DE TROMPETTER Vrijdag 28 november 2014 Pagina 15 ‘De wethouder ging plassen als Jos van Rey dat wilde’ niet trekken. Van Beers was weliswaar niet opgewassen tegen Van Rey, maar wie was dat wel? Dat mag de rest van de Roermondse gemeenteraad zich net zo goed aanrekenen. En het ging niet alleen om Van Beers. Vier, vijf onafhankelijke bronnen hebben ons verteld dat burgemeester Kaiser destijds uit Roermond is vertrokken omwille van Van Rey. Ze konden niet meer samen door één deur. Kaiser nam de nooduitgang, verkaste naar het bedrijfsleven maar keerde korte tijd later terug als burgemeester van Doetinchem. Dat zegt toch genoeg.’ ROERMOND Na de inval door de Rijksrecherche bij de van corruptie verdachte ex-wethouder Jos van Rey werkten de onderzoeksjournalisten Hans Goossen (52) en Theo Sniekers (57) van Dagblad De Limburger ruim twee jaar aan hun deze week verschenen boek ‘El Rey, van jager tot prooi’. Vanaf januari volgend jaar zal Jos van Rey zich voor de rechter moeten verantwoorden voor ambtelijke corruptie, witwassen en verkiezingsfraude. Maandenlang zwierven Goossen en Sniekers – beiden van huis uit historici – door de politieke wandelgangen in Roermond en daarbuiten. Ze boorden vele tientallen bronnen aan die al dan niet anoniem wilden meewerken. Gaandeweg de rit ontstond een fascinerend beeld van een dominant maar ook omstreden politicus, die tussen 1998 en 2012 in Roermond de touwtjes stevig in handen had en die de stad bestuurde alsof het een onderneming was waarbij hij regels en procedures als hinderlijke bijzaken beschouwde. Waarom dit boek en waarom op dit moment? ‘Het Openbaar Ministerie heeft gesproken en het is nu bekend waar Van Rey van wordt verdacht. Dat leek ons een goede gelegenheid om te publiceren. Beschouw ons boek vooral ook als een soort routekaart voor de rechtszitting. Wat is de aanleiding geweest? Wat is er in de afgelopen jaren, in de afgelopen decennia, allemaal gebeurd in Roermond en de provinciale politiek? En welke rol heeft Van Rey daarin gespeeld? Vergeet niet dat hij toch een fascinerende persoonlijkheid is, iemand die in het verleden door roeien en ruiten ging als corruptie de kop opstak en die Is wat in politiek Roermond is gebeurd naar jullie oordeel exemplarisch voor de gang van zaken in andere Limburgse gemeenten? ‘Van Rey is een bijzonder Onderzoeksjournalisten Hans Goossen (links) en Theo Sniekers: ‘We dansten echt niet op tafel toen Van Rey aftrad als wethouder.’ Foto: Peter Hamans politicus. Een selfmade man. Hij heeft zijn eigen machtsnu zelf in het verdachtenbankje mond. Maar vragen die we via Een zekere Vissers presenteer- bolwerk van de grond af opgezit. En dat is eigenlijk ook het zijn advocate aan hem stelden de zich daar strak in het pak bouwd. Om dat te bereiken ironische van alles, of beter werden afgedaan als ‘zeer sug- als representant van een aantal heeft Roermond hem ook alle gestief en insinuerend van aard’ buitenlandse banken en wist ruimte gegeven. Niemand die gezegd de tragiek.’ en ‘een onderzoeksjournalist met veel moeite contact te leg- hem een strobreed in de weg Van Rey en de pers, het is geen niet waardig.’ Toch zijn we gen met Piet van Pol. Eenmaal legde. Hij benadrukt dat hij van mening dat ons boek ook terug in Nederland nodigde geen machtspoliticus is maar goed huwelijk. zonder zijn bijdrage een zeer Van Pol hem uit in zijn kantoor dat is hij in onze ogen wel. ‘Inderdaad. De Limburgse indringend beeld schetst van in de Roermondse Natalinito- Iemand die pionnen op belangpers krijgt van hem van alles het politieke klimaat in Roer- ren. Later kwam de aap uit de rijke en strategische posities en nog wat de schuld. Maar mond waarin Van Rey een mouw: Vissers was een under- zette. Neem Raja Moussaoui. coveragent die samen met vier Zij kwam privé over de vloer wij zijn Justitie niet. Wij heb- hoofdrol heeft gespeeld.’ collega’s Van Pol schaduwde bij Van Rey en werd wethouder ben de dossiers niet. En we zijn niet trendsettend. Lees de Piet van Pol daarentegen in München. Ze hoopten ook van Financiën namens de VVD. Volkskrant, lees de Telegraaf, werkte wel mee. Dat was ver- Van Rey daar aan te treffen Ze woont in een pand dat haar maar die was er niet. Daar zag partner in 2006 kocht van liba lees Elsevier, ook zij hebben rassend? Van Pol de humor wel van in. Monumenten bv, een dochter groot uitgepakt. Wat wij doen ‘Ja, absoluut. Ook hij wei- Verder zat oud-burgemeester van Liba Adviesbureau, een is Van Rey volgen, meer niet. En we hebben echt niet op tafel gerde in eerste instantie maar Henk van Beers bij ons royaal vennootschap op naam van staan dansen toen hij aftrad als toen we hem eerder dit jaar bel- op de praatstoel. Hij voelde Van Rey’s kinderen. Van Rey wethouder, hoewel Van Rey den, zei hij: ‘Kom maar’. We zich vrij om te spreken en zei was en is een gedreven tacticus een andere indruk wil wekken. verwachtten een geharnaste behoefte te hebben om verant- die de kortste weg naar het doel Uiteraard hebben we diverse gesprekspartner tegenover ons woording af te leggen over zijn neemt. En je moet hem nageven dat hij veel doelpunten pogingen ondernomen om te vinden maar integendeel, het jaren in Roermond.’ heeft gescoord, maar je kunt je hem voor dit boek te spreken werd een prettig, zij het zakelijk te krijgen maar we vingen tel- gesprek. Van Pol gaf ons zelfs Van Rey kon zijn gang gaan daarbij afvragen of veel spelsikens bot. We wilden hem zijn een aardig inkijkje in de werk- omdat Van Beers niet genoeg tuaties die tot die doelpunten hebben geleid wel zo zuiver visie laten geven op alles wat er wijze van de Rijksrecherche die ruggengraat toonde? waren. Dus in Roermond was de laatste jaren is gebeurd rond hem was gevolgd naar de presti‘Nee, die conclusie mag je volgens ons sprake van een zijn persoon en de stad Roer- gieuze Expo Real in München. bijzondere situatie waar één man jarenlang vrijwel alles naar zijn hand heeft gezet. In andere gemeenten is het ook niet altijd zuivere koffie maar daar zijn partijpolitieke oorzaken vaak de oorzaak van veel trammelant.’ In hoeverre is ‘El Rey’ een onthullend boek? ‘Het is niet onthullend in de zin dat wij verklappen hoeveel steekpenningen Van Rey zou hebben aangenomen, want dat weten wij natuurlijk niet. Het is wel verbazingwekkend, en dat belichten wij in ‘El Rey’ uitvoerig, hoe de rest van de Roermondse politiek als een tandeloze tijger heeft zitten slapen. Van enige tegenmacht was geen sprake meer en zo werd een klimaat gecreëerd waarin een dominant politicus als Van Rey kon gedijen. Je kunt stellen dat Roermond er als verlamd bij stond en ernaar keek. Er zijn ons verhalen verteld, die geloof je gewoonweg niet. Eén voorbeeld. Het speelde in het eerste decennium van deze eeuw. Als tijdens een collegevergadering een van de wethouders grote moeite had met een te nemen besluit en Van Rey merkte dat dan zei hij: ‘Ik geloof dat er even iemand naar de wc moet.’ Daarop droop de betreffende wethouder gedwee af. Toen hij terugkeerde in de B&W-kamer lag er een unaniem genomen besluit. Zo ging dat toen in Roermond. Hoe de zaak tegen Van Rey afloopt? Die vraag kunnen we het beste beantwoorden met een citaat van de Amsterdamse politicoloog André Krouwel. Hij zei: ‘Van Rey heeft misschien helemaal niets illegaals gedaan maar we voelen allemaal dat er iets niet lekker zit, iemand die macht kan kopen op basis van cliëntelisme. Zo hoort de lokale democratie niet te werken.’” Peter Hamans Een schelmenroman met ongewisse afloop filosoof Machiavelli: ‘Als de bevel- baan worden, al zou hij door het feit hebber bekwaam is, moet hij door dat hij teveel petten droeg de nuance wetten zodanig aan banden worden vaker uit het oog verliezen, zoals ook gelegd dat hij de grenzen van de macht niet kan overschrijden’. Het boek schetst tot in detail opkomst en (voorlopige) ondergang van politicus Jos van Rey die als kind leerde wat vechten is toen hij werd getroffen door kinderverlamming. Al op jonge Van jager tot prooi leeftijd was er de drang om zichzelf te bewijzen. Hij vreesde (letterlijk) God noch gebod en besloot het allemaal zelf te gaan doen. Die vechtersmentaliteit, waarvan hij bij voorkeur KVP’ers en CDA’ers het slachtoffer wilde laten worden, leverde hem een prominente politieke en zakelijke positie op. De Roermondse oud-wethouder en senator Jos van Rey moet in 2015 