NAPK - ACTIVITEITENVERSLAG 2013

NAPK - ACTIVITEITENVERSLAG 2013
INLEIDING
2013 was voor de Nederlandse Associatie voor Podiumkunsten (NAPK) een bijzonder roerig jaar met
veel onrust en onvrede in de vereniging. Dit leidde in de tweede helft van het jaar tot een ingrijpende
reorganisatie van het verenigingsbureau waarbij afscheid werd genomen van de directeur en het
merendeel van het personeel.
In dit jaarverslag wordt beknopt verslag gedaan van de aanleiding voor en de gevolgen van deze
reorganisatie. Daarnaast heeft het bureau in 2013 evenwel veel tot stand gebracht binnen de vijf
terreinen van dienstverlening die door de Algemene Ledenvergadering werden vastgesteld. Die vijf
terreinen zijn in 2013: werkgeverszaken, belangenbehartiging, ondernemerschap, ontmoeting en
informatievoorziening.
VERENIGINGSBUREAU
De ingrijpende bezuinigingen op de kunsten bij de overheid hebben in 2013 alle leden van de NAPK
direct of indirect geraakt. Leden zagen zich vanwege het teruglopen - of soms geheel stoppen - van
subsidie genoodzaakt hun lidmaatschap van de NAPK op te zeggen. Bij andere leden ontstond in de
loop van het jaar onrust over de vraag wat de voordelen van een lidmaatschap van de vereniging
waren, met name in verhouding tot de hoogte van de contributie. Een substantieel aantal leden
meldde zich in juni (pro forma) af en daarmee stond het voortbestaan van de NAPK onder druk. Het
bestuur besloot in de zomer tot een rigoureuze reorganisatie.
Bureauorganisatie
Eind juli verhuisde het bureau van de Sarphatistraat in Amsterdam naar een kleinere kantoorunit in
het Muziekgebouw aan ‘t IJ eveneens in Amsterdam. De bureaubezetting werd vanwege de
terugloop van het aantal leden en de reorganisatie aanzienlijk teruggebracht. Er werd in 2013
afscheid genomen van 7 medewerkers, waaronder de directeur. De formatieomvang van het bureau
ging van 9,1 fte op 1 januari 2013 naar 4,0 fte per 1 januari 2014 (4 medewerkers en 1 directeur).
__________________________________________________________________________________
WERKGEVERSZAKEN
Het cluster werkgeverszaken hield zich bezig met arbeidsvoorwaardenbeleid, arbeidsrecht,
personeelsbeleid en arbobeleid. Veel tijd en aandacht ging in 2013 naar de cao-onderhandelingen
voor de sector orkesten en voor de sectoren theater en dans (gezamenlijk).
Cao theater en dans
In januari 2013 zijn de cao-commissies van de sectoren dans en theater samengevoegd tot één
commissie met als doel om per 1 januari 2014, voor het eerst een gezamenlijke cao te hebben. De
1
samengestelde commissie bestond uit: Bram de Ronde, Nicolien Luttels, Maarten van der Cammen,
Maurice Dujardin, Remco Holtzer en Eric Japenga namens de sector theater en Robert Knoester,
Ronald van Gastel, Manuel Segond von Banchet, Thomas Smit namens de sector dans. Lineke
Burghout was vanuit NAPK de secretaris en Dick van de Vooren trad op als extern voorzitter.
De voorbereidingen voor de nieuwe cao waren intensief. Op basis van een gedetailleerde vergelijking
van alle bepalingen in beide cao’s, maakten sociale partners – NAPK en FNV KIEM – hun inzetbrieven
voor de nieuwe cao. Doel voor de werkgevers was tot een basale minimum-cao te komen met zoveel
mogelijk flexibiliteit, opdat zowel de grote als de kleinere werkgevers ermee uit de voeten kunnen en
de cao goed aansluit bij de sociaaleconomische ontwikkelingen die noodzaken tot versobering.
Tussen 28 januari en 12 december 2013 vonden elf vergaderingen plaats. De werkgeverscommissie
kwam vijf maal bijeen voor intern overleg. Daarnaast vond er zes maal (constructief) overleg plaats
met FNV KIEM. In december begonnen de contouren van de nieuwe cao zich af te tekenen en het
jaar werd afgesloten met de verwachting dat de nieuwe cao begin 2014 zou kunnen worden
afgerond.
