Onderzoeksverantwoording
Nationale Studenten Enquête 2014
Colofon
Dit is een uitgave van Stichting Studiekeuze123 met bijdrages van GfK en ResearchNed, oktober 2014.
Onderdelen uit deze Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014 mogen worden
overgenomen met bronvermelding (bron: Stichting Studiekeuze123 (2014a)). Hoewel de grootst
mogelijke zorg is besteed aan de inhoud van deze Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten
Enquête 2014, kunnen er geen rechten aan worden ontleend.
Voor meer informatie: www.studiekeuzeinformatie.nl/nse
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
2
INHOUDSOPGAVE
Inleiding.................................................................................................................................. 6
1.
De opzet en methode van onderzoek .......................................................................... 7
2.
Technische infrastructuur ........................................................................................... 9
2.1
GfK Atlas ....................................................................................................................9
2.1.1 Functionality ............................................................................................................. 10
2.1.2 Deliverability............................................................................................................. 10
2.2
GfK Drive .................................................................................................................. 10
2.3
Testen van de vragenlijst ............................................................................................ 12
2.4
Beveiliging ................................................................................................................ 12
2.4.1 Privacy .................................................................................................................... 13
2.5
3.
Incidenten ................................................................................................................ 14
Voorbereiding veldwerk ............................................................................................ 15
3.1
Overzicht en analyse van deelnemende instellingen NSE 2014......................................... 15
3.2
Combinatie-opleidingen .............................................................................................. 16
3.3
Overeenkomst(en) tot deelname ................................................................................. 17
3.4
Startbijeenkomst en Routeboek ................................................................................... 18
3.5
Aanlevering van studentgegevens ................................................................................ 18
3.6
Verwerking van studentgegevens ................................................................................ 20
3.7
De NSE-vragenlijst ..................................................................................................... 20
4.
Communicatie ........................................................................................................... 23
4.1
Communicatie studenten ............................................................................................ 23
4.2
Uitnodigingstekst en reminders ................................................................................... 23
4.3
Communicatie instellingen .......................................................................................... 23
4.4
Social media ............................................................................................................. 24
4.5
Special Interest Group NSE ......................................................................................... 24
4.6
Studiekeuzeconferentie .............................................................................................. 25
4.7
NSE Online gestopt .................................................................................................... 26
4.8
Totstandkoming van vernieuwde Factsheets .................................................................. 26
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
3
5.
Populatie en respons ................................................................................................. 27
5.1
Mailing ..................................................................................................................... 27
5.2
Respons ................................................................................................................... 27
5.3
Responsgedrag .......................................................................................................... 29
5.4
Hoe is de NSE ingevuld? ............................................................................................. 30
5.5
Analyse nieuwe vraag 33a .......................................................................................... 31
5.6
Non-responsanalyse ................................................................................................... 32
5.7
Responsoverzichten ................................................................................................... 34
6.
Datacleaning en bestandsbewerking ......................................................................... 37
6.1
Verrijking en andere bewerkingen ................................................................................ 37
6.1.1 Hercoderen open vragen Handicap & Studie ................................................................. 37
6.1.2 Huurwaarden ............................................................................................................ 38
6.1.3 Invultijd ................................................................................................................... 38
6.1.4 Studiejaar student .................................................................................................... 39
6.2
Themascores en instellingsvragen ................................................................................ 39
6.3
Nieuwe themascores vanaf 2013 ................................................................................. 45
6.3.1 Achtergrond en basis voor besluitvorming door Studiekeuze123 ..................................... 45
6.3.2 Onafhankelijke Werkgroep Vragenlijst ......................................................................... 46
6.3.3 Trendbestand ........................................................................................................... 47
6.3.4 Uitgangspunten van de afwegingen en analyses ............................................................ 47
6.3.5 Datakwaliteit (verantwoording thematische indeling van de vragen) ................................ 47
6.3.6 Review Sixtat betreffende transitie uitvoerder .............................................................. 47
6.3.7 Analyses en advies GfK .............................................................................................. 48
6.4
Weging ..................................................................................................................... 50
6.5
Synchronisatie met voorgaande metingen ..................................................................... 50
6.6
Aanmaak resultaatbestanden ...................................................................................... 51
7.
Opgeleverde producten ............................................................................................. 52
7.1
Bestanden ................................................................................................................ 52
7.1.1 Bestanden voor deelnemende instellingen ..................................................................... 52
7.1.2 Overige verwerking .................................................................................................... 56
7.2
Factsheets ................................................................................................................ 56
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
4
7.3
Verwerking studentenoordelen in Studiekeuzedatabase (DB14.4.3) & (DB14.5.2) ............. 59
7.3.1 Cleaning ten behoeve van koppeling met de Studiekeuzedatabase .................................. 59
7.3.2 Beslisregels en controle van respons per opleiding ........................................................ 60
7.3.4 Controleren van respons per vraag .............................................................................. 60
7.3.5 Samenvoegen van opleidingen bij onvoldoende respons ................................................ 60
7.3.6 Aggregeren: het berekenen van de scores per opleiding ................................................ 61
7.4
Verwerking studentenoordelen in Studie in cijfers 2014-2015 .......................................... 59
7.4.1 Aantal eerstejaars ..................................................................................................... 63
7.4.2 Studenttevredenheid ................................................................................................. 64
7.4.3 Contacttijd eerstejaars .............................................................................................. 65
8.
Valorisatie ................................................................................................................. 67
Nawoord .............................................................................................................................. 68
Bronvermelding ................................................................................................................... 70
Tabellen- en Figurenoverzicht ............................................................................................. 71
Bijlagen ............................................................................................................................... 72
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
5
INLEIDING
De Nationale Studenten Enquête (NSE) is de landelijke enquête waarin studenten in het hoger
onderwijs hun oordeel geven over hun opleiding aan een Nederlandse universiteit of hogeschool.
De vragenlijst bestaat uit verschillende onderwerpen, onder andere de inhoud van de opleiding,
docenten, informatie vanuit de opleiding, studielast, studiebegeleiding en de voorbereiding op de
beroepsloopbaan. Het belang van het verzamelen van studentenoordelen is tweeledig.
De informatie dient als hulpmiddel bij de studiekeuze van aankomende studenten. De druk op het
maken van de ‘juiste’ studiekeuze wordt voor de aankomende student steeds groter. De oordelen van
studenten kunnen aankomende studenten helpen een betere keuze te maken. De oordelen, verzameld
via de NSE, worden opgenomen in de Studiekeuzedatabase van Studiekeuze123. Voor een
evenwichtige keuze zijn er naast studentenoordelen ook nog arbeidsmarktcijfers van het CBS en ROA,
accreditatiegegevens van de NVAO, toelatingseisen aangeleverd door instellingen en instroomaantallen
van de VSNU en de Vereniging Hogescholen opgenomen in de Studiekeuzedatabase. Studiekiezers
kunnen opleidingen op verschillende onderwerpen vergelijken op Studiekeuze123.nl, in Studie in
Cijfers of via keuzewebsites van andere afnemers van de Studiekeuzedatabase. Een landelijk overzicht
van opleidingen in het hoger onderwijs is een belangrijke informatiebron voor de studiekiezer.
Daarnaast gebruiken instellingen de studentenoordelen om hun eigen onderwijsbeleid te monitoren. De
oordelen van de student geven een indicatie over de mogelijkheden tot verbetering van een opleiding.
Op deze manier helpen studenten hun instelling om de kwaliteit van het onderwijs nog verder te
kunnen verbeteren. Ook partijen als de Inspectie van het Onderwijs en het ministerie van OCW maken
gebruik van de mogelijkheden van dit databestand.
Meerjarige deelname van hoger onderwijsinstellingen met een gelijke vragenlijst maakt het mogelijk
het onderwijsbeleid van instellingen te monitoren. De vragenlijst blijft daarom de komende jaren ook
zoveel mogelijk ongewijzigd. Dit geeft ook meteen het belang aan van de blijvende participatie van de
hoger onderwijsinstellingen aan de NSE voor het behoud van de volledigheid van het bestand.
De NSE 2014 is de zesde ‘editie’ die is uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van Studiekeuze123. Na
gunning via een Europese aanbesteding in 2012 is GfK de partij die - voor de tweede keer – met
Studiekeuze123 voor de uitvoering heeft zorg gedragen.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
6
1.
DE OPZET EN METHODE VAN ONDERZOEK
De NSE is een jaarlijks kwantitatief onderzoek waarbij per e-mail een elektronische vragenlijst wordt
uitgezet onder de gehele studentenpopulatie van NVAO geaccrediteerde opleidingen in het Nederlandse
hoger onderwijs.
Als uitgangspunt voor de vragenlijst NSE 2014 is de vastgestelde vragenlijst voor de NSE 2013
(Stichting Studiekeuze123, 2013) gehanteerd. Hier zijn twee wijzigingen in doorgevoerd. Vraag 12:
‘Wat was je leeftijd op 31 december 2012?’ is aangepast naar ‘Wat was je leeftijd op 31 december
2013?’. Verder is een vraag toegevoegd bij het Handicap en Studie vragenblok: “Ga je akkoord met
het delen van de antwoorden over je functiebeperking, aandoening of ziekte met je
onderwijsinstelling?”. Deze laatste wijziging wordt verder toegelicht in paragraaf 3.7.
Studenten konden het onderzoek tijd- en plaats-onafhankelijk invullen. Het was mogelijk invullen te
onderbreken en later te continueren. De enquête kon worden ingevuld op verschillende apparaten
(desktop, tablet). Voor het invullen op een smartphone was de NSE 2014 nog niet specifiek ingericht
(te klein scherm).
De NSE 2014 was van gelijke opzet als eerdere jaren en is uiteen te zetten in verschillende fasen:
voorbereiding van het onderzoek, uitvoeren veldwerk en verwerken van gegevens.
Voorbereiding veldwerk
Om alle studenten te kunnen benaderen per e-mail, zijn in de voorbereidende fase (oktober –
november 2013) alle hoger onderwijsinstellingen met NVAO-geaccrediteerd onderwijsaanbod
uitgenodigd te participeren in dit onderzoek. Uiterlijk op 22 november 2013 moesten alle ondertekende
overeenkomsten tot deelname zijn ontvangen. In bijlage 1 zijn de instellingen opgenomen die dit jaar
hebben meegedaan. Via een beveiligde uploadtool werden de gevraagde gegevens (zie paragraaf 3.5)
voor dit onderzoek door de deelnemende instellingen aangeleverd. Al deze gegevens zijn klaargezet en
geprogrammeerd in de verschillende systemen van de uitvoerende partij GfK: GfK Atlas en GfK Drive.
Een beschrijving van de technische infrastructuur wordt gegeven in hoofdstuk twee. Hoofdstuk drie
bevat informatie over hoe de verdere voorbereiding van het onderzoek in nauw contact met de hoger
onderwijsinstellingen is verlopen.
Veldwerk
Het veldwerk liep van 13 januari 2014 tot en met 9 maart 2014. Het veldwerk van de NSE 2014
bedroeg daarmee acht weken, ten opzichte van tien weken veldwerk in vorige jaren van de NSE.
Tijdens de NSE 2013 is aan de hand van een pilot getest welke effecten het verkorten van de
veldwerkperiode zou hebben op de hoogte en representativiteit van de respons en de resultaten
(Meurs & van den Vijver, 2013). Zie verder paragraaf 5.2.
In totaal zijn 695.655 studenten voor de NSE 2014 uitgenodigd per e-mail. Naast de uitnodigingsmail
zijn er drie reminders en een laatste kans e-mail verstuurd. Studenten werden gevraagd mee te doen
om aankomende studenten te helpen bij het maken van een studiekeuze. Ook werd gewezen op het
feit dat hun mening helpt het onderwijs te verbeteren. Bovendien maakten de studenten kans op één
van de volgende prijzen bij het invullen van de enquête: 5 iPhones 5 (t.w.v. €700,-), 5 iPads Air
(t.w.v. €500,-) en 265 Bol.com bonnen (t.w.v. €25,-). De hoger onderwijsinstellingen brachten
gedurende de afnameperiode de enquête onder de aandacht bij de studenten via posters, flyers, e___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
7
mails, maar ook via de docenten. In sommige gevallen werd de NSE klassikaal op
onderwijsinstelling ingevuld. In hoofdstuk vier wordt het verloop van het veldwerk beschreven.
de
De respons is dit jaar achtergebleven ten opzichte van de NSE 2013. De netto respons is geëindigd op
33,7% t.o.v. 39,5% het jaar ervoor. De bruto populatie lag voor de NSE 2014 hoger met zo’n 23.000
studenten vergeleken met de NSE 2013. In hoofdstuk vijf wordt de populatie van het onderzoek
beschreven en volgt een beschrijving van de respons en het responsgedrag.
Verwerken van gegevens
Na afronding van het veldwerk startte de verwerking van alle door de studenten ingevulde gegevens.
De bestanden zijn verrijkt, opgeschoond, bewerkt en gestructureerd. Vervolgens zijn de themascores
berekend. In hoofdstuk zes wordt uitgebreid stilgestaan bij deze verwerkingsactiviteiten.
Alle resultaten zijn op 22 mei 2014 openbaar gemaakt door publicatie op Studiekeuze123.nl. Alle
definitieve resultatenbestanden zijn op 16 mei 2014 onder embargo naar alle deelnemende hoger
onderwijsinstellingen verzonden. In hoofdstuk zeven worden de opgeleverde producten van het
onderzoek beschreven. In hoofdstuk acht worden tenslotte andere partijen genoemd die gebruik
hebben gemaakt van de NSE resultaten ten behoeve van onderzoek of voorlichting over studiekeuze.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
8
2.
TECHNISCHE INFRASTRUCTUUR
Voor de uitvoering van de NSE 2014 werd – net als bij de NSE 2013 – gebruik gemaakt van de
bestaande technische infrastructuur van GfK, die ook voor andere grootschalige onderzoeken wordt
gebruikt. Deze infrastructuur bevat voorzieningen gericht op het in stand houden van de
dienstverlening (continuïteit) en het waarborgen van informatiebeveiliging (beschikbaarheid,
vertrouwelijkheid en data-integriteit).
De infrastructuur bestaat in essentie uit twee componenten: GfK Atlas voor het versturen van grote
hoeveelheden mail en GfK Drive voor het veldwerk. Beide systemen draaiden in het centrale GfK datacenter en werden volledig redundant1 uitgevoerd met een 24/7 monitoring door een team van IT
specialisten. Dit team was 24 uur per dag stand-by om in het geval van calamiteiten snel een
oplossing te kunnen bieden.
In dit hoofdstuk wordt uitgelegd wat beide componenten doen, daarna wordt uitgelegd hoe de
vragenlijst is getest en hoe de informatiebeveiliging van de NSE is geregeld. Tot slot volgt een
overzicht van technische incidenten die zich tijdens het veldwerk hebben voorgedaan.
2.1
GFK ATLAS
Voor het verzenden van bulk mail werd gebruik gemaakt van de GfK Atlas software. GfK Atlas bestaat
uit twee hoofdcomponenten: de functionaliteit voor het versturen van de e-mails (Functionality) en de
component die ervoor zorgt dat de e-mails bezorgd worden (Deliverability). Deze laatste component
zorgde er onder andere voor dat ontvangende servers geen belemmeringen (o.a. spamfilters)
opwierpen voor de bezorging van de e-mails.
Schematisch zag dit er als volgt uit:
Figuur 2.1: GfK Atlas
Atlas Mailer
Functionality
Deliverability
Mail
Merge
Return
Path
Support
ISP / IP
Throttling
Campaign
Scheduling
Feedback
Processing
DNS
1
Redundant: er functioneren twee systemen onafhankelijk van elkaar, waarbij het tweede (redundante) systeem
het werk kan overnemen wanneer het eerste (het primaire) systeem uitvalt.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
9
2.1.1 Functionality
Binnen de component Functionality vond het volgende plaats:
1. Mailmerge
Het samenvoegen van de gegevens van het steekproefbestand met de mailtemplates voor de
verzending van de uitnodigingen;
2. Internet Service Provider (ISP) / Internet Protocol (IP) Throttling
Inregelen (doseren) van het aanbieden van e-mails aan providers, zodat meer dan 1 miljoen emails per dag gegarandeerd verzonden konden worden zonder dat GfK op een black list terecht
komt;
3. Campaign scheduling
Planning van de hoeveelheden en de tijdintervallen binnen de verzending, wat ervoor zorgde
dat de bulk mail in golven (gecontroleerd) kon worden uitgestuurd.
2.1.2 Deliverability
Binnen de component Deliverability vond het volgende plaats:
1. Return Path Support
Hiermee werd aan de hand van terugontvangen data actief gemonitord hoe “goed” de
aflevering was bij de diverse providers, waarbij GfK dus op de white list bleef;
2. Feedback processing
Mogelijkheden om geautomatiseerd bounce-informatie te vertalen in opvolgacties (deze waren
in te stellen). Oftewel: wat te doen als de mail niet bezorgd kon worden;
3. Domain Name Server (DNS)
Support op reverse DNS/PTR record (bezorgen mail), Sender Policy Framework protocol (SPF)
(verminderen spam) en DomainKeys Identified Mail protocol (DKIM) (verminderen SPAM).
Verder zijn de volgende technische details van belang geweest voor de uitvoering:

GfK Atlas draaide in een centraal GfK data-center; de servers draaiden daar in een geclusterde
omgeving.

Servers zaten achter een loadbalancer met failover voor het verdelen van de databelasting
waardoor, bij uitval, automatisch werd overgeschakeld op een secundaire server.

De internetconnectie vanuit het data-center was 1,5 Gigabyte, waarbij er een redundante
omgeving was opgesteld, zodat bij uitval direct kon worden overgegaan op de tweede node
(server).

De database omgeving was een SQL server 2008 omgeving met een actieve database en een
passieve database, die direct gesynchroniseerd was met de actieve database. Bij uitval kon
dus naadloos worden omgeschakeld en ging geen data verloren. Er is tijdens de uitvoering van
de NSE 2014 geen failover-procedure noodzakelijk gebleken.
2.2
GFK DRIVE
Voor het veldwerk is gebruik gemaakt van de GfK Drive applicatie. Een belangrijk voordeel hiervan was
de end-to-end oplossing die dit pakket bood voor het doen van enquêteonderzoek:



steekproef management (o.a. de basis voor responsmonitoring & vragenlijstselecties);
vragenlijstprogrammering;
online realtime responsmonitoring en -analyses;
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
10

oplevering van onderzoekdata in elk gewenst format (doorgaans in Microsoft Office Excel of
SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) van IBM).
De technische omgeving van GfK Drive zag er als volgt uit:
Figuur 2.2: Technische omgeving GfK Drive
Naast het diagram waarin schematisch te zien is hoe de technische infrastructuur voor de NSE was
ingericht, is in dit kader nog een aantal zaken van belang om te benoemen:





GfK
Drive
bestond
uit
een
cluster
van
interviewservers
(servers
waar
de
interviewprogrammatuur op draaide), zonder single point of failure. Dat wil zeggen dat de rol
van machine-1 automatisch door machine-2 wordt overgenomen, indien machine-1 onverhoopt
uitvalt. De kans op down time werd door dit alles geminimaliseerd;
De omgeving werd niet gedeeld met andere applicaties;
Naast de interviewmachines gold de redundante omgeving ook voor de webservers, firewalls
en SQL-dataservers. De firewall-omgeving was een Checkpoint firewall in een geclusterde
omgeving achter een loadbalancer met automatische failover-regeling; ook hier dus ingericht
om bij het falen van het ene systeem de werking door het volgende systeem over te laten
nemen;
GfK Drive is gebouwd met als doel maximale compatibiliteit met diverse soorten en versies van
browsers en operating systems. Er werd continu gewerkt om deze compatibiliteit te
optimaliseren. Vooral in een setting waarin de variatie van gebruikersomgevingen groot is,
zoals bij de NSE, was het van groot belang dat de vragenlijstsoftware goed was
gesynchroniseerd met diverse omgevingen;
Het was voor respondenten mogelijk om de vragenlijst tussentijds af te breken en later in te
vullen, doordat GfK Drive alle verzamelde data realtime bewaarde op een Enterprise class filer
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
11


storage unit met continue synchronisatie. Van de filer storage unit werd dagelijks een back-up
gemaakt;
Het team bestond uit IT-specialisten, die de systemen monitorden en beschikten over een
zogenaamde ‘administrative account’, waarbij zowel de rechten werden geregeld als via track
en trace de uitgevoerde handelingen konden worden nageslagen;
GfK Drive leverde de data direct uit in Excel (.xls) of SPSS (.sav). Hier zat geen (extra)
conversieslag tussen; er was dus geen risico op fouten.
De responsmonitoring verliep dit jaar - in tegenstelling tot de NSE 2013 - niet direct via de GfK Drive
omgeving. Voor de NSE 2014 is ervoor gekozen om gebruik te maken van het GfK Connect platform,
dat de mogelijkheid biedt om online via een op maat ontwikkeld dashboard real-time de respons te
volgen van onderzoeken, die binnen de GfK Drive-omgeving worden uitgevoerd. Binnen GfK Drive
werd iedere deelnemer aan het onderzoek real-time in een parallelle database geregistreerd als
respons, waarop GfK Connect de meest actuele stand van respons versus non-respons onttrok uit die
parallelle database.
Gebruikers (contactpersonen van instellingen) kregen elk een uniek wachtwoord, waarmee ze de
respons binnen hun instelling tot op gedetailleerd niveau konden volgen, op elk gewenst moment van
de dag. Zie voor een nadere inhoudelijke toelichting ook paragraaf 5.7.
2.3
TESTEN VAN DE VRAGENLIJST
Zoals hierboven vermeld, heeft GfK gekozen om voor de uitvoering van de NSE 2014 gebruik te maken
van de combinatie van GfK Atlas (voor verzending van de e-mails en het samplebeheer) en GfK Drive
(voor het hosten van de vragenlijst en de uiteindelijke data storage). Deze combinatie wordt door GfK
vaker voor kwantitatieve, grootschalige projecten gebruikt. Een technische capaciteitstest vooraf is
niet uitgevoerd, maar continue monitoring van eventuele ‘hickups’ tijdens de uitvoering wel. Tijdens
het veldwerk van de NSE 2014 zijn er geen problemen geconstateerd met de capaciteit van de
systemen.
De vragenlijst (Stichting Studiekeuze123, 2014b) is in technische zin getest door een controle uit te
voeren of de gegeven antwoorden juist werden vastgelegd in het databestand. Hiermee konden ook
selecties en routings op die manier op juistheid vanuit de data worden ‘afgelezen’.
Inhoudelijk is de basisvragenlijst, in het Nederlands (Stichting Studiekeuze123, 2014b), Engels
(Stichting Studiekeuze123, 2014c) en Duits (Stichting Studiekeuze123, 2014d), voor de NSE 2014
door de projectleiding van GfK meermaals uitvoerig getest, in samenwerking met Studiekeuze123. De
issues die op basis van deze tests naar voren kwamen, betroffen zonder uitzondering kleine suggesties
voor aanscherping (punten, komma’s, een enkele aanscherping qua formulering in een toelichting) en
waren daardoor goed beheersbaar.
2.4
BEVEILIGING
In het kader van de informatiebeveiliging is het belangrijk te constateren dat het aantal verschillende
rollen beperkt is door de opzet van het projectteam. Bovendien waren er - buiten GfK - geen andere
externe partijen betrokken bij de uitvoering, waardoor van een overdracht tussen partijen – met alle
veiligheidsrisico’s van dien – geen sprake was. De verantwoordelijkheid lag dus in alle gevallen bij de
projectleiding, die binnen het team op basis van hiërarchische en functionele argumenten de
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
12
machtigingen toewees voor de toegang tot diverse typen gegevens die binnen de NSE gebruikt en/of
verzameld werden.
Voor wat betreft de IT-omgeving kan toegevoegd worden dat er binnen GfK een security officer
aanwezig was die verantwoordelijk was voor de informatiebeveiliging. De data werd veilig bewaard in
een eigen omgeving die niet benaderbaar was voor de buitenwereld (afgeschermd via firewalls). Alle
aanpassingen aan de systemen werden gedaan op basis van een ‘ticket’. De toegekende taken
behorend bij dit ticket waren leidend voor de werkzaamheden die medewerkers (mochten) uitvoeren.
Alle relevante bevindingen in het kader van de zogenaamde penetratie-test van bureau LBVD, speciaal
uitgevoerd voor de NSE, ten aanzien van de vigerende informatiebeveiliging van de
vragenlijstomgeving en de downloadomgeving zijn voorafgaand aan de NSE 2014 door GfK opgepakt
en verholpen. Het betrof in geen enkel geval ernstige kwetsbaarheden.
In maart 2014 is ook de GfK uploadtool nog aan een inspectie onderworpen door bureau LBVD. Hieruit
bleek dat ‘geen van de gevonden kwetsbaarheden direct toegang geeft tot de achterliggende database
of het onderliggende besturingssysteem’. De wel gevonden (niet-kritische) kwetsbaarheden, die er in
potentie voor zouden kunnen zorgen dat toegang wordt verkregen tot een gebruiksaccount, worden zo
mogelijk aangescherpt in de uploadmodule in aanloop naar de NSE 2015, maar zorgen er niet voor dat
de achterliggende data zichtbaar wordt.
2.4.1 Privacy
De NSE staat geregistreerd in het meldingenregister van het College Bescherming Persoonsgegevens
(CBP) onder nummer 1481323.
De NSE vereist een waarborging van de privacy van alle, voor deelname aan het onderzoek,
uitgenodigde studenten. Niet alleen gaat het dan om de waarborgen die de technische infrastructuur in
dit kader biedt, maar ook gaat het om zorgvuldigheid in de naleving van de richtlijnen en procedures.
GfK houdt zich aan de Gedragscode voor Onderzoek & Statistiek, zoals die voor de leden van de MOA
(de MarktOnderzoeksAssociatie) is opgesteld. Daarin is exact aangegeven aan welke regels GfK zich in
dit opzicht dient te houden. Het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) heeft de Gedragscode
voor Onderzoek & Statistiek, die overigens ook voldoet aan de internationale gedragscodes zoals
opgesteld door ESOMAR, officieel van een goedkeurende verklaring voorzien op 21 juni 2010. De
Gedragscode voor Onderzoek & Statistiek en de genoemde verklaring zijn online te raadplegen via:
http://www.moaweb.nl/Gedragscodes/gedragscode-voor-onderzoek-en-statistiek.
GfK behoort verder tot de groep onderzoeksbureaus die het predicaat Research Keurmerk Groep van
de MOA dragen en bovendien jaarlijks haar kwaliteitssysteem laat auditen voor drie ISO certificaten, te
weten:

ISO 9001 (kwaliteit algemeen)

ISO 20252 (kwaliteit marktonderzoek)

ISO 26362 (kwaliteit online access panels).
Bij indiensttreding hebben alle medewerkers van GfK getekend voor het feit dat zij op vertrouwelijke
wijze zullen omgaan met (privacy)gevoelige informatie en hier wordt in de praktijk op toegezien. In
2013 zijn deze richtlijnen vanuit de moederorganisatie nog strenger geworden en alle medewerkers
hebben een verklaring ‘Integriteit & Compliance’ getekend.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
13
De persoonlijke informatie die GfK in het kader van de NSE 2014 van de instellingen ontving, werd
enkel en alleen ten behoeve van de uitvoering van de NSE 2014 gebruikt. Privacygevoelige informatie
en enquêteresultaten werden altijd separaat opgeslagen. Na afloop van het project werden de
gebruikte persoonsgegevens in nauw overleg met de opdrachtgever Studiekeuze123 vernietigd.
2.5
INCIDENTEN
De door GfK gebruikte technische infrastructuur voor de NSE heeft voldaan aan de vereisten voor een
onderzoek van dit volume en deze complexiteit - gedacht in termen van het aantal respondenten, het
aantal benaderingen en de instellings-specifieke vragen.
Rond het veldwerk traden slechts enkele technische issues op:

Tijdelijke overbelasting van de NSE-uploadomgeving.
GfK heeft voor diverse instellingen - na (beveiligde) uitwisseling van de studentgegevens –
succesvol de upload uitgevoerd, indien bleek dat zij dit ondanks diverse pogingen niet zelf voor
elkaar kregen. Voor de NSE 2015 wordt de oplossing in twee richtingen gezocht. Enerzijds met
een schema met data waarop elke instelling bij voorkeur haar studenten aanlevert. Anderzijds
wordt bekeken of de plek op de server van de uploadtool verder kan worden geoptimaliseerd,
zodat de kans op conflicten met andere processen wordt geminimaliseerd.

