Verslag CESI Congres Hamburg

CESI Symposium over de publieke sector in Europa:
Een eersteklas werkgever handelend in het algemeen belang?
De Europese Confederatie van onafhankelijke vakbonden en delegaties uit lidstaten uit heel
Europa kwamen op 11 en 12 oktober bijeen in Hamburg voor een CESI symposium over de
publieke sector in Europa : Is zij een eersteklas werkgever handelend in het algemeen
belang ?
Deskundige sprekers uit diverse publieke instellingen in Europa bespraken de uitdagingen
op gebied van werving en behoud van gekwalificeerd personeel.
In deze crisistijd stijgt de druk op de begroting waardoor het aantal vacatures daalt. Dit is niet
alleen in België het geval, maar ook elders in Europa. De vermindering van personeel wordt
deels opgevangen door informatisering, maar op de lange termijn is dit niet houdbaar.
Bijkomend probleem is de krapte van geschoold personeel op de arbeidsmarkt. De strijd om
gekwalificeerd personeel wordt in iedere Europees land gestreden. Kan de Overheid
concurreren met de private sector?
Oscar Huerta Melchor (OESO ) onderstreept hoe de vermindering van personeel bij de
overheid een negatieve invloed heeft op de moraal, het vertrouwen, de kwaliteit en de
expertise in het uitvoeren van openbare diensten. De druk op het personeel wordt steeds
groter, het moet steeds sneller gaan, wat ten koste gaat van de kwaliteit.
Dirk Anton Van Mullingen sprak de aanwezigen over de generatie Y (geboren na 1980). Hoe
zien zij een moderne overheid, wat verlangen zij van de overheid als werkgever, hie zien zij
een verdeling werk/privéleven, … Volgens hem is deze generatie mondig, goed vertrouwd
met smartphone en media zoals twitter en facebook, willen zij zelf initiatief nemen en vooral
respect krijgen. Klopt deze stelling? Meer dan 80% van de aanwezige deelnemers (en hier
was amper 3% jonger dan 35) heeft een smartphone, iPad of laptop bij zich. Facebook en
Twitter wordt tegenwoordig meer gebruikt door ‘ouderen’ dan door de jeugd. Initiatief nemen
op de job, wie wil dit niet? Uiteindelijk zijn we geen robots die geprogrammeerd worden.
Respect krijgen? Hoewel het management en de politiek hoe langer hoe minder respect voor
het personeel heeft, zou dit de werking van de overheid ten goede komen.
Is er dan geen verschil met generatie Y? Wat loopt er dan zo dikwijls mis? Vroeger werden
er veel ambtenaren aangeworven in lage graden. Ambtenaren die de capaciteiten hadden
deden mee aan examens en groeiden door, terwijl een deel van hun collega’s in hun
begingraad bleven werken. Nu worden enkel nog hooggeschoolden aangeworven. Zij willen
carrière maken. Door het warm water terug uit te vinden willen zij zich dikwijls profileren, met
conflicten tot gevolg. Met het wegvallen van objectieve examens zal dit naar de toekomst toe
enkel erger worden. De druk op deze (dikwijls onervaren) ambtenaren wordt zo groot, met
soms desastreuze gevolgen. We zien hoe langer hoe meer dat chefs dit uitwerken op hun
medewerkers en onhaalbare eisen stellen om de eigen doelstellingen toch maar
verwezenlijkt te krijgen.
Manuel PAOLILLO (FOD Sociale Zekerheid en lid van de club 35) kwam de werking binnen
zijn dienst toelichten. Het afschaffen van de tijdsregistratie, telewerk en de nieuwe manier
van werken leek in eerste instantie de hemel op aarde. In gesprekken achteraf bleek het toch
niet allemaal zo rooskleurig te zijn als in eerste instantie gesteld werd. Het heeft een
werkgroep van zo’n 30 ambtenaren meer dan 4 jaar gekost om het management en
personeel te overtuigen. Het personeel dat in het systeem gestapt is (blijkbaar hadden zij
een keuze) kreeg 12 dagen extra vakantie. Kostprijs voor deze kleine FOD: 10 miljoen Euro!
Wanneer het druk is of er moet een deadline gehaald worden, dan wordt verwacht dat de
betrokkenen overuren presteren, indien nodig wordt zelfs in het weekend gewerkt om toch
maar tijdig klaar te zijn. Tijdens de ‘rustige’ periode werk je dan wat minder. Met de
inkrimping van het personeelsbestand stijgt de hoeveelheid werk. Het risico is dan groot dat
er geen ‘rustige’ periodes zijn en dat van de medewerkers verwacht wordt dat zij altijd
overurn presteren (waar zij niet voor vergoed worden). We zien dit reeds in de privésector
waar multinationals zoals Microsoft de druk op het personeel zo opvoert dat mensen
‘vergeten’ vakantie te nemen om toch maar de doelstellingen te halen, in de hoop promotie
te maken. Moet je mensen dan niet tegen zichzelf beschermen?
