Bestuursacademie Nederland

Argumenteren
“Gelijk hebben, gelijk krijgen”
1
Henk Hansen
•
•
•
•
•
2011-2015:
2006-2008:
2002-2006:
1998-2002:
1992-2001:
Lid Provinciale Staten Noord-Holland
Wethouder Wonen Alkmaar
Wethouder VROM Hoorn
Gemeenteraadslid/Fractievoorzitter
Ambtenaar Gemeente Haarlemmermeer, Obdam
Argumenteren
• Kijk naar een gemiddelde discussie. Men is vaak al overtuigd
van het eigen gelijk en wringt zich al discussiërend in allerlei
bochten en schuwt geen middel om uiteindelijk gelijk te krijgen
• Aan de hand van eigen ervaringen en audiovisuele beelden zal
ik u laten zien hoe argumentaties worden opgebouwd en hoe
deze vaak ook gebruikt worden in het politieke debat
Argumenteren in een politiek-bestuurlijke
omgeving, wat speelt er?
• Politieke drijfveren van bestuurders (wethouders)
• Politiek-maatschappelijke opvattingen van
volksvertegenwoordigers (raadsleden)
• Ambtelijke opvattingen (vierde macht)
• Autonome opvattingen vanuit de maatschappij
Wat is een argument?
Om deze vraag te kunnen beantwoorden moeten we kijken
naar de opbouw van een redenering
Wat is een redenering?
• Standpunt = de conclusie, bijvoorbeeld: “Nederland moet een
republiek worden”
• Argument = een reden voor de conclusie. Bijvoorbeeld “omdat
een republiek democratischer is dan een monarchie”
• Rechtvaardiging= de link tussen de conclusie en het argument.
In dit geval; “democratie is beter dan geen democratie”. De
rechtvaardiging wordt in een redenering vaak verzwegen,
omdat deze voor de hand ligt
Hoe komt een standpunt tot stand
Voor een standpunt kunnen natuurlijk meerdere argumenten
gegeven worden. Deze argumenten kunnen zowel onafhankelijk
of afhankelijk van elkaar tot de conclusie leiden, voorbeeld
onafhankelijke:
Standpunt: “Nederland moet een republiek worden, want..”
A. 1: erfopvolging is ondemocratisch
A. 2: je weet nooit wat je voor vorst krijgt
A. 3: ………….
Hoe komt een standpunt tot stand? (II)
• Als de argumenten van elkaar afhankelijk zijn, dan leiden ze
alleen samen naar de conclusie. Afhankelijk voorbeeld:
• S : W-A moet snel koning worden, want
• A.1: B wordt al een dagje ouder en
• A.2: W-A wordt steeds populairder
Je ziet deze argumenten kunnen niet zonder elkaar tot een
conclusie leiden.
Hoe val je een standpunt aan?
• Waarheid/ juistheid
• De rechtvaardiging
• Standpunt er tegenover plaatsen
De rechtvaardiging
• Waar is die op gebasseerd? Oftewel waar stoelt de
bewijsvoering op?
• Viertal varianten:
1.
2.
3.
4.
Op
Op
Op
Op
basis
basis
basis
basis
van
van
van
van
analogie (vergelijkbare)
oorzaak, gevolg (Causale relatie)
autoriteit (bijv. Regels of personen)
regelmaat
Luisteren
• Moeilijk?
• Wat heeft u nodig om goed te luisteren?
• Zonder goed luisteren geen goed debat!
Een voorbeeld…
Luisteren
• OEN
Open, Eerlijk en Nieuwsgierig
• ANNA
Altijd Nagaan, Nooit Aannemen
• LSD
Luisteren, Samenvatten en Doorvragen
Geschiedenis van debat
• Oorsprong ligt in de Griekse Oudheid
• Aristoteles maakte uitvoerige beschrijving van de
overtuigingstechnieken in het debat:
– inhoud moet goed zitten, maar de vorm is ook belangrijk
– gebruik voorbeelden als algemeen overtuigingsmiddel om je
betoog te versterken
• Verschillende type voorbeelden:
– uit het verleden opgehaalde gebeurtenissen ("een beeld zegt
meer dan duizend woorden“)
– zelf verzonnen verhalen (fabels, vergelijkingen, metaforen
enzovoort)
Een voorbeeld…
Geschiedenis van het debat
Geschiedenis van het debat
• De Romeinen adopteerden de redenaarscultuur van de Grieken
• Zij brachten de retorica, de leer der welsprekendheid, tot grote
hoogte
• De Romeinse staatsman en redenaar Cicero noemde de retorica
zelfs de belangrijkste wetenschap die bedreven kon worden
• Dankzij de groei van het Romeinse imperium verspreidde de
debatkunst zich over heel Europa
• In de Middeleeuwen stond deze vaardigheid in zeer hoog
aanzien
• Nederland kende in de Gouden Eeuw talrijke Rederijkerskamers
waar de hogere klasse zich bekwaamde in welsprekendheid
Geschiedenis van het debat
• In de late Middeleeuwen verdween het debat van het Europese
vasteland en vond vruchtbare grond in Angelsaksische culturen
• In de Verenigde Staten en Groot-Brittannië maakt het debat
sinds jaar en dag deel uit van het onderwijssysteem.
• Inmiddels valt in Europa een kentering waar te nemen, het
debat herwint terrein
• Het toenemend aantal debattoernooien dat in brede kring
wordt georganiseerd en de groeiende populariteit van
debatingclubs getuigen daarvan
Debat anno nu
• Een voorbeeld van alweer wat jaartjes geleden
Debat anno nu
• Een iets recenter voorbeeld…
De standaardgeschilpunten
• Vrijwel ieder (beleids)voorstel is te doorgronden door middel
van het standaardgeschillenmodel. Met dit model kunt u
praktisch ieder voorstel tot de kern terugbrengen: “waar gaat
het nu eigenlijk over?”
7 Standaard geschilpunten
• Binnen het Amerikaans parlementaire debat, vaak afgekort tot
AP, wordt het standaardgeschillenmodel uitgebreid tot zeven
standaard geschilpunten (vaak afgekort tot sgp). Het gebruik
van sgp’s zorgt voor een logische en duidelijke structuur
waardoor jury en publiek kan worden overtuigd.
7 Standaard geschilpunten
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Probleem
Ernst en omvang
Inherentie
Het plan
Doeltreffendheid
Uitvoerbaarheid
Consequenties
Een voorbeeld uit de Angel-Sakische debatcultuur
Het parlementaire debat
• Hoe het niet moet!!
Argumenteren en debatteren in een “nutshell”
• Dank voor uw aandacht!

Download Report