Niet uitschrijven/opleveren van de respons van ruim duizend studenten door issue met het
wegschrijven in de verwerkingssoftware.
Het bleek dat de aanwezigheid van diakritische (ë, á, à, é etc.) tekens in het achterliggende
samplebestand (namelijk in de instellingslabels) ervoor zorgde dat die specifieke respondenten
niet naar de database van de exportmodule werden uitgeschreven, maar elders in het systeem
terecht kwamen. De ontwikkelaars van GfK Drive hebben de betreffende probleemanalyse
uitgevoerd, de data hersteld en de data weten terug te laden in de GfK Drive dataexportmodule. Tijdens dit proces heeft de reeds binnengehaalde respons geen risico gelopen,
aangezien deze op dat moment al uit de omgeving was geëxporteerd. De herstelde data
kwamen zo weer beschikbaar voor de projectleiding en na een separate bewerkingsslag in
SPSS (dezelfde slag als reeds was uitgevoerd voor de respons tot dan toe) kon deze worden
toegevoegd aan de netto respons-file en worden uitgeleverd bij de definitieve
bestandsoplevering. Inmiddels is dit issue met het oog op een lange termijn oplossing
opgepakt binnen het technische team van GfK Drive, waardoor de applicatie vanaf nu goed
synchroniseert in het geval van een afwijkende tekenset.
De algehele conclusie is dat de techniek van het project beter is verlopen dan tijdens de uitvoering van
de NSE 2013, mede door de aanscherping van diverse procedures door GfK (denk bijvoorbeeld aan
veelvuldige backchecks tussen GfK Drive en GfK Atlas qua registratie wel/geen respons). Maar
natuurlijk is er ook nog altijd ruimte voor verbetering. Het issue met het wegschrijven heeft
bijvoorbeeld onnodig veel onrust veroorzaakt in de opleverfase en moet in de toekomst worden
voorkomen. Inmiddels is, zoals hierboven beschreven, hier al een duurzame oplossing voor gevonden
binnen GfK Drive.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
14
3.
VOORBEREIDING VELDWERK
3.1
OVERZICHT EN ANALYSE VAN DEELNEMENDE INST ELLINGEN NSE 2014
In 2014 participeerden 51 hogescholen en 21 universiteiten in de Nationale Studenten Enquête.
Studiekeuze123 nodigde alle instellingen in Nederland uit die NVAO geaccrediteerd hoger onderwijs
aanbieden. Zowel door de minister van OCW aangewezen (particuliere) instellingen als door OCW
bekostigde instellingen (publiek) werden uitgenodigd.
Studiekeuze123 maakte hiervoor gebruik van twee registers: BRIN en CROHO. De Basis Registratie
Instellingen (BRIN) is een register van het ministerie van OCW en bevat alle onderwijsinstellingen in
Nederland. Het Centraal Register Opleidingen Hoger Onderwijs (CROHO) is een overzicht van alle in
Nederland geaccrediteerde opleidingen voor hoger onderwijs. Het CROHO wordt ook uitgegeven door
het ministerie van OCW en beheerd door de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO).
Tabel 3.1: Aantal deelnemende instellingen per NSE-jaar
Deelname
Aantal aangeschreven
instellingen in 2014*
2014
2013
2012
2011
Aangewezen (particulier)
6
3
2
6
6
Bekostigd (publiek)
18
18
18
14
14
Aangewezen (particulier)
68
17
15
14
14
Bekostigd (publiek)
37
34**
37
35
34
TOTAAL
129
72
72
69
68
WO
HBO
* Het betreft hier alle instellingen met een eigen BRIN-code in het CROHO.
** Oorzaak van daling in de NSE 2014 ten opzichte van de NSE 2013 voor bekostigd HBO is het feit dat een drietal
instellingen is gefuseerd.
In het bekostigd onderwijs hebben alle WO instellingen deelgenomen aan de NSE 2014. Van de HBO
bekostigde instellingen, hebben drie instellingen afgezien van deelname. Het gaat hier om instellingen
die kunstonderwijs aanbieden. Eén instelling heeft nog niet eerder deelgenomen aan de NSE, de
overige twee kozen voor deelname om het jaar. Deelname in het particulier onderwijs stijgt elk jaar
met enkele instellingen. Er zijn nog veel particuliere instellingen die niet deelnemen, echter veel
particuliere instellingen bieden maar één of enkele opleidingen aan en hebben een (zeer) kleine
studentenpopulatie. Door eigen onderzoek hebben ze veelal al een goed beeld van de mening van de eigen
studenten en vergelijken met andere instellingen en opleidingen is minder relevant.
Zie bijlage 1 voor een overzicht van de deelnemende instellingen voor de NSE 2014.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
15
3.2
COMBINATIE-OPLEIDINGEN
Een aantal instellingen biedt gezamenlijk onderwijs aan in zogenaamde combinatie-opleidingen
(eventueel via een gezamenlijk instituut). ACTA is bijvoorbeeld een samenwerkingsverband tussen de
Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit Amsterdam. Instellingen konden via een mee te
leveren code (label) bij het aanleveren van de studentgegevens duidelijk maken voor welke studenten
dit gold, zodat deze studenten geen dubbele uitnodigingen zouden ontvangen. Daarnaast was het op
die manier mogelijk om in het instellingsbestand deze groep studenten terug te kunnen vinden via het
aangeleverde label. De overeenkomst voor deelname (zie paragraaf 3.3) is in dit geval afgesloten met
de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit Amsterdam.
Tabel 3.2: Samenwerkingsverbanden voor de NSE 2014
Samenwerkingsverbanden in de NSE 2014
Aantal
aangeleverde
studenten
ACTA Tandheelkunde (Universiteit van Amsterdam/ Vrije Universiteit Amsterdam)
AUC Liberal Arts and Sciences (Universiteit van Amsterdam/ Vrije Universiteit
Amsterdam)
Juridische Hogeschool (Fontys Hogescholen/ Avans Hogeschool)
854
705
1.752
B Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek (van Hall Larenstein/ NHL Hogeschool)
115
B Biotechnologie - Life Sciences (van Hall Larenstein/ NHL Hogeschool)
627
B Chemie (van Hall Larenstein/ NHL Hogeschool)
44
B Chemische Technologie (van Hall Larenstein/ NHL Hogeschool)
B Dans en B Docent Dans (Hanzehogeschool Groningen/ Lucia Marthas Institute for
Performing Arts)
B International Business and Management Studies - IBMS (van Hall Larenstein/ NHL
Hogeschool/ Stenden Hogeschool)
B Life Science and Technology (Universiteit Leiden/ Technische Universiteit Delft)
91
21
429
396
B Nanobiologie (joint degree) (Technische Universiteit Delft/ Erasmus Universiteit
Rotterdam)
B Opleiding tot leraar Basisonderwijs (Iselinge Hogeschool/ Open Universiteit)
B Sustainable Molecular Science and Technology (Universiteit Leiden/ Technische
Universiteit Delft)
207
420
373
B Theology (Protestantse Theologische Universiteit/ Vrije Universiteit Amsterdam)
154
B Tourism (Wageningen University/ NHTV internationaal onderwijs Breda)
93
B Voedingsmiddelentechnologie - Life Sciences (van Hall Larenstein/ NHL Hogeschool)
207
M Begeleidingskunde (Hogeschool Rotterdam/Hogeschool van Arnhem en Nijmegen)
M Biotechnology (Wageningen University/ Universiteit Twente/ Rijksuniversiteit
Groningen)
106
192
M Educational Leadership - Penta Nova (Marnix Academy ea)
53
M Industrial Ecology (Universiteit Leiden/ Technische Universiteit Delft)
100
M Kunsteducatie (NHL Hogeschool/ Hanzehogeschool Groningen)
38
M Leren en Innoveren - Interactum (Marnix Academy e.a)
82
M Physician Assistant (NHL Hogeschool/ Hanzehogeschool Groningen)
71
M Social Work (NHL Hogeschool/ Hanzehogeschool Groningen)
64
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
16
Totaal aantal records met een samenwerkingsverband
7.194
Totaal aantal records waarbij geen samenwerkingsverband genoemd is
Totaal aantal records
Toelichting: B = Bacheloropleiding, M = Masteropleiding
3.3
688.461
695.655
OVEREENKOMST(EN) TOT DEELNAME
Studiekeuze123 nodigde in oktober 2013 alle instellingen die geaccrediteerde opleidingen aanbieden in
het hoger onderwijs in Nederland uit voor deelname aan de Nationale Studenten Enquête. De
instellingen zijn uitgenodigd middels een Overeenkomst tot deelname die werd verzonden aan het
College van Bestuur (CvB) dan wel de directie van de betreffende instelling. Wanneer de instelling de
overeenkomst getekend retour stuurde, was deelname officieel vastgelegd.
Naast de Overeenkomst tot deelname stuurde Studiekeuze123 ook een Overeenkomst tot levering van
een Sleutelbestand van de instelling behorende bij de Nationale Studenten Enquête 2014, voor de
levering van een Sleutelbestand. Met dit Sleutelbestand konden instellingen een koppeling leggen
tussen de resultaten en hun eigen studentgegevens. Studiekeuze123 stelde aanvullende eisen ten
aanzien van de verwerking van dit bestand door de instelling. Deze aanvullende eisen zijn opgenomen
in de Overeenkomst tot levering van een Sleutelbestand. Als een instelling voor het eerst een
aanvraag indiende voor het ontvangen van het Sleutelbestand, dan ging Studiekeuze123 langs voor
een informerend gesprek over wat er nodig is om dit bestand veilig te kunnen verwerken, met
voldoende waarborgen voor het beschermen van de privacy van de student. Het ging hierbij vooral om
de organisatorische, procedurele en technische inbedding van de verwerking binnen de instelling.
Studiekeuze123 informeerde tijdens dit gesprek naar deze inrichting op basis van de Wbp,
ontwikkelingen als de komende EU privacy Verordening en best practices van andere instellingen. Op
basis hiervan bracht Studiekeuze123 een advies uit aan het CvB dan wel de directie van de instelling.
Het was uiteindelijk de instelling zelf die bepaalde of ze al dan niet het Sleutelbestand wilde afnemen.
In 2014 hebben 36 instellingen de Overeenkomst tot levering van een Sleutelbestand van de instelling
behorende bij de Nationale Studenten Enquête 2014 getekend, waarvan 14 instellingen voor de eerste
keer. Van deze 14 instellingen zagen 10 instellingen af van levering van het bestand op het moment
dat Studiekeuze123 een afspraak wilde maken met de instelling voor een bezoek om de procedure toe
te lichten. Studiekeuze123 heeft vier bezoeken afgelegd; aan drie nieuwe instellingen werd het
bestand geleverd, aan één instelling is een negatief advies geleverd. Deze instelling heeft hierop zelf
besloten af te zien van levering van het Sleutelbestand. In totaal hebben 25 instellingen het
aanvullende Sleutelbestand ontvangen.
Tabel 3.3: Aantal instellingen dat Sleutelbestand heeft ontvangen
Aantal instellingen uit NSE 2012-2013
Nieuwe aanvragen NSE 2014
Getekende Overeenkomst levering Sleutelbestand NSE 2014
Alsnog afgezien van deelname met Sleutelbestand, bij nader inzien
Totaal afname Sleutelbestand NSE 2014
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
22
14
36 instellingen
10 + 1
25 instellingen
17
3.4
STARTBIJEENKOMST EN ROUTEBOEK
Voor elke instelling was een algemene contactpersoon voor de NSE 2014 bekend (of werd door een
nieuwe instelling aangesteld). Dit was de persoon binnen de instelling waarmee contact werd
onderhouden over alle zaken aangaande de NSE 2014. De contactpersoon was ook de persoon die
toegang had tot de resultaatbestanden.
De Startbijeenkomst, gehouden op 3 oktober 2013, was het eerste moment waarop de
contactpersonen informatie ontvingen over de werkwijze van de NSE 2014. Het tweede gedeelte van
de bijeenkomst was vormgegeven door de kerngroep van de Special Interest Group (SIG) NSE. De SIG
NSE organiseert activiteiten gericht op kennisdeling en vergroten van het gebruik van de NSEresultaten binnen instellingen (zie tevens paragraaf 4.5).
Tijdens de Startbijeenkomst werd ook het Online Routeboek Nationale Studenten Enquête 2014
gepresenteerd. Voorgaande jaren werd het Routeboek als papieren boekje uitgedeeld. Dit jaar is voor
het eerst gekozen het Routeboek alleen online te tonen op www.studiekeuzeinformatie.nl/nse. Hier
stond alles verwoord wat voor contactpersonen van belang was om te weten over de NSE 2014, zoals
werkwijze en planning. Contactpersonen die niet aanwezig waren op de Startbijeenkomst, zijn middels
NSE Bijblijvers (zie ook paragraaf 4.3) gewezen op de website. Door het Routeboek Online te maken,
kon alle informatie up-to-date gehouden worden. Van de planning en de instructie voor het aanleveren
van studentgegevens is naast de online uitleg een PDF geleverd die eenvoudig te printen was in
booklet vorm.
3.5
AANLEVERING VAN STUD ENTGEGEVENS
Voor deelname aan de NSE 2014 werden studenten van de deelnemende instellingen uitgenodigd per
e-mail. Daarom was het noodzakelijk dat elke instelling de mailadressen van haar studenten vooraf
aanleverde aan GfK, samen met een aantal andere studentgegevens die noodzakelijk waren voor de
routering in de vragenlijst, de berekening van de weegfactoren en het analyseren van de uitkomsten.
Noodzakelijke velden die dienden te worden aangeleverd waren:

Een Student-ID;

E-mailadres(sen) van de student;

De actuele BRIN-Code;

De actuele CROHO-Code;

De locatie (gemeentenaam);

Opleidingsvorm;

Afstandsonderwijs;

Studiejaar;

Geslacht;

HBO of WO.
Naast de noodzakelijke velden waren er nog enkele achtergrondgegevens, waarvan het wenselijk was
voor de instellingen om ze aan te leveren. Wenselijke velden die konden worden meegeleverd waren:

Vooropleiding;

Leeftijd;

Etniciteit;

Samenwerkingsverband;
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
18

Organisatieonderdeel.
Als laatste was er een blok overige velden die de instelling aan kon leveren. Hierbij ging het om de
volgende velden:

Vijf extra labels (facultaire of andere organisatorische indelingen, honoursstudenten of andere
student-gerelateerde informatie die niet uit andere bronnen voorhanden is);

Afwijkende opleidingsnaam of instellingsnaam;

Extra ondertekening in uitnodigingstekst;

Extra tekstregel in uitnodigingstekst.
GfK is nagegaan in hoeverre deze velden privacygevoelig waren (te herleiden naar specifieke
studenten) en nam hierover bij twijfel contact op met de instelling. Er werd bijvoorbeeld gecontroleerd
op aanwezigheid van id’s, emailadressen e.d. in deze velden.
Gegevens die relevant waren voor het opstellen van de uitnodigingsmail, zoals de (optionele)
instellings-specifieke ondertekening en de (eveneens optionele) ‘instellings-specifieke motivatieregel’
werden op recordniveau (dus per student) aangeleverd bij de overige velden. In het Online Routeboek
NSE 2014 was een uitleg gegeven over en zijn definities gegeven van deze aan te leveren gegevens.
Deze instructie was ook te downloaden en printen.
De studentgegevens moesten door elke instelling vooraf (uiterlijk op 13 december 2013) aangeleverd
worden. Vrijwel alle instellingen hebben hier tijdig aan voldaan. Er is hiervoor gebruik gemaakt van
een uploadtool waarin instellingen in een vooraf gedefinieerd format de studentgegevens konden
uploaden. Elke deelnemende onderwijsinstelling is half november 2013 door middel van een
schriftelijke instructie geïnformeerd over hoe de uploadtool gebruikt diende te worden en heeft eigen
inloggegevens ontvangen. De uploadtool - actief in een afgeschermde omgeving - bood
onderwijsinstellingen ook directe feedback op het aangeleverde bestand door de reeds ingebouwde
controles.
Deze ingebouwde controles betroffen:

Controles op structuur van het bestand;

Controles op doublures (‘dubbele studenten’);

Controles op volledigheid (alle opleidingen aangeleverd?);

Controles op geldigheid van de waarden (BRIN, CROHO, datum);

Controles op juistheid e-mailadressen (syntaxis).
Nadat het bestand na de controles was goedgekeurd en vervolgens geüpload, diende de instelling de
status nog op ‘definitief’ te zetten. Dat was voor GfK het sein dat het geüploade bestand het definitieve
studentenbestand was waarmee voor de NSE 2014 gewerkt zou gaan worden.
In de uploadfase is de uploadtool overbelast geweest, mede doordat veel instellingen op beperkte tijd
voor de deadline begonnen waren met de upload van de informatie. Voor de NSE 2015 wordt
onderzocht of daar server-technisch meer piekcapaciteit ingeregeld kan worden. Ook zal instellingen
worden gevraagd hun studentenbestand binnen een specifiek ‘time-slot’ te uploaden, zodat de
piekbelasting wat meer gespreid zal worden.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
19
3.6
VERWERKING VAN STUDENTGEGEVENS
Uiteindelijk zijn in totaal van 695.655 studenten de noodzakelijke gegevens aangeleverd om hen aan
de NSE 2014 deel te kunnen laten nemen. Per student konden één of twee e-mailadressen
aangeleverd worden. Van de mogelijkheid om een tweede e-mailadres aan te leveren, hebben 22
instellingen gebruik gemaakt. In totaal is voor 188.812 van de 695.655 studenten een tweede emailadres aangeleverd.
Vervolgens voerde GfK nog enkele inhoudelijke controles uit, zoals een check op de privacygevoeligheid van de aangeleverde labels, controle op spelling en neutraliteit van de aangeleverde
motivatieteksten en een extra controle op mogelijk oneigenlijk ingevulde velden. Hier zijn geen
bijzonderheden uit naar voren gekomen. Daarna zijn de afzonderlijke instellingsbestanden
samengevoegd tot één populatiebestand en vervolgens verrijkt met de volgende externe gegevens:

HBO of WO (uit CROHO);

De actuele instellingsnaam (uit CROHO);

De actuele opleidingsnaam (uit CROHO);

Bachelor of Master (uit 1cHO2/ Studiekeuzedatabase);

