Handleiding Kaart Monitoringstool NSL Versie: november 2014 Pagina1 van1 Colofon Projectnaam Titel Auteurs Monitoring NSL Handleiding kaarten monitoring NSL Kenniscentrum InfoMil Organisatie Rijkswaterstaat Leefomgeving Hoewel dit rapport met de grootst mogelijke zorg is samengesteld kan Rijkswaterstaat Leefomgeving geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele fouten. Pagina 2 van 41 Inhoud COLOFON .................................................................................................................................................................. 2 INLEIDING ............................................................................................................................................................... 5 1 KAART NSL BEKIJKEN ........................................................................................................................................ 6 1.1 Toegang kaart NSL ................................................................................................................................ 6 1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4 1.2 Bekijken monitoringsgegevens ....................................................................................................... 10 1.2.1 1.2.2 1.2.3 1.2.4 1.2.5 1.2.6 1.2.7 1.2.8 1.2.9 1.2.10 1.2.11 1.2.12 1.2.13 1.3 2 Toegang zonder account ............................................................................................................................... 6 Toegang voor accounthouders.................................................................................................................... 7 Het startscherm................................................................................................................................................ 8 Volledig scherm openen ................................................................................................................................ 8 Menu Modus ..................................................................................................................................................... 10 Menu Filter ....................................................................................................................................................... 10 Selecteren monitoringsronde .................................................................................................................... 10 Selecteren jaar ............................................................................................................................................... 11 Selecteren op jurisdictie .............................................................................................................................. 11 Tonen kaartlagen ........................................................................................................................................... 12 Tonen rekenresultaten ................................................................................................................................. 13 Tonen invoergegevens - wegvakken ...................................................................................................... 15 Tonen invoergegevens - overdrachtslijnen .......................................................................................... 15 Tonen maatregelen in de kaart ................................................................................................................ 16 Tonen invloed veehouderijen op luchtkwaliteit per gemeente ..................................................... 17 Correcties.......................................................................................................................................................... 17 NWB wegen ...................................................................................................................................................... 18 Inzoomen en selecteren in de kaart ............................................................................................. 18 1.3.1 Inzoomen op de kaart .................................................................................................................................. 19 1.3.2 Kaartbeeld verschuiven ............................................................................................................................... 19 1.3.3 Selecteren van rekenpunten, wegvakken, overdrachtslijnen, maatregelgebieden en veehouderijgegevens. .................................................................................................................................................. 19 1.3.4 De Polygon-functie ........................................................................................................................................ 20 1.3.5 Nieuw rekenpunt toevoegen ...................................................................................................................... 20 1.3.6 Locator ............................................................................................................................................................... 20 1.3.7 Export modus .................................................................................................................................................. 20 WEGVAKKEN, REKENPUNTEN EN OVERDRACHTSLIJNEN ................................................................................. 22 2.1 Kenmerken per wegvak, rekenpunt en overdrachtslijn ........................................................ 22 2.2 Kenmerken rekenpunten ................................................................................................................... 22 2.3 Kenmerken segmenten ...................................................................................................................... 24 2.4 Kenmerken overdrachtslijnen ......................................................................................................... 25 3 MAATREGELEN, CORRECTIEVELDEN EN VEEHOUDERIJEN ............................................................................... 26 3.1 Maatregelen ........................................................................................................................................... 26 3.1.1 3.1.2 Tonen van 1 maatregel voor een gebied .............................................................................................. 26 Tonen meerdere typen maatregelen in een gebied .......................................................................... 27 3.2 Tonen van de invloed van veehouderijen op luchtkwaliteit ................................................. 29 3.3 Correctievelden ..................................................................................................................................... 30 4 BEGRIPPENLIJST ............................................................................................................................................... 32 Pagina 3 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL 5 | November 2014 BIJLAGEN ........................................................................................................................................................... 33 5.1 Bijlage voertuigcategorieën ............................................................................................................. 33 5.2 Bijlage stagnatiefactor ....................................................................................................................... 34 5.3 Bijlage wegtypen .................................................................................................................................. 34 5.4 Bijlage bomenfactor ............................................................................................................................ 36 5.5 Bijlage wegbeheerder ......................................................................................................................... 36 5.6 Bijlage snelheidsprofiel ...................................................................................................................... 36 5.7 Bijlage type rekenpunt ....................................................................................................................... 37 5.8 Bijlage kenmerken rekenpunten .................................................................................................... 37 5.9 Toelichting opbouw concentraties per rekenpunt .................................................................... 