Een persoonlijk beveiligingssysteem voor alle alleenwerkers

Een persoonlijk beveiligingssysteem voor alle
alleenwerkers
Door Maurice Binneweg op 17 maart 2014
Arbeidsmiddelen
Medewerkers zijn steeds vaker alleen onderweg. Ze moeten in die gevallen worden aangemerkt
als alleenwerkers. Dat betekent ook dat ze de mogelijkheid moeten hebben om alarm te kunnen
slaan of er moet een automatische alarmoptie zijn (een omvalalarm). Een persoonlijk
beveiligingssysteem beschermt alleenwerkers.
Alleenwerk komt steeds vaker voor door toenemende mobiliteit en ambulantisering. Door dit
streven om mensen met een beperking zo ‘normaal’ mogelijk te laten participeren, wordt de
benodigde hulp thuis aangeboden. De geboden hulp aan huis kan variëren van een of twee
contacten per week tot elke dag intensieve thuishulp, crisisopvang aan huis of intensieve
gedragskundige begeleiding. Alleenwerken is in bepaalde functies onvermijdelijk en kan men bij
gevaar of een ongeval niet direct terugvallen op hulp van collega’s.
Hoewel er binnen de Arbowet geen eisen worden gesteld met betrekking tot alleenwerken is het
de verantwoordelijkheid van de werkgever om voor een gezonde en veilige werkplek te zorgen.
Ook voor alleenwerkers.
Daarom moeten situaties waarin door werknemers alleen wordt gewerkt, benoemd worden in een
risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E). De werkgever moet in kaart brengen wie alleen werken,
waar en wanneer en wat er nodig is aan maatregelen en voorzieningen om de risico’s van alleen
werken te beperken. Zo zullen voor medewerkers in de thuiszorg andere voorzieningen nodig
zijn dan voor de alleenwerker in een spuitcabine.
Wel zijn er generiek een aantal maatregelen te treffen om het voor alleen-werkers veiliger te
maken:
- Maak dat medewerkers zich snel en makkelijk kunnen beschermen tegen ongewenst bezoek of
indringers.
- Een duidelijk hoorbaar alarm in geval van nood.
- Zorg voor goed werkende persoonsbeveiligingsapparatuur, zoals in dit artikel beschreven.
Vereisten aan een goed persoonsbeveiligingssysteem
Het fenomeen van ‘de zwakste schakel’ gaat zeker op voor persoonsbeveiliging. Het is een
samenspel van vele factoren die bepalen of uw systeem wel of niet goed functioneert en dus de
beoogde veiligheid biedt. De mensfactor is hierin het meest belangrijk. Het begint met een goede
inventaris van de gebruikersbehoefte zowel op dagelijks operationeel niveau als degene die
verantwoordelijk zijn voor beheer, beveiliging en Arbo aspecten.
Daarnaast spelen zaken als:
· Gebruikersvriendelijkheid alarmgever/-ontvanger
· Flexibiliteit
· Robuustheid
· Persoonlijke, functionele en situationele instelmogelijkheden
· Geruststelling
Gebruikersvriendelijkheid alarmgever/-ontvanger
Zowel fysiek als qua functionaliteit moet de alarmgever/-ontvanger ‘fit for purpose’ zijn. De
fysieke eigenschappen van de alarmgever/-ontvanger laat zich omschrijven als klein, handzaam
en robuust. Het ergonomisch ontwerp moet eenvoudige bediening mogelijk maken. Grote
functionele drukknoppen in rood en groen laten niets aan duidelijkheid te wensen over. Het
apparaatje is bij voorkeur voorzien van een duidelijk afleesbaar display waarop alleen relevante
informatie verschijnt.
Flexibiliteit
Systemen moeten eenvoudig kunnen worden aangepast aan ontwikkelingen binnen organisaties.
Robuustheid
De robuustheid van het systeem is een voorwaarde en waarborg. Een systeem is robuust als
centrale apparatuur en de mobile alarmgever/-ontvanger bewaakt worden op functionaliteit(en)
en ook de meldingen hiervan worden bewaakt op doormelding. Verderop in het artikel leest u
hier meer over.