terechtstaan wegens ambtelijke corruptie, het witwassen van 175.000 euro aan crimineel vermogen en verkiezingsfraude. Het lijkt de wereld op z’n kop: de man die als lid van de Tweede Kamer furore maakte als ‘brigadier Snuf ’, de raspoliticus die de schrik was van niet-integer Nederland en die parlementaire onderzoeken naar bestuurlijke misstanden bepleitte, wordt er nu van verdacht dat hij zich als wethouder heeft laten omkopen en zelf heeft omgekocht. De jager is prooi geworden. In dit boek beschrijven de auteurs hoe vvd’er Van Rey in de afgelopen decennia het katholieke bolwerk Roermond wist te slechten, hoe hij zijn macht en imposante netwerk in en buiten zijn geboorteplaats opbouwde en hoe hij erin slaagde de politiek dusdanig in zijn greep te krijgen dat hij door velen als ‘El Rey’ (de koning) van de stad werd gezien. Het in een vlotte en meeslepende stijl geschreven boek neemt de politieke, bestuurlijke en ambtelijke cultuur in Roermond door de jaren heen onder de loep en laat zien hoe een sterke wethouder, nauwelijks gehinderd door een veelal volgzame gemeenteraad, bijna ongehinderd zijn gang kon gaan. Dit boek legt de kwetsbaarheid van de lokale democratie bloot en onderstreept het belang van tegenmacht. Hans Goossen en Theo Sniekers Wie bevestiging zoekt voor de stelling dat het in de (Limburgse) politiek een zootje is en dat degene met de grootste mond het voor het zeggen heeft terwijl de rest er volgzaam en kritiekloos achteraan hobbelt, zal in het deze week verschenen boek ‘El Rey – van jager tot prooi’ meer inspiratie terugvinden dan hem lief is. Want het is de tragiek van Jos van Rey dat hij, de politicus (‘Brigadier Snuf’) die met veel fanfare joeg op alles wat ook maar naar corruptie róók en die in 1996 het eerste exemplaar ontving van Joep Dohmens ‘De Vriendenrepubliek’ om vervolgens veelvuldig met het boek te pronken, nu zelf in het verdachtenbankje zit. ‘El Rey’, van de hand van onderHij blafte zich naar boven. De lofzoeksjournalisten Hans Goossen en Theo Sniekers, opent niet voor niets zang op het ondernemerschap zou met een uitspraak van de Italiaanse het alfa en omega van Van Reys loopDe historici Hans Goossen (1962) en Theo Sniekers (1957) zijn beiden als journalist al ruim 25 jaar werkzaam bij Dagblad De Limburger/ Limburgs Dagblad. Beiden werden in totaal driemaal genomineerd voor de Tegel en de Loep, twee landelijke vooraanstaande prijzen voor (onderzoeks-)journalistiek. Over Jos van Rey en de politiek-bestuurlijke ontwikkelingen in Roermond publiceren zij regelmatig in de Limburgse kranten. Hans Goossen en Theo Sniekers oud-burgemeester Jan Daniëls in het boek opmerkt. ‘Van Rey ging een beetje naast zijn schoenen lopen, hij raakte bedorven door de status.’ Na een opvallende en ogenschijnlijk in beton gegoten carrière is Jos van Rey sinds oktober 2012 in politiek opzicht ridder te voet. De royale verkiezingswinst van afgelopen maart bracht zijn Liberale Volkspartij Roermond niet waar hij en zijn gevolg op hadden gehoopt. Integendeel, de rest van de Roermondse politiek sloot een stevig pact en zette de politicus buitenspel. Sindsdien moet Jos van Rey leven in het besef dat hem de macht is ontnomen. En de vraag is of hij straks, na het al dan niet gedwongen beëindigen van zijn loopbaan, in het pantheon van politici belandt die door bijzaken – in dit geval afgeluisterde telefoongesprekken – ten val zijn gekomen. ‘El Rey’ is een vlot en goed geschreven boek dat als een drone boven de Roermondse en provinciale politiek vliegt en nauwgezet alle wetenswaardigheden signaleert die in de afgelopen decennia kunnen worden gerelateerd aan de persoon en politicus Van Rey. Feiten worden afgewisseld met sappige details en dat is waarom ‘El Rey – van jager tot prooi’ bijna leest als een schelmenroman, met dien verstande dat de afloop in dit geval hoogst ongewis is. Want de vraag die moeder Mientje van Rey zich meer dan een halve eeuw geleden enigszins vertwijfeld stelde, is nog steeds actueel en zal vanaf januari volgend jaar door de rechtbank in Rotterdam beantwoord moeten worden: ‘Wat moeten we toch met ôs Joske? Hij deugt nergens voor.’
© Copyright 2024 ExpyDoc