Cao orkesten
Nadat de vorige Cao Nederlandse Orkesten per 31 december 2009 expireerde, lukte het medio 2013
voor het eerst weer om met de vakbonden FNV-KIEM en de Ntb een nieuw cao-akkoord voor de
orkesten te sluiten. De orkesten die de nieuwe cao ondertekenden waren: Nederlands
Philharmonisch Orkest, Het Gelders Orkest, het Noord Nederlands Orkest, philharmonie
zuidnederland, Residentie Orkest, het Rotterdams Philharmonisch Orkest en het Nederlands
Symfonie Orkest. De cao heeft een looptijd van 13 maanden, beginnend 1 juli 2013 en van
rechtswege eindigend per 31 juli 2014. De cao-commissie bestond uit Maria Mennen, Rob Strevelaar,
George Wiegel en Gabriëlle Bunnik met Mirjam Coronel vanuit NAPK als secretaris en als adviseur
Cees de Wildt (extern, Altersum).
In de preambule van de cao is een aantal werkafspraken gemaakt, waaronder een tussentijdse
evaluatie waarin sociale partners de toepassing van en praktijkervaringen met de nieuwe cao met
elkaar bespreken, dit als opmaat voor de vervolg-cao per 1 augustus 2014.
Fusie sociale fondsen
Medio 2013 hebben sociale partners NAPK, FNV KIEM en Ntb het initiatief genomen om tot één
Sociaal Fonds Podiumkunsten te komen waarin de volgende fondsen en regelingen worden
opgenomen: Loopbaanfonds Theater (LBFT), Sociaal Fonds Orkesten (SFO), Sociaal Fonds Theater
(SFT) en Hans Boswinkel Fonds (HBWF).
Met financiering van het Sociaal Fonds Theater (SFT) en het Sociaal Fonds Orkesten is aan extern
bureau Altersum de opdracht gegeven om het fusieproces te begeleiden en uit te voeren, dit in
nauwe samenspraak met een stuurgroep bestaande uit de voorzitters van de besturen van de
betrokken fondsen en met sociale partners. De stuurgroepleden zijn: Miep van Diggelen (LBFT),
Remco Holtzer (SFT), Steven Hartman (SFO) en Florian Diepenbrock (HBWF).Begin oktober werd een
2
transitieplan vastgesteld waarin de beoogde activiteiten en het bestuursmodel van het nieuwe fonds
zijn beschreven. Eind 2013 werd duidelijk dat de fusie per 1 juli 2014 zou kunnen worden voltooid.
Mobiliteitsondersteuning via C3-werkt en Servicepunten Kunst & Cultuur
Op basis van een door de NAPK opgesteld projectplan werd, gefinancierd door het ministerie van
OCW, per 1 april 2013 een mobiliteitsvoorziening voor de cultuursector in het leven geroepen onder
de titel Servicepunten Kunst & Cultuur. Voor dit project trad de Federatie Cultuur (FC) op als
projectverantwoordelijke, UWV als uitvoerder en werd er een externe projectmanager aangesteld:
Martin Verboom. De NAPK nam deel in de stuurgroep van het project naast OCW, UWV, FC en FNV
KIEM.
De doelgroep van het project bestaat uit werknemers die als gevolg van de bezuinigingen op de
landelijk gesubsidieerde culturele instellingen werden ontslagen. Zij ontvangen voorlichting en
begeleiding – waaronder sollicitatie-ondersteuning - bij het vinden van nieuw werk. De duur van het
project dat aanvankelijk 1 december 2013 zou eindigen, is in het najaar verlengd tot eind 2014. De
NAPK bewaakt dat de mobiliteitsactiviteiten goed aansluiten op de reeds in 2012 opgerichte
mobiliteitsvoorziening voor de podiumkunsten bij C3-werkt.
Themabijeenkomst Modernisering Ziektewet
Op 4 maart 2013 heeft de NAPK, in samenwerking met Kunstconnectie, VSCD en VNPF, een
themabijeenkomst georganiseerd over de modernisering van de ziektewet en ontwikkelingen in het
arbeidsrecht. Er werden presentaties verzorgd door UWV (Henriëtte Sterken), AWVN (mr. Jan
Mathies) en mr. Manuela Paumen (Advocatenkantoor Wessels, Tideman en Sassen). De leden van de
organiserende brancheorganisaties konden kosteloos aan de bijeenkomst deelnemen.
ANBI
In Federatie Cultuur-verband is in 2013 gewerkt aan een website specifiek gericht op informatie
omtrent de ANBI-status. Deze portal biedt de leden van de aangesloten koepelorganisaties
ondersteuning bij het voldoen aan de nieuwe wettelijke verplichtingen die vanaf 2014 gelden. Deze
site doet tevens dienst als internetportaal waarop de wettelijk verplichte gegevens van ANBI's
kunnen worden vermeld.
