Downloaden

WINTER
2014
Vakblad over arbeidsomstandigheden
Medische
keuring
DOEN!
AFZINKEN
KELDER:
VEILIGHEID
EERST
Quiz
WAT WEET JIJ
VAN ARBO?
TEST
MOBYLIFT
Wat? In Duiven bouwt
Boele & van Eesteren de centrale
vestiging in Oost-Nederland van
netbeheerder Liander. Vooral
de twintig meter hoge overkapping
valt op. Deze is als een glooiende
lappendeken over zes bestaande,
‘Stofvrij werken is bij dit project heel belangrijk.
Aan alle medewerkers is daarom nieuwe apparatuur
met afzuiging verstrekt. Vegen is uit den boze,
omdat stof daardoor opdwarrelt en alsnog wordt
ingeademd. We maken uitsluitend gebruik van industriële stofzuigers om de vloer schoon te houden.’
dertig jaar oude gebouwen van
het bedrijf heen gebouwd.
Van het sloopmateriaal is zo’n
80% hergebruikt.
Wie? Henri Kooijman (52),.
uitvoerder bij Boele & van Eesteren.
uit Rijswijk..
2
→ MIJN PROJECT
ARBOUW MAGAZINE • WINTER 2014
WINTER
2014
MAGAZINE
18
BOUW KELDER
Veiligheid eerst bij hijsen en afzinken.
Vakblad over.
arbeidsomstandigheden.
INHOUD ←
14
17
QUIZ
TEST
Wat weet jij van arbo?
Deuren plaatsen met
de MobyLift.
Informatie
Met dit blad informeert
­Arbouw werknemers over
de arbeids­omstandigheden
in de bouw­nijverheid. Op
www.arbouw.nl vind je meer
informatie over a
­ rborisico’s
en maatregelen en kun je
­brochures bestellen of
­downloaden. Ga voor
­specifieke vragen over
­gezond en veilig werken
naar www.vraagarbouw.nl
EN VERDER
4KORT
11TROMPEASYLIFT
12PANEL
16GADGETS
20 HOE? ZO!
3
6
THEMA:
DOEN!
Er is niets belangrijker dan gezond blijven.
Daarom ga je regelmatig naar de medische
keuring (het PAGO). Logisch, want daarmee
houd je de vinger aan de pols. Uitnodiging
ontvangen? Gewoon even doen!
ARBOUW MAGAZINE • WINTER 2014
WIN DEZE LAARZEN!
Ga veilig de bouw op met de Jallatte Jalartic
SAS S3, de populaire werklaarzen met stalen
neus, bontvoering en verstevigde tussenzool.
De laarzen zijn gemaakt van antistatisch en
waterafstotend materiaal en zien er ook nog
eens stoer uit. Arbouw verloot drie paar.
­Meedoen? Ga naar www.arbouw.nl/verloting
en wie weet krijg
jij de laarzen
thuisgestuurd!
4
STEIGERS EN LADDERS
VAAK ONVEILIG
Met klimmaterieel (ladders, trappen en rolsteigers)
wordt vaak onveilig gewerkt. Dat blijkt uit controles
van Inspectie SZW, de voormalige Arbeidsinspectie.
Bij slechts 26% van de 533 locaties viel er niets op
de veiligheid aan te merken. Bij de overige locaties
­werden 642 overtredingen geconstateerd, zoals direct
valgevaar (44%), ongekeurd klimmaterieel (13%) en
­onveilig gebruik van ladders en trappen (9%). Gelet op
het grote aantal overtredingen zal Inspectie SZW het
project in juni 2015 herhalen. Bedrijven die dan opnieuw
worden betrapt, krijgen direct een boete.
Volgens de Arbowet zijn bedrijven verplicht om hun
­personeel uitgebreid over de arborisico’s voor te lichten.
Werknemers zijn verplicht om de instructies op te
­volgen. Dat geldt dus ook voor het werken met klim­
materieel. Bij het opbouwen en afbreken van rolsteigers
is het vooral belangrijk om de handleiding van de
­leverancier te volgen.
→ KORT
26%
van het bouwpersoneel heeft
gezondheidsklachten door het werk
Doe er iets aan. Ga naar het PAGO of het arbospreekuur bij je arbodienst.
Bron: Bedrijfstakatlas 2014
ARBOUW MAGAZINE • WINTER 2014
ARBO-APP VOOR
STRAATMAKERS
Ben je straatmaker en blijf je graag op de hoogte
van de gezonde en veilige aanpak van je werk?
Gebruik dan binnenkort de Arbo-app Straatmakers
van de Vakgroep OBN van Bouwend Nederland.
Met de gratis app voor smartphone en tablet kun
je (zonder extra kosten voor dataverkeer) ter
plekke beoordelen of je werkplek aan de normen
voldoet. In de toekomst komen daar nog veel
­extra diensten bij. Zoals berichten over nieuwe
regelgeving, aanstaande inspecties en specifieke
risico’s die te maken hebben met de seizoenen.
Blijf je graag op de hoogte? Kijk dan vanaf 10 februari 2015 op www.obn.nl voor meer informatie over
het downloaden en gebruik van de app.
PROFESSIONAL
VAKINFORMATIE OVER VEILIG
Een uitgave van ARBOUW
EN GEZOND WERKEN IN
DE SECTOR AFBOUW EN
ONDERHOUD
| Jaargang 2, december 2014
CAO-PAKKET PREVENTIEZORG
GEZOND
PERSONEEL!
Gieten goed
voor vloer
en rug
Natuursteen
plaatsen
geen sinecure
Ongevallen:
wie is
aansprakelijk?
Kijkje in
keuken
schildersbranche
VG PROFESSIONAL
ONTVANGEN?
