Voorstel Aan : Burgemeester en Wethouders Zaaknummer : 2013-20518 Status : Openbaar / Ter besluitvorming Datum : 6 mei 2014 Afdeling : Ruimte en Veiligheid Raad: : Ja Medewerk(st)er : A. Rustenhoven Paraaf medewerk(st)er: Telefoonnummer : 071 406 5146 Or : Nee Portefeuillehouder : K.J. van der Bent Communicatie: : Ja Bijlage(n) :8 Evaluatie : Nee Onderwerp: Zienswijze ontwerp Tracébesluit RijnlandRoute (OTB). Samenvatting: Het Ministerie I&M heeft een ontwerp Tracébesluit opgesteld voor de RijnlandRoute. Het ontwerp ligt vanaf 9 mei t/m 19 juni ter inzage. Een ieder kan hierop een zienswijze indienen. Op het concept ontwerp hebben wij een reactie gegeven. Het Ministerie I&M heeft hierop onvoldoende gereageerd. Een deel van onze reactie is overgenomen en een deel niet. Daarnaast zijn er onderdelen gewijzigd waar wij niet mee kunnen instemmen. Dit betekent dat wij genoodzaakt zijn om een zienswijze in te dienen om onze belangen veilig te stellen. Gevraagde beslissing: De raad voorstellen: 1. Akkoord gaan met het verzenden van de bij dit voorstel gevoegde concept-zienswijze op het ontwerp Tracébesluit RijnlandRoute. Intern advies Circuleren B&W Akkoord: Team beleid en Planvorming en afdeling Projecten Secr. Burg. Weth. I Weth. II Extern advies Weth. III Weth. IV N.v.t. Datum besluit B&W/Burgemeester 13-05-2014 Bespreken B&Wvergadering Besluit: Conform advies 6 mei 2014 Nr. 09 Aan de gemeenteraad Zaaknummer Programma Onderwerp : 2013-20518 : Wonen en ruimte : Zienswijze ontwerp Tracébesluit RijnlandRoute (OTB) Katwijk, 13 mei 2014. Inleiding Het Ministerie I&M heeft een ontwerp Tracébesluit opgesteld voor de RijnlandRoute. Het ontwerp ligt vanaf 9 mei t/m 19 juni ter inzage. Een ieder kan hierop een zienswijze indienen. Op het concept ontwerp hebben wij een reactie gegeven. Het Ministerie I&M heeft hierop onvoldoende gereageerd. Een deel van onze reactie is overgenomen en een deel niet. Daarnaast zijn er onderdelen gewijzigd waar wij niet mee kunnen instemmen. Dit betekent dat wij genoodzaakt zijn om een zienswijze in te dienen om onze belangen veilig te stellen. De zienswijze van het OTB is afgestemd op de zienswijze OPIP. Beoogd resultaat De belangen van de gemeente Katwijk m.b.t. de aanleg van de RijnlandRoute kenbaar maken door middel van het indienen van een zienswijze op het ontwerp Tracébesluit RijnlandRoute. Argumenten 1. In het ontwerp Tracébesluit RijnlandRoute (OTB RLR) is een aantal voor de gemeente Katwijk belangrijke aspecten niet goed opgenomen. De gemeente Katwijk heeft meerdere opmerkingen gemaakt op het OTB RLR. Sommige opmerkingen zijn overgenomen in het ontwerp Tracébesluit RijnlandRoute. De opmerkingen gaan onder andere over geluid en geluidsvoorzieningen, bruggen Oude Rijn, fietsroute en eco-passage bij Maaldrift, inpassing A44 bij Valkenburgse Meer en inpassing openbare vervoer. Daarnaast zijn er onderdelen gewijzigd waar we het niet mee eens zijn. De opmerkingen die niet zijn overgenomen en sommige wijzigingen geven aanleiding tot het indienen van een zienswijze op het ontwerp Tracébesluit, zodat de belangen van de gemeente Katwijk worden veilig gesteld. Kanttekeningen De Crisis- en herstelwet (Chw) is van toepassing. Dit betekent dat het voor een gemeente niet mogelijk is om beroep in te dienen op het door de minister vast te stellen Tracé Besluit (TB). Wel kunnen particulieren, bedrijven, stichtingen, etc. beroep indienen tegen het TB. Middelen N.v.t. Commissie Indien van toepassing worden onder dit kopje de aanpassingen beschreven, die naar aanleiding van de commissiebehandeling zijn doorgevoerd. 2 Uitvoering De zienswijze dient voor 19 juni 2014 naar het Ministerie zijn gestuurd. Om dit te halen is een strakke planning noodzakelijk (zie bijlage Planning OTB). Nadat de raad op 11 juni een besluit heeft genomen wordt de zienswijze in de collegevergadering van 17 juni vastgesteld en vrijgegeven voor verzending. Over het ontwerp Tracébesluit zal ergens eind 2014 definitief een besluit genomen worden. De Crisis- en herstelwet (Chw) is van toepassing. Dit betekent dat het voor een overheidsinstantie (i.c. een gemeente) niet mogelijk is om beroep in te dienen. Wel kunnen particulieren, bedrijven, Stichtingen, etc. beroep indienen tegen het TB. De gemeente is verplicht om binnen een jaar nadat het Tracébesluit onherroepelijk is geworden, het bestemmingsplan in overeenstemming te brengen met het TB. Dit betekent dat een nieuw bestemmingsplan vast gesteld moet worden voor het gedeelte dat op het grondgebied van de gemeente Katwijk betrekking heeft. Bijlage(n) Concept- zienswijze OTB RijnlandRoute. Economische analyse vast of beweegbaar maken bruggen Oude Rijn Eindrapport def 29 november 2013 Planning OTB (versie 30 april 2014) OTB A44 Kaartbladen KB1-2 OTB A44 Kaartbladen KB2-2 Besluit OTB A44 RijnlandRoute definitief 0.3 Toelichting OTB A44 RijnlandRoute definitief 0.3 Overzicht opmerkingen OTB Burgemeester en wethouders van Katwijk, De secretaris De burgemeester 3 Raadsbesluit Zaaknummer Programma Onderwerp : 2013-20518 : Wonen en ruimte : Zienswijze ontwerp inpassingsplan RijnlandRoute (OPIP De raad van de gemeente Katwijk; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van Katwijk van 13 mei 2014.; gelet op artikel 3.26, 1e en 2e lid Wet ruimtelijke ordening en artikel 147, 2e lid Gemeentewet; BESLUIT: Akkoord gaan met het verzenden van de bij dit voorstel gevoegde concept-zienswijze op het ontwerp inpassingsplan RijnlandRoute. Aldus vastgesteld door de raad van de gemeente Katwijk in zijn openbare vergadering van De griffier De voorzitter 4 Gemeente KatwijkKoningin Julianalaan 32224 EWKatwijk Postbus 589 – 2220 AN Katwijk AANTEKENEN Centrum Publieksparticipatie Postbus 30316 2500 GH Den Haag Contactpersoon De heer A. Rustenhoven Ruimte en Veiligheid Te bereiken op 071-4065146 [email protected] Burgerservicenummer Zaaknummer Katwijk, 17 juni 2014 2013-20518 met 1 bijlage Uw referentie Verzenddatum Zienswijze OTB A44/A4 RijnlandRoute. Geachte heer, mevrouw, Met deze brief geven wij onze zienswijze op het Ontwerp Tracé Besluit A44/A4 RijnlandRoute (hierna genoemd OTB RLR) dat u op 9 mei 2014 openbaar heeft gemaakt. De gemeente Katwijk is zeer verheugd over de komst van de RijnlandRoute. Wij spreken dan ook onze waardering uit voor uw bestuurlijke inzet en voor het vele werk dat tot nu toe verricht is om te komen tot een majeure verbetering van de bereikbaarheid naar ons achterland. Het is juist Katwijk die zich al gedurende lange tijd heeft ingezet voor een goede oost-west verbinding tussen de A4 en de kust. Met de realisatie van de RijnlandRoute wordt een belangrijke wens vervuld. De huidige oost-west verbinding tussen de A4, via de gemeente Leiden, naar Katwijk en de Duin- en Bollenstreek voldoet al jaren niet meer. De nieuwe oost-west verbinding levert een fors positieve bijdrage aan het oplossen van leefbaarheids- en bereikbaarheidsproblemen, de robuustheid van het wegennet en het economisch belang voor Katwijk, de Duin- en Bollenstreek en de regio Holland Rijnland. De forse financiële bijdragen van zowel het Rijk, de provincie Zuid-Holland, evenals van de regio Holland Rijnland, waaronder Katwijk, onderschrijven het grote belang voor onze regio. Helaas hebben wij echter moeten constateren dat een aantal voor onze gemeente belangrijke aspecten met betrekking tot een goede inpassing niet tot onvoldoende zijn verwerkt in het nu voorliggende OTB RLR. Verder hebben wij geconstateerd dat een aantal onderdelen niet of onjuist in het OTB zijn verwerkt en dat een verslechtering heeft plaats gevonden ten opzicht van het eerder ambtelijk besproken concept OTB RLR. Wij zijn daarom genoodzaakt om gebruik te maken van de mogelijkheid tot het indienen van zienswijzen op het nu ter visie liggende OTB RLR. Deze zienswijze heeft ons college opgesteld na het horen van de gemeenteraad. Algemeen Ten aanzien van de veiligheidsaspecten van de RijnlandRoute en omgeving attenderen wij u op de klanteisen die de Veiligheidsregio Hollands Midden heeft ingebracht op het ontwerp. Wij gaan er van uit dat met artikel 1.8 alle maatregelen die niet apart zijn benoemd in het besluit zijn opgenomen. Hierbij denken wij aan maatregelen als het verleggen van de parallelweg en fietspad langs de www.katwijk.nl T 071 - 406 5000 Rabobank11.00.33.000 BIC: RABONL2U F 071 - 406 5065 IBAN: NL04RABO0110033000 KvK-nummer: 27.37.09.56 Op alle opdrachten zijn onze algemene voorwaarden van toepassing, die zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Leiden 2/4 Ons kenmerk A44 en het realiseren van opstelvakken. Indien dit niet het geval is, verzoeken wij u om dit in het Tracébesluit alsnog mee te nemen. Geluid De bestaande brug over de Oude Rijn veroorzaakt ernstige geluidhinder. In het OTB RLR kunnen wij niet terugvinden welke maatregelen daartegen worden genomen. Dit geluidsaspect is niet meegenomen in de berekeningen omdat het Reken- en meetvoorschrift 2012 daarin niet voorziet. Geluidhinder is echter een RO-aspect dat ook buiten de wettelijke regelingen verantwoording behoeft. Die verantwoording ontbreekt. Wij verzoeken u om alsnog deze verantwoording op te nemen in het Tracébesluit RLR en maatregelen te treffen die ernstige geluidhinder ten gevolge van de brug voorkomt. Langs de Voorschoterweg staan meerdere woningen die zijn opgenomen in het landelijk programma sanering wegverkeerslawaai, de zgn. A-lijst. Die woningen worden belast door het geluid van twee wegen, te weten de A44 en de Voorschoterweg. Deze samenloop van geluid wordt in dit plan niet besproken. Wij verzoeken u om hierover een verantwoording op te nemen in het Tracébesluit RLR en in samenwerking met de eigenaren/bewoners en ons te komen tot een volledige aanpak van de saneringswoningen. Geluidscherm t.h.v. Valkenburgse Meer De A44 wordt ter hoogte van het recreatiegebied Valkenburgse Meer in westelijke richting verbreed. Nu de weg dichterbij komt en het geluid sterker wordt is belangrijk om hier wel een geluidsvoorziening te treffen en zo een goede kwaliteit van de recreatiefunctie te behouden. Wij verzoeken u om een geluidscherm ter hoogte van het recreatiegebied Valkenburgse Meer en het Smalspoormuseum op te nemen in het Tracébesluit. Tevens verzoeken wij u om de, als gevolg van de verbreding van de A44, ontstane geluidseffecten en andere milieueffecten op de nieuwbouwlocatie Valkenburg, een ontwikkeling die wij samen met het Rijk voorbereiden, in beeld te breng en hiervoor de passende maatregelen te treffen. Geluidsrapport In het geluidsrapport ontbreken de volgende rekenpunten: a. Voorschoterweg 74 is kennelijk niet als woning beoordeeld, want op dit pand zijn geen rekenpunten geplaatst. Op het naastgelegen perceel nr. 74A zijn wel rekenpunten geplaatst, maar dat is een paardenstal en derhalve geen geluidsgevoelig object. b. Woningen Voorschoterweg 73 en 81 hebben geen rekenpunt op de zijgevel, terwijl die gevel wel is georiënteerd op de A44. c. De woning Voorschoterweg 83 krijgt een vrije zijgevel omdat de naastgelegen woning wordt geamoveerd. Die zijgevel en het dakvlak erboven zijn niet beoordeeld op de toekomstige geluidsbelasting. De plaatsing van de (extra) rekenpunten is relevant, omdat kort na de Voorschoterweg/ Valkenburgseweg het geluidscherm langs de A44 eindigt. Daarnaast hebben de rekenresultaten invloed op de resultaten die zijn vermeld in bijlage A. Wij verzoeken u om de bovengenoemde rekenpunten op te nemen in het geluidsrapport van het Tracébesluit RLR. Bruggen over de Oude Rijn In het ambtelijke concept OTB RLR van februari 2014 onder het hoofdstuk “Brug over de Oude Rijn” werd gesteld: “Uitgangspunt bij het Ontwerp Tracébesluit is dat de brug over de Oude Rijn beweegbaar blijft”. U gaf aan een onderzoek uit te voeren naar de mogelijkheid om de beweegbare brug te vervangen door een vaste brug en indien dit tot wijziging leidt te verwerken in het TB. Met teleurstelling constateren wij nu in het OTB dat er wel sprake is van het vast zetten van de bruggen. In de toelichting van het ontwerp Tracébesluit staat dat de bruggen A44 over de Oude Rijn als vaste brug wordt uitgevoerd, terwijl dit nu beweegbare bruggen zijn. Hierover heeft u geen overleg gevoerd met belanghebbenden zoals de gemeente 3/4 Ons kenmerk Katwijk. De gemeente Katwijk kan niet instemmen met het vastzetten van de brug. Het vastzetten van de bruggen schaadt de belangen en de economische ontwikkelingen in onze gemeente en in de regio. Omzetten naar een vaste brug heeft een groot negatief effect op de bedrijven gelegen in Katwijk, zoals Oostingh Staalbouw , Haasnoot Bruggen, overige binnenvaartschepen, ESA-ESTEC (gelegen in Noordwijk), en het recreatieve vaarverkeer. Het onderliggende rapport van 29 november 2013 (zie bijlage), op basis waarvan de beslissing door Gedeputeerde Staten om de bruggen vast te zetten is genomen, is naar onze mening te globaal en kent te veel aannames en is met te weinig direct betrokkenen voorbereid. Op basis van dit rapport mag geen besluit genomen worden. Het effect op deze bedrijven is naar onze mening niet voldoende onderzocht. Daarnaast zijn er bedrijven die plannen hebben om de Oude Rijn als transportmodaliteit te gaan gebruiken en dat wordt hiermee onmogelijk gemaakt. Wij verzoeken u om in het Tracébesluit RLR op te nemen dat de brug A44 beweegbaar blijft en niet vastgezet wordt. Daarbij moet de doorvaarthoogte in gesloten toestand gelijk zijn aan de doorvaarthoogte van de Torenvlietbrug in gesloten toestand. Recreatieve fietsroute en eco-passage Wij zien graag de recreatieve route van het Groene Hart naar de kust ter hoogte van Maaldrift gerealiseerd. Dit is een belangrijke kwaliteitsdrager voor de beleving en verbinding van verschillende landschappen. Deze fietsverbinding is op dit moment niet in het OTB RLR opgenomen en dat is een gemiste kans. Het wel opnemen van deze verbinding maakt het ook mogelijk om de eco-passage tussen het Groene Hart en de duinen beter vorm te geven. De nu opgenomen duikers zijn erg summier. Wij vragen u daarom om een recreatieve (fiets)route in het Tracébesluit op te nemen ter hoogte van Maaldrift en dit te combineren met een degelijke ecologische verbinding. HOV corridor Leiden-Katwijk-Noordwijk In samenwerking tussen de provincie Zuid-Holland en de gemeenten langs de HOV corridor LeidenKatwijk-Noordwijk vinden thans de voorbereiding plaats voor de realisatie van een hoogwaardige busverbinding op basis van het R-net principe. De corridor zal vanaf 2018 operationeel zijn. De inpassing van de HOV busbaan is niet goed in het OTB RLR verwerkt. Het is van essentieel belang dat ook de HOV-busbaan goed gerealiseerd kan worden. Het huidige ontwerp maakt dit niet mogelijk. Als voorbeeld noemen wij dat er geen ruimte is bij de afrit in de Knoop Leiden West (KLW) in het noordwestkwadrant om de busbaan te realiseren, de opstelvakken en stopstreep voor de VRI liggen op de plek van de toekomstige busbaan. Een ander voorbeeld is dat het viaduct in de westelijke baan van de A44 bij de Knoop Leiden West niet over de busbaan is doorgetrokken. Wij verzoeken u om de inpassing van de HOV busbaan zodanig in het Tracébesluit op te nemen dat de ongestoorde realisatie van het HOV mogelijk blijft. Voorziening voor overstapfuncties openbaar vervoer en auto In het OTB ontbreekt waar en hoe het TransFerium terug komt. Ten behoeve van de RijnlandRoute kan het TransFerium niet op de huidige locatie blijven bestaan. Het huidige TransFerium is een belangrijk overstappunt voor busreizigers van en naar Den Haag en een overstappunt van auto naar openbaar vervoer. Deze voorziening moet behouden blijven. Wij verzoeken u om in het Tracébesluit een voorziening/transferium op te nemen waarin de overstapfuncties, op een voor de reiziger comfortabele en makkelijke manier, mogelijk worden gemaakt. Busbaan Oude Rijn In het plan verdwijnt de busbaan op de brug over de Oude Rijn. Deze busbaan heeft een belangrijke functie voor het openbaar vervoer waaronder Qliner 385 Noordwijk-Katwijk-Den Haag. Doordat de bus via de busbaan op de parallelweg langs de A44 reed, vermijdt de bus de wachtrij voor de verkeerslichten A44-N44Rozenweg (bij Wassenaar). De wachttijd voor deze verkeerslichten is vaak, zeker in de spits, lang. Er moet een goed alternatief komen voor het openbaar vervoer om een goede doorstroming vanaf het TransFerium 4/4 Ons kenmerk (vanaf de N206) naar de N44 en naar Den Haag te realiseren met vergelijkbare reistijd als de huidige verbinding. Wij verzoeken u om een busbaan over de Oude Rijn te handhaven en dit op te nemen in het Tracébesluit. Afschermend groen De bestaande houtopstanden ter hoogte van het recreatiegebied Valkenburgse Meer en het Smalspoormuseum bieden bescherming en beslotenheid van het recreatiegebied langs de A44. Wij hechten grote waarde aan het behoud van een afschermend groen ‘decor’ waarin de A44 is ingepast ten oosten van het Valkenburgse Meer en project Locatie Valkenburg. Dit is onzes inziens in het Ontwerp Tracébesluit onvoldoende geborgd. Wij verzoeken u ons nauw te betrekken bij de concrete uitwerking van de inpassingsmaatregelen zoals opgenomen in bijlage 11 van de Toelichting (Inpassingvisie en Landschapsplan). Voor deze inpassingsmaatregelen is tevens een grotere flexibiliteit gewenst dan geboden in het Ontwerp Tracébesluit (Besluit Artikel 16), mede gelet op de mogelijk grotere uitbuiging van de Ommedijkseweg vanwege het nieuwe viaduct in de A44 en de door ons gewenste compensatie van de houtopstanden langs de westzijde van de A44. Overige aspecten Wij verzoeken u om tijdens de bouw van het viaduct over de Voorschoterweg/Valkenburgseweg te voorkomen dat de openbare weg volledig en voor lange tijd wordt afgesloten en dit ook zo op te nemen in het Tracébesluit. Deze verbinding is van groot belang voor de aanliggende bedrijven en bewoners. Op de bij het OTB RLR behorende kaart staat een werkterrein over de woningen Voorschoterweg 81-83 heen geprojecteerd, terwijl deze woningen niet zijn aangemerkt als te verwijderen opstallen. Wij verzoeken u om in goed overleg met de bewoners tot een goede oplossing te komen. Een aantal panden bij het smalspoormuseum ontbreken op de bij het OTB behorende kaarten. Op detailkaart 1 (kaartdeel G17) staat Valkenbrugseweg, dat moet zijn Valkenburgseweg. Conclusie Wij zijn verheugd dat de RijnlandRoute er gaat komen! Wij vertrouwen er op dat u bij het vaststellen van het Tracébesluit RijnlandRoute onze gemaakte opmerkingen zult meenemen en behouden ons het recht voor om in een later stadium met een aanvullende motivatie te komen indien dat onze zienswijze kan verduidelijken. Voor nadere informatie over deze zienswijze kunt u contact opnemen met de heer A. Rustenhoven van de afdeling Ruimte en Veiligheid, telefoon 071-4065146. Hoogachtend, BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN KATWIJK, de secretaris, de burgemeester, drs. E. Stolk Kopie aan Jan Kreuger, Wethouder Klaas Jan van der Bent Griffie, Simon van Beveren en Aad Rustenhoven drs. J. Wienen Vast of beweegbaar? Economische analyse vast of beweegbaar realiseren Torenvlietbrug en A44-brug Oude Rijn Eindrapportage DEFINITIEF OPDRACHTGEVER: Provincie Zuid-Holland DATUM: 29 november 2013 OPGESTELD DOOR: Decisio Valkenburgerstraat 212 1011 ND Amsterdam T 020 - 6700562 E [email protected] I www.decisio.nl Inhoud Samenvatting i 1 Inleiding 1 2 Situatieschets 4 3 Kosten 6 4 Effecten wegverkeer 8 5 Effecten waterrecreatie 9 6 Effecten bedrijvigheid 15 7 Woningbouwplannen 19 8 Woonboten 21 Bijlage 1. Bronnen 22 Bijlage 2. Nadere uitleg berekening netto contante waarde 25 Bijlage 3. Infrastructurele eisen vaarweg Katwijk-Voorschoten 26 Samenvatting Opdracht In dit rapport wordt verslag gedaan van een analyse van de positieve en negatieve effecten van het vast in plaats van beweegbaar realiseren van de bruggen in de RijnlandRoute over de Oude Rijn. Dit betreft de Torenvlietbrug en de A44-brug. Aanleiding hiervoor is het voorstel van Rijkswaterstaat om de A44-brug tijdelijk vast te maken. Hierbij rees de vraag of de brug niet definitief vastgemaakt kon worden. Aangezien de A44-brug onderdeel is van de RijnlandRoute is vervolgens ook de Torenvlietbrug in de discussie betrokken. Decisio heeft het onderzoek uitgevoerd in opdracht van de provincie Zuid-Holland. Gekeken is naar de kosten en naar de effecten voor het wegverkeer, de waterrecreatie, de jachthavens, de passagiersvaart en de bedrijvigheid. Daarnaast zijn de effecten voor de woningbouwplannen en de huidige woonboten beschouwd. Overzicht beoordeling kosten en effecten Er zijn drie alternatieven onderzocht: 1) beweegbare bruggen, 2) vaste bruggen en 3) vaste bruggen die incidenteel open kunnen door een uitneembaar dek. Daarbij is het wel of niet ontwikkelen van een zeejachthaven met overtoom (verbinding tussen Noordzee en Oude Rijn) in Katwijk als variant beschouwd. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de beoordeling van de geraamde kosten en de verwachte effecten in de verschillende planalternatieven. De alternatieven zijn afgezet tegen de huidige situatie (referentiealternatief), namelijk beweegbare bruggen zonder zeejachthaven. NB. De plussen en minnen hebben verschillende grootheden en zijn dus niet bij elkaar op te tellen of af te trekken. In de navolgende tekst wordt de beoordeling nader toegelicht. Overzicht beoordeling alternatieven Alternatief 1A Effecten waterrecre- Effecten wegver- (NCW) keer (NCW) 0 0 0 0 0 0/- 0/− + 0 0 ++ 0/+ 0/− −− 0/− ++ 0/+ − −− 0/− ++ 0/+ Idem 2A en 2B 0 0/− atie en gerelateerde bedrijven Effecten Woningbouw- Kosten bedrijvigheid plannen/ woonboten Beweegbare bruggen zonder zeejachthaven/overtoom (Referentiealternatief) 1B Beweegbare bruggen met zeejachthaven/overtoom 2A Vaste bruggen zonder zeejachthaven/overtoom 2B Vaste bruggen met zeejachthaven/overtoom 3 Vaste bruggen met uitneembaar dek − − = negatief effect/score; − = beperkt negatief effect/score; 0/− = geen tot (zeer) beperkt negatief effect; 0 = geen effect; 0/+ = geen tot (zeer) beperkt positief effect; + = beperkt positief effect/score; + + = positief effect/score Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage i Kosten Het vast in plaats van beweegbaar realiseren van de Torenvlietbrug en de A44-brug levert een kostenbesparing op (investering, beheer & onderhoud en bediening) van circa 47,1 miljoen euro netto contante waarde (NCW). De kosten voor de beweegbare bruggen zijn 53,4 miljoen euro NCW en 6,3 miljoen euro NCW voor vaste bruggen. Met een vaste brug die incidenteel open kan met behulp van een uitneembaar dek kan in voorkomende gevallen een doorvaarmogelijkheid voor grote transporten worden geboden. De investeringskosten van dit alternatief zijn 0,6 miljoen euro hoger dan die van reguliere vaste bruggen (namelijk 5,9 miljoen euro ten opzichte van 5,3 miljoen euro). De totale meerkosten ten opzichte van reguliere vaste bruggen lopen uiteen van € 1,7 miljoen euro NCW (1 keer per 10 jaar open) tot 4,1 miljoen euro (1 keer per jaar open). Wegverkeer Het geringe aantal keren dat de bruggen momenteel open gaan, betekent dat het vast realiseren een beperkt positief effect heeft voor het wegverkeer (circa 410.000 euro NCW). Dit geldt ook voor het alternatief met uitneembaar dek. Echter, omdat in dit alternatief sprake is van incidenteel oponthoud zijn de positieve effecten voor het wegverkeer kleiner, afhankelijk van het aantal brugopeningen. Waterrecreatie Op de huidige recreatievaart heeft het vast maken van de bruggen weinig effect. Voor een van de jachthavens geldt dat minder toekomstige omzet wordt verwacht als de bruggen vast worden gerealiseerd, doordat er mogelijk minder eigenaren van zeilschepen zullen kiezen voor Katwijk voor de winterstalling. Dit negatieve effect van het vast realiseren bruggen op minder behaalde omzet uit winterstalling wordt geraamd op tussen € 0,35 en € 0,9 mln NCW. Nog afgezien van de afweging tussen vaste of beweegbare bruggen, geldt dat het huidige brugbedieningsregime op de Oude Rijn tussen Katwijk en Leiden een beperking vormt voor het gebruik en de toekomstige ontwikkelmogelijkheden. Zeilschepen met een vaste mast en beroepsvaart met een strijkhoogte van meer dan 5.40 meter moeten zich 24 uur van te voren melden voor de A44-brug en kunnen alleen op bepaalde momenten door deze brug (spitssluiting) en de Spoorbrug (‘slots’ van 3 minuten om de twee uur). De Oude Rijn is mede als gevolg hiervan primair een motorboten- en sloepengebied, met Katwijk als voornaamste bestemming. Het zeilkarakter is (zeer) beperkt. De binnenvaartschepen nemen als antwoord op de beperkte brugopeningen water in, om dieper in het water te liggen en zo onder de genoemde bruggen door te kunnen. Zeejachthaven met overtoom De plannen voor realisatie van een zeejachthaven met overtoom in Katwijk bieden in potentie kansen voor versterking van de waterrecreatie op en rond de Oude Rijn tussen Leiden en Katwijk, en om de zoet- en zoutwaterrecreatie met elkaar te verbinden. Het is niet duidelijk hoeveel gebruik zal worden gemaakt van de mogelijkheid om van buiten naar binnen en/of vice versa te varen. De verwachting is dat dit om bescheiden aantallen gaat. Bij een overtoom zonder zeejachthaven is dit nog minder. Het negatieve effect van het vast in plaats van beweegbaar realiseren bruggen door minder Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage ii toekomstige bestedingen van waterrecreanten in de regio die van zee komen of naar zee gaan schatten wij in op maximaal € 2 mln NCW. Bedrijven met transporten over water Bedrijven die voor hun bedrijfsvoering afhankelijk zijn van het vervoer over water zijn Haasnoot Bruggen, ESA-ESTEC, Oostingh Staalbouw, en Mebin en Guyt voor de aanvoer van zand en grind door binnenvaartschepen: Voor Haasnoot Bruggen is de breedte van de transporten de reden dat ze over het water transporteren, de huidige doorvaarhoogte van de betreffende bruggen is voldoende. Voor ESA-ESTEC en Oostingh Staalbouw geldt dat ze niet frequent over water transporten hebben en dat ze niet met zekerheid kunnen zeggen wanneer dat weer aan de orde zal zijn. Het over de weg vervoeren van de grote transporten waar het hier om gaat, is niet mogelijk. Bij ESTEC betrof het 6 jaar geleden een container van 8,0 bij 5,6 bij 5,5 meter waarvoor de Torenvlietbrug en de A44-brug open moesten. Ook de transporten van Oostingh zijn te breed en te hoog om over de weg te kunnen. Het in kleinere delen vervoeren is niet (altijd) mogelijk of wenselijk. Als het nodig is, wordt het over water kunnen vervoeren van strategisch belang geacht om orders binnen te kunnen halen. Daarbij moet tevens in acht worden genomen dat Oostingh momenteel door de crisis in de bouw (tijdelijk) minder grote constructies maakt die over het water gaan. Als de economie weer aantrekt en/of het bedrijf zich gaat richten op andere markten zal het transport over water mogelijk gaan toenemen. De negatieve effecten van het vast maken van de bruggen voor Oostingh en ESTEC zijn niet op betrouwbare wijze te kwantificeren vanwege de onzekerheid of en zo ja wanneer zij weer grote transporten over het water zullen hebben en wat dan het economisch belang is dat de bruggen dan open kunnen. Dit belang kan echter aanzienlijk zijn. Als gevolg van het huidige bedieningsregime van met name de A44-brug gaan de binnenvaartschepen die zand en grind naar Mebin en Guyt vervoeren, over tot het ballasten met water. Dit kost tijd en geld en zorgt voor minder veiligheid. Bij het vast realiseren van de bruggen blijft dat zo, waarbij het risico komt dat de schepen worden ‘opgesloten’ als er om een bepaalde reden geen water kan worden geballast, waardoor ze onbeladen te hoog blijven onder de bruggen door te kunnen. Plannen transport over water Uit onderzoek uit 2011 voor de gemeente Katwijk blijkt dat een aantal andere bedrijven plannen heeft om mogelijk van de Oude Rijn als transportmodaliteit gebruik te gaan maken. Deze plannen zijn (nog) niet concreet; de verwachting is dat dit niet in de nabije toekomst zal gebeuren. Passagiersvaart Voor het huidige gebruik van de Oude Rijn door rondvaart-, cruise- en partyschepen is het eventueel vast maken van de twee bruggen geen knelpunt. Er zijn geen plannen bekend om met grote passagiers- of partyschepen te gaan varen. Voor de passagiersvaart in het kader van verdere ontwikkeling van de Limes is de verwachting dat het onbeweegbaar maken van de bruggen geen of zeer beperkt negatieve effecten zal hebben. Als de plannen in het kader van Limes en de toeristisch-recreatieve ontwikkeling van het Groene Hart voor het inzetten en/of aantrekken van schepen hoger dan 5,60 Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage iii meter vastomlijnder worden, dan kan het vast realiseren van de bruggen negatieve gevolgen hebben voor de verdere waterrecreatieve ontwikkeling van de Oude Rijn. Woningbouw Het vast realiseren van de bruggen kan een beperking zijn voor de woningbouwplannen in de regio doordat een deel van de doelgroep wordt gemist, namelijk de bewoners met een zeilboot met vaste/moeilijk strijkbare mast. Deze groep is in omvang bescheiden. Het ‘wonen aan het water’ in de plannen richt zich primair op kleine zeilschepen, motorboten en sloepen. De plannen zelf voorzien verder in lage bruggen en vanuit Valkenburg moet via een kleine vaarroute de Oude Rijn worden bereikt. Woonboten Er ligt in Katwijk een gering aantal woonboten (3 à 4) die bij het vast realiseren van de bruggen worden ‘opgesloten’. Voor een aantal daarvan zal een oplossing moeten worden gevonden als deze voor groot onderhoud moeten worden weggesleept. Externe effecten De externe effecten (geluid, uitstoot) van het vast in plaats van beweegbaar realiseren van de bruggen zijn beperkt. Deze zijn met name gelegen in het feit dat vaste bruggen (ook in de uitvoering met uitneembaar dek) minder geluidhinder veroorzaken. Er zullen naar verwachting geen of in beperkte mate extra vrachtwagenritten moeten worden gemaakt. De positieve effecten door minder uitstoot door het verkeer van het vast realiseren zijn eveneens beperkt, als gevolg van het geringe aantal huidige brugopeningen per jaar. Conclusie De kostenbesparing van het vast in plaats van beweegbaar realiseren van de bruggen in de RijnlandRoute zijn aanzienlijk. De effecten voor het huidige gebruik van de Oude Rijn zijn beperkt. Om de (meer) incidentele transporten door ESA-ESTEC en Oostingh Staalbouw te faciliteren kan worden voorzien in bruggen met een uitneembaar dek. De meerkosten van de investeringen ten opzichte van reguliere vaste bruggen zijn beperkt. De extra kosten zijn met name gelegen in het uitnemen van het dek. Deze nemen uiteraard toe naarmate het dek er vaker moet worden uitgenomen. Er zijn diverse plannen in de regio voor woningbouw, (zee)jachthavens, een overtoom, de Limes en de verdere ontwikkeling van het spacecluster. Hoewel de plannen niet allemaal even uitvoeringsgereed zijn, is duidelijk dat de Oude Rijn en haar oevers een dynamisch gebied vormen met veel potentie waarin volop wordt geïnvesteerd, ook als het gaat om bereikbaarheid. Nut en noodzaak van het beweegbaar houden van de Torenvlietbrug en de brug in de A44 voor deze plannen zijn in economisch opzicht echter beperkt. De baten van het beweegbaar houden van de bruggen wegen niet op tegen de kosten. Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage iv 1 Inleiding Achtergrond De RijnlandRoute moet zorgen voor een bereikbaarheidsimpuls in de regio Holland Rijnland, met name in de regio Leiden en Katwijk. Op twee plaatsen zal de route de Oude Rijn kruisen via de bestaande bruggen in de A44 (inclusief busbrug) en de ToTorenvlietbrug renvlietbrug (N206). Naast de bestaande Torenvlietbrug komt een nieuwe, tweede brug. De huidige brug in de A44 wordt aangepast, daarnaast wordt een nieuwe brug gerealiseerd. Afgelopen zomer is er discussie ontstaan of deze nieuwe bruggen uitgevoerd zouden kunnen worden als vaste in plaats van beweegbare brug. Dit levert een kostenbesparing op voor de RijnlandRoute en is positief voor de doorstroming van het autoverkeer. Aan de andere kant zijn er negatieve effecten voor bedrijven die van de vaarweg gebruik maken en voor de waterrecreatiesector. Brug in de A44 In de afgelopen maanden is door de betrokkenen bij de provincie Zuid-Holland informatie verzameld over de belangen van bestaande bedrijven en de plannen voor een zeejachthaven met overtoom in Katwijk, cultuurhistorische plannen voor de Limes (inclusief activiteiten op het water) en de gehele Oude Rijn. Om de discussie evenwichtiger te kunnen voeren, was er behoefte aan ‘hardere’ informatie over de gevolgen voor bedrijfsvoering en ambities van bedrijven, recreatievaart en jachthavens als de bruggen niet meer open kunnen. Opdracht De provincie Zuid-Holland heeft tegen deze achtergrond aan Decisio opdracht verstrekt voor een nadere onderbouwing voor de besluitvorming over het al dan niet vast realiseren van de betreffende bruggen. Het doel is om op beknopte, maar zorgvuldige wijze informatie aan te leveren voor de besluitvorming in GS over het al dan niet vast uitvoeren van de bruggen over de Oude Rijn in de RijnlandRoute. Het voorliggende rapport is daarvan het resultaat. In de analyse is aandacht besteed aan: Kosten (investering, beheer en onderhoud, bediening). Effecten op het wegverkeer. Effecten voor de bedrijven die van het water gebruik maken (inclusief rondvaart/riviercruise/ bedrijfsuitjes en jacht- en scheepsbouw en -onderhoud). Effecten op de waterrecreatie en jachthavens. Effecten woningbouw en woonboten Hierbij is zoveel mogelijk de methodiek van een (maatschappelijke) kosten-batenanalyse gevolgd. Waar mogelijk en zinvol zijn de effecten gekwantificeerd. Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage 1 Onderzoeksvragen KOSTEN Welke kostenverschillen zijn er tussen de alternatieven (investering, beheer en onderhoud, bediening)? EFFECTEN WEGVERKEER Reistijdverlies als gevolg van openstaande bruggen? Bertrouwbaarheidsverlies als gevolg van openstaande bruggen EFFECTEN BEROEPSVAART Hoeveel beroepsvaart maakt gebruik van de Oude Rijn waarbij de bruggen open moeten? Frequentie (hoeveel bewegingen van de scheepvaart onder de bruggen door?) Aantal brugopeningen A44 en Torenvlietbrug en hoeveel schepen varen er dan doorheen? Tonnages, soort goederenstromen en bedrijven (bouw, logistiek, industrie, jachtbouw e.d.)? Op welke wijze en in welke mate zijn deze bedrijven afhankelijk van brugopenstelling? Welke directe en indirecte werkgelegenheid is hiermee gemoeid? Welke extra traffic verwacht de binnenvaart en scheeps-/jachtbouw en -onderhoud waarvoor de bruggen open moeten? Gaan deze bedrijven gebruik maken van de eventuele mogelijkheid om op zee te komen? Welke gevolgen heeft het niet meer open kunnen van de bruggen voor bedrijven die voor hun beroepsvaart van de Oude Rijn gebruik maken? In termen van gemiste omzet, extra kosten, werkgelegenheid, ook bij toeleveranciers en klanten? Gaan bedrijven op een andere manier vervoeren? En/of gaan bedrijven hun activiteiten beëindigen of verplaatsen? EFFECTEN RECREATIEVAART (incl. bruine vloot, riviercruise, partyboten) EN OVERIG Wat is belang, positie en perspectief van de Rijnland als waterrecreatieregio? Welke rol speelt de Oude Rijn daarin? Hoeveel jachthavens met hoeveel ligplaatsen en onderhoudswerven zijn er aan de Oude Rijn? Wat is het economische belang van deze jachthavens? Wat zijn de plannen en perspectieven van deze jachthavens? Welke (andere) plannen en perspectieven spelen voor en rond de Oude Rijn, waaronder die mbt de Limes? Hoeveel recreatievaart is er op dit deel van de Oude Rijn, welk soort schepen? Voor welk deel moeten de bruggen open? Welke jachthavens in de regio hebben belang bij openstelling? Op welke wijze? Zijn er schepen en woonarken die worden ‘opgesloten’ als de bruggen niet open kunnen? Wat betekent het niet meer open kunnen van de bruggen voor de perspectieven van Rijnland als waterrecreatiegebied? En in termen van minder passanten, verblijvers, bestedingen en banen (jachthavens, horeca, detailhandel, leisure)? Wat zijn de mogelijke gevolgen voor de woningbouwplannen, in het bijzonder voor Valkenburg? PLANNEN ZEEJACHTHAVEN Welke plannen zijn er voor een zeejachthaven met overtoom in Katwijk? Op welke termijn spelen ze? Wat is het economisch belang? Wat is de relatie tussen de zeejachthaven en de zoetwaterrecreatie? Hoeveel extra en welk soort schepen wordt verwacht over de achterlandverbinding door aanleg van een zeejachthaven? Hoe belangrijk is openstelling van de bruggen op de Oude Rijn voor de plannen? Heeft het zin om een overtoom te realiseren zonder zeejachthaven: nut, noodzaak, meerwaarde? In hoeverre biedt het realiseren van een overtoom soelaas als alternatieve route via zee en wat is daarvan het effect? EXTERNE EFFECTEN Zal het vast maken van de bruggen effecten hebben op het aantal vrachtwagenbewegingen? Minder uitstoot auto's door het niet meer open kunnen van de brug? Geluidhinder bruggen (m.n. A44) voor omwonenden? Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage 2 Alternatieven/varianten De onderzochte alternatieven en varianten zijn: zonder zeejachthaven en overtoom in Katwijk 1. Beweegbare bruggen met zeejachthaven en overtoom in Katwijk zonder zeejachthaven en overtoom in Katwijk 2. Vaste bruggen met zeejachthaven en overtoom in Katwijk 3. Vaste bruggen die incidenteel open kunnen door een uitneembaar dek De alternatieven zijn helder: bruggen vast of beweegbaar. We zijn daarbij uitgegaan van een permanente situatie, niet van een tijdelijke. Daarnaast zijn we uitgegaan van het huidige brugbedieningsregime. Mogelijk dat dit op een gegeven moment zal veranderen, maar dat is nu nog niet te overzien. Ook andere mogelijkheden, zoals het maken van bruggen op 6.60 meter doorvaarthoogte of het realiseren van aquaducten zijn niet in de analyse beschouwd. De varianten zonder of met zeejachthaven met overtoom (dwz een manier om schepen vanaf zeer naar de Oude Rijn over te zetten en vice versa) zijn opgenomen omdat dit mogelijk een impuls kan geven aan het gebruik van de Oude Rijn door grotere zeewaardige zeilschepen die van buiten (Noordzee) naar binnen (Hollandse Plassen en verder) of van binnen naar buiten gaan. De vraag hierbij in de eerste plaats is of daarvoor de bruggen beweegbaar moeten blijven en zo ja, wat het economisch belang is wat daar dan mee is gemoeid. Daarnaast is verzocht om te kijken of een overtoom zonder zeejachthaven zinvol is en of het realiseren van de bruggen op 5.60 meter verschil maakt ten opzichte van 5.40 meter. Tijdens het onderzoek kwam een mogelijk derde alternatief naar voren, namelijk het realiseren van bruggen met een uitneembaar deel.1 Deze door Haasnoot Bruggen gesuggereerde optie kan een oplossing bieden voor incidentele grote transporten over water. In die gevallen kan met groot materieel (kraan of ponton) een deel van de brug eruit worden gelift. Dit kan binnen enkele uren, maar brengt ook kosten met zich (menskracht, materieel, verzekering, afsluiten weg/omleiding). In de overwegingen zijn deze kosten samen met de investerings- en beheers- en onderhoudskosten meegewogen. 1 Een andere mogelijkheid is om een brug te bouwen die in principe vast is, maar indien gewenst beweegbaar kan worden gemaakt. Deze is net zo duur als een beweegbare brug, dus geen passend alternatief. Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage 3 2 Situatieschets De bruggen waar dit onderzoek over gaat liggen in het traject van de Oude Rijn vanaf de aftakking Korte Vliet/Oude Rijn aan de zuidkant bij Leiden tot Katwijk (zie kaart). De Oude Rijn hier valt in CEMT-klasse III. Het provinciale vaarwegenbesluit gaat voor dit deel van de Oude Rijn uit van de scheepsafmetingen: lengte 75 m (voor schepen zonder boegschroef is de max. lengte 70 m), breedte 8,50 m en diepgang 2,50 m (zie ook bijlage 3). In Katwijk eindigt de Oude Rijn, er is geen verbinding met zee. Er zijn tussen Katwijk en de genoemde aftakking geen volwaardige alternatieve verbindingen voor de beroepsvaart en grotere recreatievaart. Het Oegstgeesterkanaal tussen Katwijk en Leiden is een luwe vaarweg met vaste bruggen van 2.50 meter doorvaarthoogte. Bruggen Oude Rijn Koningin Julianabrug (4.50 m) Bediening op afroep, 24 uur van te voren Oude Rijn (blauw) Nieuwe Roversbrug (4.60 m) Bediening: ma-vr 8-16.30 uur Sandtlaanbrug (2.50 m) Bediening: ma-vr 8-20 uur, za 9-14u Torenvlietbrug (5.60 m) Bediening: ma-vr 6-22 uur, op afstand Brug A44 (5.40 m) Bediening: spitssluiting (alleen bediening 6-7u, 1011u, 14-15u en 19-21.30u), za 8-13 u 24 uur van te voren bellen Stevensbrug (2.80 m) Bediening: ma-vr 6-21 uur, za 8-13u Haagse Schouwbrug (2.80 m) Bediening: ma-vr 6-21 uur, za 9-12u Spoorbrug de Vink (5.60 m) Bediening: ma-vr 8.008.03u/10.00-10.03u/12.0012.03u/14.00-14.03u/ 16.00-16.03u/19.55-19.58u Het brugbedieningsregime op dit deel van de Oude Rijn betekent voor de vaarweggebruiker met een schip hoger dan 5.40 meter dat de reis zorgvuldig gepland moet worden vanwege de A44-brug en de Koningin Julianabrug waarvoor 24 uur van te voren moet worden gebeld. Daarnaast is er de spoorbrug (de Vink) die 6 keer per dag om de twee uur gedurende 3 minuten wordt bediend. Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage 4 De Torenvlietbrug in de N206 en de brug in de A44 worden onderdeel van de toekomstige RijnlandRoute (zie kaart). Naast de Torenvlietburg komt een tweede brug te liggen. De huidige brug in de A44 en de naastliggende busbrug worden aangepast op de gewenste situatie, daarnaast komt een nieuwe brug. Voor de onderhavige analyse wordt dus uitgegaan van twee nieuwe bruggen. Rijkswaterstaat heeft op basis van kostenefficiëntie, technische levensduur en geluidsproblematiek voorgesteld om de brug tijdelijk (vanaf 2015 tot de aanleg van de RijnlandRoute) vast te zetten. RWS geeft hierbij overigens aan dat de provincie Zuid-Holland als vaarwegbeheerder leidend is. Bij het beweegbaar houden zijn de onderhoudskosten hoger, mede omdat er anders binnen afzienbare tijd moet worden geïnvesteerd in vernieuwing van de bedieningsapparatuur. Daarnaast wordt door de bewoners van de onder/naastliggende woningen geklaagd over het geluid van de brug. Dit kan worden verholpen door het beweegbare deel met bouten strakker vast te maken. Hoewel de normen niet worden overschreden wil Rijkswaterstaat de bewoners hiermee wel tegemoet komen. Het aantal brugopeningen van de brug in de A44 in de periode 2009-augustus 2011 is 40, dit komt neer op circa 15 per jaar. Per opening passeert er gemiddeld één schip. Van de 40 brugopeningen is circa 40 procent voor recreatievaart, 40 procent voor de beroepsvaart en 20 procent ‘technisch’ (onderhoud). Dit betekent dat in deze periode per jaar 6 recreatieschepen en 6 beroepsschepen door de open brug zijn gegaan. Er zijn geen cijfers van het aantal schepen dat onder de gesloten bruggen door vaart. Vanaf september 2011 is de bediening van de brug in de A44 in handen van de provincie ZuidHolland, in opdracht van Rijkswaterstaat. De cijfers van Bediencentrale De Waard over het aantal openingen tussen september 2011 en medio 2013 geven hetzelfde beeld, zij het iets meer dan in de periode daarvoor (totaal 50 in bijna 3 jaar). Per maand gaat de brug dus gemiddeld 2 á 3 keer open, soms ook 4 keer, soms blijft de brug ook een maand dicht, zoals in juni 2012. Er is geen patroon te zien van meer of minder openingen in bepaalde seizoenen. De Torenvlietbrug gaat vaker open (gemiddeld 39 keer per jaar in periode 2011-2013) hetgeen de betrokkenen verklaren door het intensievere onderhoud en dat een deel van de zand- en grindschepen tussen de Torenvlietbrug en de A44-brug (meer) water ballasten, zodat de A44-brug (en de spoorbrug) niet open hoeft. Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage 5 3 Kosten In onderstaand overzicht zijn de investeringskosten en de jaarlijkse kosten van de bruggen opgenomen, waarbij onderscheid is gemaakt tussen beweegbare en vaste bruggen en vaste bruggen met uitneembaar dek. De bestaande A44-brug en Torenvlietbrug worden aangepast. Naast de bestaande bruggen komen twee nieuwe bruggen te liggen. Tabel 3.1. Kostenoverzicht, nominale bedragen 2013 3.1A Bestaande A44-brug Investeringskosten B&O kosten (jaarlijks) Bedieningskosten2 Beweegbaar Vast Vast met uitneembaar deel € 8,5 mln € 2 mln € 2,2 mln € 300.000 € 15.000 € 8.000 p/jr € 27.500 € 20.000 per keer 3.1B Nieuwe A44-brug Investeringskosten B&O kosten (jaarlijks) Beweegbaar Vast Vast met uitneembaar deel € 17 mln € 2 mln € 2,2 mln € 300.000 € 15.000 € 27.500 Bedieningskosten € 50.000 per keer 3.1C Bestaande Torenvlietbrug Beweegbaar Investeringskosten B&O kosten (jaarlijks) Bedieningskosten Vast Vast met uitneembaar deel Nvt Nvt Nvt € 125.000 € 10.000 € 18.200 € 8.000 p/jr € 20.000 per keer 3.1D Nieuwe Torenvlietbrug Beweegbaar Vast Vast met uitneembaar deel Investeringskosten € 11,3 mln € 1,3 mln € 1,5 mln B&O kosten (jaarlijks) € 125.000 € 10.000 € 18.200 Bedieningskosten € 50.000 per keer Bron kostenramingen: Provincie Zuid-Holland Zowel de eenmalige investeringskosten als de jaarlijkse beheer- en onderhouds- en de bedieningskosten zijn in de tabel opgenomen. Om een goede vergelijking te kunnen maken zijn in navolgende tabel de eenmalige en jaarlijks terugkerende kosten uitgedrukt in de netto contante waarde (NCW). Hierbij is uitgegaan van een periode van 100 jaar. Zie bijlage 2 voor een nadere uitleg. De onder- 2 Er is van uitgegaan dat de tweede brug over de A44 zonder extra kosten kan worden bediend en dat de kosten van bediening van de Torenvlietbrug gelijk zijn aan die van de A44. Voor de vaste brug met uitneembaar deel betreft het kosten van het uitnemen van het dek per keer. Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage 6 staande tabellen laat het kostenoverzicht zien voor de bruggen gezamenlijk, uitgedrukt in de netto contante waarde. Hierbij zijn drie varianten onderscheiden, namelijk dat het uitneembare dek 1 keer per jaar, 1 keer per 5 jaar en 1 keer per 10 jaar wordt uitgenomen. De NCW van de kosten van de vaste brug met uitneembaar dek lopen in die varianten respectievelijk terug van € 10,4 (1 keer per jaar) naar € 8,0 mln (1 keer per 10 jaar). Tabel 3.2. Kostenoverzicht van de bruggen gezamenlijk, NCW, prijspeil 2013 3.2A Uitgaande van jaarlijks 1x uitnemen dek Beweegbaar Vast Vast met uitneembaar dek Investeringskosten € 36,8 mln € 5,3 mln € 5,9 mln B&O € 16,3 mln € 1,0 mln € 1,8 mln Bedieningskosten € 0,3 mln Nvt € 2,7 mln Totaal € 53,4 mln € 6,3 mln € 10,4 mln Vast Vast met uitneembaar dek 3.2B Uitgaande van 1x uitnemen dek per 5 jaar Beweegbaar Investeringskosten € 36,8 mln € 5,3 mln € 5,9 mln B&O € 16,3 mln € 1,0 mln € 1,8 mln Bedieningskosten € 0,3 mln Nvt € 0,5 mln Totaal € 53,4 mln € 6,3 mln € 8,2 mln Vast Vast met uitneembaar dek 3.2C Uitgaande van 1x uitnemen dek per 10 jaar Beweegbaar Investeringskosten € 36,8 mln € 5,3 mln € 5,9 mln B&O € 16,3 mln € 1,0 mln € 1,8 mln Bedieningskosten € 0,3 mln Nvt € 0,3 mln Totaal € 53,4 mln € 6,3 mln € 8,0 mln Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage 7 4 Effecten wegverkeer De openingen van de Torenvlietbrug en de brug in de A44 zorgen voor wachttijd en onbetrouwbaarheid van de reistijd voor het wegverkeer op de A44 en de N206. Het effect van het vast maken van de bruggen op het wegverkeer is beperkt. Omgerekend naar de netto contante waarde (over honderd jaar) komt het effect op de wachttijden neer op € 260.000,-. De waarde van de betrouwbaarheidswinst wordt geraamd op € 150.000 (netto contante waarde).3 De onderstaande tabel toont de berekening van de economische waarde van de wachttijden voor het wegverkeer voor beide bruggen, in de jaren 2012 en 2030. Op basis van de verkeersintensiteiten die door de provincie zijn aangeleverd is een schatting gemaakt van het aantal voertuigen dat in een daluur overdag de bruggen passeert4. Vervolgens is, op basis van de gemiddelde openingstijden5 de totale wachttijd van alle wachtende auto’s per opening berekend. Via de gemiddelde tijdwaardering6 en het totale aantal openingen per jaar is het totale effect per jaar berekend 7. Brug A44 Aantal voertuigen buiten de spits Dal/uurfactor Uurintensiteit dal overdag Torenvlietbrug 2012 2030 2012 2030 34.259 74.000 21.500 43.000 12 12 2.389 4.778 2.855 6.167 2.389 4.778 Gemiddelde openingstijd (minuten) 4,1 4,1 4,1 4,1 Verkeer dat voor open brug wacht in uur van opening 7% 7% 7% 7% Gemiddelde wachttijd in minuten 2 2 2 2 Totale wachtminuten per opening 403 871 337 675 Aantal openingen per jaar 15 15 39 39 Totale wachttijd per jaar in minuten (max) 6048 13063 13157 26315 Gemiddelde waardering €21 €26 € 21 € 26 € 2.109 € 5.647 € 4.589 € 11.375 Totaal effect per jaar 3 In een recente studie van het KiM (De maatschappelijke waarde van kortere en betrouwbaardere reistijden, 2013) wordt de economische waarde van betrouwbare reistijd geschat op respectievelijk 60 procent van de (gemiddelde) spreiding in vertragingen voor personenauto’s en 37 procent voor vrachtverkeer. In een studie van SEO (2006) wordt specifiek ingegaan op incidentele vertragingen, de ‘straffactor’ daarvoor is 75 procent op de daadwerkelijke vertraging. 4 Van de etmaalintensiteiten zijn twee keer de 2-uurs avondspitsintensiteiten afgetrokken (uitgangspunt is dus dat intensiteit ochtendspits even hoog is als in avondspits. Dit is een onderschatting omdat ochtendspits gemiddeld intensiever is dan de avondspits). Het restant is gedeeld door 12 uur, waarmee een schatting resulteert van het aantal auto's overdag in de daluren. 5 Omdat de openingstijden van de brug over de A44 (nog) niet bekend zijn, is de gemiddelde openingstijd van de Torenvlietbrug in beide gevallen aangehouden, zoals deze was in de periode 2011-2013. 6 Uitgangspunt hierbij was dat 10% van het verkeer vrachtverkeer is en dat de gemiddelde bezetting in een personenauto in 2012 1,28 en in 2030 1,22 is. 7 Voorlopig is voor 2030 uitgegaan van hetzelfde aantal openingen als in 2012. Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage 8 5 Effecten waterrecreatie Economisch belang recreatievaart in Katwijk en de regio Het huidige economische belang van recreatievaart in Katwijk wordt geraamd op € 1,6 miljoen per jaar aan bestedingen van passanten en vaste ligplaatsenhouders 8. De bestedingen in de regio worden geschat op € 10 miljoen per jaar 9. Het bijzondere van Katwijk is dat het een van de weinige plaatsen is waar vanuit het Hollandse binnenwater tot vlak onder de Noordzeekust gevaren kan worden. Dit leidt tot relatief veel passanten en bootovernachtingen te Katwijk. De aantrekkelijkheid van Katwijk als vaarbestemming blijkt ook uit het feit dat in Katwijk gemiddeld 2,5 nacht wordt overnacht ten opzichte van 1,3 nacht gemiddeld (voor passanten). Katwijk is een eindpuntverbinding in het vaarnetwerk (geen doorgaande verbinding binnen een vaarnetwerk) en heeft geen directe vaarverbinding met de Noordzee. Katwijk heeft een jachthaven met 300 ligplaatsen (met een wachtlijst). Daarnaast bevindt zich een jachthaven bij Rijnsburg met circa 250 ligplaatsen. In beide havens liggen overwegend motorboten. De regio Katwijk heeft bijna 5.300 ligplaatsen (bezettingsgraad bijna 99%). De meeste boten in de regio zijn eveneens motorboten (77 procent), de rest zijn zeilschepen en een klein deel roeiboten. Het vermoeden is dat het aandeel motorboten op de Oude Rijn hoger is dan voor de regio als geheel. Trends en ontwikkelingen voor de recreatievaart en watersport Omvang van boten neemt toe; evenals de luxe/voorzieningen aan boord. Toenemend combinatiebezoek (met caravan/camper) aan jachthavens. Transformatie van jachthaven als stallingsgebied naar meer verblijfsgebied (met aanvullende wensen voor wifi-verbinding, camerabewaking, horeca, vermaak). Vergrijzing van de recreatievaart. Overstap van met name ouderen van zeilboot naar motorboot of sloepvaren. Markt voor fluistervaren neemt toe. Markt voor zeecruisevaart, riviercruisevaart en chartervaart groeit. Toenemend belang van kitesurfen, extremere surfvormen (waaronder ook bijvoorbeeld wakeboarden, jetski, blowcarten etc.). Door stijgende temperaturen neemt de besmetting van zwemwater met blauwalg toe. Groeiende behoefte aan kabelskicentra. Groeiende belangstelling voor de onderwatersport in Nederland, met name in Zeeland. Bron: Decisio (2012), Inventarisatie waterrecreatie en watertoerisme in Noord-Holland 8 Bron van de cijfers in deze paragraaf: Waterrecreatie Advies (februari 2013), Quick scan Kansen watersport en zeejachthaven Katwijk. Gebaseerd op 13.000 bootovernachtingen van passanten (á € 90 per dag) en € 400.000 bestedingen van vaste ligplaatshouders. 9 Regio: gemeenten Katwijk, Noordwijk, Wassenaar, Den Haag, Teylingen, Oegstgeest, Leiden, LeidschendamVoorburg en Leiderdorp. Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage 9 Uit de gesprekken met recreatie(vaart)ondernemers in de regio Katwijk blijkt ten aanzien van de huidige vaarrecreatie het volgende: De regio Katwijk-Oude Rijn-Hollandse Plassengebied is een levendig watersportgebied met een gemixt watersportgebruik: zeilboten, motorboten en sloepen. Katwijk is in dit regionale vaarnetwerk een aantrekkelijke vaarattractie, gezien bijvoorbeeld het hoge aantal gemiddelde overnachtingen per passant. Het merendeel van de vaarrecreatie van en naar Katwijk via de Oude Rijn heeft betrekking op motorboten en sloepen; het zeilbotenverkeer van, naar en in Katwijk is zeer beperkt. Bijna alle vaarrecreatie van en naar Katwijk behoeft geen openingen van de bruggen in de A44 en N206 om haar bestemming te bereiken. Dit blijkt ook uit tellingen van brugopeningen. Vooral voor het gebruik van de beschikbare winterstallingsmogelijkheden in Katwijk voor boten met staande mast zijn brugopeningen op de A44 en N206 op dit moment noodzakelijk. Het gaat hierbij jaarlijks om een winterstallingaccommodatie voor 15 à 20 boten met staande mast in Katwijk/Rijnsburg. Rol Oude Rijn in de recreatievaart van en naar Katwijk De Oude Rijn is dé verbinding tussen Katwijk, Leiden, het BRTN-netwerk en het achterland. Het directe achterland bestaat overwegend uit het Hollandse Plassengebied (Kagerplassen, Westeinderplassen, Nieuwkoopse Plassen etc.). Gelet op het eerder beschreven (beperkte) aantal brugopeningen per jaar van de Torenvlietbrug en de brug in de A44 is het aannemelijk dat de motor- en zeilboten die de jachthavens in Katwijk en Rijnsburg bezoeken (of voor winterstaling benutten) overwegend boten zijn die lager zijn dan 5.40 meter of die op een eenvoudige wijze mast en tuigage kunnen strijken. Het ‘motorboot-karakter’ van de vaste ligplaatsen in de jachthavens Katwijk en Rijnsburg ondersteunen dit beeld. Navraag bij jachthavens/werven in de omgeving Katwijk leert inderdaad dat het gebied op dit moment grotendeels alleen gebruikt wordt door motorboten waarvoor de huidige brughoogte afdoende is. Plannen en perspectieven voor en rond de Oude Rijn Winterstalling Sluiting van de huidige bruggen in de A44 en N206 biedt naar alle waarschijnlijk niet meer de mogelijkheid om de winterstalling in Katwijk voor boten met staande mast in de toekomst uit te breiden. Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage 10 De gemiste toekomstige omzet (geen derving huidige omzet) zal uitgaande van 10 á 25 ‘gemiste’ boten en gemiddeld € 2.000 omzet per jaar per boot in de winterstalling in de orde van grootte liggen van € 350.000 á € 900.000 netto contante waarde.10 Zeejachthaven Katwijk Al geruime tijd wordt gesproken over een zeejachthaven in Katwijk. Hoewel het nog geen sinecure is om de plannen daadwerkelijk tot realisatie te brengen, is er wel brede consensus dat een zeejachthaven inclusief bijbehorende voorzieningen als een hotel, winkels, congrescentrum, jeugdherberg e.d. een belangrijke impuls kan geven aan de kustregio Katwijk-Noordwijk en achterland. Tijdens een bestuurlijke bijeenkomst op 20 juni 2013 hebben de direct betrokken overheden aangegeven dat de aanleg van een zeejachthaven kansen biedt. Zij hebben unaniem aangegeven dat het idee de moeite waard is om gezamenlijk verder te brengen. Gemeente Katwijk en regio Holland Rijnland hebben aangegeven te samen met de provincie een voorzet te doen voor gezamenlijke belangen, randvoorwaarden en te zien hoe gezamenlijk gestuurd kan worden op een kansrijke ontwikkeling. Gemeente Noordwijk en Hoogheemraadschap zijn ook nauw betrokken. Hierbij wordt ook gekeken naar het sturen op andere economische dragers dan woningbouw. Overtoom In relatie tot de ontwikkeling van een buitengaatse zeejachthaven bij Katwijk speelt ook de realisatie van een zout-zoetwatervaarverbinding als plan/perspectief. Het gaat hierbij om een zogeheten overtoom/overhaal of om een sluis. Een eerste quick scan van de technische haalbaarheid en globale kosten komt uit op ramingen van € 5 miljoen voor een overtoom tot 68 miljoen voor een sluis. Impressie gesprekken stakeholders waterrecreatie regio Katwijk over de toekomst De betrokkenen juichen het per definitie niet toe dat in een watersportgebied beweegbare bruggen vast worden gemaakt, ongeacht het huidige beperkte gebruik van de bruggen door de recreatievaart. Zij zien de route vanaf zee bij Katwijk via de Oude Rijn naar het Hollandse Plassengebied als een unieke achterlandverbinding in relatie tot hetgeen Scheveningen of IJmuiden op dit punt kan bieden. De betrokkenen zien economische kansen en potenties voor de regio met de realisatie van een zeejachthaven met overtoom in Katwijk. Deze kansen liggen op het gebied van het genereren van extra bestedingen, service en onderhoud in het gebied. De gesproken personen kunnen geen kwantitatieve inschatting geven van het verwachte gebruik van een jachthaven of overtoom en ook niet van de economische impact (bijvoorbeeld, in euro’s of in werkgelegenheid) van een dergelijke achterlandverbinding. Aantakking op BRTN-netwerk / Staande Mast Route De Oude Rijn tussen Katwijk en Leiden is geen Staande Mastroute. Katwijk is aangesloten op het BRTN-netwerk via de Oude Rijn, als zijnde een ontsluitingswater en motorbootroute. Via de Oude Rijn 10 Vanwege de vergelijkbaarheid is het jaar 2013 genomen, in de praktijk zal dit lager zijn, omdat de gemiste omzet niet het jaar 2013 betreft. Dit geldt ook voor de te maken realisatiekosten voor de bruggen. Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage 11 is de Staande Mastroute Delfzijl-Vlissingen via Amsterdam bij Alphen a/d Rijn te bereiken. In de relatie zeejachthaven-overtoom wordt gedacht aan een nieuwe aftakking van deze Staande Mastroute, van Katwijk naar Alphen a/d Rijn in de vorm van een verbindingswater en zeil- en motorbootroute. Relatie vaste bruggen en toekomst Oude Rijn als waterrecreatiegebied Zoals eerder gesteld nodigt het huidige brugbedieningsregime op de Oude Rijn tussen Katwijk en Leiden niet uit om met zeilschepen met een vaste mast of vaartuigen met een strijkhoogte van meer dan 5.40 meter te gaan varen. Het vast maken van de bruggen zal dit verder ontmoedigen, of beter gezegd, onmogelijk maken. De laatste jaren wordt daarbij ook met nadruk gekeken naar optimale benutting van vaarwegen zowel in hun functie als infrastructuur als in de mogelijk die ze bieden om te vertieren en te beleven11. Beweegbare bruggen dragen logischerwijze meer bij aan deze functionaliteiten dan bruggen die niet open kunnen. Een voorname vraag is of het vast of beweegbaar maken van de bruggen van invloed is op de plannen voor een zeejachthaven en zo ja op welke wijze. Dit betreft het vraagstuk van de relatie tussen de zeejachthaven als zoutwaterfaciliteit en Katwijk en de Oude Rijn als zoetwaterrecreatiegebied, waarvandaan tevens de Hollandse Plassen zijn te bereiken. Betrokkenen zien het realiseren van een overtoom als een belangrijke kans (“is dan de enige entree naar de Randstad waar geen grote zeeen binnenschepen varen”), maar geven aan niet te weten om welke aantallen het zal gaan. Uit onderzoeken uit 2003 en 2008 blijkt dat een “zeer beperkt deel” van de ligplaatshouders in het Groene Hart en Zuid-Holland de zee op gaat12. Het gebruik van de overtoom moet vooral komen van zeeboten die in de winter in Katwijk gestald en onderhouden worden. SRN en Waterrecreatie Advies stellen in dit kader: “Extra ‘traffic’ vanaf zee via de “overtoom” (zeezeiljachten en sportvissers) zal gericht zijn op de winterstalling- en onderhoudsmogelijkheden binnendijks in Katwijk (mogelijk 200-400 extra schepen) en voor sommige schepen het varen van ‘nieuwe rondjes’ die ontstaan door de verbinding met zee.” 13 Zoals eerder aangegeven is de laatste groep beperkt. Uitgaande van een maximumscenario dat er 200 boten met gemiddeld twee mensen aan boord zijn die van buiten naar binnen gaan (of vv) die met staande mast door de bruggen moeten, en dat deze drie dagen in de regio blijven, dan gaat het om een jaarlijks bestedingseffect in de orde van grootte van € 108.000,- (bijna 2 miljoen euro NCW). Daarbij geldt dat het gebruik van een overtoom zonder zeejachthaven kleiner is, omdat er dan minder ‘traffic’ is in de nabijheid, je moet dan speciaal naar Katwijk varen om van deze overtoom gebruik te gaan maken. Conclusie waterrecreatie, zeejachthaven en overtoom Het vast in plaats van beweegbaar realiseren van de bruggen in de Oude Rijn heeft voor de huidige waterrecreatie en de huidige jachthavens beperkte negatieve invloed. Mede door het karakter van 11 Zo wordt onder meer door provincies en gemeenten bestuurlijk samengewerkt in de Stuurgroep Groene Hart om de waterrecreatie in het Groene Hart te versterken. 12 Zie Waterrecreatie Advies (2013), Kansen watersport en zeejachthaven Katwijk, p. 4. 13 Zie SRN en Waterrecreatie Advies (juli 2013), Memo beantwoording vragen, p. 6. Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage 12 een rivier (niet van een plas of meer) en het huidige brugbedieningsregime is de Oude Rijn tussen Katwijk en Leiden vooral een motorboten- en sloepengebied. Als er een zeejachthaven in Katwijk komt is de verwachting dat het primair een bestemming zal zijn voor zeezeilers (en zeevissersboten) die in beperkte mate naar binnen gaan en dat ook het gebruik door zeilers die van binnen (Hollandse Plassen) via de Oude Rijn de zee op gaan, beperkt is. De negatieve effecten van het vast in plaats van beweegbaar maken van de bruggen in het geval er een jachthaven met overtoom komt in Katwijk, ramen we op maximaal € 2,8 miljoen netto contante waarde (2013). Riviercruises, rondvaart, partyboot Het eventueel vast maken van de bruggen zal geen problemen voor de huidige rondvaartboot Prinsess van Triton opleveren. Hun boten liggen aan de prins Hendrikkade in Katwijk. Om daar te komen of te vertrekken moeten ze onder een vaste verbinding door (de Industrieweg) met een doorvaarhoogte van 5,30 meter. Verder is partyboot Orca gelegen bij Marina Rijnsburg. Uit de website van de organisatie blijkt dat deze boot in staat is om onder de meeste bruggen door te varen die haar doorgaande routes kruisen. De boot biedt veelal dagtochten aan naar De Kaag, Leiden en Delft. Princess van Triton Partyboot Orca Limes / bruine vloot De Limes is de grens van het oude Romeinse Rijk. Vanwege de archeologische betekenis is de Limes voorgedragen om benoemd te worden tot UNESCO Werelderfgoed. De provincie Zuid-Holland werkt in een landelijk samenwerkingsverband aan bescherming, beleving en benutting van de Limes. De Limes bestond uit een militaire zone opgebouwd uit een weg, langs de grens ontstond een belangrijke transportroute met forten, wachttorens en burgernederzettingen. Het nationale erftraject van de Limes loopt over de Oude Rijn en sluit bij Nieuwerbrug aan op het tracé in Zuid-Holland, waarna de Oude Rijn en daarmee de Limes doorlopen tot Katwijk. Enkele delen van de Limes zijn zichtbaar; vaak is de Limes opgegaan in het huidige landschap of verborgen onder onze moderne steden en infrastructuur. De provincie Zuid-Holland zet niet alleen in op bescherming van het erfgoed, maar ook op het zichtbaar maken en zorgen voor een inspiratiebron voor ruimtelijke ontwikkelingen. Daarom heeft ze samen met de Zuid-Hollandse Limesgemeenten een streefbeeld ontwikkeld als leidraad bij ruimtelijke planvorming, recreatie en toerisme. Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage 13 Passagiersvaart in kader van de Limes Een belangrijk onderdeel is de Romeinse waterbaan, die als toeristische trekker kan dienen. Het plan is om met Romeinse replica’s over de Oude Rijn te varen en plekken te bezoeken waar de Romeinse tijd weer zichtbaar is gemaakt. Het gaat hierbij om replica’s, lage boten die onder de bruggen door kunnen. Een voorbeeld hiervan is de Per Mare ad Laurium (foto). Doel van de provincie is om meer toeristen te trekken die met hun eigen boot de Limes afzakken. De verwachting is dat dit vooral particulieren zijn met een sloep of motorboot die zich aangetrokken voelen door het project. Er is een initiatiefgroep om de oevers van de Oude Rijn aantrekkelijk te maken door daar de Romeinse tijd zichtbaar en beleefbaar te maken, om een impuls te geven aan recreatie en toerisme op en langs de Oude Rijn. Er zijn plannen om met diverse typen schepen regelmatige lijndiensten over de Oude Rijn te gaan varen. Vooralsnog zal dit met kleinere vletten, pramen en andere lagere schepen gebeuren. Voor de toekomst wordt gedacht aan de mogelijkheid van grote rondvaartboten waarmee bijvoorbeeld Avifauna tochten organiseert’. Voor de boten waar de initiatiefgroep tot nu toe mee gevaren hebben hoefden de A44 brug en Torenvlietbrug niet geopend te worden, de andere, lagere bruggen wel. Conclusie passagiersvaart Limes Voor de komende vijf jaar is de verwachting dat het onbeweegbaar maken van de bruggen geen of zeer beperkt negatieve effecten zal hebben. Als de nu nog niet vastomlijnde plannen verder tot ontwikkeling komen in de zin dat er historische zeilschepen en grotere rondvaartboten ingezet gaan worden en/of er een aantrekkende werking zal uitgaan op particuliere boten die hoger zijn dan 5,60 meter kan het vast realiseren van de bruggen negatieve gevolgen hebben op de verdere toeristischrecreatieve ontwikkeling van de Oude Rijn. Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage 14 6 Effecten bedrijvigheid Bedrijvigheid Haasnoot Bruggen Haasnoot Bruggenbouw vervoert soms constructies over het water. Het levert echter geen problemen op als de betreffende bruggen niet meer beweegbaar zijn. De bruggen zijn met 5,40/5,60 meter hoog genoeg. De reden dat Haasnoot over het water moet vervoeren is de breedte, als het breder wordt dan 5 meter kan het niet meer over de weg (5 meter is al problematisch). Dan gaat eerst de constructie over de weg naar ’t Heen (bij Guyt/Mebin) waar het op een schip wordt gezet. Oostingh Staalbouw Oostingh Staalbouw maakt af en toe gebruik van de Oude Rijn voor grote transporten die niet over de weg kunnen. Het gaat dan zowel om hoogte als breedte. Een brug van 5.60 meter is te laag voor deze transporten. De laatste keer dat er een dergelijk transport over water was, was 2012. Het is niet te zeggen wanneer het weer zal gebeuren, maar het is wel van wezenlijk belang om orders te kunnen uitvoeren. Als ze niet over het water kunnen afvoeren mist het bedrijf ‘een stuk markt’. Over de weg transporteren is volgens Van Oostingh geen optie vanwege de viaducten. Vroeger was Oostingh Staalbouw gevestigd aan de Oude Rijn (Lageweg). Dat terrein is destijds verkocht aan Van Gansewinkel die inmiddels ook weer vertrokken is. Wanneer het gaat om grote constructies die over water moeten, bouwt Oostingh op de Van Gansewinkel-locatie modules op, waarna het op pontons over de Oude Rijn wordt afgevoerd naar Rotterdam. Oostingh Staalbouw is zich nu meer aan het oriënteren op de offshore (platforms), mede vanwege de slechte markt in de bouwsector. Mogelijk dat ze hun voormalige terrein gaan terugkopen van Van Gansewinkel (als productielocatie) zodat ze weer direct aan het water zitten. ESA-ESTEC ESTEC (European Space Research and Technology Centre) is de grootste vestiging van het European Space Agency (ESA). Bij ESA-ESTEC zijn 2.700 à 3.000 wetenschappelijk opgeleide mensen werkzaam. Provincie en gemeente zetten in, onder meer met het SpaceBusinespark in Noordwijk, op verdere ontwikkeling van het ruimtevaartcluster. ESTEC is hierin het centrale vliegwiel. ESTEC heeft in 2007 voor de laatste keer over het water getransporteerd. Dit betrof een ATV-satelliet voor ISS, die in Noordwijk is getest. Deze werd vervoerd in een container van 8.0 bij 5.6 bij 5.5 meter, waarvoor zowel de Torenvlietbrug als de A44-brug open moesten. De waarde van een dergelijke satelliet is circa 250 miljoen euro, veilig transport is daarmee essentieel; het met een kraan oppakken en over een brug tillen is daarmee geen optie. Momenteel wordt intern nagegaan of er projecten aankomen met vergelijkbare of grotere containers die over het water vervoerd zullen moeten worden naar Amsterdam/Rotterdam. Nu is nog niet te overzien of dat op afzienbare termijn zo zal zijn. Voor Galileo zal het waarschijnlijk gaan om kleinere ruimtevaartuigen. ESTEC stelt dat de mogelijkheid van vervoer over water doorslaggevend kan zijn om orders als het testen van satellieten binnen te halen, met het oog op de genoemde veiligheid. Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage 15 Het belang van, en de concurrentie om dergelijke kennisintensieve en prestigieuze projecten is zeer groot. Jachtwerf Royal van Lent Shipyard Royal van Lent is gevestigd aan de Kaagse Plassen. Royal Van Lent bouwt zeewaardige luxe motorjachten tussen de 40 en 90 meter. Zij transporteren schepen van Rotterdam naar de werf om af te bouwen, schepen die zijn afgebouwd worden naar Rotterdam getransporteerd. Zij maken hierbij gebruik van de route via Alphen a/d Rijn en Gouda. Voor deze grote transporten is de doorvaarbreedte van de bruggen van 10 à 10,5 meter onvoldoende. De Julianasluis in Gouda (smalste deel in traject Kaag-Rotterdam) wordt uitgebreid, om de transporten op dit traject beter te laten verlopen. Van Lent heeft hieraan meebetaald, te weten aan de meerkosten om de nieuwe kolk twee meter breder te maken. De jachtbouwer acht een overtoom niet geschikt en risicovol als middel om de grote en dure jachten naar de zeezijde over te zetten. De overtoomvariant uit het onderzoek van Grontmij (2011) kan de superjachten van Royal van Lent niet handelen. Grontmij is in haar onderzoek uitgegaan van boten van 15 meter lang, 4,5 meter breed en een diepgang van 2,5 meter. Conclusie bedrijvigheid Voor Haasnoot Bruggen en voor Royal Van Lent heeft een eventueel vast realiseren van de bruggen over de Oude Rijn geen gevolgen. De Oude Rijn Katwijk-Leiden is door de smalle doorvaarbreedte bij de bruggen en de kenmerken van de overtoom geen geschikte route voor Van Lent om hun jachten van en/of naar zee te transporteren. Voor Oostingh Staalbouw en ESA-ESTEC is wel de verwachting dat het vast realiseren effecten zal hebben. Ze kunnen niet zeggen wanneer ze weer een grootschalig transport zullen hebben dat om fysieke en of veiligheidsredenen over het water moet. In het verleden kwam dit bij Oostingh vrij regelmatig voor, bij ESTEC was het zes jaar geleden voor het laatst. Echter, als het nodig is om over water te vervoeren, is het belang voor de twee betrokken partijen groot, zo niet cruciaal om de betreffende orders binnen te kunnen halen. Dit effect kan niet op betrouwbare wijze worden gekwantificeerd vanwege de onzekerheden omtrent 1) het of en wanneer van het transport over water nodig zal zijn en 2) het effect dat een vaste brug dan zal hebben op de betreffende opdracht: gaat die dan helemaal niet door of kan het wel maar moeten hogere kosten worden gemaakt? Binnenvaart Mebin en Guyt, die aan het water zijn gevestigd op bedrijventerrein ’t Heen in Katwijk (kaart) - krijgen met binnenvaarschepen (vul)zand en grind aangevoerd. Er zijn geen exacte (meet)cijfers over aantallen schepen en tonnages voorhanden; de inschatting is dat het 7 schepen per week betreft, die gemiddeld 800 ton vervoeren. Het gaat daarmee om 5.600 ton per week = circa 290.000 ton Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage 16 per jaar dat naar ’t Heen wordt aangevoerd over het water 14. Dat zijn ter illustrate jaarlijks ruim 23.000 bewegingen van 25-tonsvrachtwagens. Grootste probleem in de huidige situatie is de A44-brug omdat daarvoor 24 uur van te voren moet worden gebeld. Daarop kunnen de schippers vrijwel niet anticiperen, mede omdat ze afhankelijk zijn van de planning van het lossen bij Mebin en Guyt. Daarnaast vormt de spoorbrug een knelpunt, omdat die maar één keer in de twee uur gedurende drie minuten wordt bediend. Als die net wordt gemist, loopt het schip twee uur vertraging op. Katwijk Bedrijventerrein ‘t Heen Mebin Guyt Om dit op te lossen, ‘zetten’ de schippers water in het achterste deel van het schip zodat dat lager komt te liggen en ze (net) onder de brug in de A44 (5.40 meter) door kunnen. Alle schepen moeten water innemen, het hangt af van het schip hoeveel water nodig is. De ene is vrij hoog, en moet veel water zetten, de ander is veel lager waarvoor het een minder groot probleem is. Als dat kan, laten ze tevens hun stuurhut zakken. Een doorvaarthoogteverschil van 20 cm (5.60 ipv 5.40 meter) Torenvlietbrug Brug in de A44 Leiden wordt als ‘veel’ bestempeld. De schippers geven aan dat als de Spoorbrug bruggen op 6.60 meter hoogte worden gebracht het probleem is opgelost. Zoals gezegd zijn de A44brug en de spoorbrug de grootste bottlnenecks, maar omdat ze toch ‘ballasten’, melden ze zich ook niet aan voor de Torenvlietbrug. Hoogteverschil van een beladen en niet-beladen binnenvaartschip (op de foto’s een van de schepen die op de Oude Rijn naar Katwijk varen) Het water zetten kost in het algemeen 1 á 2 uur, de beunschepen kunnen eerst het achterste deel lossen, en terwijl het voorste deel wordt gelost, water achter in gaan nemen. Hierdoor wordt geen tijd verloren bij het water innemen. Andere schepen die geen aparte ruimen hebben, verliezen wel tijd. De extra brandstofkosten schatten we in op circa 21 euro per keer (uitgaande van 30 liter dat extra verstookt moet worden á 70 cent per liter). 14 Dit is in lijn met de raming van 270.000 ton uit een onderzoek voor de gemeente Katwijk uit 2011. Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage 17 Doordat de schepen na het ballasten achter dieper komen te liggen ontstaat meer zuiging rond het schip, waardoor er meer golfslag is en er rustiger gevaren moet worden. Een leeg schip mag op de Oude Rijn 12 km per uur, geballast met water kan net als bij een geladen schip hooguit 9 km worden gevaren. Al met al kost het dus tijd, waardoor er soms een volgende opdracht wordt gemist. In overleg met Schuttevaer nemen we als uitgangspunt dat dit een op de tien keer voorkomt en dat dat er dan € 1.000 omzetverlies wordt geleden. Daarnaast is het veiligheidsaspect relevant. Door het verslechterde zicht als gevolg van het achtover hellen van het schip doen zich eerder onveilige situaties voor. Dit speelt met name in het zomerseizoen als er veel recreanten op het water zijn. Er staat een camera op de boeg, maar dit kan niet voorkomen dat bijna-ongelukken zich vaker voordoen. De schippers beginnen om de verschillende bovenstaande redenen het water dan ook direct na de spoorbrug uit de ruimen te pompen, zodat het zo kort mogelijk duurt. Conclusie binnenvaart Het huidige bedieningsregime van met name de brug in A44 noopt schippers tot het ballasten met water, zodat ze daar niet afhankelijk van zijn. De negatieve effecten hiervan schatten wij in op 7.500 á 8.000 euro aan extra brandstofkosten en 35.000 á 40.000 euro aan gemiste inkomsten. Daarnaast kleven er negatieve veiligheidseffecten aan deze situatie. De beschreven negatieve effecten van het huidige bedieningsregime blijven in de toekomstige situatie ook optreden. Echter, als de bruggen zijn vast gemaakt is er geen keuze meer voor de schippers. Hieraan kleven risico’s, zowel ten aanzien van de veiligheid als wanneer er om een technische reden geen water in de ruimen kan worden ingenomen. Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage 18 7 Woningbouwplannen Er zijn in de omgeving van de Oude Rijn vier locaties waar woningbouwplannen zijn: ’t Duyfrak, Oegstgeest Katwijk aan de Rijn, Valkenburg en Waterklaver (kaart). ’t Duyfrak Een deel van de woningen in ’t Duyfrak is reeds gerealiseerd, waar in totaal ongeveer 500 woningen komen. Waterklaver In de wijk lopen kleine kanalen waar bewoners met Oegstgeest aan de Rijn boten kunnen komen. De bruggen in de wijk zijn laag (ongeveer 1,20 meter), het zal dus voornamelijk gaan ’t Duyfrak om kleinere motorboten of roeiboten. Het onbeweegbaar maken van de bruggen zal voor de meeste bewo- Valkenburg ners in de wijk geen invloed hebben. Er zijn verder kavels die aan het open water van de Oude Rijn gelegen zijn. De betrokken makelaars zeggen dat het om Torenvlietbrug Brug in de A44 ongeveer 5 reeds verkochte kavels gaat, waarbij men niet weet wat voor boten deze bewoners bezitten en bij Leiden Spoorbrug het huis hebben liggen. Het gaat waarschijnlijk om tenminste één zeilboot, onbekend is of deze zijn mast eenvoudig kan strijken. Ligging aan open water lijkt geen specifiek verkoopargument voor de woningen in ’t Duyfrak. Het onbeweegbaar maken van de bruggen heeft daarmee voor de toekomstige woningbouw in ’t Duyfrak beperkte invloed. Op de huidige situatie heeft het een mogelijk effect, doordat er dan geen mogelijkheid meer is voor de bewoners van de betreffende vijf kavels om met een zeilboot zonder gestreken mast onder de bruggen door te varen. Vliegbasis Valkenburg: Een ambitieus plan is het realiseren van een geheel nieuwe wijk op voormalig vliegbasis Valkenburg, met een mix aan wonen, werken en recreëren. Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage 19 Het plan is om ongeveer 5.000 woningen te bouwen. Deze woningen zullen niet allemaal aan het water gelegen zijn, maar water speelt wel een grote rol in de nieuwe wijk, zo blijkt uit het definitieve Masterplan Locatie Valkenburg (2013) dat in opdracht van de gemeente Katwijk en het Rijksvastgoed- en Ontwikkelingsbedrijf ROB) is opgesteld. Het gebied is vlakbij het Valkenburgse meer gelegen en in de wijk zelf komt een waterplas waaraan woningen worden gebouwd. Belangrijkste aspect in het kader van de bruggen over de Oude Rijn is de planning van een kleine haven en de mogelijkheid om via de Wassenaarse Watering de Oude Rijn te bereiken. Een passage uit het Masterplan: “De korte landingsbaan is in het plan vormgegeven als openbaar toegankelijke kade en is bij het uiteinde omgeven door water. Het woongebied is opgehoogd tot NAP +0,60 meter met lager gelegen oevers. Dit biedt de kans om ten zuiden van de korte landingsbaan een haven aan te leggen en dit deel van de woonwijk bevaarbaar te maken voor kleine zeilboten en sloepen. Het gebied is via de Wassenaarse Watering verbonden met de Oude Rijn en verder gelegen vaargebieden zoals de Kagerplassen.” Bron: Masterplan Locatie Valkenburg Het Masterplan geeft dus aan dat het om kleine zeilboten en sloepen gaat. Echter om de Oude Rijn te bereiken zullen zij onder een brug in de Voorschoterweg (de weg tussen de A44- en Torenvlietbrug) moeten, deze brug is een stuk lager dan 5.60 meter. Toekomstige bewoners die een zeilboot hebben zullen hun mast moeten strijken als ze de Oude Rijn willen bereiken. Het vast maken van de bruggen zal daarmee op de plannen in deze woonwijk geen invloed hebben. Oegstgeest aan de Rijn In het in ontwikkeling zijnde plan Oegstgeest aan de Rijn (1.100 woningen) kunnen woningen aan het water gekocht worden met de mogelijkheid bij de woning een eigen aanlegplaats te huren. Meer informatie is hierover (nog) niet beschikbaar. Het lijkt niet aannemelijk dat hier boten komen te liggen die een doorvaarhoogte van meer dan 5.40 meter of een beweegbare brug nodig hebben. Het zal hier ook met name gaan om sloepen, motorboten en kleine zeilboten. In het woningbouwplan zelf zijn ook bruggen voorzien als ontsluiting van de woonwijk, die naar alle waarschijnlijkheid lager zijn dan 5.40 m en niet beweegbaar. In de woonwijk zijn 15 overgangen weg/water. Rijnsburg: Waterklaver (Ouverture) In Rijnsburg aan het Additioneel Kanaal (een korte aftakking van de Oude Rijn in Katwijk) is een nieuw appartementencomplex gebouwd met ongeveer 70 appartementen (Waterklaver). Naast dit appartementencomplex worden 12 watervilla’s gerealiseerd onder de noemer Ouverture. Deze villa’s zullen een kleine aanlegsteiger aan het kanaal krijgen. De plannen zijn nog niet verder uitgewerkt. Om die reden is het nog onbekend of het mogelijk is een zeilboot aan deze steiger te leggen en of er bewoners gaan komen die dat zullen gaan doen. Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage 20 8 Woonboten Alleen met ontheffing van de gemeente Katwijk kan een woonboot die hoger dan 3 meter is een ligplaats krijgen. Uit de Algemene Plaatselijke Verordening blijkt dat het verboden is “zonder ontheffing van het college een woonschip in het water te hebben liggen, dat gemeten vanaf de waterlijn, meer dan 3 meter daarboven uitsteekt of aan een woonschip in de lengte of in de breedte een uitbouw te hebben”. De Oude Rijn is in beheer bij de provincie Zuid-Holland. De provincie stelt op dit punt in de Beleidsnota Vaarwegen en scheepvaart 2006: “Voor woonarken geldt dat zij alleen worden toegestaan zoveel mogelijk buiten het vaarwegprofiel van vaarwegen die niet druk bevaren worden door de beroepsvaart. Zo nodig wordt daar een snelheidsbeperking voor passerende schepen ingesteld.” Uit het nieuwe ligplaatsenbeleid van de provincie (december 2012) blijkt het volgende: “ligplaatsen voor woonboten/schepen beperken de bruikbaarheid voor vlot en veilig scheepvaartverkeer. Daardoor zijn ze nadelig voor de economische functie van de provinciale vaarwegen. Dit type ligplaatsen wordt daarom tegengegaan. Dit betekent dat er bij een nieuwe aanvraag geen ontheffing wordt verleend.’ Huidige ontheffingen zullen wel blijven bestaan. Dat neemt niet weg dat de provincie ‘de ambitie om op termijn alle drijvende woningen uit de provinciale vaarwegen te verwijderen’ heeft. Uit informatie van het Hoogheemraadschap van Rijnland dat gaat over vergunningverlening voor woonboten in de provinciale wateren) blijkt dat zij geen criteria stellen aan de hoogte van woonboten/schepen. Het is bij het Hoogheemraadschap niet bekend hoeveel woonboten er precies op de Oude Rijn tussen de bruggen en Katwijk liggen, of wat de hoogte van deze woonboten/schepen is. Eigen onderzoek van de provincie geeft aan dat er ongeveer 4 woonarken/schepen met verdieping in het achterland van de twee bruggen gelegen zijn (één in Valkenburg, zie foto, en drie in Katwijk). Ten aanzien van het onderhoud van woonboten blijkt uit meerdere bronnen (woonbotenland.nl en Van Scheppingen Arkenbouw) dat woonboten met een betonnen casco geen onderhoud op de werf nodig hebben. Zij hoeven dus niet getransporteerd te worden, wat overigens ook niet zou kunnen omdat het beton grote kans zou lopen om te scheuren als de woonboot uit het water gehaald zou worden. Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage 21 Bijlage 1. Bronnen Geïnterviewden (telefonisch / face to face) Bureau Hazenberg Archeologie - Tom Hazenberg De Leeuw Makelaardij – Jaap van Oostrum ESA-ESTEC - Piet Voorzaat Gemeente Katwijk - Jaap Jonker Gemeente Leiden - Jeroen Traudes Gemeente Noordwijk - Wim Crama Haasnoot Bruggen - Arjan Bakker HISWA - Geert Dijks Jachtbouw Zwaan - Arie Zwaan Jachthaven Poelgeest - Martin Loo Kamer van Koophandel Den Haag - Ben Schuttenbeld KNRM - Koos van der Bent Koninklijke Schuttevaer Rijnstreek - Marc Renssen Koninklijke Schuttevaer Rijnstreek - Paul Groenen Marina Rijnsburg - Peter Jongejan Marina Seaport IJmuiden - Gerlof Funke Küpper Ms Mutare - M. Heuvelman Ms Union - W. de Jong Ms Cotrans 9 - Marijn van de Geer Ms Merwede - mevrouw N. Smitsman Ms Shalom - H. van den Heuvel Oostingh Staalbouw - Henk Oostingh OPHP - Onno Laarhoven Programmabureau Groene Hart - Peter van Steensel Pro Kwadraat - Frank van Leeuwen Provincie Zuid-Holland - Lilian Froitzheim Provincie Zuid-Holland - Linde Gispen Provincie Zuid-Holland - Ronald de Bruijn Rijkswaterstaat - Lizette Hemmen Royal van Lent - Peter van Mil Stichting Recreatietoervaart Nederland (SRN) - Marleen van Maarleveld Van der Meer makelaars & Taxateurs – Mevrouw Van der Meer Waterrecreatie Advies - Reinier Steensma Watersportverbond - Ernst Kaars Sijpesteijn Documenten City Works (2010), Watersportcluster Hollandse Plassen; analyse betekenis en potentie watersportcluster Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage 22 Decisio (juni 2010), Strategisch Actieplan vervoer over water in de Randstad Decisio (januari 2012), Inventarisatie watersportsector Noord-Holland DHV (mei 2011), Quick scan beroepsvaarthaven ’t Heen Katwijk Ecorys (mei 2012), MKBA RijnlandRoute Gemeente Noordwijk (oktober 2010), Voortgangsrapportage Gebiedsontwikkeling SpaceBusinesspark Grontmij (mei 2011), Verkenning achterlandverbinding te Katwijk Ministerie van I&M en provincie Zuid-Holland (september 2013), Bestuurlijke overeenkomst RijnlandRoute OPHP (2012), Visiedocument Ondernemers Platform de Hollandse Plassen - Cluster van Economie en Recreatie in het Groene Hart Provincie Zuid-Holland (mei 2012), Nota voorkeursalternatief RijnlandRoute Provincie Zuid-Holland (juni 2006), Provinciale vaarwegen en scheepvaart SRN (juli 2013), Memo Brug in de A44 over de Oude Rijn SRN/Waterrecreatie Advies (juli 2013), Memo Beantwoording vragen bruggen over de Oude Rijn Stuurgroep locatie Valkenburg (september 2013), Masterplan Locatie Valkenburg Waterrecreatie Advies (februari 2013), Kansen watersport en zeejachthaven Katwijk Websites www.esa.int/dut/ESA_in_your_country/The_Netherlands/European_Space_Research_and_Tech nology_Centre_ESTEC www.haasnootbruggen.nl www.jachthaven-katwijk.nl www.katwijk.nl www.kvk.nl www.leidschdagblad.nl/regionaal/duinenbollen/article25089983.ece/Katwijk-praat-weer-overzeejachthaven www.leidschdagblad.nl/regionaal/duinenbollen/article20055593.ece/De-Limes-alstoeristische-trekpleister www.marinetraffic.com www.limes.nl www.nauticlink.com/nl/vaartrends/vt75/ www.oegstgeestaanderijn.nl www.oostinghstaalbouw.nl www.schuttevaer.nl www.stuurgroepgroenehart.nl www.varenzh.nl www.watersportverbond.nl www.zuid-holland.nl www.zwaanjachtbouw.nl www.deleeuw.nl/ Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage 23 www.locatievalkenburg.nl/ www.katwijk.nl www.tduyfrak.nl www.vandermeermakelaars.nl/ Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage 24 Bijlage 2. Nadere uitleg berekening netto contante waarde Aandachtspunt bij het vergelijken van de kosten en baten is het verschil in de periode waarin de effecten optreden. De investeringskosten worden gemaakt op het moment dat het project wordt uitgevoerd, terwijl de jaarlijks terugkerende kosten, en ook de maatschappelijke baten pas daarna optreden. Deze baten zijn echter wel jaarlijks terugkerend. De ‘waarde’ van bedragen later in de tijd is lager. Het is aantrekkelijker om nu duizend euro tot je beschikking te hebben met de keuze om het uit te geven of op de bank te zetten en daar rente op te krijgen, dan om in het jaar 2050 duizend euro te hebben (ook als er geen inflatie is, want je kunt immers nu al van je aankoop genieten in plaats van over vele jaren). Om alle effecten met elkaar te kunnen vergelijken, wordt gebruik gemaakt van contante waarden. Hiermee worden de toekomstige kosten en baten teruggerekend naar wat ze vandaag waard zouden zijn. Om deze waarden te bepalen wordt gebruik gemaakt van een disconto- of rentevoet. Hierdoor worden de huidige waarden van alle toekomstige kosten en baten teruggerekend naar het startjaar van de investering en daarmee ‘contant’ gemaakt. De discontovoet die we hiervoor hanteren is de door het ministerie van financiën voorgeschreven 5,5 procent 15, bestaande uit een risicovrije rentevoet van 2,5 procent en een risicopremie van 3 procent. De discontovoet van 5,5% houdt in dat een effect dat 1 jaar na de start van het project plaatsheeft wordt gewaardeerd tegen 1 / 1,055 maal de omvang van het effect in dat jaar. Een effect dat 2 jaar na het aanvangsjaar plaatsheeft wordt gewaardeerd tegen 1 / 1,0552 maal de omvang. 15 Bron: Ministerie van Financiën (2007). Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage 25 Bijlage 3. Infrastructurele eisen vaarweg Katwijk-Voorschoten Bron: Provincie Zuid-Holland (2006) Analyse vast/beweegbaar Torenvlietbrug en A44-brug; Eindrapportage 26 Planning bestuurlijk besluitvormingstraject OTB (Ontwerp Tracé Besluit) RijnlandRoute Versie 30 april 2014 NB: OTB onder EMBARGO verstrekt. Ter visie: 9 mei t/m 19 juni 2014 De projectorganisatie RLR begeleidt de ter visie legging. In de praktijk is dit dezelfde begeleiding (door pZH) als bij het OPIP. Nr. 0 1 Data 29 apr 30 apr 2 3 4 5 mei 1 t/m 7 mei 8 mei 5 6 7 8 9 mei 9 mei 9 mei t/m 19 juni 9 mei 9 10 13 mei 15 mei 11 12 13 14 15 19 t/m 22 mei 26 mei 28 mei 2 juni 5 juni 16 17 18 11 juni 17 juni 18 juni 18 19 t/m 19 jun ntbp Actie Het OTB is onder embargo verstrekt Voorstel besluitvormingsprocedure OTB > griffie> Presidium Vaststellen procedure van behandeling Aanleveren input zienswijze Bespreken (ambtelijk) concept collegeraadsvoorstel/ concept zienswijze OTB wordt openbaar (door zending tkn aan PS) OTB actief beschikbaar stellen aan de Raad OTB ter visie gedurende 6 weken Actiehouder pZH JK> griffie Verzenden concept voorstel naar B&W Aad *Uitstel aanlevering B&W iom secretaris B&W Aad Bespreking in B&W: concept zienswijze Aanleveren griffie (vooralsnog wordt, na overleg Griffie, er vanuit gegaan dat een Informatieve sessie niet nodig is. Mocht het anders zijn, dan wordt de planning hierop aangepast). Informatieavonden belanghebbenden OTB Agendering Presidium Uiterste datum aanlevering stukken bij raad Fractie-overleggen Oordeelsvormende e/o besluitvormende sessie Na raadsbesluit: definitief voorstel naar B&W Besluitvorming B&W (geen uitloop mogelijk) Verzenden Zienswijze (Geen uitloop mogelijk) aan de minister van I en M Einde ter visie ligging De minister stelt het Tracébesluit (TB) vast De Crisis en Herstelwet is van toepassing verklaart. Dat betekent dat overheden na vaststelling TB niet in beroep kunnen. Niet overheden kunnen wel in beroep indien zij een zienswijze hebben ingediend. presidium Allen >> Aad Aad/ Allen pZH>> Aad Aad >> Frank/ griffie pZH(namens MinI&M) pZH griffie griffie Fracties Raad/ griffie Aad B&W Aad pZH Minister Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute I Besluit Vastgesteld op: De Minister van Infrastructuur en Milieu, mw. drs. M.H. Schultz van Haegen Pagina 1 van 23 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Pagina 2 van 23 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute I Besluit Inhoud 1 Artikel Artikel Artikel Artikel Artikel Artikel Artikel Artikel 1 2 3 4 5 6 7 8 Ontwerp-Tracébesluit Infrastructurele maatregelen Kunstwerken Overige infrastructurele voorzieningen Tijdelijke maatregelen en voorzieningen Te amoveren objecten Verkeersveiligheidsmaatregelen Geluidmaatregelen Nieuwe en verplaatste referentiepunten, nieuwe en gewijzigde geluidproductieplafonds en vastgestelde hogere waarden Waterhuishoudingsmaatregelen Mitigerende maatregelen Natuur Compenserende maatregelen Natuur Bomencompensatie Maatregelen voor landschappelijke en stedenbouwkundige inpassing Tunnelveiligheid Opleveringstoets Uitmeet- en flexibiliteitsbepaling Schadevergoeding Toepasbaarheid Crisis- en herstelwet 5 4 7 7 7 7 7 7 Artikel Artikel Artikel Artikel Artikel 9 10 11 12 13 Artikel Artikel Artikel Artikel Artikel 14 15 16 17 18 2 Inspraakmogelijkheid 19 Bijlage 1 Nieuwe en verplaatste referentiepunten en nieuwe en gewijzigde geluidsproductieplafonds Bijlage 2 Hogere waarden 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 Pagina 3 van 23 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute 1 Ontwerp-Tracébesluit Gelet op de Tracéwet stel ik, de Minister van Infrastructuur en Milieu, het OntwerpTracébesluit vast voor de wijziging van de A44 als onderdeel van de aanleg van de RijnlandRoute, hierna te noemen A44 RijnlandRoute. Waar in dit besluit wordt verwezen naar de aanleg van het provinciale deel van de RijnlandRoute wordt dit aangehaald als ‘RijnlandRoute’. Het Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute bestaat uit deze besluittekst (I), de kaarten (II) bestaande uit de overzichtskaart A, detailkaarten genummerd 1 en 2 en bijlage 1 (Nieuwe en verplaatste referentiepunten en nieuwe en gewijzigde geluidproductieplafonds). Bij het Ontwerp-Tracébesluit hoort een toelichting (III) met een aantal bijlagen (IV). Deze toelichting en bijlagen maken geen onderdeel uit van het juridisch bindende deel van het Ontwerp-Tracébesluit. Artikel 1 Infrastructurele maatregelen 1. Dit Tracébesluit voorziet in de aanpassing van de autosnelweg A44 tussen kilometer 16,8 en kilometer 20,3 en de realisatie van een verdiept knooppunt Maaldrift (maximaal -7,8 meter N.A.P). Dit knooppunt verbindt de A44 met de RijnlandRoute. De verbindingswegen tussen de A44 en de RijnlandRoute liggen op een diepte van maximaal - 7,8 meter N.A.P. De verbindingsbogen in het knooppunt zijn met een eigen kilometrering aangeduid. In lid 2 tot en met lid 6 van dit artikel worden de specifieke maatregelen beschreven 2. De westelijke rijbaan wordt van noord naar zuid (van Amsterdam naar Wassenaar) als volgt aangepast: a. De realisatie van een hoofdrijbaan bestaande uit 2 rijstroken, een dubbel weefvak en een vluchtstrook tussen kilometer 16,8 en kilometer 17,3. De verhardingsbreedte bedraagt circa 14,4 meter. Vanaf kilometer 17,3 gaat het weefvak over in de afrit naar de aansluiting Leiden West. b. De realisatie van een doorgaande hoofdrijbaan bestaande uit 2 rijstroken, een uitvoegstrook en een vluchtstrook tussen kilometer 17,3 en 18,2. De verhardingsbreedte bedraagt circa 14,7 meter. Vanaf kilometer 17,8 gaat de uitvoegstrook over in de afrit naar de aansluiting Leiden West. De doorgaande hoofdrijbaan heeft 2 rijstroken en een vluchtstrook. Vanaf kilometer 18,2 voegt de toerit van de aansluiting Leiden West in op de hoofdrijbaan. c. De realisatie van een doorgaande hoofdrijbaan bestaande uit 2 rijstroken, een dubbel weefvak en een vluchtstrook tussen kilometer 18,2 en kilometer 18,9. De verhardingsbreedte bedraagt circa 18,2 meter. Vanaf kilometer 18,9 gaat het weefvak over in de verbindingsweg naar de RijnlandRoute. De doorgaande hoofdrijbaan bestaat uit 2 rijstroken en een vluchtstrook. d. De realisatie van een doorgaande hoofdrijbaan tussen kilometer 18,9 en kilometer 19,6 bestaande uit 2 rijstroken en een vluchtstrook. De verhardingsbreedte bedraagt circa 10,9 meter. Vanaf kilometer 19,6 tot aan kilometer 20,0 voegt de verbindingsboog vanaf de RijnlandRoute in op de hoofdrijbaan. e. Van kilometer 20,0 tot kilometer 20,3 vindt de overgang naar de bestaande situatie plaats middels aanpassing van de markering. Pagina 4 van 23 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute 3. De oostelijke rijbaan wordt van zuid naar noord (van Wassenaar naar Amsterdam) als volgt aangepast: a. De realisatie van een hoofdrijbaan met 2 rijstroken en een vluchtstrook tussen kilometer 20,0 en kilometer 19,2. De verhardingsbreedte bedraagt circa 10,9 meter. Vanaf kilometer 20,3 wordt een uitvoeger aangelegd ten behoeve van de verbindingsweg naar de RijnlandRoute. b. Tussen km 19,2 en 18,6 en bestaat de hoofdrijbaan uit 2 doorgaande rijstroken, een dubbel weefvak en een vluchtstrook. De verhardingsbreedte bedraagt circa 18,2 meter. c. Vanaf kilometer 18,6 gaat het dubbel weefvak over in een aan de hoofdrijbaan parallel gelegen dubbele uitvoegstrook, ten behoeve van de afrit Leiden West. Deze uitvoegstrook met een verhardingsbreedte van circa 8,4 meter splitst zich ter hoogte van kilometer 18,2 in 2 afzonderlijke afritten. d. De realisatie van een doorgaande hoofdrijbaan met 2 rijstroken tussen kilometer 18,6 en kilometer 17,5. De verhardingsbreedte bedraagt circa 8,4 meter. e. De realisatie van een hoofdrijbaan met 2 rijstroken, een weefvak en een vluchtstrook tussen kilometer 17,5 en kilometer 16,8. De verhardingsbreedte bedraagt hier circa 14,7 meter. Tussen kilometer 17,5 en kilometer 17,2 voegt de afrit Leiden West in op de hoofdrijbaan. 4. De aansluiting Leiden-West wordt als volgt aangepast: Van noord naar zuid: a. De realisatie van een afrit naar de Ingenieurs G. Tjalmaweg in westelijke richting tussen kilometer 17,3 en kilometer 17,9. De afrit bestaat uit 1 rijstrook en een vluchtstrook en heeft een verhardingsbreedte van circa 7,5 meter; b. De realisatie van een afrit naar de Ingenieurs G. Tjalmaweg in oostelijke richting tussen kilometer 17,6 en kilometer 17,9. De afrit bestaat uit 1 rijstrook en een vluchtstrook en heeft een verhardingsbreedte van circa 7,5 meter; c. De realisatie van een toerit vanaf de Ingenieur G. Tjalmaweg tussen kilometer 17,9 en kilometer 18,2. De toerit bestaat uit 2 rijstroken en een vluchtstrook en heeft een verhardingsbreedte van circa 10,9 meter Van zuid naar noord: d. De realisatie van een afrit naar de Plesmanlaan in oostelijke richting tussen kilometer 18,2 en kilometer 17,9. De afrit bestaat uit 1 rijstrook en een vluchtstrook en heeft een verhardingsbreedte van circa 7,5 meter. e. De realisatie van een parallel aan de hoofdrijbaan gelegen afrit naar de Plesmanlaan in westelijke richting tussen kilometer 18,2 en kilometer 17,9. De afrit bestaat uit 1 rijstrook en een vluchtstrook en heeft een verhardingsbreedte van circa 7,5 meter. f. De realisatie van een toerit vanaf de Plesmanlaan tussen kilometer 17,5 en kilometer 17,8. De toerit bestaat uit 2 rijstroken en een vluchtstrook en heeft een verhardingsbreedte van circa 10,9 meter. Pagina 5 van 23 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute 5. De aansluiting Leiden Zuid wordt als volgt aangepast: Van noord naar zuid: a. De realisatie van een toerit op de verbindingsweg tussen de A44 en de RijnlandRoute tussen kilometer 18,9 en kilometer 19,3. De toerit bestaat uit 1 rijstrook en een redresseerstrook. De verhardingsbreedte van de toerit bedraagt circa 4,9 meter. Van zuid naar noord: b. De realisatie van een afrit op de verbindingsweg tussen de RijnlandRoute en de A44 tussen kilometer 19,5 en kilometer 18,7. De afrit bestaat uit 1 rijstrook en een redresseerstrook. De verhardingsbreedte bedraagt circa 4,9 meter. 6. Ten behoeve van de verbinding met de Rijnlandroute wordt het verdiepte knooppunt Maaldrift gerealiseerd. Dit knooppunt bestaat uit: Van noord naar zuid: a. De aanleg van een verbindingsweg van de A44 (richting Den Haag) naar de RijnlandRoute tussen kilometer 18,9 (A44) en kilometer 1,1 (verbindingsweg). De verbindingsweg bestaat uit 2 rijstroken en heeft een verhardingsbreedte van circa 9,7 meter. Tussen kilometer 0,1 en kilometer 0,3 (verbindingsweg) voegt de toerit Leiden Zuid in op de verbindingsweg. b. De aanleg van een verbindingsweg van de RijnlandRoute naar de A44 (richting Den Haag) tussen kilometer 20,0 (A44) en kilometer 0,0 (verbindingsweg). De verbindingsweg bestaat uit 1 rijstrook en vluchtzone en heeft een verhardingsbreedte van circa 7,6 meter. Van zuid naar noord: c. De aanleg van een verbindingsweg van de A44 (richting Amsterdam) naar de RijnlandRoute tussen kilometer 20,3 (A44) en kilometer 0,6 (verbindingsweg). De verbindingsweg bestaat uit 1 rijstrook en een vluchtzone en de verhardingsbreedte bedraagt circa 7,2 meter. d. De aanleg van een verbindingsweg van de RijnlandRoute naar de A44 (richting Amsterdam) tussen kilometer 0,0 (verbindingsweg) en kilometer 19,2 (A44 richting Amsterdam). De verbindingsweg bestaat uit 2 rijstroken en heeft een verhardingsbreedte van circa 9,1 meter. 7. De horizontale ligging van het tracé is overeenkomstig de situatie zoals aangegeven op de detailkaarten. De verticale ligging van het tracé is overeenkomstig het lengteprofiel zoals aangegeven op de overzichtskaart A. 8. De aanpassingen en het daarbij behorende ruimtebeslag zijn verder aangegeven op de detailkaarten (II), binnen het aangeduide maatregelvlak 'Verkeer' en de op de kaart aangegeven dwarsprofielen. Pagina 6 van 23 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Artikel 2 Kunstwerken 1. De in tabel 2 vermelde kunstwerken worden aangepast of gerealiseerd. Deze zijn tevens aangegeven op de detailkaarten (II). De maatregelen vinden plaats binnen de vlakken die zijn aangeduid als ‘Maatregelvlak Verkeer, Object Kunstwerk’. Tabel 2: Kunstwerken Nr Kunstwerk Locatie (km) Minimale 1 Verbreding bestaand kunstwerk in de westelijk rijbaan van km 17,3 bestaande hoogte 2 Nieuw kunstwerk in de westelijke rijbaan van de A44 en de km 17,5 bestaande hoogte km 17,9 bestaande hoogte km 18,4 bestaande hoogte km 18,7 bestaande hoogte km 19,7 4,6 m Verdiepte ligging van de verbindingswegen tussen de A44 en km 19,5 - km nvt de RijnlandRoute met een diepste wegdekhoogte van 19,8 doorgangshoogte de A44 over de Verlengde Wassenaarseweg afrit richting Katwijk over de Niels Bohrweg 3 Nieuw kunstwerk in de westelijke rijbaan van de A44 over de Ingenieur G. Tjalmaweg / Plesmanlaan 4 Nieuw kunstwerk in de westelijke rijbaan van de A44 over de Rhijnhofweg, de Oude Rijn en de Voorschoterweg. Ten behoeve van de realisatie van dit kunstwerk wordt de bestaande busbrug over de Oude Rhijn gesloopt 5 Nieuw kunstwerk in de A44 (oostelijke en westelijke rijbaan) over de Ommedijkseweg 6 Nieuw kunstwerk in de A44 over de verbindingswegen tussen de A44 en de RijnlandRoute 7 maximaal - 7,8 meter N.A.P. 8 Nieuw kunstwerk (fietsbrug) over de verbindingswegen km 19,7 4,6 m km 19,7 4,6 m tussen de A44 en de RijnlandRoute t.b.v. de passage van het fietspad tussen de Rijksstraatweg en het Charlotte Köhlerpad 9 Aquaduct: kunstwerk over de verbindingswegen van en naar de RijnlandRoute t.b.v. de passage van de watergang Veenwatering Artikel 3 Overige infrastructurele voorzieningen 1. De in tabel 3 vermelde overige infrastructurele voorzieningen worden gerealiseerd. Deze zijn tevens aangegeven op de detailkaarten (II) binnen het aangeduide maatregelvlak 'Verkeer'. Tabel 3: Overige infrastructurele voorzieningen en maatregelen Nr. Maatregel Locatie (km) 1 Aanleg fietsverbinding tussen Niels Bohrweg en infrastructuur Nieuw km 17,5 Rhijngeest 2 Aanpassing (fiets)verbinding tussen de Voorschoterweg en de km 18,5 - km 18,6 Ommedijkseweg. Het eerste deel van het fietspad dient tevens ter ontsluiting van het perceel aan de westzijde. Pagina 7 van 23 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute 3 Aanpassing verbinding Ommedijkseweg - Rijksstraatweg (westzijde km 19,0 - km 20,1 A44) 4 Aanpassing fietsverbinding Ommedijkseweg - Oude Trambaan km 19,1 - km 19,7 5 Aanpassing/ aanleg fietsverbinding Rijksstraatweg (oostzijde A44) - km 19,5 - km 20,3 Charlotte Köhlerpad (tussen 19,5 en 20,0 fietspad) 6 Aanleg perceelontsluitingsweg vanaf de Nieuwe weg km 20,1 - km 20,3 Artikel 4 Tijdelijke maatregelen en voorzieningen 1. Binnen de grenzen van het Tracébesluit kunnen tijdelijke maatregelen en voorzieningen in verband met de uitvoering van het Tracébesluit worden uitgevoerd. Voor zover deze tijdelijke maatregelen en voorzieningen niet vallen in enig maatregelvlak, zijn de terreinen waar deze tijdelijke maatregelen en voorzieningen worden gerealiseerd aangeduid als 'tijdelijk werkterrein'. Onder tijdelijke maatregelen en voorzieningen wordt onder andere begrepen: a. opslagplaatsen, werkplaatsen, installaties, bouwketen en parkeerplaatsen voor personeel en bezoekers; b. laad- en losplaatsen en grond, zand en slibdepots; c. bouwzones ter weerszijden van de weg ten behoeve van de werkzaamheden; d. tijdelijke bouwwegen, watergangen, energievoorzieningen, afrasteringen en watercompensatie. 2. Tijdelijke maatregelen en voorzieningen worden niet langer in stand gehouden dan tot zes maanden na oplevering van het tracé. Artikel 5 Te amoveren objecten 1. De te amoveren objecten zijn vermeld in tabel 4 en tevens als object 'Te verwijderen opstallen' aangegeven op de detailkaarten (II). Tabel 4: Te amoveren objecten Straat opstal Huis- Opstal nummer Plesmanlaan 102 Gemeente Reden van amoveren (en plaats) volledige bebouwing, Leiden Aanpassing aansluiting Leiden- McDonald's West Rhijnhofweg 5 volledige bebouwing Oegstgeest Aanpassing A44 Rhijnhofweg 6 volledige bebouwing Oegstgeest Aanpassing A44 Rhijnhofweg 7 volledige bebouwing Oegstgeest Aanpassing A44 Voorschoterweg 76 volledige bebouwing Valkenburg Aanpassing A44 Voorschoterweg 85 volledige bebouwing Valkenburg Aanpassing A44 Voorschoterweg 87 volledige bebouwing Valkenburg Aanpassing A44 Voorschoterweg 89 volledige bebouwing Valkenburg Aanpassing A44 Ommedijkseweg 24 woonhuis Leiden Aanpassing A44, Ommedijkseweg, Ommedijkseweg 22 volledige bebouwing Leiden Aanpassing A44, Ommedijkseweg fietsverbinding en watergang fietsverbinding en watergang Pagina 8 van 23 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Ommedijkseweg 20 volledige bebouwing Leiden Aanpassing A44, Ommedijkseweg Ommedijkseweg 18 volledige bebouwing Leiden Aanpassing A44, Ommedijkseweg Ommedijkseweg 16 volledige bebouwing Leiden Aanpassing A44, Ommedijkseweg Ommedijkseweg 14 volledige bebouwing Leiden Aanpassing A44, Ommedijkseweg Ommedijkseweg 12 volledige bebouwing Leiden Aanpassing A44, Ommedijkseweg Ommedijkseweg 10 volledige bebouwing Leiden Aanpassing A44, Ommedijkseweg Ommedijkseweg 8 volledige bebouwing Leiden Aanpassing A44, Ommedijkseweg fietsverbinding en watergang fietsverbinding en watergang fietsverbinding en watergang fietsverbinding en watergang fietsverbinding en watergang fietsverbinding en watergang fietsverbinding en watergang Ommedijkseweg 6 volledige bebouwing Leiden Aanpassing A44, Ommedijkseweg Rijksstraatweg 187 volledige bebouwing Wassenaar Aanpassing A44 en Rijksstraatweg Rijksstraatweg 187a volledige bebouwing Wassenaar Aanpassing A44 en Rijksstraatweg Rijksstraatweg 185 volledige bebouwing Wassenaar Aanpassing A44 en Rijksstraatweg Rijksstraatweg 177 volledige bebouwing Wassenaar Aanpassing A44 en Rijksstraatweg Rijksstraatweg 175 volledige bebouwing Wassenaar Aanpassing A44 en Rijksstraatweg Rijksstraatweg 173 volledige bebouwing Wassenaar Aanpassing A44 en Rijksstraatweg Rijksstraatweg 171 volledige bebouwing Wassenaar Aanpassing A44 en Rijksstraatweg Rijksstraatweg 165a volledige bebouwing Wassenaar Aanpassing A44 en Rijksstraatweg Rijksstraatweg 165 volledige bebouwing Wassenaar Aanpassing A44 en Rijksstraatweg Rijksstraatweg 163 volledige bebouwing Wassenaar Aanpassing A44 en Rijksstraatweg fietsverbinding en watergang Artikel 6 Verkeersveiligheidsmaatregelen 1. In de aansluiting Leiden West worden de volgende verkeersveiligheidsmaatregelen gerealiseerd: a. Het instellen van adviessnelheden op een aantal toe- en afritten. b. Het plaatsen van bochtschilden (geleide- en bebakeningsborden). c. Het aanbrengen van verlichting. 2. In het knooppunt Maaldrift worden de volgende verkeersveiligheidsmaatregelen gerealiseerd: a. Het instellen van adviessnelheden op een aantal verbindingswegen. b. Het plaatsen van bochtschilden (geleide- en bebakeningsborden). c. Het aanbrengen van verlichting. Artikel 7 Geluidmaatregelen 1. De in tabel 5 opgenomen overdrachtsmaatregelen voor het hoofdwegennet worden gerealiseerd. Deze maatregelen zijn als zodanig op de bij dit Tracébesluit behorende detailkaarten aangeduid. De overdrachtsmaatregelen hebben allen een absorberende werking met uitzondering van de met een * aangeduide maatregelen die een reflecterende werking hebben. Pagina 9 van 23 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Tabel 5: Overzicht overdrachtsmaatregelen Maatregel Rijbaan Locatie Lengte (m) Hoogte Scherm Westelijke hoofdrijbaan km 18,0 - km 18,3 270 3 Scherm* Westelijke hoofdrijbaan km 18,3 50 3 Scherm* Westelijke hoofdrijbaan km 18,3 - km 18,5 170 4 (m) (brug over de Oude Rijn) Scherm Westelijke hoofdrijbaan km 18,5 - km 18,6 50 4 Scherm Oostelijke hoofdrijbaan km 17,9 - km 18,1 200 2 Scherm Afrit aansluiting Leiden-West km 18,1 - km 18,2 120 2 Scherm Oostelijke parallelbaan km 18,2 - km 18,3 130 4 Scherm* Oostelijke parallelbaan (brug km 18,3 - km 18,5 210 4 4 over de Oude Rijn) Scherm** Oostelijke parallelbaan km 18,5 - km 18,9 350 Scherm Afrit Leiden-Zuid Km 18,7 - km 19,1 430 3 Scherm Verbindingsweg km 19,1 - km 19,5 410 6 Scherm Verbindingsweg km 0 – km 0,3*** 300 1,5 RijnlandRoute – A44 (Noord) RijnlandRoute – A44 (Noord) * reflecterend scherm ** reflecterend scherm tussen km 18,67 - km 18,69 *** aangepaste kilometrering verbindingsweg 2. Op de rijbanen zoals vermeld in tabel 6 wordt geluidreducerend asfalt van een bepaald type gerealiseerd, of geluidreducerend asfalt dat ten minste dezelfde geluidreducerende eigenschappen heeft dan het in tabel aangeduide type asfalt. Tabel 6: Overzicht asfalttypen Maatregel Rijbaan Locatie Lengte (m) 2LZOAB Westelijke rijbaan (inclusief weefvak) km 16,8 – km 20,2 3360 2LZOAB Oostelijke (hoofd)rijbaan (inclusief km 16,8 – km 18,3 1480 weefvak) 2LZOAB Oostelijke rijbaan km 18,5 - km 18,6 100 2LZOAB Oostelijke rijbaan (2 binnenste km 18,6 – km 20,2 1580 km 18,6 – km 19,3 730 km 18,3 - km 17,7 560 km 0,8 - km 1,5 * 690 km 0,0 - km 0,7 * 720 rijbanen) 2LZOAB Oostelijke rijbaan (2 buitenste rijbanen) 2LZOAB Oostelijke parallelrijbaan richting afrit Leiden West 2LZOAB Verbindingsweg A44 (westbaan) RijnlandRoute 2LZOAB Verbindingsweg RijnlandRoute - A44 oostbaan) * aangepaste kilometrering verbindingswegen Pagina 10 van 23 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Artikel 8 1. 2. Nieuwe en verplaatste referentiepunten, nieuwe en gewijzigde geluidproductieplafonds en vastgestelde hogere waarden Langs de A44, waarop dit Tracébesluit betrekking heeft, dienen de in bijlage 1 opgenomen nieuw vast te stellen referentiepunten en geluidproductieplafonds, alsmede de te verplaatsen referentiepunten en gewijzigde geluidproductieplafonds in acht te worden genomen. Vanwege de volgens dit Tracébesluit aan te leggen en te wijzigen wegen, die geen onderdeel uitmaken van het hoofdwegennet, wordt de in bijlage 2 opgenomen hogere waarde vastgesteld. Artikel 9 Waterhuishoudingsmaatregelen 1. Ten behoeve van de waterhuishouding worden de navolgende maatregelen gerealiseerd: a. Ter compensatie van de toename van verhard oppervlak en te dempen oppervlakte water wordt circa 2,9 ha aan waterberging gerealiseerd. Hiervan wordt circa 1,45 ha gerealiseerd binnen de grenzen van het Tracébesluit in de vorm van open water (watergangen en vijvers), berminfiltratie en het verbreden van bestaande watergangen. Hiertoe worden de in Tabel 7 genoemde maatregelen getroffen waarmee binnen de grenzen van het Tracébesluit tevens circa 0,6 ha aan extra watercompensatie wordt gerealiseerd. Buiten de grenzen van het Tracébesluit wordt circa 0,65 ha in de nabijgelegen boezem en circa 0,8 ha in de Ommedijksepolder aan watercompensatie gerealiseerd. b. Ten behoeve van waterkwaliteit worden de in tabel 8 genoemde maatregelen gerealiseerd. c. Ten behoeve van waterveiligheid worden de in tabel 9 genoemde maatregelen gerealiseerd. d. Ter voorkoming van de toestroming van grondwater worden de verdiept gelegen verbindingswegen tussen de A44 en de RijnlandRoute (km 19,4 km 19,8) in een waterdichte constructie aangelegd. 2. De in tabel 7 benoemde waterhuishoudkundige maatregelen in de vorm van hoofdwatergangen worden gerealiseerd binnen het op de detailkaarten aangeduide maatregelvlak 'Water', de overige waterhuishoudkundige maatregelen uit tabel 7 worden gerealiseerd binnen het op de detailkaarten aangeduide maatregelvlak 'Verkeer' of 'Landschap' / object 'Waterberging'. De in tabel 9 benoemde maatregelen ten behoeve van de waterveiligheid worden gerealiseerd binnen het op de detailkaarten aangeduide maatregelvlak 'Verkeer' en/of 'Landschap' / object 'Waterstaatswerk - beschermingszone'. Pagina 11 van 23 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Tabel 7: Aanleg en aanpassing van watergangen Effect Maatregel Locatie Dempen en verleggen Verleggen watergang km 17,2 - km 17,3 westzijde A44 (ten van watergangen, noorden van de Niels Bohrweg) toename van wateroverlast als gevolg van de toename van verhard oppervlak Verleggen en verruimen watergang km 17,5 - km 17,8 westzijde A44 (Niels * Bohrweg - Ingenieur G. Tjalmaweg) Verleggen en verruimen watergang km 17,5 - km 17,8 oostzijde A44 (Niels * Bohrweg - Plesmanlaan) Verruimen watergang * km 17,7 - km 17,8, oostzijde A44 Verruimen watergang* Km 17,9 - km 18,3 oostzijde A44 Verleggen en verruimen watergang km 18,0 - km 18,3 westzijde A44 (oostelijke lus aansluiting Leiden-West) (Rhijnhofweg - begraafplaats) (Rhijnhofweg - Ingenieur G. Tjalmaweg) Verleggen en verruimen watergang km 18,8 - km 19,0 oostzijde A44 (ter hoogte van een deel van de afrit LeidenZuid) Verruimen watergang Km 18,7 - km 18,8 en km 18,9 - km 19,0 westzijde A44, tussen de Ommedijkseweg en de A44. Verleggen en verruimen watergang km 19,0 - km 19,4 westzijde A44 langs ** de aangepaste Ommedijkseweg Verleggen en verruimen watergang km 19,4 - km 19,7 westzijde A44 langs de aangepaste fietsverbinding Ommedijkseweg - Oude Trambaan Nieuwe watergang Zuidoostzijde Oude Trambaan t.h.v. Verleggen watergang km 19,4 - km 19,6 oostzijde 19,7 verbindingsweg vanaf nieuwe weg A4A44 ten noorden van Veenwatering Nieuwe watergang km 19,6 - km 19,7 oostzijde nieuwe weg Nieuwe watergang * km19,7 - km 19,8 tussen voormalige A4-A44 ten noorden van Veenwatering boezemwatergang tot Veenwatering, westzijde nieuwe verbinding Rijksstraatweg - Charlotte Köhlerpad Nieuwe watergang km 19,7 - km 19,8 oostzijde nieuwe weg Nieuwe watergang km 19,8 - km 19,9 westzijde nieuwe A4-A44 ten zuiden van Veenwatering weg A4-A44 ten zuiden van Veenwatering Nieuwe watergang km 20,0 - 20,1 ter plaatse van de Rijksstraatweg * ** Hoofdwatergangen Deels hoofdwatergang Pagina 12 van 23 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Tabel 8: Maatregelen ten behoeve van waterkwaliteit Effect Maatregel Locatie Afname van de filterende berm km 16,8 - km 20,3; de tracédelen op waterkwaliteit als maaiveld aan weerszijden van de A44, gevolg van runoff van behalve op kunstwerken en de verontreinig wegwater verdiepte tracédelen riolering en zaksloot km 17,9 - km 18,2 in het zuidwestelijke en zuidoostelijke kwadrant van de aansluiting Leiden West bergingskelder met km 19,4 - km 19,7 verdiepte zuiveringstechnische voorziening verbindingswegen tussen de A44 en de RijnlandRoute Tabel 9: Maatregelen ten behoeve van de waterveiligheid Effect Maatregel Locatie Doorsnijding Realisatie waterkeringen km 19,5 - km 19,7, oostzijde waterscheidingen, knooppunt Maaldrift tot Veenwatering kortsluitingen tussen polders Realisatie waterkeringen 19,7 (Veenwatering) - km 19,9 zuidzijde knooppunt Maaldrift Waterkering in de vorm van een km 19,4 - km 19,9 ten noorden van verhoogde ligging Ommedijkseweg - de A44 Rijksstraatweg (westzijde A44) en fietsverbinding Ommedijkseweg Oude Trambaan Artikel 10 Mitigerende maatregelen Natuur 1. Om negatieve effecten op de natuur te voorkomen en te voldoen aan de Floraen faunawet, worden de volgende generieke mitigerende maatregelen genomen: a. De werkzaamheden worden uitgevoerd volgens een ecologisch werkprotocol en met inachtneming van de relevante soortenstandaards met natuurkalender onder begeleiding van een ter zake deskundige; b. De verlichting wordt uitgevoerd conform de publicatie Aanbeveling Dynamisch Verlichting (OV-08) van de Nederlandse Stichting van Verlichtingskunde (NSVV). De uitstraling van het licht wordt zoveel mogelijk beperkt door het gebruik van afschermende armatuur; 2. Om effecten van licht op vliegroutes van vleermuizen te beperken/ mitigeren wordt: a. Wegverlichting alleen aangebracht op de locaties waar dit vanuit een oogpunt van verkeersveiligheid en sociale veiligheid noodzakelijk is. b. Wegverlichting gericht aangebracht. c. Zonodig gebruik gemaakt van amberkleurige verlichting. d. Lichtuitstrooiing op water en groenstructuren voorkomen door aangepaste armaturen toe te passen. 3. In aanvulling op de in lid 1 beschreven generieke mitigerende maatregelen worden de in tabel 10 vermelde locatiespecifieke mitigerende maatregelen genomen. Pagina 13 van 23 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Tabel 10: Mitigerende maatregelen Effect Wettelijk Maatregel Locaties (hectometerpaalnummers) kader Verstoring Flora- en Vleermuisvriendelijke Aan de noordzijde van de aansluiting vliegroutes faunawet verlichting Leiden - West ter hoogte van (km 17.5 - vleermuizen en Aanplant bomenrij met met 17.8) foerageergebied onderbegroeiing die in combinatie met de damwand aan de oostzijde van de oprit als alternatieve vliegroute kunnen gaan fungeren. Verstoring Flora- en Vleermuisvriendelijke Aan de zuidwestzijde van de aansluiting vliegroutes faunawet verlichting Leiden - West / Rhijnhof (ter hoogte van vleermuizen en Aanleg van nieuwe km 17.9 - 18.3) foerageergebied bosschage Handhaving watergang Verstoring Flora- en Geen verlichting dan wel Onder de brug over de Oude Rijn / vliegroute en faunawet vleermuisvriendelijke Rhijnhofweg en omgeving verlichting toegepast Voorschoterweg 49 (ter hoogte van km foerageergebied vleermuizen 18,3) Verstoring van Flora- en Aangepaste verlichting van vliegroute faunawet en rond aquaduct Veenwatering (ter hoogte van km 19,7) EHS Aanleg 2 droge ecoduikers km 19,8 - km 19,9 onder A44 en inclusief rasters langs de weg Rijksstraatweg en onder verbindingsweg lage struiken of opgaande met de nieuwe weg A4-A44 vleermuizen en foerageergebied Barriérewerking en verstoring beplanting ter geleiding Afschermende vegetatie e/o km 19,6 - km 19,9 knooppunt Maaldrift scherm voor lichthinder en aangepaste verlichting Artikel 11 Compenserende maatregelen Natuur 1. Om negatieve effecten op natuur te compenseren worden de maatregelen zoals genoemd in tabel 11 gerealiseerd. 2. De in dit artikel bedoelde maatregelen worden, voor zover sprake is van ruimtebeslag binnen de begrenzing van het Tracébesluit, gerealiseerd binnen het op de detailkaarten aangeduide maatregelvlak 'landschap'. Pagina 14 van 23 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Tabel 11: Compenserende maatregelen Flora- en faunawet Effect Wettelijk Maatregel Locaties (hectometerpaalnummers) kader Vernietiging Flora- en Voorafgaande aan de actieve In de gebouwen en/of kunstwerken ten verblijfplaatsen faunawet periode (april-oktober) voor zuiden van de brug over de Oude Rijn aanvang van de (ter hoogte van km 18.5) vleermuizen werkzaamheden aanbieden van alternatieve verblijfplaatsen voor vleermuizen binnen een straal van 100-200 meter in de verhouding 1:4 Vernietiging Flora- en Voor aanvang van de Voorschoterweg 76, Leiden (km 18.5) vaste faunawet werkzaamheden aanbieden Ommedijkseweg 20, Leiden (km 19.2) nestlocaties van alternatieve nestlocaties Rijksstraatweg 175-177, Leiden (km huismus binnen een straal van 200 - 20.2) 500 m in de verhouding 1:2 en verwijderen nesten buiten het broedseizoen (maart tot en met augustus) Vernietiging Flora- en Realisatie van watergangen In de Papenwegse Polder globaal ter verblijfplaats faunawet die qua diepte, breedte en hoogte van km 19.4 tot en met 19.9 Modderkruiper talud overeenkomen met de en Bittervoorn te dempen watergangen en aansluiten op het huidige verspreidingsgebied van de kleine modderkruiper en bittervoorn. Geen werkzaamheden in de periode maart-augustus en afvangen vissen voor start werkzaamheden. Artikel 12 Bomencompensatie 1. Op grond van de Boswet wordt 5,5 hectare houtopstand, dat ter uitvoering van het Tracébesluit wordt gekapt, gecompenseerd door de herplant van een gelijk aantal hectare aan houtopstand. De herplant wordt, voor zover deze wordt gerealiseerd binnen de grenzen van het Tracébesluit, gerealiseerd binnen het op de detailkaarten aangeduide ‘Maatregelvlak Landschap’. 2. Op grond van de algemene plaatselijke verordening (APV) van de gemeenten Wassenaar en Leiden wordt er 3,3 hectare houtopstand, dat ter uitvoering van het Tracébesluit wordt gekapt, gecompenseerd conform de regels zoals opgenomen in de APV. Artikel 13 Maatregelen voor landschappelijke en stedenbouwkundige inpassing 1. Ten behoeve van de landschappelijke en stedenbouwkundige inpassing worden de volgende generieke maatregelen gerealiseerd: Pagina 15 van 23 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute a. b. c. d. e. De vormgeving van het ontwerp en de kunstwerken is consequent met gebruik van dezelfde vormstijl zodat een herkenbaar en eenduidig wegbeeld en een optimale aansluiting van het ontwerp van de autosnelweg op zijn omgeving worden gewaarborgd. De bermen van de A44 worden voorzien van hagen van gebiedseigen beplanting. Houtopstanden die in het kader van de uitvoering gekapt moeten worden, worden in beginsel op dezelfde locatie herplant. Uitzondering hierop vormen de locaties grenzend aan de Papenwegse Polder en die met zicht op het Valkenburgse Meer. Hier geldt als uitgangspunt het behoud en herstel van het open polderlandschap. Voor de houtopstanden die niet op dezelfde locatie herplant kunnen worden, wordt een locatie gezocht buiten de grenzen van het Tracébesluit. Geluidwerende voorzieningen worden voor zover niet anders benoemd in tabel 12 groen ingepast met gebruik van gebiedseigen beplanting van hagen of bosplantsoen. Nieuwe waterlopen worden uitgevoerd met natuurlijke oevers. 