfe afzetting
uit het Boven-Siluur. Dit gebied
is nog een restant van de Hercynische Orognese. In de schist
zijn soms kwartsaders ontstaan
en in deze kwartsaders is het
zeldzame mineraal karpholiet te
vinden. Dit is een vezelig mangaanmineraal dat geel tot groen
van kleur is en zeer zeldzaam.
Het materiaal is goed aan te slijpen omdat het in kwarts zit ingesloten.
Mansfeld
Het laatste gebied dat wij bezocht
hebben was het gebied van
Mansfeld. Een mijngebied waar
de kupferschiefer werd gewonnen. De enorme lange mijn-
10 april 2014
Op onze tocht door de mijngangen van
Sangerhausen kwamen we ook in een
grot met prachtige albastknollen.
gangen zijn soms al honderden
jaren oud. Het leigesteente is
in bepaalde lagen zeer rijk aan
koper en andere zeldzame metalen, die is neergeslagen op de
Een fossiele vis, de Coelacanthus granulatus uit de kupferschiefer bij Mansfeld.
GEOLOGIE VAN DE HARZ
Lezing van dhr. E. Kaspers
10 april 2014
De plaatwalserij in de koperfabriek bij
Mansfeld, rond 1930.
Een luchtfoto van het hele complex van
de koperfabriek bij Mansfeld, rond 1930.
zeebodem. Ook vindt men in de
leisteen fossielen van verschillende vissen en planten uit het
Perm.
Het gebied van de Harz is zeker
de moeite waard om te bezoeken. De oude mijnbouw, de geologie en de natuur zijn interessant en mooi om te bekijken.
Sangerhausen
Bij Sangerhausen hebben we
een bezoek gebracht aan de
oude mijngangen. In een van
de mijngangen bevindt zich een
gipsgrot met prachtige honingkleurige gipskristallen, ook is
er nog een grottenstelsel met
prachtige albastknollen.
Om deze plekken te kunnen
bezoeken moet je een goede
conditie hebben, het is een
zware tocht van 7 á 8 uur. Deze
tocht maak je met een gids en
moet van tevoren gereserveerd
worden.
E. Kaspers
Een geweldige tocht door de mijngangen
van Sangerhausen.
In het informatiecentrum werden
mooie beelden getoond van de
prachtige grotten. Ook lieten ze
een aantal beelden van de oude
koperfabrieken in de omgeving
van Mansfeld zien.
12
13
SCHRIJF U NU IN VOOR DE BEURS
OP ZATERDAG 1 NOVEMBER 2014!
Amathysta organiseert op zaterdag 1 november 2014 weer
haar jaarlijkse mineralen- en fossielenbeurs. Voor leden van
Amathysta is er uiteraard ook de mogelijkheid om hier een
tafel te huren.
Heeft u ruimtegebrek thuis of
wilt u eens wat dubbele mineralen, stenen of fossielen verkopen, dan is dit uw kans.
U kunt één of meer meters tafel
huren, waarop u uw koopwaar
prachtig kunt uitstallen. Iedereen die de beurs bezoekt kan uw
spullen bekijken en, wie weet,
kopen.
Het huren van een tafel van één
meter kost € 12,50.
Heeft u interesse, neem dan
contact op met dhr. G.P. de
Beurs, tel. 0299-772035, mobiel
06-10202210 of stuur onderstaande bon in
een voldoende
gefrankeerde
envelop naar:
G.P. de Beurs,
Heikeshof 20,
1483 XE
De Rijp.
• BEURS • BEURS • BEURS •
Naam en voorletters:
Adres:
Postcode: Woonplaats:
Telefoon: Lid
Geen lid
E-mail:
Aantal meters:
Handtekening
Datum:
STUUR DEZE BON OP NAAR: G.P. DE BEURS, HEIKESHOF 20, 1483 XE DE RIJP
14
Naam
:Galeniet, Pyriet,
Sfaleriet en Kwartskristallen
met insluitingen
Formaat :60 x 100 mm
Collectie :E. Kaspers
Foto
:X.E. Kaspers
15
FLUORIET EN BINGO
Lezing van dhr. E. Kaspers
13 december 2013
Het eerste uur van de avond van vrijdag 13 december 2013
stond in het teken van fluoriet. Erwin Kaspers hield een boeiende lezing over dit prachtige mineraal.