Ben je preventiemedewerker in de bouw­
nijverheid? Dan heeft Arbouw een magazine
speciaal voor jou: VG Professional. Het blad
staat boordevol nieuws, tips en producten
en diensten voor mensen die zich met
­arbeidsomstandigheden bezighouden. Ga naar
www.arbouw.nl/vgprofessional en ontvang het
blad vanaf maart 2015 gratis in je mailbox!
WIE WINT DE
ARBOPRIJS FNV
BOUW?
Met de Arboprijs FNV Bouw worden
werkgevers en werknemers beloond
voor hun inspanningen om de arbeidsomstandigheden te verbeteren. Wie dit
jaar met de prestigieuze prijs aan de
haal gaat, lees je vanaf 20 december op
www.arbouw.nl bij ‘Actueel’. De bond
­organiseert de prijs met ondersteuning
van Arbouw. De prijsuitreiking vindt plaats
op vrijdag 19 december in Woerden.
LIEVER WEL WETEN
Iedereen heeft wel eens problemen met
zijn gezondheid. Dan kan variëren van
een pijnlijke of stijve nek, rugpijn, af en
toe zware hoofdpijn tot een gevoel van
futloosheid en weinig energie. Dit soort
klachten moeten eigenlijk even worden
gecheckt. Is het iets onbeduidends of
moet ik me zorgen maken? En zo ja,
wat kan ik eraan doen?
Maar ja, dat kost tijd. En misschien krijg
ik wel het advies om mijn werkzaamheden
aan te passen. Of praat de bedrijfsarts tijdens
het PAGO op me in dat ik nu echt iets aan mijn
leefstijl moet doen. Dat is lastig. Want liever
spreek ik de uitvoerder niet aan op de werk­
methoden. En het is toch gemakkelijker om
door te leven op de manier waarop ik het
gewend ben?
COLUMN ←
Arbouw verstuurt jaarlijks zo’n 50.000
­uitnodigingen voor het PAGO, ook wel bekend
als de medische keuring. Veel werknemers geven
­gehoor aan de oproep, maar zeker nog niet
iedereen. En dat is jammer, want het PAGO is
er juist voor om gezondheidsklachten in een
vroeg stadium te ontdekken en te verhelpen.
Door naar het PAGO te gaan kunt u zelf
­bijdragen aan uw gezondheid. Dat is in het belang
van uzelf, maar zeker ook van het bedrijf. Op de
pagina’s 6 t/m 10 van dit blad leest u meer over
de vele mogelijkheden.
5
Jan Warning, directeur Arbouw
[email protected]
ARBOUW MAGAZINE • WINTER 2014
6
→ THEMA
Er is niets belangrijker dan gezond blijven. Daarom heb je volgens de cao
recht op een regelmatige medische check-up. Dat zou je gewoon even
moeten doen! Want wie houdt er nou niet graag de vinger aan de pols?
ARBOUW MAGAZINE • WINTER 2014
7
DOEN!
ARBOUW MAGAZINE • WINTER 2014
8
WANNEER
HEB IK RECHT
OP HET PAGO?
CONTROLEPUNTEN:
Armen
Elke vier jaar, vanaf je 40ste
zelfs elke twee jaar
Benen
Rug
Gehoor
Ogen
Gewicht
Longinhoud
Bloed
ARBOUW MAGAZINE • WINTER 2014
HET PAGO
APK VOOR JE LIJF
zelf
Je ontvangt van g!
een uitnodigin
Je hebt een vaste baan waarin je goed wilt functioneren. En ook na
het werk heb je nog het nodige te doen. Daarom is het belangrijk
om gezond te blijven. De bedrijfstak helpt je hier een handje bij!
­Volgens de cao heb je recht op een regelmatige medische check-up.
Dit wordt ook wel ‘het PAGO’ genoemd. Veel bouwvakkers kennen
het ook als ‘de keuring’. Voor het PAGO krijg je elke twee of vier jaar
­(afhankelijk van je leeftijd) een uitnodiging. Het daadwerkelijke
o­nderzoek vindt plaats bij een arbodienst bij jou in de buurt.
OP EIGEN INITIATIEF
NAAR HET
ARBOSPREEKUUR
Voor de medische check-up bij de arbodienst
krijg je, afhankelijk van je leeftijd, elke twee
of vier jaar een uitnodiging. Heb je tussentijds vragen over je gezondheid, of kamp je
met (beginnende) lichamelijke klachten zoals
rugpijn? Dan kun je ook zelf een afspraak
met de arbodienst maken. Deze houdt
meestal een keer per week spreekuur, waar
je op eigen initiatief naartoe kan. Tijdens het
spreekuur kun je allerlei vragen en klachten
met de bedrijfsarts bespreken. Het gesprek
is gratis en vertrouwelijk.
9
Kijk voor meer informatie op www.arbouw.nl bij
‘Medische keuringen’.
WAT IS HET PAGO WEL?
• Een uitgebreid onderzoek van je lichaam
• Anoniem, dus alleen jij krijgt de uitslag
• Gratis
WAT IS HET PAGO NIET?
• Verplicht om naartoe te gaan
• Een reden om je af te keuren
• Een dagje vrij*
*De verletregeling verschilt per cao. Kijk voor meer
­informatie op www.arbouw.nl bij ­‘Veelgestelde vragen’
en ‘Medische keuringen’.
ARBOUW MAGAZINE • WINTER 2014
MEDISCHE CHECK-UP
VOOR JONGEREN
Ben je jonger dan twintig jaar? Ook dan kom je in aanmerking voor
een medische check-up, met een duur woord ‘AGO-Jongeren’ genoemd. De arbodienst nodigt je hiervoor uit. De doktersassistent(e)
bepaalt je lengte en gewicht, neemt bloed af, meet je bloeddruk en
doet onderzoek naar je ogen, oren en longen. De bedrijfsarts kijkt
goed naar je rug, armen en benen. Hij praat met je over de risico’s
op het werk en je leefstijl (eten, bewegen, roken en alcoholgebruik).