38 5.10 Bijlage kenmerken wegvakken ................................................................................................... 38 5.11 Bijlage typen maatregelen ............................................................................................................ 40 5.12 Bijlage kenmerken maatregelen ................................................................................................. 40 5.13 Bijlage kenmerken invloed veehouderijen op de luchtkwaliteit ..................................... 41 5.14 Bijlage kenmerken correctievelden ........................................................................................... 41 Pagina 4 van 41 Inleiding Dit is de handleiding bij de kaart van de Monitoringstool bij het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) op www.nsl-monitoring.nl. De kaart van de monitoring toont de invoergegevens en resultaten van de monitoring NSL. U kunt bijvoorbeeld bekijken hoe de luchtkwaliteit in uw omgeving was in het afgelopen jaar. Ook kunt u zien wat de verwachte luchtkwaliteit is in enkele toekomstige jaren. In de hierna volgende hoofdstukken leest u wat de functionaliteiten van de kaart zijn en hoe u deze kunt gebruiken. Met behulp van de kaart kunt u zelf kiezen welke invoergegevens en resultaten u wilt bekijken. In hoofdstuk4 vindt u een begrippenlijst. Meer informatie over luchtkwaliteit, het NSL en de monitoring vindt u op www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/luchtkwaliteit en www.infomil.nl/NSL. Deze handleiding gaat alleen in op het bekijken van de gegevens in de kaart. Informatie over het wijzigen van gegevens gedurende de actualisatieperiode in de Monitoringsronde door NSL-partners in de kaart vindt u in de Handleiding Monitoring NSL. Pagina 5 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL 1 | November 2014 Kaart NSL bekijken 1.1 Toegang kaart NSL De kaarten met invoergegevens en rekenresultaten van de Monitoringstool kunt u op 2 verschillende manieren inzien: Toegang zonder inlogaccount: voor publiek toegankelijke gegevens en kaarten Toegang met inlogaccount voor overheden: voor nog niet openbare gegevens Gebruikers met inloggegevens aanvullend kunnen: Tijdens de actualisatieperiode gegevens via de kaart wijzigen De berekende concentraties op basis van de meest recente monitoringsronde bekijken voordat deze openbaar zijn De berekende concentraties van de meest recente monitoringsronde worden openbaar nadat de jaarlijkse Monitoringsrapportage (meestal in november of december) is aangeboden aan de Tweede Kamer. Op de website van InfoMil vindt u meer informatie over de jaarlijkse cyclus van de monitoring. 1.1.1 __ Toegang zonder account • Ga naar: www.nsl-monitoring.nl; • Selecteerlinks in de blauwe balk ‘Kaart NSL’; Pagina 6 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL | November 2014 1.1.2 __ Toegang voor accounthouders • Ga naar: www.nsl-monitoring.nl; • Selecteer rechts in de blauwe balk ‘Inloggen’, vul uw gegevens in en klik op ‘login’; Als u uw wachtwoord en/of gebruikersnaam vergeten bent, kunt u deze opvragen met de functie ‘wachtwoord vergeten’ in de linker balk. • Selecteer links in de blauwe balk ‘Kaart NSL’; Pagina 7 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL | November 2014 1.1.3 __ Het startscherm Na het openen van de kaart komt u in het beginscherm. Aan de rechterkant van het scherm bevindt zich een ‘Filter’. Daarmee kunt u instellen welke gegevens u zichtbaar wilt laten zijn in de kaart. Aan de linkerkant van het scherm bevindt zich een menu waarmee u verschillende functies in de kaart kunt selecteren. Paragraaf 1.2 beschrijft het filter en paragraaf 1.3 de verschillende functies in de kaart. 1.1.4 __ Volledig scherm openen Voor een groter kaartbeeld kunt u het filter verbergen door op het pijltje aan de linker rand van het filter te klikken. Alleen dat pijltje blijft dan zichtbaar; door hier opnieuw op te klikken wordt het filtermenu weer zichtbaar. Pagina 8 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL | November 2014 Door op ‘verberg menu’ rechts bovenaan in de blauwe balk te klikken, verdwijnt ook het menu aan de bovenkant van het scherm. Alleen het logo van de Rijksoverheid met daarnaast een pijltje blijft zichtbaar in de linker bovenhoek. Het menu verschijnt weer als u op het pijltje naast het logo klikt. Pagina 9 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL 1.2 | November 2014 Bekijken monitoringsgegevens 1.2.1 __ Menu Modus In de rechter kolom van kaart zich de ‘Filterbalk’. Daarmee kunt u verschillende gegevens die aanwezig zijn in de Monitoringstool selecteren en laten tonen. Boven in die balk bevindt zich het menu Modus. Deze staat standaard op ‘Monitoring NSL’ als u de kaart benadert via ‘Kaart NSL’ in de blauwe bovenbalk. Deze staat standaard op ‘NSL Rekentool’ als u een rekentaak heeft gestart en deze bekijkt in de kaart. Als de modus op ‘Monitoring NSL’ staat, bekijkt u de invoergegevens en rekenresultaten die onderdeel zijn van de monitoring NSL. Uitleg over het gebruik van de kaart bij een rekensessie met de NSLRekentool vindt u in de handleiding NSL-Rekentool. 1.2.2 __ Menu Filter In de rechterkant van het scherm bevindt zich ook het menu ‘Filter’. Daarmee kunt u instellen welke kenmerken u wilt zien in de kaart. In het filter kunt u verschillende typen gegevens selecteren door deze aan te vinken of in de keuzemenu’s te selecteren. 1.2.3 __ Selecteren monitoringsronde De kaart opent standaard in de laatste monitoringsronde waarvoor alle gegevens publiekelijk beschikbaar zijn. Door op het pijltje rechts in de balk te klikken, opent het keuzemenu. Er zijn kaarten beschikbaar vanaf de monitoringsronde NSL 2010. Als u niet over inloggegevens beschikt zijn alleen kaarten voor de monitoringsrondes te selecteren waarvan de rekenresultaten zijn vastgesteld. Als een monitoringsronde nog niet is afgerond, is de kaart van dat jaar alleen met een inlog toegankelijk en nadat Bureau Monitoring de rekenresultaten beschikbaar heeft gesteld. Door op de gewenste monitoringsronde te klikken kiest u welke gegevens op de kaart getoond worden. Pagina 10 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL | November 2014 1.2.4 __ Selecteren jaar Per monitoringsronde zijn kaarten beschikbaar van het afgelopen jaar. Dat is het jaar voorafgaande aan het jaar waarin de monitoringsronde heeft plaatsgevonden. Daarnaast zijn er per monitoringsronde kaarten zichtbaar voor de zichtjaren 2015 en 2020. Vanaf monitoringsronde 2014 is ook zichtjaar 2030 toegevoegd. NB: voor het jaar 2020 en 2030 geldt voor overheden geen verplichting om gegevens in te voeren. Het desbetreffende jaar selecteert u door onder ‘Jaar’ op het pijltje rechts in de balk te klikken, waardoor het keuzemenu opent. Vervolgens selecteert u het jaar van uw keuze. 1.2.5 __ Selecteren op jurisdictie In het filter kunt u in zoomen op een jurisdictie door de desbetreffende gemeente te selecteren. Door op het pijltje rechts in de balk te klikken(achter ‘Kies jurisdictie’) ziet u de lijst met alle jurisdicties. Pagina 11 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL | November 2014 Door op de jurisdictie van uw keuze te klikken, zoomt de kaart automatisch in op deze gemeente. Daarnaast kunt de zoombalk aan de linkerkant in de kaart en het ‘wieltje’ van uw muis gebruiken om in te zoomen op de kaart. De werkwijze daarvoor is in paragraaf 1.3.1 beschreven. 