Fluoriet met pyrietkristallen.
Door zijn mooie kubisch kristalstelsel en de vele kleuren waarin
fluoriet kan voorkomen is het
mineraal bij veel verzamelaars
erg populair.
Er werden mooie beelden vertoond van prachtige stukken fluoriet in schitterende kleuren.
Erwin vertelde ons wat fluoriet
is en alle kenmerken die bij het
mineraal horen kwamen aan bod.
Ook kwamen wij te weten hoe en
waar fluoriet voorkomt.
Op de getoonde foto's zijn de
kristalvormen goed te zien. Hierbij werden prachtige kristalcombinaties getoond in de meest
wonderlijke kleurtinten.
Fluoriet is een calciumfluoride
CaF3 en kubisch van kristalvorm.
Het heeft een hardheid 4. Het
splijt heel makkelijk.
Fluoriet komt niet alleen in kristalvorm voor, maar ook in ge-
16
bande lagen met verschillende
kleuren. De kleur van fluoriet kan
verschillen, n.l. kleurloos, wit,
groen, blauw, paars, rood, bruin,
geel, zwart en zelfs roze in mooie
pasteltinten.
Sommige fluoriet-kristallen hebben meerdere kleuren in zich in de
vorm van vlekken of als kleurrijke fantoomlijnen in de kristallen.
Het wordt als siersteen gebruikt
maar ook voor vazen en doosjes.
Uit alle werelddelen liet Erwin ons
prachtige stukken fluoriet zien.
Dit moedigt het verzamelen van
fluoriet natuurlijk enorm aan.
Het mineraal fluoriet is een boeiend onderwerp, het was dan ook
een interessante lezing.
Bingo
Na de pauze begonnen we met
de bingo. Hierbij waren veel
mineraal-prijzen te winnen. Het
was weer een geslaagde avond.
17
WAXWEILER, ZUIDWEST EIFEL
Excursie werkgroep Geologie28 mei t/m 1 juni 2014
WAXWEILER, ZUIDWEST EIFEL
Excursie werkgroep Geologie28 mei t/m 1 juni 2014
In het hemelvaartweekend van 29 mei t/m 1 juni 2014 heeft
een aantal leden van de werkgroep Geologie een bezoek
gebracht aan Waxweiler, ten zuiden van Prüm in de Eifel. Het
weer was prima en we verbleven op de camping Heilhauser
Mühle bij Waxweiler.
invloed stonden van eb en vloed,
dus een soort waddengebied. In
dit gebied met laag water konden zich in het Onder-Devoon
de eerste landplanten ontwikkelen. Het gebied lag in het OnderDevoon daar waar zich nu Suriname bevindt.
Het natuurhistorisch museum Devonium
in Waxweiler.
Vrijdagochtend brachten we een
bezoek aan het kleine museum
Devonium in Waxweiler. In het
museum wordt een overzicht
gegeven van het landschap van
Waxweiler uit het Onder-Devoon.
Ook zijn er fossielen van planten en dieren te zien, die in de
steengroeve van de firma Köppen bij Waxweiler zijn gevonden.
Het gebied bestaat uit sedimentgesteenten van het Onder-Devoon, dit noemt men de KlerfSchichten. Deze zijn soms rijk
aan fossielen. De Klerf-Schichten
bestaan uit leisteen en zandsteen uit de onderste lagen van
het Devoon. Deze lagen zijn gevormd in gebieden die onder
18
De steengroeve Köppen bij Waxweiler.
De gelaagdheid van het gesteente is
goed te zien.