Studentaantallen (uit 1cHO) – controle van de aangeleverde studentaantallen.
Sommige van deze gegevens werden óók door instellingen zelf aangeleverd (BRIN, CROHO, HBO/WO);
in dat geval diende de koppeling met het CROHO-register als controle.
GfK voegde aan het totaalbestand unieke niet-sequentiële respondentnummers en wachtwoorden toe.
De wachtwoorden bestonden uit twaalf karakters (een combinatie van cijfers en kleine letters en grote
letters, bijvoorbeeld ‘pRQeVTCXMZJ4’).
In aanloop naar de start van de NSE 2014 zijn de variabelen, benodigd voor het veldwerk, uit het
totaalbestand geselecteerd. Dit bestand is geüpload naar zowel de software voor het verzenden van de
e-mails (GfK Atlas) als de software voor de interviewserver (GfK Drive) en dit bestand is eveneens
gebruikt voor de database ten behoeve van de wachtwoordmodule. De gegevens zijn concreet gebruikt
voor authenticatie, terugkoppeling in de enquête over de opleiding waaraan men studeert, voor de
routing van de vragenlijst en zijn ook gebruikt als basis voor het responsoverzicht. Daarnaast kon de
instelling een extra tekstregel en een ondertekening toevoegen die werden opgenomen in de
uitnodiging.
3.7
DE NSE-VRAGENLIJST
In 2012 heeft een intensief herijkingsproces plaatsgevonden van de NSE vragenlijst. Hiervoor was een
werkgroep ingericht met een onafhankelijke voorzitter. Er zijn beperkte wijzingen voorgesteld aan het
management van Studiekeuze123. Op maandag 26 november 2012 heeft het bestuur van
Studiekeuze123 de NSE vragenlijst vastgesteld. In de vragenlijst wordt een onderscheid gemaakt
tussen kernvragen (vastgesteld voor negen jaar) en niet-kernvragen (vastgesteld voor drie jaar). De
onderwerpen zijn weergegeven in onderstaande tabel.
2
1cHO staat voor 1 cijfer HO. Dit is een extract uit het Centraal Register Inschrijving Hoger Onderwijs (CRI-HO). In
het CRI-HO staan alle inschrijvingen en examens van studenten in het hoger onderwijs (WO en HBO)
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
20
Tabel 3.4: Beschrijving NSE vragenlijst
Onderwerpen
1.
Algemene oordeel
trendbestand
trendbestand
trendbestand
V. 17
V. 18
6
5
4
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
De inhoud en opzet van het onderwijs bij je
opleiding
Verworven algemene vaardigheden
(WO) verworven wetenschappelijke
vaardigheden
(HBO) praktijkgericht onderzoek
Voorbereiding beroepsloopbaan
De docenten aan de opleiding
Studiebegeleiding
Toetsing en beoordeling
Informatie vanuit de opleiding
Studieroosters
Studielast
Contacttijd
Groepsgrootte
Stages
Vragen:
V. 14
V. 15
V. 16
trendbestand
trendbestand
trendbestand
niet-trendbestand
niet-trendbestand
niet-trendbestand
niet-trendbestand
niet-trendbestand
niet-trendbestand
niet-trendbestand
V.
V.
V.
V.
V.
V.
V.
V.
V.
V.
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
15.
16.
17.
18.
19.
Studiefaciliteiten
Kwaliteitszorg
Overige faciliteiten en studieomgeving
Woonsituatie
Handicap en studie
niet-trendbestand
niet-trendbestand
niet-trendbestand
niet-trendbestand
niet-trendbestand
20.
21.
22.
Internationale studenten
‘The ultimate question’
Wensen / ideeën voor verbetering
niet-trendbestand
niet-trendbestand
niet-trendbestand
V.
V.
V.
V.
V.
V.
V.
V.
V.
V.
V.
V.
V.
V.
V.
V.
29
30
31
32
33
33a
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
3
8
3
5
4
2
4
4
3
1
5
6
4
7
2
1
1
1
1
1
1
1
1
9
5
1
1
2.
3.
4.
Kenmerk:
trendbestand
Items:
1
14
11
De NSE bevraagt 22 onderwerpen, die in totaal uit 43 vragen bestaan. De vragen kunnen bestaan uit
meerdere items, in totaal zijn er 126 items, zie bovenstaande tabel.
De Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) beschouwt vragen over de gezondheid als ‘bijzondere
persoonskenmerken’ waarvoor nadrukkelijke toestemming van de student nodig is. Daarom is vraag
33a dit jaar voor het eerst toegevoegd:
In het kader van de Wet bescherming persoonsgegevens is het voor dit onderwerp noodzakelijk je
uitdrukkelijke toestemming te vragen om de antwoorden met je onderwijsinstelling te mogen delen.
Hierbij geldt uiteraard nog steeds dat strikt vertrouwelijk zal worden omgegaan met de informatie.
Ga je akkoord met het delen van de antwoorden over je functiebeperking, aandoening of ziekte met je
onderwijsinstelling?
o Ja
o Nee
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
21
De studenten die geen toestemming gaven, werden doorgeleid naar het volgende onderwerp in de
vragenlijst. Een beschrijving van de respons van deze studenten vindt plaats in paragraaf 5.5.
Naast het vaste bestand hadden instellingen de mogelijkheid tegen meerkosten aan het einde van de
vragenlijst een aantal extra vragen toe te voegen. Bij de NSE 2014 hebben 18 instellingen gebruik
gemaakt van deze mogelijkheid. Door GfK werd gemonitord of de invulduur van de extra vragen
binnen maximaal 5 minuten bleef. Tevens was het bewaken van de meerjarige vergelijkbaarheid van
de vragen belangrijk. Vragen die in eerdere jaren zijn gesteld, zijn als dezelfde variabele in de
meerjarige instellingsbestanden opgenomen. Daarnaast zijn de extra vragen gecontroleerd op juistheid
en formulering als ook op mogelijke privacy-gevoeligheid.
De vertaling van de vragenlijst is door Studiekeuze123 verzorgd. De vertaling van de instellingsvragen
hebben instellingen zelf voor hun rekening genomen. De vragenlijst inclusief alle instellingsvragen is
vervolgens door GfK drietalig (Nederlands, Engels, Duits) geprogrammeerd in de GfK Drive software.
De lay-out van de vragenlijst is ongewijzigd. Ter illustratie hieronder een schermafbeelding van vraag
20 van de vragenlijst NSE 2014 (Figuur 3.1).
Figuur 3.1: Schermafbeelding vraag 20 vragenlijst NSE 2014
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
22
4.
COMMUNICATIE
In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de communicatie-activiteiten die hebben plaatsgevonden richting
de studenten en richting de instellingen.
4.1
COMMUNICATIE STUDENT EN
Studenten konden vragen stellen of opmerkingen plaatsen aan Gfk/Studiekeuze123 via het emailadres
[email protected]. Het uitlezen van [email protected] gebeurde in de veldwerkperiode dagelijks; daarvoor
en daarna geschiedde het uitlezen van [email protected] minimaal wekelijks. Antwoorden op veel
gestelde vragen waren voor studenten ook na te lezen op www.nse.nl/faq. In totaal zijn er 906 e-mails
binnengekomen van studenten (ten opzichte van 1.454 vorig jaar), waarvan er 804 binnenkwamen
tijdens de veldwerkperiode van 13 januari tot en met 9 maart 2014 (ten opzichte van 1.369 vorig
jaar). Onderwerpen van vragen waren grotendeels: niet willen deelnemen, vragen over verloting van
de prijzen, extra opmerkingen, opmerkingen over de vragenlijst en problemen met invullen van de
vragenlijst.
Daarnaast konden instellingen in de communicatie naar de studenten gebruik maken van het
promotiemateriaal dat door Studiekeuze123 was klaargezet. Studiekeuze123 heeft voor de NSE 2013
een poster, een flyer en banners in verschillende formaten ontworpen. Dit is voor de NSE 2014
ongewijzigd ingezet. Naast dit basispakket kon een bouwpakket worden aangevraagd waarbij
instellingen de mogelijkheid hadden om een eigen logo en/of tekst toe te voegen aan de flyer en
poster. Het bouwpakket is door 21 instellingen aangevraagd, dit is door één instelling minder dan
tijdens de NSE 2013.
Daarnaast is bekend dat instellingen vaak zelf per e-mail, of berichten op Blackboard, of met eigen
promotieacties studenten oproepen de NSE in te vullen.
4.2
UITNODIGINGSTEKST EN REMINDERS
De studenten ontvingen de uitnodiging voor deelname per e-mail. Voor de uitnodigingstekst en de
reminders zijn de teksten van de NSE 2013 als basis gebruikt. Er zijn enkele minimale aanpassingen
gedaan in de teksten ten opzichte van vorig jaar, zoals aanpassingen van het jaartal en een
naamswijziging van HBO-raad in Vereniging Hogescholen. De uitnodigingstekst is nogmaals bekeken
door de studenten die tijdens de NSE 2013 ook hebben meegekeken naar teksten.
4.3
COMMUNICATIE INSTELL INGEN
Algemene informatie over de NSE was terug te vinden in het Online Routeboek voor de Nationale
Studenten Enquête 2014 op de website www.studiekeuzeinformatie.nl/nse. In het Routeboek is het
volledige proces van de NSE te lezen, evenals de planning en diverse instructies voor instellingen voor
het aanleveren van informatie ten behoeve van de NSE. Nieuw dit jaar was dat het Routeboek niet
meer in gedrukte versie is uitgekomen, maar alleen digitaal. De planning en de handleiding voor het
aanleveren van studenten zijn ook in PDF klaargezet, zodat contactpersonen deze indien gewenst
konden printen. Er is gekozen om alleen te werken met een digitaal routeboek omdat informatie op
deze manier up-to-date gehouden kon worden gedurende het jaar. Op het moment dat er wijzigingen
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
23
in het traject optraden, konden deze gemakkelijk worden aangepast in het Online Routeboek.
Contactpersonen NSE hebben in de evaluatie van de NSE 2014 aangegeven dat ze met het Online
Routeboek goed overweg konden. Wel zouden ze op de hoogte gesteld willen worden van wijzigingen
die worden aangebracht. Daar wordt voor komend jaar een oplossing voor gezocht in de vorm van een
RSS-feed.
Daarnaast werden de contactpersonen op de hoogte gehouden van ontwikkelingen via de NSE
Bijblijver. In totaal zijn tijdens de NSE 2014 elf NSE Bijblijvers verstuurd.
Voor de communicatie met deelnemende instellingen werd het centrale NSE e-mailadres [email protected]
gebruikt, van waaruit zowel Studiekeuze123 als GfK communiceerden gedurende het gehele
uitvoeringstraject van de NSE 2014. Daarnaast was er ook een NSE telefoonnummer beschikbaar
(035-6257 668). Voor, tijdens en na het veldwerk is [email protected] op werkdagen dagelijks uitgelezen. Er
werd snel gereageerd op vragen.
De binnengekomen e-mails via [email protected] zijn geregistreerd in JIRA. JIRA is een systeem dat
binnengekomen mails registreert in een zogenaamde call en vervolgens wordt deze call toegekend aan
een lid van het projectteam (van GfK of Studiekeuze123) door een medewerker van GfK. Hiermee is
eenvoudig de voortgang van calls te monitoren en er wordt voorkomen dat gestelde vragen tussen wal
en schip belanden.
GfK beheerde onder regie van Studiekeuze123 dit call-afhandelingssysteem. In totaal zijn er 1.255
calls aangemaakt in de JIRA Servicedesk voor [email protected]. Ten opzichte van 2.150 voor de NSE 2013
is dit een flinke daling. De piek in de binnenkomende communicatie lag in de voorbereidings- en
uitvoeringsfase. Er was vooral contact over voorbereiding van het onderzoek (aanleveren
studentgegevens, afstemming spamfilter, responsoverzichten). Andere onderwerpen die veel aan bod
zijn gekomen, waren de vragenlijst, vragen over de bestanden en vragen over communicatie.
De instellingen waren over het algemeen tevreden over de wijze en de snelheid van reageren. Dit is
aan de orde geweest tijdens de evaluatie enquête onder de contactpersonen NSE en tijdens de externe
evaluatiebijeenkomst van de NSE 2014.
4.4
SOCIAL MEDIA
Studenten hadden in 2014 de mogelijkheid om aan het einde van de vragenlijst automatisch een
bericht te plaatsen op Facebook of Twitter. Het standaard bericht was als volgt: ‘Nationale Studenten
Enquête ingevuld en mijn mening gegeven over mijn opleiding! Wie volgt? nse.nl #NSE2014
http://www.nse.nl’. Het standaard bericht is in totaal 134 keer getwitterd. Het is niet te achterhalen
hoe vaak berichten op Facebook zijn geplaatst. Verder is er door studenten 492 keer getwitterd over
de NSE 2014 met een eigen bericht. Berichten waarin een vraag of opmerking stond, zijn door
Studiekeuze123 via Twitter (@Studiekeuze123) beantwoord. Studiekeuze123 heeft zelf gedurende het
veldwerk 7 verschillende tweets verzonden. Deze zijn in totaal 71 keer geretweet. Bij het uitkomen
van de resultaten zijn door Studiekeuze123 9 tweets verstuurd die in totaal 22 keer zijn geretweet.
4.5
SPECIAL INTEREST GRO UP NSE
De Special Interest Group NSE (SIG NSE) is een groep van instellingen die het interessant vinden om
informatie en kennis uit te wisselen over onderwerpen die te maken hebben met de NSE. De
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
24
contactpersonen NSE zitten in deze SIG; al naar gelang onderwerpen die op de agenda staan, kunnen
zij collega’s meenemen. Voor de SIG NSE worden drie bijeenkomsten per jaar georganiseerd: de
Startbijeenkomst, Tussenbijeenkomst en Slotbijeenkomst.
De inhoudelijke thema’s van de bijeenkomsten werden voorbereid door een kerngroep. In deze
kerngroep zat in 2014 een vertegenwoordiging van de volgende instellingen: Hogeschool Inholland
(voorzitter), Hogeschool Rotterdam, Technische Universiteit Delft, Markus Verbeek Praehep, GfK,
Studiekeuze123 (secretaris).
De Startbijeenkomst vond plaats op 3 oktober 2013 en had ongeveer 40 deelnemers. De aanpak van
de NSE 2014 werd besproken en de kerngroep heeft het inhoudelijke programma verzorgd met twee
thema’s: van data naar informatie en het thema kwaliteit van data. De Tussenbijeenkomst op 20
maart 2013 trok 40 deelnemers. Tijdens het eerste gedeelte van de bijeenkomst is plenair gesproken
over verschillende onderwerpen. Het Codeboek (zie paragraaf 7.1.1) werd gepresenteerd, er is een
korte evaluatie geweest over het verloop van de veldwerkperiode, eerste inzichten in de respons, en
de planning voor levering van resultaten is nogmaals toegelicht. In het tweede gedeelte van de
bijeenkomst ging de groep uiteen in twee deelgroepen. In de ene groep (een expert workshop) werd in
gegaan op betekenisgeving aan data. Er is behandeld hoe een prioriteitenmatrix kan worden gemaakt
en er is een presentatie gegeven vanuit Expertisecentrum Handicap + Studie over hoe zij betekenis
geven aan de data uit de NSE. De andere groep heeft een workshop SPSS voor dummies gevolgd.
De Slotbijeenkomst viel dit jaar tegelijk met de Studiekeuzeconferentie die Stichting Studiekeuze123
organiseerde (zie paragraaf 4.6).
4.6
STUDIEKEUZE CONFERENTIE
Studiekeuze123 vierde op 22 mei 2014 haar 5-jarig bestaan als stichting. Studiekeuze123 had op deze
dag een Studiekeuzeconferentie (Lustrumconferentie) georganiseerd. Op deze dag zijn ook de
resultaten NSE 2014 openbaar geworden. De media is geïnformeerd via een persuitnodiging die inging
op de conferentie met daarnaast een tipje van de sluier van een aantal resultaten uit de NSE 2014.
Deze persuitnodiging is op 15 mei verzonden aan de media.
Een verslaggever van Radio 1 was aanwezig bij de conferentie. Daarnaast hebben 5 journalisten op 22
mei 2014 (de dag dat de resultaten openbaar werden) contact gezocht met Studiekeuze123 voor een
nadere toelichting, waaronder Metro/Spits, RTL Nieuws en een aantal regionale zenders. RTL Nieuws
heeft in haar live-uitzending van 11.00 uur een item gewijd aan de NSE waarvoor Studiekeuze123
telefonisch is geïnterviewd tijdens de uitzending. Daarnaast hebben zo’n 30 dagbladen een artikel
geschreven over de Nationale Studenten Enquête 2014.
De Slotbijeenkomst van de NSE was geïntegreerd in de conferentie. Contactpersonen NSE konden met
een korting deelnemen aan de conferentie. Verschillende workshops waren specifiek interessant voor
de contactpersonen NSE:

Van cijfers naar actie: de focus op kwaliteitsaspecten die voor de student het meest belangrijk
zijn. (Mervin van Veen & Peter van de Vijver - GfK)

Student Analytics en aansluiting VO-HO – een verkenning van de mogelijkheden (Theo Bakker
- Deloitte Consulting)

Informatie of desinformatie: avonturen van de redactie van de Keuzegids met
waarheidsvinding (Frank Steenkamp - C.H.O.I./Keuzegids)

Wie wil kiezen, moet kunnen vergelijken (Arthur van Leeuwen - Weekblad Elsevier).
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
25
Twintig contactpersonen NSE hebben van de korting gebruik gemaakt en hebben de
Studiekeuzeconferentie bezocht. Dit aantal viel tegen. Reden van afwezigheid die contactpersonen
opgaven, waren het feit dat de conferentie een gehele dag duurde en tegelijk was met het openbaar
maken van de NSE resultaten. Het was voor contactpersonen niet mogelijk een gehele dag afwezig te
zijn van de instelling. Omdat de conferentie betaald was, vonden contactpersonen het zonde van het
geld om slechts een dagdeel te komen. Ondanks het feit dat er niet zoveel contactpersonen NSE waren
als verwacht, zijn alle NSE-gerelateerde workshops goed bezocht.
4.7
NSE ONLINE GESTOPT
Voor de NSE 2014 zijn de resultaten niet meer ingeladen in de tool NSE Online. Reden hiervoor was
dat de tool relatief weinig werd gebruikt en niet als gebruiksvriendelijk ervaren werd. Gedurende het
jaar is op verschillende manieren hierover gecommuniceerd naar de Contactpersonen NSE. Zo is het
tijdens alle bijeenkomsten benoemd, is het in meerdere NSE Bijblijvers gemeld en is er een aparte
mailing over dit onderwerp verstuurd aan de Contactpersonen NSE.
Om de Contactpersonen NSE die van deze tool gebruik maakten tegemoet te komen, is een workshop
SPSS for dummies georganiseerd en zijn standaard SPSS syntaxen ontwikkeld die beschikbaar zijn
gesteld op Studiekeuzeinformatie.nl. Deze syntaxen helpen bij het uitsplitsen van de NSE resultaten in
SPSS.
4.8
TOTSTANDKOMING VAN VERNIEUWDE FACTSHEETS
Studiekeuze123 levert elk jaar bij het uitkomen van de resultaten een zogenaamde Factsheet aan het
CvB/de directie van de deelnemende instellingen. Op de Factsheet worden de resultaten van de
betreffende instelling vergeleken met een relatief referentiepunt (andere universiteiten c.q.
hogescholen) en met een absoluut referentiepunt (voorgaand jaar).
De oude factsheet was moeilijk te lezen vanwege de hoge informatiedichtheid. Om deze reden was
besloten een nieuwe Factsheet te ontwikkelen die op gemakkelijk te lezen wijze de resultaten van de
betreffende instelling weergeeft.
Om ervoor te zorgen dat de nieuwe Factsheet aansloot bij de wens van de instellingen, zijn de
contactpersonen NSE uitgenodigd om in een klankbordgroep Factsheets plaats te nemen. Verschillende
instellingen hebben zich hiervoor aangemeld. Met de klankbordgroep is tijdens een
brainstormbijeenkomst een kader van eisen en wensen opgesteld waaraan de Factsheet diende te
voldoen.
Vervolgens zijn drie verschillende vormgevers die ervaring hadden met het visualiseren van data
benaderd om een offertevoorstel te doen. De gekozen vormgever heeft een ontwerp gemaakt dat
nogmaals is afgestemd met de klankbordgroep. GfK heeft zorggedragen voor de technische omgeving
waarin de Factsheets zijn vervaardigd.
De feitelijke beschrijving van de Factsheet is te vinden in paragraaf 7.2.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
26
5.
POPULATIE EN RESPONS
5.1
MAILING
Het veldwerk van de NSE 2014 duurde acht weken, van maandag 13 januari 2014 tot en met zondag 9
maart 2014. Dat was twee weken korter dan in voorgaande jaargangen van de NSE.
Het besluit om het veldwerk tijdens de NSE 2014 met twee weken te verkorten, is gevallen na de
uitvoering van een pilot en een vervolganalyse tijdens en direct na de uitvoering van de NSE 2013. De
slotconclusie van die analyse was dat ‘een verkorting van het veldwerk naar 8 weken legitiem is,
omdat het geen effecten heeft op de representativiteit en vergelijkbaarheid van de resultaten’ (Meurs
& van den Vijver, 2013). Zie tevens paragraaf 5.3
De studenten zijn steeds benaderd op het beschikbare e-mailadres en - indien beschikbaar - ook op
een tweede e-mailadres. Voor in totaal 188.812 studenten is een tweede e-mailadres aangeleverd door
de participerende instellingen. Elke verzending is gelijkmatig verspreid over de periode van één week.
Het tweede e-mailadres is steeds aangeschreven op de maandag na deze verzendweek. In totaal zijn
er 3.478.275 e-mails (alle verzonden e-mails opgeteld) aan 695.655 studenten verstuurd.
Na de initiële uitnodigingsmail volgden nog drie reguliere herinneringsmails (met een interval van
steeds twee weken). Studenten die al hadden gereageerd, of zich hadden afgemeld, zijn niet nogmaals
benaderd. In de laatste week is nog een “last shot”-mail verstuurd om ook de laatste studenten, die
nog niet hadden gereageerd, over de streep te trekken.
5.2
RESPONS
De e-mailadressen van in totaal 695.655 studenten zijn door de onderwijsinstellingen aangeleverd.
Een overzicht van de aangeleverde studentenpopulatie is te zien in Tabel 5.1:
Tabel 5.1: Samenstelling aangeleverde studentenpopulatie
Soort hoger onderwijs
Universiteit
Hogeschool
Geslacht
Type hoger
onderwijs
Studiejaar
Onderwijsvorm
Totaal
Percentage
Aantal
Percentage
Aantal
Percentage
Aantal
Man
48,4%
214.318
49,2%
124.542
48,7%
338.860
Vrouw
51,6%
228.064
50,8%
128.731
51,3%
356.795
Bachelor
95,6%
423.137
63,2%
159.980
83,8%
583.117
Master
3,1%
13.643
36,8%
93.293
15,4%
106.936
Associate degree
1,3%
5.602
0,0%
0
0,8%
5.602
Eerstejaars
33,0%
145.925
31,8%
80.442
32,5%
226.367
Ouderejaars
67,0%
296.457
68,2%
172.831
67,5%
469.288
Totaal
100,0%
442.382
100,0%
253.273
100,0%
695.655
Voltijd
85,8%
143.332
94,0%
72.190
88,4%
215.522
Deeltijd
12,2%
20.455
5,8%
4.477
10,2%
24.932
Duaal
2,0%
3.298
0,1%
103
1,4%
3.401
Totaal
100,0%
167.085
100,0%
76.770
100,0%
243.855
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
27
In totaal zijn 695.655 studenten benaderd om deel te nemen aan het onderzoek, zie Tabel 5.2.
Tabel 5.2: Respons
Typering
2010
2011
Aantal
2012
2013
2014
Populatie initieel (bruto)
- Aangeleverd, maar buiten de doelgroep
- Dubbelingen
- E-mailadres niet bereikt (bouncers)
647.139
1.318
0
0
600.749
3.778
0
8.400
682.389
3.745
6.067
22.119
674.489
1.045
0
2.775
695.655
0
0
5.006
Populatie bruikbaar (netto = responsbasis)
- Afmelders via unsubscribe button
- Afmelders via unsubscribe button (%)
643.615
2.183
0,3%
588.571
6.054
1,0%
650.458
11.658
1,8%
670.669
4.964
0,7%
690.649
4.071
0,6%
- Respons bruto
- Respons bruto (%)
240.704
37,0%
215.333
36,6%
212.002
33,0%
270.961
40,4%
238.545
34,5%
- Respons netto (gecleaned)
- Respons netto (%)
225.991
35,0%
207.457
35,2%
202.781
31,0%
264.710
39,5%
232.667
33,7%
Van de 695.655 studenten konden er 5.006 niet deelnemen omdat zij niet via het beschikbare emailadres konden worden bereikt. Dit aantal is beduidend meer dan in 2013 (2.775). Hiervoor is nog
geen sluitende verklaring gevonden. Deze studenten zijn uit de resultaten gefilterd. De hieruit
resulterende netto populatie bedroeg 690.649 studenten. Bij de NSE 2014 waren er geen foutief
aangeleverde studenten. In vergelijking met vorig jaar is dat een verbetering want toen waren er
1.045 studenten die niet tot de doelgroep behoorden. Foutief aangeleverde studenten zijn studenten
die geen geaccrediteerd hoger onderwijs volgen, zoals post-masters en pre-masters.
Elke student die minimaal de eerste inhoudelijke enquêtevraag (v14: algemene tevredenheid over de
opleiding) had ingevuld, is in de respons meegerekend. Op basis hiervan bedroeg de bruto respons
238.545 studenten (34,5%). Na cleaning op invulduur (zie paragraaf 6.1.3) kwam de netto respons uit
op 232.667 deelnemende studenten (33,7%).
0,6% van alle studenten heeft zich tijdens de uitvoering van het onderzoek afgemeld voor deelname
door te klikken op de afmeldlink in de uitnodigingsmail of reminder (‘unsubscribe’). De betreffende
studenten zijn vervolgens binnen het mailsysteem uitgesloten voor verdere benaderingen. In de NSE
2013 bedroeg dit 0,7%.
In de eerder aangehaalde analyse uitgevoerd door GfK in 2013 gericht op een mogelijke verkorting
van de veldwerkduur tijdens de NSE 2014, werd de verwachting uitgesproken dat een verkorting van
de veldwerkduur de NSE weliswaar respons zou gaan kosten, maar dat dit verlies relatief beperkt zou
kunnen blijven en een respons van 36% nog altijd mogelijk zou moeten zijn. De conclusie na afronding
van de NSE 2014 is dat de respons sterker is gedaald dan werd verwacht en nu dichter in de buurt
komt van het niveau van de NSE 2012 (31%). Met andere woorden: er werd nu in acht weken slechts
iets meer respons behaald dan in 2012 in 10 weken.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
28
De vraag is waardoor de respons sterker is gedaald dan werd verwacht. Welke andere verklaringen
hebben daarbij mogelijk een rol gespeeld? Met behulp van de beschikbare gegevens is getracht een zo
goed mogelijk beeld van de redenen voor non-respons te schetsen, zie hiervoor paragraaf 5.5.
5.3
RESPONSGEDRAG
De netto respons in 2014 was, zoals hiervoor geschetst, lager dan in 2013 maar komt redelijk overeen
met de respons in 2010 (35%) en 2011 (35,2%) en ligt op het niveau van 2012 (zie Tabel 5.2).
Tabel 5.3.: Netto respons en veldwerkduur in 2010 tot en met 2014
Jaar Netto respons Veldwerkduur
2010 35%
10 weken
2011 35,2%
10 weken
2012 31%
10 weken
2013 39,5%
8-10 weken
2014 33,7%
8 weken
Figuur 5.1: Bruto responsverloop cumulatief en per dag
Uit het bruto responsverloop in Figuur 5.1 blijkt het effect dat iedere remindermail heeft gehad
(respons piekt). Ook is zichtbaar dat meer dan de helft van de uiteindelijke respons is behaald na de
initiële uitnodigingsmail en de eerste herinnering. Op de maandag na elke verzendweek, zodra het 2 e
beschikbare e-mailadres werd aangeschreven, is ook een piek zichtbaar. Dat komt enerzijds doordat
het aantal e-mails iets groter was dan bij de reguliere mailings, maar anderzijds werd hier ook
gemiddeld beter op gerespondeerd. De laatste piek heeft te maken met de “last shot”-mail, die via het
tweede e-mail adres is verstuurd. Deze piek is hoger dan alle andere tussenherinneringen. Deze piek is
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
29
in 2013 niet te zien. Dit heeft te maken met het experiment dat tijdens de NSE 2013 is uitgevoerd om
de veldwerkduur te verkorten. In dit experiment zijn na acht weken geen e-mails meer verstuurd
richting studenten, maar kon de vragenlijst nog wel gewoon worden ingevuld. De instellingen hadden
de mogelijkheid voor een extra herinnering, een laatste appèl in week 9, waarin een laatste beroep
werd gedaan op studenten om alsnog deel te nemen. In twee gevallen is een uitzondering gemaakt op
deze benadering. Twee instellingen hebben ervoor gekozen om in 2013 nog de ‘oude’
benaderingsroutine toe te passen, met andere woorden: met één extra herinnering en de “last shot”mail in de 10e week. Door deze spreiding van de “last shot”-mail is er in 2013 geen eenduidige piek te
zien.
5.4
HOE IS DE NSE INGEVU LD?
De enquête is geprogrammeerd in drie talen: Nederlands, Engels en Duits. Bij de start van de
vragenlijst konden studenten een taal kiezen, waarna de student direct werd doorgeleid naar de
vragenlijst in de door hem/haar gekozen taal. In totaal vulde 90,7% de Nederlandse vragenlijst in,
6,3% de Engelse en 3,0% de Duitse. Deze percentages zijn vergelijkbaar met die van 2013 (zie Tabel
5.4).
Tabel 5.4: Percentage ingevulde vragenlijst 2013 en 2014, uitgesplitst naar taal
NSE 2013
NSE 2014
NSE 2010
NSE 2011
NSE 2012
Nederlands
91,8%
90,7%
93,0%
93,0%
91,0%
Engels
5,4%
6,3%
5,7%
5,7%
5,7%
Duits
2,8%
3,0%
1,3%
1,3%
3,6%
Totaal
100%
100%
100%
100%
100%
De gemiddelde invulduur van de vragenlijst bedroeg 12,7 minuten voor studenten die op locatie
onderwijs volgden en 9,2 minuten voor studenten die afstandsonderwijs volgden en als gevolg hiervan
een kortere vragenlijst invulden (zie paragraaf 6.1.3)3.
Belangrijk voor de datakwaliteit was de mate waarin de vragenlijst volledig (tot het einde, tot en met
de ‘ultimate question’) werd ingevuld. Op basis van de netto respons kan geconcludeerd worden dat
86,2% van de respondenten de vragenlijst integraal beantwoordde. Dit betekent een afname ten
opzichte van de NSE 2013 (91%). Mogelijk hangt dit samen met de lagere respons in 2014.
3
Omdat er geen maximum gesteld is aan de tijd die respondenten konden nemen voor het invullen van de
vragenlijst, is de invulduur voor sommige respondenten extreem lang (bijvoorbeeld omdat zij tijdens het invullen
iets anders zijn gaan doen en op een later moment de vragenlijst hebben afgerond. Om die reden zijn alle waarden
boven 30 minuten invulduur (of 22 minuten voor studenten in het afstandsonderwijs) buiten beschouwing gelaten
bij berekening van de gemiddelde invulduur.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
30
% van degenen die vraag 14 hebben
ingevuld
Figuur 5.2: Niet volledig ingevulde vragenlijst (verval voor een aantal vragen)
100
100100
95
96
96
2013
94
2014
93
92
90
91
90
88
87
86
85
Vraag 14 Vraag 15n Vraag 20h Vraag 25d Vraag 30d Vraag 42
Vraag 14: algemeen oordeel over de studie;
Vraag 15n: tevredenheid over betrekken student bij opleiding;
Vraag 20h: tevredenheid over kennis docenten beroepspraktijk;
Vraag 25d: tevredenheid over de mogelijkheid om zonder
studieonderdelen te volgen;
vertraging
de
gewenste
V30d: tevredenheid over de manier waarop je opleiding op klachten en problemen reageert;
V42: Zou je jouw opleiding aanraden aan vrienden, familie of collega’s?
In Figuur 5.2 valt na te gaan waar studenten (die zijn meegerekend tot de netto respons) in de
vragenlijst uitvielen. De meeste studenten vielen snel na de algemene tevredenheidsvraag (v14) af. In
vergelijking met 2013 valt ook tussen vraag 15 en vraag 20 nog een substantieel deel af; op het einde
van de vragenlijst is er nog weinig sprake van uitval. Dit wijst erop dat studenten die eenmaal besloten
om deel te nemen, over het algemeen niet later tijdens het invullen van de vragenlijst alsnog door de
lengte werden ontmoedigd om verder te gaan.
5.5
ANALYSE NIEUWE VRAAG 33A
Zoals vermeld in paragraaf 3.7 is omwille van de Wbp dit jaar een nadrukkelijke toestemmingsvraag
opgenomen in de vragenlijst voor het delen van de antwoorden van de student met een
functiebeperking met de onderwijsinstelling. De studenten die geen toestemming gaven, werden
doorgeleid naar het volgende onderwerp in de vragenlijst. Een effect van het vragen om toestemming
zou kunnen zijn dat het aantal antwoorden dit jaar veel lager zou zijn dan in eerdere jaren. Tabel 5.5
laat zien hoeveel studenten wel toestemming hebben gegeven en hoeveel niet.
Tabel 5.5.: Antwoorden studenten op nieuwe vraag 33a.
Vraag 33a
Aantal
Geen toestemming
5.656
18%
Wel toestemming
25.968
82%
Totaal
31.624
100%
In 2013 hebben 22.421 studenten dit vragenblok ingevuld. Dit betekent dat het aantal studenten dat
aangeeft een handicap of beperking te hebben dit jaar bijna 10.000 studenten hoger ligt dan vorig
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
31
jaar. Er is geen duidelijke verklaring te geven voor deze stijging. Dit punt is voorgelegd aan het
Expertisecentrum Handicap + Studie.
5.6
NON-RESPONSANALYSE
Het netto responspercentage voor de NSE 2014 bedroeg 33,7%. Dat wil zeggen dat ruim een derde
deel van de studentenpopulatie heeft deelgenomen aan het onderzoek. In een analyse is uitgezocht in
hoeverre er verschillen bestaan tussen degenen die respondeerden en de studenten die dat niet deden.
Voor de analyse zijn percentages berekend voor de volgende groepen studenten:

vragenlijst volledig ingevuld: studenten die de vragenlijst volledig hebben ingevuld;

vragenlijst onvolledig ingevuld: studenten die de vragenlijst niet volledig hebben ingevuld,
maar wel de algemene tevredenheidsvraag hebben beantwoord;

de non-respons: studenten die de e-mail hebben ontvangen, maar niet hebben meegedaan
met het onderzoek;

afmelders: studenten die niet meer mee wilden doen aan het onderzoek;

e-mailadres niet bereikt: studenten bij wie de e-mail niet was aangekomen (“bouncers”).
De verschillen zijn voor de NSE 2013 geanalyseerd naar de volgende achtergrondkenmerken:

Soort hoger onderwijs (hogeschool of universiteit)

Type hoger onderwijs (Bachelor, Master of anders, bijvoorbeeld Associate degree)

Opleidingsvorm (voltijd, deeltijd of duaal)

Geslacht (man of vrouw)

Studiejaar (eerstejaars of ouderejaars)
Voor de NSE 2014 is deze analyse uitgebreid met de volgende achtergrondkenmerken:

Onderwijssector

Landsdeel

Stedelijkheid

Aantal beschikbare e-mailadressen (één of twee)
In Tabel 5.6 worden per onderwerp de verschillen tussen de hiervoor genoemde responscategorieën
getoond.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
32
Tabel 5.6: Non-responsanalyse NSE 20144
To taal
Vragenlijst vo lledig ingevuld
Vragenlijst gedeeltelijk ingevuld
No n-respo ns
A fmelders
E-mailadres niet bereikt
To taal
28,8%
Vragenlijst gedeeltelijk ingevuld
No n-respo ns
A fmelders
E-mailadres niet bereikt
To taal







4
31,1%
24,8%
Type ho ger o nderwijs
A sso ciate
B achelo r
M aster
Degree
29,1%
27,4%
32,0%
A antal e-mailadressen
1
2
27,0%
33,8%
4,6%
4,9%
4,1%
4,8%
3,3%
4,8%
4,1%
5,9%
65,2%
62,5%
70,0%
64,8%
67,7%
61,7%
67,6%
58,9%
0,6%
0,6%
0,5%
0,6%
0,6%
0,4%
0,3%
1,4%
1%
1%
1%
1%
1%
1%
1%
0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
To taal
Vragenlijst vo lledig ingevuld
So o rt ho ger o nderwijs
Ho gescho
ol
Universiteit
Opleidingsvo rm (vt dt du)
Geslacht
Studiejaar
Eerstejaar Ouderejaar
s
s
Vo ltijd
Deeltijd
Duaal
M an
Vro uw
28,8%
28,9%
29,3%
25,4%
25,5%
32,0%
32,3%
4,6%
4,7%
4,1%
4,1%
4,2%
5,0%
5,6%
4,1%
65,2%
65,2%
65,0%
69,3%
68,7%
62,0%
60,6%
67,5%
0,6%
0,6%
0,8%
0,8%
0,8%
0,4%
0,6%
0,6%
1%
1%
1%
0%
1%
1%
1%
1%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
27,2%
De respons was hoger voor hogescholen (36,3%) dan voor universiteiten (29,1%). Het
responsverschil tussen hogescholen en universiteiten is in 2014 groter dan in 2013 (HBO:
40,5%, WO: 37.3%).
De respons in het HBO is redelijk gelijk gebleven ten opzichte van 2013 (36,3% in 2014 versus
40,5% in 2013). De respons in het WO is sterk gedaald ten opzichte van 2013 (29,1% in 2014
versus 37,7% in 2013)
De totale respons was iets hoger bij bachelorstudenten (33,9%) dan bij masterstudenten
(30,7%); studenten uit de groep Associate degree hadden met 36,8% de hoogste respons.
Dit jaar is ook gekeken naar het aantal e-mailadressen waarop de studenten is benaderd. Van
iets meer dan een kwart van de studenten was naast het e-mailadres van de instelling óók het
privé e-mailadres bekend. Onder deze laatste groep was de respons hoger (39,7%) dan onder
de groep met slechts één e-mailadres (31,1%). Het aantal afmelders bij studenten met twee
e-mailadressen lag iets boven dat van studenten met één e-mailadres. Wel was het aandeel
onbestelbare e-mails bij studenten met twee e-mailadressen lager (0,1% versus 1% bij
studenten met één e-mailadres).
Voltijd- en deeltijdstudenten respondeerden ongeveer even vaak, onder studenten in een duaal
traject was de respons iets lager.
Vrouwen respondeerden vaker (37,0%) dan mannen (29,7%), net als tijdens de NSE 2013.
Mannen meldden zich daarbij iets vaker af voor deelname aan het onderzoek dan vrouwen.
Eerstejaars (37,9%) respondeerden vaker dan ouderejaars (31,3%). Het verschil tussen beide
groepen is groter dan tijdens de NSE 2013 (eerstejaars 38,3%; ouderejaars 34,5%).
Als percentages niet tot exact 100% optellen, komt dit door afrondingsverschillen.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
33
Tabel 5.6: Non-responsanalyse NSE 2014 (vervolg)
To taal
Vragenlijst vo lledig ingevuld
Vragenlijst gedeeltelijk ingevuld
No n-respo ns
A fmelders
E-mailadres niet bereikt
To taal
Onderwijssecto r
Onderwijs
Landbo uw
&
Natuurlijke
Omgeving
Natuur
Techniek
Gezo ndheidszo rg
Eco no mie
Recht
Gedrag &
M aatschappij
Taal &
Cultuur
Secto ro verstijgend
28,8%
33,0%
33,5%
26,6%
30,9%
34,2%
26,3%
21,1%
28,3%
27,2%
33,5%
4,6%
4,9%
4,9%
3,9%
5,4%
4,6%
4,5%
3,5%
4,6%
4,1%
5,3%
65,2%
61,0%
59,6%
68,2%
62,0%
60,4%
67,8%
74,4%
66,1%
66,4%
60,0%
0,6%
0,5%
0,4%
0,6%
1,2%
0,4%
0,5%
0,4%
0,4%
0,5%
0,2%
1%
1%
2%
1%
0%
0%
1%
1%
1%
2%
1%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
Sterk
stedelijk
Stedelijkheid
M atig
Weinig
stedelijk
stedelijk
Niet
stedelijk
To taal
Vragenlijst vo lledig ingevuld
Vragenlijst gedeeltelijk ingevuld
No n-respo ns
A fmelders
E-mailadres niet bereikt
To taal



Landsdeel
No o rd
Oo st
West
Zuid
Zeer sterk
stedelijk
28,8%
26,3%
34,1%
26,0%
32,7%
26,1%
32,7%
33,5%
33,9%
4,6%
3,8%
5,2%
4,4%
4,9%
4,2%
5,1%
5,0%
5,2%
6,1%
65,2%
68,8%
58,9%
68,5%
61,0%
68,5%
60,6%
60,8%
60,1%
59,2%
0,6%
0,3%
0,7%
0,7%
0,4%
0,6%
0,6%
0,2%
0,6%
1,7%
1%
1%
1%
0%
1%
1%
1%
0%
0%
0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
33,0%
Tussen de diverse onderwijssectoren zijn duidelijke responsverschillen zichtbaar. Studenten in
de sectoren “Landbouw & natuurlijke Omgeving” (38,4%), “Gezondheidszorg” (38,8),
“Techniek” (36,5%), “Onderwijs” (38,1%) en “Sectoroverstijgende opleidingen” (38,8%) laten
respons zien van boven het gemiddelde; de sectoren “Recht” (24,6%), “Natuur” (30,5%),
“Economie” (30,8%) en “Taal en Cultuur” (31,3%) scoren beneden gemiddeld. De sector
“Gedrag en Maatschappij” bevindt zich qua respons net even onder het gemiddelde (33,0%).
In de sector “Techniek” bevinden zich naar verhouding veel afmelders.
Een uitsplitsing naar landsdeel5 waar de onderwijsinstelling is gevestigd geeft het volgende
beeld: in de landsdelen Oost (39,7%) en Zuid (38,0%) is de respons bovengemiddeld, in
Noord (30,4%) en West (30,6%) is de respons het laagst. In Oost en West meldt men zich iets
vaker zelf af voor deelname aan het onderzoek.
Onderwijsinstellingen die in zeer sterk stedelijke gebieden zijn gevestigd laten een lagere
respons (30,3%) zien dan instellingen uit de overige vier stedelijkheidsklassen (37,9%39,1%).
Op basis van bovenstaande analyse kan worden geconcludeerd dat met name het soort onderwijs
(HBO of WO), de beschikbaarheid van één of twee e-mailadressen, studiejaar, sekse en
onderwijssector van invloed zijn op de respons. Tussen bachelor- (hogere respons) en
masterstudenten (lagere respons) is ook een responsverschil te zien, dat komt overeen met het beeld
over ‘Studiejaar’ (lagere respons bij ouderejaars).
5.7
RESPONSOVERZICHTEN
Op basis van de wens van verschillende instellingen is voorafgaand aan de NSE 2014 door
Studiekeuze123, instellingen en GfK nagedacht over de vraag hoe de responsoverzichten
gebruiksvriendelijker zouden kunnen worden gemaakt. Institutioneel onderzoekers van instellingen
waren tevreden met het feit dat zij de respons op continue basis online konden naslaan, maar uitten
5
Oost = Flevoland, Overijssel en Gelderland. Zuid = Brabant en Limburg. Noord = Groningen, Friesland en
Drenthe. West = Noord- en Zuid-Holland, Zeeland en Utrecht.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
34
daarnaast de behoefte om in één totaaloverzicht in voldoende mate van detail het responsverloop te
kunnen monitoren, zodat zij op basis daarvan de communicatieve inspanningen binnen hun instelling
specifiek konden afstemmen op opleidingen en/of locaties, waar de respons nog een extra stimulans
kon gebruiken.
Op basis van deze wensen heeft GfK in opdracht van Studiekeuze123 een nieuwe responsmodule
ontwikkeld, gebouwd buiten de GfK Drive-vragenlijstomgeving, maar daar wel direct aan gekoppeld.
De nieuwe module, gebouwd als een tweedelig dashboard binnen de GfK Connect omgeving, haakte
direct in op de GfK Drive omgeving en laadde daaruit steeds de meest actuele respons in de
dashboards.
Om toegang te krijgen tot de GfK Connect omgeving ontving men een instellings-specifieke
toegangscode, waarmee de contactpersonen:
1) Een totaaloverzicht van de meest actuele, tussentijdse respons van alle deelnemende
instellingen konden bekijken (Figuur 5.3).
2) Een instellings-specifiek overzicht konden naslaan met de meest actuele respons, uitgesplitst
naar organisatieonderdeel, opleidingsnaam, CROHO-code, locatie en onderwijstype (voltijd,
deeltijd, duaal).
Dit laatste overzicht was alleen toegankelijk voor de instelling zelf en niet voor andere instellingen. De
responstabellen toonden in absolute aantallen het aantal benaderde studenten, het aantal ingevulde
vragenlijsten en het hieruit resulterende responspercentage (NB: het betrof de bruto respons, nog
zonder enige vorm van cleaning of bewerking).
Figuur 5.3: Fictief voorbeeld Dashboard I (totaalrespons per instelling)
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
35
Vanuit de instellingen zijn positieve reacties ontvangen op de vernieuwde responstool. Voor de NSE
2015 wordt beoogd om de snelheid van de tool te verbeteren, aangezien het laden wat lang duurde in
de beleving van contactpersonen van instellingen.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
36
6.
DATACLEANING EN BESTANDSBEWERKING
Na afronding van het veldwerk zijn de bestanden opgeschoond, gestructureerd en verrijkt met externe
gegevens. Vervolgens zijn de gegevens geanalyseerd en zijn themascores berekend. Het
responsbestand is gekoppeld aan het bestand met alle aangeleverde studentgegevens en de
naamgeving van de variabelen is in overeenstemming gebracht met de naamgeving zoals gehanteerd
in het Codeboek (Stichting Studiekeuze123, 2014e). De invulduur van de vragenlijst en de invuldatum
zijn bepaald op basis van de in het interviewsysteem vastgelegde gegevens. De respons is als geldig
beschouwd als V14 (algemene tevredenheid opleiding) was ingevuld; records van respondenten die de
vragenlijsten in een ongeloofwaardige tijdsspanne hebben ingevuld, zijn verwijderd (zie paragraaf
6.1.3). Dit leidde tot een basisbestand, waarvan alle andere bestanden werden afgeleid.
6.1
VERRIJKING EN ANDERE BEWERKINGEN
Aan het basisbestand zijn vanuit externe databases gegevens gekoppeld. Allereerst het CROHOregister: het register van DUO over alle geaccrediteerde opleidingen die in Nederland worden
aangeboden in het hoger onderwijs. Het CROHO-register is vanuit Excel ingelezen in SPSS en
geaggregeerd. De gemeentenamen in het CROHO-register zijn gesynchroniseerd met de meerjarige
benchmarkbestanden, waarin de jaargangen 2010, 2011, 2012 en 2013 zijn opgenomen. De gegevens
uit het CROHO-register zijn - op het kleinste aggregatieniveau - gekoppeld aan het basisbestand op
basis van CROHO*BRIN*Locatie*OpleidingsVorm. Door de synchronisatie kon tevens worden
gecontroleerd of alle codes in het bestand geldige en actuele codes waren. In tegenstelling tot de
opleidingen die zijn opgenomen in de Studiekeuzedatabase (alleen opleiding met instroom), zijn in dit
bestand alle actuele opleidingen opgenomen (dus ook de opleidingen die geen instroom meer kennen,
maar nog wel aangeboden worden). Aan het bestand zijn verder bekostigingskenmerken, CROHOonderdelen en fixusgegevens toegevoegd. Ook is er een variabele aangemaakt, waarmee
samenwerkingsverbanden zijn te herkennen (combinatie-opleidingen die gezamenlijk door enkele
instellingen worden aangeboden, zie hiervoor ook paragraaf 3.2).
De variabelen stedelijkheid en landsdeel waren afkomstig uit CBS Statline en zijn op gemeentecode
aan het basisbestand gekoppeld. Op basis van de CROHO-code zijn de velden BaMa (bachelor-master:
Type hoger onderwijs) en soort hoger onderwijs (HBO-WO: Soort hoger onderwijs) aangemaakt.
Missende records in het door instellingen aangeleverde studentenbestand zijn achteraf aangevuld
vanuit de antwoorden op de vragenlijst (sekse, leeftijd en vooropleiding); in geval van tegenstrijdige
gegevens hebben de door de instellingen aangeleverde gegevens voorrang gekregen. Etniciteit is vanaf
de NSE 2013 niet meer bevraagd in de vragenlijst: voor zover de informatie in het basisbestand was
opgenomen, betrof het de door instellingen zelf aangeleverde gegevens. Bij de tevredenheidsvragen is
er onderscheid gemaakt tussen werkelijk missende scores (-1) en een code voor de vragen die niet
van toepassing waren (-2). Beide codes zijn in het bestand gedefinieerd als ‘missing value’. Het
voordeel van deze codering is dat deze gegevens niet worden meegerekend bij berekeningen maar nog
wel zichtbaar zijn als zodanig in het databestand.
6.1.1 Hercoderen open vragen Handicap & Studie
Bij vraag 34 en 35 van dit blok werd gevraagd welke functiebeperkingen, aandoeningen of ziektes de
student heeft. Bij beide vragen werd een lijst gepresenteerd met items waar studenten er één of
meerdere van konden kiezen. Dit waren dus geen tevredenheidsvragen. Beide vragen hadden een
antwoordcategorie “Anders, namelijk …”, waarna de studenten een open antwoord konden geven. Dit
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
37
is achteraf gerubriceerd. In 2014 leverde dit 6.359 antwoorden op. Deze zijn door een basisarts
achteraf (na)gecodeerd. In meer dan 95% van de gevallen konden de open antwoorden herleid
worden tot een categorie die in het vragenblok Handicap & Studie werd gebruikt. In 2013 waren er
10.400 antwoorden bij de categorie “Anders, namelijk” ingegeven. Hiervan kon 99% naar een
bestaande categorie worden ingedeeld.
6.1.2 Huurwaarden
Er bevonden zich in de NSE 2014 geen onrealistische huurwaarden aan de hoge kant van het spectrum
(zie Figuur 6.1): de situatie is daarmee vergelijkbaar met die van de NSE 2013. De meeste afwijkingen
waren te vinden aan de lage kant van het spectrum, maar ook hier ging het om relatief beperkte
aantallen en bestond geen aanleiding om te denken dat het om irreële bedragen ging. Er is daarom
besloten om in 2014 (net als in 2013) geen correctie op extreme huurwaarden toe te passen.
Figuur 6.1: Histogram van de huurwaarden in de NSE 2014.
Huurwaarden NSE 2014
6.1.3 Invultijd
De antwoorden van studenten die de enquête in minder dan 5 minuten invulden zijn, net zoals in
eerdere jaren, verwijderd. Een invulduur langer dan 30 minuten is afgekapt op deze 30 minuten,
temeer omdat wanneer studenten dat wilden, ze de vragenlijst tussentijds konden onderbreken en
later weer konden verder gaan. Omdat studenten afstandsonderwijs een deel van de vragenlijst niet
voorgelegd krijgen, is in 2013 door GfK voorgesteld om de minimale invulduur voor studenten
afstandsonderwijs op 3,5 minuut te stellen. Dit is toen vastgesteld op basis van de gemiddelde
invulduur van de volledige vragenlijst versus die van de vragenlijst voor studenten afstandsonderwijs.
De ratio tussen beide cijfers is vermenigvuldigd met de minimale invulduur voor de volledige
vragenlijst (invulduur afstandsonderwijs / invulduur volledige vragenlijst * 5 minuten = 3,5 minuut).
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
38
De volgende vragen zijn niet gesteld aan studenten die afstandsonderwijs volgden:










Inhoud en opzet van het onderwijs (9 wel, 2 niet: 16J en 16K);
Samenwerking met anderen (17E);
Studieroosters (2 vragen);
Contacttijd (4 vragen);
Groepsgrootte (3 vragen);
Stages (6 vragen);
Studiefaciliteiten (5 vragen niet, 1 vraag wel: 29F);
Studieomgeving (7 vragen);
Woonsituatie (2 vragen);
Handicap en studie (8 vragen).
6.1.4 Studiejaar student
De variabele studiejaar student bevatte het antwoord op vraag 9 uit de vragenlijst, waarbij de student
werd gevraagd naar het studiejaar waarin hij/zij studeert. De student werd hier gevraagd het
studiejaar in te vullen van het jaar waarin hij/zij de meeste vakken volgde. Deze variabele verschilt
van de door de instellingen zelf aangeleverde variabele “studiejaar”, welke bij de NSE als formeel juist
wordt beschouwd. Beide variabelen zijn vanaf meetjaar 2014 opgenomen in de bestanden en niet met
terugwerkende kracht aangevuld voor voorgaande jaargangen.
6.2
THEMASCORES EN INSTELLINGSVRAGEN
Net als in 2013 zijn de afzonderlijke vraagitems samengevat in een aantal themascores. Dat gebeurde
door het berekenen van een gemiddelde score van de bij elk thema horende vraagitems. Studenten
hoefden niet alle vraagitems behorende bij het thema te hebben ingevuld, maar er is wel een
minimum gehanteerd, volgens de criteria in Tabel 6.1. De criteria zijn afgeleid van de berekeningswijze
van de themascores in 2012 en ook toegepast op alle nieuwe themascores die sinds 2013 worden
berekend.
Tabel 6.1: Minimaal vereiste aantal stellingen voor de berekening van de themascores
Aantal stellingen
behorende bij thema
Minimum aantal
stellingen in themascore
>= 8
6
7
5
6
4
5
4
4
3
3
2
2
1
Hiermee werd aangesloten bij de logica die in voorgaande metingen is gehanteerd. Een voorbeeld: als
er acht items bij een thema hoorden, dan diende een student over minimaal zes van deze items een
mening te hebben gegeven om te worden meegenomen in de berekening van dit thema.
Na de fase van cleaning en bewerking van de resultaatbestanden zijn Principale Componenten- (PCA)
en betrouwbaarheidsanalyses (RA = Reliability Analysis) uitgevoerd, waarna de themascores konden
worden berekend (zie Tabel 6.2). Het doel van de PCA was om de validiteit van de themascores te
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
39
controleren. Dat wil zeggen: dekken de stellingen die in 2013 onder het thema vielen nog steeds de
inhoudelijke lading van dat thema? Of blijkt uit de empirie dat een stelling eigenlijk inhoudelijk niet
goed meer bij het thema past (hetgeen tot uitdrukking zou komen in een lage componentlading)? Een
PCA werkt als volgt:

Er wordt een aantal latente (“virtuele”) variabelen aangemaakt, die niet aan elkaar
gecorreleerd zijn (de componenten).