1.2.6 __ Tonen kaartlagen De kaart NSL toont standaard als ondergrond de ‘topografische kaart’. Deze bevat alle ruimtelijke structuren, zoals wegen, water, spoorlijnen, gebouwen, etc. Daaroverheen kunt u verschillende andere kaartlagen plaatsen of zichtbaar maken door deze aan te vinken in het filter: Rekenpunten tonen; Wegvakken tonen; Overdrachtslijnen tonen: u ziet de verbindingslijnen tussen (SRM1-)wegen en rekenpunten weergegeven; Maatregelen: dit zijn gebieden waarin maatregelen van kracht zijn die tot een afwijkende emissie van sommige voertuigtypen leiden; Invloed van veehouderijen op luchtkwaliteit per gemeente: toont of binnen de gemeentegrenzen veehouderijen zijn waarbij al dan niet overschrijdingen zijn berekend; Correcties: toont gebiedjes waar de rekenresultaten gecorrigeerd zijn op basis van nauwkeurig (windtunnel)onderzoek; NWB-wegen: toont de wegen zoals die opgenomen zijn het Nationaal WegenBestand (NWB) Topografische kaart Alle kenmerken van de verschillende zichtjaren en verschillende monitoringsrondes kunt u in de kaart bekijken. Als u een nieuwe kaart opent binnen dezelfde monitoringsronde maar voor een ander jaar, hoeft u de verschillende kenmerken niet opnieuw aan te vinken of te selecteren. De Monitoringstool gebruikt voor dit nieuwe zichtjaar dezelfde selectie als voor de oude kaart. Als u een andere monitoringsronde selecteert, moet u de verschillende kenmerken die u in de nieuwe kaart wilt zien weer opnieuw aanvinken. Pagina 12 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL | November 2014 1.2.7 __ Tonen rekenresultaten Door ‘Rekenpunten tonen’ in het filter aan te vinken, worden de rekenpunten voor de geselecteerde monitoringsronde en het geselecteerde zichtjaar getoond in de kaart. Door op het pijltje te klikken onder ‘Rekenpunten kenmerk’ kunt u aangeven welke kenmerken u van de rekenpunten in de kaart wilt zien. U kunt kiezen tussen NO2-concentratie, PM10-concentratie, PM10 overschrijdingsdagen en PM2,5-concentratie. Daarnaast kunt u ervoor kiezen om alleen NSLtoetspunten in de kaart te zien (zie daarvoor ook paragraaf 5.6). NB1 De weergegeven PM10-concentraties en overschrijdingsdagen zijn exclusief specifieke berekeningen voor veehouderijen. De veehouderijen zijn wel in de achtergrondconcentraties meegenomen. NB2 De weergegeven PM10-concentraties en overschrijdingsdagen in de kaart zijn niet gecorrigeerd met de zogenoemde zeezoutcorrectie. Meer informatie over de zeezoutcorrectie vindt u op de website van InfoMil. Tonen van verschillende eigenschappen van de rekenpunten Afhankelijk van uw keuze is in de kaart de berekende concentratie of het aantal overschrijdingsdagen te zien door middel van gekleurde bolletjes. De concentraties of het aantal overschrijdingsdagen van de gekozen stof zijn in klassen getoond door de verschillende kleuren van de rekenpunten. Eerst kiest u het kenmerk (welke stof en norm) dat u wilt zien van de rekenpunten. Vervolgens kunt u ook instellen welke klassen u wel en niet wilt laten tonen op de kaart. Dit doet u door het vinkje achter de klassen uit te zetten, door op het vinkje achter de desbetreffende klasse te klikken. Als u weer alle klassen in de kaart zichtbaar wilt hebben, klikt u weer op het vakje achter de nietgetoonde klasse en vervolgens verschijnen deze weer in de kaart. U kunt ook alle vinkjes aan laten staan, zodat alle klassen (en daarmee rekenpunten) zichtbaar zijn. Tonen van NSL-toetspunten In de monitoring wordt de luchtkwaliteit berekend op alle rekenpunten die de overheden hebben ingevoerd. Sommige rekenpunten liggen op plaatsen waar toetsing aan de normen niet nodig is, Pagina 13 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL | November 2014 volgens de Regeling beoordeling luchtkwaliteit (Rbl). Voor het toetsen aan de normen voor de luchtkwaliteit zijn alleen de zogenoemde NSL-toetspunten van belang. U kunt er voor kiezen om alleen de NSL-toetspunten in de kaart te tonen door op het vakje achter ‘Alleen toetspunten’ te klikken. Nu zijn alleen de NSL-toetspunten zichtbaar in de kaart. Als u vervolgens weer alle rekenpunten in de kaart wilt zien, klikt u weer op het vakje, waardoor alle rekenpunten weer zichtbaar worden in de kaart. Grenswaarden luchtkwaliteit De jaargemiddelde grenswaarde voor NO2 waar Nederland in 2015 aan moet voldoen is 40 μg/m3. De berekende waarde wordt afgerond naar het dichtstbijzijnde hele getal. Een halve eenheid wordt afgerond naar het dichtstbijzijnde even getal (Regeling beoordeling luchtkwaliteit art. 68, lid 1). NO2concentraties kleiner of gelijk aan 40,5 μg/m3voldoen aan de jaargemiddelde grenswaarde. De jaargemiddelde grenswaarde voor PM10 waar Nederland vanaf 11 juni 2011 aan moet voldoen is 40 μg/m3. De daggemiddelde concentratie van 50 μg/m3 mag vanaf 11 juni 2011 maximaal 35 maal per kalenderjaar overschreden worden. Onderzoek toont een empirische relatie aan tussen het aantal dagen overschrijding van de dagnorm en de jaargemiddelde concentratie. Uit deze relatie blijkt dat als aan de dagnorm is voldaan ook impliciet aan de jaarnorm is voldaan. De dagnorm is daarom bepalend voor het toetsen aan de grenswaarden. Bij het toetsen aan de grenswaarden mag, bij overschrijding van de norm, een zeezoutaftrek worden toegepast. Zeezoutaftrek weergave in de kaart Op de PM10 concentraties en overschrijdingsdagen in de kaart is geen zeezoutaftrek toegepast. De regeling voor de zeezoutaftrek is in 2012 gewijzigd (zie hieronder voor nadere toelichting). Voor eerdere monitoringsrondes geldt de ‘oude’ regeling voor zeezoutaftrek. In de kaart zijn receptoren met 35 of minder overschrijdingsdagen blauw gekleurd. Op deze locaties is geen sprake van overschrijding van de dagnorm, onafhankelijk van de toe te passen zeezoutaftrek. Bij een aantal overschrijdingsdagen groter dan 41 dagen is daarentegen, onafhankelijk van de toe te passen zeezoutaftrek altijd sprake van een overschrijding, deze receptoren zijn dan ook rood gekleurd. Is het aantal overschrijdingsdagen groter dan 35 maar kleiner dan 41 dan zijn de receptoren paars weergegeven; hier hangt een eventuele overschrijding van de dagnorm af van de toe te passen zeezoutaftrek. In de ‘oude’ regeling mag voor heel Nederland een zeezoutaftrek van 6 dagen worden toegepast voordat toetsing van het aantal overschrijdingsdagen aan de grenswaarde plaatsvindt. In de nieuwe regeling is deze zeezoutaftrek provincieafhankelijk gemaakt. In onderstaande tabel is voor de verschillende provincies te zien hoeveel dagen mogen worden afgetrokken. In deze tabel is ook weergegeven welke jaargemiddelde concentratie leidt tot overschrijding. In de ‘oude’ zeezoutregeling leidt een jaargemiddelde concentratie groter dan 32,5μg/m3 tot een overschrijding van de dagnorm. Provincie Groningen, Drenthe, Overijssel, Gelderland, Noord-Brabant en Limburg Friesland, Flevoland, Utrecht en Zeeland, Noord-Holland en ZuidHolland Dagen aftrek zeezoutcorrectie Jaargemiddelde concentratie PM10 (μg/m3) waar boven overschrijding van de dagnorm plaatsvindt 2 31,7 3 31,9 4 32,1 Het aandeel zeezout in de jaargemiddelde concentratie van zwevende deeltjes (PM10) varieert van 5 µg/m3 voor een aantal kustgemeenten, tot 1 µg/m3 in Limburg. Om een voor zeezout gecorrigeerde jaargemiddelde concentratie te bepalen, is een plaats-afhankelijke correctie nodig. Deze correctie is opgenomen in bijlage 5 van de Regeling beoordeling luchtkwaliteit 2007. Pagina 14 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL | November 2014 1.2.8 __ Tonen invoergegevens - wegvakken Door achter ‘Wegvakken tonen’ op het vakje te klikken, worden alle wegvakken in de kaart getoond. Onder ‘Wegkenmerk’ kunt u kiezen welk kenmerk van de weg zichtbaar wordt. U kunt hier een keuze maken in het tonen van: Intensiteit van licht-, middel-, zwaar-, bus- en totaalverkeer (gemiddelde intensiteit per etmaal per weekdag) (zie paragraaf 5.1); Stagnatiefactor licht-, middel-, zwaar-, en busverkeer (etmaalgemiddelde fractie van de verkeersintensiteit) (zie paragraaf 5.2). Wegtypering(zie paragraaf 5.3) Wegbeheerder (zie paragraaf 5.5) Snelheidsprofiel (zie paragraaf 5.6) U kunt deze verschillende kenmerken selecteren door op het pijltje te klikken rechts in de balk onder ‘Wegkenmerken’ waardoor het keuzemenu opent. Door vervolgens op een kenmerk te klikken, worden de bijbehorende gegevens zoals factoren, intensiteiten of typeringen in de kaart zichtbaar door de verschillende kleuren op het wegvak. 1.2.9 __ Tonen invoergegevens - overdrachtslijnen Om bij een rekenpunt de concentratiebijdrage van een SRM1-weg te kunnen berekenen, zijn een aantal omgevingskenmerken nodig. De Monitoringstool moet ‘weten’ welke omgevingskenmerken ‘horen’ bij het rekenpunt. Dit komt tot stand d.m.v. een koppeling tussen het rekenpunt en het wegvak. Deze koppeling wordt een overdrachtslijn genoemd. Voor SRM2-wegen is geen overdrachtslijn nodig. Pagina 15 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL | November 2014 Om overdrachtslijnen in de kaart te kunnen tonen, moet u voldoende ver zijn ingezoomd op de kaart; tot het één na bovenste niveau, de schaalbalk staat dan op 100m/200ft. Dit doet u door middel van het klikken op de ‘+’ in de zoombalk aan de linkerkant van het scherm. Als u door middel van het filter op een jurisdictie bent ingezoomd, moet u nog tweemaal op het plusje klikken om voldoende op de kaart te zijn ingezoomd om de overdrachtslijnen te tonen. U kunt ook ‘het wieltje’ van uw muis gebruiken om in te zoomen. Bij het tonen van overdrachtslijnen in de kaart, kunt u een keuze maken uit twee kenmerken: Wegtype (zie paragraaf 5.3) Bomenfactor (zie paragraaf 5.4) Door op het pijltje te klikken rechts in de balk onder ‘overdrachtskenmerk’, opent u het keuzemenu. Daarna klikt u op het kenmerk dat u wilt zien. Dit kenmerk van de overdrachtslijnen wordt nu in de kaart getoond door middel van verschillende kleuren per overdrachtslijn. 