Een luchtfoto van de steengroeve Köppen bij Waxweiler. © Google Earth.
De Kerf-Schichten bevatten, in
bepaalde lagen, landplanten uit
het Onder-Devoon. Deze fossiele
planten zijn meestal niet compleet en worden vaak als stengels
en takjes gevonden. Dit komt
omdat deze plantenresten aangespoeld zijn.
Als eerste bezochten we de
steengroeve Köppen bij Waxweiler. Een prachtige groeve waarin
de gelaagdheid van het gesteente
goed te zien is. Na goed zoeken
Drepanophycus.
Psilophyton.
19
WAXWEILER, ZUIDWEST EIFEL
Excursie werkgroep Geologie28 mei t/m 1 juni 2014
Zosterophyllum.
vonden we mooie fossiele planten van o.a de Sawdonia ornata,
de Psilophyton en de Drepanophycus. Dit zijn vroege landplanten. Verder vonden we fossiele
algenplanten de Mosellophyton
en de Zosterophyllum. Een aantal vondsten van fossiele planten
moeten we nog determineren.
Dit is vaak lastig met oude fossiele landplanten. Er werden ook
beenplaten van fossiele vissen,
kruipsporen van dieren en een
aantal mosselachtige schelpen
gevonden.
Een andere groeve die we bezocht hebben was de groeve
Köppen bij Heilbach. Hier troffen
we hetzelfde gesteente aan als
in de groeve Köppen bij Waxweiler. Helaas was hier niet veel te
vinden, omdat in de groeve al
20
lang niet meer gewerkt wordt,
veel materiaal was erg verweerd.
Beide groeves zijn eigendom
van Hermann Köppen Ing.-Bau
GmbH & Co. KG.
Verder brachten we een bezoek
aan een groeve bij Krautscheid.
Dit is een kleine groeve, maar
hij is zeer rijk aan fossiele schelpen uit het Onder-Devoon. Deze
komen in dikke banken voor. We
hebben hier veel mooie brachiopoden, mosselsoorten en zelfs
trilobieten gevonden.
Na drie dagen vertrokken we
weer naar huis, onze verzameling aangevuld met bijzondere
Devoon-fossielen uit het gebied
van Waxweiler.
Onze dank gaat uit naar de firma
H. Köppen en het museum Devonium voor de medewerking en
toestemming om te mogen zoeken in de steengroeves rond Waxweiler.
Erwin Kaspers
Brachiopode.
21
MIJNWERKER IN AUSTRALIË
ONTDEKT NIEUW MINERAAL
PTEROSAURUS MET ENORME KAM
OP HET HOOFD ONTDEKT
In Australië heeft een mijnwerker een nieuwe mineraalsoort ontdekt. Het roze-paarse mineraal, dat putnisiet is
genoemd, wijkt in structuur en samenstelling af van de
4000 bekende mineralen.
In Brazilië hebben wetenschappers een nieuwe soort pterosaurus ontdekt. Het vliegende reptiel had een spanwijdte van
zo’n 2,35 meter en droeg op zijn hoofd een opmerkelijke ‘kam’
die doet denken aan de vleugel van een vlinder.
De mijnwerker, die in het westen van Australië op zoek was
naar goud en koper, zag de
felroze korrels. Het mineraal
is vervolgens naar deskundigen gestuurd voor onderzoek.
Ongebruikelijk
Het nieuwe mineraal is te vinden op vulkanisch gesteente
en bestaat uit kubusvormige
kristallen met een diameter
van ongeveer een halve milHet roze-paarse mineraal heet putnisit.
©University of Adelaide.
limeter. Putnisiet bevat een
ongebruikelijke
combinatie
elementen: strontium, calcium, chroom, zwavel, koolstof, zuurstof en waterstof.
Spanwijdte
De jonge pterosaurussen hadden
een spanwijdte van zo’n 65 centimeter. De volwassen exemplaren waren met een spanwijdte
van zo’n 2,35 meter aanzienlijk
groter.