2. Ten behoeve van de landschappelijke/stedenbouwkundige inpassing worden de in de tabel 12 vermelde locatiespecifieke maatregelen gerealiseerd. Tabel 12: locatiespecifieke maatregelen Locatie Maatregel De oostzijde van de A44 ten De bestaande opgaande beplanting blijft gehandhaafd ter noorden van aansluiting Leiden- ondersteuning van vliegroutes voor vleermuizen. De bomen in de lus West (km 16,8 - km 17,7) dienen ter hoogte van de knoop als geleiding van de vliegroute. Aansluiting Leiden West De lussen in de aansluiting Leiden West worden ten zuiden van de Ingenieur G. Tjalmaweg / Plesmanlaan voorzien van een grasberm met bomengroepen. De lussen in de aansluiting Leiden West wordt ten noorden van de Ingenieur G. Tjalmaweg / Plesmanlaan groen en bloemrijk ingericht (grasberm) met ruimte voor waterpartijen en verspreid liggende houtopstanden. Brug over de Oude Rijn (km 18,3 - Transparante geluidwering op de brug over de Oude Rijn om zicht op km 18,5) het water te bieden. Knooppunt Maaldrift (km 19,4 - km Het knooppunt Maaldrift wordt compact vormgegeven waarbij de 19,9) verbindingsbogen verdiept worden aangelegd om de openheid van het landschap en de bestaande zichtlijnen te waarborgen. Met uitzondering van de bosschage aan de zijde van de wijk de Stevenshof wordt het knooppunt aan de buitenkant vrijgehouden van beplanting. 3. De in dit artikel bedoelde landschappelijke en stedenbouwkundige maatregelen worden gerealiseerd binnen het op de detailkaarten aangeduide maatregelvlak 'Verkeer' en/of 'Landschap'. Pagina 16 van 23 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Artikel 14 Tunnelveiligheid 1. Ten behoeve van de tunnelveiligheid van de tunnel in de RijnlandRoute worden in de verdiepte ligging tussen de A44 en de tunnel de volgende maatregelen getroffen: a. Cameratoezicht; b. Vluchtmogelijkheden om de 400 meter middels noodtrappen / noodtrappenhuis; c. Droge blusleiding; d. Communicatiesysteem; e. Snelheidsonderschrijdend systeem 2. 3. Ten behoeve van de tunnelveiligheid van de tunnel in de RijnlandRoute worden op de A44 de volgende maatregelen getroffen: a. Cameratoezicht voor- en na de verdiepte ligging; b. Afkruismogelijkheden A44 vanuit alle aanrijrichtingen; c. Slagbomen aan het begin van de verbindingswegen van de A44 naar de RijnlandRoute, net na de puntstukken; d. Doortrekken van de hulpverleningsstrook tot voorbij de onder c genoemde slagbomen; e. Calamiteitendoorsteek (CaDo). De hiervoor in de leden 1 en 2 genoemde maatregelen zullen worden gerealiseerd binnen het op de detailkaarten aangeduide maatregelvlak ‘Verkeer'. Artikel 15 Opleveringstoets 1. De Minister van Infrastructuur en Milieu zal, conform artikel 23 Tracéwet, de gevolgen van de ingebruikneming van de gewijzigde weg onderzoeken. Het onderzoek heeft betrekking op de milieuaspecten: natuur en geluid. 2. Indien uit het onderzoek blijkt dat sprake is van een overschrijding van normen die gelden voor de in het eerste lid genoemde milieuaspecten, wordt via daarvoor geldende wettelijke beschermingsregimes, zo nodig planmatig, in maatregelen voorzien. 3. Het onderzoek zal aanvangen 1 jaar na ingebruikname van de weg met bijbehorende voorzieningen en uiterlijk binnen 1 jaar worden afgerond. Artikel 16 Uitmeet- en flexibiliteitsbepaling 1. Van de situering van het ontwerp en de maatregelen, zoals vastgesteld in de artikelen 1 en 3 van dit Tracébesluit, kan met de volgende marges worden afgeweken: 1 meter omhoog of omlaag en 2 meter naar weerszijden. 2. Bovenop de afwijkingen die volgens het eerste lid zijn toegestaan kan, indien dit vanwege een nadere (technische) uitwerking dan wel mogelijke innovatieve en/of kostenbesparende uitvoeringswijze gewenst is, met de volgende marges worden afgeweken: 1 meter omhoog of omlaag en 2 meter naar weerszijden. 3. De volgens het eerste lid en tweede lid toegestane afwijkingen zijn slechts toelaatbaar, indien aan de volgende voorwaarden wordt voldaan: a. Het ontwerp en de maatregelen worden uitgevoerd binnen de op de detailkaarten aangegeven begrenzing van dit Tracébesluit; Pagina 17 van 23 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute b. c. d. e. De afwijkingen niet leiden tot overschrijding van de geluidproductieplafonds, zoals opgenomen in het geluidregister als bedoeld in artikel 11.25 van de Wet milieubeheer; De afwijkingen niet leiden tot overschrijding van de bij dit Tracébesluit vastgestelde hogere waarden, dan wel het moeten vaststellen van nieuwe hogere waarden; Uit de afwijkingen geen negatieve gevolgen voortvloeien voor de omgeving; Door de afwijkingen geen onevenredig afbreuk wordt gedaan aan de gebruiksmogelijkheden van aangrenzende gronden en bouwwerken.. Artikel 17 Schadevergoeding 1. Indien een belanghebbende ten gevolge van dit Tracébesluit schade lijdt of zal lijden, kent de Minister van Infrastructuur en Milieu, op grond van artikel 22, eerste lid, van de Tracéwet, op zijn aanvraag een tegemoetkoming toe, voor zover de schade redelijkerwijs niet zijn voor rekening behoort te blijven en voor zover de tegemoetkoming niet voldoende anderszins is verzekerd. 2. Voor de indiening en afhandeling van de in het eerste lid bedoelde aanvraag is de 'Regeling Nadeelcompensatie Verkeer en Waterstaat 1999' van overeenkomstige toepassing. 3. Voor kabels en leidingen is de ‘Nadeelcompensatieregeling verleggen kabels en leidingen in en buiten rijkswaterstaatwerken en spoorwerken 1999’ dan wel hoofdstuk 5 van de Telecommunicatiewet en de Overeenkomst inzake verleggingen van kabels en leidingen buiten beheersgebied tussen de Minister van Infrastructuur en Milieu en Energiened, VELIN en VEWIN van toepassing. 4. Een verzoek om schadevergoeding kan worden ingediend vanaf het moment dat het Tracébesluit is vastgesteld. De Minister zal een beslissing op een verzoek om schadevergoeding niet eerder nemen dan nadat het Tracébesluit onherroepelijk is geworden. Artikel 18 Toepasbaarheid Crisis- en herstelwet Op dit Tracébesluit is de Crisis- en herstelwet van toepassing. Pagina 18 van 23 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute 2 Inspraakmogelijkheid Reacties op het Ontwerp-Tracébesluit De Minister van Infrastructuur en Milieu zendt het Ontwerp-Tracébesluit toe aan de betrokken bestuursorganen Zowel dit Ontwerp-Tracébesluit als het Ontwerp-Tracébesluit A4 liggen gelijktijdig gedurende 6 weken ter inzage op de volgende locaties tijdens reguliere openingstijden: o gemeentehuis Wassenaar; o gemeentehuis Leidschendam-Voorburg; o gemeentehuis Leiden; o gemeentehuis Oegstgeest; o gemeentehuis Katwijk; o gemeentehuis Zoeterwoude; o provinciehuis provincie Zuid-Holland Den Haag; o Ministerie Infrastructuur en Milieu Den Haag. Gedurende zes weken, met ingang van de dag van terinzagelegging, kan eenieder, zijn zienswijzen naar voren brengen over het Ontwerp-Tracébesluit. Uw schriftelijke reactie kunt u zenden aan: Centrum Publieksparticipatie O.v.v. Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Postbus 30316 2500 GH Den Haag U kunt uw zienswijze ook kenbaar maken via internet (dmv online invullen van een reactieformulier). Website: www.centrumpp.nl. Naast het geven van een schriftelijke reactie kan men zijn visie op het OTB ook mondeling naar voren brengen. Hiertoe worden op nader te bepalen locaties, tijdens de periode van terinzagelegging, informatiebijeenkomsten dan wel hoorzittingen gehouden. De data en locaties van de terinzagelegging van het OTB A44 RijnlandRoute, en van de voorgenoemde bijeenkomsten, worden bekend gemaakt door middel van advertenties in de digitale Staatscourant, in enkele dagbladen en in huis-aan-huisbladen. Ingevolge artikel 6:13 van de Algemene wet bestuursrecht kan geen beroep bij de bestuursrechter worden ingesteld tegen het Tracébesluit door een belanghebbende aan wie redelijkerwijs kan worden verweten dat hij geen zienswijze heeft ingediend tegen het Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute. Pagina 19 van 23 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Bijlage 1: Nieuwe en verplaatste referentiepunten en nieuwe en gewijzigde geluidsproductieplafonds Tabel B1.1: Nieuwe referentiepunten en geluidproductieplafonds na maatregelen Referentiepunt Coördinaten Geluidproductie plafond (GPP) [dB] X Y 61258 89972,07 463234,32 62,5 61259 90204,17 462937,53 58,7 61260 90234,90 462842,19 60,7 61261 90269,69 462748,44 60,4 61262 90306,41 462655,41 60,0 61263 90347,56 462564,25 56,4 61264 90235,09 462530,84 58,1 61265 90195,33 462622,66 59,9 61266 90159,71 462716,13 60,8 61267 90118,36 462807,35 61,0 Tabel B1.2: Te wijzigen geluidproductieplafonds na maatregelen Referentiepunt Coördinaten Geluidproductie plafond (GPP) [dB] X Y 3650 91263,09 465685,27 70,0 3651 91242,24 465587,49 70,3 3652 91219,84 465490,03 70,4 3653 91197,44 465392,57 70,4 3654 91175,04 465295,11 70,3 3655 91152,63 465197,65 70,0 3656 91128,86 465100,55 69,2 3657 91100,82 465004,55 68,2 3658 91041,57 464925,35 64,7 3659 90962,09 464864,96 61,6 3660 90903,96 464784,48 60,5 3661 90803,57 464622,05 62,4 3662 90861,86 464693,77 61,2 3663 90785,05 464441,98 64,1 3664 90772,21 464538,82 62,8 3665 90820,62 464357,61 61,0 3666 90772,15 464270,14 58,0 3667 90723,68 464182,67 57,4 3668 90675,21 464095,20 60,3 3669 90626,73 464007,73 68,6 3670 90578,26 463920,27 69,1 3671 90539,91 463834,11 68,7 Pagina 20 van 23 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Coördinaten 3672 90453,85 463782,55 64,0 3673 90423,35 463687,47 65,0 3674 90384,93 463595,14 66,2 3675 90335,81 463508,62 66,7 3676 90276,89 463427,88 66,9 3677 90186,11 463383,12 65,1 3678 90085,49 463378,64 62,9 3679 89997,58 463330,79 61,8 3680 90002,28 463138,30 65,6 3681 89924,01 463076,27 65,0 3682 89842,73 463018,01 65,0 3683 89760,07 462961,78 65,2 3684 89676,21 462907,30 67,3 3685 89592,35 462852,81 67,7 3686 89508,50 462798,33 67,7 3687 89424,64 462743,84 67,4 3688 89344,74 462683,89 67,3 3689 89266,68 462621,38 67,4 3690 89188,63 462558,87 67,3 14493 89288,88 462487,12 67,4 14494 89367,58 462549,03 67,3 14495 89449,60 462606,49 67,3 14496 89531,78 462663,71 66,9 14497 89613,26 462721,93 67,5 14498 89695,77 462778,67 67,3 14499 89780,05 462832,75 66,5 14500 89864,74 462886,21 65,8 14501 89959,16 462914,40 62,9 14502 90059,58 462889,04 61,1 14503 90177,66 463034,30 59,5 14504 90177,14 463135,78 65,4 14505 90247,68 463206,84 56,8 14506 90314,04 463281,83 53,9 14507 90376,75 463359,89 54,5 14508 90435,53 463440,98 55,7 14509 90491,25 463524,19 58,6 14510 90553,10 463609,70 55,6 14511 90596,09 463694,40 57,5 14512 90655,87 463774,63 55,5 14513 90734,43 463835,97 54,0 14514 90720,95 463930,40 55,6 14515 90765,13 464014,00 55,9 14516 90813,60 464101,64 56,5 14517 90862,79 464188,88 58,2 14518 90911,98 464276,12 55,2 14519 90971,62 464355,81 61,3 Pagina 21 van 23 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Coördinaten 14520 91050,27 464415,69 58,8 14521 91134,44 464469,35 58,7 14522 91185,03 464554,03 60,3 14523 91209,90 464650,70 65,1 14524 91213,01 464750,54 67,8 14525 91209,00 464850,32 65,7 14526 91224,50 464949,27 66,8 14527 91242,96 465047,45 68,8 14528 91265,79 465144,97 68,0 14529 91288,62 465242,46 62,8 14530 91311,11 465340,06 61,7 14531 91333,71 465437,63 61,1 14532 91356,32 465535,19 59,5 14533 91379,32 465632,67 58,0 61258 89972,07 463234,32 62,5 61259 90204,17 462937,53 58,7 61260 90234,90 462842,19 60,7 61261 90269,69 462748,44 60,4 61262 90306,41 462655,41 60,0 61263 90347,56 462564,25 56,4 61264 90235,09 462530,84 58,1 61265 90195,33 462622,66 59,9 61266 90159,71 462716,13 60,8 61267 90118,36 462807,35 61,0 Tabel B1.3: Te verplaatsen referentiepunten Referentiepunt Coördinaten geluidregister Coördinaten na verplaatsing X Y X Y 3662 90952,29 464612,38 90803,57 464622,05 3663 90917,57 464532,55 90772,21 464538,82 3664 90869,09 464445,08 90785,05 464441,98 3677 90214,40 463349,81 90186,11 463383,12 3678 90147,53 463275,63 90085,49 463378,64 3679 90077,22 463204,52 89997,58 463330,79 14501 89947,12 462943,16 89959,16 462914,40 14502 90028,01 463002,21 90059,58 462889,04 14503 90104,16 463067,22 90177,66 463034,30 Pagina 22 van 23 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Rijksstraatweg 70 2241BW Hogere waarde (in dB) Postcode Geveloriëntatie Adres Waarneemhoogte (in m) Bijlage 2: Hogere waarden 7,5 ZO 50 Pagina 23 van 23 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute III Toelichting Mei 2014 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Pagina 2 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Inhoud 1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 Inleiding 6 Aanleiding ...................................................................................................7 Historie van het project.................................................................................9 Provinciaal Inpassingsplan en Tracébesluit.....................................................12 Standpunt .................................................................................................13 Analyse van het ontwerp in relatie tot het MER ..............................................13 Wettelijk kader ..........................................................................................14 Relatie met andere projecten .......................................................................14 Leeswijzer Toelichting .................................................................................15 2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.4.1 2.4.2 2.4.3 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 2.10 2.11 2.11.1 2.11.2 2.12 2.12.1 2.12.2 Uitgangspunten en beschrijving maatregelen 16 Projectomschrijving RijnlandRoute................................................................16 Huidige situatie A44....................................................................................17 Ontwerpuitgangspunten ..............................................................................18 Tracébeschrijving .......................................................................................18 Ontwerpdwangpunten .................................................................................18 Horizontaal alignement ...............................................................................18 Verticaal alignement ...................................................................................20 Kunstwerken .............................................................................................21 Maatregelen met betrekking tot onderliggende infrastructuur...........................22 Dienstwegen en calamiteitenroute ................................................................23 Verlichting, bewegwijzering en verkeerssignalering.........................................23 Kabels en leidingen.....................................................................................24 Duurzaam bouwen .....................................................................................24 Tijdelijke maatregelen en voorzieningen........................................................24 Werkterreinen............................................................................................24 Tijdelijke gronddepots.................................................................................25 Maatregelen tijdens de bouw- en aanlegfase..................................................25 Hinder voor omwonenden............................................................................25 Hinder voor de weggebruiker .......................................................................26 3 3.1 3.2 3.3 3.3.1 3.3.2 Verkeer en verkeersveiligheid 27 Gevolgen van de aanleg van de RijnlandRoute ...............................................27 Verkeersprognoses .....................................................................................28 Verkeersveiligheid ......................................................................................29 Generieke maatregelen ...............................................................................30 Locatiespecifieke maatregelen......................................................................31 4 4.1 4.1.1 4.1.2 4.1.3 4.2 4.2.1 4.2.2 4.3 Geluid, luchtkwaliteit en externe veiligheid 33 Geluid.......................................................................................................33 Wettelijk kader en beleid.............................................................................33 Uitgangspunten akoestisch onderzoek...........................................................36 Resultaten onderzoek en geluidmaatregelen ..................................................37 Luchtkwaliteit ............................................................................................38 Wettelijk kader ..........................................................................................38 Resultaten onderzoek .................................................................................39 Externe veiligheid.......................................................................................39 Pagina 3 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting 4.3.1 4.3.2 4.3.3 Wettelijk kader en beleid.............................................................................39 Resultaten onderzoek .................................................................................41 Verantwoording groepsrisico ........................................................................41 5 5.1 5.2 5.2.1 5.2.2 5.2.3 5.3 5.3.1 5.3.2 Natuur 42 Wettelijk kader en beleid.............................................................................42 Resultaten onderzoek .................................................................................42 Effecten op gebieden ..................................................................................42 Effecten op soorten ....................................................................................43 Effecten op bos ..........................................................................................47 Mitigerende en compenserende maatregelen .................................................47 Mitigerende maatregelen.............................................................................47 Bomencompensatie ....................................................................................49 6 6.1 6.1.1 6.1.2 6.1.3 6.2 6.2.1 6.2.2 6.2.3 6.3 6.3.1 6.3.2 6.3.3 Landschap, archeologie en cultuurhistorie 50 Landschap, vormgeving en inpassing ............................................................50 Wettelijk kader en beleid.............................................................................50 Landschappelijke inpassing..........................................................................51 Maatregelen ..............................................................................................53 Archeologie ...............................................................................................54 Wettelijk kader en beleid.............................................................................54 Resultaten onderzoek .................................................................................55 Maatregelen ..............................................................................................56 Cultuurhistorie ...........................................................................................56 Wettelijk kader en beleid.............................................................................56 Resultaten onderzoek .................................................................................57 Maatregelen ..............................................................................................58 7 7.1 7.1.1 7.1.2 7.1.3 7.2 7.3 7.3.1 7.3.2 7.3.3 Bodem, explosieven en water 59 Bodem ......................................................................................................59 Wettelijk kader en beleid.............................................................................59 Resultaten onderzoek .................................................................................59 Maatregelen ..............................................................................................60 Explosieven ...............................................................................................60 Waterhuishouding ......................................................................................61 Wettelijk kader en beleid.............................................................................61 Resultaten onderzoek .................................................................................62 Maatregelen ..............................................................................................63 8 8.1 8.2 8.3 8.4 Tunnelveiligheid 66 Wettelijk kader en beleid.............................................................................66 Tunnelveiligheidsplan..................................................................................66 Maatregelen A44 ........................................................................................66 Nader te onderzoeken aanbevelingen............................................................68 9 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 Verdere procedure 69 Zienswijzen en andere nog te nemen stappen in de Tracéwetprocedure ............69 Bestemmingsplan en vergunningverlening .....................................................70 (Grond)verwerving en onteigening ...............................................................70 Uitmeet- en flexibiliteitsbepaling ..................................................................71 Schadevergoeding ......................................................................................71 Pagina 4 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting 9.6 Opleveringstoets ........................................................................................72 Begrippenlijst en Afkortingen IV Bijlagerapporten Bijlage nr. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Omschrijving MER RijnlandRoute 1e en 2e fase Nota van Antwoord MER en voorontwerp Inpassingsplan RijnlandRoute Analyse van het ontwerp in relatie tot het MER 2e fase Uitgangspunten verkeersmodel Kwalitatieve beschrijving Verkeerveiligheid Akoestisch onderzoek Externe Veiligheid Natuurtoets Mitigatie- en Compensatieontwerp Mitigatie- en Compensatieplan Inpassingsvisie en Landschapsplan Actualisatie archeologisch onderzoek Deelrapport Water Tunnelveiligheidsplan Pagina 5 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting 1 Inleiding Voor u ligt de toelichting op het Ontwerp-Tracébesluit (verder OTB) voor de A44 RijnlandRoute (verder A44). De RijnlandRoute is de benaming van een nieuwe provinciale wegverbinding tussen Katwijk en de A4 bij Leiden. Om deze wegverbinding aan te kunnen leggen, moet het tracé vastgelegd zijn in een ruimtelijk plan. Voor deze nieuwe provinciale verbinding is naast de aanpassing / aanleg van provinciale wegen, tevens de aanpassing van twee rijkswegen nodig: de A4 en A44. De delen van de RijnlandRoute die betrekking hebben op de provinciale wegen worden planologisch vastgelegd in een Ontwerp Inpassingsplan. Waar in deze toelichting wordt verwezen naar de aanleg van het provinciale deel van de RijnlandRoute wordt dit aangehaald als ‘RijnlandRoute’. De aanpassingen van de A4 en A44 worden vastgelegd in twee aparte Tracébesluiten. Het OTB voor de A44 behelst de aanpassing van de aansluiting Leiden-West en de aanpassing van de aansluiting Leiden-Zuid gecombineerd met de aanleg van een nieuw knooppunt tussen de A44 en de RijnlandRoute nabij Maaldrift. De twee tracébesluiten worden gelijktijdig ter inzage gelegd. Het OTB A44 RijnlandRoute bestaat uit een besluittekst (I), plankaarten (II) bestaande uit een overzichtskaart A, detailkaarten genummerd 1 en 2 en bijlage 1 (Nieuwe en verplaatste referentiepunten en nieuwe en gewijzigde geluidproductieplafonds). Bij het OTB hoort een toelichting (III) met een aantal bijlagen (IV). De toelichting en bijlagen maken geen deel uit van het OTB, doch hebben de functie om een toelichting op het OTB te geven. Het OTB wordt gepubliceerd en voor een ieder ter inzage gelegd waarmee de mogelijkheid wordt geboden hun zienswijzen kenbaar te maken. Vervolgens wordt het OTB vastgesteld als definitief besluit, het Tracébesluit A44 RijnlandRoute. In deze toelichting wordt in principe de term Tracébesluit gebruikt, tenzij specifiek de stap Ontwerp-Tracébesluit in de besluitvormingsprocedure conform de Tracéwet wordt bedoeld. Pagina 6 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Op 18 maart 2014 is door Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland in het kader van de besluitvorming voor het Ontwerp Provinciaal Inpassingsplan (O-PIP) nog een aantal optimalisaties vastgesteld. Voor zover deze mogelijk het OTB A44 beïnvloeden gaat het om de volgende optimalisaties: het verlengen van de tunnelmond van de nieuwe provinciale wegverbinding tussen de A44 en A4 richting het westen (richting de A44) met circa 200 meter; het als vaste brug uitvoeren van de bruggen in de A44. Met uitzondering van de aanpassing van de vaste brug vallen deze optimalisaties buiten de plangrens van het OTB A44. Deze ontwerpoptimalisaties zijn waar nodig en mogelijk verwerkt in het besluit, de toelichting en de plankaarten, het landschapsplan en het tunnelveiligheidsplan. Gezien de korte termijn tussen de vaststelling door Gedeputeerde Staten en de ter visie legging van het O-PIP en het OTB zijn de milieueffecten van de optimalisaties niet berekend maar beoordeeld op basis van expert-judgement. Daaruit volgt dat de optimalisaties (overwegend) positieve milieueffecten hebben. De berekening van de milieueffecten zal voor zover nodig alsnog plaatsvinden vóór de vaststelling van het Tracébesluit, 1.1 Aanleiding De regio Holland Rijnland heeft een bijzonder karakter. Het gebied ligt ingeklemd tussen de sterk verstedelijkte Amsterdamse regio aan de noordzijde en de Haagse en Rotterdamse regio’s in het zuiden. Enkele kenmerken van de regio Holland Rijnland zijn: 400.000 inwoners; stedelijke kernen Leiden en Katwijk; landelijk gelegen kernen; sterke economische regio; grote variatie aan bedrijvigheid en werkgelegenheid; toenemende druk op de infrastructuur; schaarse ruimte in de regio om te kunnen wonen, werken en recreëren. De regio Holland Rijnland investeert de komende jaren in het behouden en versterken van haar positie in de Randstad, door ondermeer het verbeteren van de bereikbaarheid en groei van de woningvoorraad. Het nut en de noodzaak van de RijnlandRoute komen ook voort uit deze ruimtelijke ontwikkelingen die de komende jaren in deze regio gerealiseerd gaan worden. Zonder een RijnlandRoute leiden deze ontwikkelingen tot een toename van het verkeer op het bestaande wegennet, dat reeds onder druk staat. Daarnaast is voor de robuustheid van de infrastructuur in deze regio een goede oost-westverbinding onontbeerlijk. Deze twee elementen samen vormen de aanleiding voor de realisatie van de RijnlandRoute. In de volgende passages wordt hier nader op ingegaan. Een uitgebreidere beschouwing van deze problematiek is te vinden in het MER, dat als bijlage 1 bij deze Toelichting is opgenomen. Pagina 7 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Ruimtelijke ontwikkelingen in de regio leiden tot extra druk op de aanwezige infrastructuur In de komende jaren vinden in de regio Holland Rijnland diverse (grootschalige) ruimtelijke ontwikkelingen plaats. Zo wordt op het voormalige vliegkamp Valkenburg de woon/werk locatie Valkenburg ontwikkeld. Ook liggen twee projecten uit het Randstad Urgentieprogramma in deze regio. Dit betreft het Bio Science Park en de Greenport Duin- en Bollenstreek. Hierdoor wordt een omvangrijk ruimtelijk programma gerealiseerd dat zich voor een groot deel concentreert rondom de N206 tussen Katwijk, A44 en A4. Deze voorziene ruimtelijke ontwikkelingen leggen een extra druk op de N206 die nu al zwaar belast is. Het bedrijfsleven in de regio Holland Rijnland heeft de afgelopen jaren regelmatig aangegeven de huidige bereikbaarheidsituatie van het gebied zorgwekkend te vinden. De toename van congestie (files), waar nu reeds sprake van is, leidt er toe dat de ruimtelijk-economische ontwikkeling van de regio wordt geremd. Infrastructuur Holland Rijnland niet robuust Het (hoofd)wegennet in de regio Holland Rijnland is sterk noord-zuid georiënteerd. De A44 en de A4 zijn belangrijke (inter)nationale transportassen. Beide wegen verbinden Holland Rijnland met de regio Amsterdam in het noorden en de regio Den Haag in het zuiden. Binnen Holland Rijnland vormt de N206 de belangrijkste oost-westverbinding, maar deze blijft in kwaliteit beduidend achter bij de hoogwaardig vormgegeven noordzuidverbindingen A4 en A44. Als centrale oost-westverbinding in Holland Rijnland is de N206 zwaar belast. De N206 behoort tot één van de drukste wegen in de regio. Het gaat hierbij om de Ir. G. Tjalmaweg in Katwijk en de Plesmanlaan, Lelylaan, Churchilllaan en Europaweg in Leiden. De verkeersintensiteit gaat de capaciteit van het wegennet te boven. Als gevolg van deze hoge verkeersdruk kampt de N206 tussen Katwijk, A44 en A4 reeds in de huidige situatie op verschillende plaatsen met congestie. Dit leidt tot langere reistijden voor het verkeer en een verminderde bereikbaarheid van woon- en werklocaties met ook economische gevolgschade voor het bedrijfsleven. Een ander gevolg is dat verkeer als gevolg van de files andere routes neemt, die hier minder geschikt voor zijn (bijvoorbeeld qua verkeersveiligheid of de aanwezigheid van veel woningen). Dit wordt ook wel ‘sluipverkeer’ genoemd. Hierdoor staat langs verschillende wegen de leefbaarheid door verkeersonveiligheid, luchtverontreiniging en geluidsoverlast onder druk. Pagina 8 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Conclusie De ruimtelijke ontwikkelingen in combinatie met de huidige infrastructuur hebben tot gevolg dat de verkeersdruk en vertragingen verder toenemen en de bereikbaarheid onder druk komt te staan. Het robuuster maken van het wegennet in deze regio is dan ook zeer wenselijk. Dit kan het beste vormgegeven worden door een (deels nieuwe) oost-westverbinding, zodat bestaande routes ontlast worden, nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen een betere verkeerskundige ontsluiting krijgen en het ruimtelijk-economisch potentieel van de regio versterkt wordt. Deze nieuwe oost-westverbinding tussen Katwijk en de A4 bij Leiden is de RijnlandRoute. Hiervoor dient ook het hoofdwegennet (A44 en A4) meer capaciteit te krijgen. De hoofddoelstelling van de RijnlandRoute is het significant verbeteren van de oostwestverbinding voor het autoverkeer, het verbeteren van de leefbaarheid in de regio Holland Rijnland (en aangrenzende gemeenten) en het mogelijk maken van ruimtelijk-economische ontwikkelingen in deze regio. Daarnaast zijn de volgende subdoelen geformuleerd: de bereikbaarheid verbeteren van de Leidse regio en de Duin- en Bollenstreek; de doorstroming tussen Leiden en de kust verbeteren; het sluipverkeer in de oost-west relaties verminderen; het verbeteren van de robuustheid van het verkeerssysteem; de leefbaarheid op de bestaande oost-westverbinding (N206-Churchilllaan) verbeteren; het ontsluiten van de locatie Valkenburg; het verbeteren van de bereikbaarheid en ruimtelijk-economische ontwikkelingsmogelijkheden, zoals Bio Science Park in Leiden, Greenport Duinen Bollenstreek en ESA/ESTEC. Voor de realisatie van deze doelstellingen geldt als uitgangspunt dat de negatieve gevolgen van de maatregelen voor mens en milieu zoveel mogelijk moeten worden beperkt. 1.2 Historie van het project Het project RijnlandRoute kent een lange voorgeschiedenis. Al sinds de jaren veertig wordt er nagedacht over een snelle verbinding tussen de A4 en A44. In de jaren zestig heeft Rijkswaterstaat vergevorderde plannen voor de aanleg van de Rijksweg 11 – West. Ondanks dat deze rijksweg lange tijd opgenomen is geweest in het Rijkswegenplan wordt de weg uiteindelijk niet gerealiseerd. Eind jaren negentig krijgt het project een nieuwe impuls en is op initiatief van regionale bestuurders een verkenning gestart naar de toenemende congestie op de corridor Gouda – Alphen a/d Rijn – Leiden – Katwijk – Noordwijk. In 2002 komen de regionale bestuurders tot een afspraak om samen met Rijkswaterstaat twee studies te starten: 1. Een studie ten behoeve van de capaciteitsuitbreiding tussen de A4 en A44; 2. Een studie ten behoeve van de capaciteitsuitbreiding tussen de A44 (Transferium) en Katwijk. Beide studies zijn begin 2003 opgenomen in het Meerjarenprogramma Provinciale Infrastructuur (MPI) en zijn in 2004 vertaald in een door de Gedupeerde Staten van Zuid-Holland (GS) vastgestelde projectopdracht. Vanaf dat moment zijn de voornoemde twee studies samengebracht onder het project ‘RijnlandRoute’. Pagina 9 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting De projectopdracht resulteerde in 2005 in een verkenning naar een groot aantal alternatieven. Op basis van onder meer kosten, doelbereik en milieueffecten is in 2008 door Provinciale Staten van Zuid-Holland (PS) een voorkeurstracé vastgesteld: een tracé ten zuiden van Leiden 'N11-West', evenals een zogenaamd nulplus alternatief (opwaardering bestaande infrastructuur). Naar aanleiding van een bevolkingsinitiatief is in dezelfde vergadering een amendement aangenomen waarmee twee tracévarianten zijn toegevoegd aan het besluit: 1. Nulplusplus (Churchill Avenue); 2. Spoortracé. In december 2008 is de milieueffectrapportage(m.e.r.)-procedure gestart met de publicatie van de Startnotitie. Integrale Benadering Holland Rijnland (IBHR) In 2008 is ook gestart met de verkenning Integrale Benadering Holland Rijnland (IBHR) met als doel te komen tot een bestuurlijk gedragen voorkeursbesluit over een pakket maatregelen en doelen, bestaande uit de RijnlandRoute in samenhang met andere ruimtelijke en economische ontwikkelingen. De IBHR was als één project opgenomen in het projectenboek Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT). Het Rijk was trekker van de eerste stap in het proces – de verkenning – waarin de provincie en de regio Holland Rijnland participeerden. Voor wat betreft de RijnlandRoute zijn drie varianten onderzocht, waarvan ‘Zoeken naar Balans’ uiteindelijk op 29 oktober 2009 tijdens het bestuurlijk overleg MIRT is gekozen als voorkeursvariant. Deze voorkeursvariant is toegevoegd aan de m.e.r.procedure. Met de afronding van de Verkenning Integrale Benadering Holland Rijnland is de verantwoordelijkheid voor het project bij de provincie Zuid-Holland komen te liggen. MER in twee fasen Omdat onderzoek naar alle details van alle alternatieven en varianten bijzonder veel tijd en geld zou kosten is voor een fasering gekozen. Doel van de m.e.r. 1e fase was om het aantal alternatieven en varianten te trechteren. Het milieueffectrapport (MER) 1e fase is in 2010 door PS vastgesteld waarbij tevens het aantal nader te onderzoeken alternatieven / varianten voor het MER 2e fase is bepaald. Naar aanleiding van een tussentijds advies in 2011 door de commissie voor de m.e.r. wordt het MER 2e fase op onderdelen aangepast en uitgebreid. Daarnaast wordt een gewijzigd ontwerp van het alternatief Churchill Avenue meegenomen. Het aangepast MER 2e fase (MER 2e fase 2.0) is in april 2012 opgeleverd. De alternatieven ‘Zoeken naar Balans’ en ‘Churchill Avenue’ komen als meest kansrijke tracés naar voren. In juni 2012 stellen PS het voorkeurstracé ‘Zoeken naar Balans’1 vast. De hoofdargumenten daarvoor zijn: Betere doorstroming en bereikbaarheid in de regio Holland Rijnland; Het tracéalternatief is toekomstvast in 2030. Dit is bij Churchill Avenue niet het geval; Zoeken naar Balans is te optimaliseren binnen het beschikbare budget. Churchill Avenue kent een dekkingstekort van € 229 miljoen, zelfs als het extra 1 Het betreft hier de uitvoeringsvariant ‘Zoeken naar Balans Optimaal’. Deze variant is ontstaan naar aanleiding van optimalisaties die doorgevoerd konden worden als gevolg van een extra bijdrage van € 100 miljoen uit het hoofdlijnenakkoord 2011-2015 van GS. Pagina 10 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting inpassingsbudget uit het hoofdlijnenakkoord 2011-2015 voor dit alternatief beschikbaar zou zijn; De maatschappelijke baten zijn bijna twee keer zo hoog als de kosten (een factor 1,9). Bij Churchill Avenue is dit 1,3; Er is bij Zoeken naar Balans, in tegenstelling tot Churchill Avenue, geen discussie over interpretatie van de tunnelwet. Daarmee is duidelijk dat Zoeken naar Balans in principe vergunbaar is; Dankzij Zoeken naar Balans komen er rond Leiden twee aansluitingen op het hoofdwegennet bij. Dit zorgt ervoor dat het oost-westverkeer beter over de knooppunten langs de A4 en A44 wordt verdeeld. Het MER 2e fase 2.0 lag vanaf 11 juli 2012 samen met het voorontwerp Inpassingsplan ter visie. De Nota van Antwoord MER en voorontwerp Inpassingsplan is opgenomen in bijlage 2. Na de besluitvorming over het voorkeurstracé is invulling gegeven aan verschillende moties. Hierbij zijn ook moties van de direct betrokken gemeenten betrokken, alsook de inspraakreacties / zienswijzen die zijn ontvangen naar aanleiding van het voorontwerp Inpassingsplan en het MER 2e fase 2.0. Aanvulling op het MER Op verzoek van de Commissie voor de m.e.r. heeft de provincie nog een aantal zaken aangevuld ten aanzien van het MER 2e fase 2.0. Het gaat onder meer om gehanteerde uitgangspunten en de ontsluiting bij het Bio Science Park. Na deze laatste aanvulling op het MER 2e fase 2.0 presenteert de Commissie voor de m.e.r. op 29 november 2012 haar definitieve toetsingsadvies. De Commissie is van oordeel dat het MER 2e fase en aanvulling samen voldoende informatie bevatten om het milieubelang volwaardig mee te wegen bij de besluitvorming over het Inpassingsplan RijnlandRoute. De Commissie is op de hoogte van de nadere uitwerking van het voorkeurstracé, die is gestart na besluitvorming in PS. Zij refereert daar aan in haar definitieve toetsingsadvies. In het toetsingsadvies zijn door de Commissie voor de m.e.r. nog enkele adviezen gegeven voor het vervolgtraject. Deze adviezen hebben betrekking op stikstofdepositie, gezondheid, externe veiligheid en landschap en cultuurhistorie. Ten aanzien van effecten ten gevolge van stikstofdepositie adviseert de Commissie aan de Provincie om een werkwijze te ontwikkelen waarmee – naast de ecologische monitoring – bijgehouden kan worden welke ruimte er eventueel zou zijn voor nieuwe ontwikkelingen. Door de provincie is hiermee, mede naar aanleiding van de uitspraak van de Raad van State inzake de vergunning verlening aan de kolencentrales op de Maasvlakte, intussen een start gemaakt. Door de Commissie wordt vervolgens geadviseerd bij de vervolgbesluitvorming aandacht te besteden aan gezondheid, mede in relatie tot de mogelijke mitigerende maatregelen. In de onderzoeken voor de planologische procedure zijn voor de verschillende gezondheidsthema’s (geluid, luchtkwaliteit en externe veiligheid) uitgebreide onderzoeken uitgevoerd en zijn maatregelen opgenomen waardoor aan de relevante wet –en regelgeving wordt voldaan. Voor externe veiligheid adviseert de Commissie bij verdere besluitvorming uit te gaan van de meest recente getallen. Door de provincie is het onderzoek externe veiligheid herzien, waarbij is uitgegaan van de meest recente transportcijfers. Pagina 11 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Ten aanzien van landschap en cultuurhistorie adviseert de Commissie bij de nadere detaillering van het ontwerp aan de historische en landschappelijke inpassing nadrukkelijk aandacht te besteden. Voor de plannen is een inpassingsvisie/landschapsplan opgesteld waarin behoud en versterking van landschappelijke en historische waarden en de inpassing van de weg uitgebreid aan de orde komen. De uitwerking van het voorkeurstracé heeft uiteindelijk geleid tot een nader ingepast ontwerp van de RijnlandRoute. Het meest opvallend is een geboorde tunnel ter hoogte van Voorschoten. Het nieuwe ontwerp van de RijnlandRoute is op 26 juni 2013 door PS geformaliseerd aan de hand van het rapport ‘RijnlandRoute nadere uitwerking’. Een aantal moties is tijdens deze vergadering aangenomen, waarin GS zijn verzocht op een aantal locaties (onder meer tracédeel Katwijk en Oostvlietpolder) te zoeken naar verdere inpassingsmaatregelen. Sinds juni 2013 zijn verdere optimalisaties doorgevoerd om de impact op de omgeving te verkleinen. Deze zijn niet van dien aard dat aparte besluitvorming hierover noodzakelijk is. Wel maken deze en eerdere optimalisaties deel uit van de MER-verantwoording waarvoor een analyse is opgenomen in paragraaf 1.5 van dit OTB. 1.3 Provinciaal Inpassingsplan en Tracébesluit Met de afronding van de Verkenning Integrale Benadering Holland Rijnland is de verantwoordelijkheid voor het project bij de provincie Zuid-Holland komen te liggen en draagt de provincie ook zorg voor de bestuurlijke verankering van het draagvlak voor deze projecten in de regio Holland Rijnland. Het ministerie van IenM is betrokken als subsidieverstrekker en als netwerkbeheerder vanwege de relatie van de RijnlandRoute met de A4 en de A44. Gezien het feit dat uitbreiding van en aansluitingen op het Hoofdwegennet onderdeel uitmaken van het project RijnlandRoute en deze Tracéwetplichtig zijn is het project RijnlandRoute opgesplitst in een Inpassingsplan voor de provinciale delen, een TB voor de A44 en een TB voor de A4. De gebieden van het Inpassingsplan en de twee TB's zijn globaal in de figuur 1.1 weergegeven. De grenzen van het TB en het Inpassingsplan sluiten op elkaar aan. Pagina 12 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Figuur 1.1: Gebieden Inpassingsplan (blauw) en TB's A4 en A44 (groen) 1.4 Standpunt Voor de Tracébesluiten die nodig zijn voor de RijnlandRoute hoeft op grond van het overgangsrecht bij de Tracéwet geen Startbeslissing te worden genomen2. 