1.2.10 _ Tonen maatregelen in de kaart Door een vinkje te zetten achter ‘maatregelen’, worden verschillende maatregelgebieden zichtbaar in de kaart. Er zijn 3 verschillende typen maatregelen: elektrisch rijden, milieuzones en groen aanbesteden openbaar vervoer. Er zijn, naast deze 3, veel meer maatregelen in het NSL opgenomen. De effecten van deze overige maatregelen kunnen overheden in de invoergegevens verwerken. De effecten van de drie maatregelen die in de kaart te tonen zijn, grijpen in op (emissie)factoren. Die parameter kunnen overheden niet zelf wijzigen. Emissiefactoren stelt het ministerie van Infrastructuur en Milieu jaarlijks vast en publiceert deze rond 15 maart. Pagina 16 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL | November 2014 De verschillende maatregelen krijgen in de kaart een eigen kleur per maatregeltype. Voor bepaalde locaties geldt dat daar verschillende maatregelen van kracht zijn. Dit is zichtbaar in de kaart doordat de kleuren/gebieden over elkaar heen zijn gelegd. Zie paragraaf 5.11 voor een toelichting op de verschillende maatregelen. In paragraaf 5.12 volgt een uitleg over de kenmerken van de maatregel. 1.2.11 _ Tonen invloed veehouderijen op luchtkwaliteit per gemeente Door een vinkje te zetten achter ‘Invloed veehouderijen op luchtkwaliteit per gemeente’ krijgt u informatie over veehouderijen te zien. Door middel van kleuren in de kaart is zichtbaar of er overschrijdingen van norm rond veehouderijen berekend zijn in die gemeente. NB: voor een aantal gemeenten is geen berekening gemaakt, dit wordt getoond door de grijze inkleuring in de kaart. Gemeenten waar zich geen veehouderijen bevinden die bijdragen aan een mogelijke overschrijding van de fijn stofnorm zijn niet verplicht deel te nemen aan de NSL monitoring voor de veehouderijen. In die gemeenten is een lage achtergrondconcentratie èn hebben de veehouderijen een lage bronbijdrage. Verdere toelichting en uitleg over de veehouderijen vindt u in paragraaf 0 en paragraaf 5.13. 1.2.12 _ Correcties Door een vinkje te zetten achter ‘Correcties’ verschijnen de gebieden en punten op de kaart waar de rekenresultaten aangepast zijn. Deze zijn aangepast op basis van nauwkeurig onderzoek, bijvoorbeeld in een windtunnel of een meetprogramma. De correcties van het type ‘windtunnel’ zijn meestal te vinden bij tunnelmonden. Ook komen ze voor bij wegen die niet goed door te rekenen zijn met beschikbare methoden, zoals verdiept liggende wegen binnen de stad. Zie verder paragraaf 3.3. Pagina 17 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL | November 2014 1.2.13 _ NWB wegen In kaart kunt u de wegen die zijn opgenomen in het NWB (Nationaal WegenBestand) zichtbaar maken door een vinkje te zetten achter ‘NWB wegen’. Deze functie is vooral handig voor degenen die wegen willen toevoegen aan de Monitoringstool of aan hun invoerbestand voor de NSL-Rekentool. In de handleiding NSL-Rekentool is dit verder toegelicht. 1.3 Inzoomen en selecteren in de kaart Het menu aan de linkerkant van de kaart maakt het mogelijk het kaartbeeld te verschuiven, in te zoomen, gegevens te selecteren en te zoeken op locatie (X, Y-coördinaten) of id-nummer. Pagina 18 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL | November 2014 1.3.1 __ Inzoomen op de kaart Met deze functie kunt u in- en uitzoomen op de kaart. Door op de + te klikken zoomt u in en door weer op de – te klikken zoomt de kaart weer uit. U kunt ook het ‘wieltje’ van uw muis gebruiken om in- en uit te zoomen. Linksonder ziet u de schaal waarop u bent ingezoomd. De maximale inzoom is 50 meter. U moet inzoomen tot 100m/200ft op de schaalbalk voordat overdrachtslijnen zichtbaar worden. 1.3.2 __ Kaartbeeld verschuiven Met deze functie kunt u het kaartbeeld verschuiven door in de kaart (door middel van 1 klik met de muis) vast te houden en dan te slepen. 1.3.3 __ Selecteren van rekenpunten, wegvakken, overdrachtslijnen, maatregelgebieden en veehouderijgegevens. Met deze functie kunt u een rekenpunt, wegvak, overdrachtslijn, maatregelgebied en veehouderijgegevens – gezamenlijk items genoemd - selecteren. Het selecteren van rekenpunten, wegvakken en overdrachtslijnen is mogelijk als u enigszins ingezoomd bent. Afhankelijk van de kaartlagen die u in de kaart heeft laten tonen, kunt u 1 of meerdere rekenpunten, wegvakken, overdrachtslijnen enzovoorts selecteren. Activeer de select-functie door op de select-knop te klikken. Vervolgens selecteert u een item door op het item te klikken of door met de muis een rechthoek rond het item te tekenen. Zo’n rechthoek tekenen doet u door in de kaart te klikken en vervolgens de muis te verplaatsen terwijl in de linker muisknop ingedrukt houdt. Om de geselecteerde rekenpunten verschijnt een zwarte rand, op de geselecteerde wegvakken en overdrachtslijnen verschijnt een zwarte lijn, rondom de geselecteerde maatregelgebieden en gemeenten met veehouderijen die invloed hebben op de luchtkwaliteit verschijnt een rode rand. De selectie wordt weer opgeheven door op een punt in de kaart te klikken of door op ‘annuleer selectie’ in de balk rechtsboven te klikken. Pagina 19 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL | November 2014 1.3.4 __ De Polygon-functie Met deze functie kunt u een gebied met meerdere aaneengesloten wegvakken, rekenpunten en/of overdrachtslijnen selecteren door de hoekpunten van het te selecteren gebied (de polygoon) aan te klikken in de kaart. Vervolgens dubbelklikt u met de muis op het laatste punt. Rond de geselecteerde rekenpunten verschijnt een zwarte lijn en op de geselecteerde wegvakken en/of overdrachtslijnen verschijnt ook een zwarte lijn. U kunt de polygon afsluiten door in de kaart te klikken naast de selectie of door op ‘annuleer selectie’ te klikken in de balk rechtsboven. 1.3.5 __ Nieuw rekenpunt toevoegen De optie ‘nieuwe rekenpunt’ is alleen zichtbaar voor accounthouders die ingelogd zijn. De functie is te gebruiken tijdens de actualisatieperiode van de monitoring NSL. Na sluiting van de actualisatieperiode staat deze functie uitgegrijsd en is het dus niet meer mogelijk deze functie te gebruiken. Niet-accounthouders hebben geen wijzigingsrechten en hebben deze functie in de kaart daarom ook niet nodig. Voor overige functies met betrekking tot het wijzigingen van lokale invoergegevens in de kaart door NSL-partners vindt u in de Handleiding Monitoringstool in paragraaf 5.3 meer informatie. 1.3.6 __ Locator Met de locator kunt u op basis van het id-nummer zoeken naar een bepaald rekenpunt of een wegvak. Ook op basis van de invoer van X- en Y-coördinaten kunt u zoeken naar een specifieke locatie in de kaart. Door op de optie locator te klikken, opent een scherm waarin u door middel van een keuzemenu kunt aangeven of u wilt zoeken naar coördinaten, een rekenpunt of een wegvak. Nadat u het type item heeft geselecteerd en de coördinaten of het Id heeft ingevuld, kunt u op ‘lokaliseren’ klikken. Vervolgens wordt het gezocht item in de kaart getoond. 1.3.7 __ Export modus De Monitoringstool kent de mogelijkheid om de daarin aanwezige gegevens te exporteren. Dit kunt u doen via ‘Monitoring NSL’ in de blauwe bovenbalk en vervolgens ‘Exporteren’ in de linker balk. In de Kaart is ook een export-functie aanwezig. Met die functie kunt u de gegevens exporteren uit gebied dat u zelf heeft gekozen. U start deze functie door op de knop ‘Export modus’ te klikken. Pagina 20 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL | November 2014 De functie-balk veranderd. Met de functie ‘Tekenen’ kunt u een vlak in de kaart tekenen waarvan u de gegevens wilt exporteren. U tekent de hoekpunten en sluit de figuur af door dubbel te klikken. Naar wens kunt u de figuur nog ‘Aanpassen’ of ‘Verwijderen’. Het is mogelijk om meerdere vlakken te tekenen die gelijktijdig actief zijn. Vervolgens klikt u op de knop ‘Exporteer selectie’ In het scherm dat verschijnt kunt u aangeven welke gegevens uit het geselecteerde gebied u wilt exporteren. Nadat u op de knop ‘Exporteren’ heeft geklikt, gaat de Monitoringstool de gevraagde gegevens verzamelen. U ontvangt een e-mail als deze voor u klaar staan. Pagina 21 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL 2 | November 2014 Wegvakken, rekenpunten en overdrachtslijnen 2.1 Kenmerken per wegvak, rekenpunt en overdrachtslijn In dit hoofdstuk is beschreven hoe u de verschillende kenmerken van rekenpunten, wegvakken en overdrachtslijnen in de kaart kunt aflezen. Om de kenmerken van wegvakken, rekenpunten en overdrachtslijnen (items) uit de kaart af te lezen moet u deze items zichtbaar maken in de kaart. Dat doet u door deze in het filter aan de rechterkant van de kaart aan