BELANGENBEHARTIGING
Politiek
algemeen
Er zijn in de eerste maanden van 2013 kennismakingsgesprekken gevoerd met de nieuwe
cultuurwoordvoerders in de Tweede Kamer. Speciaal voor deze gelegenheid is in overleg met de
sectorvoorzitters door het bureau een mapje samengesteld met informatie over de
podiumkunstenbranche. Per deelsector werd hierin een overzicht van de instellingen opgenomen en
tevens de belangrijkste aandachts- c.q. knelpunten. Alle cultuurwoordvoerders ontvingen hiervan
3
een exemplaar. Sectorvoorzitters waren Ruud van Meijel (theater), Joost Westerveld (ensembles),
Harm Mannak (orkesten) en Ronald van Gastel (dans).
lobby
Vanuit werkgeverszaken heeft de NAPK, samen met de vakbonden FNV KIEM en de Ntb, ACT en
Kunsten 92, gelobbyd tegen het afschaffen van de uitzondering voor podiumkunstenaars in de WW
(de zogenaamde WW-artiestenregeling). Zo werd deelgenomen aan een hoorzitting in de Tweede
Kamer en aan een aantal overleggen op het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Het
resultaat was dat de invoering van deze afschaffing een half jaar werd uitgesteld – tot 1 januari 2014
- en de toezegging van het ministerie van SZW dat de sector zou ondersteunen bij het zelf regelen
van een alternatief. Dit laatste bleek helaas praktisch en financieel onhaalbaar.
Ministerie van OCW
Er zijn diverse gesprekken op directie- en bestuursniveau gevoerd op het ministerie, en ook in FCverband is er zowel met de minister als met ambtenaren informatie uitgewisseld. De directeur heeft
namens de Federatie Cultuur (FC) zitting genomen in de stuurgroep van het Programma
Ondernemerschap van het ministerie. Deze stuurgroep begeleidde de aanbesteding van het
trainingsprogramma Leiderschap in Cultuur (LinC) en van Wijzer Werven.
Fonds Podiumkunsten
Veel bij de NAPK aangesloten instellingen die in de nieuwe meerjarenregeling van het Fonds
Podiumkunsten waren gehonoreerd, ervoeren principiële en/of praktische problemen met de
aanvraagprocedure en de wijze van beoordeling. De NAPK heeft deze ervaringen in het voorjaar van
2013 geïnventariseerd en vervolgens de directie van het Fonds Podiumkunsten uitgenodigd voor een
bijeenkomst met de gezelschappen. Deze vond plaats op 27 juni 2013, onder begeleiding van
Maarten van der Meer. Vanuit het FPK waren aanwezig Henriëtte Post, Niek vom Bruch, Nico
Schaafsma en Ron Visser. Dit gaf leden gelegenheid om in gezamenlijkheid de knelpunten aan te
kaarten en te bespreken. Het fonds zegde toe één en ander mee te nemen in de eigen evaluatie.
Cultuureducatiebeleid
In de sector-overleggen dans (2 april 2013) en theater (19 april 2013) is de notitie Stappen zetten in
cultuureducatie geaccordeerd. Deze notitie is door de NAPK opgesteld omdat met ingang van de
cultuurnotaperiode 2013-2016 alle podiumkunstproducenten in de basisinfrastructuur de
verplichting hebben om educatieve activiteiten te ontwikkelen, waarop zij aan het einde van de
vierjarige cyclus ook afgerekend worden. Er ligt een gezamenlijk belang om duidelijke afspraken te
maken over wat kwalitatief inhoudelijke cultuureducatie is en welke rol professionele
podiumkunstproducenten kunnen nemen. Er zijn gesprekken gevoerd met het Landelijk
Kenniscentrum voor Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA), de PO-raad en de projectmedewerker
cultuureducatie van de Raad voor Cultuur. Hiervan is in de diverse sector-overleggen verslag gedaan.
Minister Bussemaker stuurde de Tweede Kamer een aparte visiebrief over cultuureducatie en
talentontwikkeling, hiervoor heeft de NAPK in mei 2013 een inputbrief verstuurd.