Persoonlijke instellingen
Een alarmgever/-ontvanger moet ruimte hebben voor persoonlijke instellingen. Denk hierbij aan
het al dan niet kunnen voeren of maken van privé-berichten en gesprekken en het eventueel
toestaan van uitzonderingen op basis van bijzondere (privé-)omstandigheden. De alarmgever/-
ontvanger moet hiervoor op een eenvoudige manier door de lucht te programmeren zijn door de
systeembeheerder om deze permissie aan of uit te zetten.
Functionele instellingen
Een zeer elementaire vraag is of de alarmgever/-ontvanger door de gebruiker wel of niet uit te
schakelen moet zijn. Bij high-end security systemen kan deze functie vanuit systeem-beheer
software matig worden ingesteld en zijn de alarmgevers/-ontvangers meestal NIET uit te
schakelen door de gebruiker. Een high-end personal security systeem onderscheidt zich door de
robuustheid van het systeem (zie verderop onder systeem robuustheid).
Een ander belangrijk uitgangspunt is ‘show what’s important’. Veelal kent een alarmgever/ontvanger tot wel 25 functionele instellingen. Praktijk leert dat medewerkers bij aanvang van hun
dienst maar een paar dingen willen weten om zich ervan te overtuigen dat de alarmgever/ontvanger werkt. Het is daarom van belang dat in één oogopslag de status duidelijk is van:
1. de acculading
2. aanwezigheid netwerk
3. netwerkdekking
Situationele instellingen
Deze instellingen worden verbonden aan bepaalde voorwaarden en treden vaak automatisch in
werking. Hierbij kan gedacht worden aan het afbakenen van gebieden (geofencing). Daarbij
wordt een alarm gegenereerd zodra een gebied wordt betreden of verlaten. Een ander voorbeeld
is het man-down alarm, wat in werking treedt als de alarmgever/-ontvanger gedurende een
bepaalde tijd onder een bepaalde hoek ligt. Om valse alarmen te voorkomen is voorzien in een
vooralarm die binnen x-tijd gereset kan worden door de alarmgever/-ontvanger rechtop te
houden.
Geruststelling
In geval van een alarm wordt de ontvangst hiervan direct door de Security Server terug gemeld
aan de alarmgever door middel van een trilsignaal. Dit zorgt voor geruststelling bij de
alarmgever. Hij/zij weet dat hulp onderweg is.
Bewaking van het systeem
Een alarmgever/-ontvanger dient te worden ‘opgenomen’ in een systeem waarbij continue
bewaking van de gehele keten ervoor zorgt dat deze alarmgever/-ontvanger het ook
daadwerkelijk doet wanneer het erop aankomt. Een goed PBS kent vele protocollen om de
betrouwbaarheid, beschikbaarheid en functionaliteit van het gehele systeem te testen.
1. Statusalarmen op de alarmgever/-ontvanger
De gebruiker van de alarmgever/-ontvanger kan o.a. geattendeerd worden op:
- kritische acculading
- buiten bereik netwerk
- GPS-signaal
- slechte of geen communicatie met centrale
- actuele/actieve alarmen
2. Statusalarmen bij bemande centraalpost
Naast de gebruiker wordt ook de centraalpost geïnformeerd over de statusalarmen van de
individuele alarmgever/-ontvanger. Vervolgens kan op basis van het protocol actie worden
ondernomen.Daarnaast is de security server voorzien van diverse self-check scripts om ook de
werking van de security server te waarborgen.
3. Statusalarmen bij onbemande centraalpost
Ook voor statusalarmen geldt dat deze kunnen worden doorgeschakeld naar andere alarmgevers/ontvangers, maar uiteraard ook naar smartphones of doormeldingen naar een Particulier Alarm
Centrale (PAC).
4. Locatiebepaling
Accuratesse en snelheid zijn voorwaarden om de best mogelijke locatiebepaling te realiseren.