te vinken (zie daarvoor paragraaf 1.2). Als deze items zichtbaar zijn in de kaart kunt u deze op verschillende manieren selecteren: Door op select te klikken in het menu aan de linkerkant en vervolgens te dubbelklikken op het desbetreffende wegvak, rekenpunt of overdrachtslijn Wilt u meerdere kenmerken tegelijkertijd selecteren, dan kunt u: o De rekenpunten, wegvakken en/of overdrachtslijnen selecteren door op ‘select’ te klikken in het menu aan de linkerkant van de kaart (zie ook paragraaf 1.3.3). Vervolgens klikt u in de kaart en selecteert u het gebied waarbinnen de rekenpunten, wegvakken en/of de overdrachtslijnen zich bevinden; o De rekenpunten, wegvakken en/of overdrachtslijnen selecteren door op ‘polygon’ te klikken in het menu aan de linkerkant van de kaart (zie ook paragraaf 1.3.4). Vervolgens klikt u in de kaart en selecteert u het gebied waarbinnen de rekenpunten, wegvakken en/of de overdrachtslijnen zich bevinden. De door u geselecteerde rekenpunten, wegvakken en/ of overdrachtslijnen krijgen in de kaart een zwarte lijn of cirkel. Bovenin de kaart opent een nieuw scherm. Daarin ziet u alle mogelijke typen items staan. De items die u geselecteerd heeft, hebben zwarte letters (segmenten = wegvakken). Als u op 1 van de knoppen klikt, opent onderin de kaart een nieuw scherm met daarin een lijst van de geselecteerde items van dat type. Bijvoorbeeld de lijst met rekenpunten binnen het door u geselecteerde gebied. Klik op een van de regels in de lijst om de kenmerken van dat item zichtbaar te maken. U kunt er ook voor kiezen om de selectie ongedaan te maken door op ‘annuleer selectie’ te klikken. 2.2 Kenmerken rekenpunten Als u op ‘kenmerken rekenpunten’ klikt, opent onderin de kaart een nieuw scherm met daarin voor alle rekenpunten die u heeft geselecteerd, het identificatienummer (Id) en enkele rekenresultaten en het rekenjaar. Pagina 22 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL | November 2014 Door op het Id-nummer van een rekenpunt te klikken, opent een nieuw scherm met daarin alle eigenschappen van dat rekenpunt. In de kaart is dit rekenpunt terug te vinden doordat er een rode cirkel om het rekenpunt verschijnt. Er zijn 2 tabbladen per rekenpunt, het scherm opent automatisch in het tabblad ‘Kenmerken’. Hier kunt u kenmerken afgelezen van het betreffende rekenpunt. Onder andere de jurisdictie (eigenaar) van het rekenpunt, het type rekenpunt en of het een NSL-toetspunt is. De beschrijving van de verschillende kenmerken vindt u terug in paragraaf 5.8. U kunt er ook voor kiezen om op het tabblad ‘concentraties’ te klikken. Hier vindt u de berekende concentraties voor de luchtkwaliteit dit rekenpunt (zie voor een toelichting paragraaf 5.9). Pagina 23 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL | November 2014 Door links in het geopende scherm op een ander Id-nummer te klikken (als u meerdere punten geselecteerd heeft), kunt u de kenmerken en concentraties van de andere Id-nummers bekijken. Door op ‘verberg’ te klikken rechts bovenaan in het geopende scherm, komt u weer terug in de kaart. U kunt ook in de kaart op een willekeurige plaats klikken, dan verdwijnt het geopende scherm met de kenmerken en concentraties ook. 2.3 Kenmerken segmenten Als u op ‘segmenten kenmerken’ klikt, opent onderaan de kaart een scherm waarin het Id-nummer van het wegsegment, de straatnaam en het desbetreffende jaar wordt weergegeven. Door op het Id-nummer van het desbetreffende wegvak te klikken, openen de kenmerken van dit specifieke wegvak. Kenmerken die worden getoond zijn onder andere de precieze ligging van het wegsegment (coördinaten), wegtype, bomenfactor, tunnelfactor, verkeersintensiteiten, stagnatiefactoren enzovoorts. Het desbetreffende wegsegment kleurt rood in de kaart. Door links in het geopende scherm op een ander Id-nummer te klikken (als u meerdere wegvakken geselecteerd heeft), kunt u de kenmerken van de andere wegvakken (Id-nummers) bekijken. Door op ‘verberg’ te klikken links bovenaan het scherm, komt u weer terug in het scherm waarin de Id-nummers volledig worden getoond. Door op ‘verberg’ te klikken links bovenaan het geopende scherm komt u weer terug in de kaart. U kunt ook in de kaart klikken, dan verdwijnt het geopende scherm met de kenmerken en concentraties ook. De beschrijving van de verschillende kenmerken vindt u terug in paragraaf 5.10. Pagina 24 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL | November 2014 2.4 Kenmerken overdrachtslijnen Als u op ‘kenmerken overdrachtslijnen’ klikt opent onderaan de kaart een scherm met daarin de kenmerken van de geselecteerde overdrachtslijnen. Nadat u op het receptor Id-nummer heeft geklikt, opent een nieuw scherm met daarin de kenmerken van de geselecteerde overdrachtslijn. Deze overdrachtslijn kleurt rood in de kaart (u ziet geen zwarte streep meer voor deze overdrachtslijn). Kenmerken die worden weergegeven zijn het receptor-id (identificatienummer van het rekenpunt) en het segment-id (identificatienummer van het wegsegment) waarbij de overdrachtslijn hoort, het jaar, wegtype, bomenfactor en de variant id (zie paragraaf 5.3 en paragraaf 5.4. Door op ‘verberg’ te klikken rechts bovenaan het geopende scherm, sluit het scherm met de kenmerken van de overdrachtslijn en komt u weer terug in de kaart. U kunt ook in de kaart op een willekeurige plaats klikken, dan verdwijnt het geopende scherm met de kenmerken ook. Pagina 25 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL 3 | November 2014 Maatregelen, correctievelden en veehouderijen In dit hoofdstuk ia beschreven hoe u de verschillende kenmerken in de kaart kunt uitlezen van: maatregelen, correctievelden en gemeenten met veehouderijen die wel/ geen invloed op de luchtkwaliteit hebben. 3.1 Maatregelen Om de kenmerken van een maatregel uit de kaart af te lezen, moet u deze kaartlaag eerst in het filter aan de rechterkant van de kaart aanvinken (zie daarvoor ook hoofdstuk 1).Vervolgens kunt u ervoor kiezen slechts 1 maatregeltype of meerdere typen maatregelen tegelijkertijd in de kaart te tonen. De maatregelen zijn van toepassing voor een bepaald gebied. Dit kan een gemeente zijn of een gedeelte van een gemeente (bijvoorbeeld de binnenstad). Het kunnen ook meerdere gemeentes of bestuurlijke regio’s tezamen zijn. Een maatregel is in de kaart omlijnd met een grijze lijn. Deze lijn is het beste zichtbaar als u wat verder bent ingezoomd op de kaart (zie paragraaf 1.3). In één bepaald gebied kunnen meerdere typen maatregelen van toepassing zijn. 3.1.1 __ Tonen van 1 maatregel voor een gebied Als u geïnteresseerd bent in één specifieke maatregel, kunt u de vinkjes bij de andere typen maatregelen uitzetten. Nu is in de kaart alleen het geselecteerde type maatregel zichtbaar. De maatregel(en) voor een bepaald gebied kunt u selecteren door: op ‘select’ te klikken in het menu aan de linkerkant van de kaart (zie ook paragraaf1.3.3), en vervolgens in de kaart op het desbetreffende maatregel te klikken; op ‘select’ te klikken in het menu aan de linkerkant van de kaart (zie ook paragraaf 1.3.3); vervolgens klikt u in de kaart en selecteert u het gebied waarbinnen de maatregel zich bevindt; op ‘polygon’ te klikken in het menu aan de linkerkant van de kaart (zie ook paragraaf 1.3.4), vervolgens klikt u in de kaart en selecteert u het gebied waarbinnen de maatregel zich bevindt. De geselecteerde maatregel is in de kaart rood omlijnd. Pagina 26 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL | November 2014 Onderin de kaart opent een nieuw scherm. Hierin zijn de kenmerken van de geselecteerde maatregel weergegeven. Getoond wordt welke maatregel geselecteerd is en welke (schalings)factoren voor NO2, NOx en PM10 voor deze maatregel van toepassing zijn. De schalingsfactor geeft aan in hoeverre de gemiddelde emissiefactor van de voertuigen in het maatregelgebied afwijkt van de landelijk gemiddelde emissiefactoren voor het totale wagenpark. Emissiefactor in maatregelgebied = landelijke emissiefactor * schalingsfactor. NB: Voor de maatregel milieuzone geldt dat de velden die gemarkeerd zijn met een * gebruik maken van de algemene schalingsfactoren zoals deze door het ministerie van IenM beschikbaar zijn gesteld. Zie paragraaf 5.11 voor toelichting over het onderscheid tussen de drie in de kaart getoonde maatregelen. In paragraaf 5.12 volgt uitleg over de kenmerken van de maatregel. Het kenmerkenscherm onderaan de pagina kunt u weer afsluiten door op ‘verberg’ te klikken rechts in het geopende scherm, of door op een willekeurig punt in de kaart te klikken. 