De correlaties van de vraagitems met de componenten worden berekend (de
componentladingen). Daarbij worden de componenten vaak “geroteerd” 6, wat inhoudt dat de
statistische software de componenten dusdanig samenstelt dat de vraagitems met zo min
mogelijk componenten sterk correleren. Dat leidt er doorgaans toe dat vraagitems die
inhoudelijk bij elkaar passen met dezelfde component correleren (en minder sterk met de
andere componenten), waardoor de componenten inhoudelijk sterker van elkaar zullen
verschillen en beter interpreteerbaar worden7.

De PCA laat ook zien welk deel van de variantie van de vraagitems wordt verklaard door de
component (de communaliteiten), ofwel (in het geval van een enkele component) de
gekwadrateerde correlaties (componentladingen) van de items met de component.

Omdat de samenstelling van de componenten reeds bekend was uit de meting van 2013, is in
2014 geen PCA op alle items tezamen uitgevoerd, maar zijn voor elk thema afzonderlijke PCA’s
berekend. Daarbij zijn de vraagitems per thema telkens op één component “geforceerd”, ter
controle van de componentladingen. Als zou blijken dat één of meer vraagitems een lage
componentlading hebben, dan zou exclusie van de vraagitems uit de themascore kunnen
worden overwogen, of wellicht zelfs een hernieuwde analyse van alle vraagitems in een enkele
PCA8.

Per component is ook het totale percentage verklaarde variantie weergegeven: dit percentage
lag tussen 0% en 100% en geeft aan hoe goed de vraagitems tezamen het achter de
component liggende concept (het thema) meten. De verklaarde variantie lag bij alle thema’s
rond of ruim boven 50%. Als vuistregel wordt gehanteerd dat waarden rond 50% ruim
voldoende zijn, waarden vanaf 60% goed en waarden boven 70% uitzonderlijk goed9.
Het doel van de betrouwbaarheidsanalyse (RA) was om vervolgens de mate van betrouwbaarheid van
de stellingen die tezamen de indicator voor het thema vormen (ook wel een schaal genoemd) vast te
stellen. Uit de PCA kan namelijk blijken dat de stellingen hetzelfde concept (thema) meten, daarmee is
nog niet gezegd dat het opnemen van alle stellingen leidt tot een betrouwbaardere schaal. Met behulp
van een RA kan dit worden gecontroleerd, dit komt tot uitdrukking in de statistische maat “Cronbach’s
Alpha”. Als de waarde van Cronbach’s Alpha beduidend toeneemt door weglating van een vraagitem uit
de schaal (“Alpha if item deleted”), dan is dat een aanwijzing dat het item wellicht beter niet in de
berekening van de schaalscore kan worden meegenomen. Cronbach’s Alpha kan een waarde tussen 0
en 1 innemen. In de sociale wetenschappen wordt een Cronbach’s Alpha waarde van 0,7 of hoger als
6
Meestal met de Varimax-methode met Kaiser Normalization, zo ook bij de NSE.
Missende waarden in de PCA zijn behandeld volgens de methode “pairwise deletion”, dat wil zeggen ook studenten
die een missende waarde op een of meer vraagitems hadden, zijn meegenomen in de analyse. Deze aanpak komt
overeen met de uiteindelijke berekening van de themascores, waarbij ook, afhankelijk van het aantal vraagitems,
één of meer missende waarden zijn toegestaan op de items waaruit de score is opgebouwd. Hierdoor wordt
optimaal gebruik gemaakt van de beschikbare gegevens en wordt het - reeds beperkte - aantal missende waarden
verder gereduceerd.
8
Alhoewel er geen duidelijke regels voor zijn, kan een componentlading van <0,6 als laag worden beschouwd. In
2014 bestond hier geen aanleiding toe.
9
Deze waarden worden geformuleerd op basis van de gemiddelde onderzoekresultaten van veel
sociaalwetenschappelijk uitgevoerd onderzoek.
7
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
40
betrouwbaar behandeld. In het geval van de themascores die voor de NSE 2014 werden berekend, is
ruimschoots aan dat criterium voldaan.
De resultaten van zowel de PCA als de RA zijn bij de NSE door de jaren heen zeer stabiel; zowel
factorladingen en betrouwbaarheidsscores verschillen nauwelijks van die van 2013 (en 2012).
Na berekening van de PCA en RA is vervolgens uit de bij elkaar passende vraagitems een themascore
berekend.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
41
Tabel 6.2: Principale Componenten- en betrouwbaarheidsanalyses
Het niveau van je opleiding
0,53
0,73
Alpha if item
deleted
0,92
De aansluiting van de inhoud bij het beeld dat je van je opleiding had
0,59
0,77
0,92
De aansluiting van je opleiding bij je vooropleiding
0,38
0,62
0,93
De mate w aarin de inhoud van je opleiding stimulerend is
0,65
0,80
0,92
De aansluiting van de inhoud van je opleiding bij actuele ontw ikkelingen
0,53
0,73
0,92
De samenhang tussen de verschillende onderdelen van je opleiding
0,51
0,71
0,92
De in jouw opleiding gehanteerde w erkvormen
0,54
0,74
0,92
De mogelijkheid die je opleiding je biedt om zelf de inhoud te bepalen
0,41
0,64
0,93
De inhoudelijke kw aliteit van het studiemateriaal
0,54
0,73
0,92
De aansluiting bij je w erkervaring (nieuw vanaf 2013)
0,66
0,81
0,92
De mate w aarin je het geleerde kunt toepassen in je baan (nieuw vanaf 2013)
0,61
0,78
0,92
% verklaarde variantie
54,0
0,93
Inhoud (themascore)
Cronbach's Alpha
Communaliteiten Componentladingen
Het aanleren van een kritische houding
0,59
0,77
Alpha if item
deleted
0,84
Probleemoplossend vermogen
0,65
0,81
0,83
Het onderbouw en van conclusies
0,67
0,82
0,83
Communicatieve vaardigheden (bijv. mondelinge presentaties, gespreksvoering)
0,52
0,72
0,85
Samenw erken met anderen
0,46
0,68
0,85
Argumenteren/redeneren
0,66
0,81
0,83
% verklaarde variantie
59,2
0,86
Algemene vaardigheden (themascore)
Cronbach's Alpha
Communaliteiten Componentladingen
Analytisch denken
0,49
0,70
Alpha if item
deleted
0,86
Het kritisch beoordelen van w etenschappelijk w erk
0,65
0,80
0,84
Het schrijven van w etenschappelijke artikelen
0,67
0,82
0,83
Methoden en technieken van onderzoek
Het doen van onderzoek (w as WetenschappelijkeVaardighedenWo_06 tot 2012,
gew ijzigde vraagstelling in 2013)
0,73
0,85
0,82
0,71
0,84
0,82
% verklaarde variantie
64,7
Cronbach's Alpha
0,86
Wetenschappelijke Vaardigheden WO (themascore)
Communaliteiten Componentladingen
Analytisch denken
0,64
0,80
Alpha if item
deleted
0,87
Het kritisch beoordelen van praktijkgericht onderzoek
0,78
0,88
0,83
Het schriftelijk rapporteren over praktijkgericht onderzoek
0,76
0,87
0,84
Methoden en technieken van praktijkgericht onderzoek
0,76
0,87
0,84
% verklaarde variantie
73.3
Cronbach's Alpha
0,88
Wetenschappelijke Vaardigheden HBO (themascore)
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
Communaliteiten Componentladingen
42
Tabel 6.2: Principale Componenten- en betrouwbaarheidsanalyses (vervolg)
Het opdoen van vaardigheden voor de beroepspraktijk
0,81
0,90
Alpha if item
deleted
0,77
De praktijkgerichtheid van je opleiding
0,82
0,91
0,76
Het contact met de beroepspraktijk (bijv. stages, gastsprekers)
0,71
0,84
0,87
% verklaarde variantie
78,1
Cronbach's Alpha
0,86
Voorbereiding Beroepsloopbaan (themascore)
Communaliteiten Componentladingen
De inhoudelijke deskundigheid van docenten
0,61
0,78
Alpha if item
deleted
0,91
De didactische kw aliteit van docenten
0,63
0,79
0,90
De bereikbaarheid van docenten buiten contacturen
0,54
0,73
0,91
De betrokkenheid van de docenten bij de studenten
0,68
0,82
0,90
De kw aliteit van de begeleiding door docenten
0,74
0,86
0,90
De kw aliteit van feedback van docenten
0,64
0,80
0,90
De mate w aarin docenten inspirerend zijn
0,67
0,82
0,90
De kennis van de docenten over de beroepspraktijk
0,52
0,72
0,91
% verklaarde variantie
62,8
Cronbach's Alpha
0,92
Docenten (themascore)
Communaliteiten Componentladingen
De mogelijkheid tot begeleiding
0,85
0,92
Alpha if item
deleted
0,84
De kw aliteit van de begeleiding
De mate w aarin jouw opleiding initiatief neemt in ondersteuning of begeleiding (nieuw
vanaf 2013)
0,85
0,92
0,84
0,80
0,89
0,88
% verklaarde variantie
83,2
Cronbach's Alpha
0,90
Studiebegeleiding (themascore)
Communaliteiten Componentladingen
De duidelijkheid van criteria w aarop beoordeeld w ordt
0,64
0,80
Alpha if item
deleted
0,87
De aansluiting van toetsing en beoordeling bij de inhoud van de opleiding
0,78
0,88
0,82
De kw aliteit van de toetsing op kennis en inzicht (nieuw vanaf 2013)
0,77
0,88
0,82
De kw aliteit van de toetsing op vaardigheden (nieuw vanaf 2013)
0,72
0,85
0,84
% verklaarde variantie
72,7
Cronbach's Alpha
0,87
ToetsingBeoordeling (themascore)
Communaliteiten Componentladingen
De informatie over jouw studievoortgang
0,64
0,80
Alpha if item
deleted
0,87
De informatie over regels en procedures
0,78
0,88
0,82
De informatie over de opzet van de opleiding (nieuw vanaf 2013)
Het tijdig bekend maken van resultaten van toetsen en beoordelingen (w as voorheen
ToetsingBeoordeling_03)
0,77
0,88
0,82
0,72
0,85
0,84
% verklaarde variantie
61,8
Cronbach's Alpha
0,79
Informatievoorziening (themascore)
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
Communaliteiten Componentladingen
43
Tabel 6.2: Principale Componenten- en betrouwbaarheidsanalyses (vervolg)
Het tijdig bekendmaken van de studieroosters
0,84
0,92
Alpha if item
deleted
n.v.t.
Het tijdig bekendmaken van w ijzigingen in het studierooster
0,84
0,92
n.v.t.
% verklaarde variantie
84,4
Cronbach's Alpha
0,82
Studierooster (themascore)
Communaliteiten Componentladingen
De spreiding van de studielast over het studiejaar
0,67
0,82
Alpha if item
deleted
0,77
De haalbaarheid van deadlines
De mate w aarin de studiepunten (EC) overeenkomen met de daadw erkelijke
studielast (w as Studielast_03 tot 2012, gew ijzigde vraagstelling vanaf 2013)
De mogelijkheid om zonder vertraging de gew enste studie-onderdelen te volgen
(nieuw vanaf 2013)
0,71
0,84
0,75
0,60
0,77
0,79
0,63
0,79
0,78
% verklaarde variantie
65,0
Cronbach's Alpha
0,82
Studielast (themascore)
Communaliteiten Componentladingen
De groepsgrootte bij w erkgroepen (nieuw vanaf 2013)
0,70
0,84
Alpha if item
deleted
0,81
De groepsgrootte bij hoorcolleges (nieuw vanaf 2013)
De verhouding kleinschalig versus grootschalig onderw ijs in mijn opleiding (nieuw
vanaf 2013)
0,74
0,86
0,77
0,80
0,89
0,71
% verklaarde variantie
75,0
Cronbach's Alpha
0,83
Groepsgrootte (themascore)
Stage En Opleiding (themascore)
Communaliteiten Componentladingen
Communaliteiten Componentladingen
Alpha if item
deleted
De kw aliteit van de stagebegeleiding vanuit de opleiding (w as
VoorbereidingBeroepsloopbaan_04 tot 2012)
0,81
0,90
n.v.t.
De voorbereiding op de stage door de opleiding (nieuw vanaf 2013)
0,81
0,90
n.v.t.
% verklaarde variantie
81,0
Cronbach's Alpha
0,76
Stage Ervaring (themascore)
De begeleiding op je stageplek door het bedrijf of de instelling w aar je stage loopt
(nieuw vanaf 2013)
Communaliteiten Componentladingen
Alpha if item
deleted
0,67
0,82
0,72
Wat je tijdens je stage hebt geleerd (nieuw vanaf 2013)
De aansluiting van de stages bij het overige onderw ijs (w as
VoorbereidingBeroepsloopbaan_05 tot 2012)
0,77
0,88
0,61
0,63
0,80
0,75
% verklaarde variantie
69,2
Cronbach's Alpha
0,77
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
44
Tabel 6.2: Principale Componenten- en betrouwbaarheidsanalyses (vervolg)
De geschiktheid van de onderw ijsruimten
De geschiktheid van w erkplekken (bv. computers, studieruimten van voldoende
kw aliteit)
0,60
0,77
Alpha if item
deleted
0,88
0,74
0,86
0,87
De beschikbaarheid van w erkplekken (bv. voldoende w erkplekken)
0,65
0,81
0,88
De bibliotheek/mediatheek
0,62
0,79
0,88
De ICT-faciliteiten
0,73
0,85
0,87
De digitale leeromgeving
0,58
0,76
0,89
% verklaarde variantie
65,3
Cronbach's Alpha
0,90
Studiefaciliteiten (themascore)
Kw aliteitszorg (themascore, w as Betrokkenheid tot 2012)
Onderw ijsevaluaties die onder studenten plaatsvinden (w as Betrokkenheid_01 tot
2012)
Informatie over de uitkomsten van onderw ijsevaluaties (w as Betrokkenheid_02 tot
2012)
De w ijze w aarop je opleiding gebruik maakt van de uitkomsten van
onderw ijsevaluaties (w as Betrokkenheid_03 tot 2012)
De manier w aarop je opleiding op klachten en problemen reageert (w as
Betrokkenheid _04 tot 2012)
Communaliteiten Componentladingen
Communaliteiten Componentladingen
Alpha if item
deleted
0,65
0,80
0,87
0,74
0,86
0,85
0,84
0,91
0,82
0,72
0,85
0,86
% verklaarde variantie
73,4
Cronbach's Alpha
0,88
De bereikbaarheid van je instelling (openbaar vervoer e.d.)
0,41
0,64
Alpha if item
deleted
0,72
De restauratieve voorzieningen op je instelling
De sportvoorzieningen vanuit je instelling (w as Studieomgeving_03 tot 2012,
gew ijzigde vraagstelling vanaf 2013)
0,40
0,63
0,71
0,35
0,60
0,75
De horecavoorzieningen in je studiestad (kroegen, eetcafés, restaurants e.d.)
0,70
0,84
0,66
Het cultureel aanbod van je studiestad (bioscopen, theaters, evenementen e.d.)
0,67
0,82
0,67
% verklaarde variantie
50,8
Cronbach's Alpha
0,74
Studieomgeving (themascore)
Communaliteiten Componentladingen
De beschikbaarheid van w oonruimte in je studiestad
0,90
0,95
Alpha if item
deleted
n.v.t.
De betaalbaarheid van w oonruimte in je studiestad
0,90
0,95
n.v.t.
% verklaarde variantie
89,7
Cronbach's Alpha
0,89
Huisvesting (themascore)
6.3
Communaliteiten Componentladingen
NIEUWE THEMASCORES VANAF 2013
6.3.1 Achtergrond en basis voor besluitvorming door Studiekeuze123
Na afloop van de NSE 2012 is de NSE-vragenlijst door alle stakeholders bestudeerd en besproken. Op
basis hiervan is besloten om de vragenlijst op enkele punten aan te passen.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
45
Deze aanpassingen zorgden ervoor dat de samenstelling van de thema’s ten behoeve van de
berekening van de themascores10 in sommige gevallen diende te worden veranderd. Hoe de
besluitvorming hierover destijds tot stand is gekomen, wordt in deze paragraaf toegelicht, aangezien
dit afwegings- en besluitvormingsproces in de verantwoording van de NSE 2013 niet is behandeld.
Voor de volledigheid behandelen we het hier.
Niet alle themascores zijn van 2012 op 2013 veranderd. Het gaat feitelijk om drie typen themascores:

Gelijk gebleven thema’s

Aangepaste thema’s

Nieuwe thema’s
Bij de totstandkoming van de aanpassingen in de vragenlijst en de hieruit voortvloeiende
veranderingen in de samenstelling van de thema’s en berekening van de themascores is door
Studiekeuze123 de volgende lijn gevolgd:
1. De aanbevelingen over de vragenlijst door de onafhankelijke Werkgroep Vragenlijst NSE
(2012, zie ook paragraaf 6.3.2) zijn opgevolgd. Deze zijn gebaseerd op de validatie van
ResearchNed uit 2009 (Pass & van den Broek, 2009) en zijn door de Werkgroep Vragenlijst
NSE in 2012 verder aangevuld. De aanbevelingen bestonden uit het toevoegen van nieuwe
vragen en duidingsvragen, maar ook uit het verplaatsen, wijzigen en verwijderen van vragen.
Ook zijn nieuwe thema’s toegevoegd aan de vragenlijst.
2. Indien de door de onafhankelijke Werkgroep Vragenlijst voorgestelde thematische indeling van
de vragen niet overeenkwam met de uitkomsten van factoranalyses, zijn de uitkomsten van de
factoranalyses bepalend geweest voor de indeling van thema’s. Zo is het thema Internationale
Studenten opgesplitst in twee thema’s, namelijk Engels taalaanbod en Internationale
Studenten. Het thema stages is ook opgesplitst in twee thema’s, namelijk Stage en Opleiding
en Stage Ervaring. Het thema Huisvesting is ook opgesplitst in twee thema’s, namelijk
Huisvesting en Studieomgeving. De naam van het thema Betrokkenheid is veranderd in
Kwaliteitszorg.
3. Het Benchmarkbestand NSE 2013 (met daarin ook de resultaten uit de meetjaren 2010 t/m
2012) is qua structuur zodanig aangepast, dat de belangrijke uitgangspunten, namelijk
continuïteit en directe bruikbaarheid van de vragenlijst en de themascores, optimaal
gewaarborgd bleven.
6.3.2 Onafhankelijke Werkgroep Vragenlijst
De onafhankelijk Werkgroep Vragenlijst NSE (2012) heeft in 2012 een advies uitgebracht waarbij een
aantal vragen is toegevoegd, vervallen, een aantal blokken is versterkt en de routing voor
afstandsonderwijs is aangepast. Ook is het voorstel getest door een studentenpanel. De Werkgroep is
niet zover gegaan dat zij ook een advies heeft gegeven over hoe de themascores eruit moesten zien.
In de hierop volgende paragrafen wordt ingegaan op het trendbestand, de uitgangspunten die ten
grondslag lagen aan de afwegingen en analyses en tenslotte wordt aandacht besteed aan de
totstandkoming van de thema-indeling.
10
NB: Themascores zijn de gemiddelde scores van de vragen die betrekking hebben op hetzelfde onderwerp
(thema).
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
46
6.3.3 Trendbestand
Het huidige NSE 2014 Benchmarkbestand is een trendbestand met studentoordelen. In dit
trendbestand zijn de studentoordelen opgenomen vanaf 2010. Het jaar 2010 kan als nulmeting worden
beschouwd. De vragenlijst is in 2013 aangepast. Een deel van de vragen ligt in principe voor 9 jaar
vast, een andere deel voor 3 jaar.
6.3.4 Uitgangspunten van de afwegingen en analyses
Thema’s worden geconstrueerd (in feite: gemiddeld) op basis van inhoudelijk samenhangende items
uit de vragenlijst. Een nieuwe indeling van thema’s moet zorgvuldig worden verantwoord. De
bedoeling van deze paragraaf is dan ook om in te gaan op de afwegingen en analyses die hebben
geleid tot een aangepaste vragenlijst en aanpassing in de thema-indeling in 2013.
Belangrijke uitgangspunten van de afwegingen en analyses waren:

Continuïteit: het trendbestand is een meerjarig bestand en moet een meerjarig bestand
blijven, ondanks aanpassingen in de samenstelling van de thema’s en vragen;

Bruikbaarheid: een gebruiker moet het bestand direct kunnen gebruiken, zonder nadere
bewerkingen uit te hoeven voeren;