4
Inzet op cultuureducatie vanuit het bureau is na de start van de reorganisatie ‘on hold’ gezet. Wel
zijn in het najaar van 2013 twee workshops Beter evalueren van cultuur-educatieve activiteiten door
Claudia de Grauw aangeboden aan NAPK-leden. Het doel was om in vervolg op de workshops een
meetinstrumentarium te ontwikkelen waarmee instellingen zelf de kwaliteit van hun activiteiten
konden gaan meten en aantonen. Mogelijk krijgt dit in 2014 alsnog gestalte.
Talentontwikkeling
De notitie Talentontwikkeling in de podiumkunsten na 2012 (vastgesteld in ALV d.d. 29-11 2012) is
verstuurd naar de minister, de cultuurwoordvoerders van de Tweede Kamer, het Fonds
Podiumkunsten en de Raad voor Cultuur. Politiek woordvoerders werden gebriefd over de
knelpunten die zijn ontstaan door de beleidswijzigingen op het gebied van talentontwikkeling. In
april is een gesprek met de Raad voor Cultuur gevoerd over ontwikkelingen op het gebied van
talentontwikkeling en de ideeën van de Raad bij het monitoren en beoordelen van
talentontwikkeling.
Op reguliere basis werd afgestemd en informatie uitgewisseld met Kunsten ’92.
Op 1 november 2013 is een bijeenkomst over talentontwikkeling georganiseerd voor alle leden. Het
resultaat van deze bijeenkomst was een aantal gezamenlijk gedragen standpunten en een
werkgroepje bestaande uit Aukje Bolle (Korzo), Frans Lommerse (Toneelschuur), Cobie de Vos (Het
Huis Utrecht), Wouter van Ransbeek (Toneelgroep Amsterdam), Remco van Rijn (Het Nationale
Toneel), Paul Smelt (Grand Theatre), Erica van Eeghen (Toneelmakerij) en Mark Timmer (Frascati).
Deze werkgroep heeft een brief opgesteld die door een groot deel van de aangesloten instellingen is
ondertekend en naar de Tweede Kamer is gestuurd voorafgaand aan het debat van maandag 11
november 2013. Ook is een uitnodiging aan minister Bussemaker uitgegaan om in gesprek te gaan
over talentontwikkeling. Hierop kreeg de NAPK medio januari 2014 antwoord.
Partners
De NAPK was in 2013 lid van de Federatie Cultuur, Kunsten ’92, MKB-NL en PMSE (Nederlandse
Belangenvereniging Draadloze Audio Verbindingen -Programme Making & Special Events).
Vanuit het perspectief van de producenten is inhoudelijke input geleverd ten behoeve van het
Congres Podiumkunsten van de VSCD en Promotie Podiumkunsten. Laatstgenoemde organisatie,
waarbij de directeur van de NAPK bestuurslid was, werd in de zomer van 2013 opgeheven.
ONDERNEMERSCHAP
Aanbod en afname
De NAPK heeft in mei en september 2013 twee sessies gefaciliteerd voor de BIS-theatergezelschappen en de schouwburgen. De NAPK heeft hierbij zowel cijfermatige, praktische als inhoudelijke
ondersteuning geleverd. De eerste sessie vond plaats op 12 en 13 mei, het vervolg hiervan vond
5
plaats op 16 september. Het resultaat van deze sessies is veel ideeën- en informatie-uitwisseling over
onder meer het theaterbestel, bespelingsvoorwaarden, cijfers en data en behoeften van de diverse
partijen. De bedoeling is om in 2014 opnieuw bijeen te komen en verder te spreken, en acties uit te
werken.
In de laatste maanden van 2013 werden de eerste voorbereidingen getroffen voor een symposium
over aanbod en afname in samenwerking met de VSCD en de VVTP.
Model- en mantelovereenkomsten
In 2013 zijn de beschikbare modelovereenkomsten via de website van de NAPK ontsloten. Eind 2013
is daar een modelovereenkomst voor compositieopdrachten aan toegevoegd.
Mantelovereenkomsten die de NAPK met diverse partijen heeft afgesloten ten gunste van leden
worden eveneens op de website vermeld. In Federatie Cultuur-verband is een werkgroep actief die
voor de diverse koepels inkoopvoordeel organiseert op het gebied van BHV, payrolling, energieinkoop en besparing, WOZ-waardebepaling.
Zenderfrequenties
De NAPK ondersteunde met lidmaatschap en het doorzetten van informatie de PMSE (Nederlandse
Belangenvereniging Draadloze Audio Verbindingen Programme Making & Special Events) in haar
lobby op het frequentiebeleid voor draadloze microfoons, intercoms, reportagezenders en andere
essentiële productiemiddelen.