3.1.2 __ Tonen meerdere typen maatregelen in een gebied Voor een aantal gebieden geldt dat er meerdere typen maatregelen van toepassing zijn. In een aantal gebieden overlappen deze maatregelen elkaar ook. Als sprake is van elkaar overlappende maatregelen, kunt u deze verschillende typen maatregelen en hun kenmerken ook tegelijkertijd in de kaart bekijken. Om verschillende typen maatregelen en hun kenmerken tegelijkertijd te kunnen bekijken, vinkt u de desbetreffende maatregelen aan in het filter. Pagina 27 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL | November 2014 De maatregelen selecteert u op dezelfde manier als beschreven in de vorige paragraaf. Nadat u een selectie heeft gemaakt, verschijnt onderin de kaart een scherm met een lijst van aanwezige maatregelen in dat gebied. Door op een van de rijen in die lijst te klikken selecteert u die maatregel. In de kaart is die maatregel nu rood omlijnt en onderin de kaart toont het scherm de kenmerken. Pagina 28 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL | November 2014 3.2 Tonen van de invloed van veehouderijen op luchtkwaliteit Voor de invloed van veehouderijen op de luchtkwaliteit is in de kaart per gemeente zichtbaar gemaakt of daar een berekening is uitgevoerd. Als dat gedaan is, ziet u of er sprake is van één of meerdere overschrijdingen of geen overschrijdingen. De resultaten kunt u per gemeenten bekijken door in te zoomen op de gemeente van uw keuze (zie paragraaf 1.3). De gemeentegrenzen zijn zichtbaar in de kaart door de grijze omlijning. U kunt de gemeente selecteren door op select te klikken (zie paragraaf 1.3.3) en de desbetreffende gemeente in de kaart te selecteren. De geselecteerde gemeente is zichtbaar in de kaart doordat er een rode lijn omheen loopt. Onderaan de pagina opent een nieuw scherm waar u ziet welke gemeente u heeft geselecteerd en welke categorie er op het geselecteerde gebied van toepassing is (niet berekend, geen overschrijdingen of één of meerdere overschrijdingen). Daarnaast vindt u daar een samenvatting van rekenresultaten. Voor uitleg over de kenmerken zie paragraaf 5.13. Het onderaan de pagina nieuw geopende scherm kunt u weer afsluiten door op ‘verberg’ te klikken rechts in het geopende scherm, of door op een willekeurig punt in de kaart te klikken. Pagina 29 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL | November 2014 3.3 Correctievelden Vanaf de zomer van 2013 beschikt de kaart in de NSL Monitoringstool over de mogelijkheid om correctievelden weer te geven. De correctievelden zijn aan de Monitoringstool toegevoegd om de gegevens afkomstig van (nauwkeurige) metingen in de monitoringsresultaten te verwerken. Tot de zomer van 2013werden de resultaten van bijvoorbeeld windtunnelonderzoek met behulp van de tunnelfactor in de Monitoringstool verwerkt. Deze methode is niet heel nauwkeurig en ook minder transparant. Door correctievelden te gebruiken, kunt u de berekende waarden laten aansluiten bij de gemeten concentraties. De correctievelden zijn weergegeven als gebieden met een klein of groot oppervlak. De kaart onderscheidt twee verschillende correctiesoorten, aangeduid als “windtunnel” (klein, maximaal 1 rekenpunt) of “correctiegebied” (groot, meerdere rekenpunten). Het correctieveld beslaat maximaal een oppervlakte van 1x1 m tot 1x1 km, zie ook de onderstaande afbeeldingen. Afbeelding: weergave kleine correctievelden Afbeelding: weergave grote correctievelden Elk correctieveld bevat een correctie voor één stof, bijvoorbeeld O3 (=ozon), NO2, PM10 of PM2,5. Dit is de correctieterm. De correctieterm geeft een absolute bijstelling op het monitoringsresultaat, voor een enkele stof (in µg/m³). Dit gebeurt door een correctie uit te voeren op de gebruikte achtergrondconcentratie. Het kan wenselijk zijn om op één locatie voor meerdere stoffen correcties door te voeren. Hiervoor kunt u in de Monitoringstool op dezelfde locatie meerdere correctievelden met een correctieterm aanmaken. Deze afzonderlijke correctievelden mogen over elkaar liggen en dezelfde afmetingen Pagina 30 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL | November 2014 hebben. Als er meerdere velden over elkaar liggen, is dit in de kaart enigszins zichtbaar. De correctievelden worden dan minder doorzichtig weergegeven. De omvang van de correctie kunt u aflezen door een correctieveld in de kaart te selecteren. De verschillende stoffen waarvoor een correctie is opgenomen, kunnen ook afzonderlijk geselecteerd worden. Dit kunt u doen door in de weergave van de correcties de afzonderlijke regel waarin de component is weergegeven, aan te klikken (zie onderstaande afbeeldingen). Afbeelding: weergave correctie (meerdere stoffen) Afbeelding: weergave correctie (per stof) De NSL-Rekentool kan ook overweg met de correctievelden. In de handleiding van de Rekentool is een beschrijving van de werkwijze opgenomen. De opgegeven correcties worden doorgevoerd voor alle rekenpunten die binnen het correctieveld liggen. De Rekentool corrigeert hierbij de concentratie die berekend is met de waarde die in het correctieveld is opgegeven. In bijlage 5.14 is een beschrijving opgenomen van de velden in het kenmerkenscherm. Pagina 31 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL 4 | November 2014 Begrippenlijst Afkorting Betekenis CAR Calculation of Air pollution from Road traffic, een inmiddels verouderd rekenmodel voor SRM1-situaties Grootschalige Concentratiekaarten Nederland HoofdWegenNet luchtvaart Schiphol stikstofdioxide (nitrogen dioxide) Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit fijnstof (particular matter) met een grootte tot 10 μg Regeling beoordeling luchtkwaliteit segmentidentification = wegvaknummer Standaard Reken Methode 1, deze rekenmethode wordt gebruikt voor het berekenen van de luchtkwaliteit in/langs straten in binnenstedelijk gebied. Standaard Reken Methode 2, deze rekenmethode wordt gebruikt om de gevolgen van het wegverkeer op de luchtkwaliteit langs wegen door open gebied te bepalen. GCN HWN LVT NO2 NSL PM10 Rbl Segment ID SRM1 SRM2 Pagina 32 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL 5 | November 2014 Bijlagen 5.1 Bijlage voertuigcategorieën In de onderstaande figuur staat aangegeven welke voertuigen tot welke voertuigcategorie behoren. De emissiefactoren worden vastgesteld per gewichtsklasse en niet per lengte klassen. Verkeerstellingen vinden over het algemeen juist plaats op basis van de lengte van een voertuig. Deze twee indelingen zijn niet precies gelijk aan elkaar. Dit kan zorgen voor een inconsistentie in het gebruik van de emissiefactoren. De verschillen in toedeling van voertuigen aan een bepaalde categorie tussen de beide methode zijn echter klein, waardoor de emissiefactoren, gebaseerd op gewichtsklassen, toch goed bruikbaar zijn. Pagina 33 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL | November 2014 5.2 Bijlage stagnatiefactor De volgende tabel geeft een indicatie voor de te gebruiken stagnatiefactor in de invoergegevens van de Monitoringstool: Percentage stagnerend verkeer Omschrijving situatie Geen stagnatie Stagnatie gedurende een klein deel van de ochtend- of avondspits (minder dan 1 uur) Stagnatie gedurende een klein deel van de ochtend- en avondspits (minder dan 2x 1 uur) Stagnatie gedurende een groot deel van de ochtend- of avondspits (bijna 2 uur) Stagnatie gedurende de gehele ochtend- of avondspits (meer dan 2 uur) Stagnatie gedurende een groot deel van de ochtend- en avondspits (bijna 2x 2 uur) Stagnatie gedurende de gehele ochtend- en avondspits (meer dan 2x 2 uur) 0% 7% 15% 15% 20% 30% 40% Opmerking bij de tabel: de genoemde percentages behoren bij die situaties op stadswegen wanneer deze zich op alle werkdagen in de week voordoen. 