1.5 Analyse van het ontwerp in relatie tot het MER De provincie heeft een analyse gemaakt van de milieueffecten van het geoptimaliseerde ontwerp van de RijnlandRoute in relatie tot de in het MER beschreven verkeers- en milieueffecten. Zie bijlage 3 bij deze toelichting. Door de doorgevoerde optimalisaties wijken de milieueffecten lokaal deels af van de in het MER 2e fase RLR onderzochte effecten. In alle gevallen betreft het een verbetering van de in het MER voorspelde milieusituatie, danwel zijn de effecten per saldo gelijkwaardig te beoordelen met de in het MER 2e fase beschreven effecten. Omdat het vooral lokale effecten betreft verandert de onderlinge vergelijking van de alternatieven zoals in het MER 2e fase beschreven niet wezenlijk. Een aanvulling op het MER 2e fase RLR is dan ook niet nodig. Ter onderbouwing van het voorliggende OTB zijn alle milieueffecten opnieuw bepaald op basis van de meest actuele ontwerpinzichten. Daarmee is alle milieu-informatie, die nodig is om het milieubelang goed mee te kunnen wegen in het besluit, aanwezig. 2 Besluit van de Minister van Infrastructuur en Milieu, 13 december 2012, nr. IEN/BSK-2012/242707 Pagina 13 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting 1.6 Wettelijk kader De provincie Zuid-Holland is initiatiefnemer van het project RijnlandRoute. De minister van Infrastructuur en Milieu is op grond van de Tracéwet het bevoegd gezag voor de delen A4 en A44 van de RijnlandRoute. Dit betekent dat de minister het Tracébesluit neemt. Rijkswaterstaat voert het project voor de minister uit. Omdat het project zowel consequenties heeft voor het rijk en de provincie, werken zij nauw samen in een gezamenlijke projectorganisatie. Voor het Inpassingsplan is de provincie Zuid-Holland het bevoegd gezag. Het wettelijk kader voor het Tracébesluit wordt gevormd door de Tracéwet (Tw) en de Crisis- en herstelwet (Chw). Deze wettelijke kaders worden hieronder verder besproken. Tracéwet Voor besluitvorming over aanpassingen van het Rijkshoofdwegennet is de Tw van toepassing. Deze wet geeft de procedures aan die gevolgd moeten worden bij de besluitvorming over de aanleg of reconstructie van de hoofdinfrastructuur. De Tw is op 1 januari 2012 gewijzigd. De bij deze wijziging opgenomen nieuwe regels die gaan over de fase van verkenning, die aan de terinzagelegging van een Ontwerp-Tracébesluit voorafgaat, zijn op dit project niet van toepassing. De reden hiervan is dat voor dit project de fase van verkenning al voor de wijziging van Tw was afgerond3. Crisis- en herstelwet Het project A44 - RijnlandRoute is opgenomen in de Crisis- en herstelwet (Chw). De Chw heeft onder meer tot doel om de bestuursrechtelijke procedures voor specifieke plannen en besluiten te stroomlijnen en te versnellen. De Chw is op het (definitieve) TB van toepassing dat wordt genomen na het Ontwerp- Tracébesluit. De Chw heeft vooral consequenties voor de fase van beroep die mogelijk volgt nadat het Tracébesluit is genomen. Zo dienen belanghebbenden in hun beroepschrift gericht tegen dat besluit aan te geven welke bezwaren zij daartegen hebben. Het beroep wordt door de bestuursrechter niet-ontvankelijk verklaard als de beroepsgronden niet binnen de beroepstermijn van zes weken zijn ingediend. Tevens is het zo dat na afloop van de beroepstermijn de beroepsgronden niet meer kunnen worden aangevuld. De Chw brengt verder met zich mee dat de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State binnen zes maanden, na afloop van de beroepstermijn, uitspraak moet doen op eventueel tegen het Tracébesluit ingediende beroepschriften. 1.7 Relatie met andere projecten HOV-net Zuid-Holland Noord De provincie Zuid-Holland is voornemens het Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV) netwerk van Zuid-Holland Noord uit te breiden (voorheen deels bekend als de RijnGouwelijn). Tot de scope van het HOV-net behoort onder andere een HOV buscorridor Leiden Centraal - Katwijk - Noordwijk, welke beoogd is langs de Ir. G. 3 In het Besluit aanwijzing projecten ex artikel III lid 2, wet van 1 december 2011 tot wijziging van de Tracéwet met het oog op versnelling en verbetering besluitvorming infrastructurele projecten (Staatscourant 17 december 2012, nr. 25926) is het project Integrale benadering Holland – Rijnland (Rijnlandroute) aangewezen. Pagina 14 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Tjalmaweg en de Plesmanlaan. Dit plan moet nog concreet vorm krijgen. In het TB A44 RijnlandRoute wordt dit in ruimtelijke zin niet onmogelijk gemaakt. (O)TB Verbreding A4 Vlietland - N14 Gelijktijdig met de voorbereiding van het ontwerp Inpassingsplan voor de Rijnlandroute en de OTB's voor de A4 en de A44 wordt het Tracébesluit voor de verbreding van de A4 tussen het nieuw aan te leggen knooppunt Vlietland van de RijnlandRoute en de aansluiting op de N14 bij Leidschendam voorbereid. De A4 heeft hier nu 2x3 rijstroken, wat gewijzigd dient te worden naar 2x4 rijstroken. Voor de extra rijstroken is reeds ruimte beschikbaar in de middenberm. . Het OTB A4 Vlietland-N14 wordt in de zomer van 2014 ter visie gelegd. 1.8 Leeswijzer Toelichting In hoofdstuk 2 worden de uitgangspunten en infrastructurele maatregelen beschreven. Hoofdstuk 3 gaat in op verkeer en de maatregelen ter bevordering van de verkeersveiligheid. In de hoofdstukken 4 tot en met 8 wordt vervolgens ingegaan op de uitgangspunten en maatregelen die ten grondslag liggen aan en behoren bij de inpassing van de A44 in zijn omgeving. Hierbij gaat het in hoofdstuk 4 over geluidhinder, luchtkwaliteit en externe veiligheid, in hoofdstuk 5 over natuur, in hoofdstuk 6 over landschap, archeologie en cultuurhistorie, in hoofdstuk 7 over bodem en water en in hoofdstuk 8 over tunnelveiligheid. In hoofdstuk 9 wordt de verdere procedure behandeld. Na hoofdstuk 9 volgt een begrippenlijst en een verklaring van de afkortingen. Pagina 15 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting 2 Uitgangspunten en beschrijving maatregelen In dit hoofdstuk wordt het project RijnlandRoute beschreven. Paragraaf 2.1 beschrijft het totale project RijnlandRoute. De bestaande situatie van de A44 staat beschreven in paragraaf 2.2. Vervolgens wordt in de paragrafen 2.3 tot en met 2.12 ingegaan op de toekomstige situatie van de A44. 2.1 Projectomschrijving RijnlandRoute Het project RijnlandRoute is een samenstelling van diverse ingrepen aan bestaande infrastructuur en de aanleg van nieuwe infrastructuur. Onderstaand wordt het project RijnlandRoute omschreven aan de hand van de tracédelen. Katwijk – A44 De N206 (Ir. G. Tjalmaweg) wordt op het bestaande tracé, tussen de aansluiting met de Wassenaarseweg (N441) en de aansluiting Leiden-West, uitgebreid naar 2x2 rijstroken. Op dit tracé krijgt de RijnlandRoute twee nieuwe aansluitingen op het onderliggend wegennet, genaamd Valkenburg I en Valkenburg II. Valkenburg I ligt ter hoogte van de Cohortedreef, Valkenburg II ligt ter hoogte van de Torenvlietslaan. De bestaande Torenvlietbrug wordt gebruikt voor het verkeer in westelijke richting. Aan de zuidzijde komt er een brug naast voor het verkeer in oostelijke richting en aan noordelijke zijde komt een nieuwe fietsbrug. Ter plaatse van de aansluiting Leiden-West (aansluiting op de A44) gaat de Tjalmaweg (N206) over in de Plesmanlaan. A44 Zowel richting Den Haag als richting Amsterdam komen er tussen de aansluiting Leiden-West en het nieuw aan te leggen knooppunt Maaldrift twee rijstroken bij. Als gevolg van de verbreding van de A44 wordt de brug over de Oude Rijn eveneens verbreed door middel van een nieuwe brug. De aansluiting Leiden-West wordt op diverse delen geoptimaliseerd, met onder andere extra afritten. Uitgangspunt is dat linksafbewegingen die de doorstroming beperken, zoveel mogelijk worden vermeden. Naast de aanpassing van de aansluiting Leiden-West, komt op de A44 een nieuw knooppunt nabij Maaldrift, die de A44 op de nieuwe verbinding naar de A4 aansluit. Het nieuwe knooppunt Maaldrift wordt gecombineerd met de aanpassing van de aansluiting Leiden-Zuid. Tussen het knooppunt Maaldrift en de aansluiting LeidenWest worden weefvakken gerealiseerd. Nieuwe verbinding A44 – A4 Na knooppunt Maaldrift krijgt de RijnlandRoute een halfverdiepte ligging. De RijnlandRoute kruist in de Stevenshofpolder een tweetal watergangen, de Veenwatering en Dobbewatering. Ter plaatse van de Veenwatering wordt een aquaduct gerealiseerd. Ten westen van de Dobbewatering ligt het begin van de RijnlandRoute in een geboorde tunnel. Na het Rijn-Schiekanaal komt de RijnlandRoute weer op maaiveldhoogte. Pagina 16 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting A4 De nieuwe verbinding vanaf de A44 sluit met een volledig knooppunt, het knooppunt Vlietland, aan op een verlengde parallelstructuur langs de A4. De aansluiting Zoeterwoude-Dorp (N206 / Europaweg) wordt aangepast, waarbij de toe- en afrit naar/ vanuit noordelijke richting voorzien worden van twee rijstroken. Tussen knooppunt Vlietland en de aansluiting Zoeterwoude-Dorp wordt de parallelstructuur voorzien van weefvakken. Europaweg - Lammenschansplein Om een goede verkeersafwikkeling tussen de Voorschoterweg en de A4 te kunnen bewerkstelligen vindt een opwaardering plaats van de Europaweg. De bestaande Europaweg wordt voorzien van 2x2 rijstroken. Ook wordt het kruispunt met de Lammenschansweg aangepast en de brug over het Rijn-Schiekanaal verbreed en verhoogd. Overige maatregelen Met de RijnlandRoute worden bestaande waterwegen en langzaamverkeerroutes doorsneden. In overleg met de betrokken gemeenten, het hoogheemraadschap en omwonenden is onderzocht op welke wijze deze structuren ingepast kunnen worden. Ook zijn ten aanzien van geluid, natuur en water de effecten onderzocht. Zo worden natuurwaarden aangetast door de realisatie van de RijnlandRoute. Ook vindt er een toename plaats van het verhard oppervlak. Maatregelen zijn bepaald om negatieve effecten te mitigeren of compenseren. In het Inpassingsplan en de TB's A4 en A44 zijn de uitkomsten verwerkt. 2.2 Huidige situatie A44 De A44 tussen Leiden en Maaldrift bestaat nu uit twee rijbanen met twee rijstroken. Op de A44 geldt een toegestane snelheid van 120 km/h. De aansluiting Leiden-West bestaat aan de westzijde uit een kwart klaverblad en aan de oostzijde uit een halve Haarlemmermeer aansluiting. Bij deze aansluiting sluit de A44 op de Ir. G. Tjalmaweg en de Plesmanlaan (N206) aan. Ten hoogte van de aansluiting ligt langs de Ir. G. Tjalmaweg en de Plesmanlaan een busbaan. Aan de zuidwestelijke zijde van de aansluiting ligt een transferium en een fast-food restaurant. Ten noorden van de aansluiting Leiden-West zijn weefvakken aanwezig ten behoeve van de aansluiting Leiden-West en de aansluiting Oegstgeest. De A44 bevat ter hoogte van de Oude Rijn, Rhijnhofweg en Voorschoterweg één brug voor het verkeer in beide richtingen op de A44 en een busbaan. Ter hoogte van de Ommedijkseweg ligt de aansluiting Leiden-Zuid. Dit betreft een halve aansluiting met een afrit voor het verkeer vanuit Den Haag en toerit voor het verkeer richting Den Haag. Pagina 17 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting 2.3 Ontwerpuitgangspunten Wettelijk kader en beleid Bij het ontwerpen van autosnelwegen gelden verschillende eisen en richtlijnen: De belangrijkste zijn: ontwerpen van de autosnelwegen, knooppunten en aansluitingen zijn gebaseerd op de NOA (Nieuwe Ontwerp Richtlijnen Autosnelweg); ontwerpen en aanpassingen aan niet-autosnelwegen vinden plaats conform het Handboek Wegontwerp;Veiligheidsrichtlijn deel C. Het ontwerp is verder gebaseerd op: technische eisen vanuit wet- en regelgeving aangevuld met eisen en wensen van de verschillende (overheid) diensten; eisen en wensen zoals deze voortkomen uit de in het kader van dit Tracébesluit verrichte deelonderzoeken. 2.4 Tracébeschrijving De A44 heeft de functie van een nationale stroomweg en is ontworpen als een autosnelweg. De lengte van dit tracédeel is circa 3,5 km. Uitgangspunt voor het wegontwerp is de NOA. De A44 is vormgegeven als autosnelweg. De ontwerpsnelheid is 120 km/u. 2.4.1 Ontwerpdwangpunten Bij het ontwerpen is naast de hierboven genoemde eisen rekening gehouden met verschillende fysieke ‘dwangpunten’. Het betreft: Aansluiting Leiden-West Gezien de stedelijke bebouwing die in de loop der jaren is gerealiseerd in de directe omgeving van deze aansluiting is er beperkt ruimte voor aanpassing en uitbreiding van de aansluiting. Aansluiting Leiden-Zuid Ook ter plaatste van de afrit Leiden-Zuid is sprake van beperkte ruimte voor de inpassing. De beschikbare ruimte is nu maximaal benut door zo dicht als mogelijk langs de bestaande bebouwing te gaan en een verticale grondkerende constructie aan te brengen. Knooppunt Maaldrift Het knooppunt Maaldrift is gelegen in een waardevol open landschap en daarmee nog één van de weinige gebieden in Nederland waar sprake is van een directe (zicht)relatie tussen het duinenlandschap en het polderlandschap. Derhalve is hier gekozen voor een verdiepte ligging, onder maaiveld. 2.4.2 Horizontaal alignement Onder het horizontaal alignement wordt het bovenaanzicht van de rijksweg in het terrein verstaan. Van noord naar zuid bestaat het plangebied uit de aan te passen aansluiting LeidenWest, de te verdubbelen brug over de Oude Rijn, de aan te passen aansluiting Leiden-Zuid en het nieuw te realiseren knooppunt Maaldrift. Pagina 18 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Ten noorden van de aansluiting Leiden-West wordt de A44 binnen het bestaande profiel middels aanpassing van de markering iets verschoven naar het westen, zodat na de aansluiting Leiden-West wordt aangesloten op de wegverbreding. De aansluiting Leiden-West wordt gereconstrueerd. Door de toevoeging van extra afritten hoeft verkeer vanaf de A44 bij aankomst op de Ir. G. Tjalmaweg niet meer linksaf te staan, waardoor de capaciteit van de aansluiting verhoogd wordt. Op de westelijke rijbaan is dit vormgegeven door eerst een uitvoegstrook voor verkeer richting Katwijk te maken en vervolgens een tweede uitvoegstrook voor het verkeer richting Leiden. Het ontwerp kan als gevolg hiervan ook compacter worden vormgegeven dan in de bestaande situatie. Op de oostelijke rijbaan voegen vanuit het weefvak de twee rechter rijstroken gezamenlijk uit, waarna deze splitsen in een rijstrook richting Leiden (rechts) en een rijstrook richting Katwijk (links). In onderstaande figuur is de aanpassing ten opzichte van de huidige situatie schematisch gevisualiseerd. Figuur 2.1 Vormgeving aansluiting Leiden-West Van de aansluiting Leiden-West tot en met knooppunt Maaldrift volgt de RijnlandRoute het bestaande tracé van de A44. Tussen de aansluiting Leiden-West en het knooppunt Maaldrift komen dubbelstrooks weefvakken, waarmee per rijrichting 2+2 rijstroken beschikbaar komen. Ten behoeve van de inpassing van de weefvakken wordt de A44 verbreed inclusief een nieuwe brug over de Oude Rijn aan de westzijde. De bestaande busbrug op die locatie wordt verwijderd. De aansluiting Leiden-Zuid blijft gehandhaafd voor verkeer van en naar de RijnlandRoute (A4). Verkeer met als bestemming de A44 kan via de Ommedijkseweg naar de eerstvolgende aansluiting op de A44 rijden of via de Plesmanlaan en vervolgens via knooppunt Leiden-West naar de A44. Het knooppunt Maaldrift is vormgegeven als een zogeheten trompetoplossing. Pagina 19 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Figuur 2.2 Principe van de trompetoplossing Dit is een ongelijkvloers knooppunt tussen een doorgaande autosnelweg en een begin/eindpunt van een snelweg. Deze oplossing maakt het mogelijk om ten zuiden van het knooppunt ook een ecologische verbindingszone in te passen. 2.4.3 Verticaal alignement Onder het verticaal alignement wordt het zijaanzicht van de rijksweg - de hoogteligging - verstaan. De A44 volgt de hoogteligging van het bestaande tracé. Er zijn geen wijzigingen in het verticaal alignement voorzien. De A44 is ter hoogte van de aansluiting Leiden-West gelegen op een grondtalud en kruist de Ir. G. Tjalmaweg bovenlangs. Vervolgens daalt de weg naar het maaiveld. In het knooppunt Maaldrift kruisen de verbindingswegen van en naar de RijnlandRoute de A44 onderlangs. Aansluiting Leiden-Zuid Het verticaal alignement bij de afrit Leiden-Zuid staat onder druk als gevolg van ruimtegebrek. De beschikbare ruimte is maximaal benut door zo dicht als mogelijk langs de bestaande bebouwing te gaan en een verticale grondkerende constructie aan te brengen. Aansluiting Leiden-West Vanaf de aansluiting Leiden-West in zuidelijke richting is een relatief kort wegvak beschikbaar, dat bovendien omhoog naar de brug over de Oude Rijn gaat. Er dient rekening mee gehouden te worden dat verkeer vanaf de aansluiting Knoop LeidenWest met relatief lage snelheid aan komt rijden. Brug over de Oude Rijn Uitgangspunt bij het OTB is dat over de Oude Rijn een nieuwe vaste brug wordt gerealiseerd met dezelfde hoogte als de bestaande brug. Knooppunt Maaldrift Om de openheid van het landschap te behouden is ervoor gekozen om de verbindingswegen van en naar de RijnlandRoute verdiept aan te leggen. De hoogteligging van de A44 blijft gelijk aan de huidige situatie. Pagina 20 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Aquaduct Veenwatering De Rijnlandroute blijft ten oosten van knooppunt Maaldrift verdiept, waarbij de Veenwatering onderlangs wordt gekruist. 2.5 Kunstwerken Als gevolg van de wegverbreding van de A44 wordt een aantal nieuwe kunstwerken gerealiseerd. Daarnaast vindt een aantal aanpassingen plaats aan bestaande kunstwerken. Deze zijn opgenomen in de onderstaande tabel. Nieuwe aanleg van ecoduikers wordt in hoofdstukken 5 beschreven als mitigerende maatregel. Tabel 2.1: Overzicht nieuwe c.q. aan te passen kunstwerken Nr Maatregel en kunstwerk Toelichting 1 Verbreding bestaand kunstwerk in Het bestaande viaduct over de Verlengde Wassenaarseweg de westelijk rijbaan van de A44 over wordt in westelijke richting verbreed in verband met de de Verlengde Wassenaarseweg (km verschuiving van de A44 ten behoeve van de inpassing van de 17,3) afrit A44 zuid (Wassenaar) – Ir. G. Tjalmaweg (Katwijk). Nieuw kunstwerk in de westelijke Het bestaande viaduct over de Niels Bohrweg wordt vervangen rijbaan van de A44 en de afrit en verbreed in verband met de verschuiving van de A44 ten richting Katwijk over de Niels behoeve van de inpassing van de afrit A44 zuid (Wassenaar) – Bohrweg (km 17,5) Ir. G. Tjalmaweg (Katwijk). Nieuw kunstwerk in de westelijke Het bestaande viaduct over de Ir. G. Tjalmaweg wordt in rijbaan van de A44 over de westelijke richting verbreed in verband met de verschuiving Ingenieur G. Tjalmaweg / van de A44 ten behoeve van de inpassing van de afrit A44 zuid Plesmanlaan (km 17,9) (Wassenaar) – Ir. G. Tjalmaweg (Katwijk). Nieuw kunstwerk in de westelijke De bestaande bruggen in de A44 over de Oude Rijn blijven rijbaan van de A44 over de gehandhaafd voor het verkeer in noordelijke richting op de Rhijnhofweg, de Oude Rijn en de parallelbaan (oostelijke brug) en hoofdrijbaan (westelijke Voorschoterweg. Ten behoeve van brug). 2 3 4 de realisatie van dit kunstwerk wordt de bestaande busbrug over de Voor verkeer op de A44 in zuidelijke richting (Oegstgeest – Oude Rijn gesloopt (km 18,4) Wassenaar) wordt een nieuwe brug over de Oude Rijn gerealiseerd. De brug biedt ruimte aan één rijbaan met 4 versmalde rijstroken (3,30 meter) plus een vluchtstrook. De nieuwe brug is nodig om de weefvakken op de A44 tussen aansluiting Knoop Leiden-West en knooppunt Maaldrift in te kunnen passen. De bestaande busbrug over de Oude Rijn zal worden gesloopt ten behoeve van de inpassing van de verbreding van de A44. 5 Nieuw kunstwerk in de A44 Het bestaande viaduct over de Ommedijkseweg wordt (oostelijke en westelijke rijbaan) vervangen door een breder kunstwerk ten behoeve van de over de Ommedijkseweg (km 18,7) inpassing van de weefvakken op de A44 tussen aansluiting Knoop Leiden-West en knooppunt Maaldrift. Op grond van de leeftijd van het bestaande kunstwerk is er van uit gegaan dat deze niet gehandhaafd kan blijven en derhalve vervangen dient te worden. 6 Nieuw kunstwerk in de A44 over de Ten behoeve van de kruising van de verbindingsweg van de verbindingswegen tussen de A44 en A44 (vanuit Leiden) naar de RijnlandRoute en de de RijnlandRoute (km 19,7) verbindingsweg van de RijnlandRoute naar de A44 (richting Den Haag) wordt een nieuw kunstwerk over de A44 gerealiseerd. Pagina 21 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Nr Maatregel en kunstwerk Toelichting 7 Verdiepte ligging van de Om geluidshinder en visuele hinder voor omwonenden zoveel verbindingswegen tussen de A44 en mogelijk te beperken wordt het nieuwe tracé van de de RijnlandRoute met een diepste RijnlandRoute tussen A44 en A4 in een verdiepte constructie wegdekhoogte van maximaal - 7,8 gelegd, waarbij de rijbanen tenminste 4.00 meter onder meter N.A.P. (km 19,5 – km 19,8) maaiveld liggen, zodat passerend (vracht)verkeer niet gezien wordt. De verbindingswegen A44 noord (Oegstgeest) – RijnlandRoute (A4) en RijnlandRoute (A4) – A44 zuid (Wassenaar) worden dan ook onder de A44 doorgevoerd, zodat aangesloten kan worden op het aansluitende nieuwe tracé van de RijnlandRoute onder het aquaduct onder de Veenwatering 8 Nieuw kunstwerk (fietsbrug) over de Voor het in stand houden van de fietsverbinding tussen de verbindingswegen tussen de A44 en woonwijk Stevenshof (Charlotte Köhlerpad) en het zuidelijk de RijnlandRoute t.b.v. de passage gelegen buitengebied wordt voorzien in een viaduct over het van het fietspad tussen de nieuwe tracé van de RijnlandRoute, juist ten westen van de Rijksstraatweg en het Charlotte Veenwatering. Köhlerpad (km 19,7) 9 Aquaduct: kunstwerk over de De Veenwatering wordt gekruist met een aquaduct, waarbij verbindingswegen van en naar de een waterdiepte van 1,50 meter wordt aangehouden en de RijnlandRoute t.b.v. de passage van bestaande breedte op de waterlijn (17 meter). de watergang Veenwatering (km 19,7) Uitgangspunt voor dit Tracébesluit is dat alle kunstwerken bij de uitwerking aansluiten bij het karakter van de omgeving, doch functioneel en herkenbaar zijn ontworpen. Het overheidsbeleid is er op gericht om zoveel mogelijk gebruik te maken van de innovatieve kracht van de markt en derhalve te streven naar oplossingsvrije aanbestedingen. Dit betekent dat de in het kader van het Tracébesluit opgenomen (constructieve) uitwerking van de kunstwerken niet automatisch voorgeschreven hoeft te gaan worden. De oplossingen van de toekomstige aannemers moeten wel voldoen aan de in de het Tracébesluit benoemde uitgangspunten en eisen ten aanzien van de vormgeving. 2.6 Maatregelen met betrekking tot onderliggende infrastructuur Als gevolg van de aanpassing van de A44 moeten verschillende bestaande wegen en fietspaden worden aangepast. In veruit de meeste gevallen gaat het hierbij om kleine aanpassingen waarbij bijvoorbeeld een weg over korte afstand enkele meters wordt verlegd. Het gaat om de in tabel 2.2 opgenomen verbindingen. Tabel 2.2: Overzicht nieuwe c.q. aan te passen onderliggende infrastructuur Nr. Maatregel Locatie (km) Reden 1 Aanleg fietsverbinding tussen Niels km 17,5 Nieuwe fietsverbinding i.v.m. vervallen Bohrweg en infrastructuur Nieuw huidige fietsverbinding langs Ir. G. Rhijngeest Tjalmaweg en Plesmanlaan ter hoogte van de aansluiting Leiden-Zuid 2 Aanpassing (fiets)verbinding tussen km 18,5 - km Behoud bestaande verbinding. de Voorschoterweg en de 18,6 Het bestaande fietspad tussen Pagina 22 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Ommedijkseweg. Het eerste deel Ommedijkseweg en Voorschoterweg aan van het fietspad dient tevens ter de westzijde van de A44 wordt ontsluiting van het perceel aan de verschoven, ten behoeve van de westzijde. verbreding van de brug over de Oude Rijn. 3* Aanpassing verbinding km 18,7 - km Behoud bestaande verbinding Ommedijkseweg - Rijksstraatweg 20,1 De Ommedijkseweg en het parallel (westzijde A44) lopende fietspad worden ter hoogte van knooppunt Maaldrift omgelegd, zo kort mogelijk om de verbindingswegen heen 4 5 Aanpassing fietsverbinding km 19,1 - km Ommedijkseweg - Oude Trambaan 19,7 Behoud bestaande verbinding Aanpassing/ aanleg (fiets)verbinding km 19,5 - km Behoud/ aanpassing bestaande Rijksstraatweg (oostzijde A44) - 20,3 (fiets)verbinding Aanleg perceelontsluitingsweg vanaf km 20,1 - km Perceelontsluiting de Nieuwe weg 20,3 Charlotte Köhlerpad (tussen 19,5 en 20,0 fietspad) 6 * In het kader van de verdere uitwerking van de bouwfasering van het nieuwe viaduct van de A44 over de Ommedijkseweg kan niet worden uitgesloten dat er sprake zal zijn van een verdere uitbuiging van de Ommedijkseweg ter hoogte van km 18,7- km 18,9. Dit heeft zeer mogelijk verdergaande consequenties op het ruimtebeslag. Dit zal in het kader van het Tracébesluit verder onderzocht worden. 2.7 Dienstwegen en calamiteitenroute Ten behoeve van het beheer en onderhoud wordt langs de verdiepte ligging tussen het knooppunt Maaldrift en de boortunnel aan weerszijden voorzien in een inspectiepad op maaiveldniveau. In het geval van een calamiteit en wanneer een gestrande automobilist vanuit de verdiepte ligging op maaiveldniveau is gekomen, dan dient deze zichzelf in veiligheid te kunnen brengen door van de verdiepte ligging weg te gaan. Voor de opvang, verzorging en eventueel het vervoeren van deze mensen dient de locatie ook bereikbaar te zijn voor de hulpdiensten, weginspecteurs en gemeente(n), bijvoorbeeld door middel van bestaande of nieuw aan te leggen fietspaden danwel (half) verharde schouw- of toegangspaden. Met de realisatie van het inspectiepad kan hierin worden voorzien. 2.8 Verlichting, bewegwijzering en verkeerssignalering Een autosnelweg met een belasting van meer dan 1500 voertuigen per rijstrook per uur in de spits dient uitgerust te worden met verlichting. De verlichting zal conform het RWS beleid dynamisch zijn. Hierbij wordt de verlichting afhankelijk van de verkeersintensiteit (continue meting) en weersomstandigheden gereguleerd van het minimumniveau benodigd voor het nachtelijk functioneren van camera’s ten behoeve van verkeersveiligheid tot 100%. Om uitstraling naar het omliggende gebied zoveel mogelijk te vermijden, zal gebruik worden gemaakt van verlichting die alleen op de weg gericht is en waarbij de masten niet zichtbaar zijn vanuit de omgeving. Pagina 23 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Bewegwijzering en verkeerssignalering zijn in het kader van verkeersveiligheid noodzakelijk. Naast de (statische) bewegwijzering zal ook actuele informatie getoond moeten worden vanuit het oogpunt van verkeersmanagement. De exacte technische uitwerking van de wijze waarop de verlichting, bewegwijzering en verkeerssignalering worden uitgevoerd, vindt met inachtneming van het landschappelijk karakter en op basis van een esthetisch programma van eisen, plaats in de contracteringsfase. 2.9 Kabels en leidingen Onder kabels en leidingen worden met name kabels en leidingen voor data/ telecommunicatie, elektriciteit, water en aardgas verstaan. In het geval deze in de wegzone van de aan te passen A44 RijnlandRoute of andere aan te passen wegen liggen, moeten ze veelal worden verlegd of vervangen. De benodigde aanpassingen worden in overleg met de eigenaren en beheerders van kabels en leidingen uitgewerkt en vastgesteld. Het uitgangspunt in het ontwerp is dat de weg en de kabels en leidingen elkaar niet in het functioneren belemmeren. Onderhoud en vervanging van kabels en leidingen moet zoveel mogelijk worden uitgevoerd zonder dat hierbij het wegverkeer wordt gehinderd. Kabels en leidingen van derden worden zoveel mogelijk buiten de wegzone van de A44 gelegd. Kruisende kabels en leidingen worden zoveel mogelijk gebundeld onder het tracé gevoerd. 2.10 Duurzaam bouwen De aanpassing van de A44 RijnlandRoute zal volgens de principes van Duurzaam Bouwen plaatsvinden. Bij Duurzaam Bouwen wordt tijdens het ontwerp bewust gekeken of onderdelen van het project op een milieubewuste manier kunnen worden gerealiseerd. Het gaat bijvoorbeeld om maatregelen die leiden tot: het bevorderen van hergebruik en beperken van materiaalgebruik; het beperken van emissies; het zuinig omgaan met ruimte en energie;het bevorderen van de leefkwaliteit van de omgeving; een goede inpassing in de omgeving; beperking van hinder tijdens de bouw, voor zover dat mogelijk is (geluid, trillingen); externe veiligheid. 2.11 Tijdelijke maatregelen en voorzieningen 2.11.1 Werkterreinen Naast de ruimte die permanent wordt ingenomen door de capaciteitsuitbreiding van de A44 RijnlandRoute is tijdens de bouw op verschillende plaatsen, ten behoeve van werkterreinen, tijdelijk ruimte nodig. De aannemer dient voor aanvang van de uitvoering een uitvoeringsplan en bouwplaatsinrichtingsplan in te dienen. Werkterreinen dienen zoveel mogelijk binnen de bestaande grenzen van rijkseigendom te liggen. Voor zover de tijdelijke werkterreinen niet vallen in enig maatregelvlak zijn deze als tijdelijke werkterrein op de TB-detailkaarten aangegeven. Pagina 24 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting De werkterreinen worden hoofdzakelijk gebruikt: door de aannemer voor opslag van materiaal en materieel, voor werkplaatsen, voor bouwketen en voor parkeerplaatsen ten behoeve van personeel en bezoekers; door de aannemer als laad- en losplaats en voor de opslag van zand en grond en slibdepots; voor de aanleg van verhardingen en andere infrastructurele werken, energievoorzieningen, waterhuishoudkundige voorzieningen en afrasteringen; voor bouwzones aan weerzijden van de weg ten behoeve van de werkzaamheden. Na de uitvoering van de werkzaamheden krijgen de tijdelijke werkterreinen, voorzover deze terreinen niet vallen in enig Maatregelvlak hun oorspronkelijke bestemming terug. 2.11.2 Tijdelijke gronddepots Tijdens de uitvoering van de A44 RijnlandRoute zal de vrijkomende grond zoveel mogelijk direct naar de definitieve locatie worden gebracht. Soms is het echter niet mogelijk of wenselijk de grond direct naar deze definitieve plaats te brengen. De grond moet dan tijdelijk opgeslagen worden. Hiervoor zijn gronddepots nodig. Deze gronddepots zullen zoveel mogelijk binnen de grenzen van het tracébesluit liggen en kunnen ook als werkterrein worden gebruikt. De ligging van de gronddepots wordt uiteindelijk in de voorbereiding op de realisatie bepaald. 2.12 Maatregelen tijdens de bouw- en aanlegfase Uitvoering van het Tracébesluit heeft hinder tot gevolg voor zowel omwonenden als weggebruikers. Hoewel het tracé zelf nagenoeg vrij is van obstakels zal het werk niet ongemerkt kunnen worden uitgevoerd. 2.12.1 Hinder voor omwonenden De mogelijke vormen van tijdelijke hinder waar het hier om gaat zijn: geluidshinder; trillinghinder; (verkeers) onveiligheid; verminderde bereikbaarheid; overlast van bouwverkeer; tijdelijke wegen als gevolg van de bouwfasering; tijdelijke afsluiting nutsvoorzieningen. Vanzelfsprekend moet deze hinder zoveel mogelijk beperkt worden. Bij dit soort projecten is hinder echter onvermijdelijk. De afwegingen met betrekking tot aanvaardbare hinder komen in de besluitvorming rondom vergunningsprocedures aan de orde. Uiteraard zal aan de voorwaarden die bij de vergunningen worden gesteld worden voldaan, evenals aan de algemene regels die gelden bij de uitvoering van bouw- en sloopwerken. Verder zijn in ieder geval de volgende hinderbeperkende maatregelen aan de orde: Getracht wordt om de werkzaamheden zoveel mogelijk op en vanaf de autosnelwegen te laten plaatsvinden. Pagina 25 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting 2.12.2 Bij de keuze van de in te zetten techniek zal zoveel mogelijk rekening worden gehouden met de invloed daarvan op het woon- en leefmilieu. Het materieel dat bij de bouw en aanleg zal worden ingezet, zal voldoen aan de daaraan gestelde eisen in het kader van EU-richtlijnen. Het nathouden van het bouw- en werkterrein (tegen verstuiving op droge dagen), het direct herstellen en schoonmaken van wegen die ook door het bouwverkeer worden gebruikt. Het beperken van de geluidoverlast door bouwactiviteiten in geluidsgevoelige gebieden zorgvuldig te plannen en het gebruik van gangbare technieken om geluidoverlast te beperken. In bijzondere situaties, met name langs bebouwingsconcentraties, zullen aanvullende eisen worden gesteld aan de geluidsproductie van de in te zetten bouwmachines, de te gebruiken technieken en het tijdstip waarop die worden ingezet. De omvang van de werkzaamheden en de benodigde bouwtijd zijn bepalend voor de mogelijk aanvullende maatregelen die daarbij worden getroffen. Er zal tijdens de uitvoeringsfase actief worden gecommuniceerd met omwonenden. Hinder voor de weggebruiker Alhoewel het werk grotendeels de aanleg van nieuwe infrastructuur betreft, kan hinder voor de weggebruiker niet uitgesloten worden. De volgende vormen van hinder zijn te verwachten: tijdelijke afsluiting van rijstroken, rijbanen en op- en afritten; snelheidsbeperkingen voor het verkeer; versmalde rijstroken (beperking van de doorstroming); aanwezigheid van werkverkeer; plaatsing van (tijdelijke) verkeersmaatregelen. Bij de keuze van de verschillende tijdelijke maatregelen, waaronder het nemen van verkeersmaatregelen, zullen de belangen van de weggebruikers nadrukkelijk worden meegenomen. Zo nodig zal overleg worden gevoerd met het lokale bestuur, hulpdiensten en andere belanghebbenden. Het uitvoeren van incidentmanagement zal tijdens de uitvoering worden gewaarborgd. De verkeerssignalering zal gedurende de uitvoering in werking zijn. Pagina 26 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting 3 Verkeer en verkeersveiligheid Met de RijnlandRoute wordt een extra verbinding tussen de A4 en A44 gerealiseerd die bijdraagt aan de ontsluiting/bereikbaarheid van een groot aantal voor de regio belangrijke ruimtelijke en economische ontwikkelingen. De verkeerscapaciteit voor de oost-west verbinding wordt vergroot, knelpunten op de bestaande route worden opgelost, het netwerk wordt robuuster en negatieve effecten op de leefbaarheid o.a. als gevolg van sluipverkeer worden verminderd. 3.1 Gevolgen van de aanleg van de RijnlandRoute Bereikbaarheid Een maat om de bereikbaarheid te waarderen is de reistijd. De reistijd tussen de A4 en A44 bedraagt in 2030 via de RijnlandRoute tussen de 3 en 5 minuten. Dit is aanzienlijk sneller dan het huidige gemiddelde van 20 minuten via de N206 (Churchilllaan). Hierbij is nog geen rekening gehouden met de autonome verkeersgroei en de groei als gevolg van de ontwikkeling van Valkenburg en het Bio Science Park.. De Leidse regio tussen Duin- en Bollenstreek en de A4 wordt hierdoor beter bereikbaar en kan daardoor zowel ruimtelijk als economisch versterkt worden. Een andere maat voor de bereikbaarheid zijn de voertuigverliesuren. Met de voertuigverliesuren wordt het totaal aantal uren reistijdverlies binnen het invloedsgebied van de RijnlandRoute bepaald voor zowel het hoofdwegennet als het onderliggende net. Deze vergelijking wordt gemaakt tussen de situatie met en zonder RijnlandRoute voor het jaar 2030. Berekeningen tonen aan dat de voertuigverliesuren met 21,1% afnemen. Dit effect wordt met name bereikt op het onderliggend wegennet. De provinciale delen van de RijnlandRoute zijn daarbij tot het onderliggend wegennet gerekend. Robuustheid Het verkeersnetwerk wordt door de aanleg van de RijnlandRoute robuuster en daarmee minder gevoelig voor incidenten en calamiteiten. Door de extra verbinding tussen de A44 en de A4, naast de bestaande verbindingen N14 en de N206, is er altijd een alternatieve route beschikbaar bij een incident/calamiteit op één van de routes. Leefbaarheid Door het bundelen van verkeer op de RijnlandRoute wordt voor een aantal (woon)gebieden en wegen, waar de milieuoverlast onder druk staat, ongewenst verkeer (sluipverkeer) een alternatieve snellere route via de RijnlandRoute geboden. Dit geldt in het bijzonder voor de Voorschoterweg en het centrumverkeer van Katwijk. Door minder sluipverkeer zal de verkeersveiligheid verbeteren en de overlast van lucht en geluid verminderen. Door het verplaatsen van verkeer naar het nieuwe tracé wordt ook een aanzienlijke verbetering bereikt op de N206 in Leiden (Churchilllaan) ter hoogte van de kruising met de Haagweg. Hier nemen de verkeersintensiteiten in 2030 na aanleg van de RijnlandRoute af met 20%. Pagina 27 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting 3.2 Verkeersprognoses De verkeersprognoses voor het project RijnlandRoute zijn opgesteld met behulp van het Nederlands Regionaal Model 2013 (NRM). Hierbij is rekening gehouden met ondermeer de ruimtelijk economische ontwikkeling van Nederland en het landelijke beleid. In bijlage 4 zijn de uitgangspunten opgenomen die in het verkeersmodel zijn gehanteerd. De volgende situaties zijn doorgerekend met prognosejaar 2030: referentiesituatie RijnlandRoute (referentie 2030 inclusief verbreding A4 Vlietland - N14); plansituatie met RijnlandRoute (variant Zoeken naar Balans Optimaal, inclusief aanpassing van de aansluitende wegvakken op de A4 en A44). Tabel 3.1 geeft de verkeersbelasting weer voor de bovenstaande twee situaties in 2030. De nummers corresponderen met de doorsneden in figuur 3.1 Tabel 3.1: Verkeersintensiteiten referentiesituatie en plansituatie RijnlandRoute 2030 Locatie (beide richtingen) Referentie RijnlandRoute Verschil 1 N441 16.300 13.300 -18% 2 N206 t.h.v. Katwijk 50.900 60.700 19% 3 N206 t.h.v. brug Oude Rijn 40.900 62.900 54% 4 A44 t.h.v. Flora Holland 91.000 98.600 8% 5 A44 KLW - Maaldrift 61.300 108.000 76% 6 A44 Maaldrift - Wassenaar 77.600 67.500 -13% 7 N44 Wassenaar - N14 74.100 61.900 -16% 8 N14 (Leidschendam - Wassenaar) 56.400 42.500 -25% 9 RijnlandRoute t.h.v. spoorkruising - 59.500 nvt 10 A4 t.h.v. Vlietland 197.600 223.200 13% 11 A4 RijnlandRoute - N206 197.600 219.500 11% 12 A4 N206 - N11 214.000 226.300 6% 13 A4 t.h.v. Leiderdorp 176.100 173.500 -1% 14 N206 (Europaweg) 38.400 52.300 36% 15 Churchillaan t.h.v. Haagweg 20.300 16.000 -21% 16 Plesmanlaan t.h.v. KLW 63.300 68.500 8% 17 N11 54.900 65.700 20% Pagina 28 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Figuur 3.1 3.3 Locaties verkeersintensiteiten tabel 3.1 Verkeersveiligheid Deze paragraaf geeft een toelichting op artikel 6 van het Tracébesluit en gaat in op verkeersveiligheid. De RijnlandRoute A4-A44 zal een tunnel bevatten, welke ook maatregelen bij de A44 tot gevolg heeft. Dit komt in hoofdstuk 9 aan bod. In de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) is als doelstelling opgenomen te komen tot een permanente verbetering van de verkeersveiligheid. Om dit te bereiken gelden er bij de aanleg en aanpassing van infrastructuur specifieke kaders en richtlijnen. De belangrijkste zijn: ontwerpen van de autosnelwegen, knooppunten en aansluitingen zijn gebaseerd op de NOA (Nieuwe Ontwerp Richtlijnen Autosnelweg); ontwerpen en aanpassingen aan niet-autosnelwegen vinden plaats conform het Handboek Wegontwerp;Veiligheidsrichtlijn deel C. Bij het ontwerp van een autosnelweg spelen diverse overwegingen een rol. In het kader van de veiligheid wordt gestreefd naar een zo eenduidig mogelijk(e) wegbeeld en rijsnelheid. De gebruiker moet tijd en ruimte hebben om beslissingen te nemen, hiermee wordt het rijcomfort en een veilig rijgedrag bevorderd. Daarnaast wordt de speelruimte voor het ontwerp fysiek en technisch beperkt door ruimtelijke dwangpunten langs het tracé. Pagina 29 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Deze beperkte ruimte maakt de inpassing van het wegontwerp zeer complex. Het alternatief ‘Zoeken naar Balans’ heeft in dat kader geleid tot een ontwerp en inpassing, waarbij binnen de fysieke beperkingen, gestreefd is naar een zo acceptabel mogelijk veiligheidsniveau. Dit laat onverlet dat bij de verdere voorbereiding richting de realisatie, binnen de kaders van het Tracébesluit, optimalisaties mogelijk zijn. De aanleg en/of aanpassing van een weg kan gevolgen hebben op de verkeersveiligheid in een breder netwerk. Dit omdat verkeerstromen als gevolg van de aanleg en/of aanpassing wijzigen. In het geval van de RijnlandRoute is dit het geval. In het kader van het project RijnlandRoute is daarom een analyse uitgevoerd naar de verkeersveiligheidseffecten van het project als geheel. De A44 maakt integraal onderdeel uit van deze analyse. In bijlage 5 is het rapport "Kwalitatieve beoordeling verkeersveiligheid opgenomen waarin de netwerkeffecten zijn beschreven. In zijn totaliteit neemt de verkeersprestatie4 in het studiegebied toe. Het studiegebied is hierbij het gebied waarin ten gevolge van de aanleg van de RijnlandRoute sprake is van een toe- of afname van het verkeer met meer dan 10%. De toename van de verkeersprestatie is een gevolg van zowel de aanleg van de nieuwe weg, de capaciteitsverruiming van de N206 (Tjalmaweg), de A44 en de A4 als ook een gevolg van de autonome verkeersgroei. Overall gezien kan worden verondersteld dat het risico op ongevallen met deze ontwikkelingen in het studiegebied toeneemt. Met de aanleg van de RijnlandRoute rijdt er echter wel meer verkeer via de hoofdwegen en wordt er minder gebruik gemaakt van het onderliggend wegennet. Doordat het risico op een ongeval op het onderliggend wegennet fors hoger is dan het risico op een ongeval op de autosnelwegen (bij benadering een factor 3 à 4) en het juist op het onderliggend wegennet rustiger wordt, heeft deze afname een groter positief effect op de verkeersveiligheid dan de toename van het verkeer op het hoofdwegennet. Uit de geregistreerde ongevallencijfers5 wordt dit grote verschil qua risicocijfer op de autosnelweg en het onderliggende wegennet ook bevestigd. Op het onderliggend wegennet vinden namelijk meer ongevallen plaats en procentueel gezien ook meer zwaardere ongevallen dan op de hoofdwegen. Voor het studiegebied als totaal geeft dit een verbetering van de verkeersveiligheid. 