Kwaliteit van de data: de gehanteerde indeling van thema’s moet op een duidelijke manier
worden verantwoord.
6.3.5 Datakwaliteit (verantwoording thematische indeling van de vragen)
De onafhankelijke Werkgroep Vragenlijst heeft zich gebogen over de herziening van de NSE 2013
vragenlijst. Verder heeft bureau Sixtat een review uitgevoerd gericht op de overgang van de uitvoering
van de NSE van ResearchNed naar GfK. GfK heeft op basis van deze review een aantal additionele
analyses uitgevoerd betreffende de thematische indeling van de vragen op basis van het (voorlopige)
resultaatbestand uit 2013. Verder heeft GfK ook een analyse gedaan op basis van de data uit 2012.
Deze werkwijze wordt in paragraaf 6.3.6 nader toegelicht.
6.3.6 Review Sixtat betreffende transitie uitvoerder
Bureau Sixtat heeft een review uitgevoerd op de transitie qua uitvoering van ResearchNed naar GfK.
Dat vond plaats in twee fasen: de eerste was een algemene review op de overgang en de startfase van
de NSE 2013 en de tweede fase bestond uit een proefoplevering van het voorlopige Benchmarkbestand
van de NSE 2013.
In fase 1 van de review is het NSE-project in de volle breedte besproken, waarbij niet alleen de
werkzaamheden zelf werden besproken, maar bijvoorbeeld ook hoe de samenwerking en taakverdeling
tussen Studiekeuze123 en GfK in elkaar stak. Tijdens de 1e fase van de review is ook het GfKinventarisatiedocument besproken, waarin de controles en bewerkingen stonden beschreven, om zo bij gebrek aan gedetailleerde overdrachtsdocumentatie - bevestigd te krijgen wat exact gedaan moest
worden in termen van datahandling en -bewerking. Het gesprek in fase 1 heeft vooral tot meer
duidelijkheid geleid over de uit te voeren werkzaamheden en de zaken die daarbij specifieke aandacht
verdienden. Het GfK-document werd door Sixtat beoordeeld als juist en volledig.
In fase 2 is op basis van responsdata tot en met 11 februari 2013 een voorlopige bestandsoplevering
uitgevoerd, om te onderzoeken of dit bestand qua structuur en opbouw aan de vereisten voldeed,
maar ook om inhoudelijk te bepalen in hoeverre sprake was van opmerkelijke uitkomsten, die zouden
kunnen wijzen op een trendbreuk met 2012. Op basis hiervan is door bureau Sixtat geconcludeerd dat
er geen duidelijke risico’s (b)leken te zijn. Wel werd aandacht gevraagd voor een afgewogen
besluitvorming omtrent de themascores, gebaseerd op alle beschikbare informatie.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
47
6.3.7 Analyses en advies GfK
GfK heeft in de fase van de voorlopige bestandsoplevering, als follow-up op de review, een nadere
analyse uitgevoerd gericht op de groepering van de vraagitems onder de diverse thema’s. Het doel van
de analyse was om de besluitvorming hieromtrent door Studiekeuze123 beter te kunnen afwegen en
onderbouwen.
Vanuit de meting van 2012 bestond daar al een theoretische basis voor, maar vanwege mutaties in de
vragenlijst was het nodig de indeling nog eens tegen het licht te houden. Hiertoe is een verkennende
PCA11 uitgevoerd, met een drieledig doel:
1) Ten eerste om te controleren of de indeling van bestaande, ongewijzigde en van eerdere
metingen overgenomen thema’s nog standhield, met het oog op de mutaties in de vragenlijst;
dit bleek het geval.
2) Ten tweede had de PCA als doel om te bezien of de nieuw toegevoegde items konden worden
gegroepeerd volgens de verwachtingen, met andere woorden: kwam de indeling die bedacht is
bij het opstellen van de nieuwe vragenlijst overeen met de empirische werkelijkheid? Dit bleek
niet in alle gevallen zo te zijn, meer specifiek bij de thema’s stages, huisvesting en
internationale studenten (zie daarvoor de componentenmatrices in Tabel 6.3 tot en met Tabel
6.5, de items met een gele markering op dezelfde component horen empirisch gezien bij
elkaar).
3)
Een laatste doel van het uitvoeren van deze analyse en een aanvullende betrouwbaarheidsanalyse was om na te gaan of zowel bestaande als nieuw te vormen schalen voldoende interne
consistentie vertoonden om een berekening tot een themascore te rechtvaardigen. Dit bleek zo
te zijn, mits de uitkomsten van de PCA ten aanzien van de nieuwe items werden gevolgd.
De uitkomsten van deze analyses en het hieruit voortvloeiende advies zijn vastgelegd in de ‘Notitie
invloed veranderingen vragenlijst op oplevering NSE-2’ (GfK, 2013). De belangrijkste uitkomst was dat
op basis van de empirie (de echte tussentijdse responsdata) geadviseerd werd om elk van de
bovengenoemde thema’s te splitsen in twee separate themascores. Zie ook de onderstaande tabellen,
waaruit blijkt dat de items steeds uiteenvallen in 2 samenhangende thema’s (of componenten).
11
Zie voor een nadere toelichting op de PCA-methodiek de beschrijving in paragraaf 6.2.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
48
Tabel 6.3: Componentenmatrix voor thema Studieomgeving/Huisvesting
R o t a t e d C o m po ne nt M a t rix a
Co mpo nent
De bereikbaarheid van je instelling (o penbaar vervo er
e.d.)
De restauratieve vo o rzieningen o p je instelling
De spo rtvo o rzieningen vanuit je instelling
De ho recavo o rzieningen in je studiestad (kro egen,
eetcafés, restaurants e.d.)
Het cultureel aanbo d van je studiestad (bio sco pen,
theaters, evenementen e.d.)
De beschikbaarheid van wo o nruimte in je studiestad
(was vo o rheen Huisvesting_01)
De betaalbaarheid van wo o nruimte in je studiestad (was
vo
o rheennHuisvesting_02)
Extractio
M etho d: P rincipal Co mpo nent A nalysis.
1
2
,624
,121
,543
,298
,497
,342
,872
-,006
,864
-,023
,122
,918
,070
,938
Ro tatio n M etho d: Varimax with Kaiser No rmalizatio n.
a. Ro tatio n co nverged in 3 iteratio ns.
Tabel 6.4: Componentenmatrix voor thema Stage en Opleiding/Stage ervaring
R o t a t e d C o m po ne nt M a t rix a
Co mpo nent
De kwaliteit van de stagebegeleiding vanuit de o pleiding
(was vo o rheen Vo o rbereidingB ero epslo o pbaan_04)
De vo o rbereiding o p de stage do o r de o pleiding
De begeleiding o p je stageplek do o r het bedrijf o f de
instelling waar je stage lo o pt
Wat je tijdens je stage hebt geleerd
De aansluiting van de stages bij het o verige o nderwijs
(was vo o rheen Vo o rbereidingB ero epslo o pbaan_05)
1
2
,154
,878
,173
,885
,832
,112
,891
,105
,691
,414
Extractio n M etho d: P rincipal Co mpo nent A nalysis.
Ro tatio n M etho d: Varimax with Kaiser No rmalizatio n.
a. Ro tatio n co nverged in 3 iteratio ns.
Tabel 6.5: Componentenmatrix voor thema Internationale studenten/Engels taalaanbod
R o t a t e d C o m po ne nt M a t rix a
Co mpo nent
De gebo den hulp do o r je instelling (bijv. bij inschrijving,
huisvesting, visa e.d.)
De hulp do o r je instelling bij de integratie in de
Nederlandse cultuur (bijv. een Engelse o f Nederlandse
taalcursus, buddy-systeem)
De perso o nlijke begeleiding do o r je mento r/begeleider
1
2
,743
,320
,851
,108
,808
,148
Het aanbo d aan Engelstalige vakken
,155
,866
De beheersing van de Engelse taal van medewerkers van
de
instelling
Extractio
n M etho d: P rincipal Co mpo nent A nalysis.
,210
,838
Ro tatio n M etho d: Varimax with Kaiser No rmalizatio n.
a. Ro tatio n co nverged in 3 iteratio ns.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
49
Het advies van GfK is - als gezegd - volledig gebaseerd op de empirie (op de ‘echte data’), zodat
Studiekeuze123 op basis daarvan in staat werd gesteld een afweging te maken ten opzichte van de
meer theoretische basis, zoals neergelegd door de Werkgroep Vragenlijst.
Een ander element van de analyses die als follow-up op de review door GfK zijn uitgevoerd, waren de
vergelijkingen van de themascores tussen 2012 en 2013, met name gericht op de thema’s die qua
samenstelling zijn veranderd, of waar één of meerdere vraagitems qua vraagformulering is gewijzigd.
De uitkomsten van deze analyses zijn vastgelegd in het document ‘Check themascores op bestanden
2012’ (GfK, 2012). Hieruit bleek dat bij herberekening en vergelijking van de themascores voor 2012
en 2013 er nauwelijks sprake was van verschillen. Indien toch aanwezig, ging het slechts om
marginale verschillen.
Omtrent de themascores is er door Studiekeuze123, op basis van de analyses van GfK, de input en
adviezen van Bureau Sixtat en de Vrije Universiteit en na consultatie van het Deskundigenpanel,
uiteindelijk de keuze gemaakt om - op basis van de empirische realiteit - de thema’s stages,
huisvesting en internationale studenten op te splitsen in elk twee themascores.
6.4
WEGING
Om te corrigeren voor de responsverschillen tussen opleidingen en instellingen, is de netto respons
gewogen op het niveau van BRIN*CROHO*Locatie. Hiertoe is eerst de respons bepaald per mogelijke
combinatie. De weegfactor is vastgesteld door de proportie in de populatie te delen door de proportie
in de respons.
Vervolgens is de “range” van de resulterende weegfactoren onderzocht om vast te stellen in hoeverre
sprake was van extreme weegfactoren. Er was geen sprake van extreme waarden aan het ‘lage
uiteinde’ van het spectrum: de laagste waarde bedroeg 0,34. De weegfactoren boven een waarde van
4 zijn op 4,0 gefixeerd, zoals in 2013. In totaal zijn 34 (van de in totaal 2.939) cellen gefixeerd,
corresponderend met 74 respondenten. Een cel was in dit geval een BRIN*CROHO*Locatie combinatie.
22 cellen hadden een weegfactor tussen de vier en zes; in zeven cellen lag de weegfactor tussen zes
en 10 en in vijf gevallen had de weegfactor een waarde van meer dan 10.
Tot slot is de weegfactor ‘herschaald’ (door de weegfactor te delen door het gemiddelde gewicht),
zodat het gemiddelde gewicht wederom uitkwam op een waarde van 1 en aldus voor de totale groep
de ongewogen aantallen gelijk waren aan de gewogen aantallen (Stichting Studiekeuze123, 2014f).
6.5
SYNCHRONISAT IE MET VOORGAANDE METINGEN
Om de trendbestanden op te stellen, was een synchronisatie van de organisatorische mutaties op basis
van het CROHO-register nodig. Dit gebeurde als volgt:

update voor mutaties tussen aanlevering en afsluiting veldwerk NSE 2014;

update voor mutaties die ten opzichte van voorgaande jaren hadden plaatsgevonden.
De mutaties konden betrekking hebben op BRIN, CROHO en Locatie. Om dit te inventariseren zijn het
meerjarige Benchmarkbestand, de door instellingen aangeleverde studentgegevens (NSE 2014) en het
op dat moment meest actuele CROHO-register (van 31-01-2014) naast elkaar gelegd. Daarnaast is
gebruik gemaakt van een door ResearchNed geleverd bestand met BRIN/CROHO mutaties die niet in
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
50
het CROHO-register zijn verwerkt. Het aantal te synchroniseren zaken was beperkt (ongeveer 30
opleidingen).
In de door GfK uitgeleverde bestanden (als belangrijkste het meerjarige Benchmarkbestand) is in de
variabelen BRINActueel, BRINNaamActueel, CROHOActueel en CROHONaamActueel de meest actuele
naam en codering van instelling en opleiding terug te vinden. De benaming en codering, als
oorspronkelijk aangeleverd door de instelling in het desbetreffende jaar, zijn nog altijd terug te vinden
in de variabelen BRIN, BRINNaam, CROHO en CROHONaam.
6.6
AANMAAK RESULTAATBES TANDEN
Op basis van bestanden uit eerdere jaren en het bestand voor de NSE 2014 is door GfK een meerjarig
moederbestand gemaakt. Dit moederbestand is gebruikt als basis voor de bestanden voor de NSE
2014.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
51
7.
OPGELEVERDE PRODUCTEN
7.1
BESTANDEN
Na afloop van het veldwerk is er een aantal bestanden geproduceerd. Het betrof databestanden:

voor de deelnemende instellingen;

voor verwerking van de NSE-resultaten door Studiekeuze123 en door anderen.
Daarnaast is er - in opdracht van Studiekeuze123 - een volledig nieuwe Factsheet ontworpen en
geprogrammeerd, welke is verstuurd naar het CvB/de directie van elke deelnemende instelling. De
NSE oordelen zijn geïntegreerd in de Studiekeuzedatabase van Studiekeuze123 voor publicatie op de
website www.studiekeuze123.nl.
De oplevering van bestanden vond plaats in de beveiligde GfK Drive omgeving. Met inloggegevens kon
men daar de door GfK voor de gebruiker klaargezette bestanden downloaden.
Hieronder volgt een algemene beschrijving van alle in het kader van de NSE 2014 uitgeleverde
bestanden. Detailinformatie is beschikbaar in de NSE productencatalogus.
7.1.1 Bestanden voor deelnemende instellingen
Codeboek
De wijzigingen in het openbaar Benchmarkbestand worden elk jaar gedocumenteerd in het Codeboek
(2014e). Het Codeboek geeft de semantiek van de variabelen in het SPSS bestand. Het bevat ook een
gedetailleerde beschrijving van hoe wijzigingen in de vragenlijst sinds 2013 zijn doorgevoerd in het
huidige Benchmarkbestand.
De basis voor het huidige Codeboek is gelegd tijdens de NSE 2013, toen door een aantal wijzigingen in
de vragenlijst het Benchmarkbestand qua opbouw is veranderd. Studiekeuze123 heeft er toen voor
gekozen om de wijzigingen in de vragenlijst met terugwerkende kracht door te voeren in het
Benchmarkbestand. Zie voor meer informatie paragraaf 6.3. Bij de NSE 2014 is de structuur van het
bestand nauwelijks gewijzigd; wel is de variabele Studiejaar (aangeleverd door instelling) en de
variabele StudiejaarStudent (als aangegeven door student) aan het Benchmarkbestand toegevoegd.
Deze variabelen zijn uitgeleverd op verzoek van instellingen, om nadere analyses naar studiefase/-jaar
beter mogelijk te maken.
In het Codeboek en in het SPSS-bestand zijn in de beschrijving van de variabelen aantekeningen
gemaakt over wijzigingen, zodat een verwerker die het Codeboek niet bij de hand heeft, toch een
indicatie heeft van de wijzigingen. Zie Tabel 7.1 en 7.2.
Tabel 7.1: Voorbeeld documentatie SPSS-bestand (betreft wijziging per 2014)
Tabel 7.2: Voorbeeld documentatie SPSS-bestand (betreft wijziging per 2013)
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
52
Openbaar Benchmarkbestand (2010-2014)
Dit bestand bevat voor alle deelnemende instellingen alle antwoorden sinds 2010 op de standaard NSE
vragenlijst. Het bestand is geanonimiseerd. Bovendien zijn door middel van verrijking gegevens uit
externe bronnen (als het CROHO-register) en gegevens uit de door instellingen aangeleverde
informatie over studenten toegevoegd (zie ook hoofdstuk 3). Het bestand bevat geen instellingsspecifieke vragen of informatie (labels) en ook geen privacygevoelige gegevens. Het
Benchmarkbestand is te openen en te bewerken in het softwarepakket SPSS (Statistical Package for
the Social Sciences) van IBM Corp (2013). Dit bestand is tevens een openbaar bestand, in die zin dat
het bij Studiekeuze123 opvraagbaar is door externe partijen. Het Benchmarkbestand voor de NSE
2014 heet ‘140516 Definitief Benchmarkbestand (2010-2014) v1.0.sav’. Met een digitale handtekening
kan de authenticiteit van het bestand vastgesteld worden. De digitale handtekening voor dit bestand
(2014) is: 06a0c568c41a5c98fdd8e96d3acf19a8.
Het bestand bevatte de volgende variabelen: random volgnummer, jaar, weegfactor, actuele
instellingscode,
actuele
instellingsnaam,
oorspronkelijke
instellingscode,
oorspronkelijke
instellingsnaam, actuele opleidingscode, actuele opleidingsnaam, oorspronkelijke opleidingscode,
oorspronkelijke opleidingsnaam, locatie volgens CROHO, sector, sectornaam, soort hoger onderwijs,
type hoger onderwijs, gemeentecode, stedelijkheid, landsdeel, numerus fixus, decentrale selectie,
bekostiging, opleidingsvorm (vt/dt/du), opleidingsvorm (vt/dt), alle tevredenheidsoordelen,
duidingsvragen, contacttijd, huur, woonsituatie en de antwoorden op de ultimate question. De
antwoorden op de vragen over Handicap & Studie, internationale studenten en Engels taalaanbod
waren niet opgenomen.
Nieuw dit jaar is dat in het Benchmarkbestand ook de achtergrondvariabele ‘studiejaar’ is opgenomen.
Er is beschikking over het studiejaar zoals aangeleverd door de hoger onderwijsinstelling en over het
antwoord van de respondent van welk studiejaar hij/zij de meeste vakken volgt. Omdat beide
variabelen hun zwakheden hebben, is besloten om beide variabelen aan het benchmarkbestand toe te
voegen, getiteld ‘Studiejaar’ en ‘Studiejaarstudent’:
Studiejaar: Het veld ‘studiejaar’ wordt aangeleverd door de deelnemende hoger onderwijsinstellingen
als eerstejaars of ouderejaars onder de volgende definitie:


Eerstejaars: student is in 2013 ingeschreven voor huidige hoofdopleiding.
Ouderejaars: student is <2013 ingeschreven voor huidige hoofdopleiding.
Studiejaarstudent: Deze variabele bevat het antwoord op vraag 9 uit de vragenlijst, waarbij de student
wordt gevraagd naar het studiejaar waarin hij/zij studeert. De student wordt hier gevraagd het
studiejaar in te vullen van het jaar waarin hij/zij de meeste vakken volgt.
Een belangrijk verschil tussen beide variabelen is dat de eerste wordt aangeleverd door de instelling en
de tweede door de student. De eerste variabele kan als formeel juist beschouwd worden, de tweede
alleen als mening of observatie. Beide variabelen zijn vanaf de NSE 2014 opgenomen in de bestanden
en niet met terugwerkende kracht aangevuld.
Studiekeuze123 heeft een analyse gedaan over de eerste 160.000 studenten die de NSE 2014 hadden
ingevuld. Uit de analyse bleek dat instellingen die studenten markeerden als eerstejaars studenten en
waarvan studenten aangaven de meeste vakken in het eerste jaar te volgen overeenkwam met
91,1%. Een groep van 8,9% van 160.000 studenten waren volgens de instelling eerstejaars
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
53
studenten, maar gaven zelf aan voornamelijk vakken in tweede, derde, vierde en zelfs zesde jaar te
volgen.
Van de ouderejaars studenten gaf 11,8% van de studenten aan de meeste vakken in het eerste jaar
te volgen, terwijl deze gemarkeerd waren door de instelling als ouderejaars studenten.
Tabel 7.3: Studiejaar eerstejaars en ouderejaars volgens onderwijsinstelling afgezet tegen
mening studenten
Jaar binnen soort onderwijs
Studiejaar
Percentage
Aantal
Eerstejaars
1
91,1%
53.450
volgens
2
5,8%
3.398
onderwijsinstelling
3
1,7%
983
4
1,5%
866
6
0,0%
1
Totaal
100,0%
58.698
Ouderejaars
1
11,8%
11.573
volgens
2
35,7%
35.124
onderwijsinstelling
3
28,8%
28.291
4
23,6%
23.226
5
0,0%
2
6
0,0%
32
7
0,0%
5
8
0,0%
5
Totaal
100,0%
98.258
De antwoorden van de eerste 160.000 respondenten van de NSE 2014 uitgesplitst naar master:
Tabel 7.4: Studiejaar master student volgens onderwijsinstelling afgezet tegen mening studenten
Studiejaar volgens onderwijsinstelling
Aantal
Eerstejaars
Master 1
5.934
Master 2
396
Master 3
105
Master 4
208
Ouderejaars
Master
Master
Master
Master
1
2
3
4
7.827
6.060
1.849
723
Hier is zichtbaar dat 5.934 studenten zijn aangeleverd door de instelling als een eerstejaars master
student, maar waarvan 709 studenten aangaven voornamelijk vakken in het tweede, derde en vierde
jaar te volgen. Er waren 7.827 studenten gelabeld als ouderejaars student door de instelling, die zelf
aangaven de meeste vakken in het eerste jaar van de opleiding te volgen. Deze 'mismatch' lijkt
grotendeels een logische achtergrond te hebben, doordat er een verschil bestaat tussen hoe de
student geregistreerd staat en hoever de student inmiddels daadwerkelijk is gevorderd binnen de
studie.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
54
Instellingsbestand
Het Instellingsbestand is een extract uit het Benchmarkbestand met de antwoorden van alle
deelnemende studenten van een specifieke instelling. Het is geleverd in SPSS formaat en op verzoek in
Microsoft Office Excel formaat. Bovendien bevatte het Instellingsbestand de instellings-specifieke
vragen (indien gesteld), de informatie die door de instelling zelf was aangeleverd in labels, de
achtergrondkenmerken (leeftijd, geslacht, vooropleiding en etniciteit) en de antwoorden op Handicap &
Studie, internationale studenten en Engels taalaanbod.
Besloten is dit jaar de variabele `Toestemming’ toe te voegen aan het blok ‘Handicap en Studie’. Deze
laatste variabele komt alleen voor in het instellingsbestand. In het geval een student aangeeft een
beperking, aandoening of ziekte te hebben wordt vervolgens gevraagd of deze gegevens gedeeld
mogen worden met de instelling. Dit is noodzakelijk vanwege de Wbp omdat het hier bijzondere
persoonsgegevens betreft (zie eerder in paragrafen 3.7 en 5.5). Indien de student akkoord gaat met
terug leveren krijgt hij/zij de vervolgvragen en zal er geen verdere bewerking op de data plaatsvinden.
Indien de student geen toestemming geeft deze gegevens te delen, wordt zijn antwoord op de vraag of
hij een beperking, aandoening of ziekte heeft gewist en zijn overige vragen over Handicap & Studie
niet ingevuld.
Sleutelbestand
Het Sleutelbestand legt de relatie tussen het ID als gebruikt in de NSE en het StudentID als
aangeleverd door de instelling. Dit Sleutelbestand stelde instellingen in staat om de NSE-resultaten te
koppelen aan andere gegevens die in hun studentenregistratie beschikbaar waren (denk bijvoorbeeld
aan studievoortgang). Het bestand werd geleverd in SPSS formaat. Dit bestand is alleen geleverd aan
instellingen waarmee de aanvullende overeenkomst is afgesloten.
Open vraag bestand
Dit bestand bevatte voor iedere instelling antwoorden van alleen de eigen studenten op de volgende
open vraag, die als afsluiting van de NSE vragenlijst werd gesteld:
“Heb je nog wensen of ideeën voor de verbetering van je opleiding of heb je verder nog opmerkingen?
De door jou geplaatste opmerkingen worden doorgegeven aan jouw instelling. Zij gebruiken deze
informatie voor het verbeteren van het onderwijs.”
De open antwoorden op bovengenoemde vraag zijn achteraf niet bewerkt en werden dus in ruwe vorm
uitgeleverd aan de instellingen.
Naar aanleiding van de NSE 2013 bleek bij diverse instellingen de behoefte te bestaan om de open
antwoorden tot op een lager niveau te kunnen terugkoppelen en zo beter te kunnen gebruiken voor
een kwaliteitsverbetering binnen hun instellingen. In samenspraak met Studiekeuze123 is daarom
besloten om – naast de opleidingsnaam en locatie - drie extra kenmerken mee te leveren:
opleidingsvorm (voltijd, deeltijd, duaal), Studiejaar (eerstejaars versus ouderejaars, volgens instelling)
en StudiejaarStudent (Bachelor 1-4, Master 1-4, Oude Stijl 1-8 en Associate degree 1-2). Het bestand
werd geleverd in Excel formaat via de beveiligde downloadomgeving (GfK Drive).
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
55
7.1.2 Overige verwerking
Populatiebestand
Het Populatiebestand is een bestand waarin de populatie (bruto N) en de respons (netto n) is
opgenomen en wordt uitgesplitst naar alle mogelijke combinaties van de volgende
achtergrondkenmerken: BRINActueel, CROHOActueel, Locatie, Fixus, Decentraal, Bekostiging,
Opleidingsvorm3, Geslacht, Leeftijd, Etniciteit, Vooropleiding, Studiejaar en Woonsituatie. Dit bestand
is de basis voor de beslissing op welk niveau wel/niet wordt gerapporteerd in de Studiekeuzedatabase
en wordt door Studiekeuze123 gebruikt als naslagwerk. Dit bestand werd gebruikt bij de beslisregels
voor het tonen van NSE resultaten op www.studiekeuze123.nl en voor Studie in Cijfers. Tevens werd
(een aggregatie van) dit bestand gebruikt voor de Studiekeuzedatabase. De beslisregels staan op de
website www.studiekeuzeinformatie.nl.
Benchmarkbestand Plus
Het Benchmarkbestand Plus is een versie van het reguliere Benchmarkbestand aangevuld met de
achtergrondkenmerken Leeftijd en Geslacht plus alle antwoorden van het blok Handicap & Studie
(vraag 33-40). Dit bestand is gebruikt voor verwerking door Studiekeuze123 voor Studie in Cijfers
(www.studiekeuzeinformatie.nl/studieincijfers) en de Studiekeuzedatabase (zie paragraaf 7.3).
7.2
FACTSHEETS
Iedere deelnemende instelling ontving bij de definitieve bestandoplevering (16 mei 2014) ook een
Factsheet op instellingsniveau.
Op basis van de in eerdere jaren geconstateerde problemen met de leesbaarheid van de oude
Factsheet, heeft Studiekeuze123 het initiatief genomen om de Factsheet op een andere wijze vorm te
geven. Uitgangspunt was ten eerste de informatie visueel aantrekkelijker te maken en ten tweede het
beperken tot de essentie van de te presenteren gegevens.
Een grafisch ontwerper heeft het ontwerp gemaakt en GfK heeft het ontwerp geprogrammeerd, zodat
de achterliggende gegevens voor elke instelling op de juiste wijze konden worden gepresenteerd.
De voorkant van de Factsheet bestond uit een overzicht van een aantal tevredenheidsvragen en
ontwikkelingen (zie Figuur 7.2):

Bovenaan, horizontaal, is te vinden: algemene tevredenheid over de opleiding, sfeer op de
opleiding en of de student de studie zou aanraden aan anderen.