5.3 Bijlage wegtypen De Monitoringstool kent voor SRM1- en SRM2-wegen de volgende wegtypen: CARwegtype Waarden Omschrijving 1 SRM1: aan beide zijden van de weg min of meer aaneengesloten bebouwing op een afstand van maximaal 60 meter van de wegas, waarbij de afstand tussen wegas en gevel kleiner is dan drie maal de hoogte van de bebouwing, maar groter is dan 1,5 maal de hoogte van de bebouwing (brede streetcanyon) 2 3 4 92 SRM1: aan beide zijden van de weg min of meer aaneengesloten bebouwing op een afstand van maximaal 60 meter van de weg, waarbij de afstand tussen wegas en gevel kleiner is dan 1,5 maal de hoogte van de bebouwing (smalle streetcanyon) SRM1: aan één zijde min of meer aaneengesloten bebouwing op een afstand van maximaal 60 meter van de wegas, waarbij de afstand tussen wegas en gevel kleiner is dan 3 maal de hoogte van de bebouwing SRM1: basistype, wegen in een stedelijke omgeving anders dan type 1, 2, 3 SRM2: weg op het onderliggend wegennet die overeenkomt met CARwegtype 1 (maar die volgens de Rbl 2007 niet meer met SRM1 doorgerekend mag worden): weg door open terrein, incidenteel gebouwen of bomen binnen een straal van 100 meter 3a 3b 4 2 1 93 SRM2: (snel)weg op het hoofdwegennet Nvt 94 SRM2: (snel)weg op het hoofdwegennet waar DVM wordt toegepast Nvt Pagina 34 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL | November 2014 Schematische weergave van wegtypen SRM1: 1 2 3 4 Schematische weergave van een SRM2-weg: H1 H2 L1 L2 L1 / H1 > 3 L2 / H2 > 3 H1, H2 = Hoogte bebouwing L1, L2 = Afstand bebouwing tot wegrand Pagina 35 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL | November 2014 5.4 Bijlage bomenfactor De bomenfactor geeft de verhouding weer tussen het aantal bomen in een straat en het effect daarvan op de verspreiding van de verkeersemissies. In de volgende tabel zijn de drie mogelijke waarden uitgelegd: 1 1,25 1,5 hier en daar bomen of in het geheel niet; één of meer rijen bomen met een onderlinge afstand van minder dan 15 meter met openingen tussen de kronen; de kronen raken elkaar en overspannen minstens een derde gedeelte van de straatbreedte. Een bomenfactor hoger dan 1 mag slechts worden gebruikt als langs het hele wegvak aan tenminste één zijde bomen aanwezig zijn binnen 30 meter van de wegas met een onderlinge afstand van minder dan 15 meter. 5.5 Bijlage wegbeheerder In de kaart kunt u een selectie maken op grond van de beheerder van de weg. Er is onderscheid te maken naar gemeente, provincie, rijk, waterschap en privaat. De lijst met overheden/wegbeheerders wordt ieder jaar bijgewerkt. 5.6 Bijlage snelheidsprofiel De standaardrekenmethode 1 (SRM1) bevat de volgende snelheidsprofielen die in de Monitoringstool zijn overgenomen: Waarden b Omschrijving “buitenweg algemeen”. Typisch buitenwegverkeer, een gemiddelde snelheid van ongeveer 60 km/h, gemiddeld ca. 0,2 stops per afgelegde km. c “normaal stadsverkeer”. Typisch stadsverkeer met een redelijke mate van congestie, een gemiddelde snelheid tussen de 15 en 30 km/h, gemiddeld ca. 2 stops per afgelegde km. d “stagnerend stadsverkeer”. Stadsverkeer met een grote mate van congestie, een gemiddelde snelheid kleiner dan 15 km/h, gemiddeld ca. 10 stops per afgelegde km. e ”stadsverkeer met minder congestie”. Stadsverkeer met een relatief groter aandeel “free-flow” rijgedrag, een gemiddelde snelheid tussen de 30 en 45 km/h, gemiddeld ca. 1,5 stop per afgelegde km. Pagina 36 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL | November 2014 5.7 Bijlage type rekenpunt In de monitoring wordt voor een groot aantal locaties de luchtkwaliteit berekend. De wegbeheerders geven de exacte geografische locaties op waar moet worden gerekend. Elke ingevoerde locatie is dus per definitie een rekenpunt waar de luchtkwaliteit wordt bepaald. De resulterende concentraties kunnen vervolgens voor verschillende doelen worden gebruikt. Bijvoorbeeld om de resultaten te toetsen aan de normen, om bevolkingsblootstelling te bepalen of om de luchtkwaliteit inzichtelijk te maken om andere redenen. Als het gaat om het eerste doel, het wettelijke toetsen aan de normen voor luchtkwaliteit, heeft een dergelijk rekenpunt het kenmerk ‘NSL-toetspunt’. Deze rekenpunten worden kortweg aangeduid als ‘toetspunten’. Om met het NSL in heel Nederland tijdig te voldoen aan de normen voor luchtkwaliteit gaat het dus specifiek om de luchtkwaliteit op de locatie van een toetspunt. De andere rekenpunten vergroten het inzicht in de ontwikkeling van de luchtkwaliteit in Nederland en de blootstelling van de bevolking. NSL-vinkje Waarde Reden Ja 0 NSL toetspunt Nee 1 toepasbaarheidsbeginsel Nee 2 blootstellingscriterium Nee 3 overige (toelichting in het opmerkingenveld) 5.8 Bijlage kenmerken rekenpunten Naam Omschrijving en vereisten Rekenpunt ID > Identificatienummer van een rekenpunt. > Dit veld wordt in combinatie met segment_id (en geometrie) voor identificatie van overdrachtslijnen gebruikt. Straatnaam > In de Monitoringsronde is in dit veld een naam gegeven aan het rekenpunt. Daarin is de straatnaam en NSL > Dit veld geeft aan of het rekenpunt een NSL-toetspunt betreft of niet. Grond > Waarde laat zien op welke grond dit punt is gekwalificeerd als rekenpunt ipv NSL-toetspunt > Waarden: gemeente gehanteerd van de hemelsbreed dichtstbijzijnde straat. 0 = NSL-toetspunt; 1 = toepasbaarheidsbeginsel 2 = blootstellingscriterium 3 = overige > voor meer informatie over het toepasbaarheidsbeginsel en het blootstellingcriterium: zie http://www.infomil.nl/luchtkwaliteit Aantal personen > In dit veld is het aantal blootgestelden op het rekenpunt aangeven. X,Y-coördinaat > Coördinaten van het rekenpunt in het Rijksdriehoek-coördinatenstelsel Opmerking > Tekstveld voor opmerkingen bij het rekenpunt Rekenjaar > Jaar waarvoor de kenmerken gelden en de concentraties berekend zijn Gegevensbron > identificatienummer van de Monitoringsronde 11 = Monitoringsronde 2014 9 = Monitoringsronde 2013 7 = Monitoringsronde 2012 5 = Monitoringsronde 2011 3 = Monitoringsronde 2010 Jurisdictie ID > Jurisdictiecode van betreffende overheid / wegbeheerder die eigenaar van het rekenpunt is. Jurisdictie > Naam van wegbeheerder Pagina 37 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL 5.9 | November 2014 Toelichting opbouw concentraties per rekenpunt Naam Toelichting Totale concentratie [µg/m3] Netto totale concentratie op het rekenpunt in microgram per kubieke meter Overschrijdingsdagen Het aantal PM10 overschrijdingsdagen (exclusief zeezoutaftrek). SRM2-bijdrage [µg/m3] Concentratiebijdrage van het hoofdwegennet op de gecorrigeerde achtergrondconcentratie. SRM2-bijdrage _ fractie De cumulatie van SRM1 en SRM2 2 wegvakken wordt berekend op basis van de Rbl 2007. Dit directe uitstoot NO2 [-] houdt in dat de N0X bijdragen worden opgeteld en dat hieruit de fractie NO2 wordt bepaald. In deze rekensom speelt de concentratie ozon ook een rol. SRM1-bijdrage [µg/m3] Concentratiebijdrage van het onderliggend wegennet op de gecorrigeerde achtergrondconcentratie. SRM1-bijdrage_fractie De cumulatie van SRM1 en SRM2 2 wegvakken wordt berekend op basis van de Rbl 2007. Dit directe uitstoot NO2 [-] houdt in dat de N0X bijdragen worden opgeteld en dat hieruit de fractie NO2 wordt bepaald. Achtergrondconcentratie Achtergrondconcentratie met correctie van de snelweg, luchtvaart en correctie en luchtvaart [µg/m3] bijdrage GCN achtergrondconcentratie Achtergrondconcentratie zoals bekend gemaakt door het ministerie van IenM. [µg/m3] Dubbeltellingcorrectie HWN Correctie op de achtergrondconcentratie ivm snelwegbijdrage op het hoofdwegennet. [µg/m3] Correctie luchtvaart [µg/m3] Dubbeltellingcorrectie van Schiphol. Correctie uit correctievelden Achtergrondconcentratie met correctie van de snelweg en luchtvaart bijdrage. [µg/m3] Luchtvaartbijdrage [µg/m3] Bijdrage Schiphol op de locatie van het rekenpunt. 5.10 Bijlage kenmerken wegvakken De informatie over wegvakken in te vinden in 4 tabbladen. Tabblad Algemeen Naam Omschrijving en vereisten Segment ID > Identificatienummer van een segment (segment = wegvak). Straatnaam > Straatnaam Straatnummer > Wegnummer Wegtype > Geeft aan welk wegtype het betreffende wegvak is. > Voor SRM1-wegen gaat het om de waarden 0, 1, 2, 3, 4. > Voor SRM2-wegen om de waarden 92, 93, 94: 92 = weg van het onderliggende wegennet met een breed profiel 93 = (snel)weg van het hoofdwegennet met een breed profiel 94 = (snel)weg van het hoofdwegennet met een breed profiel en toepassing van strikte handhaving op de snelheid > Breed profiel = toepassingsbereik SRM2: afstand tussen wegrand en bebouwing is groter dan 3x de hoogte van de bebouwing. > Voor SRM1-wegvakken is het wegtype zoals ingevuld in het rekenpuntenbestand leidend voor het uitvoeren van de SRM1-berekening. De waarden in dit veld bevatten voor SRM1-wegen daarom de waarde ‘0’. De juiste waarde voor het wegtype (en de bomenfactor) staat bij de kenmerken van de overdrachtslijn. Tunnelfactor > Voor zowel SRM1 als SRM2 de aanduiding dat het wegvak in een tunnel ligt of grenst aan een tunnelmond en welke tunnelfactor er daarom geldt voor het betreffende wegvak. > De tunnelfactor geeft de emissies die vrijkomen in de tunnel, toegekend aan het aansluitende wegvak, weer. > Wanneer het wegvak in een tunnel ligt, geldt de waarde 0. > Wanneer het wegvak niet op een tunnel aansluit of daarin ligt, geldt de waarde 1. > Wanneer het wegvak wel op een tunnel aansluit maar er niet in ligt, geldt een waarde groter dan 1. Rekenjaar > Jaar waarvoor de kenmerken gelden en de concentraties berekend zijn Gegevensbron > identificatienummer van de Monitoringsronde Pagina 38 