ONTMOETING
De NAPK heeft in 2013 de volgende bijeenkomsten georganiseerd:
Algemene Ledenvergadering (ALV): 21 maart, 15 mei, 16 september en 29 november
Sectoroverleg dans: 2 april en 10 oktober
Sectoroverleg theater: 19 april en 20 september
Sectoroverleg ensembles: 8 maart, 4 juli en 9 oktober
Sectoroverleg orkesten: 21 februari, 28 maart, 16 oktober
Platform P&O orkesten: 31 januari, 11 april en 6 juni
Platform jeugd: 13 maart, 10 oktober
Ovale Tafel (overleg instellingen met subsidie FPK): 19 april
Themabijeenkomst modernisering ziektewet: 4 maart
6
Bijeenkomst met Fonds Podiumkunsten: 27 juni
Workshop evalueren van cultuur-educatieve activiteiten: 10 september en 2 december
Bijeenkomst talentontwikkeling: 1 november
INFORMATIEVOORZIENING & COMMUNICATIE
Maand van de Muziekensembles
In november 2013 vond voor het eerst de Maand van de Muziekensembles plaats. Tijdens deze
maand presenteerden de dertig ensembles zich met ruim 100 concerten in heel Nederland, met
programma’s voor jong en oud. Hadewych Minis opende De Maand op 1 november op de Beurs in
Amsterdam samen met Slagwerk Den Haag door middel van een muzikale gongslag op de grootste
tamtam van Europa. Er was bij de ensembles veel interesse om zich door middel van deze activiteit te
profileren, maar het bleek lastig om de concertzalen, de media en ook de ensembles zelf te
mobiliseren om de Maand van de Muziekensembles actief onder de aandacht van de achterban te
brengen. De vraag rijst of het beschikbare budget wel toereikend is voor de ambitie. Het bleek dat
een echte mediapartner onmisbaar is om een dergelijk initiatief goed van de grond te krijgen.
NAPK-website
In 2013 werd ook een nieuwe website voor de NAPK ontwikkeld. Belangrijke verbeteringen in de
nieuwe site zijn de nadruk op actualiteit, lay-out, routing en het uitsluitend voor leden toegankelijke
Mijn NAPK waarin veel verenigingsinformatie wordt ontsloten.
Overige communicatiemiddelen
De NAPK verstuurde driewekelijks een digitale nieuwsbrief met uiteenlopende informatie over de
podiumkunstensector naar een bestand van een kleine 700 abonnees.
Aangesloten instellingen ontvingen tevens regelmatig onderwerp- en/of sectorspecifieke mailingen.
Daarnaast onderhield het bureau telefonisch contact met leden. Ook is de NAPK in de tweede helft
van 2013 gestart met een Facebook- en Twitteraccount.
7
SAMENSTELLING BUREAU EN BESTUUR
Bureau
Mirjam van Dootingh, directeur tot 15 december
Lineke Burghout, hoofd cluster werkgeverszaken & plaatsvervangend directeur
Mirjam Coronel, beleidsmedewerker cluster werkgeverszaken
Bianca Nieuwboer, beleidsmedewerker cluster werkgeverszaken
Peter de Wit, beleidsmedewerker cluster werkgeverszaken, ziektevervanging vanaf 1 oktober
Paul Dijkema, hoofd cluster belangenbehartiging en ondernemerschap
Marcus Cohen, beleidsmedewerker cluster belangenbehartiging en ondernemerschap
Iris Daalder, beleidsmedewerker cluster belangenbehartiging en ondernemerschap tot 1 september
Ria van Gelderen, beleidsondersteuner cluster belangenbehartiging en ondernemerschap tot 1 maart
Eveline Alders, beleidsondersteuner cluster belangenbehartiging en ondernemerschap tot 1 oktober
Marloes Reus, directiesecretaresse
Marjolein Prot, secretaresse
Elma Wolters, secretaresse en medewerker financiële administratie tot 1 december
Bestuur
Onno Hoes, voorzitter, onafhankelijk bestuurslid
Joachim Fleury, secretaris, onafhankelijk bestuurslid
Loe Koekelkoren, penningmeester, onafhankelijk bestuurslid tot 16 mei
Harm Mannak, vicevoorzitter, bestuurslid namens de sector orkesten
Ruud van Meijel, bestuurslid tot 1 september namens de sector theater
Eric Japenga, bestuurslid vanaf 1 september namens de sector theater
Sophie Lambo, bestuurslid namens de sector dans
Joost Westerveld, bestuurslid namens de sector ensembles
8

Download Report