Een complete check-up dus! En je krijgt ook nog eens veel tips om
gezondheidsklachten te voorkomen!
Heb je vragen, bel dan met Arbouw, de organisatie die het AGO-Jongeren regelt:
tel. 0341-466 222 of stel je vraag via www.vraagarbouw.nl
10
O
CHECK NIET
K?
DAN WORD JE VERDER
GEHOLPEN!
Het PAGO is een uitgebreide check van je lijf.
Dan kan het zo maar
gebeuren dat er iets
moet worden ‘gerepareerd’. Je hebt dan
klachten die zo snel
­mogelijk moeten
worden verholpen.
­Bijvoorbeeld met
fysiotherapie, een
cursus stoppen met
roken of met adviezen om nu eindelijk eens van
die overtollige ­kilo’s af te komen. De arbodienst kan
ook een arbeidshygiënist of a
­ dviseur inschakelen
om je werkplek te bekijken. Want m
­ isschien komen
je klachten wel door je arbeidsomstandigheden.
Overigens gebeurt zo’n bezoek nooit zonder jouw
toestemming.
Gehoor
KOMT EEN
BOUWVAKKER
BIJ DE
DOKTER…
Arbouw verstuurt jaarlijks zo’n
50.000 werknemers een uitnodiging
voor het PAGO. Dat niet iedereen
­gehoor geeft aan deze oproep, kun je
zien in de korte film ‘Komt een bouwvakker bij de dokter’. De film gaat
over een metselaar die aanvankelijk
doodsbenauwd is voor het PAGO.
Hij loopt met rugklachten en is bang
zijn baan te verliezen. En dat terwijl
de bedrijfsarts er juist is om naar
­oplossingen te zoeken. Een collega
overtuigt hem om wél te gaan.
Hoe de film afloopt, zie je op www.arbouw.nl/pago
ARBOUW MAGAZINE • WINTER 2014
Ogen
Gewicht
Longinhoud
Als je door je werk een sterk verhoogde kans
hebt om arbeidsongeschikt te raken, kan deel­
name aan een loopbaanproject uitkomst bieden.
Meestal komt het niet zo ver, is alles oké en krijg
je hooguit enkele vrijblijvende adviezen om je
werk nog beter te kunnen doen. Voorkomen is
­tenslotte beter dan genezen!
Wie dagelijks met de hand zware tegels moet optillen, versjouwen
en leggen, pleegt roofbouw op zijn gezondheid. Een hulpmiddel dat
de kilo’s uit handen kan nemen, is de TrompEasyLift. De klus wordt
niet alleen lichter maar gaat ook sneller. Tekst: John Ekkelboom
HANDIG HULPMIDDEL VOOR
ZWARE TEGELS
Dat moet makkelijker kunnen, dacht
hovenier Theo Tromp, toen hij ruim
tien jaar geleden 80 vierkante meter
tegels moest verwijderen om deze
vervolgens met de kruiwagen af te
voeren. Het ging om exemplaren van
60x40x5 cm en 28 kilo zwaar, in
­totaal 9300 kilo. Tromp wilde een
hulpmiddel ontwikkelen dat meerdere
tegels tegelijk kan vervoeren. Hoewel
na vijf jaar het concept aardig in de
steigers stond, was het op een aantal
punten nog voor verbetering vatbaar.
Rik Scheringa, eigenaar van het productontwikkelingsbedrijf Tess Essentials in Avenhorn, bood een helpende
hand. De samenwerking leidde
­uiteindelijk tot de TrompEasyLift.
11
Met de TrompEasyLift is het
mogelijk om meerdere tegels tegelijk
te vervoeren met een gezamenlijk
gewicht van 150 kilo.
Tot 150 kilo
De TrompEasyLift bestaat uit een
verstelbare hefboom met onderaan
vier wielen naast elkaar en een klem
die tegels tot een hoogte van 25 cm
kan vasthouden. Hiermee is het
­mogelijk om meerdere exemplaren
tegelijk te vervoeren met een gezamenlijk gewicht van 150 kilo, wat
sneller werken mogelijk maakt. De
TrompEasyLift kan tegels van alle
gangbare maten tot een lengte van
1.20 m oppakken, transporteren en
leggen. Scheringa: ’Als het bij een
zware belasting om heel grote tegels
gaat, is het wel raadzaam die met
twee man te verplaatsen. Het zwaartepunt ligt dan namelijk verder van de
wielen verwijderd.’
Aannemersbedrijf De Jong Hoogwoud BV in Opmeer, gespecialiseerd
in machinaal bestraten, heeft nu zo’n
anderhalf jaar ervaring met de
­TrompEasyLift. Volgens bedrijfsleider
Bart Visser is het niet altijd mogelijk
om met een gemotoriseerde bestratingsmachine over de tegels te rijden.
‘Dat was bijvoorbeeld het geval toen
we bij een daktuin in Amstelveen
flink wat tegels van 60x60 gingen
leggen. Dat zou dus met de hand
moeten gebeuren, terwijl die stenen
per stuk 40 tot 50 kilo wegen. Voor
die klus hebben we uiteindelijk de
TrompEasyLift aangeschaft. Dat was
een gouden greep.’
Visser vertelt dat zijn bedrijf bij de
meeste projecten nog altijd de bestratingsmachines inzet. Maar wanneer
de tegels niet bereden mogen worden
of als het om een beperkte klus gaat,
dan heeft de TrompEasyLift de voorkeur. ’Bij kleinere projecten is het
niet de moeite om een bestratingsmachine mee te nemen. Maar ook
als de tegels 80x80 of 100x100 zijn,
gebruiken we de TrompEasyLift. De
bestratingsmachine kan die grote
formaten namelijk niet verwerken.’