3.3.1 Generieke maatregelen Bij de aanpassing van dit deel van de A44 wordt qua vormgeving en rijsnelheid zo veel mogelijk aangesloten bij de aangrenzende wegvakken van de A44. Dit heeft als doel het bestaand wegbeeld zo intact mogelijk te laten. Daarnaast is er sprake van aanpassing van de bestaande weg door verstedelijkt gebied. Dit beperkt de fysieke ruimte voor uitbreiding. Dit kan leiden tot een afwijking op de ontwerprichtlijnen. Deze afwijkingen zijn toegestaan in situaties waarbij een afwijking geen negatieve 4 De verkeersprestatie is hierbij een maat voor het aantal motorvoertuigen dat per tijdseenheid (intensiteit) gebruik maakt van het wegennet (lengte) in het onderzochte studiegebied. 5 Het betreft hier door de politie geregistreerde ongevallen in de periode 2001 tot en met 2012 (BRON 1.0). Vanaf 2010 heeft de politie een andere werkwijze omtrent het registreren van ongevallen ingevoerd. Hierdoor zijn minder ongevallen geregistreerd dan voorgaande jaren waardoor de betrouwbaarheid is afgenomen. Dit verklaart mogelijk ook een deel van de dalende trend. Pagina 30 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting gevolgen heeft voor de verkeersveiligheid, danwel dat er nog steeds sprake is van een acceptabel veiligheidsniveau. Dit is bijvoorbeeld het geval in bestaande situaties zoals op de A44, waar sprake is van smallere rijstroken dan nu feitelijk op grond van de ontwerprichtlijnen zou worden voorgeschreven. Omwille van het wegbeeld en de ruimtelijke beperkingen en het gegeven dat de aanpassing slechts een beperkt deel van de totale A44 betreft, wordt in de aanpassing tussen de aansluiting Leiden-West en het knooppunt Maaldrift, in het verlengde van de aansluitende doorgaande wegvakken van de A44, hetzelfde profiel, dus ook een versmalde rijstrook, toegepast. Hierdoor wordt voor de weggebruiker een éénduidig veilig wegbeeld gerealiseerd. 3.3.2 Locatiespecifieke maatregelen Naast de generieke maatregelen worden de volgende locatiespecifieke maatregelen getroffen dan wel wordt gemotiveerd afgeweken van de ontwerprichtlijnen. A44 tussen de aansluiting Leiden-West en knooppunt Maaldrift De bestaande brug over de Oude Rijn, die nu voor zowel de oost- als de westbaan wordt gebruikt, wordt in de nieuwe situatie ingericht voor alleen het verkeer op de oostbaan. Voor het verkeer op de westbaan wordt een nieuwe brug gebouwd. Op de huidige brug ontbreken in beide richtingen vluchtstroken. In de nieuwe situatie bestaat het profiel op de bestaande brug uit twee rijstroken voor de hoofdrijbaan en twee weefstroken. Voor vluchtstroken is geen ruimte binnen de beschikbare ruimte op de brug. Om reden dat de vluchtstroken in de huidige situatie ook ontbreken en alleen door vervanging van de bestaande brug aan de ontwerprichtlijn kan worden voldaan is bij de inpassing van de nieuwe oostelijke rijbaan de huidige brug als uitgangspunt genomen. Hierdoor ontbreekt op de oostelijke rijbaan de vluchtstrook over een lengte circa 800 meter. Aansluiting Leiden-West Gezien de verstedelijking die in de loop der jaren rondom de aansluiting LeidenWest is ontwikkeld, is de ruimte voor aanpassing van de aansluiting beperkt. Zoveel mogelijk rekening houdend met deze ruimtelijke dwangpunten is gezocht naar aanvaarbare oplossingen met voldoende ruime boogstralen en voldoende deceleratie (rem)afstand tot de kruisingsvlakken. Op een aantal onderdelen van het ontwerp wordt afgeweken van de ontwerprichtlijnen. Het betreft hier: de afrit van de A44 uit de richting Wassenaar in de richting Katwijk; de afrit van de A44 uit de richting Wassenaar in de richting Leiden; de afrit van de A44 uit de richting Amsterdam in de richting Katwijk; de afrit van de A44 uit de richting Amsterdam in de richting Leiden; de toerit van de Plesmanlaan op de A44 richting Amsterdam. Op deze plaatsen worden compenserende maatregelen toegepast die het attentieniveau van de weggebruiker vergroten, dan wel de snelheid doen afnemen. Hierbij moet gedacht worden aan, verlichting, maatregelen die de bogen “visueel afsluiten” van de omgeving, zoals de plaatsing van geleideborden en/of –schilden en snelheidsbeperkingen. Op de westelijke rijbaan (in de richting Wassenaar) dient de automobilist voor de aansluiting Leiden-West op relatief korte afstand (circa 550 meter) een keuze te maken tussen twee uitvoegers. Achtereenvolgens is dit de uitvoeger in de richting Pagina 31 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Katwijk en vervolgens de uitvoeger in de richting Leiden. Deze afstand is op basis van de richtlijnen te kort om het vereiste aantal ‘voorwegwijzers’ te plaatsen. De tweestrooks toerit van de Plesmanlaan op de A44 richting Amsterdam voegt met één rijstrook met een taper in op de oostelijke rijbaan van de A44, de andere rijstrook komt uit in een enkelstrooks weefvak op de A44. Deze vorm van invoegen is in het kader van verkeersveiligheid minder gewenst omdat deze, in vergelijking met ruimere oplossingen zoals een dubbelstrooks weefvak, een verhoogd risico geeft op flank aanrijdingen. Ter plaatse van de aansluiting Knoop Leiden-West ontbreekt langs de oostelijke hoofdrijbaan een vluchtstrook, daarnaast ontbreekt een fysieke scheiding tussen de hoofdrijbaan en de afrit. Het nadeel hiervan is dat verkeer de tussenruimte kan overschrijden, bijvoorbeeld om (te laat) uit te voegen richting Katwijk of om bij nader inzien toch door te rijden over de A44. Vanwege de snelheidsverschillen tussen de hoofdrijbaan en het verkeer op de afrit (als gevolg van de krappe boog) en het hiervoor beschreven ongewenst verkeersgedrag geniet het de voorkeur hier een fysieke afscherming te plaatsen in bijvoorbeeld de vorm van een barrier. De mogelijkheden hiervoor zijn constructief en fysiek echter zeer beperkt en worden nader onderzocht. Knooppunt Maaldrift Bij de inpassing van het knooppunt Maaldrift spelen omgevingswaarden een belangrijke rol. Fysieke dwangpunten betreffen onder meer de woonwijk Stevenshof en de passage van de Veenwatering. Daarnaast is er sprake van een bijzondere opgave om het open en karakteristieke landschap te sparen middels een verdiepte aanleg van dit knooppunt. Binnen deze kaders is gezocht naar oplossingen met voldoende ruime boogstralen. Op een aantal plekken wordt echter afgeweken van de ontwerprichtlijnen. Het betreft hier: de verbindingsweg van de A44 uit de richting Amsterdam naar de RijnlandRoute (A4); de verbindingsweg van de RijnlandRoute (A4) naar de A44 in de richting van Wassenaar; de verbindingsweg van de A44 uit de richting Wassenaar naar de RijnlandRoute (A4). Op deze plaatsen worden compenserende maatregelen toegepast die het attentieniveau van de weggebruiker vergroten. Hierbij moet gedacht worden aan maatregelen zoals verlichting, de plaatsing van geleideborden en/of –schilden maar ook snelheidsbeperkingen. Pagina 32 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting 4 Geluid, luchtkwaliteit en externe veiligheid 4.1 Geluid Deze paragraaf geeft een toelichting op artikel 7 en 8 van het Tracébesluit 'A44 RijnlandRoute'. Het Tracébesluit bevat een aanduiding van de te treffen geluidreducerende maatregelen en een overzicht van de nieuwe en verplaatste referentiepunten en nieuwe en gewijzigde geluidproductieplafonds (bijlage 1 bij het Tracébesluit); Het akoestisch onderzoek ten behoeve van het Tracébesluit A44 RijnlandRoute is opgenomen als bijlage 6 bij deze Toelichting. In het akoestisch onderzoek is tevens een overzicht opgenomen van woningen die in aanmerking komen voor een binnenwaarde onderzoek op basis van de Wet Milieubeheer. 4.1.1 Wettelijk kader en beleid Voor geluid zijn de volgende regelingen van toepassing: Wet milieubeheer, hoofdstuk 11 (hoofdwegennet); Wet geluidhinder (onderliggend wegennet); Besluit geluid milieubeheer en Regeling geluid milieubeheer (onder meer het doelmatigheidscriterium); Reken- en meetvoorschrift geluid 2012 (rekenregels voor het akoestisch onderzoek). Daarnaast is sprake van vaste jurisprudentie (rechterlijke uitspraken) waarmee rekening gehouden moet worden bij de uitvoering van een akoestisch onderzoek. De Wet milieubeheer, hoofdstuk 11 is van toepassing op het hoofdwegennet (Rijkswegen) binnen het plangebied. Deze wet is in 2012 in werking getreden en vervangt voor het hoofdwegennet de Wet geluidhinder. De Wet geluidhinder is nog wel van toepassing op het onderliggend wegennet binnen het plangebied. Wet milieubeheer / geluidproductieplafonds – hoofdwegennet In de Wet milieubeheer is vastgelegd dat het geluid van het hoofdwegennet met geluidproductieplafonds beheerst wordt. Op de ‘geluidplafondkaart’ (zie www.rijkswaterstaat.nl) is aangegeven voor welke rijkswegen een geluidsproductieplafond geldt en waarop dus de Wet Milieubeheer (H11) van toepassing is. Het geluidproductieplafond (GPP) is de maximaal toegestane geluidproductie op een referentiepunt. Referentiepunten zijn denkbeeldige punten op circa 100 meter afstand van elkaar, en op circa 50 meter afstand van de buitenste rijstrook van de weg. Aan beide zijden van de weg liggen referentiepunten. De hoogte bedraagt 4 meter boven lokaal maaiveld. De posities van de referentiepunten liggen vast in het zogeheten geluidregister, net als de waarde van het geluidproductieplafond in elk referentiepunt. Bij de wijziging van bestaand hoofdwegennet, zoals de A44 RijnlandRoute, wordt gekeken of als gevolg van het project de geldende geluidproductieplafonds worden overschreden. Pagina 33 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Wanneer dit het geval is, moet voor die locaties een akoestisch onderzoek worden uitgevoerd waarbij wordt bekeken of de geluidsbelasting op geluidsgevoelige objecten toeneemt tot boven de waarde die zou heersen wanneer het (geldend) geluidproductieplafond geheel zou worden benut (Lden-gpp). Dit onderzoek moet inzichtelijk maken welke maatregelen nodig én doelmatig zijn om de geluidbelasting terug te brengen tot de waarde die hoort bij het geluidplafond (Lden-gpp). Voor de A44 RijnlandRoute is zo’n onderzoek noodzakelijk. Geluidproductieplafonds: jaarlijkse monitoring Jaarlijks controleert (“monitort”) de beheerder (Rijkswaterstaat voor het hoofdwegennet) of de geluidproductie niet hoger is dan het geldende geluidproductieplafond. Bij (dreigende) overschrijding moet onderzocht worden of geluidmaatregelen noodzakelijk zijn. Dit is een belangrijke verandering ten opzichte van de Wet geluidhinder waarin deze jaarlijkse monitoring niet bestaat. Zo lang de geluidproductie niet boven het plafond uitstijgt, zullen ook de geluidsbelastingen op geluidgevoelige objecten langs de weg (zoals woningen) niet toenemen tot boven de wettelijke toetswaarden. De verkeersintensiteit op de weg kan zich enkel blijven ontwikkelen zolang onder het plafond wordt gebleven. Indien dit niet het geval is of het plafond op korte termijn overschreden dreigt te gaan worden, moet de wegbeheerder waar mogelijk en doelmatig maatregelen treffen, en/of eventueel een verzoek doen tot wijziging van één of meer geluidproductieplafonds. Door de geluidmaatregelen die met dit Tracébesluit worden vastgesteld, wijzigen ook reeds vastgestelde geluidproductieplafonds. Daarnaast worden als gevolg van aanpassingen aan het hoofdwegennet enkele nieuwe referentiepunten aangegeven waarvoor nieuwe geluidproductieplafonds vastgesteld worden. Met de vaststelling van dit Tracébesluit worden de in bijlage 1 van het Tracébesluit nieuwe en verplaatste referentiepunten en nieuwe en gewijzigde geluidproductieplafonds vastgesteld. Wet geluidhinder (onderliggend wegennet) Binnen het plangebied zijn ook enkele niet-Rijkswegen (onderliggend wegennet) die worden gewijzigd. Op deze wegen is de Wet geluidhinder van toepassing, en voor deze wegen gelden daarom geen geluidproductieplafonds. De onderliggende wegen staan daarom niet op de eerder genoemde geluidplafondkaart. In de Wet geluidhinder staan normen in de vorm van toetsingswaarden, waar de geluidsbelasting van een woning of andere geluidsgevoelige bestemmingen bij het aanleggen of wijzigen van een weg, in beginsel niet boven mag komen. Dit om bewoners / gebruikers van deze bestemmingen te beschermen tegen geluidshinder. De voorkeursgrenswaarde in de Wet geluidhinder is de na te streven geluidbelasting op een gevel bij de aanleg van een nieuwe weg of nieuwe woningen en bedraagt 48dB. Bij bestaande wegen die worden gereconstrueerd is sprake van een grenswaarde: de laagste van de heersende geluidbelasting in het jaar voorafgaand aan de ombouw of een eerder verleende hogere waarde. Indien bij nieuwe aanleg van een weg de voorkeursgrenswaarde van 48dB wordt overschreden, of indien bij wijziging van een weg de toetsingswaarde met 1,5dB of meer wordt overschreden (dat wordt dan “reconstructie” genoemd), worden in beginsel maatregelen getroffen Pagina 34 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting om de geluidsbelasting zodanig te reduceren dat aan de toetsingswaarde wordt voldaan. Waar dat desondanks niet mogelijk is, of daar waar ondanks reductie van geluidshinder door de maatregelen de toetsingswaarde niet wordt gehaald, kan een hogere waarde worden vastgesteld: een ontheffing van de toetsingswaarde. Geluidgevoelige objecten De normen voor geluidsbelastingen gelden voor geluidgevoelige objecten. Geluidgevoelige objecten zijn gedefinieerd in artikel 2 van ‘Besluit geluid milieubeheer’ en waar de Wet Geluidhinder van toepassing is in het “Besluit geluidhinder”. Het zijn woningen en andere geluidgevoelige gebouwen (bijvoorbeeld scholen) en terreinen (bijvoorbeeld woonwagenstandplaatsen). Het gaat om geluidgevoelige objecten langs het hoofdwegennet (Wet milieubeheer, hoofdstuk 11) en het onderliggend wegennet (Wet geluidhinder). Saneringsobjecten zijn een bijzondere categorie van geluidgevoelige objecten. In onderstaand tekstvak wordt verder uitgelegd wat saneringsobjecten zijn. Saneringsobjecten langs rijkswegen Saneringsobjecten zijn hoofdzakelijk woningen, legale woonwagenstandplaatsen en woonschipligplaatsen: A. Die al onder de Wet geluidhinder voor sanering zijn aangemeld maar waarvoor tot nu toe nog geen saneringsprogramma is vastgesteld, en waarvan de geluidsbelasting bij volledige benutting van het geldende geluidproductieplafond hoger dan 60dB zou zijn of; B. Waarvan de geluidsbelasting bij volledige benutting van het geldende geluidproductieplafond boven de maximumwaarde van 65dB zou uitkomen, of; C. Die liggen langs wegvakken waar in het verleden een ongewenst sterke groei van de geluidsbelasting is opgetreden en waarvan de geluidsbelasting bij volledige benutting van het geldende geluidproductieplafond hoger dan 55dB zou worden. Eerstgenoemde categorie saneringsobjecten kan ook andere geluidgevoelige objecten dan woningen, stand- of ligplaatsen omvatten wanneer deze in de vroegere melding zijn opgenomen, bijvoorbeeld ziekenhuizen of scholen. De wet schrijft voor dat voor deze objecten eenmalig onderzocht moet worden of de toekomstige geluidsbelasting op deze objecten met doelmatige maatregelen kan worden verminderd. Deze objecten kennen nu ook al een geluidbelasting die hoger dan de wettelijke norm ligt. Deze saneringsdoelstelling moet op grond van artikel 11.42 Wet Milieubeheer worden meegenomen in een project voor wijziging van de weg, wanneer als gevolg van dat project één of meer geluidproductieplafonds moeten worden gewijzigd. Binnen het plangebied van de A44 RijnlandRoute bevinden zich 54 saneringsobjecten, waarvoor niet eerder een saneringsprogramma is vastgesteld. Deze objecten zijn in het akoestisch onderzoek meegenomen. Maatregelenonderzoek en doelmatigheid Geluidmaatregelen hoeven niet tot elke prijs te worden getroffen. Dat zou de uitvoering van het geluidbeleid onbetaalbaar maken. In de wetgeving is hiervoor een doelmatigheidscriterium opgenomen. Het doel van dit doelmatigheidscriterium is tot een eenduidige (rechtsgelijkheid) en objectieve (rechtszekerheid) onderbouwing van de geluidbeperkende maatregelen te komen. Pagina 35 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Met het doelmatigheidscriterium wordt bepaald of de voorgenomen maatregelvarianten financieel doelmatig zijn. Aanvullend hierop geeft het doelmatigheidscriterium de mogelijkheid maatregelen te beoordelen op landschappelijke, stedenbouwkundige, verkeerskundige en technische aanvaardbaarheid. Op deze gronden kan van de financieel doelmatige maatregelen worden afgeweken. Voor het hoofdwegennet is het doelmatigheidscriterium beschreven in het Besluit geluid milieubeheer en de Regeling geluid Wet milieubeheer. Voor overige wegen geldt de Regeling doelmatigheid geluidmaatregelen Wet geluidhinder. In het akoestisch rapport (zie bijlage 6) is de werking van dit doelmatigheidscriterium verder uitgewerkt. Rekening houden met geluid van andere bronnen (cumulatie van geluid) Bij de afweging van maatregelen (zowel voor het hoofdwegennet als het onderliggend wegennet) wordt rekening gehouden met cumulatie van het geluid. Indien het geluidgevoelig object ook een relevante geluidbelasting ondervindt van een of meer andere bronnen (dit kunnen andere wegen zijn, maar ook andere geluidbronnen zoals een spoorweg of industrieën) kan in samenspraak met de beheerder van de andere bron worden besloten om maatregelen aan de andere bron te treffen in plaats van aan de weg. Voorwaarde is dat dit tot een beter geluidsresultaat leidt. 4.1.2 Uitgangspunten akoestisch onderzoek Voor het akoestisch onderzoek is een aantal uitgangspunten gehanteerd. Het akoestisch onderzoek is verricht conform de systematiek van de Wet milieubeheer (hoofdstuk 11), het Reken- en meetvoorschrift geluid 2012 en de Wet geluidhinder. Het akoestisch onderzoek is gebaseerd op de infrastructurele maatregelen zoals in dit Tracébesluit beschreven. Uitgangspunt voor het akoestisch onderzoek zijn de gegevens uit het geluidregister (www.rws.nl/geluidregister). Voor het akoestisch onderzoek is tevens gebruik gemaakt van verkeersprognoses. Voor een gedetailleerd overzicht hiervan wordt verwezen naar het akoestisch rapport. Voor het onderzoek is onderstaande getrapte aanpak gevolgd: 1. Kan zonder geluidmaatregelen aan de geluidproductieplafonds worden voldaan? 2. Kan met bronmaatregelen aan de geluidproductieplafonds worden voldaan en is ook besloten om die te treffen? Bronmaatregelen pakken rechtstreeks de bron van het geluid aan, denk hierbij aan stillere wegdekken. 3. Indien het zonder maatregelen (stap 1) of met (doelmatige) bronmaatregelen (stap 2) niet mogelijk is om aan de geldende geluidproductieplafonds te voldoen, is als volgende en laatste stap (stap 3) een nader akoestisch onderzoek uitgevoerd om te bepalen met welke andere (doelmatige) maatregelen het mogelijk is de geluidbelasting op geluidgevoelige objecten langs de weg zoveel mogelijk terug te dringen tot het Lden, gpp of - indien van toepassing - de saneringsdoelstelling voor deze objecten. Pagina 36 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting 4. Toevoegen nieuwe GPP’s en wijzigen GPP’s naar aanleiding van geluidmaatregelen (zie bijlage 1 bij het Tracébesluit). 4.1.3 Resultaten onderzoek en geluidmaatregelen Hoofdwegennet Zonder maatregelen kan langs het hoofdwegennet, de A44, niet altijd aan de geluidproductieplafonds worden voldaan. Met enkel bronmaatregelen kan de overschrijding niet worden weggenomen. Daarom is gedetailleerd akoestisch onderzoek op woningniveau noodzakelijk. Hierbij is ook de saneringsdoelstelling voor de aanwezige saneringsobjecten meegenomen. Het akoestisch onderzoek resulteert in de volgende geluidsmaatregelen: Bronmaatregelen: Het hoofdwegennet wordt standaard uitgevoerd met zeer open asfalt beton (ZOAB). Op delen van het tracé is tweelaags zeer open asfaltbeton voorzien (2LZOAB). Geluidwerende voorzieningen: Langs een groot deel van de A44 RijnlandRoute zijn geluidwerende voorzieningen voorzien. Een volledig overzicht van de maatregelen is te zien in artikel 7 van de besluittekst. Onderliggend wegennet Als gevolg van de wijziging van de A44 moeten de Ommedijkseweg en de Rijksstraatweg worden gewijzigd (verlegd). Op deze wegen is de Wet geluidhinder van toepassing, en gelden daarom geen geluidproductieplafonds. Voor deze wegen is daarom een apart akoestisch onderzoek ingesteld op grond van de Wet geluidhinder. Van dit onderzoek is in bijlage 6 (Deelrapport specifiek) verslag gedaan. Het geluid vanwege de Ommedijksweg overschrijdt niet de grenswaarde. Door de aanpassing van de Rijksstraatweg is er op één woning aan de Rijksstraatweg 70 een overschrijding van de toetswaarde. Cumulatie van geluid In het akoestisch onderzoek is rekening gehouden met de cumulatie vanwege de nieuw aan te leggen provinciale weg tussen de A4 en de A44. Er is geconcludeerd dat geen dusdanige samenloop (cumulatie) met de geluidsbelastingen van de andere bron optreedt dat hierdoor voor een ander maatregelpakket zou moeten worden geadviseerd dan de financieel doelmatige maatregelen aan de rijksweg. De gemaakte maatregelafwegingen staan beschreven in bijlage 6 (Deelrapport Specifiek). Wet Milieubeheer: objecten waarbij geluidbelasting op de gevel hoger is dan Lden GPP De vaststelling van de geluidproductieplafonds heeft tot gevolg dat voor 41 objecten het Lden-GPP wordt overschreden. Dit aantal geluidsgevoelige objecten is het totaal van de niet-saneringsobjecten en de saneringsobjecten waarop ondanks het treffen van de geadviseerde maatregelen de toetswaarde niet wordt gehaald. Adressen die in aanmerking komen voor een binnenwaarde onderzoek. Met de voorgestelde maatregelen wordt aan de wet (zowel Wet geluidhinder als Wet milieubeheer) voldaan. Er zijn echter geluidgevoelige objecten (onder andere woningen) waar de geluidbelasting op de gevel hoger is dan de toetswaarde. Er Pagina 37 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting wordt hierbij een onderscheid gemaakt tussen de Wet milieubeheer en Wet Geluidhinder. In beide gevallen komen deze objecten in aanmerking voor een binnenwaarde onderzoek. Binnenwaarde onderzoek Bij de objecten die in aanmerking komen voor een binnenwaarde onderzoek, is de eerste stap het beoordelen van de geluidisolatie van de gevel. Als deze isolatie niet voldoende is, wordt een binnenwaarde onderzoek uitgevoerd. Bij een binnenwaarde onderzoek wordt het geluidniveau in een huis onderzocht en beoordeeld of de norm wordt overschreden. Er worden tevens maatregelen (zoals bijvoorbeeld gevelisolatie) bepaald om te waarborgen dat de maximale geluidsbelasting die volgens artikel 111a van de Wet geluidhinder en hoofdstuk 11 uit de Wet Milieubeheer bij gesloten ramen in de woningen mag heersen, niet zal worden overschreden. Voor het realiseren van deze gevelmaatregelen bestaan aparte programma’s van waaruit de uitvoering gecoördineerd wordt. Eventuele kosten van deze maatregelen worden gedragen door Rijkswaterstaat. In bijlage 6 bij deze toelichting is een overzicht opgenomen van de objecten die in aanmerking komen voor een binnenwaarde onderzoek. Na het onherroepelijk worden van het Tracébesluit zal voor deze objecten onderzocht worden of, op basis van de 'bouwkundige staat' en isolerende werking van de gevel, een binnenwaarde onderzoek noodzakelijk is. Dat valt buiten het kader van het akoestisch onderzoek voor het Tracébesluit A44 RijnlandRoute. Onderzoek naar de gevelisolatie is niet van toepassing op woonboten. Saneringsobjecten Met de geadviseerde maatregelen wordt bij 43 van de 54 saneringsobjecten voldaan aan de saneringsstreefwaarde. De toekomstige geluidsbelasting bij volledig benut (nieuw) plafond op deze woningen ligt bij alle saneringswoningen een stuk lager dan het Lden,gpp op deze woningen. Met het nemen van het Tracébesluit is de sanering van deze objecten voltooid. Dit zal in het geluidregister worden aangetekend. Voor de overige 11 woningen wordt beoordeeld of het geluidniveau in de woning voldoet aan de wettelijke grenswaarden. Als dat niet het geval is wordt aanvullend onderzoek gedaan naar gevelisolatie. 4.2 Luchtkwaliteit 4.2.1 Wettelijk kader Op grond van art. 5.16 eerste lid, onder d, juncto tweede lid, onder d, van de Wet milieubeheer kan een Tracébesluit, dat gevolgen kan hebben voor de luchtkwaliteit, worden vastgesteld indien dat Tracébesluit betrekking heeft op een project dat is genoemd of beschreven in, dan wel past binnen of in elk geval niet in strijd is met een op grond van art. 5.12, eerste lid, of art. 5.13 eerste lid, vastgesteld programma. Dit programma betreft het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL). Het NSL is door de voormalige Minister van VROM vastgesteld op 30 juli 2009 en op 1 augustus 2009 in werking getreden. Voor de regio waarbinnen dit project valt, heeft de Europese Commissie op basis van het Ontwerp NSL op 7 april 2009 aan Nederland derogatie verleend voor Pagina 38 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting stikstofdioxide (NO2) tot 1 januari 2015 (zie voorschrift 2.1 bijlage 2, Wm). De derogatie voor fijn stof (PM10) was verleend tot 11 juni 2011, vastgelegd in voorschrift 4.2 bijlage 2, Wm. Vanaf dat tijdstip zijn voor fijn stof de grenswaarden conform voorschrift 4.1 uit bijlage 2 van de Wm van toepassing. Het project is per februari 2014 aangemeld voor opname in het NSL. Het project is aangemeld met de volgende kenmerken: wegnummer en projectnaam: A44 Rijnlandroute; bevoegd gezag: Min. IenM; type: 3 (infrastructuur); ligging: A44 ten noorden van de aansluiting Leiden-West tot ten zuiden van het nieuw aan te leggen knooppunt Maaldrift, inclusief de aanleg van dit knooppunt; omvang: verbreding naar 2x2+2 rijstroken, inclusief aanpassing op- en afritten en realisatie knooppunt. Maximum snelheid 120 km/u; datum toonaangevend besluit: Tracébesluit 2014; datum ingebruikname, fasering: openstelling 2020; geraamd effect: geen knelpunten. 4.2.2 Resultaten onderzoek Het project voldoet met haar projectkenmerken, zoals beschreven in dit Tracébesluit, aan de in het NSL opgenomen projectkenmerken, zodat het project gerealiseerd kan worden met de grondslag als genoemd in artikel 5.16, eerste lid, onder d, van de Wet milieubeheer. Overigens is in het NSL de verplichting opgenomen om jaarlijks te controleren of grenswaarden niet worden overschreden. Deze terugkerende monitoringsverplichting is van groot gewicht binnen het programma en biedt een extra waarborg dat, naast de bovenstaande kwalitatieve redeneringen, eventuele afwijkingen in projectkenmerken worden ondervangen. Immers, in het rekenmodel van het NSL zijn de effecten op luchtkwaliteit van het NSL inzichtelijk gemaakt voor de zichtjaren 2015, 2020 en 2030. Met de jaarlijkse monitoring wordt ook voor toekomstige, tussenliggende jaren gewaarborgd dat de grenswaarden voor PM10 en NO2 tijdig en blijvend worden gehaald. 4.3 Externe veiligheid Risico’s voor de mensen in de omgeving van de transportroutes bestaan, omdat het gevaarlijke stoffen betreffen die brandbaar, explosief en/of toxisch zijn. De risico’s als gevolg van incidenten bij dit transport, waarbij mensen in de omgeving slachtoffer kunnen worden, valt onder het aspect Externe Veiligheid. Het externe veiligheid onderzoek ten behoeve van het Tracébesluit A4 RijnlandRoute is opgenomen als bijlage 7 bij deze Toelichting. 4.3.1 Wettelijk kader en beleid Externe veiligheid beschrijft de risico's die ontstaan als gevolg van opslag of handelingen met gevaarlijke stoffen. Dit kan betrekking hebben op inrichtingen (bedrijven) of transportroutes. Op beide categorieën is verschillende wet- en regelgeving van toepassing. Voor de RijnlandRoute is alleen het transport van gevaarlijke stoffen van belang. Het huidige beleid voor de risicobeoordeling van transport van gevaarlijke stoffen is afkomstig uit de in 2005 gepubliceerde en in 2008 en 2009 aangepaste circulaire ‘Risiconormering vervoer gevaarlijke stoffen’ Pagina 39 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting (circulaire RNVGS). Binnen het beleidskader voor externe veiligheid staan twee kernbegrippen centraal: het plaatsgebonden risico (PR) en het groepsrisico (GR). Hoewel beide begrippen onderlinge samenhang vertonen, zijn er belangrijke verschillen. Navolgend worden beide begrippen verder uitgewerkt. Plaatsgebonden risico Het plaatsgebonden risico (PR) is de kans per jaar op overlijden van een onbeschermd individu op een bepaalde locatie naar aanleiding van een incident met gevaarlijke stoffen. Het plaatsgebonden risico wordt in verschillende niveaus onderverdeeld door middel van zogenaamde iso-risicocontouren. Zie figuur 4.1 voor een schematische weergave van dergelijke contouren. Voor het PR zijn grenswaarden voor kwetsbare objecten vastgesteld en richtwaarden voor beperkt kwetsbare objecten. Kwetsbare objecten zijn bijvoorbeeld huizen, ziekenhuizen, scholen en beperkt kwetsbare objecten zijn bijvoorbeeld winkels, horecagelegenheden en sporthallen. Voor nieuwe situaties is de maximale toelaatbare overlijdenskans van een persoon 10-6/jaar (1 op een miljoen) (verder: 10-6). Dit betekent dat bij nieuwe situaties de grenswaarde wordt overschreden als zich woningen of andere kwetsbare objecten tussen de 10-6 PR-contour en de inrichting of transportroute bevinden. Voor beperkt kwetsbare objecten geldt de 10-6 PR-contour als richtwaarde. Figuur 4.1 PR-contouren en het invloedsgebied /1 % letaliteitgrens (de afstand waarop nog 1% van de blootgestelde mensen in de omgeving komt te overlijden) Groepsrisico Het groepsrisico (GR) is de cumulatieve kans per jaar dat ten minste tien mensen slachtoffer worden van een ongeval met gevaarlijke stoffen. Het groepsrisico wordt berekend aan de hand van de aard en dichtheid van de bebouwing in de nabijheid van de transportroute. De uitkomst van deze berekening geeft de hoogte van de kans weer dat zich een mogelijke ramp met veel slachtoffers kan voordoen. Het groepsrisico wordt weergegeven in een f/N-curve waarin op de verticale as de cumulatieve kans op het aantal doden per jaar en op de horizontale as het aantal doden logaritmisch is weergegeven. Bij een overschrijding van de oriëntatiewaarde of een toename van het groepsrisico moet verantwoording plaatsvinden. Met deze plicht wordt beoogd een situatie te creëren waarbij zoveel als mogelijk de risico's zijn afgewogen en geanticipeerd is op de mogelijke gevolgen van een incident. Pagina 40 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting 4.3.2 Resultaten onderzoek De voorgenomen planontwikkeling heeft mogelijk gevolgen voor de hoogte van de externe veiligheidsrisico’s. De analyse is uitgevoerd in het landelijk voorgeschreven programma RBM II, versie 2.2. Het onderzoek naar de externe veiligheid is opgesteld voor de nieuwe en aan te passen wegen voor de RijnlandRoute. Door nieuw verkeer en verkeertoenamen zijn hier hogere risico's te verwachten dan in de huidige situatie. Hier staat tegenover dat met de RijnlandRoute het vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg door de aanliggende dorpen en steden aanzienlijk beperkt wordt. Hier treedt een verbetering op het gebied van de externe veiligheid op. Om de RijnlandRoute een volwaardige transportroute voor het vervoer van gevaarlijke stoffen te laten zijn wordt deze route, inclusief de tunnel, geschikt voor vervoer van de hoogste categorie gevaarlijke stoffen. De effecten hiervan voor de directe omgeving van de RijnlandRoute zijn hieronder beschreven. Op de positieve effecten op de huidige transportroutes wordt niet nader ingegaan. Plaatsgebonden Risico Uit de berekeningen komt naar voren dat er in geen van de doorgerekende situaties een 10-6 /jaar contour ontstaat. De 10-6/jaar contour vormt de grenswaarde voor kwetsbare objecten. Aangezien deze contour niet ontstaat wordt er voldaan aan de norm voor het plaatsgebonden risico. Groepsrisico Uit de berekeningen blijkt dat in alle situaties het groepsrisico onder de oriëntatiewaarde ligt. Als gevolg van autonome ontwikkeling van het transport en de bebouwde omgeving neemt het groepsrisico toe ten opzichte van de huidige situatie. De planontwikkeling zorgt niet voor een verdere verhoging van het groepsrisico. De hoogte van het groepsrisico is 0,292 maal de oriëntatiewaarde voor zowel de autonome als de plansituatie in 2023. Dit betekent dan ook dat het TB voor de A44, geen gevolgen heeft voor de hoogte van het groepsrisico. 4.3.3 Verantwoording groepsrisico Er is geen toename van het groepsrisico op de A44. Er is geen groepsrisicoverantwoording, conform de circulaire Risiconormering vervoer gevaarlijke stoffen, vereist. Pagina 41 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting 5 Natuur Het aanleggen van de A44 RijnlandRoute heeft gevolgen voor dier- en plantensoorten en hun leefomgeving. Deze effecten en de toetsing ervan aan het wettelijk kader zijn beschreven in bijlage 8, Natuurtoets. De wijze waarop deze effecten worden gemitigeerd of gecompenseerd is voor het project RijnlandRoute als geheel opgenomen in het Mitigatie- en Compensatieontwerp, bijlage 9. De in het kader van het Tracébesluit A44 RijnlandRoute uit te voeren wettelijke mitigerende en compenserende maatregelen zijn opgenomen in het Mitigatie- en Compensatieplan, bijlage 10. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de effecten op de beschermde gebieden, soorten en houtopstanden. Tevens wordt een toelichting gegeven op de maatregelen die in het Tracébesluit zijn opgenomen om de effecten te mitigeren of te compenseren. 5.1 Wettelijk kader en beleid In het natuurbeschermingsrecht wordt onderscheid gemaakt tussen soortenbescherming en gebiedsbescherming. De soortenbescherming ziet zowel toe op dier- als plantensoorten. De gebiedsbescherming is op te splitsen in de bescherming van de Natura 2000-gebieden en Beschermde natuurmonumenten, de bescherming van de Ecologische Hoofdstructuur en de bescherming van bossen. De bescherming van zowel dier- als plantensoorten is geregeld in de Flora- en faunawet. De bescherming van de N2000-gebieden en Beschermde natuurmonumenten is opgenomen in de Natuurbeschermingswet 1998. Het regime ter bescherming van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) is in hoofdlijnen verankerd in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) en nader uitgewerkt in het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro) en de provinciale verordening Ruimte. De bescherming van bossen buiten de bebouwde kom valt onder de Boswet. Op grond van de Boswet dient de fysieke aantasting van bos, bomen en beplanting te worden gecompenseerd. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen begroeiing op rijkseigendom en begroeiing op eigendom van derden. Houtopstand op rijkseigendom valt onder de bepalingen van de ‘Samenwerkingsovereenkomst uitvoering Boswet’ tussen de minister van LNV, de Dienst Landelijk Gebied en Rijkswaterstaat. Die overeenkomst bepaalt dat de houtopstand één op één gecompenseerd moet worden. 5.2 Resultaten onderzoek 5.2.1 Effecten op gebieden Natura 2000-gebied Binnen drie kilometer van de RijnlandRoute liggen de Natura 2000-gebieden Coepelduynen (op 2,6 km van de RijnlandRoute) en Meijendel & Berkheide (op enkele meters van de RijnlandRoute). Het A44-gedeelte van de RijnlandRoute ligt op meer dan 5,7 km van Coepelduynen en meer dan 2,9 km van Meijendel & Berkheide. Uit de conclusies uit de toetsing aan de Natuurbeschermingswet 1998 komt naar voren dat stikstofdepositie voor een aantal gebieden onderzocht moet worden. Daarnaast zijn bij de onderzoeksresultaten effecten op de meervleermuis in Natura 2000-gebied Meijendel & Berkheide en de beschermde vogels in het Beschermd Pagina 42 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting natuurmonument Berkheide getoetst. De veranderingen in stikstofdepositie ten gevolge van de RijnlandRoute leiden niet tot significant negatieve effecten op instandhoudingsdoelstellingen van Natura 2000-gebieden. Daarnaast kunnen effecten op het instandhoudingsdoel van de meervleermuis in Natura 2000-gebied Meijendel & Berkheide en op vogeldoelen in Beschermd natuurmonument Berkheide worden uitgesloten. EHS Binnen het plangebied van de A44 RijnlandRoute ligt geen bestaande of nieuwe EHS. Wel ligt er vanuit provinciaal beleid een wens voor een Ecologische Verbindingszone (EVZ) ter hoogte van knooppunt Maaldrift. In de huidige situatie is de ecologische verbindingzone nog niet als zodanig ingericht, en is bovendien door barrièrevorming van infrastructuur niet voor alle doelsoorten geschikt om als zodanig te functioneren. Als gevolg van de aanpassing van de A44 is er geen sprake van een aantasting van de wezenlijke waarden en kenmerken van de EVZ. Binnen het plangebied ligt ook door de provincie aangewezen belangrijk weidevogelgebied (Provinciale Structuurvisie). Als gevolg van het project RijnlandRoute wordt door de aanleg van de nieuwe provinciale wegdelen en de aansluiting hiervan op het Hoofdwegennet een deel van dit gebied fysiek aangetast. Daarnaast is er sprake van (geluids)verstoring op het overgebleven areaal. Het effect van de aanleg van de RijnlandRoute op weidevogelgebied is opgenomen in bijlage 8 'Natuurtoets'. De mitigatie en compensatie worden door de provincie, overeenkomstig de provinciale beleidsregel compensatie natuur, recreatie en landschap (Provincie Zuid-Holland 2013), uitgewerkt in het kader van het provinciaal inpassingsplan(zie ook bijlage 9 Mitigatie- en Compensatieontwerp). 