Andere opmerkelijke sprekers waren Krishan Sood en James Cunningham uit Groot
Brittanië. De heer Sood kwam vertellen over de vooroordelen die er zijn in bepaalde jobs.
James Cunningham kwam vertellen over de vooroordelen die hij ondervindt als leraar in de
lagere school. Waarom zijn er zo weinig mannen die leerkracht in de lagere school willen
worden? Waarom vind je de kleuterleiders enkel met een vergrootglas? James Cunningham
krijgt ook in Groot Brittannië scheve blikken indien hij vertelt dat hij leraar is op een lagere
school? Een man tussen kleine kinderen, raar… zou dat geen pedofiel zijn? Kinderen zelf
vinden het de normaalste zaak van de wereld. De publieke opinie denkt er soms anders over
waardoor gemotiveerde krachten afhaken en een ander beroep kiezen.
Een gemeenschappelijk thema tijdens de hele dag was hoe de publieke sector momenteel
de demografische demografische , generationele en structurele veranderingen ondergaat.
De economische crisis laat ook in de ambtenarij zijn sporen na. De versnelde afbouw van het
ambtenarenapparaat zet overal in Europa door, meestal met desastreuse gevolgen voor de
dienstverlening naar de burger of in de strijd tegen corruptie en fraude.
In zijn openingswoord stelt Klaus Heeger, secretaris-generaal van de Cesi: " Werknemers ,
oud en jong , hebben vaak de beste oplossingen voor de uitdagingen waarmee de publieke
sector geconfronteerd wordt. Zij zijn immers degenen die met deze uitdagingen dagelijks
worden geconfronteerd . Om hervormingen goed door te voeren moet een bottom - up
aanpak worden aangemoedigd. Deze aanpak wordt echter zelden toegepast. Waar zijn onze
managers bang voor?
De tweede dag van de CESI symposium ging over de werving en het behoud van
werknemers in de publieke sector en begon met een presentatie van Concetta Ferrari,
directeur - generaal bij het Italiaanse ministerie van Arbeid en Sociale Zaken. Zij roept op om
werknemers meer te zien als een investering dan als een kostenpost. Veel werknemers bij
de Overheid brengen geld op, dan dat ze kosten. Denk maar aan onze controleurs binnen
Financiën, aan de douanemedewerkers,… Deze positie juicht de CESI van harte toe. Ook
zij werkt hard om dit standpunt te bevorderen in Brussel en daarbuiten .
Kwam ook aan bod: het scheppen van werkgelegenheid om een wegloop van knowhow
tegen te gaan. Als voorbeeld werd de uitloop van Spaanse verpleegkundigen genomen.
Deze mensen kunnen in het buitenland meer verdienen en verlaten de Spaanse
arbeidsmarkt. Dit brengt tekorten van bekwaam personeel teweeg op de Spaanse
arbeidsmarkt. Arbeidsmobiliteit wordt aangemoedigd in de EU , maar heeft ook risico's voor
de werknemers . Om misbruiken te vermijden werd een sterk netwerk van contactpunten in
verschillende landen voorgesteld.
Jacques Druart , hoofd van de coördinatie van internationale activiteiten op de Federale
Overheidsdienst Personeel en Organisatie in België , kwam meer uitleg geven hoe het
slechte imago van de publieke sector kan verbeterd worden. Een gebrek aan begrip van
burgers , een gebrek aan transparantie en de beperkte controle die burgers hebben over de
openbare diensten zijn een van de belangrijkste gebieden waar verandering nodig is. Het
verstrekken van een aantrekkelijke werkomgeving met werkzekerheid , goede
arbeidsomstandigheden en een eerlijke work - life balans zijn nodig om gekwalificeerd
personeel aan te werven en te houden.
Als slot dankte secretaris-generaal Klaus Heeger de delegaties uit de verschillende lid
organisaties voor hun actieve deelname en de uitgenodigde sprekers voor hun nuttige inzicht
in het gebied van werving en behoud van werknemers in de publieke sector zoals het staat in
het Europa van vandaag . De moderator Dirk Anton Van Mulligen , werd bedankt voor zijn
boeiende matiging gedurende het tweedaagse evenement in Hamburg . Tot slot werd een
speciale dank aan Marcella Migliori en Aurelie Quintin van CESI 's Europa Academie voor
hun harde werk en toewijding aan de organisatie van het tweede symposium van 2013. De
resultaten van het symposium zullen worden toegezonden aan de Europese Commissie.

Download Report