Kijk voor meer informatie over de TrompEasyLift
en andere hulpmiddelen op www.arbovriendelijkehulpmiddelen.nl
ARBOUW MAGAZINE • WINTER 2014
12
Hulpmiddelen, zoals vacuüm-hefapparatuur voor het
Handschoenen moeten de huid beschermen,
plaatsen van glas, maken het werk lichter.
maar blijven vaak in de bus liggen.
→ PANEL
1
Wat kan ik
zelf doen
aan de
fysieke
belasting?
Om zeker te onthouden
Op de website www.arbovriende­
lijkehulpmiddelen.nl staan ruim
400 hulpmiddelen die het werk
lichter, veiliger en gezonder maken.
Hier kun je voor elke klus een hulpmiddel vinden, of inspiratie opdoen
om zelf iets te bedenken.
ARBOUW MAGAZINE • WINTER 2014
Margo Caspers,
bewegingswetenschapper
bij Arbouw ‘Wil je langer ofwel duurzamer
­inzetbaar blijven, dan is het
­belangrijk om zwaar tillen en veel
repeterend werk te voorkomen.
Het ligt dan voor de hand om
hulpmiddelen in te zetten. Maar
in de praktijk blijkt dat niet zo
eenvoudig. Vaak zijn de hulpmiddelen wel bekend en ook beschikbaar, maar worden ze om een of
andere reden niet, of niet altijd
gebruikt. Belangrijk is dat er
draagvlak is voor een nieuwe
werkmethode. Je moet niet
­alleen het nut ervan inzien, maar
ook in de beslissing worden
­gekend. Juist het meenemen van
jouw ideeën en adviezen kan hierbij van grote waarde zijn. Veel
goede vondsten komen immers
van de werkvloer. Heb je een goed
idee, praat er dan eens over met
de leiding van het bedrijf. Twee
weten tenslotte meer dan één!’
2
Welke
hand­
schoenen
moet ik
dragen?
Om zeker te onthouden
Draag handschoenen van
het goede materiaal en in
de juiste maat. Je werkgever is
wettelijk verplicht om je deze te
verstrekken en je voor te lichten
over het juiste gebruik.
Tijdsdruk speelt bij veel bouwberoepen een rol.
Ton Spee, beleidsadviseur
arbeidshygiëne en toxicologie
bij Arbouw ‘In de eerste plaats is het mate­riaal
van belang. Werk je bijvoorbeeld
met verfproducten, dan heb je hand­
schoenen nodig van nitrilrubber
of neopreen. Tegen schuren en
schaven aan ruwe bouwproducten
zijn er de robuuste werkhandschoenen. Behalve goed beschermen,
moeten handschoenen ook lekker
zitten. Te kleine exemplaren rekken, waardoor ze niet meer goed
beschermen en kunnen scheuren.
Bij te grote handschoenen valt
materiaal en gereedschap al snel
uit je handen. Voor een goede grip
is ook de soepelheid van belang.
Handschoenen met een lange
schacht beschermen tevens je
­polsen. Bij het uittrekken kun je
de manchet omslaan, zodat je de
andere (blote) hand niet vuil
maakt. Vooral bij werknemers
met huidklachten is dit eerder
noodzaak dan luxe!’
3
13
Aalt den Herder,
hoofd Bedrijfstakondersteuning
bij Arbouw
Hoe groot
is het
gevaar
van een
burn-out?
Om zeker te onthouden
Met stressklachten kun je (gratis
en anoniem) terecht bij het arbo­
spreekuur (zie www.arbouw.nl bij
‘Medische keuringen’). Kijk ook
op www.stressuitdebouw.nl en
www.checkjewerkstress.nl
‘11% van het bouwpersoneel heeft
last van stress, dus de kans op
een burn-out is best reëel. Stress
gaat vaak gepaard met allerlei
(vage) klachten, zoals vermoeidheid, slapeloosheid, spierpijn,
ontstekingen of hartkloppingen.
Ook zijn mensen vaak prikkelbaar,
krijgen concentratieproblemen en
zien op tegen het werk. Houden
de klachten aan, dan kan dat
­leiden tot een burn-out. Om dit
te voorkomen, is het belangrijk
dat je dagelijks voldoende rust
neemt. Ook je werk anders organiseren kan de nodige druk van
de ketel halen. Of misschien past
een andere functie beter bij jou.
Praat hier eens met je werkgever
over. Bespreek welke werkzaamheden bij jou problemen geven.
Van een beetje spanning wordt
niemand ziek, maar houd wel de
vinger aan de pols!’
Ook een vraag? Ga naar www.vraagarbouw.nl!
ARBOUW MAGAZINE • WINTER 2014
ARBOQUIZ!
Hoe gezond en veilig werk jij?
Test je arbokennis en scoor een tien!
1
14
WANNEER SPREEK JE VOLGENS
DE WET VAN VALGEVAAR?
a) Bij al het werk op hoogte.
b) Als de werkhoogte groter is dan 2,5 meter.
c) Als de werkhoogte groter is dan 2,5 meter
en bij al het werk in de buurt van bijvoorbeeld stekeinden of water.
2
VEILIG OP DE LADDER
Geef de ladder een trap! Op het
­eeuwenoude klimmiddel mag je nog
maar in ­beperkte gevallen werken.
Welke ­uitspraak over de ladder is waar?
a) Ik gebruik de ladder alleen om naar een
­andere verdieping te komen.
b) Ik pak de ladder als ik er niet langer op sta
dan vier uur.
c) Op de ladder sta ik niet hoger dan 5 meter
en niet langer dan twee uur.
d) Op de ladder sta ik niet hoger dan 7,5 meter
en niet langer dan één uur.
3
WAT ZIJN
ARBOCATALOGI?
a) Dit zijn oude handboeken over arbo die
­vandaag de dag niet meer worden gebruikt.
b) Dit zijn websites met arboregels en maatregelen voor een gezonde en veilige werkplek.
c) De arbocatalogi vind je in de bieb: boeken
met spannende arboverhalen.