5.2.2 Effecten op soorten In de Natuurtoets is beschreven welke beschermde soorten in het plangebied voorkomen. Tevens zijn de effecten op de beschermde soorten beschreven en beoordeeld. Het gaat daarbij om effecten door verlies aan leefgebied en verstoring door barrièrewerking, lichthinder en geluidhinder. In tabel 5.1, kolom 1, zijn alle soorten opgesomd waarvoor negatieve effecten te verwachten zijn. In kolom 2 is de locatie opgenomen. Kolom 3 geeft aan om welke effecten het gaat. Na het nemen van mitigerende of compenserende maatregelen (kolom 4) resteren de effecten die in de vijfde kolom van tabel 5.1 zijn weergegeven. De mitigerende en compenserende maatregelen zijn opgenomen in artikel 10 en 11 van het Tracébesluit en uitgewerkt in het Mitigatie- en Compensatieplan. De mitigerende en compenserende maatregelen staan nader beschreven in paragraaf 5.3. Met de te nemen mitigerende maatregelen wordt overtreding van de verbodsbepalingen uit de Flora- en faunawet voorkomen, zodat geen ontheffingen nodig zijn. Bij compensatie is een ontheffing noodzakelijk. Op basis van de aanwezige habitats en de omvang van de werkzaamheden is het aannemelijk dat de opgenomen maatregelen uitgevoerd kunnen worden en dat de Flora- en faunawet ontheffing naar verwachting verleend kan worden. Pagina 43 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Tabel 5.1: Soorten ten aanzien waarvan mogelijk de Flora- en faunawet wordt overtreden; zoogdieren Soort zoogdier Locatie * Mogelijke Mitigerende of overtreding/ compenseren Ontheffingsplicht effect ** de maatregel Gewone Bosschage bij Aantasten Mitigatie door Nee, effecten worden dwergvleermuis Universiteits- vliegroute via herplant voorkomen terrein, bosschage groen i.c. m bosschages en bij begraafplaats foerageergebied bomenrijen in Rhijnhof, door kappen combinatie met Rhijnhofweg (oost bomen (artikel 11) aangepast en west) verlichtingsplan . De watergang langs de begraafplaats Rhijnhof blijft gehandhaafd. Omgeving Aantasten Mitigatie door Nee, alternatief Voorschoterweg foerageergebied aangepast foerageergebied 49 en/of onder door kappen verlichtingsplan beschikbaar, Oude Rijnbrug bomen/aantasting en behoud functioneren voortuinen nabij foerageergebied verblijfplaats wordt verblijfplaats niet aangetast Oude Rijnbrug, Aantasten Mitigatie door Nee, effecten worden Veenwatering vliegroute door aangepast voorkomen uitstraling van verlichtingsplan verlichting tot **** boven aquaduct (artikel 11) Gebouwen en/of Vernietiging Compensatie kunstwerken ten verblijfplaatsen door creëren zuiden van de (artikel 11): alternatieve Oude Rijnbrug aantasten van één verblijfplaatsen of meerdere in de directe zomer-, kraam- omgeving *** Ja (t.m. 5 exemplaren) en/of paarverblijfplaatse n (t.m. 2-3 exemplaren) door amoveren gebouwen of aanpssing kunstwerk (absolute aantal afhankelijk van nader onderzoek) Watervleermuis, Aantasten door Mitigatie door Nee, effect kan Meervleermuis, uitstraling van aangepast worden voorkomen Laatvlieger verlichting tot verlichtingsplan boven aquaduct **** Pagina 44 van 77 Veenwatering Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Soort zoogdier Locatie * Mogelijke Mitigerende of overtreding/ compenseren effect ** de maatregel Ontheffingsplicht (artikel 11) Watervleermuis, Oude Rijnbrug Meervleermuis Geen of gebruik Mitigatie door Nee, effect kan vleermuisvriendelij aangepast worden voorkomen ke verlichting verlichtingsplan **** Laatvlieger, Veenwatering Aantasten Mitigatie door Nee, effect kan vliegroute via aangepast worden voorkomen water door verlichtingsplan verlichting bij **** kruising met watergang (artikel 11) * Voor de algemene zoogdiersoorten (o.a. muizen) geldt een algehele vrijstelling zodat er geen ontheffingsplicht nodig is ** In 2014 wordt aanvullend onderzoek uitgevoerd naar mogelijke (aanvullende routes bij) verblijfplaatsen *** Ondanks de compenserende maatregelen wordt door het realiseren van de werkzaamheden een vaste rust- of verblijfplaatsen van de gewone dwergvleermuis verstoord. Immers, deze soort wordt gedwongen om de huidige verblijfplaats te verlaten en een alternatief te gaan zoeken. Door de werkzaamheden wordt het in artikel 11 van de Flora- en faunawet neergelegde verbod derhalve overtreden, zodat voor die werkzaamheden een ontheffing is vereist. Daar de gewone dwergvleermuis wel in de omgeving aanwezig blijft gaat er geen wezenlijke invloed uit van deze verstoring. **** overige mitigerende maatregelen zijn niet nodig omdat het doorvliegoppervlak bij de Oude Rijnbrug voldoende is en de Veenwatering via een aquaduct de A44 kruist. Tabel 5.2: Soorten ten aanzien waarvan mogelijk de Flora- en faunawet wordt overtreden; vissen Soortgroep Locatie Vissen Mogelijke Maatregel Ontheffingsplicht overtreding/ effect Kleine Watergangen in Vernietiging Compensatie Ja (niet voor kleine modderkruiper Papenwegse leefgebied door door realisatie modderkruiper indien en bittervoorn polder dempen nieuwe met een watergangen watergangen goedgekeurde (artikel 11) die qua diepte, gedragscode wordt breedte en gewerkt) talud overeenkomen met de te dempen watergangen en aansluiten op het huidige verspreidingsgebied van de kleine modderkruiper en bittervoorn. Geen werkzaam- Pagina 45 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Soortgroep Locatie Vissen Mogelijke Maatregel Ontheffingsplicht overtreding/ effect heden in de periode maartaugustus en afvangen vissen voor start werkzaamheden. Tabel 5.3: Soorten ten aanzien van waarvan mogelijk de Flora- en faunawet wordt overtreden; vogels Soortgroep Locatie vogels Mogelijke Maatregel Ontheffingsplicht Ja overtreding/ effect Huismus Voorschoterweg Vernietiging Compensatie door 76 (3*), jaarrond creëren Ommedijkseweg beschermde alternatieve 20 (2*), nestplaats in verblijfplaatsen gebouwen door binnen een straal amoveren van 200 m in de gebouwen verhouding 1:2 en (artikel 11) verwijderen nesten buiten het broedseizoen (maart augustus) Rijksstraatweg Vernieting Compensatie door 175/177 (4*) jaarrond creëren beschermde alternatieve nestplaats in verblijfplaatsen gebouwen door binnen een straal amoveren van 200 m in de gebouwen verhouding 1:2 en (artikel 11) verwijderen Ja nesten buiten het broedseizoen (maart augustus) Algemene Verspreid in Verstoring Geen Nee, geen ontheffing broedende plangebied broedende werkzaamheden mogelijk voor vogels (artikel tijdens verstoring broedende 11) broedperiode, of vogels soorten voorkomen dat vogels gaan broeden door ongeschikt maken terrein * getal tussen haakjes is het aantal vaste verblijfplaatsen Pagina 46 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting 5.2.3 Effecten op bos Als gevolg van de aanpassing van de A44 is er sprake van het verlies aan houtopstanden. Dit is verlies ten gevolg van het direct ruimtebeslag van de weg zelf of ten gevolge van de voorziene bouwwerkzaamheden direct naast de weg. Op grond van de Boswet dient in totaal circa 5,5 hectare gecompenseerd te worden. Op basis van de APV dient een kapvergunning aangevraagd te worden voor circa 3,3 hectare houtopstand. 5.3 Mitigerende en compenserende maatregelen 5.3.1 Mitigerende maatregelen In het mitigatieplan- en compensatieplan is uitgewerkt welke maatregelen getroffen dienen te worden vanwege de vernietiging, verstoring en versnippering van gebieden en soorten. De mitigerende maatregelen zijn opgenomen in artikel 10 van het Tracébesluit. De compenserende maatregelen zijn opgenomen in artikel 11 en de Bomencompensatie in artikel 12. De belangrijkste maatregelen worden hierna kort beschreven. Een volledige beschrijving van de mitigerende maatregelen is opgenomen in het Mitigatie- en Compensatieplan (Bijlage 10). Gebieden Er vindt geen aantasting plaats van natuurlijke kenmerken van Natura 2000gebieden en EHS. Echter, bij een zorgvuldige afweging voor de ecologische verbindingszone (evz) Maaldrift worden ook de effecten op de potentiële waarden beoordeeld, gebaseerd op de doelsoorten. Bij de potentiële waarden geldt dat geen functiewijzigingen en onomkeerbare ontwikkelingen worden toegestaan die de toekomstige realisatie van de evz met de doelsoorten in betekenende mate kunnen belemmeren. Conform dit uitgangspunt zijn voor de ecologische verbindingszone Maaldrift maatregelen voorgesteld, zodat de aanpassing van de bestaande weg het toekomstig functioneren van de ecologische verbindingszone niet extra zal belemmeren. Hiermee geeft Rijkswaterstaat invulling aan de opgave uit het Meerjarenprogramma Ontsnippering (MJPO) van de Rijksoverheid. Door de koppeling van deze MJPO-maatregelen aan het project draagt de RijnlandRoute bij aan de verwezenlijking van de evz en is er sprake van toename van het oppervlak van de verbindingszone. Daarnaast wordt de bestaande barrièrewerking van de A44 opgeheven. Pagina 47 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Tabel 5.4: Maatregelen Doel en maatregelen Waar Soort Verlichtingsplan Langs de nieuwe infrastructuur Boommarter, Hermelijn, grenzend aan de evz Waterspitsmuis, Rosse woelmuis, Aanpassen straatverlichting Rugstreeppad, Kleine Plaatsen barrières voor vuurvlinder, Oranjetip, licht langs de weg Aanleg twee kleine faunatunnels Houtpantserjuffer ter hoogte van doorsnijdingen inclusief geleiding door lage Rijksstraatweg (west) en Rijksweg A44 (km 19,8) Verbindingsweg van de A44 struiken en opgaande beplanting naar de RijnlandRoute in de en rasters richting van de Papenwegse Polder Soorten Het Tracébesluit voorziet in een aantal mitigerende en compenserende maatregelen, waarmee het effect van de aanleg van de A44 RijnlandRoute op de soorten wordt beperkt danwel gecompenseerd. De mitigerende maatregelen zijn vastgelegd in artikel 10 van dit Tracébesluit. De maatregelen bestaan uit generieke en locatiespecifieke maatregelen. Een van de generieke maatregelen is werken volgens het ecologisch werkprotocol en onder begeleiding van een deskundige. De compenserende maatregelen zijn vastgelegd in artikel 11 van dit Tracébesluit. Werkprotocol Een ecologisch werkprotocol wordt opgesteld waarin alle maatregelen ten behoeve van alle soorten waarvoor maatregelen zijn opgenomen worden vastgelegd. Dit ecologisch werkprotocol moet op de planlocatie aanwezig zijn en bij alle betrokken partijen bekend zijn. Werkzaamheden moeten aantoonbaar conform dit protocol worden uitgevoerd. Hier onder vallen de tijdelijke maatregelen die zijn opgenomen in het mitigatieplan. De werkzaamheden moeten worden uitgevoerd onder begeleiding van een deskundige op het gebied van de soorten waarvoor maatregelen zijn opgenomen. De overige maatregelen zijn opgenomen in tabel 5.1, 5.2 en 5.3 van deze toelichting en in artikel 10 en 11 van het besluit. Aanvullend nader onderzoek beschermde soorten Op enkele locaties is nader onderzoek nodig om eventuele aanvullende knelpunten inzichtelijk te maken. Het gaat hierbij om locaties die tijdens het onderzoek in 2012 niet konden worden bereikt (bijvoorbeeld achtertuinen van woningen) (Tauw, 2012; Tauw 2013b). Deze locaties zijn weergegeven in tabel 5.5. Knelpunten die na het opleveren van het Mitigatie- en Compensatieplan inzichtelijk worden gemaakt, dienen ook gemitigeerd of gecompenseerd te worden. Deze mitigerende en compenserende maatregelen worden in het Mitigatie- en Compensatieplan voor het Tracébesluit toegevoegd mede als onderbouwing voor de ontheffingsaanvraag. Pagina 48 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Tabel 5.5 Locaties met noodzaak voor aanvullend nader onderzoek RijnlandRoute Locatie Focus soorten en functies (Onder) brug over de Rijn, t.h.v. Vaststellen locatie en omvang verblijfplaatsen vleermuizen in achtertuin Rhijnhofweg 7 e.o. van woningen en onder het viaduct (Onder) brug over de Rijn, t.h.v. Vaststellen locatie en omvang verblijfplaats gewone dwergvleermuis (in Valkenburgseweg 41 tot en met gebouwen of viaduct) vanaf achtertuinen onder viaduct Voorschoterweg 79 (Leiden) en onder viaduct Ommedijkseweg 6 tot en met 24, Vaststellen locatie en omvang verblijfplaatsen gewone dwergvleermuis Leiden in gebouwen en mogelijk ook rosse vleermuis in bomen, vanaf de achtertuinen 5.3.2 Rijksstraatweg 163 tot en met 169, Vaststellen locatie en omvang verblijfplaatsen vleermuizen vanuit de Wassenaar achtertuinen Bomencompensatie Op grond van de Boswet dient in totaal circa 5,5 hectare houtopstand gecompenseerd te worden. Op basis van de APV dient een kapvergunning aangevraagd te worden voor circa 3,3 hectare houtopstand. Herplant van de houtopstanden vindt zoveel mogelijk plaats op dezelfde locatie dan wel in de directe nabijheid van de weg. Waar herplant niet mogelijk is binnen de grens van het OTB, wordt in overleg met de betrokken gemeenten gezocht naar alternatieve locaties buiten de grens van het TB. Pagina 49 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting 6 Landschap, archeologie en cultuurhistorie 6.1 Landschap, vormgeving en inpassing 6.1.1 Wettelijk kader en beleid Voor de (wijze van) landschappelijke inpassing is geen wettelijk kader. Wel is er beleid ten aanzien van inpassing (landschap), ruimtelijke inrichting en vormgeving. Het beleid voor de ruimtelijke inpassing is op de verschillende niveaus beschreven. Op Rijksniveau zijn de globale kaders uit onder andere de Structuurvisie Verkeer, Infrastructuur en Ruimte(SVIR) relevant. Meer concreet is door Rijkswaterstaat de inpassing van snelwegen beschreven in 'Kijk op de ruimtelijke kwaliteit van Snelwegen: handreiking bij het herkennen van de kernkwaliteiten en de ruimtelijke inpassingsopgaven van snelwegen'. Dit kader is een uitwerking van het voornemen uit de Structuurvisie Verkeer, Infrastructuur en Ruimte om het (ruimtelijk) ontwerp in een vroeg stadium in het proces mee te nemen. Dit is conform de werkwijze Sneller en Beter met als doel de ruimtelijke investeringen beter op elkaar af te stemmen. In deze handreiking worden de uitgangspunten met betrekking tot de ruimtelijke kwaliteit van snelwegen beschreven. Rijkswaterstaat stelt een herkenbaar en samenhangend netwerk centraal met een goede ruimtelijke inpassing en vormgeving van de kunstwerken en het wegmeubilair, ruimte aan stad en landschap om de identiteit van snelweg en snelwegomgeving mede te bepalen en een aantrekkelijk wegbeeld wat de automobilist moet helpen oriënteren. Op provinciaal en gemeentelijk niveau zijn er meer locatiespecifieke wensen en eisen voor de inpassing van de RijnlandRoute, A4 en A44 benoemd. Deze zijn in lijn met of aanvullend op de bovengenoemde kaders. Het provinciaal beleid met betrekking tot de inpassing is primair verwoord in de Structuurvisie Zuid-Holland. De Structuurvisie bevat de provinciale hoofdopgaven tot 2020 met de bijbehorende uitvoeringsstrategie en geeft een doorkijk naar 2040. In de Structuurvisie Zuid-Holland en de Conceptvisie Ruimte en Mobiliteit6 is de RijnlandRoute opgenomen als cruciale verbinding in de as Leiden - Katwijk. De verbindingsweg is eveneens essentieel voor de daar reeds geplande ontwikkelingen, de regio en voor de greenport Bollenstreek. De provinciale beleidsvisie Groen geeft de nieuwe koers en uitvoeringsstrategie aan van de provincie Zuid-Holland in de groene ruimte. De visie is om de diverse functies in de groene ruimte de komende jaren nog meer te koppelen om daarmee de provinciale doelen te halen. De komende jaren ligt de nadruk minder op het ontwikkelen van nieuwe groengebieden, maar meer op het realiseren van 6 De Structuurvisie Zuid-Holland wordt vervangen door de Visie Ruimte en Mobiliteit, de Verordening Ruimte en het Programma Ruimte en het Programma Mobiliteit. De concept visie heeft tot 18 februari ter inzage gelegen. Pagina 50 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting verbindingen waardoor er netwerken ontstaan en de kwaliteiten van het landschap behouden blijven. Beleidsuitgangspunt is om grote infrastructuur, waaronder de RijnlandRoute, goed landschappelijk in te passen en waar mogelijk ook te voorzien van recreatieve aansluitingen en kruisingen voor fietsers, wandelaars en recreatievaart. De maatregelen zijn gericht op een goede landschappelijke inpassing, diverse recreatieve aansluitingen en kruisingen en voldoende mitigerende en compenserende maatregelen. 6.1.2 Landschappelijke inpassing Inpassingsvisie en Landschapsplan In het kader van het project RijnlandRoute is een inpassingsvisie en Landschapsplan opgesteld. Zie bijlage 11. De inpassingsvisie, is een ambitiedocument met een bredere visie op de weg en zijn omgeving. In het kader van de inpassingsvisie is onderzoek gedaan naar de ruimtelijke kwaliteit van het gebied en is middels verschillende participatiebijeenkomsten nagedacht over de landschappelijke inpassing. De inpassingsvisie is vertaald in het landschapsplan en beschrijft, binnen de scope van het project, het beoogd eindbeeld na realisatie van de RijnlandRoute. Op hoofdlijnen luidt de inpassingsvisie als volgt: De RijnlandRoute als ‘gast’ in het landschap: de weg doorkruist een opeenvolging van waardevolle (cultuurhistorische) landschappen, lijnen en objecten. De weg dient zich zoveel mogelijk te voegen naar deze waarden. Hier kan de inpassing per landschapstype ook variëren. Het gaat over RijnlandRoutes: het gaat niet om één wegontwerp, waardoor de landschappelijke inpassing van de verschillende delen ook los van elkaar vormgegeven kan worden. Daarbij kruist het ook nog eens vele lokale wegen en verbindingen. Deze dienen behouden te blijven en waar mogelijk ook uitgebreid of geoptimaliseerd te worden. Op die manier biedt de RijnlandRoute ook meerwaarde, in plaats van de barrièrewerking van de grootschalige infrastructuur in het gebied te versterken. De RijnlandRoute als gebiedsopgave: de belevingswaarde van het gebied is hoog door de fijnmazigheid en variatie. Echter, het gebied oogt ook rommelig en is op delen ontoegankelijk. De RijnlandRoute biedt kansen om de omgeving integraal en duurzaam te ontwerpen waarbij de aanwezige waarden gerespecteerd worden en nieuwe kwaliteiten kunnen worden toegevoegd. Pagina 51 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Bollenroute De A44 wordt de ‘Bollenroute’ genoemd. De weg is deels gelegen op een oude Rijksstraatweg. De weg ligt in een afwisselend landschap met landgoederen, weidegebieden, bollenvelden, woonwijken en bedrijventerreinen. Kernkwaliteit is begeleiding door beplanting in de vorm van bomenrijen en bos- en singelbeplantingen waar de weg verhoogd ligt. Opgaven bij de inpassing, zijn het zichtbaar en beleefbaar houden van de snelle afwisseling in karakteristieken: zorgen dat open gebieden niet dichtslibben en het consequent toepassen van zelfde vormstijl voor een rustig wegbeeld. De verschillende landschappen in combinatie met de verschillende verschijningsvormen van de weg geven aanleiding om de inpassing per deelgebied te benaderen. De inpassende maatregelen kunnen worden beschouwd als een reflectie van de omgevingskenmerken. Op het tracé van de A44 worden de volgende deelgebieden onderscheiden: Aansluiting Leiden-West; A44; knooppunt Maaldrift. Aansluiting Leiden-West Knooppunt Leiden-West vormt een stadsentree van allure voor Leiden en het Bio Science Park Pagina 52 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Omgevingseigenschappen die behouden en/of versterkt dienen te worden: De Rijndijken, de diversiteit aan bebouwing en zichten op het water. Visualiseren van de aanwezigheid van de Limes en zijn castella op de zuidelijke oeverwal van de Oude Rijn. Poort naar Leiden en het Bio Science Park. A44 De A44 ligt grotendeels op een talud, beplant met bosschages en singelbeplantingen. Omgevingseigenschappen die behouden en/of versterkt dienen te worden: Weg in een afwisselend landschap met landgoederen, weidegebieden, bollenvelden, woonwijken en bedrijventerreinen. Begeleiding door beplanting in de vorm van bomenrijen, bosschages en hagen waar de weg verhoogd ligt. Zichtbaar en beleefbaar houden van de snelle afwisseling in karakteristieken: zorgen dat open gebieden niet dichtslibben en consequent toepassen van zelfde vormstijl voor rustig wegbeeld. Knooppunt Maaldrift Knooppunt Maaldrift ligt door zijn verdiepte ligging juist verborgen in het landschap. Omgevingseigenschappen die behouden en/of versterkt dienen te worden: Open zichtrelaties vanaf de A44 op de polders ten westen en oosten: Valkenburg en Papenwegse Polder. Recreatieve verbinding van de Papenwegse Polder naar het Valkenburgse Meer. (Molenbiotoop) Zelden van Passe. Als onderdeel van de ecologische verbinding die de A44 kruist wordt een faunapassage gerealiseerd. Parallelwegen worden zorgvuldig ingepast in het polderlandschap. 6.1.3 Maatregelen Op basis van de inpassingsvisie en het landschapsplan worden in het Tracébesluit voor de A44 de volgende inpassingsmaatregelen voorzien: De vormgeving van het ontwerp en de kunstwerken is consequent met gebruik van dezelfde vormstijl zodat een herkenbaar en eenduidig wegbeeld en een optimale aansluiting van het ontwerp van de autosnelweg op zijn omgeving worden gewaarborgd. Bij de vormgeving van wegmeubilair zoals portalen, installaties, bebording dient te worden uitgegaan van standaard vakwerkportalen die kenmerkend zijn voor het snelwegennetwerk. De plaatsing dient in samenhang met het omliggende landschap en uitzicht bepaald te worden. Materialisering van bebording en bewegwijzering wordt netwerkoverstijgend bepaald. Vanuit het principe van de ondergeschiktheid van de weg, dienen de kunstwerken geen overheersende, ‘high-tech’ achtige vormgeving te krijgen. Juist de aansluiting bij de omgevingskenmerken zijn sleutel: licht, lucht, ruimte en zichtlijnen. Bijvoorbeeld door wijkende viaducthoofden, zo min mogelijk steunpunten en verjonging van de zijkant van het brugdek. De uitstraling van het licht wordt zoveel mogelijk beperkt door het gebruik van afschermende armatuur. Pagina 53 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting De lussen in de aansluiting Leiden-West worden ten zuiden van de Ingenieur G. Tjalmaweg / Plesmanlaan voorzien van een grasberm met bomengroepen (Italiaanse populier). De lussen in de aansluiting Leiden-West worden ten noorden van de Ingenieur G. Tjalmaweg / Plesmanlaan groen en bloemrijk ingericht (grasberm) met ruimte voor waterpartijen en verspreid liggende bomen (Ginkgo biloba)’. De A44 wordt voorzien van een haag in de middenberm. Er is geen verschil in beplanting tussen de bestaande haag zuidelijker in de middenberm. De haag stopt net voordat de A44 omhoog gaat op een grondtalud voor knooppunt Leiden-West. De wegbermen worden voorzien van een haag direct achter de voertuigkering, eventueel een geluidsscherm en dan bosschages van gebiedseigen beplanting op het grondtalud tot aan de Hadewychlaan en Ommendijkseweg. Ter hoogte van knooppunt Maaldrift worden de bermen van de A44 aan de westzijde alleen voorzien van een lage haag achter de voertuigkering (om de parallelweg van het knooppunt te scheiden) en aan de zuidzijde zo veel mogelijk vrijgehouden voor het zicht op de Papenwegse Polder. De beplanting op de taluds van de A44 aan de oostzijde worden deels gekapt. Voor zover de ruimte dat toelaat zullen de beplantingen herstelt worden tussen het geluidsscherm en de Hadewychlaan. Het overige deel zal buiten het plangebied herplant worden. Geluidsschermen zijn voorzien bij de wijk Stevenshof. Deze worden vormgegeven als een aarden wal met daarop een geluidsvoorziening, ingepast tussen haag (wegzijde) en bosschages (bewonerszijde) op het grondtalud. Bij de inpassing van de schermen wordt rekening gehouden met het zicht op de molen. Het knooppunt Maaldrift wordt compact vormgegeven waarbij de verbindingsbogen verdiept worden aangelegd om de openheid van het landschap en de bestaande zichtlijnen te waarborgen. Met uitzondering van de bosschage aan de zijde van de wijk de Stevenshof wordt het knooppunt aan de buitenkant vrijgehouden van beplanting. Het knooppunt is voorzien van grasbermen en grastaluds. 6.2 Archeologie 6.2.1 Wettelijk kader en beleid Verdrag van Malta Het Verdrag van Malta is een verdrag dat in 1992 werd ondertekend door de lidstaten van de Raad van Europa, waaronder Nederland, en in 1998 is geratificeerd. Het Verdrag van Malta beoogt het cultureel erfgoed dat zich in de bodem bevindt beter te beschermen. Uitgangspunt is dat het archeologische erfgoed integrale bescherming nodig heeft en krijgt. Dit is gevat in drie principes: 1) In ruimtelijke ordeningsprocessen tijdig rekening houden met de mogelijkheid of aanwezigheid van archeologische waarden zodat er ruimte is voor archeologievriendelijke alternatieven. Zo wordt voorgesteld om steeds vooraf onderzoek te laten doen naar de mogelijke aanwezigheid van archeologische waarden om het bodemarchief zodoende beter te beschermen en om onzekerheden tijdens de uitvoering van ruimtelijke plannen te beperken. 2) Streven naar behoud in situ van archeologische waarden. De bodem is de beste garantie voor een goede conservering van archeologische resten. Pagina 54 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting 3) De verstoorder betaalt voor het doen van opgravingen en het documenteren van archeologische waarde, wanneer behoud in situ niet mogelijk is. Wet archeologische monumentenzorg (Wamz) Het Verdrag van Malta heeft geen directe werking, dus implementatie ervan in de Nederlandse wetgeving was vereist. Implementatie vindt plaats middels de ‘Wet op de Archeologische Monumentenzorg’ (Wamz); deze wet is per 1 september 2007 bij Koninklijk Besluit in werking getreden. De wet betreft een herziening van de ’Monumentenwet 1988’ en een aanvulling op of wijziging van bepaalde artikelen in de ’Woningwet’, de ’Wet Milieubeheer’ en de ‘Ontgrondingswet’. Het doel van het archeologiebeleid in Nederland is duurzaam behoud van de informatie van archeologische vindplaatsen. Een belangrijk uitgangspunt daarbij is behoud in de bodem (behoud in situ) van archeologische resten, zodat ook toekomstige generaties, met betere methoden en technieken en vanuit andere vraagstellingen, een authentiek bodemarchief kunnen raadplegen. Wanneer behoud in situ niet mogelijk is, dienen waardevolle vindplaatsen door middel van opgravingen te worden veiliggesteld. Ter bescherming van het bodemarchief heeft de archeologie een vaste plaats gekregen in de ruimtelijke ordening. Niet langer ligt de nadruk bij archeologie alleen op de wetenschappelijke kennisvermeerdering, maar ook op het gebruik, de benutting en de beleving van archeologie in de ruimtelijke ordening, als onderlegger voor een mooie leefomgeving. 6.2.2 Resultaten onderzoek Ten behoeve van het MER is een archeologische onderzoek uitgevoerd naar de effecten van de RijnlandRoute. Dit onderzoek is in januari 2014 aangevuld met een actualisatie van het bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek. Het aanvullend onderzoek is opgenomen als bijlage 12 bij deze Toelichting. Op basis van het archeologisch onderzoek kan worden geconcludeerd dat: in het noordwestelijke kwadrant van de aansluiting Leiden-West een bekende vindplaats ligt. Het is een terrein met vastgestelde archeologische waarde van provinciaal belang (Verordening artikel 18; VRM artikel 2.3.4) (Oegstgeest Rijnfront/Nieuw Rhijngeest) waarde. Hier zijn tijdens verschillende onderzoeken nederzettingsresten en vondsten uit de Vroege Middeleeuwen aangetroffen. De vindplaats is nog niet volledig begrensd. Er is inmiddels al een zeer groot deel van de vindplaats opgegraven; het vermoeden bestaat dat een van de bewoningskernen van de vindplaats direct ten zuidoosten van het AMK terrein, doorloopt onder de huidige lus van de A44. In het kader van de reconstructie van de aansluiting Leiden-West wordt deze lus compacter ontworpen en verschoven in de richting van de hoofdrijbaan, dus van de vindplaats af; hoewel uit booronderzoek direct ten zuiden buiten de locatie Oude Rijn-A44 brug zijn geen vindplaatsen zijn aangetroffen blijft de hoge verwachting voor de Rijnoever ter plaatste van de Oude Rijnbrug A44 bestaan vanwege kruising met de limeszone met het vermoedelijke tracé van de limesweg; het deel van het plangebied Oude Rijnbrug-A44 zich wel bevindt in de limeszone waarbij het vermoedelijke tracé van de limesweg dit deel van het plangebied doorkruist. Er heeft hier nog geen archeologisch veldonderzoek plaatsgevonden. Pagina 55 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting 6.2.3 het niet bekend is of de limesweg ter hoogte van de kruising met de A44 nog intact in de bodem aanwezig is. De kans bestaat dat de weg ter plaatse als gevolg van latere erosie verdwenen is; het tracédeel A44 de meandergordel van de Oude Rijn en het ten zuiden ervan gelegen (oudere) estuarium waarbinnen zich smalle getijdenkreken bevinden doorsnijdt. Voor beide landschappen geldt een hoge tot middelhoge archeologische verwachting, waarbij de archeologische resten zich direct onder het oorspronkelijke maaiveld of op diepere niveaus in de bodem kunnen bevinden. Maatregelen Geconcludeerd is dat het archeologische onderzoek uit het MER voor het OTB A44 volstaat. Uit het reeds beschikbare onderzoek is duidelijk geworden dat er op een aantal locaties mogelijk archeologische waarden bij de RijnlandRoute aanwezig zijn. De actualisatie van het bureauonderzoek en het verkennend veldonderzoek van januari 2014 doet aanbevelingen over archeologische begeleiding voor bodemingrepen dieper dan 0.30m – Mv bij Nieuw Rhijngeest. Voor de A44 bij de brug over de Oude Rijn wordt bij bodemingrepen tot in de onverstoorde afzettingen vervolgonderzoek geadviseerd. Voorafgaand aan de feitelijke werkzaamheden is het gewenst om in overleg met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), de Provincie Zuid-Holland en de archeologische adviseurs van de betrokken gemeenten de locaties voor nader archeologisch (vervolg)onderzoek te bepalen en waar nodig uit te voeren. In het voorjaar van 2014 wordt daartoe een Plan van Aanpak en Programma van Eisen opgesteld. Op basis daarvan zal medio 2014 gestart worden met archeologisch vervolgonderzoek. Doel is te komen tot een selectieadvies archeologie aan de bevoegde overheid (zijnde GS) die hiermee een besluit neemt over de omgang met de uiteindelijke archeologische waarden. Waar nodig worden waardevolle objecten opgegraven. Als grondroerende werkzaamheden kunnen worden voorkomen en belastingsonderzoek uitwijst dat er geen onomkeerbare effecten op in situ aanwezige waarden verwacht worden, kan ophoging door middel van lichtgewicht oplossingen in overweging worden genomen. 6.3 Cultuurhistorie 6.3.1 Wettelijk kader en beleid Monumentenwet 1998 In de monumentenwet zijn de wettelijke kaders voor van rijkswege beschermde monumenten vastgelegd. In de wet is onder meer aangegeven op welke wijze rijksmonumenten worden aangewezen en hoe deze aanwijzing is vastgelegd. De praktische uitvoering van de wet ligt overigens voor een groot deel bij de gemeenten. De Monumentenwet heeft geregeld dat rijksmonumenten worden opgenomen in een register, waarin is opgenomen om welk object het gaat en vanwege welke waarde het object beschermd is. Op grond van de monumentenwet hebben de gemeenten waarop het ontwerp van de Rijnlandroute betrekking heeft een monumentenverordening opgesteld. Pagina 56 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Nota Belvedère In de 'Nota Belvedère; Beleidsnota over de relatie cultuurhistorie en ruimtelijke inrichting' (1999) is door het Rijk een visie gegeven op de wijze waarop met de cultuurhistorische kwaliteiten van gebieden en objecten in de toekomstige ruimtelijke ontwikkeling in Nederland kan worden omgegaan. De Nota Belvedère is niet meer vigerend toch is het een belangrijke grondlegger voor het huidige provinciale en gemeentelijke beleid. Modernisering Monumentenzorg (MoMo) Per 1 juli 2011 is de Modernisering Monumentenzorg (MoMo) in werking getreden. Als gevolg van MoMo is het Bro (artikel 3.6.1. lid 2) gewijzigd. Wat voor archeologie geldt, geldt daarmee voor al het cultureel erfgoed. De volgende regel is van kracht: 6.3.2 Resultaten onderzoek In het kader van het MER is gekeken naar cultuurhistorie. In het studiegebied is onderzocht welke elementen met een cultuurhistorische waarde aanwezig zijn en eventueel worden aangetast. Aanvullend hierop is een nadere inventarisatie van de monumenten gemaakt. Hierbij is rekening gehouden met de monumenten die binnen een straal van ca. 250 meter vanaf het tracé liggen, tenzij deze monumenten worden gescheiden van het tracé door (onder andere) woningen. Voor molens is een straal van 400 meter aangehouden in verband met de molenbiotoop. Voor het tracé van de A44 zijn de volgende monumenten van belang: Tabel 6.1: Monumenten A44 Monumentnr. Adres Gemeente Toelichting 42169 Voorschoterweg 52 Katwijk boerderij 'Veldzicht' 25624 Valkenburgseweg 10 Leiden boerderij 25681 Henriëtte Bosmanpad Leiden Stevenshofjesmolen Voorschoterweg 73 Katwijk boerderij Rhijnhofweg 7 Oegstgeest internaat (gebouw en bijgebouwen) Rijksmonumenten Gemeentelijke monumenten De genoemde rijksmonumenten en het gemeentelijk monument aan de Voorschoterweg liggen niet ter plaatse van het nieuw te realiseren tracé, zodat geen sprake is van direct fysieke aantasting van deze monumenten. Een gedeelte van het perceel van het gemeentelijk monument aan de Rhijnhofweg is noodzakelijk voor de realisatie van de A44. Er wordt nog onderzocht of er mogelijkheden zijn om het gemeentelijk monument zelf te behouden. Stevenshofjesmolen Van een fysieke aantasting van cultuurhistorische waarden is geen sprake. Wel ligt in de directe nabij van het knooppunt Maaldrift de Stevenshofjesmolen. Deze molen is gelegen ten zuiden van de wijk Stevenshof aan de Henriëtte Bosmanspad in Leiden. De molen ligt op 0,1 meter boven NAP en de molenbiotoop7 en reikt tot in de Papenwegse polder. De molen wordt nu aan drie zijden begrensd door de 7 De molenbiotoop is de ruimte die vrij wordt gehouden voor een goede windvang. Daarnaast staat met name de zichtbaarheid van de molen centraal. Deze is historisch zo gegroeid en maakt dat een molen vaak zo sfeerbepalend is. De grens van de molenbiotoop bedraagt een straal van 400 meter om de molen. Pagina 57 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting bebouwing van de Stevenshof. Daarmee is de molenbiotoop aan die zijde belangrijk beperkt. Alleen aan de westzijde - de belangrijkste zijde voor de windvang - is de molenbiotoop relatief vrij (zie rapportage molenbiotoop 2010). Het nieuwe knooppunt Maaldrift heeft door de verdiepte aanleg geen effect op de molenbiotoop. Wel is er sprake van geluidwerende voorzieningen langs de verbindingsweg van de A44 naar de RijnlandRoute die in de invloedsfeer van de molenbiotoop vallen. De hoogte van deze voorziening is echter gering (circa 1,5 meter) waardoor het effect op de windvang en het zicht gering is. Daarnaast is er sprake van de aanleg van een fietpad ter vervanging van de oostelijke parallelstructuur langs de A44 (Rijksstraatweg). Vanuit de wijk Stevenshof richting Wassenaar Den Deijl passeert deze de RijnlandRoute en valt binnen de invloedssfeer van de molenbiotoop. Van deze verbinding gaat echter geen negatief effect uit op de windvang en het zicht. Boerderijen Twee van de monumentale boerderijen in de omgeving van het tracé zijn aangewezen als rijksmonument. De andere boerderij heeft een gemeentelijke monumentenstatus. De boerderij aan de Valkenburgseweg 10 te Leiden ligt dichtbij het bestaande tracé van de A44. Verbreding van de A44 vindt hier plaats aan de noordwestzijde van het tracé. Daarmee wijzigt de invloed van de A44 op deze rijksmonumentale boerderij niet. Aan de andere zijde van het viaduct liggen de boerderijen aan de Voorschoterweg 52 (rijksmonument) en 73 (gemeentelijk monument). Van deze boerderijen ligt de boerderij van nummer 73 het dichtst bij het tracé (ca. 80 meter). Door de verbreding van het tracé komt de weg hier enigszins dichterbij de boerderij te liggen (60-70 meter). Tussen de boerderij en de weg is een aantal woningen gelegen. Deze vormen als het ware een buffer tussen de boerderij en de weg. Hiermee is het effect van de weg op deze boerderij zeer beperkt. De boerderij kijkt ook niet direct uit op de weg, maar de gevel staat haaks op de A44, zodat het aanzicht van de boerderij slechts zeer beperkt wordt beïnvloed door de verbreding van de A44. Voor het rijksmonument op nummer 52 van de Voorschoterweg is de invloed nog geringer. De A44 is door het gebogen verloop van de Voorschoterweg niet zichtbaar vanaf de locatie van de woning. Internaat Direct naast het tracé van de A44 ligt het internaat met bijbehorende bijgebouwen die allen aangewezen zijn als gemeentelijk monument. In verband met de realisatie van de brug over de Oude Rijn, de Rhijhofweg en de Voorschoterweg wordt het terrein van het internaat als tijdelijk werkterrein gebruikt. Onderzocht wordt of de als mounment aangewezen gebouwen behouden kunnen blijven. Indien dit niet mogelijk blijkt, is dat in strijd met het gemeentelijke monumentenbeleid, dat zich inzet voor het behoud van deze gebouwen. Voor het slopen van de gemeentelijk monumenten zal een omgevingsvergunning moeten worden aangevraagd. 6.3.3 Maatregelen Bij de verdere vormgeving van de mitigerende maatregelen voor geluid zal zoveel mogelijk rekening worden gehouden met de molenbiotoop. Pagina 58 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting 7 Bodem, explosieven en water 7.1 Bodem 7.1.1 Wettelijk kader en beleid Wet bodembescherming Ontwikkelingen kunnen, conform de Wet bodembescherming (Wbb) pas plaatsvinden als de (land- of water)bodem waarop deze ontwikkelingen gaan plaatsvinden geschikt is of door middel van sanering geschikt is gemaakt voor het beoogde doel. Bij iedere nieuwbouwactiviteit of bestemmingswijziging dient de bodemkwaliteit door middel van onderzoek voor vaststelling van het ruimtelijk plan in beeld te zijn gebracht. In het algemeen geldt dat nieuwe bestemmingen bij voorkeur op een schone bodem dienen te worden gerealiseerd. Er is daarbij wel een differentiatie mogelijk waarbij de bestaande situatie in relatie wordt gebracht met de toekomstige (gewijzigde) situatie ten aanzien van de functie / het gebruik van de gronden. De kwaliteit van een verontreinigde bodem moet voor de realisatie van een nieuwe bestemming voldoen aan doelstellingen uit het WBB beleid (beleidsvernieuwing bodemsanering). Het beleid is er op gericht functioneel om te gaan met eventueel aanwezige verontreinigingen: 'actief bodembeheer'. Actief bodembeheer wordt opgevat als een vorm van ketenbeheer: bescherming, hergebruik van licht verontreinigde grond en puin, beheer en sanering van 'nieuwe gevallen' van verontreinigingen en bestaande verontreinigingen bij ruimtelijke ontwikkelingen. Als uitgangspunt geldt het 'stand still beginsel, met een plus'. Met andere woorden: minimaal de bestaande bodemkwaliteit behouden en, daar waar mogelijk, de bodemkwaliteit verbeteren. Daarnaast is het Besluit bodemkwaliteit relevant voor toepassing en hergebruik van grond. De wet omvat regels voor de toepassing van grond, baggerspecie en bouwstoffen en stelt kwaliteitseisen aan de uitvoering van bodemwerkzaamheden. Het geeft invulling aan het op duurzaamheid gerichte bodembeleid: de bodemkwaliteit moet minimaal voldoen aan een vastgestelde basiskwaliteit. Daarnaast moet de kwaliteit goed genoeg zijn voor het beoogde gebruik en geen belemmering vormen voor een goede waterkwaliteit. Door vergunningverlening, toezicht en handhaving van de Wet milieubeheer (Wm) en de Wbb wordt de bodem zo goed mogelijk beschermd tegen handelingen met bodembedreigende stoffen en worden nieuw ontstane verontreinigingen onderzocht en aansluitend gesaneerd. Afstromend wegwater en lozing kunnen effecten hebben op de bodemkwaliteit. Het wettelijk kader hiervoor is beschreven in paragraaf 7.3.1. 7.1.2 Resultaten onderzoek Ten behoeve van de m.e.r.-procedure is milieuhygiënisch bodemonderzoek verricht. In het kader van de voorgenomen realisatie van de RijnlandRoute zijn de relevante verontreinigde of verdachte locaties in kaart gebracht ter plaatse van het Pagina 59 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting toekomstige tracé van de RijnlandRoute. Hiertoe zijn gegevens bij de gemeenten opgevraagd en is het Bodemloket geraadpleegd. Bodemkwaliteit In het gebied waarin ten behoeve van de A44 grondverzet plaatsvindt, is één verontreinigde locatie gelegen: Rijksstraatweg 163, Wassenaar - Perceel truckerscafé. In de fase volgend op het Tracébesluit wordt nader onderzoek uitgevoerd naar deze mogelijke verontreiniging. Daarbij wordt inzichtelijk gemaakt wat de precieze afbakening is van de verspreiding van de verontreiniging, alsmede de urgentie tot sanering. In het plangebied wordt verder een aantal watergangen gedempt. Op basis van baggergegevens van het hoogheemraadschap en het historische gebruik van de watergangen, is de verwachting dat de waterbodemkwaliteit van de te dempen watergangen geen belemmering vormt voor de beoogde ontwikkeling en het beoogde gebruik. Zetting De bodem in het gebied bestaat uit klei- en veengronden, gevoelig voor zettingen. Uitgaande van paalfunderingen bij viaducten, tunnels en aquaducten, worden op deze locaties geen zettingen verwacht. Daarnaast kan er tijdens de bouw inklinking en veenoxidatie optreden door het tijdelijk verlagen van de grondwaterstanden ter plaatse van de verdiepte liggingen. De omgang met zetting wordt meegenomen in het ontwerp van de weg. 7.1.3 Maatregelen Bodemkwaliteit Indien sanering van de verontreinigde locatie aan de Rijksstraatweg noodzakelijk is, dan zal de grond ter plaatse ten behoeve van de ontwikkeling van de A44 gesaneerd opgeleverd worden. Zetting Bij het ontwerp wordt uitgegaan van de volgende effectbeperkende maatregelen: funderen van viaducten en aquaduct; verdiepte ligging in ondoorlatende constructie, zodat geen diepe drainage nodig is (met bemaling), waardoor er geen sprake is van verlaging van de freatische grondwaterstand; gebruik van overgangsconstructies. 