Onderzoek naar de visfauna-ontwikkeling in de

Historische ontwikkeling
visfauna Geleenbeek
Van zeelt naar zeeforel
door Rob Gubbels
Eindhoven, 13 maart 2014
pp2014008
Inhoud presentatie
• Waarom een historische analyse van de
visfauna?
• Situering stroomgebied Geleenbeek
• Methodiek historische analyse
• Resultaten historische analyse
• Bewustwording
pp2014008
Waarom een historische analyse van
de visfauna?
• persoonlijke interesse
• documentatie
• kennisbron voor toekomstig beleid en
herinrichtingen
pp2014008
Situering stroomgebied Geleenbeek
pp2014008
Methodiek historische analyse
• verzamelen historische informatie mbt
visfauna
• verzamelen historische informatie mbt
beekhabitat
pp2014008
Historische informatie mbt visfauna
• Publicaties Natuurhistorisch Maandblad
• Interviews
pp2014008
Historische informatie mbt
beekhabitat
•
•
•
•
•
historisch topografisch kaartmateriaal
oude bestekstekeningen
oude foto’s/ansichtkaarten
oude waterkwaliteitsmetingen
oude Geleenbeekrestanten in het
landschap
• historische ontwikkelingen mbt:
mijnindustrie, ontgrindingen, watermolens
pp2014008
Historische ontwikkeling
beekhabitat: 1900
Bron: Reijckheyt, centrum voor regionale
geschiedenis Heerlen
pp2014008
pp2014008
pp2014008
Welten, Heerlen
Bron: Reijckheyt, centrum voor regionale geschiedenis
Heerlen
pp2014008
Historische ontwikkeling
beekhabitat: 1900 - 1970
pp2014008
pp2014008
pp2014008
pp2014008
watermolen
Weltermolen
(Welten-Heerlen)
Eikendermolen
(Terworm-Heerlen)
Oliemolen Weustenrade
(Weustenrade-Klimmen)
Brommelermolen
(Brommelen-Wijnandsrade)
Kathagermolen
(Vaesrade-Nuth)
Muldermolen
(Thull-Schinnen)
Heystermolen
(Schinnen)
Borgermolen
(Schinnen)
Oliemolen Oude Kerk
(Spaubeek)
Molen St. Jansgeleen
(Spaubeek-Geleen)
Danikermolen
(Daniken-Geleen)
Molen Houben
(Munstergeleen)
Ophovenermolen
(Ophoven-Sittard)
Loosemolen
(Sittard)
Sittardermolen
(Sittard)
Stadbroekermolen
(Stadbroek-Sittard)
Armenmolen
(Nieuwstadt)
Katsbroekermolen
(Susteren)
Poolmolen
(Holtum)
Echtermolen
(Echt)
Slagmolen
(Berkelaar-Echt)
pp2014008
stuwrechten afgekocht in: molen buiten gebruik sinds:
1945. In 1982 gerestaureerd, toeristische functie
1920
1921
1959
1960
1939
1939
1939
circa 1915
1966
1939
1973
1955. In 1976 en 1998 gerestaureerd. Sinds 2003 energie-opwekking.
1957
1959
Circa 1946. Gerestaureerd rond 1995. Enige jaren een maalfunctie gehad. Sinds 2006 geen molenfunctie meer.
1956
1955
Nooit buiten bedrijf geweest, maalfunctie.
1940
1940
pp2014008
pp2014008
He
Br er
om len
Ho me
e n le n
sb
ro
e
M
un Ge k
st lee
er
n
ge
le
en
O
ud
M
-R ille
oo n
st
Ro ere
S t os n
ev
te
en re
sw n
ee
rt
Zuurstofgehalte (mg/l)
5
4
3
2
1
0
max
min
gem
Meetlocatie
Historische ontwikkeling
beekhabitat: 1970 - 2014
pp2014008
pp2014008
pp2014008
pp2014008
pp2014008
Zuurstofgehalte in de Geleenbeek bij Oud-Roosteren.
(Alleen de eerste meting per kwartaal is meegenomen.)
16
maximum
14
minimum
gemiddelde
12
O2 (mg/L)
10
8
6
4
2
pp2014008
2007
2005
2003
2001
1999
1997
1995
1993
1991
1989
1987
1985
1983
1981
1979
1977
1975
1973
1971
1969
1967
0
Historische ontwikkeling visfauna:
1900 - 2014
pp2014008
Ontwikkeling aantal vissoorten
pp2014008
Ontwikkeling aantal rheofiele
vissoorten in boven- en middenloop
én benedenloop
16
14
12
aantal
10
midden- en bovenloop
8
benedenloop
6
4
2
0
1900
1970
1990
1995
jaar
pp2014008
2002
2007
2012
Ontbrekende soorten benedenloop
•
•
•
•
•
•
•
Serpeling
Alver
Barbeel
Rivierprik
Sneep
Winde
Zeeforel
pp2014008
Samenstelling rheofiele visfauna in
boven- en middenloop
• 1900:
• 1970 – 2002:
• 2012:
pp2014008
beekprik
bermpje
riviergrondel
nihil
bermpje
riviergrondel
kopvoorn
blauwband
pp2014008
pp2014008
Bewustwording van:
• Koesteren actuele vrij afstromende
karakter. Kritische beoordeling nieuwe
initiatieven voor re-activering watermolens
• Durven te gaan/kansen benutten nieuwe
vislevensgemeenschap. Van zeelt naar
zeeforel. Groot denken.
• Groot herstel- kolonisatievermogen
• Impact stagnant water in stromend
systeem
• Aantal soorten zullen niet meer op
natuurlijke wijze terugkeren: beekprik
pp2014008