4
WEL OF GEEN
ALGEHELE HELMPLICHT
OP BOUWPLAATSEN?
ARBOUW MAGAZINE • WINTER 2014
DE MEDISCHE KEURING
Welke uitspraak over de medische keuring
(het PAGO) is waar?
a) Alleen als je wordt afgekeurd gaat de uitslag
naar je werkgever.
b) Je kan worden afgekeurd, maar de uitslag
wordt alleen aan jou verstrekt.
c) Het PAGO is een medisch onderzoek, je kan
niet worden afgekeurd en de uitslag wordt
alleen aan jou verstrekt.
IS DIT DE GOEDE.
MAATREGEL.
5
TEGEN STOF?.
HELM OP OF HELM AF?
Als op een bouwplaats een algehele
­helmplicht geldt, moet de helm dan
ook binnen worden gedragen?
JE VINDT HET.
ANTWOORD IN DE.
a) B
ij een algehele helmplicht moet
binnen en buiten de helm op.
b) Dat hoeft niet, want binnen kan er
niets op je hoofd vallen.
c) B
eide kan, het ligt aan de
omstandigheden.
6
TIL JE GEEN BREUK!
LAWAAI OP DE BOUW
In de bouw is vaak veel lawaai.
Hoe vaak moet je je otoplastieken
vervangen?
a) A
ls je merkt dat de bescherming
afneemt.
b) Elke twee jaar. De binnenkant van je
oren verandert namelijk ook.
c) E
lk jaar, mits de werkgever de kosten
wil vergoeden.
d) Otoplastieken gaan een leven lang
mee.
8
15
Wat mag je wel en niet tillen op
de bouw?
a) J
e mag niet meer tillen dan 25 kilo. Met
zijn tweeën is dat ten hoogste 50 kilo.
b) Maximaal 30 kilo, mits de bouwgrond
­waarop je loopt droog en vlak is.
c) M
aximaal 30 kilo, met uitzondering van
­zakken gips en grint (25 kilo).
d) Hoeveel je tilt, mag je helemaal zelf
weten.
7
ARBOCATALOGI..
STEIGER OK?
Waaraan kun je zien of een steiger
klaar is om te worden betreden?
a) A
ls deze volgens de tekening is
opgebouwd.
b) Als er een rode signaleringskaart
aan de steiger hangt.
c) Z
odra de steigerbouwer deze heeft
­vrijgegeven.
9
STOF HAPPEN
Wat moet je werkgever als eerste
regelen: stofmaskers of apparatuur
om stof af te zuigen?
a) Dit moet beide, maar om te beginnen
­moeten stofmaskers worden verstrekt.
b) Afzuiging eerst, dan stofmaskers.
10
BOETES
Als werknemer kun je voor
het ­overtreden van de Arbowet
geen boete krijgen.
a) Dat klopt, je werkgever is altijd verant­
woordelijk en betaalt dus ook de boete.
b) Toch wel, al komt dit niet vaak voor.
SCOOR EEN 10!
ORDEN OP
CHECK JE ANTWO
ED ANTWOORD
PAGINA 23. ELK GO
OP.
LEVERT ÉÉN PUNT
ARBOUW MAGAZINE • WINTER 2014
Microfoon haarborstel
Leuk voor de partners van
­bouwvakkers: een haarborstel
die ook dienst doet als microfoon!
Je kunt er je haar mee borstelen
en tegelijk je favoriete liedjes in
zingen. Zet het raam open en wie
weet word je ontdekt!
www.gadgethouse.nl
€ 14,95
16
→ GADGETS
Hot Cookie
Wereldmuur
Aan tafel!
Koffie of thee gezet, maar zo geconcentreerd bezig dat je vergeet deze
op te drinken? Gebruik dan de Hot
Cookie, een warmhouder in de vorm
van een grote chocoladekoek. Plug
‘m in je computer, zet de mok erop
en geniet langer van je warme drank.
Nog een plekje vrij op de muur?
Deze World Map kun je zelf opplakken.
Geef met de bijgeleverde pin stickers
aan waar je op reis bent geweest!
Dit maakt je muur decoratief en
­informatief tegelijk. Er is ook een
krijtbord-versie.
Geen geschreeuw meer door het
huis om iedereen aan tafel te ­krijgen.
Vanaf nu ping je iedereen aan tafel.
De Deskbell (of Table-bell) is uit­
gevoerd in metaal en hoort thuis op
elke keukenbar. Verkrijgbaar in
­diverse kleuren.
www.megagadgets.nl
€ 14,95
www.megagadgets.nl
€ 19,95
www.bestel.nl
€ 5,95
ARBOUW MAGAZINE • WINTER 2014
“
DEUREN
AFHANGEN
LUKT NU ZELFS
IN JE EENTJE
”
17
TEST ←
MOBYLIFT
Wat: MobyLift
Wie: Edwin Jonker
Beroep: timmerman
Waar: Deurenmontage
Jonker uit Schagen
De MobyLift is een nieuw hulpmiddel
voor het optillen en afhangen van
zware deuren. Het hulpmiddel
­bestaat uit een verrijdbaar frame
met contragewichten en een elektrisch lift- en kantelsysteem. Een
automatische vacuümunit met vier
uitschuifbare zuignappen pakt de
deur vast, waarna die op de juiste
plek en gewenste hoogte kan worden
ingehangen. De MobyLift is een
­regelrechte uitkomst, vindt timmerman Edwin Jonker. ‘Deuren van
tachtig kilo of meer zijn al lang
geen uitzondering meer. Elke dag
afhangen van dat soort zwaar­
gewichten is natuurlijk niet goed
voor je lichaam. Op de bouw rijden
we onze aanhangwagen zo dicht
mogelijk naar de werkplek, waarna
we met de MobyLift de deuren van
de wagen halen en naar het kozijn
rijden. Voor hogere etages nemen
we de bouwlift of gebruiken we
onze hijsbok. Zo hoeven we vrijwel
niet meer te tillen. We doen dit
werk met twee man, maar als je
even niemand bij je hebt, lukt het
met de MobyLift zelfs in je eentje.’