Van boven naar beneden de themascores van de instelling voor de NSE 2014, inclusief
vergelijking met vorig jaar en met de landelijke themascores dan wel met een door de
instelling aangegeven referentiegroep.
Instellingen konden zelf kiezen met welke instellingen zij werden vergeleken op de Factsheets. Zij
konden worden vergeleken met het landelijk gemiddelde (uitgesplitst naar WO of HBO). In plaats van
dit landelijk gemiddelde hadden zij de mogelijkheid om zichzelf te vergelijken met maximaal zeven zelf
te kiezen instellingen (zelf gekozen referentiegroep). Tien instellingen hebben van deze laatste
mogelijkheid gebruik gemaakt.
Op de achterkant van de Factsheet zijn de scores voor de onderliggende items (2013 en 2014)
vermeld, waarbij ook is aangegeven of de score in 2014 significant lager of hoger was dan in 2013.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
56
Middels een symbool is getoond of het item significant hoger, lager, of dat er geen significant verschil
is met het landelijk gemiddelde of een zelf gekozen referentiegroep. Zie Figuur 7.1.
Figuur 7.1: Gebruikte symbolen op Factsheet NSE 2014
Een wens van de instellingen was om de Factsheet meer eigen te maken. Daarom was het voor de
instelling mogelijk een logo op te laten nemen op de Factsheet. Van deze mogelijkheid hebben 39
instellingen gebruik gemaakt.
Naast een Factsheet voor de deelnemende instellingen is er ook een Factsheet ontwikkeld voor
respectievelijk het gehele WO en het gehele HBO. Deze staan op www.studiekeuzeinformatie.nl.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
57
Figuur 7.2: Fictief voorbeeld van de voorzijde van de Factsheet
De Factsheets zijn op schrift verstuurd naar het CvB dan wel de directie van deelnemende instellingen
en via de downloadomgeving (via GfK Drive) digitaal beschikbaar gesteld aan de Contactpersonen NSE
van de instellingen.
Op het vernieuwde ontwerp heeft Studiekeuze123 veel positieve reacties mogen ontvangen uit het
veld.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
58
De voor de Factsheets gehanteerde methode voor het statistisch Figuur 7.3: Overlappende
toetsen van de verschillen tussen twee percentages is gebaseerd op betrouwbaarheidsmarges
50%
het berekenen van de betrouwbaarheidsmarges (95%) rond beide
gemiddelden. Vervolgens werd onderzocht of deze marges met elkaar
overlapten (zie Figuur 7.3 voor het principe). Zo ja, dan verschilden de 40%
gemiddelden niet van elkaar. Zo nee, dan mocht worden
geconcludeerd dat er sprake was van een statistisch significant 30%
verschil.
De berekening van de betrouwbaarheidsmarges rond de gemiddelde
scores vond plaats volgens de volgende formule: 1,96*SD/wortel(n).
20%
10%
Deze methode is wel iets conservatiever (er komen minder significante
verschillen uit) dan de methode die het verschil tussen beide
0%
Percentage A Percentage B
gemiddelden toetst. Nadeel van deze laatste toets is echter dat die
moeilijker te visualiseren is. Voordeel is wel dat de resultaten bij de tweede toets-optie makkelijker in
SPSS zijn na te rekenen (door middel van ‘Compare Means’). Voor volgend jaar gaan Studiekeuze123
en GfK deze afweging nog eens gezamenlijk maken, omdat ook voor deze tweede manier van toetsen
zeker iets te zeggen valt.
7.3
VERWERKING STUDENTEN OORDELEN IN STUDIEKEUZEDATABASE (DB14.4.3) &
(DB14.5.2)
Om aankomende studenten de gelegenheid te geven een weloverwogen studiekeuze te maken worden
op de website van Studiekeuze en in de Studiekeuzedatabase onder andere studentenoordelen
opgenomen. Studenten in Nederland wordt middels de Nationale Studenten Enquête (NSE) gevraagd
een oordeel te geven over de opleiding, de instelling en de studiestad. Ook wordt aan studenten met
een studiebeperking (handicap) gevraagd de voorzieningen hiervoor te beoordelen.
7.3.1 Cleaning ten behoeve van koppeling met de Studiekeuzedatabase
De Studiekeuzedatabase van Studiekeuze123 bevat alleen opleidingen waarbij nieuwe instroom van
studenten mogelijk is. In de NSE zijn ook studenten ondervraagd van opleidingen die nog actueel zijn,
maar waar geen nieuwe instroom mogelijk is. De resultaten van deze opleidingen zijn niet opgenomen
in de Studiekeuzedatabase, omdat deze opleidingen niet meer voorkomen in de Studiekeuzedatabase.
Het betrof 152 opleidingen waarbij studenten wel deelnamen aan de NSE, maar die geen nieuwe
instroom meer accepteerden.
Om te kunnen koppelen met de Studiekeuzedatabase zijn de historische opleidingsgegevens van 47
opleidingen omgezet naar de actuele situatie12. Het betrof hierbij gewijzigde instellingen, opleidingen
en locaties. Zo zijn bij één particuliere instelling alle locaties samengevoegd tot één locatie ‘Diverse
locaties’, omdat de Studiekeuzedatabase deze samenvoeging ook hanteert. Voor acht opleidingen is de
locatie omgezet van de gemeentenaam naar de naam van de vestigingsplaats om de opleiding te
kunnen koppelen met de Studiekeuzedatabase.
Voor 2.767 bachelor-, master- en Associate degree opleidingen zijn studentoordelen opgenomen in de
Studiekeuzedatabase. Dat betekent dat er studentoordelen zijn voor respectievelijk 77%, 50% en 29%
12
Peildatum CROHO: 25 april 2014
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
59
van de opleidingen waarvoor instroom in het collegejaar 2014-2015 mogelijk is. De exacte cijfers zijn
te vinden in Tabel 7.5. Om de resultaten van de NSE op te kunnen nemen in de Studiekeuzedatabase
is een aantal bewerkingsstappen gezet welke in onderstaande paragrafen worden toegelicht.
Allereerst is het opleidingsaanbod uit de NSE en de Studiekeuzedatabase gecontroleerd op
inconsistenties. Vervolgens zijn de gemiddelde themascores per opleiding berekend. Bij het berekenen
van de geaggregeerde resultaten is telkens gecontroleerd op voldoende respons binnen een opleiding.
Tabel 7.5 toont het aantal opleidingen dat is opgenomen in de database. Indien er geen
studentenoordelen beschikbaar zijn van de NSE 2014, worden de oordelen van de NSE 2013
opgenomen in de Studiekeuzedatabase. Indien ook deze ontbreken dan worden er geen
studentenoordelen weergegeven. We gebruiken de studentenoordelen van maximaal één jaar oud.
7.3.2 Beslisregels en controle van respons per opleiding
Aangezien de oordelen middels een enquête zijn verkregen, zijn criteria opgesteld op basis waarvan
een oordeel al dan niet wordt meegenomen in de Studiekeuzedatabase. Zo wordt voorkomen dat het
gemiddelde oordeel is gebaseerd op een niet representatieve selectie van studenten. Opname in de
Studiekeuzedatabase gebeurt op grond van onderstaande criteria.
(1) Minimale respons van 5
(2) Maximale betrouwbaarheidsmarge van 0.5
Opleidingen worden opgenomen in de Studiekeuzedatabase wanneer voldoende studenten van de
opleidingen hebben deelgenomen aan de NSE. De grens ligt bij een minimale respons per opleiding
van vijf respondenten. Dit houdt in dat minstens vijf studenten de vragenlijst tot en met de algemene
oordeelvragen hebben ingevuld (criterium Benchmarkbestand). Ook wordt sinds 2013 gekeken naar de
betrouwbaarheidsmarge van het oordeel. Deze mocht niet meer dan .5 bedragen, hetgeen inhoudt dat
de gemiddelde score .5 hoger of .5 lager kan liggen. Met andere woorden, een getoond studentoordeel
van 3,5 ligt in theorie maximaal tussen de 3,0 en 4,0. Overigens is bij de berekening van de marge
een eindigheidscorrectie toegepast13. Bij de berekening van betrouwbaarheidsmarges wordt onder
andere rekening gehouden met het aantal oordelen. Hoe groter het aantal oordelen, des te kleiner de
marge. De eindige populatiecorrectie houdt rekening met het feit dat het aantal oordelen af en toe de
populatie aan oordelen benaderd (binnen bijvoorbeeld een opleiding).
7.3.4 Controleren van respons per vraag
Niet alle respondenten hebben alle vragen ingevuld (‘missing values’ of ‘niet van toepassing’).
Wanneer een bepaalde vraag door minder dan vijf respondenten is beantwoord, is de gemiddelde
score niet opgenomen in de Studiekeuzedatabase, omdat de kans te groot is dat deze score niet
betrouwbaar is.
7.3.5 Samenvoegen van opleidingen bij onvoldoende respons
Indien een opleiding te weinig respons had, is op basis van de studiecode gezocht naar een
aanverwante opleiding waar deze mee kon worden samengevoegd. Ter verbetering van de
zichtbaarheid van veel opleidingen zijn in 2014 meer opleidingen samengevoegd dan in 2013. Dit is
13
Een eindigheidscorrectie betreft een statistische correctie om te corrigeren voor discrepanties tussen steekproef
en populatie. Het wordt voornamelijk gebruik wanneer de populatie relatief klein is en de steekproef (gerelateerd
aan de populatie) groot. Voor meer informatie zie ook:
http://www.studiekeuzeinformatie.nl/studiekeuzedatabase/over-studiekeuzedatabase/beslisregels-voor-tonen-vannse-resultaten
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
60
onder andere te zien in Tabel 7.5. Opleidingen zijn niet opgenomen indien de respons te laag was, de
marge te groot was en er geen aanpalende opleiding kon worden gevonden.
Van de 1.559 voltijd bacheloropleidingen hebben 150 opleidingen geen studentenoordelen in de
Studiekeuzedatabase vanwege een te lage respons of omdat de opleiding niet deelnam aan de NSE.
Voor 77 opleidingen zijn de oordelen van verschillende locaties (minimaal vijf respondenten) of van
verwante opleidingen (met name lerarenopleidingen) samengevoegd om te komen tot een voldoende
grote steekproef of een kleinere marge (op opleidingsniveau). Wanneer een opleiding is samengevoegd
met een andere opleiding is dit vermeld in het veld ‘Noot’ in de Studiekeuzedatabase. Voor de overige
opleidingen staan de aantallen in de onderstaande tabel.
Tabel 7.5: Opname studentoordelen in de Studiekeuzedatabase
Voltijd
Aantal opleidingen in
DB
Aantal opleidingen met
oordeel
Waarvan een
samenvoeging
Geen oordeel
in %
Gevuld
Niet gevuld
Deeltijd
Duaal
Totaal
Ba
Ma
Ad
Ba
Ma
Ad
Ba
Ma
Ad
1.559
990
74
705
567
128
188
70
36
4.317
1.409
647
32
440
148
32
67
22
7
2.804
77
122
2
67
8
5
11
2
-
294
150
343
42
265
419
96
121
48
29
1,513
90.4% 65.4% 43.2% 62.4% 26.1% 25.0% 35.6% 31.4%
19.4% 65.0%
9.6%
80.6% 35.0%
34.6% 56.8% 37.6% 73.9% 75.0% 64.4% 68.6%
7.3.6 Aggregeren: het berekenen van de scores per opleiding
Per opleiding zijn de gemiddelde scores per vraag berekend. Om te corrigeren voor responsafwijkingen
zijn gewogen gemiddelden meegenomen. Hierbij is gebruik gemaakt van de weegfactor aanwezig in
het Benchmarkbestand. Naast een gewogen gemiddelde is per opleiding het aantal respondenten, de
standaarddeviatie en de betrouwbaarheidsmarge per vraag opgenomen in de Studiekeuzedatabase. Bij
de berekening van de betrouwbaarheidsmarge is rekening gehouden met de eindigheidscorrectie (om
te corrigeren voor benadering populatie van respons). In Tabel 7.6 staan de verschillende
aggregatieniveaus weergegeven. In de Studiekeuzedatabase zijn ook oordelen opgenomen die
specifiek aan studenten met een handicap zijn voorgelegd. Op basis van deze oordelen is een tabel
berekend per instellingslocatie. Bij de berekening van deze tabel zijn dezelfde beslisregels gebruikt als
bij de andere tabellen.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
61
Tabel 7.6: Overzicht tabellen met studentoordelen in de Studiekeuzedatabase
Tabel in Studiekeuzedatabase
Omschrijving
Ba voltijd
Ma voltijd
Ba en Ma deeltijd
Ba en Ma dual
Opleidingen_Vestigingen
Studies
Steden
Vestigingen
Handicapoordelen per vestiging
Alle voltijd bachelor opleidingen
Alle voltijd master opleidingen
Alle deeltijdopleidingen (Ba & Ma)
Alle duale opleidingen (Ba & Ma)
Alle opleiding-vestigingslocaties
Oordelen per studie (aggregatieniveau in SKDB)
Oordelen per studiestad
Oordelen per instellingslocatie
Handicapoordelen per instellingslocatie
7.4
VERWERKING STUDENTEN OORDELEN IN STUDIE IN CIJFERS 2014-2015
Om in één oogopslag een aantal relevante kenmerken van een opleiding weer te kunnen geven, biedt
Studiekeuze123 het product Studie in Cijfers (SiC) - ook wel bekend als de Studiebijsluiter - aan. De
plaatjes waarop de kernindicatoren van zowel de opleiding zelf als de landelijke gemiddelden worden
getoond, zijn voor deelnemende instellingen geïntegreerd in de aangeboden opleidingsinformatie op
www.studiekeuze123.nl. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om de plaatjes op te nemen in
voorlichtingsmateriaal zoals bijvoorbeeld informatiefolders en (opleidings)websites van de instellingen
zelf.
Vanwege inhoudelijke overwegingen zijn niet alle gepubliceerde indicatoren voor HBO- en WOopleidingen exact gelijk. Voor beide type opleidingen geldt evenwel dat enkele Studie in Cijfersgegevens afkomstig zijn uit de NSE 2014 of met behulp van NSE-data worden samengesteld. Het
algemene oordeel over de studie (HBO en WO) en de door eerstejaarsstudenten ervaren hoeveelheid
contacttijd (HBO) zijn volledig te herleiden vanuit de responsgegevens van de NSE. Voor de verdeling
van het aantal eerstejaarsstudenten per onderwijslocatie (HBO en WO) is deels gebruikgemaakt van
het populatiebestand van de NSE.
Evenals de Studiekeuzedatabase wordt Studie in Cijfers ingezet om studiekiezers te informeren. De op
dat moment meest actuele versie van de Studiekeuzedatabase (DB14.4.0) diende als basis voor Studie
in Cijfers 2014-2015. Hiervoor zijn enkel opleidingen met de mogelijkheid tot nieuwe inschrijvingen
voor het studiejaar 2014-2015 geselecteerd. Voor Studie in Cijfers is deze selectie echter
teruggebracht tot alle bekostigde bacheloropleidingen die in voltijd worden aangeboden.
In het vervolg van deze paragraaf wordt per Studie in Cijfers-indicator, waar de NSE een rol in speelt,
beschreven waar de bewerkingen uit bestaan en op hoeveel opleidingen deze van toepassing zijn voor
de uitvoering van Studie in Cijfers 2014-2015. Tabel 7.7 toont een beknopt overzicht van de
uiteindelijk meegenomen aantallen opleidingen en locaties naar onderwijsniveau. Sommige opleidingen
starten voor het eerst in studiejaar 2014-2015 en worden daarom opgenomen in Studie in Cijfers,
maar deze opleidingen hebben nog niet deel kunnen nemen aan de NSE.
Tabel 7.7: Aantallen per vertegenwoordigde indicator Studie in Cijfers 2014-2015
Opleidingen
Locaties
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
Opleidingen
Locaties
62
HBO
Studie in Cijfers totaal
Verdeling instroom
Algemeen oordeel studie
Ervaren contacttijd eerstejaars
873
136
831
729
HBO
WO
WO
1.039
293
994
n.v.t.
397
4
381
n.v.t.
402
8
385
n.v.t.
Bij opleidingen WO werd gebruik gemaakt van cijfers van de instellingen zelf (geprogrammeerde
contacturen) in plaats van cijfers uit de NSE. Vandaar dat hier n.v.t. staat. Het cijfer over de
contacttijd voor HBO werd per opleiding en niet per locatie getoond. Vandaar dat ook daar n.v.t. staat.
7.4.1 Aantal eerstejaars
De instroomcijfers voor Studie in Cijfers werden in eerste instantie op opleidingsniveau berekend
vanuit het door de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) verstrekte 1 cijfer HO (1cHO). Het 1cHO is een
extract uit het Centraal Register Inschrijving Hoger Onderwijs (CRI-HO). In dit bestand staan alle
inschrijvingen en examens van studenten in het hoger onderwijs (WO en HBO). De aantallen
eerstejaarsstudenten in de Studie in Cijfers-plaatjes werden – indien van toepassing – per locatie
gepresenteerd. Het 1cHO bevat dergelijke informatie niet. Daarom werden in zulke gevallen de
populatiegegevens van de NSE gebruikt om de procentuele verdeling van het aantal eerstejaars naar
locatie te bepalen.
Wanneer uit het 1cHO bijvoorbeeld bleek dat een opleiding die in Amsterdam en Rotterdam werd
aangeboden in totaal 110 nieuwe studenten telt en de betreffende instelling had voor de NSE 60
eerstejaars van de locatie Amsterdam en 40 van de locatie Rotterdam aangeleverd, dan toonde Studie
in Cijfers een instroom van 66 voor Amsterdam en 44 voor Rotterdam. De NSE-verdeling van 60 en 40
(in dit geval dus ook 60% en 40%) werd doorberekend op het 1cHO-aantal (60% van 110 is 66 en
40% van 110 is 44).
Voor een optimale koppeling van de gegevens werden bepaalde conversies doorgevoerd in het NSEbestand. Dit had tot doel om alle bronnen zoveel mogelijk te actualiseren.
In het HBO betekende dit, bezien vanuit het Populatiebestand van de NSE, het volgende:
Vanwege joint degrees en andere bekende samenwerkingsverbanden werden negen
combinaties van instelling, opleiding en locatie samengevoegd tot vier bundelingen.
Eén BRIN-nummer werd aangepast, omdat een opleidingslocatie was overgenomen door een
andere hogeschool.
Onder andere door het ontstaan van zogenaamde brede bachelors werden dertien isat-codes
ge-update naar de actuele situatie.
Om bijvoorbeeld verschillen in schrijfwijze, het gebruik van de gemeentenaam in plaats van de
vestigingsplaats en het opheffen van bepaalde leslocaties te egaliseren, werden 52
plaatsnamen gewijzigd.
Op WO-niveau kende het NSE-Populatiebestand de volgende mutaties:
Twaalf combinaties van instelling, opleiding en locatie werden teruggebracht tot zes joint
degrees/samenwerkingsverbanden.
Het actualiseren van opleidingen had vijftien gewijzigde isat-codes tot gevolg.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
63
-
Teneinde de verschillen tussen Liberal Arts and Sciences en de University Colleges van de
Universiteit Utrecht te kunnen onderscheiden, werden alle drie de locatieaanduidingen
aangepast.
Na het doorvoeren van bovengenoemde wijzigingen bleek de inzet van het Populatiebestand van de
NSE mogelijk te zijn voor in totaal 136 HBO-opleidingen en vier WO-opleidingen. Hier vielen op hun
beurt 293 locaties in het HBO en acht locaties in het WO onder.
7.4.2 Studenttevredenheid
De studenttevredenheid zoals opgenomen in Studie in Cijfers, stond gelijk aan de beoordeling van de
eerste tevredenheidsvraag “Hoe tevreden ben je over je studie in het algemeen?” in de Nationale
Studenten Enquête. Teneinde de gehele opleiding in kaart te brengen en niet alleen de mening van
eerstejaarsstudenten werd het gemiddelde van alle voltijdstudenten binnen een opleiding
meegenomen. Indien van toepassing werd de gemiddelde tevredenheid per leslocatie gepresenteerd.
Om te corrigeren voor responsafwijkingen werden de gegevens gewogen. Hierbij werd gebruik
gemaakt van de weegfactor uit het Benchmarkbestand. Naast het gewogen gemiddelde werd per
opleiding/locatie het aantal respondenten, de standaarddeviatie en de betrouwbaarheidsmarge
meegenomen. Uiteindelijk werd – mits aan de verderop beschreven voorwaarden werd voldaan – de
gemiddelde schaalscore, met mogelijke waarden tussen één en vijf (1=zeer ontevreden; 5=zeer
tevreden), gepresenteerd.
Net als bij het Populatiebestand van de NSE (zie paragraaf 7.4.1) zijn in het responsbestand enkele
wijzigingen doorgevoerd om opleidingsgegevens naar de actuele situatie van het moment van leveren
te converteren.
Voor opleidingen aan hogescholen gold derhalve het volgende:
Voor de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten werden bij alle negen opleidingen de
oordelen van de NSE 2013 meegenomen, omdat deze instelling in 2014 niet had meegedaan
aan de NSE.
Het samenvoegen van negen combinaties van instelling, opleiding en locatie tot vier joint
degrees/samenwerkingsverbanden.
Eén BRIN-wijziging.
Achttien aangepaste isatcodes.
Veertien gewijzigde leslocaties.
Bij universitaire opleidingen traden de volgende aanpassingen in werking:
Uit
twaalf
varianten
van
instelling,
opleiding
en
locatie
werden
zes
joint
degrees/samenwerkingsverbanden gecreëerd.
De opleidingscodes van 23 studies werden gewijzigd.
Drie locatienamen (varianten van Liberal Arts and Sciences van de Universiteit Utrecht) werden
aangepast.
De gemiddelde oordelen van opleidingen/locaties werden alleen opgenomen in Studie in Cijfers
wanneer voldoende studenten van de betreffende opleiding/locatie de gebruikte vraag van de NSE
hadden beantwoord. Om de privacy van respondenten van kleine opleidingen te waarborgen lag de
grens bij een minimale respons van vijf respondenten per opleiding/locatie. Dit hield in dat minstens
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
64
vijf studenten een oordeel moeten hebben gegeven (criterium benchmarkbestand). De respons bij 21
HBO- en zeven WO-studies was lager dan vijf.
Bij het beslissen of een cijfer zou worden gepubliceerd is gekeken naar de 95%betrouwbaarheidsmarge van het oordeel. Deze mocht niet meer dan .5 bedragen, hetgeen inhoudt dat
bij een gemiddelde populatiescore die .5 hoger of .5 lager lag, de kans op de steekproefuitkomst
minder dan vijf procent was. Bovendien werd bij de berekening van de marge een eindigheidscorrectie
toegepast. Dit hield in dat er rekening werd gehouden met het feit dat bij kleine populaties de marges
relatief klein waren. Zie voor meer informatie de uitleg op www.studiekeuzeinformatie.nl.
Voor zeven opleidingen in het HBO en drie opleidingen in het WO gold dat bij voldoende respons niet
aan het betrouwbaarheidscriterium werd voldaan. In het HBO voldeden in totaal 831 opleidingen en
994 locaties aan de beschreven opnamecriteria. Voor het WO waren dat 381 opleidingen en 385