Volgens onderzoeker Peter
Elliot blijkt hieruit maar weer
eens dat de natuur wetenschappers voor verrassingen kan stellen. "Er worden
geregeld nieuwe mineralen
gevonden", zegt Elliot, "maar
meestal zijn het geen mijnwerkers die zo'n ontdekking
doen".
Museumcollecties
Ook de onbekende mineralen
zijn vaak al wel gevonden,
maar liggen in museumcollecties zonder dat goed is bekeken of het om een nieuwe
soort gaat.
Het nieuwe mineraal moet nog
verder worden onderzocht om
vast te kunnen stellen of en
waar het voor gebruikt kan
worden.
www.nos.nl
22
nieuwe pterosaurussoort zich
ontwikkelde en er in verschillende stadia uitzag.
Op deze afbeeldingen zie je C. dobruskii
van verschillende leeftijden. © Maurilio
Oliveira / Museu Nacional-UFRJ.
De onderzoekers ontdekten de
nieuwe soort in het zuiden van
Brazilië. Ze troffen er de resten
van maar liefst vijftig pterosaurussen aan. Onder de pterosaurussen bevonden zich zowel jongen als volwassenen, waardoor
de onderzoekers in één klap een
goed beeld hebben van hoe deze
Kam
Op de kop van de pterosaurussen bevond zich een enorme
(benige) kam. Bij de jonge pterosaurussen was de kam klein
en licht hellend. Bij de volwassen pterosaurussen was de kam
groot en vrij steil.
De nieuwe soort heeft de naam
Caiuajara dobruskii gekregen.
De pterosaurus leefde tijdens
het Krijt en was waarschijnlijk
al heel jong in staat om te vliegen. De onderzoekers vermoeden bovendien dat C. dobruskii
in koloniën leefden.
www.scientias.nl
Caroline Kraaijvanger
23
BINNENLANDSE BEURZEN
Zaterdag 13 september en
zondag 14 september 2014
Giethoorn
Lapidari-Weekend,
MTN-Giethoorn (Huisshow),
Kanaaldijk 18,
inl.: 0521-361544
Zaterdag 1 november 2014
PURMEREND,
AMATHYSTA BEURS
Mineralen- en Fossielenbeurs,
Partycentrum Concordia,
Koemarkt 45,
inl.: 0299-772035
Zondag 28 september 2014
De Bilt
NLC Mineralen- en
Fossielenbeurs,
Cultureel Centrum Witte,
Henri Dunantplein 4,
inl.: 06-42192611
Zondag 9 november 2014
Oss-Ruwaard,
Mineralen- en Fossielenbeurs,
D'n Iemhof,
Sterrebos 35,
inl.: 0412-631627
Zaterdag 4 oktober en
zondag 5 oktober 2014
Rijswijk
Internationale Mineralenbeurs
Expo Rijswijk
Beurshal Haaglanden
Volmerlaan 12,
inl.: 070-3075900
Zondag 12 oktober 2014
Den Bosch
Mineralen- en Fossielenbeurs,
Cultuur Centrum De Helftheuvel
Helftheuvelpassage 115,
inl.: 013-5113211
Zondag 19 oktober 2014
Amsterdam
Geologisch Evenement
Amsterdam,
Borchlandhal,
Borchlandweg 6-12,
inl.: 075-616767
24
september t/m december 2014
Zaterdag 15 november 2014
Zwijndrecht,
Mineralen- en Fossielenbeurs
GEODE,
Develsteincollege,
Develsingel 5,
inl.: 078-6156615
Zondag 14 december 2014
Haarlem
NLC Internationale Mineralenbeurs
Kennemer Sportcenter
IJsbaanlaan 4,
inl.: 0172/432289
Al deze beurzen zijn rolstoelvriendelijk en geopend van 10.00
tot 17.00 uur. Het bestuur en de
redactie dragen geen verantwoordelijkheid voor eventuele
fouten in deze publicatie van de
beurzen.
25
26
27
28