Meer informatie
De MobyLift is ook te gebruiken
voor bladen, panelen en platen.
Het hulpmiddel is binnen drie
­minuten eenvoudig uit elkaar te
­halen. Kijk voor meer informatie op
www.arbovriendelijkehulpmiddelen.
nl (bij ‘Nieuw op deze website’).
Rapport (door Ed
win)
Gem ak: Sn el he id: Kwalite it
U itstra lin g: Ci jfe r: 9
8
8
8
8+
ARBOUW MAGAZINE • WINTER 2014
Het hijsen en afzinken van een kelder is mooi werk, maar niet
zonder risico’s. Vader Loys en zoon Ries Bron dachten goed na
over de veilige aanpak van de klus. Niet alleen hadden zij aandacht voor de bouwvakkers, maar ook voor de mensen op straat.
VEILIGHEID EERST BIJ
AFZINKEN KELDER
18
In een gestripte woning in het
dorpscentrum van Geldermalsen
­zitten ­vader en zoon met de onder­
aan­nemers aan een bak koffie. Het
­gitzwarte nat wordt een paar keer
per dag door de vrolijke bewoonster
in kannen gebracht. Geldermalsen is
een gemoedelijk dorp, dat merk je
aan alles. Het pak Jodenkoeken gaat
van hand tot hand, er wordt gelachen.
Tijd om te ontspannen is er genoeg,
gezellig is het zeker, maar serieus
gewerkt wordt er ook. Even later
draait de kraan alweer driftig zijn
Ries en Loys Bron op het project
in Geldermalsen.
ARBOUW MAGAZINE • WINTER 2014
rondjes. Loys en Ries bekijken het
­allemaal nog eens goed vanaf een
ladder, net over de rand van de forse
kelder in aanbouw.
Bouwbedrijf Bron voert hier een
­renovatie uit van twee naastgelegen
woningen die deels door brand
­werden vernield. Er worden nieuwe
aanbouwen gerealiseerd, een met
een forse kelder eronder. Het is de
eerste keer dat het plaatselijke
bouwbedrijf de methode hanteert;
het plaatsen en monteren van losse
wanden en het ondergraven van het
geheel. ‘Drie keer eerder hebben we
een kelder gebouwd, elke keer door
eerst een groot gat te graven’,
­vertelt Ries, die in loondienst is bij
zijn vader. ‘Maar zijn er belendingen
zoals hier, dan moet de grond ongeroerd blijven. Zo voorkom je dat er
scheuren in de omliggende gevels
ontstaan. Op deze plek staan de
­huizen kort op elkaar, dus die kans
is zeker aanwezig.’
De enige veilige methode is dus het
afzinken, waarbij de kelder op het
maaiveld in elkaar wordt gezet. De
grond wordt geleidelijk ondergraven,
zodat het gevaarte langzaam de
grond in zakt. Met lasers wordt de
klus centimeter voor centimeter
­geklaard. Zwelband en gietmortel
zorgen ervoor dat de kelder waterdicht
blijft. Eenmaal op de goede diepte,
wordt de vloer gestort en worden
bovenop breedplaatvloeren geplaatst.
Dan wordt het dek afgestort en
­worden bitumen aangebracht.
Deskundigheid inwinnen
De nieuwe werkwijze stelde de twee
ervaren bouwvakkers voor een flinke
opgave. Want hoe pak je zoiets aan?
En hoe gebeurt het veilig? Deskundigheid die je niet hebt, zal je moeten
inwinnen, moeten zij hebben gedacht.
Dus werd de gespecialiseerde firma
MBS Beton uit Soest ingehuurd om
het hijsen en afzinken uit te voeren.
‘Wij hebben de taak om de maat­
voering te doen, maar vooral om het
werk veilig te laten verlopen’, aldus
Ries. ‘En dat veiligheidsaspect is
heel belangrijk.’
Vanuit dit oogpunt was vooral het
hijsen van de wanden een heikel punt.
Ries: ‘We zitten hier midden in het
dorp met veel winkelend publiek, dus
we hebben verschillende maatregelen
genomen om het transport zo veilig
mogelijk te laten verlopen. Zo hebben
we uitvoerig contact gehad met de
gemeente. Er is een bebordingsplan
gemaakt. De calamiteitenroute die
toevallig door de straat ging omdat
de hoofdweg vanwege bestratings-
19
werk is afgesloten, is tijdelijk omgelegd. We hebben bewust gehesen
op maandagmorgen, omdat de winkels dan dicht zijn. Er is zelfs de hele
dag een verkeersgeleider geweest,
­omdat je toch altijd mensen hebt die
denken door de afzetting heen te
kunnen rijden.’
Alerte houding
Niet over een nacht ijs gaan, zo
zou je de aanpak van Bron kunnen
­noemen. Daar heeft Loys duidelijke
ideeën over. Niet alleen de simpele
regels zoals het dragen van de helm
zijn belangrijk. Het gaat ook om de
alerte houding van iedereen die bij
de bouw betrokken is. ‘Werknemers
kunnen onbewust dingen doen die
niet erg veilig zijn. Daar komen ongelukken van, iets dat mij ook een keer
is overkomen. Tijdens welzijnswerk
aan een kerk in Bolivia doorsneed
een zaag de pezen in mijn pols.
­Jaren later viel daar tijdens sloopwerk ook nog een loodzwaar stuk
steen bovenop. Daar leer je van.