Daarom is het aan te bevelen dat de alarmgever/-ontvanger minimaal voorzien is van A-GPS,
een U-blox 6 ontvanger en een externe antenne. De (externe) antenne zorgt voor de meest
optimale ontvangst van het GPS-signaal. Een U-Blox6 receiver met externe ontvanger zal een
nauwkeurige locatie kunnen afgeven, wat van levensbelang is om personen in nood snel en
adequaat te kunnen traceren en hulp te bieden. Dit in tegenstelling tot normale GPS, waarbij het
verschil wel kan oplopen tot meer dan 40 seconden seconden/minuten. En bij
persoonsbeveiliging telt ieder seconde!
Werking vanaf de centraalpost (security server)
De security server moet snel en overzichtelijk, alarmen en de status van het complete systeem
kunnen weergeven:
- de realtime locatie van een alarmgever
- wie alarm heeft gegeven
- het soort alarm
- positieveranderingen van de alarmgever
Presentatie vindt plaats op basis van Google maps en streetview. Dit kan zijn op een centraalpost
maar ook op een mobiele device zoals smartphone, tablet en of laptop. Tevens moet een
alarmcentrale de actuele status van alle aangesloten apparatuur weergeven en de gebruiker
informeren bij eventuele afwijkingen.
Afluisteren
De eerder omschreven track & trace-faciliteiten van het alarm (waar, wie, soort en verplaatsing)
geven letterlijk en figuurlijk slechts een beeld van de situatie. Om de omstandigheden en
urgentie in te kunnen schatten, kan worden voorzien in een zogeheten spy-call of listen-in functie.
Er wordt gebeld naar de alarmgever en zonder enige vorm van vooraankondiging wordt er een
spreek-/luisterverbinding tot stand gebracht. Er kan nu worden uitgeluisterd wat er zich afspeelt
en indien gewenst kan er worden gesproken naar de alarmgever en deze kan uiteraard
terugspreken. Deze voorziening is geheel handsfree. Van deze functie wordt vaak ook gebruik
gemaakt om eerste contactmomenten met onbekende cliënten of omstandigheden te laten volgen
vanuit een centraalpost/PAC. Uiteraard dient ook deze functie weer per alarmgever/-ontvanger
aan of uitgezet te kunnen worden.
Location Based Services
Door het combineren van settings kan worden voorzien in Location Based Services (LBS). Zo
kunnen aan alarmgevers/-ontvangers gebieden worden toegewezen en in geval van alarm worden
de in dat gebied aanwezige en toegewezen assistentieverleners gealarmeerd. Een praktische
toepassing voor organisaties met grote buitenterreinen, waarbij de doormelding automatisch
plaatsvindt. Nadat een alarmgever/-ontvanger is geactiveerd zullen, op basis van beschikbaarheid,
personen uit de directe omgeving worden opgeroepen. Hiermee kan in de meest snelle hulp
worden voorzien. Overbodige alarmdoormeldingen met de daarbij behorende onrust wordt
voorkomen.
Alarm reset
Het is belangrijk om te bepalen wie geautoriseerd is/zijn om een alarm te resetten. Veelal wordt
ervoor gekozen om dit door de centraalpost/PAC te doen, zodat nooit onbedoeld de reset vanaf
de alarmgever/-ontvanger kan worden afgesteld terwijl de alarmsituatie nog gaande is.
Diefstal
Als de alarmgever/-ontvanger afhandig wordt gemaakt is het van het grootste belang dat er op
geen enkele wijze gebeld kan worden met de alarmgever/-ontvanger. Het systeem voorziet hierin
door als volgt om te gaan met de ontstane situatie waarin het toestel afhandig is gemaakt.
1. Er kan slechts gebeld worden naar telefoonnummers die in het toestel staan.
2. De SIM-kaart is softwarematig voorzien van een SIM-code. De SIM-kaart zal dus niet werken
in een ander toestel en zelfs de gebruiker weet deze SIM-code niet.
3. Als er een andere SIM-kaart in de alarmgever/-ontvanger wordt geplaatst zal deze niet werken
en er vindt melding plaats op de centraalpost/PAC.