locaties.
7.4.3 Contacttijd eerstejaars
Voor HBO-opleidingen bevatte het Studie in Cijfers-plaatje een indicatie van de door
eerstejaarsstudenten ervaren contacttijd. Deze was gebaseerd op de vraag “In deze onderwijsperiode
wordt mij de volgende hoeveelheid contacttijd aangeboden:” uit de NSE. Sinds 2013 wordt het aantal
klokuren in het antwoord uitgedrukt in vooraf bepaalde categorieën (minder dan 6, 6-12, 12-18, 1824, 24-30 en 30 of meer). Bij de verwerking hiervan voor Studie in Cijfers is gekozen om per opleiding
de modus te tonen.
Bij opleidingen WO wordt gebruik gemaakt van cijfers van de instellingen zelf (geprogrammeerde
contacturen) in plaats van cijfers uit de NSE.
Ook bij het gebruik van deze gegevens werden bepaalde opleidingskenmerken uit het NSEbenchmarkbestand omgezet naar de actualiteit van dat moment:
Alle negen opleidingen van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten werden voorzien van
responsinformatie uit 2013.
Negen oorspronkelijk als afzonderlijk opgenomen opleidingen werden verdeeld over vier joint
degrees/samenwerkingsverbanden.
Eén gewijzigde BRIN.
Vijf gewijzigde isats.
Met betrekking tot deze indicator was, net als bij de cijfers van Studie in Cijfers die niet met behulp
van de NSE tot stand zijn gekomen, het minimale aantal studenten waar uitspraken over wordt
gedaan, vastgesteld op tien. Inzake de ervaren contacttijd van eerstejaarsstudenten bleek dat voor
125 opleidingen de respons te laag was.
De modus van de contacttijd werd in eerste instantie bepaald door per opleiding te kijken welke
antwoordcategorieën door de meeste eerstejaarsstudenten waren gekozen. Vervolgens werden de
volgende beslisregels geactiveerd:
Bij één vaakst gekozen antwoord werd die categorie getoond.
Wanneer twee verschillende antwoorden even vaak waren aangekruist en dit twee
opeenvolgende categorieën betrof, werden deze als één grote categorie meegenomen
(bijvoorbeeld 6-12 en 12-18 wordt dan 6-18).
Twee modi gescheiden door ten minste één minder vaak gekozen antwoord betekende dat er
geen cijfer voor contacttijd werd opgenomen.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
65
-
In het geval van drie vaakst gekozen categorieën die een ordinale reeks vormen, werd de
middelste van deze afgebeeld (bijvoorbeeld 12-18, 18-24 en 24-30 is gelijk aan 18-24).
Drie modi die geen aaneengesloten geheel vormden, zorgden voor het ontbreken van een
contacttijdcijfer.
Indien er vier of meer meest gegeven antwoorden waren, bleef het veld dat de contacttijd
representeerde leeg.
Bij drie opleidingen met voldoende respons op de betreffende NSE-vraag kon als gevolg van
bovenstaande beslisregels geen eenduidige modus worden aangewezen.
Het uitsluiten van verscheidene opleidingen ten gevolge van een te lage respons of het ontbreken van
een duidelijk aanwijsbare modus resulteerde in de opname van contacttijdgegevens voor 729
opleidingen (83,5%) in het HBO.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
66
8.
VALORISATIE
Diverse partijen maken gebruik van de door Studiekeuze123 verzamelde studentoordelen in de
Nationale Studenten Enquête. Hieronder een aantal voorbeelden.
C.H.O.I.
Het Centrum Hoger Onderwijs Informatie (C.H.O.I.) gebruikt de NSE resultaten voor haar website
www.kiesjestudie.nl en voor de jaarlijkse uitgifte van de Keuzegidsen-reeks. Op www.keuzegids.org is
te lezen welke gegevens uit de NSE zijn gebruikt.
Elsevier
Elsevier verzorgt jaarlijks op basis van de NSE-resultaten een speciale bijlage (‘Beste studies’) in haar
tijdschrift met kwaliteitsinformatie voor scholieren en ouders en voor studenten bij de keuze voor een
(vervolg)opleiding in het hoger onderwijs. Elsevier maakt een eigen selectie van opleidingen met een
eigen selectie uit de vragenlijst.
Expertisecentrum Handicap en Studie
Jaarlijks stelt Expertisecentrum Handicap en Studie een jaarrapport op “Gebruikerstoets studeren met
een handicap”. Hiervoor worden de resultaten van het vragenblok Handicap & Studie gebruikt uit de
Nationale Studenten Enquête.
Ook worden webgrafieken met gemiddelde scores per instelling gepubliceerd op http://www.handicapstudie.nl/onderwijsinstellingen.aspx over de volgende onderwerpen:
De voorlichting en informatievoorziening over studeren met een handicap of beperking.
De opvang die je opleiding aan studenten met jouw handicap bij de start van hun studie biedt.
De beschikbare hulpmiddelen en faciliteiten.
De aanpassingen in het onderwijs die je opleiding biedt.
De mate waarin de docenten en overige medewerkers begrip voor jou hebben.
De mate waarin de docenten en overige medewerkers voldoende kennis van zaken hebben.
De speciale begeleiding die je tijdens je studie krijgt.
Gemeente Tilburg
Onderzoekers van Tilburg University hebben in opdracht van de gemeente Tilburg onderzoek gedaan
naar de retentie van hoger opgeleiden van de Tilburgse hoger onderwijsinstellingen ‘Study in, Work in,
Live in Tilburg; een onderzoek naar de retentie van hoger opgeleiden.’ Dit onderzoek had als doel
inzicht te krijgen in het migratiepatroon van de afgestudeerden van de Tilburgse hoger
onderwijsinstellingen. Om inzicht te krijgen in de manier waarop Tilburg met betrekking tot studeren
beoordeeld wordt door studenten, is gebruik gemaakt van de Nationale Studenten Enquête 2013.
Inspectie van het Onderwijs
Jaarlijks wordt in het Onderwijsverslag ‘De Staat van het Onderwijs’ mede gerapporteerd over de
tevredenheid van studenten in het hoger onderwijs. Dit rapport wordt uitgebracht door de Inspectie
van het Onderwijs. Er wordt gerapporteerd naar stelsel en naar subonderdelen binnen het hoger
onderwijs, zoals sectoren.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
67
NAWOORD
Studiekeuze123 doet er veel aan om een vinger aan de pols te houden met betrekking tot
ontwikkelingen die leven bij de deelnemende instellingen om de NSE beter te maken. We onderhouden
nauw contact met de instellingen. Elk jaar organiseert Studiekeuze123 een evaluatie van de uitvoering
van de NSE. Instellingen, leveranciers en Studiekeuze123 bespreken dan wat er goed ging en wat er
beter kan. Dit levert vaak waardevolle aandachtspunten op.
In 2014 bijvoorbeeld is er naar aanleiding van deze evaluatie een nieuwe rapportage ontwikkeld
waarmee instellingen de ontwikkeling van de respons beter kunnen volgen (zie paragraaf 5.7). Deze
rapportage is samen met de instellingen ontwikkeld. Een ander voorbeeld is de nieuwe Factsheet die
dit jaar gemaakt is (zie paragraaf 7.2). Ook die is samen met instellingen ontwikkeld. Studiekeuze123
vindt deze manier van samenwerken met instellingen erg belangrijk omdat we altijd van elkaar kunnen
leren.
Voor de NSE 2015 wil Studiekeuze123 meer aandacht geven aan het bevorderen van de respons. In
2014 hebben ruim 238.000 studenten de NSE ingevuld. Dit is een (netto) responspercentage van
33,7%. Vorig jaar had de NSE een responspercentage van 39,5%. Er is rekening gehouden met een
daling vanwege de verkorting van de lengte van het veldwerk van 10 naar 8 weken, maar 33,7%
respons is lager dan verwacht.
Een hoog responspercentage is voor de NSE belangrijk. Niet vanwege de aantallen zelf, maar vooral
vanwege de evenwichtige celvulling. Vooral bij kleinere opleidingen en specifieke subgroepen (bijv.
masterstudenten). Er zijn ook flinke verschillen tussen instellingen.
Een korte inventarisatie door Studiekeuze123 bij een aantal instellingen leverde geen duidelijke
oorzaak voor de lagere respons. Wat wel veel genoemd werd, is het optreden van enquête-moeheid bij
studenten. Studenten worden met enige regelmaat gevraagd om enquêtes, evaluaties e.d. in te vullen.
In die verschillende onderzoeken gaat het vaak om tevredenheidsvragen waardoor al snel een beeld
kan ontstaan van “dat heb ik toch al ingevuld?”.
De lengte van de vragenlijst wordt ook genoemd als oorzaak, maar dat lijkt minder waarschijnlijk. Uit
analyse blijkt namelijk dat wie eenmaal begonnen is met het invullen, de vragenlijst ook meestal
afmaakt (zie paragraaf 5.4).
Voor de NSE 2015 gaat Studiekeuze123 een aantal activiteiten uitvoeren die gericht zijn op het
verhogen van de respons. Daarbij blijven we binnen de kaders die in de overeenkomst genoemd
worden ten aanzien van het neutraal aanprijzen van de NSE, namelijk:
1. Als input voor aankomende studenten in de keuze van een opleiding;
2. Als input voor verbetering van het onderwijs;
3. Om je stem te laten horen.
We willen proberen meer de vinger aan de pols te krijgen: wat zijn nu belangrijke zaken die betrekking
hebben op de respons, kunnen we hier invloed op uitoefenen?
Studiekeuze123 heeft onder de deelnemende instellingen een lijst met tips & tricks en do’s and don’ts
verzameld. Verder is er ook dit jaar weer een enquête gehouden over de uitvoering van de NSE onder
de contactpersonen bij de verschillende instellingen.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
68
Aansluitend op het veldwerk, in maart 2015, gaat Studiekeuze123 een onderzoek doen onder mensen
die de NSE niet invullen. Dit is een zogeheten non-respons onderzoek. We kiezen voor een aanpak die
inzicht geeft in de antwoorden op de vraag waarom studenten de vragenlijst niet invullen (kwalitatief).
We hopen hieruit te leren waarom mensen de NSE niet invullen – zodat we hier wellicht iets aan
kunnen doen - en we willen graag weten of de groep niet-invullers afwijkt van de groep die de NSE wel
invult. Dat laatste heeft niets te maken met de respons, maar is belangrijk voor de representativiteit
van het onderzoek.
Een technische maatregel op het gebied van de respons is het bevorderen van het invullen van de NSE
op een smartphone. Het aantal smartphones in Nederland neemt sterk toe. Volgens onderzoeksbureau
GfK waren er in december 2013 8,5 miljoen mensen met een smartphone, ruim 1,1 miljoen meer dan
in december 2012. CBS stelt dat voor ruim 90% van de 18-25 jarigen de smartphone het meest
gebruikte apparaat voor mobiel internet buitenshuis is. Studiekeuze123 heeft als doelstelling voor NSE
2015 om het invullen van de NSE mogelijk te maken op de smartphone, tablet en laptop/pc. Voor de
NSE 2015 wordt daarom een nieuw ontwerp van de vragenlijst gemaakt dat snel en comfortabel in te
vullen is op een smartphone.
Met deze maatregelen, die we voor en samen met de instellingen uitvoeren, hopen we dat de NSE in
toenemende mate een bruikbare bron blijft voor studiekeuze en kwaliteitszorg.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
69
BRONVERMELDING
GfK. (2013), Notitie invloed veranderingen vragenlijst op oplevering NSE-2.
GfK. (2012) Check themascores op bestanden 2012.
IBM Corp. (2013). IBM SPSS Statistics for Windows, Version 22.0. Armonk, NY: IBM Corp.
Meurs, G. van, & Vijver, P. van den. (2013). De NSE: van 10 naar 8 weken? Een verdiepende analyse
naar de mogelijke consequenties. GfK.
Pass, J., & Broek, A. van den. (2009). Nationale Studentenenquête. Validatie NSE 2010. ResearchNed.
Stichting Studiekeuze123. (2014a). Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014.
Stichting Studiekeuze123. (2014b). Vragenlijst Nationale Studenten Enquête 2014 Nederlands.
Stichting Studiekeuze123. (2014c). Vragenlijst Nationale Studenten Enquête 2014 Engels.
Stichting Studiekeuze123. (2014d). Vragenlijst Nationale Studenten Enquête 2014 Duits.
Stichting Studiekeuze123. (2014e). Codeboek NSE. Nationale Studenten Enquête 2014.
Stichting Studiekeuze123. (2014f). Weging data Nationale Studenten Enquête.
Werkgroep vragenlijst NSE (2012). Eindrapport werkgroep vragenlijst Nationale Studenten Enquête
2013. Studiekeuze- en sturingsinformatie.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
70
TABELLEN- EN FIGURENOVERZICHT
Figuren
Figuur 2.1
Figuur 2.2
Figuur 3.1
Figuur 5.1
Figuur 5.2
Figuur 5.3
Figuur 6.1
Figuur 7.1
Figuur 7.2
Figuur 7.3
Tabellen
Tabel 3.1
Tabel 3.2
Tabel 3.3
Tabel 3.4
Tabel 5.1
Tabel 5.2
Tabel 5.3
Tabel 5.4
Tabel 5.5
Tabel 5.6
Tabel 6.1
Tabel 6.2
Tabel 6.3
Tabel 6.4
Tabel 6.5
Tabel 7.1
Tabel 7.2
Tabel 7.3
Tabel
Tabel
Tabel
Tabel
7.4
7.5
7.6
7.7
GfK Atlas
Technische omgeving GfK Drive
Schermafbeelding vraag 20 vragenlijst NSE 2014
Bruto responsverloop cumulatief en per dag
Niet volledig ingevulde vragenlijst (verval voor een aantal vragen)
Fictief voorbeeld Dashboard I (totaalrespons per instelling)
Histogram van de huurwaarden in de NSE 2014
Gebruikte symbolen op Factsheet NSE 2014
Fictief voorbeeld van de voorzijde van de Factsheet
Overlappende betrouwbaarheidsmarges
Aantal deelnemende instellingen per NSE-jaar
Samenwerkingsverbanden voor de NSE 2014
Aantal instellingen dat Sleutelbestand heeft ontvangen
Beschrijving NSE vragenlijst
Samenstelling aangeleverde studentenpopulatie
Respons
Netto respons en veldwerkduur in 2010 tot en met 2014
Percentage ingevulde vragenlijsten 2013 en 2014, uitgesplitst naar taal
Antwoorden studenten op nieuwe vraag 33a
Non-responsanalyse NSE 2014
Minimaal vereiste aantal stellingen voor de berekening van de themascores
Principale Componenten- en betrouwbaarheidsanalyses
Componentenmatrix voor thema Studieomgeving/Huisvesting
Componentenmatrix voor thema Stage en opleiding/Stage ervaring
Componentenmatrix voor thema Internationale studenten/Engels taalaanbod
Voorbeeld documentatie SPSS-bestand (betreft wijziging per 2014)
Voorbeeld documentatie SPSS-bestand (betreft wijziging per 2013)
Studiejaar eerstejaars en ouderejaars volgens onderwijsinstelling afgezet tegen
mening studenten
Studiejaar masterstudent volgens onderwijsinstelling afgezet tegen mening studenten
Opname studentenoordelen in de Studiekeuzedatabase
Overzicht tabellen met studentenoordelen in de Studiekeuzedatabase
Aantallen per vertegenwoordigde indicator Studie in Cijfers 2014-2015
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
71
BIJLAGEN
Bijlage 1: Overzicht uitgenodigde instellingen NSE 2014 en wel/niet deelname
Soort HO
Bekostigd
Deelname 2014
Instelling*
BRIN
ABC Opleidingen
25FM
HBO
nee
nee
Academie Artemis
30DZ
HBO
nee
nee
Academie voor Wetgeving
30ND
WO
nee
Actuarieel Genootschap & Actuarieel Instituut
30FA
HBO
nee
nee
Amsterdam School of Real Estate
29VN
HBO
nee
nee
Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten
21QA
HBO
ja
nee
ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten
27NF
HBO
ja
ja
Avans Hogeschool
07GR
HBO
ja
ja
Avans+
27WV
HBO
nee
nee
Business School Nederland
28DX
HBO
nee
nee
Business School Notenboom
24GE
HBO
nee
Centre for Latin American Research & Documentation
28BM
HBO
nee
Christelijke Hogeschool Ede
25BA
HBO
ja
Codarts Rotterdam
14NI
HBO
ja
ja
Cursus Godsdienst Onderwijs
27VW
HBO
nee
nee
De Haagse Hogeschool
27UM
HBO
ja
ja
Design Academy Eindhoven
02NT
HBO
ja
ja
Driestar Hogeschool
15BK
HBO
ja
ja
Duisenberg School of Finance
30PB
HBO
nee
Erasmus Universiteit Rotterdam
21PE
WO
ja
EuroCollege Hogeschool
27WC
HBO
nee
nee
European Institute For Brand Management
30RB
HBO
nee
nee
EuroPort Business School
28DT
HBO
nee
nee
Fontys Aangewezen HBO Opleidingen
28CC
HBO
nee
nee
Fontys Hogescholen
30GB
HBO
ja
ja
Gereformeerde Hogeschool
22HH
HBO
ja
ja
Gereformeerde Hogeschool II
27VY
HBO
ja
ja
Gerrit Rietveld Academie
02BY
HBO
ja
nee
Hanzehogeschool Groningen
25BE
HBO
ja
ja
HAS Hogeschool
21CW
HBO
ja
ja
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
nee
nee
nee
ja
ja
ja
72
Bijlage 1: Overzicht uitgenodigde instellingen NSE 2014 en wel/niet deelname (vervolg)
Soort HO
Bekostigd
Deelname 2014
Instelling*
BRIN
HES Consultancy BV
28EA
HBO
nee
nee
Hogeschool Dansacademie Lucia Marthas
23TG
HBO
nee
ja
Hogeschool De Kempel
08OK
HBO
ja
ja
Hogeschool der Kunsten Den Haag
23KJ
HBO
ja
nee
Hogeschool Dirksen
25RR
HBO
nee
ja
Hogeschool E3
29WJ
HBO
nee
nee
Hogeschool HBO Nederland
24KX
HBO
nee
nee
Hogeschool Inholland
27PZ
HBO
ja
ja
Hogeschool iPabo
21UG
HBO
ja
ja
Hogeschool Leiden
21RI
HBO
ja
ja
Hogeschool NCOI
29PZ
HBO
nee
Hogeschool NOVI
24HR
HBO
nee
Hogeschool PBNA
24FW
HBO
nee
nee
Hogeschool ProgreSZ
30HC
HBO
nee
nee
Hogeschool Rotterdam
22OJ
HBO
ja
Hogeschool SDO
30KA
HBO
Hogeschool Tio
23NG
HBO
nee
ja
Hogeschool Utrecht
25DW
HBO
ja
ja
Hogeschool van Amsterdam
28DN
HBO
ja
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen
25KB
HBO
ja
ja
Hogeschool Van Hall Larenstein
30HD
HBO
ja
ja
Hogeschool voor de Kunsten Utrecht
00MF
HBO
ja
Hogeschool voor Pedagogisch en Sociaal-Agogisch Onderwijs Groningen
27WH
HBO
nee
ja
Hogeschool West-Nederland voor Vertaler en Tolk
24KF
HBO
nee
nee
Hotelschool Den Haag, Internationale Hogeschool voor Hotelmanagement
02NR
HBO
ja
ja
HZ University of Applied Sciences
21MI
HBO
ja
ja
InterCollege Business School
27WK
HBO
nee
nee
ISBW Hogeschool
25BV
HBO
nee
nee
Iselinge Hogeschool
09OT
HBO
ja
Islamitische Universiteit Rotterdam
30GW
HBO
nee
nee
ITV Hogeschool voor Tolken & Vertalen
25AC
HBO
nee
nee
IVA Driebergen Business School
27WU
HBO
nee
ja
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
nee
nee
ja
nee
ja
ja
ja
73
Bijlage 1: Overzicht uitgenodigde instellingen NSE 2014 en wel/niet deelname (vervolg)
Soort HO
Bekostigd
Deelname 2014
Instelling*
BRIN
Katholieke PABO Zwolle
00IC
HBO
ja
ja
Landelijk Expertisecentrum Sociale Interventie
29TP
WO
nee
nee
LOI Hoger Onderwijs
24LK
HBO
nee
nee
Maastricht School of Management
28AT
WO
nee
ja
Maastricht University
21PJ
24FX/
24KD/30ET
WO
ja
ja
HBO
nee
ja
Marnix Academie
10IZ
HBO
ja
ja
Media Academie
29ZF
HBO
nee
nee
Nederlandse Defensie Academie
30NA
HBO
nee
nee
Nederlandse School voor Onderwijsmanagement
29UJ
HBO
nee
nee
Netherlands Business Academy
30ET
HBO
nee
nee
Netherlands Maritime University
29UK
HBO
nee
nee
NHA
24GL
HBO
nee
nee
NHL Hogeschool
21WN
HBO
ja
ja
NHTV internationaal hoger onderwijs Breda
21UI
HBO
ja
ja
NTI
24UY
HBO
nee
ja
Nyenrode Business Universiteit
01MC
WO
nee
ja
Nyenrode New Business School
30FW
HBO
nee
nee
Open Universiteit Nederland
22NC
WO
ja
Oysterwyck Hogeschool
29ZU
HBO
nee
nee
Politieacademie
28DP
HBO
nee
nee
Pro Education
28DU
HBO
nee
nee
Protestantse Theologische Universiteit
00DV
WO
ja
ja
Radboud Universiteit Nijmegen
21PM
WO
ja
ja
Register Belastingadviseurs
29YE
HBO
nee
Rijksuniversiteit Groningen
21PC
WO
ja
ja
Saxion
23AH
HBO
ja
ja
Saxion Next
29PY
HBO
nee
ja
Schoevers
24GP
HBO
nee
ja
Schouten & Nelissen University
29VH
HBO
nee
nee
Schrofer Academie
30EB
HBO
nee
nee
Stenden Hogeschool
22EX
HBO
ja
Markus Verbeek Praehep
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
ja
nee
ja
74
Bijlage 1: Overzicht uitgenodigde instellingen NSE 2014 en wel/niet deelname (vervolg)
Soort HO
Bekostigd
Deelname 2014
Instelling*
BRIN
Stenden Masters B.V.
30GX
HBO
nee
nee
Stichting Hogeschool van Amsterdam
28DR
HBO
nee
nee
Stichting HVO
30KV
HBO
nee
nee
Stichting NIFA Hogeschool
30RK
HBO
nee
nee
Stichting Opleidingen Musculoskeletale Therapie
28DW
HBO
nee
nee
Stichting Opleidingsinstelling GGZ Verpleegkundig Specialist
30EA
HBO
nee
nee
Stichting SOD-Opleidingen
27WJ
HBO
nee
nee
Technische Universiteit Delft
21PF
WO
ja
ja
Technische Universiteit Eindhoven
21PG
WO
ja
ja
The New School for Information Services
24KM
HBO
nee
ja
Theologische Universiteit Apeldoorn
21QO
WO
ja
ja
Theologische Universiteit Kampen
25AV
WO
ja
ja
THIM Hogeschool voor Fysiotherapie
24BU
HBO
nee
ja
Thomas More Hogeschool
30VP
HBO
nee
ja
TIAS
27ZC
WO
nee
ja
Tilburg University
21PN
WO
ja
ja
TMO, Hogeschool voor Modemanagement
24LY
HBO
nee
ja
Transfergroep Rotterdam
01EY
HBO
nee
ja
transnationale Universiteit Limburg
27YA
WO
nee
ja
TSM Business School
30HT
WO
nee
nee
Tyndale Theological Seminary
30NC
HBO
nee
nee
UNESCO-IHE Institute for Water Education
25ZF
HBO
nee
nee
Universiteit Leiden
21PB
WO
ja
ja
Universiteit Twente
21PH
WO
ja
ja
Universiteit Utrecht
21PD
WO
ja
ja
Universiteit van Amsterdam
21PK
WO
ja
ja
Universiteit voor Humanistiek
23BF
WO
ja
ja
Vilentum Hogeschool
30TX
HBO
ja
ja
Vrije Universiteit Amsterdam
21PL
WO
ja
ja
Wageningen University
21PI
WO
ja
ja
Wagner Group
30PH
HBO
nee
nee
Webster University
29WF
HBO
nee
nee
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
75
Bijlage 1: Overzicht uitgenodigde instellingen NSE 2014 en wel/niet deelname (vervolg)
Soort HO
Bekostigd
Deelname 2014
Instelling*
BRIN
Windesheim
01VU
HBO
ja
ja
Wittenborg University
25AY
HBO
nee
ja
Zuyd
25JX
HBO ja
ja
* In dit overzicht wordt uitgegaan van de instellingen die tijdens NSE 2014 geaccrediteerd onderwijs aanboden.
Instellingen die eerdere jaren hebben deelgenomen, maar nu geen geaccrediteerd onderwijs aanbieden, zijn niet in
dit overzicht terug te vinden.
___________________________________________________
Onderzoeksverantwoording Nationale Studenten Enquête 2014
76

• 4 x Half jaar collegegeld (t.w.v. € 953,

Presentatie TU Delft - Studiekeuzeinformatie.nl

Resultaten AVA New Sources Energy: Aandeelhouders nemen alle

Presentatie van Studiekeuze123 en GfK Intomart

Presentatie Hogeschool Rotterdam

Top 5 Balkonplanten

Bekijk de remindertekst van NSE2014 (Nederlands)

Christmas at - Conservatorium Hotel

Communicatieplan Van Hall Larenstein als voorbeeld

Lees verder - Studiekeuzeinformatie.nl