Handelingen die je onbewust onveilig doet, moet je onbewust veilig zien
te maken. Net zoals je de autogordel
om doet zonder er bij na te denken.
En het is altijd goed om je ogen goed
de kost te geven, zodat je ook de
minder voorspelbare dingen kunt
voorzien.’
komen. Maar daar kunnen mensen in
de omgeving zich ontzettend aan
storen. En ook dit heeft een veiligheidsaspect, want door harde muziek
schakel je feitelijk een groot deel van
je gehoor uit. We hebben een keer
een leerling gehad die op een warme
dag zijn shirt uitdeed. Dat doen we
hier dus niet. Geen korte broekspijpen,
zeker geen blote bast. We zijn een
lokaal bedrijf, we hebben een naam
hoog te houden.’
Veilig werken, jezelf als bedrijf goed
profileren, daar zit volgens Ries ook
een promotionele kant aan. ‘We
­houden de bouw graag netjes. Dat
bevordert de veiligheid en draagt bij
aan een positieve uitstraling. Je zult
op onze bouw ook niet snel harde
muziek horen. Vaak nemen bouw­
vakkers alle hun eigen radio mee,
waarmee ze boven elkaar uit willen
Dan is het alweer tijd voor een
­praatje in de nu nog kale woonkamer.
Met die kelder komt het vast wel
goed. En wie weet heeft de bewoonster alweer verse koffie gebracht.
Kijk, de zon breekt door, waarom
pakken we niet even een stoeltje
en gaan we buiten zitten? Het is
­duidelijk: ‘t leven van een bouw­
vakker kan best plezierig zijn…
ARBOUW MAGAZINE • WINTER 2014
ZO WERK JE TRILLINGSVRIJ
Het trillen van gereedschap en materieel
kan schadelijk zijn voor je lichaam. Maar
met een paar eenvoudige maatregelen
verminder je de kans op blessures.
20
1
→
HOE? ZO!
In de cabine? Ga
rechtop zitten!
2
Wissel je werk af.
3
Controleer machines op
trillende onderdelen.
En verder >
7 Zorg voor een goed zicht vanuit de
cabine. Hierdoor hoef je minder te
draaien om het werk te kunnen zien.
Trillingen en schokken kunnen extra
schade aanrichten als je rug en nek
gebogen zijn.
ARBOUW MAGAZINE • WINTER 2014
8 Een goed geveerde stoel zorgt
dat je als machinist langer
klachtenvrij werkt. Deze geven
namelijk minder trillingen en
schokken door. Zorg wel dat de
stoel goed staat afgesteld.
Let op de afstand tussen voeten
en pedalen, de hoogte van de stoel,
de rugleuning en de instelling op je
lichaamsgewicht.
Lichaamstrillingen en -schokken, bijvoorbeeld in de
cabine van een machine, kunnen rugklachten en zelfs
een hernia veroorzaken. De trillingen kunnen ook
maagproblemen geven. Daarnaast kan trillend
­gereedschap gewrichtsklachten en witte of dode
­vingers veroorzaken. Om klachten te voorkomen,
zijn in de wet maximale niveaus vastgesteld. Met
de aanschaf van trillingsgedempt gereedschap en
­periodiek onderhoud van gereedschap en machines
blijft de blootstelling onder deze waarden.
4
5
21
Kleed je goed en draag
handschoenen.
Rij rustig.
9 Gebruik gereedschap alleen voor
de werkzaamheden waarvoor het is
bedoeld. Gereedschap dat eigenlijk
niet geschikt is voor een klus, trilt
en schokt vaak meer dan het goede
gereedschap.
6
Knijp niet te hard in het
gereedschap.
10 Werk bij voorkeur niet in lawaai.
Geloof het of niet, de combinatie van
hand-armtrillingen en hard geluid
kan de kans op gewrichtsklachten
vergroten. Ook roken tijdens het
werk vergroot de kans op klachten.
ARBOUW MAGAZINE • WINTER 2014
WINTER
2014
VIND IK LEUK!
Vakblad over arbeidsomstandigheden
Medische
keuring
DOEN!
Wil je op de hoogte blijven van al het nieuws
over gezond en veilig werken in de bouw?
Volg Arbouw dan op Facebook. Je vindt er
alles over nieuwe wet- en regelgeving, de
producten van Arbouw en leuke acties.
Daarnaast kun je Arbouw heel gemakkelijk
vragen stellen. Je kunt je mening kwijt en
ervaringen delen met vakgenoten. Ga naar
www.facebook.com/stichtingarbouw. Klik
op de bekende Vind ik leuk-knop om Arbouw
te volgen. Zelf geen Facebook-account?
Geen probleem, via de genoemde link kun je
de berichten en foto’s gewoon bekijken.
AFZINKEN
KELDER:
VEILIGHEID
EERST
Quiz
WAT WEET JIJ
VAN ARBO?
TEST
MOBYLIFT
32274_Arbouw 0214.indd 1
03-12-14 10:28
COLOFON
Arbouw Magazine is een uitgave
van Arbouw. In het bestuur zijn
vertegenwoordigd: Bouwend
Nederland, Stichting FOSAG-NOA,
FNV Bouw en CNV Vakmensen.
Hoofdredactie
Dennis Derksen
22
Redactiecommissie
→ VARIA
Floor de Goede, Jan Golsteijn,
Aalt den Herder, Jan Warning,
Edmondt Wijk
Quiz
Medewerkers
Adri Frijters, Angenieta Garcia y
Draijer, John Hogenes, Michiel Jansen,
Ellen Lakrone
Pak die bioscoopbon!
Gezellig een avondje naar de bioscoop? Los de
­onderstaande vragen op en maak kans op één van de
vier bioscoopbonnen ter waarde van twintig euro!