Optimale dekking
Aangezien het systeem werkt op basis van GPS-satellietontvangst, GSM-netwerken en een
GSM-abonnement, is een optimale dekking en beschikbaarheid een vereiste voor een goede
persoonsbeveiliging. Echter, omdat deze infrastructuur door derden wordt geëxploiteerd en
beheerd is het noodzakelijk maatregelen te treffen zodat in geval van onvoldoende dekking er
een aantal mechanismen in werking treden. Het is daarom raadzaam om:
-Altijd een multi-netwerk SIM te gebruiken, zodat de alarmgever/-ontvanger kan overschakelen
naar het best beschikbare GSM-netwerk.
-Een SMS gateway te voorzien. Indien de GPRS-internetverbinding om welke redenen dan ook
wegvalt, kunt u altijd nog berichten naar de alarmgever/-ontvanger versturen via uw eigen SMS
Gateway.
- Het niet beschikbaar zijn van netwerk(en) te signaleren op de alarmgever/-ontvanger.
- Het niet beschikbaar zijn van netwerk(en) te signaleren op de centraalpost/PAC.
- Alarmen zowel via GPRS als SMS te versturen.
Systeemacties
Om de gehele keten optimaal te bewaken, zendt de alarmgever/-ontvanger frequent een oproep
naar de security server. Deze oproepen bevatten relevante data over o.a. batterijstatus,
netwerkdekking, satelliet ontvangst en positie. Indien bepaalde data onder gestelde waarden zijn,
zullen er systeemacties worden ondernomen naar alarmgever/-ontvanger en/of de
centraalpost/PAC. Deze systeemacties kunnen bestaan uit het signaleren van een status, maar
ook het sturen van commando’s om bepaalde statussen op te heffen of te verbeteren.
Aansluiting op een PAC
Openbare alarmnummers zijn niet ingericht om direct assistentie te kunnen bieden aan
professionele hulpverleners (uitgezonderd politie, brandweer, ambulance en bijzondere diensten).
Daarom is aansluiting op een PAC een voor de hand liggende keuze als alarmopvolging niet
door de eigen organisatie maar door anderen moet plaatsvinden. Onderstaande (ver)werking is
veel voorkomend vanwege zijn eenvoud en doeltreffendheid.
Een alarmoproep resulteert in de volgende actie(s);
1. In de PAC klinkt een alarmsignaal en er is direct zichtbaar (Google maps) welke alarmgever/ontvanger in alarm is.
2. Door contact op te nemen met desbetreffende alarmgever/-ontvanger wordt een listen-in
verbinding opgezet.
De centralist onderneemt nu verdere actie op basis van een vooraf afgesproken protocol voor het
inroepen van hulp (eigen surveillance, openbare alarmcentrale, etc). Vervolgens kan de PAC
centralist de volgende keuzes maken:
1. Ze blijft inluisteren of;
2. Ze verbreekt de inluisterverbinding en volgt de alarmgever/-ontvanger op de monitor middels
Google maps.
Indien gewenst kan ze opnieuw een inluisterverbinding tot stand brengen welke eveneens niet
merkbaar is op de alarmgever/-ontvanger of in de directe omgeving daarvan. Uiteraard kan ook
nu weer de verbinding door de centralist verbroken worden om zodoende de alarmgever/ontvanger te kunnen volgen. De alarmgever/-ontvanger blijft in alarm totdat de centralist bewust
op de ‘reset alarm’-knop drukt. Pas dan gaat de alarmgever/-ontvanger en de Security Server
weer in normale modus.
Voor systeembeheerders en veiligheidskundigen
Een robuust persoonsbeveiligingssysteem kan dus mede worden herkend aan de fijnmazige
manier waarop het is in te stellen. Hierdoor is de te beveiligen persoon verzekerd van een
eenvoudig, doeltreffend en bedrijfszeker gebruik. Immers de configuratie kan worden afgestemd
op zijn specifieke omstandigheden en gevaar zetting. Alle events worden gelogd waardoor
evaluaties worden ondersteund met relevante informatie omtrent ontstaan en opvolging van het
alarm.
Bron: www.arbeidsveiligheid.net/veiligheidsartikelen/een-persoonlijk-beveiligingssysteem-voor-alle-alleenwerkers