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL | November 2014 11 = Monitoringsronde 2014 9 = Monitoringsronde 2013 7 = Monitoringsronde 2012 5 = Monitoringsronde 2011 3 = Monitoringsronde 2010 Wegbeheer > Wegbeheerder, afkortingen:G = gemeente, P = provincie, R = rijk, W = waterschap en T = privaat Jurisdictie > Naam overheid / wegbeheerder. Jurisdictie ID > Jurisdictiecode van de overheid / wegbeheerder die eigenaar van het wegsegment is. nwb_weg_id > Dit is het identificatienummer van het wegvak zoals opgenomen in het Nationaal Wegenbestand (NWB). nwb_versie > Dit is het versienummer van het NWB uitgedrukt in jjmm (jaar in één of twee cijfers, maand in twee cijfers). Tabblad SRM1 Naam Omschrijving en vereisten Snelheidstype > Deze parameter representeert welk snelheidstype een SRM1-wegvak heeft. Bij ieder type hoort een set eigen emissiefactoren, die gebruikt worden in de berekening van de concentraties. > Waarden b, c, d, of e: b =“buitenweg algemeen”. Typisch buitenwegverkeer, een gemiddelde snelheid van ongeveer 60 km/h, gemiddeld ca. 0,2 stops per afgelegde km. c = “normaal stadsverkeer”. Typisch stadsverkeer met een redelijke mate van congestie, een gemiddelde snelheid tussen de 15 en 30 km/h, gemiddeld ca. 2 stops per afgelegde km. d = “stagnerend stadsverkeer”. Stadsverkeer met een grote mate van congestie, een gemiddelde snelheid kleiner dan 15 km/h, gemiddeld ca. 10 stops per afgelegde km. e = ”stadsverkeer met minder congestie”. Stadsverkeer met een relatief groter aandeel “free-flow” rijgedrag, een gemiddelde snelheid tussen de 30 en 45 km/h, gemiddeld ca. 1,5stop per afgelegde km. > De verouderde waarde a is vanaf 2012 niet langer geaccepteerd door de Monitoringstool, Tabblad SRM2 Naam Omschrijving en vereisten Weghoogte > Gemiddelde hoogte van het wegvak t.o.v. omringend maaiveld. > De hoogte is van belang voor het uitvoeren van SRM2-berekeningen. Max snelheid > De wettelijke maximumsnelheid (in km/u) die geldt voor personenauto’s op het betreffende wegvak. licht verkeer > Gehele waarde ≥ 0 en ≤ 130. > In geval van dynamische maximum snelheden is in dit veld de ‘laagste’ snelheid weergegeven. Max snelheid > De dynamische maximumsnelheid (in km/u) die geldt voor personenauto’s op het betreffende SRM2- licht verkeer, dynamisch wegvak. > Niet verplicht om in te vullen, alleen van toepassing bij wegen met een dynamische maximum snelheid > Gehele waarde ≥ 0 en ≤ 130. > In geval van dynamische maximum snelheden is in dit veld de ‘hoogste’ snelheid weergegeven. Max snelheid > De wettelijke maximumsnelheid (in km/u) die geldt voor vrachtauto’s op het betreffende wegvak. vrachtverkeer > Gehele waarde ≥ 0 en ≤ 80. Afstand > Geeft aan of er een (geluids)scherm langs de linker- of rechter kant van een SRM2-wegvak aanwezig is en scherm tot welke afstand (in meters) er is tussen de wegas en het scherm. weg > Schermhoogte > In het geval er geen geluidsscherm aan de linker- of rechterkant van de SRM2-weg aanwezig is, dan is geen waarde opgenomen. Geeft aan wat de hoogte van het (geluids)scherm langs de linker- of rechterkant van een SRM2-wegvak (in meters). > In het geval er geen geluidsscherm aan de linker- of rechterkant van de SRM2-weg aanwezig is, dan is geen waarde opgenomen. Pagina 39 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL | November 2014 Tabblad Intensiteiten Naam Omschrijving en vereisten Intensiteit > Verkeersintensiteit; eenheid: weekdaggemiddelde per etmaal. Licht verkeer = het aantal lichte motorvoertuigen; In geval van dynamische maximum snelheden: het aantal lichte motorvoertuigen dat met de lage snelheid kolom R rijdt Licht verkeer, dynamisch = het aantal lichte motorvoertuigen dat met de hoge (dynamische) maximale snelheid rijdt. Congestie Middelzwaar = het aantal middelzware motorvoertuigen. Zwaar = het aantal zware motorvoertuigen. Bus = het aantal bussen. > De categorieën voertuigen zijn gedefinieerd in paragraaf 5.1. > Hier is aangegeven of een bepaald deel van de verkeersintensiteit, onderverdeelt naar voertuigcategorieën, op het wegvak te maken heeft met stagnatie/congestie (filevorming). Bijvoorbeeld omdat er gedurende een bepaalde, beperkte, periode van de dag file staat of het verkeer langzaam rijdt. > Een waarde tussen 0 en 1: 0 = geen stagnatie / congestie; > 0: deel van het aantal voertuigen binnen een categorie dat te maken heeft met stagnatie/congestie 5.11 Bijlage typen maatregelen Naam Omschrijving Elektrisch rijden Het stimuleren van elektrisch rijden voor personen- en bedrijfsvervoer door bijvoorbeeld het aanleggen van oplaadpunten, gratis parkeren voor elektrisch voertuigen, het verlenen van subsidies voor de aanschaf van voertuigen en bijvoorbeeld ontheffing voor het gebruik van busbanen. Milieuzones Een ruimtelijk begrensd gebied dat is gelegen binnen het binnenstedelijk gebied van een gemeente waar een selectief toelatingsbeleid voor voertuigen wordt gehanteerd in relatie tot de door die voertuigen veroorzaakte milieuhinder. Groen aanbesteden Het stimuleren van het inzetten van schone voertuigtechnieken door milieueisen in de openbaar vervoer concessieverlening voor het openbaar vervoer op te nemen. 5.12 Bijlage kenmerken maatregelen Naam Omschrijving Maatregel ID Nummer van het maatregelgebied NO2-factor Schalingsfactor voor de emissie van NO2, NOx en PM10. De emissie afkomstig van de voertuigen binnen dit NOx-factor gebied wijken af van de landelijk gemiddelde emissie. De factor geeft aan hoe groot de afwijking is waarmee PM10-factor gerekend is. Voertuigtype Type voertuig waar de maatregel effect op heeft. Per regel kan voor een enkel type voertuig een effect worden opgegeven. Daarbij geldt: l = licht motorvoertuig, m = middelzwaar motorvoertuig, z = zwaar motorvoertuig, b = bus. Snelheid Deze parameter representeert welk snelheidstype een SRM1-wegvak heeft. b = “buitenweg algemeen”. Typisch buitenwegverkeer, een gemiddelde snelheid van ongeveer 60 km/h, gemiddeld ca. 0,2 stops per afgelegde km. c = “normaal stadsverkeer”. Typisch stadsverkeer met een redelijke mate van congestie, een gemiddelde snelheid tussen de 15 en 30 km/h, gemiddeld ca. 2 stops per afgelegde km. d = “stagnerend stadsverkeer”. Stadsverkeer met een grote mate van congestie, een gemiddelde snelheid kleiner dan 15 km/h, gemiddeld ca. 10 stops per afgelegde km. e = ”stadsverkeer met minder congestie”. Stadsverkeer met een relatief groter aandeel “free-flow” rijgedrag, een gemiddelde snelheid tussen de 30 en 45 km/h, gemiddeld ca. 1,5 stop per afgelegde km. Pagina 40 van 41 Handleiding Kaarten Monitoringstool NSL 5.13 | November 2014 Bijlage kenmerken invloed veehouderijen op de luchtkwaliteit Naam Omschrijving Gemeente Naam van de gemeente. Jurisdictie id Jurisdictiecode van betreffende overheid. Categorie Aandeel van veehouderijen op de luchtkwaliteit - niet berekend - geen overschrijdingen - één of meerdere overschrijdingen Aantal bedrijven dat bijdraagt aan Het aantal veehouderijen/bedrijven, weergegeven in klassen, waarop een overschrijding overschrijding van de luchtkwaliteit (PM10) berekend is. Aantal toetspunten met een Het aantal toetspunten, weergegeven in klassen, waarop een overschrijding van de overschrijding luchtkwaliteit (PM10) berekend is. Maximaal aantal overschrijdingsdagen Het maximaal aantal overschrijdingsdagen voor PM10 (zonder zeezoutaftrek) weergegeven in klassen. 5.14 Bijlage kenmerken correctievelden Naam Omschrijving en vereisten Correctie Id > Nummer van het correctieveld. Jurisdictie > Jurisdictie ID > Jurisdictiecode van de overheid / wegbeheerder die eigenaar van het wegsegment is. Component > De stof waarop de maatregel een effect heeft. Naam overheid / wegbeheerder. > De mogelijkheden zijn: no2, o3 (=ozon), pm10 en pm25 (= pm2,5) Correctie µg/m³ > Dde correctie die op het rekenresultaat is doorgevoerd, in microgram per m³. > Een positieve waarde betekent een verhoging van de concentratie zoals berekend in de monitoring (door de NSL-Rekentool). Correctie soort > Soort correctie, kan zijn “windtunnel” of “correctiegebied”. Correctie code > Nummer van het type correctieveld. Er zijn twee keuzemogelijkheden: 1 = grootschalig - omvat een gebied met meerdere rekenpunten; 2 = kleinschalig - omvat een gebied met een rekenpunt; Dit onderscheid is alleen relevant voor importeren van correctievelden in de Monitoringstool. Type 1 (grootschalig) mogen overheden alleen na toestemming van het ministerie van IenM importeren. > Code 1 heet in de Kaart NSL ‘correctiegebied’; code 2 heet ‘windtunnel’ > Code 2 heeft een windtunnelonderzoek of andere nauwkeurige meting als basis Pagina 41 van 41
© Copyright 2024 ExpyDoc