Redactie
John Ekkelboom, Francisca de Jonge,
Charlotte Leenaers, Dennis Derksen
Fotografie
Ton Borsboom, Erik Brinkhorst,
Peter Drent, Bert Jansen,
Ruud Jonkers, Frans Paalman,
Jeroen Poortvliet, Arbouw
Vormgeving
1
Hoeveel mag je maximaal
tillen met de hand?
3
Verheul Communicatie, Alphen a/d Rijn
Druk
Senefelder Misset, Doetinchem
Verspreiding
2
Hoe vaak kun je naar
de medische keuring
(het PAGO)?
In welke stad staat dit
beroemde bouwwerk?
Mail je antwoorden vóór 23 januari naar [email protected] of
stuur een kaartje naar Arbouw, Postbus 213, 3840 AE Harderwijk.
ARBOUW MAGAZINE • WINTER 2014
Sandd, Apeldoorn
Redactieadres
Postbus 213, 3840 AE Harderwijk
Telefoon: 0341-46 62 00
e-mail: [email protected]
Adreswijziging doorgeven?
Ben je werknemer, dan wordt het
nieuwe adres waarop je je in het
bevolkingsregister inschrijft na enige
tijd automatisch verwerkt in het
adressenbestand voor dit magazine.
Overige lezers kunnen de wijziging
doorgeven via [email protected] of
tel. 0341-46 62 22. Via dit mailadres
en telefoonnummer kan ook worden
opgezegd.
ARB 9791 / ISSN 2211-3878
ANTWOORDEN
ARBOQUIZ
PAGINA 14-15
1 VALGEVAAR
6 TILLEN
8 STEIGER OK?
Antwoord: c. Voor valgevaar moet
eigenlijk altijd aandacht zijn. Maar
wettelijk gezien ­moeten vanaf 2,5
meter maat­regelen worden genomen. Werk je ­lager, dan zijn maat­
regelen ook ­nodig als er sprake is
van bijzondere omstandigheden,
zoals water, ­stekeinden en verkeer.
Antwoord: a. Volgens de arbocata­
logi moet je tillen met de hand zo
veel mogelijk voorkomen. Met zijn
tweeën mag je maximaal 50 kilo
­tillen. Wel moet de ruimte dan groot
genoeg zijn om goed te kunnen
­manoeuvreren. Bij sommige mate­
rialen (betonstaal en glas) mag
door vier personen 100 kilo worden
getild.
Antwoord: a. Gedurende het gebruik
kunnen aanpassingen aan de steiger
deze minder veilig maken. Vrijgeven
alleen, of het aan de steiger hangen
van een kaart, is dus niet voldoende.
Controleer voor het werk de staanders, de veiligheid van de vloeren,
de kantplanken, verankeringen en
schoren. De bouwtekening is hierbij
het uitgangspunt.
7 OTOPLASTIEKEN
9 STOF
Antwoord: b. Vervang de otoplas­
tieken elke twee jaar. Je gehoorgang
verandert in de loop van de tijd,
waardoor de werking van de otoplastieken steeds minder wordt.
Antwoord: b. Je werkgever moet
voorkomen dat er stof vrijkomt.
Lukt dat niet, dan mag (als laatste
redmiddel ademhalingsbescherming
worden gedragen. Een masker
­beschermt namelijk alleen jou en
niet de andere aanwezigen op de
werkplek. Afzuigen (of vernevelen
met water) doet dat wel.
2 LADDER
Antwoord: d. Voor ladders zijn
­betere, veiliger middelen beschikbaar, zoals (rol)steigers en hoog­
werkers. Is er praktisch geen andere
mogelijkheid, dan mag je per dag
maximaal één uur op de ladder
­werken. De maximaal toegestane
stahoogte is 7,5 meter bij de voeten,
maar bij voorkeur 5 meter.
3 ARBOCATALOGI
Antwoord: b. In de online arbocatalogi (www.arbocatalogi-bouw­
nijverheid.nl) vind je alle wettelijke
regels en maatregelen om je werk
gezond en veilig te kunnen doen.
4 PAGO
Antwoord: c. Het PAGO is een uit­
gebreide check van je gezondheid.
Deelname is vrijwillig en de uitslag
wordt alleen naar jou gestuurd.
Je kan niet worden afgekeurd.
Kijk voor meer informatie op de
­pagina’s 6 t/m 10 van dit blad.
5 HELMPLICHT
Antwoord: a. Bij een algehele helmplicht moet de helm overal worden
gedragen. Eventueel kan de uitvoerder afwijkende regels opstellen, mits
de veiligheid niet in het geding is.
JOUW SC ORE…
r je
0-4 Dat is niet best! Spijke
tijdens
bij
ijk
gel
mo
l
­kennis zo sne
n met
kke
pre
ges
s,
ing
toolboxmeet
door
de uitvoerder en natuurlijk
en!
dit blad te lez
, maar
5-7 Je score is niet slecht
heen
je
om
d
goe
jf
kán beter. Bli
Een
.
rkt
we
ens
erg
­kijken als je
kje!
hoe
in
kle
een
in
­ongeluk zit
10 BOETES
Antwoord: b. Als werknemer kun je
ook een boete krijgen, bijvoorbeeld
voor het niet dragen van de helm of
andere persoonlijke beschermingsmiddelen. Ook worden boetes gegeven voor het onbevoegd weghalen
van beveiligingen en het meerijden
op mobiele arbeidsmiddelen die
hiervoor niet geschikt zijn.
ar ga niet
8-10 Prima gescoord, ma
Houd je
naast je schoenen lopen!
n!
ope
d
goe
ijd
alt
n
ogen en ore
ARBOUW MAGAZINE • WINTER 2014
23
Win deze iPad!
Ga naar
win.arb
ouw.nl
en vul u
w
actiecod
e in
iPad Air Wi-Fi 16 GB
Deze actie loopt tot 1 januari 2015
win.arbouw.nl