7.2 Explosieven Naast een historisch onderzoek naar de bodemkwaliteit is er ook een historisch vooronderzoek voor het vaststellen van de risico's aangaande de aanwezigheid van explosieven in de bodem uitgevoerd. Voor het onderzoek naar niet gesprongen explosieven zijn vier opsporingsgebieden afgebakend. Drie van deze gebieden liggen binnen het plangebied van het Tracébesluit A44 RijnlandRoute. Pagina 60 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Tabel 7.1: Opsporingsgebieden explosieven plangebied A44 RijnlandRoute Opsporingsgebieden Beschrijving afbakening opsporingsgebied Verdacht gebied 1 Gedeelte A44 en N206 binnen grensgebied van de gemeenten N206/A44 Valkenburg, Oegstgeest, Leiden en Wassenaar Gemeenten Valkenburg, Oegstgeest, Leiden en Wassenaar Verdacht gebied 2 Het tracé ZnB ter hoogte van de Maaldrift: A44 (Wassenaar) De Maaldrift/A44 Gemeente Wassenaar (en Leiden) Verdacht gebied 4 Gedeelte van de oostelijk op- en afrit van de A44 t.h.v. de kruising boerderij Veldheim met de N206, binnen de gemeente Leiden Gemeente Leiden Op basis van het onderzoek kan worden geconcludeerd dat, gelet op het feitelijk aangetroffen materiaal, er mogelijk verschillende typen explosieven binnen de onderzoekstracés zijn achtergebleven tijdens WOII. Hierdoor geldt dat het tracé deels verdacht zijn op de aanwezigheid van explosieven. Om de veiligheid tijdens het uitvoeren van de geplande werkzaamheden te waarborgen geldt voor de opsporingsgebieden het volgende: Indien werkzaamheden plaatsvinden in en onder het maaiveld van WOII dan dient een detectieonderzoek plaats te vinden. Als werkzaamheden plaatsvinden op het maaiveld en/of in naoorlogs geroerde grond en/of naoorlogs opgehoogde grond dan dient een werkprotocol op te worden gesteld en gevolgd. 7.3 Waterhuishouding 7.3.1 Wettelijk kader en beleid Hieronder zijn de belangrijkste wettelijke kaders en waterbeleid beschreven. Voor meer informatie wordt verwezen naar het deelrapport Water (Bijlage 13). Waterbeheerplan Hoogheemraadschap van Rijnland 2010-2015 In het Waterbeheerplan zet het hoogheemraadschap de lijnen uit voor de strategie, het beleid en de uit te voeren maatregelen in de planperiode 2010-2015. Het Hoogheemraadschap van Rijnland (hierna Rijnland) streeft drie hoofddoelen na: veiligheid (tegen overstromingen), beschikbaarheid van voldoende en gezond water en goed beheer van de afvalwaterketen. In het Waterbeheerplan worden maatregelen uitgewerkt voor de implementatie van de Europese Kaderrichtlijn Water(KRW)(gezond water) en het Nationaal Bestuursakkoord Water (voldoende water en waterveiligheid en de regionale veiligheid. Daarnaast wil Rijnland zich, als onderdeel van de KRW opgave, meer gaan richten op het toepassen van ecologische uitgangspunten en randvoorwaarden, bijvoorbeeld door het aanbrengen van natuurvriendelijke oevers. Uit het watergebiedsplan polder Zuidwijk blijkt verder dat de Papenwegse Polder, de Noord-Hoflandse polder en de Zuid-Hoflandse polder een wateropgave kennen. Dit is een aandachtspunt bij de technische uitwerking van de waterhuishouding voor de Rijnland Route. Kader afstromend regenwater Pagina 61 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Het Kader Afstromend Wegwater is een praktische handreiking van Rijkswaterstaat ter invulling van het besluit lozingen buiten inrichtingen. Het ‘Kader’ dient toegepast te worden bij het ontwerp, het beheer en het onderhoud van rijksinfrastructuur. In het kader staan praktische handvatten voor de keuze van voorzieningen voor het afstromend wegwater en voor de afweging van verschillende belangen in het primaire proces. Een en ander op basis van invulling zorgplicht "Good housekeeping". Uitgangspunt is dat rechtstreeks lozen van afstromend wegwater afkomstig van bruggen en viaducten op oppervlaktewater is verboden, tenzij er sprake is van een bestaande lozing. Voor bestaande situaties (bijvoorbeeld de afwatering van bestaande bruggen en viaducten) geldt dat een eventuele maatregel in verhouding moet staan tot het milieurendement van die maatregel. Indien er geen milieueffecten zijn opgetreden, geldt daarmee geen verplichting om maatregelen te nemen. Besluit lozen buiten inrichting (2011) Bovengenoemd kader Afstromend wegwater is een uitwerking van Besluit lozen buiten inrichting. Voor de afwatering van wegen dient te worden voldaan aan de zorgplicht uit de AmvB ‘Lozingen buiten inrichtingen“. Dit omvat de volgende voorkeursvolgorde: 1. infiltreren in de wegberm; 2. lozen op oppervlaktewater middels voorziening; 3. lozen op riool. Watertoets Voor ruimtelijke plannen, zoals het Tracébesluit A44 RijnlandRoute, moet een watertoetsprocedure worden doorlopen. De Watertoets is een procesinstrument waarmee water een integraal onderdeel wordt binnen ruimtelijke plannen en besluiten. In nauw overleg met de betrokken waterbeheerders worden voor het project relevante wateraspecten uitgewerkt. In het geval van dit project zijn dat (grond)waterkwantiteit, waterkwaliteit en waterveiligheid. De Watertoets betreft het vroegtijdig informeren en adviseren over en het afwegen en uiteindelijk beoordelen van waterhuishoudkundige aspecten in ruimtelijke plannen en besluiten. 7.3.2 Resultaten onderzoek In het kader van de watertoetsprocedure is een deelrapport Water (zie bijlage 13) opgesteld, waarin een beschrijving is gegeven van de waterhuishoudkundige situatie in het plangebied. Tevens zijn de waterhuishoudkundige consequenties van het project inzichtelijk gemaakt en is indicatief aangegeven welke compenserende maatregelen getroffen kunnen worden. De Watertoetsprocedure is doorlopen door technische invulling en periodiek overleg met het Hoogheemraadschap van Rijnland. Er zijn gezamenlijke afwegingen gemaakt om het watersysteem op een juiste wijze in te passen in het ontwerp en aan te sluiten bij vigerend beleid en autonome ontwikkelingen. Het Hoogheemraadschap heeft een voorlopig positief wateradvies gegeven op het concept Waterhuishoudingsplan. Het advies is opgenomen in het waterhuishoudingsplan Hierin is tevens een overzicht opgenomen van de opmerkingen van het Hoogheemraadschap en de wijze waarop deze verwerkt zijn (of in een volgende fase worden verwerkt). Pagina 62 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Dempen oppervlaktewater Door de aanleg van de RijnlandRoute worden watergangen gedempt. Dit heeft een negatief effect op het functioneren van het oppervlaktewatersysteem; de hoeveelheid waterberging neemt af en de stroming van het watersysteem wordt mogelijk belemmerd. In de Keur van Rijnland is het uitgangspunt dat er in de eindsituatie geen sprake is van een afname van de hoeveelheid oppervlaktewater (standstill-beginsel). Daarom geldt voor het dempen van oppervlaktewater een compensatieplicht van 100%. Het dempen van oppervlaktewater dient volledig te worden gecompenseerd met nieuw oppervlaktewater. De watercompensatie dient in beginsel te worden gerealiseerd in de poldereenheid waar de demping plaatsvindt. Hier treedt immers het effect op. Voor het Tracébesluit A44 RijnlandRoute bedraagt de hoeveelheid te dempen oppervlaktewater circa 2,6 ha. Het betreft oppervlaktewater in de Ommedijksepolder, Stevenshofjespolder en ca 1.2 ha in de boezem. Toename verharding Voor het Tracébesluit A44 RijnlandRoute is een toename verhard oppervlak van 1,85 ha berekend. Deze hoeft voor een deel (0,3 ha) te worden gecompenseerd. De toename van verharding in de Stevenshofjespolder door de verdiepte wegtracés wordt toegekend aan de boezem. Water wordt immers verpompt naar de boezem en komt niet tot afstroming in deze polder. Er is een toename van afstromend wegwater. Dit afstromende wegwater infiltreert in de berm. Door de filterende werking van de bovenste laag van de berm treedt geen beïnvloeding op van de grondwaterkwaliteit. 7.3.3 Maatregelen Aanleg watercompensatie De aanleg van de RijnlandRoute leidt op een aantal locaties tot demping van oppervlaktewater. Bij de verbreding van bestaande infrastructuur wordt naastgelegen watergangen (deels) verplaatst. Hierbij vindt in eerste instantie demping plaats en leidt het graven van de nieuwe watergang direct tot compensatie hiervan (afhankelijk van de afmetingen). Bovendien kan compensatie van dit gedempte oppervlaktewater grotendeels plaatsvinden door nieuwe bermsloten te graven. Deze nieuwe watergangen zijn ook nodig om de ‘afgesneden’ watergangen met elkaar te verbinden zodat doodlopende watergangen worden vermeden en het watersysteem blijft functioneren. In de Stevenshofjespolder wordt geheel voldaan aan de wateropgave. In enkele GPG-gebieden wordt overcompensatie aangelegd. Voor de Ommedijkse polder en de boezem dient respectievelijk nog 0,8 ha en 0,65 ha ingepast te worden. Pagina 63 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Tabel 7.2: Watercompensatie (ha) GPG gebied Compensatie- Ingepast opgave water 0,75 0,20 0,56 0,37 0,14 0,24 0,16 0,16 0,00 0,33 0,66 -0,33 Restopgave PBS_OROmmedijksepolder 2.06.1.2 PBS_OR2.06.1.3 PBS_OR- Stevenshofjespolder 2.07.1.1 PBS_OR2.07.1.2 PBS_OR- Boezem Totaal 2.07.2.1 0,12 0,07 0,05 Boezem 1,47 0,82 0,65 2,90 2,04 Verleggen bestaand boezemwater De boezemwatergang nabij het nieuwe knooppunt Maaldrift, die vanaf de A44 (Oostdaal) naar de Veenwatering stroomt (Tine Tammespad), wordt doorsneden. De boezemwatergang wordt aan beide zijden van het wegtracé opgenomen in het poldersysteem. Voor de afwatering van westelijk deel van de Stevenshofjespolder is een gemaal voorzien nabij de Veenwatering. De afwatering langs de bebouwing aan de Rijksstraatweg ten oosten van de A44 wordt geregeld via een nieuwe verbinding bij landgoed Zuydwijk. Waterkeringen De bouw van landhoofden, voeten van de brugpijlers en tunnels onder de kernzone of in (buiten)beschermingzones van waterkeringen mag niet leiden tot een afname van de stabiliteit van de keringen. Dit wordt getoetst bij de engineering en de aanvraag van de watervergunning. Rondom Knooppunt Maaldrift wordt een waterkering aangelegd. Deze voorkomt dat bij een kadebreuk van de boezem in de Stevenshofjespolder of de Ommedijksepolder water zich via de verdiepte delen kan verplaatsen naar de naastgelegen polders (Papenwegsepolder of OostVlietpolder). Hierdoor blijft de waterveiligheid gewaarborgd. Grondwater De verdiepte tracédelen worden in een ondoorlatende constructie aangelegd zodat er geen diepe bemaling hoeft te plaatsvinden. Op basis van een globale grondwatermodellering blijkt dat de verdiepte tracédelen ter plaatse van Maaldrift leiden tot een sterke verandering van de grondwaterstand. Dit dient nader gemodelleerd te worden aan de hand van meer gegevens van de bodemopbouw ter plaatse. Op basis van de uitkomsten van deze verdiepingsslag dient bepaald te worden of aanvullende maatregelen nodig zijn. Voor de aanleg van kunstwerken is tijdelijke grondwater onttrekking noodzakelijk. De omvang hiervan is naar verwachting beperkt, waardoor naar verwachting geen negatieve effecten optreden. Voor de onttrekkingen is een vergunning/melding nodig bij het Hoogheemraadschap van Rijnland. Pagina 64 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Waterkwaliteit Voor wat betreft de opvang van afstromend wegwater voorziet het ontwerp in de volgende maatregelen om de emissies naar bodem en water te beperken: De toplaag van de snelweg bestaat uit tweelaags ZOAB. Hierdoor wordt verspreiding van verontreinigde stoffen door verwaaiing en afstroming wegwater beperkt. Voor optimale reductie van de emissies worden de vluchtstroken periodiek gereinigd. Tijdens de werkzaamheden wordt retourbemaling toegepast, waardoor geen verontreinigd grondwater op het oppervlaktewater wordt geloosd. Afstromend wegwater wordt verder gezuiverd door het toepassen van filterende bermen. Hierin wordt afstromend regenwater gezuiverd. Vervolgens zal het water infiltreren of afstromen naar een naastgelegen watergang. Door zuivering van run off via de berm is er geen sprake van beïnvloeding van de kwaliteit van het grondwater. Ter plekke van de aansluiting Leiden West wordt hemelwaterriolering toegepast. Het regenwater wordt vervolgens geloosd op een zaksloot in de zuidwestelijke en zuidoostelijke kwadrant van de aansluiting en vervolgens via een hemelwaterafvoer naar het oppervlaktewater gevoerd. Voor de afvoer van regenwater van de oostelijke rijbaan van de A44 wordt tussen knooppunt Maaldrift en de brug over de Oude Rijn eveneens riolering aangelegd. Via deze riolering wordt het regenwater geloosd op de Ommedijkse polder aan de westzijde van de A44 waar een aantal laagtes ten behoeve van de berging worden ingericht met een overloop naar het oppervlaktewater. Op de verdiepte tracédelen wordt regenwater met riolering opgevangen in een bergingskelder, vervolgens gezuiverd met een zandvang en geloosd op het oppervlaktewater. Uitgaande van bovengenoemde maatregelen, worden geen negatieve effecten verwacht van afstromend hemelwater op de bodem, grond- en oppervlaktewaterkwaliteit. Pagina 65 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting 8 Tunnelveiligheid In het nieuwe wegtracé tussen de A44 en A4 wordt de RijnlandRoute voorzien van een (boor)tunnel. De tunnel maakt geen onderdeel van het Tracébesluit A44, maar is opgenomen in het provinciaal Inpassingsplan. Wel volgen er op basis van het door de tunnelbeheerder Provincie Zuid-Holland opgestelde Tunnelveiligheidsplan (TVP) maatregelen op de A44. Hierom wordt in deze Toelichting ook ingegaan op tunnelveiligheid en is het TVP als bijlage 14 bij deze Toelichting opgenomen. 8.1 Wettelijk kader en beleid Op het gebied van tunnelveiligheid geldt de Wet Aanvullende Regels Veiligheid Wegtunnels (afgekort WARVW). Per 1 juli 2013 is de aangepaste wet in werking getreden. De WARV geldt formeel alleen voor rijkstunnels. De provincie ZuidHolland heeft besloten zoveel mogelijk aan te sluiten bij de voor rijkstunnels geldende wet- en regelgeving, onder andere waar het betreft de voor deze tunnels geldende gestandaardiseerde uitrusting. 8.2 Tunnelveiligheidsplan Het Tunnelveiligheidsplan (TVP) is het document waarin de provincie als verantwoordelijk tunnelbeheerder inzicht geeft in de wijze waarop de tunnel wordt uitgevoerd, in de voorzieningen die worden toegepast, welk gebruik is voorzien en worden de eerste contouren van het tunnelbeheer, -onderhoud, -bediening en bewaking gegeven. In het TVP verantwoordt de provincie dat er een voor de weggebruiker veilig tunnelsysteem gerealiseerd kan worden, in stand kan worden gehouden en dat de beoogde tunnel aan alle wettelijke vereisten voldoet. 8.3 Maatregelen A44 Ten behoeve van de veiligheid van het tunneltracé worden in het kader van het Tracébesluit van de A44 de volgende maatregelen getroffen: Tabel 8.1: Maatregelen tunnelveiligheid A44 Maatregel Toelichting Cameratoezicht op de Vanwege de grote interactie met betrekking tot de verkeersafwikkeling A44 en in de verdiepte tussen de tunnel, de verdiepte ligging en het aansluitende tracé is het van ligging belang dat de doorstroming van het verkeer wordt geborgd. Een file in de verdiepte ligging heeft vrij snel impact op file terugslag in de tunnel. Juist filevorming in de tunnel heeft negatieve consequenties voor de veiligheid. Om zo snel mogelijk op incidenten en verstoringen van de verkeersafwikkeling in de verdiepte ligging te kunnen anticiperen worden camera’s aangebracht. Vluchtmogelijkheden om Automobilisten nabij de tunnelmond zullen in geval van een calamiteit de de 400 meter middels verdiepte ligging betreden. Via de noodtrappen kunnen zij het tracé snel noodtrappen / verlaten en zichzelf in veiligheid brengen. noodtrappenhuis Pagina 66 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Maatregel Toelichting Bij incidenten in de verdiepte ligging kan een automobilisten zichzelf in veiligheid brengen door gebruik te maken van een trappenhuis naar maaiveld. Op maaiveld kunnen de mensen worden opgevangen door de hulpdiensten, weginspecteurs en/of gemeente medewerkers. Voor de opvang, verzorging en eventueel het vervoeren van deze mensen dient de locatie bereikbaar te zijn voor de hulpdiensten. Dit is mogelijk via de aan weerszijden gelegen inspectiepaden die op maaiveld langs de verdiepte ligging tussen het knooppunt Maaldrift en de boortunnel worden gerealiseerd. Afkruismogelijkheden Omdat in de verdiepte ligging een vluchtstrook ontbreekt kunnen de A44 vanuit alle hulpdiensten eventueel stilstaand verkeer in de verdiepte ligging niet aanrijrichtingen passeren. Bij een incident in de tunnel of in de verdiepte ligging, zullen afhankelijk van de ernst van het incident één of meerdere rijstroken worden afgekruist. Dit zal door middel van matrixborden boven de weg worden aangegeven. Bij een afkruising van een volledige tunnelbuis zal ook de buis in de tegenrichting worden afgekruist. Slagbomen aan het Omdat in de verdiepte ligging een vluchtstrook ontbreekt is de begin van de bereikbaarheid van het tunneltracé voor de hulpdiensten een verbindingswegen van aandachtspunt. Hierom dient de gehele rijbaan van de niet-incidentbuis de A44 naar de (incl. verdiepte ligging als het incident in de linker buis/rijbaan heeft RijnlandRoute, net na de plaatsgevonden) vrij gemaakt te worden van verkeer. De betreffende toerit puntstukken moet daarom afgesloten worden door middel van een slagboom. Via passeerstroken langs de slagbomen kunnen de hulpdiensten de verdiepte ligging en tunnel snel en vrij van overig verkeer bereiken. Calamiteitendoorsteek Bij een incident waarbij twee tunnelbuizen afgesloten worden, zal er (CaDo) aangereden worden via de toeleidende weg naar het incident zelf. Nog voor de tunnel of verdiepte ligging kan hiervoor een calamiteitendoorsteek Pagina 67 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Maatregel Toelichting Droge blusleiding Vanwege de verdiepte ligging kan de brandweer, in tegenstelling tot een (CaDo) worden gebruikt. weg op maaiveld, niet extra bluswater uit omliggende sloten halen. Daarom is het noodzakelijk dat er in de verdiepte ligging een droge blusleiding wordt aangebracht om voldoende bluscapaciteit voor de brandweer te waarborgen. snelheidsonderschrijdend Een snelheidsonderschrijdend systeem is onderdeel van de systeem gestandaardiseerde tunneluitrusting. Met behulp van het laatste systeem kunnen langzaam rijdende en stilstaande voertuigen binnen enkele seconden door de verkeerscentrale worden ontdekt. Hiermee worden incidenten en calamiteiten in een vroegtijdig stadium gesignaleerd. Hiervan krijgt de verkeerscentrale een automatisch een signaal binnen waarna de desbetreffende rijstrook direct kan worden afgekruist. 8.4 Nader te onderzoeken aanbevelingen De hulpdiensten doen de volgende aanbevelingen aan de tunnelbeheerder over de verdiepte ligging en/of aansluitend tracé: In de verdiepte ligging een verhoogde rijbaanscheiding om plasbranden als gevolg van het vrijkomen van vloeibare (brandbare) stoffen naar de tegengestelde rijbanen te voorkomen. Daarnaast is er een aantal aandachtspunten voor de vervolgfase(n) geïdentificeerd. Dit betreffen aandachtspunten die niet specifiek op tunnelveiligheid betrekking hebben, maar volledigheidshalve toch in het TVP zijn opgenomen. In het kader van de A44 gaat het onder meer over de verbindingswegen die geen vluchtstrook hebben. Deze zijn mogelijk minder goed bereikbaar in het geval van incidenten op de verbindingswegen zelf. Wel is er sprake van een overbreedte. Er dienen afspraken gemaakt te worden tussen Rijkswaterstaat en de tunnelbeheerder over de overgangen tussen de omliggende wegen en de RijnlandRoute om nader te bepalen tot waar de vluchtstroken worden door getrokken. Pagina 68 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting 9 Verdere procedure 9.1 Zienswijzen en andere nog te nemen stappen in de Tracéwetprocedure De besluitvormingsprocedure voor de aanleg van de RijnlandRoute is vastgelegd in de Tracéwet. Deze procedure is aangegeven in tabel 9.1. Op dit moment is het Voorkeursalternatief uitgewerkt tot een Ontwerp-Tracébesluit (OTB). De vervolgprocedure om te komen tot een Tracébesluit (TB) is als volgt: Ontwerp-Tracébesluit De Minister van Infrastructuur en Milieu (IenM) zendt het OTB toe aan de betrokken bestuursorganen. De bekendmaking van het Ontwerp-Tracébesluit zal in de Staatscourant en in de lokale huis-aan-huisbladen worden geplaatst. Het Ontwerp-Tracébesluit wordt ter inzage gelegd bij: o Het gemeentehuis van Wassenaar; o Het gemeentehuis van Leidschendam-Voorburg; o Het gemeentehuis van Leiden; o Het gemeentehuis van Oegstgeest; o Het gemeentehuis van Katwijk; o Het gemeentehuis van Zoeterwoude; o Het provinciehuis provincie Zuid-Holland Den Haag; o Ministerie Infrastructuur en Milieu Den Haag. Het Ontwerp-Tracébesluit wordt geplaatst op de website met adres http://www.centrumpp.nl. Gedurende zes weken, met ingang van de dag van ter inzage legging zoals aangegeven in de publicatie, kan iedereen zijn zienswijzen op het OTB naar voren brengen bij het Centrum Publieksparticipatie. Dit kan digitaal via een reactieformulier dat te vinden is op www.centrumpp.nl of door een schriftelijke reactie te sturen naar het Centrum Publieksparticipatie onder vermelding van OTB A44 RijnlandRoute Postbus 30316, 2500 GH Den Haag. Naast het geven van een schriftelijke reactie kan men zijn visie op het OTB ook mondeling naar voren brengen bij één van de notulisten van het Centrum Publieksparticipatie tijdens de informatiebijeenkomsten die Rijkswaterstaat organiseert tijdens de terinzageperiode. Websites: www.rijnlandroute.nl; www.ruimtelijkeplannen.nl Tracébesluit Aan de hand van de binnengekomen zienswijzen neemt de Minister van IenM in overeenstemming met de Staatssecretaris van EZ het definitieve TB. Het TB wordt geplaatst op de website met adres http://www.centrumpp.nl. Belanghebbenden die op het OTB zienswijzen hebben ingediend, of belanghebbenden aan wie redelijkerwijs niet kan worden verweten dat zij daarop geen zienswijzen naar voren hebben gebracht, hebben de mogelijkheid om binnen zes weken na de bekendmaking van het TB beroep aan te tekenen bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Deze rechter beslist in enige en hoogste instantie over de ingestelde beroepen. Vertaald naar A44 RijnlandRoute zijn de data en beslismomenten (besluitvormingsprocedure conform de Tracéwet) in tabel 9.1 aangegeven. De data Pagina 69 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting in de toekomst zijn hierbij indicatief aangegeven. Tabel 9.1: Besluitvormingsprocedure OTB A44 RijnlandRoute Uitwerking tot OTB 2013 - 2014 Toezending OTB aan betrokken bestuursorganen 2014 Bekendmaking en ter inzage legging OTB / plaatsing OTB op website www.centrumpp.nl Indiening zienswijzen (voor een ieder en gedurende 6 weken) Vaststelling TB door Bevoegd Gezag 2014 Toezending TB aan betrokken bestuursorganen Bekendmaking en ter inzage legging TB / plaatsing TB op website www.centrumpp.nl 9.2 Beroepsmogelijkheid belanghebbenden bij Afdeling bestuursrechtspraak tot 6 weken na bekendmaking van de Raad van State Tracébesluit Bestemmingsplan en vergunningverlening Het Tracébesluit geldt als een omgevingsvergunning waarbij ten behoeve van een project van nationaal belang met toepassing van artikel 2.12, eerste lid, onder a, onder 3, van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht van het bestemmingsplan of de beheersverordening wordt afgeweken. Het TB geldt voor zover het in strijd is met een bestemmingsplan of een beheersverordening, als een omgevingsvergunning, zoals bedoeld in artikel 2.1 van de Wet Algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Het TB werkt daardoor rechtstreeks door in het ruimtelijke beleid van de betrokken gemeente. De gemeenteraad van de betrokken gemeente is verplicht om binnen een jaar nadat het TB onherroepelijk is geworden, het bestemmingsplan in overeenstemming met het TB vast te stellen of te herzien. Zolang het bestemmingsplan niet is aangepast aan het TB, is het gemeentebestuur verplicht aan degenen die inzage verlangen in het bestemmingsplan, tevens inzage te verlenen in het vastgestelde TB. Het TB geldt verder als voorbereidingsbesluit, zoals bedoeld in artikel 3.7 van de Wet ruimtelijke ordening. Het TB geldt niet langer als voorbereidingsbesluit indien een bestemmingsplan in overeenstemming met het TB van kracht is geworden. Voor de aanleg van de RijnlandRoute zijn verder verschillende vergunningen en ontheffingen nodig. De voorbereiding hiervan wordt voor zover nodig en mogelijk gecoördineerd door de Minister van Infrastructuur en Milieu conform artikel 20 van de Tracéwet. 9.3 (Grond)verwerving en onteigening Vooruitlopend op het Tracébesluit is begonnen met de aankoop van voor de uitvoering van dit Tracébesluit benodigde gronden en opstallen. Grondverwerving ten behoeve van de uitvoering van het Tracébesluit geschiedt allereerst door minnelijke verwerving. Wanneer gronden niet minnelijk kunnen worden verworven, wordt een onteigeningsprocedure krachtens de Onteigeningswet gevolgd. In de Onteigeningswet is vastgelegd dat de vermogens- en inkomenspositie van de betrokkenen voor en na de aankoop van de grond en/of opstallen gelijk moet blijven. Daarom wordt de schadevergoeding zodanig berekend dat alle schade volledig wordt vergoed. Onder schade valt: vermogensschade (waardevermindering Pagina 70 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting van grond en opstallen), inkomensschade en bijkomende schades als verhuis- en herinrichtingskosten, verwervingskosten en dergelijke. Indien na uitvoerige onderhandelingen geen overeenstemming wordt bereikt, zal op grond van de Onteigeningswet een gerechtelijke onteigeningsprocedure worden gestart. In dat kader wordt de omvang van de schade eerst door een onafhankelijke taxatiecommissie geïnventariseerd en getaxeerd. De procedure verloopt verder als volgt: de Minister van Infrastructuur en Milieu verzoekt om een Koninklijk Besluit tot onteigening van de betreffende eigendommen. Op deze aanvraag (dit is de ter visie legging van het ontwerp Koninklijk Besluit, de zogenaamde administratieve procedure) kunnen belanghebbenden hun zienswijze geven. Vervolgens zal de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State de aanvraag tot het verkrijgen van het Koninklijk Besluit tot onteigening toetsen. Na bekendmaking van het Koninklijke Besluit zal de aanvrager tot onteigening de (civiele) rechter verzoeken de onteigening uit te spreken en daarbij de hoogte van de aan de onteigende partij toekomende schadeloosstelling te bepalen. 9.4 Uitmeet- en flexibiliteitsbepaling Artikel 16 van de besluittekst bevat een uitmeet- en flexibiliteitbepaling. Van deze bepaling kan gebruik worden gemaakt indien het voor de uitvoering van het project gewenst is om in (geringe) mate van het wegontwerp en de maatregelen, zoals voorgeschreven in het Tracébesluit, af te wijken. De bepaling geeft, met andere woorden, een bepaalde mate van flexibiliteit aan de uitvoering van het Tracébesluit. Het eerste lid van dit artikel betreft een uitmeetbepaling. Gelet op de nauwkeurigheid waarmee het ontwerp is uitgewerkt (de tracékaarten bij het Tracébesluit hebben een schaal van 1:2500) kan het voor of tijdens de uitvoering van de ombouw blijken dat de maatvoering zoals opgenomen in het Tracébesluit in de praktijk voor praktische problemen zorgt. In dat geval kan met een marge van 1,00 meter omhoog of omlaag en 2,00 meter naar weerszijden worden afgeweken, mits is voldaan aan de randvoorwaarden zoals opgenomen in het derde lid. Het tweede lid van dit artikel betreft een flexibiliteitbepaling. Afgezien van de uitmeetbepaling kan het voorkomen dat er in de tijd tussen het Tracébesluit en de daadwerkelijke realisatie daarvan zich ontwikkelingen hebben voorgedaan die een kleine afwijking wenselijk maken. Hierbij moet gedacht worden aan bijvoorbeeld innovatieve uitvoering(-swijzen), kostenbesparingen en nadere afspraken met de (bestuurlijke) omgeving. Ook in dat geval kan met een marge van 1,00 meter omhoog of omlaag en 2,00 meter naar weerszijden worden afgeweken, mits aan de randvoorwaarden van het derde lid is voldaan. Volgens het derde lid kan alleen onder bepaalde (strikte) randvoorwaarden van de uitmeet- en flexibiliteitsbepaling gebruik worden gemaakt. Deze randvoorwaarden zorgen ervoor dat de rechtszekerheid voor belanghebbenden ten aanzien van het genomen besluit voldoende wordt gewaarborgd. 9.5 Schadevergoeding Indien een belanghebbende ten gevolge van dit Tracébesluit schade lijdt of zal lijden, kent de Minister van Infrastructuur en Milieu, op grond van artikel 22, eerste lid, van de Tracéwet, op zijn aanvraag een tegemoetkoming toe, voor zover de Pagina 71 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting schade redelijkerwijs niet voor zijn rekening behoort te blijven en voor zover de tegemoetkoming niet voldoende anderszins is verzekerd. Ook de indiening en afhandeling van aanvragen tot vergoeding van schade op grond van artikel 22, eerste lid, van de Tracéwet is procedureel gezien de 'Regeling Nadeelcompensatie Verkeer en Waterstaat 1999' van overeenkomstige toepassing. Voor de materiële beoordeling van de aanvraag tot vergoeding van schade dienen de maatstaven van het planschaderecht conform afdeling 6.1 van de Wet ruimtelijke ordening te worden toegepast. Uitvoeringsschade, zoals tijdelijke hinder, kan niet gezien worden als een rechtstreeks gevolg van een planologische maatregel en komt daarom niet op de voet van afdeling 6.1 Wet ruimtelijke ordening voor vergoeding in aanmerking Dit soort schade komt eventueel voor nadeelcompensatie in aanmerking. De Regeling Nadeelcompensatie Verkeer en Waterstaat 1999 is dan dus zowel procedureel als materieel van toepassing. Kabels en leidingen Voor kabels en leidingen is de Nadeelcompensatieregeling verleggen kabels en leidingen in en buiten rijkswaterstaatswerken en spoorwerken 1999 dan wel hoofdstuk 5 van de Telecommunicatiewet, en de overeenkomst inzake verleggingen van kabels en leidingen buiten beheersgebied tussen de Minister van Infrastructuur en Milieu en Energiened, VELIN en VEWIN, van toepassing. Een verzoek om schadevergoeding wordt niet eerder in behandeling genomen dan nadat het TB is vastgesteld. De minister zal een beslissing op een verzoek om schadevergoeding niet eerder nemen dan nadat het Tracébesluit onherroepelijk is geworden. Bouw- en gewassenschade Ondanks getroffen voorzorgsmaatregelen kan tijdens de bouwwerkzaamheden schade ontstaan aan gebouwen en gewassen in de omgeving. Bijvoorbeeld scheuren in muren als gevolg van heiwerkzaamheden of verdroging van gewassen door grondwaterstandverlaging. Op het moment dat sprake is van schade veroorzaakt door de bouwwerkzaamheden, kan een verzoek tot schadevergoeding worden ingediend. Schadeverzoeken dienen bij Rijkswaterstaat te worden ingediend. Schade wordt vastgesteld op basis van vooraf opgestelde opnamerapporten. Dit rapport is voor inzage beschikbaar en wordt ook bij een notaris gedeponeerd. 9.6 Opleveringstoets De minister van Infrastructuur en Milieu geeft in artikel 15 van het Tracébesluit aan voor welke aspecten een opleveringstoets wordt uitgevoerd. De opleveringstoets dient ertoe aanvullend vertrouwen te geven dat ook (direct) na ingebruikneming van de A44 aan de normen, die zijn gesteld aan de diverse milieuaspecten en daarmee ten grondslag liggen aan de maatregelen die in het Tracébesluit zijn genomen, wordt voldaan. Een jaar na oplevering van de RijnlandRoute onderzoekt de minister van Infrastructuur en Milieu de gevolgen van de ingebruikneming van de RijnlandRoute voor de milieuaspecten geluidhinder en natuur. Bij dit onderzoek zal worden bezien of de getroffen maatregelen voldoende zijn of dat aanvullende maatregelen nodig zijn om, zo nodig planmatig, aan de voor deze milieuaspecten geldende normen te voldoen. Er zal zoveel mogelijk gebruik worden gemaakt van reeds voorhanden zijnde gegevens. Zo kan voor wat betreft het aspect geluid gebruik worden gemaakt van gegevens die zijn opgenomen in het zogeheten Geluidregister en van het Pagina 72 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting jaarlijks te verschijnen verslag over de naleving van geldende geluidproductieplafonds. Gelijk met de eerstvolgende halfjaarlijkse voortgangsrapportage voor alle lopende projecten worden de onderzoeksresultaten van de opleveringstoets aan de Tweede Kamer gecommuniceerd. Pagina 73 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Begrippenlijst en Afkortingen 2laags-ZOAB Tweelaags Zeer Open Asfalt Beton. Aansluiting Daar waar twee wegen samenkomen. Alternatief Term uit de procedure van de Tracéwet en de milieueffectrapportage: een samenhangend pakket van maatregelen die samen een mogelijke oplossing zijn voor een in dit geval infrastructureel probleem. Autonome ontwikkeling De ontwikkelingen in het studiegebied die optreden als er geen maatregelen worden genomen. Bevoegd gezag (BG) Een overheidsinstantie die bevoegd is om een besluit te nemen. In het geval van het TB is dat de minister van I&M in overeenstemming met haar collega van EZ. Commissie m.e.r. Een landelijke commissie van circa 200 onafhankelijke deskundigen (zijn niet alleen milieudeskundigen namelijk). Voor elke milieueffectrapportage wordt een werkgroep samengesteld. Deze adviseert het bevoegd gezag over de richtlijnen voor het milieueffectrapport en over de kwaliteit van de informatie in het rapport. Compenserende maatregelen Maatregelen die de negatieve effecten van een ingreep compenseren/vervangen door positieve effecten op een andere plaats. Het gaat hierbij om schade aan natuur, recreatie, landschap of bosbouw. Chw Crisis- en herstelwet DAB Dicht asfalt beton. dB Decibel. Maat voor geluidsniveau. Detailkaart Kaart met een schaal van 1:2500, waarop onder andere het ruimtebeslag van de RijnlandRoute met bijkomende voorzieningen/maatregelen en de bestemmingen zijn weergegeven. Doelsoort Een kenmerkende soort voor een gebied of maatregel waarmee enerzijds de werking van een maatregel getoetst kan worden en anderzijds bepaalt een doelsoort de te nemen maatregel. Dwarsprofiel Afbeelding van een doorsnede loodrecht op de lengterichting van een weg, opgenomen op de detailkaart. Ecoduiker Voorziening onder een weg, spoorweg of waterloop, die een functie in de waterhuishouding vervult voor het doorlaten van water, met tevens een ecologische functie. Bijv. door de aanleg van een droge loopstrook zodat ook dieren van deze voorziening gebruik kunnen maken. Ecologische hoofdstructuur (EHS) De EHS is een netwerk van natuurgebieden. Doel van de EHS is het realiseren van grotere natuurgebieden en het aanbrengen van verbindingen tussen natuurgebieden. In grotere natuurgebieden is een meer diverse natuur mogelijk. Door verbindingen kunnen soorten zich over meer gebieden verspreiden. De EHS is vastgeld in de Nota Ruimte. In het Structuurschema Groene Ruimte gepresenteerd landelijk netwerk van bestaande en potentiële natuurgebieden, verbonden door actuele en nog te Pagina 74 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting realiseren ecologische verbindingszones. Deze EHS wordt op provinciaal niveau concreter begrensd in de PES. Ecologische verbindingszone (EVZ) Veelal lijnvormige structuren in het landschap die een verbinding vormen tussen natuurgebieden. Deze ecologische zones zijn van groot belang in het functioneren van het totale ecologische netwerk. Ecopassage Een ecopassage is een tunnel onder een snelweg waardoor het wild veilig kan oversteken Externe veiligheid Het externe risico wordt uitgedrukt in het plaatsgebonden risico (IR) en het groepsrisico (GR). Het plaatsgebonden risico is de plaatsgebonden kans op overlijden per jaar ten gevolge van ongeval(len) met een bepaalde activiteit (bijv. het transport gevaarlijke stoffen over de weg). Het plaatsgebonden risico wordt weergegeven in risicocontouren. Het groepsrisico is de cumulatieve kans per jaar dat tenminste een aantal omwonenden langs een weg het slachtoffer worden van een ongeval. Het groepsrisico wordt weergegeven met behulp van de curve voor het groepsrisico per km wegvak. Faunapassage Speciaal aangebrachte of omgevormde constructie over of onder lijnvormige infrastructuur met als doel het behouden of herstellen van de mogelijkheid dat dieren de infrastructuur kunnen passeren. Geluidproductie De waarde van het geluidsniveau, uitgedrukt in Lden en afgerond op één decimaal, op een referentiepunt. De geluidproductie is geen geluidsniveau dat in het veld gemeten kan worden, maar een rekeneenheid in een vereenvoudigd model van de rijksweg en zijn omgeving. Hierdoor is er een eenduidige relatie tussen het gebruik van de weg en de waarde van de geluidproductie, en kan aan de hand van de geluidproductie goed bijgehouden worden of het geluid van de rijksweg binnen de begrenzing van het geluidproductieplafond blijft. De beheerder (Rijkswaterstaat) brengt jaarlijks een verslag uit over de naleving van deze geluidproductieplafonds. Geluidproductieplafond (GPP) De maximaal toegestane waarde van de geluidproductie op een referentiepunt, uitgedrukt in Lden en afgerond op één decimaal. GR Groepsrisico Hoofdwegennet (HWN) / Rijkswegennet De wegen die in beheer zijn bij het Rijk IenM Infrastructuur en Milieu, ministerie. Infrastructuur Het geheel aan wegen, vaarwegen, spoorlijnen, hoogspanningskabels en (water)leidingen in een gebied. Knooppunt Ongelijkvloers kruispunt van twee auto(snel)wegen Kunstwerk Constructie in weg of water zoals viaducten, onderdoorgangen, duikers, bruggen en tunnels. LDen De ‘eenheid’ waarin het jaargemiddelde geluidsniveau vanwege de rijksweg wordt uitgedrukt. Lden is een optelsom van de jaargemiddelde geluidsniveaus in de dagperiode (7.00-19.00 uur), avondperiode (19.00-23.00 uur) en nachtperiode (23.00-7.00 uur), waarbij een weging Pagina 75 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting plaatsvindt voor de verschillende duur van deze drie beoordelingsperioden, en waarbij 5dB wordt bijgeteld in de avondperiode en 10dB in de nachtperiode. LDEN, GPP De waarde van de geluidsbelasting op een geluidsgevoelig object bij volledige benutting van het (geldende) geluidproductieplafond. Lengteprofiel Weergave van de hoogteligging van de weg. M.e.r.-procedure Procedure, bedoeld in de Wet Milieubeheer. Maaiveld Natuurlijk hoogteligging van een gebied. Maatregelcriterium Criterium op basis waarvan wordt bepaald of een maatregel akoestisch en financieel effectief is. Bij de toepassing hiervan wordt een afweging gemaakt tussen de ‘baten’ en ‘kosten’ van de maatregel of een pakket van maatregelen. MER Het milieueffectrapport; rapport waarin de belangrijkste milieugevolgen van mogelijke alternatieven zijn geïnventariseerd. Staatssecretaris van EZ Staatssecretaris van Economische Zaken MIRT Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport. Jaarlijks bij de Rijksbegroting uitgebracht programma waarin het kabinet een uitgebreide toelichting geeft op de hoofdlijnen en uitvoeringsprogramma’s van het verkeersen vervoersbeleid van het Rijk. Natura 2000 gebieden Dit is een samenhangend netwerk van beschermde natuurgebieden op het grondgebied van de lidstaten van de Europese Unie. Nbw Natuurbeschermingswet 1998. NSL Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit Ontwerp-Tracébesluit (OTB) Een ontwerp-besluit als bedoeld in de Tracéwet, genomen door de Minister van Verkeer en Waterstaat waarin het voorkeursalternatief van het Standpunt nader is uitgewerkt. Overzichtskaart Kaart met schaal 1:15.000 waarop een overzicht van het tracé en de kaartbladindeling van de detailkaarten is opgenomen OWN Onderliggend wegennet. PR Plaatsgebonden risico RCE Rijksdienst voor het cultureel erfgoed Referentiepunt Denkbeeldig punt op ca. 50 meter afstand van de rijksweg en op 4 meter hoogte boven het plaatselijk maaiveld. Referentiepunten liggen aan beide zijden van de weg, op ca. 100 meter afstand van elkaar. Zodoende zijn er langs alle rijkswegen circa 60.000 referentiepunten aanwezig. De precieze ligging van elk punt is opgenomen in het geluidregister. Rijbaan Weggedeelte bestemd voor voertuigen. Een rijbaan kan meerdere rijstroken bevatten. Rijstrook Weggedeelte tussen twee lijnen met een breedte geschikt voor een motorvoertuig. RMG Reken- en meetvoorschrift Geluidhinder RNVGS Risico Normering Vervoer Gevaarlijke Stoffen Pagina 76 van 77 Ontwerp-Tracébesluit A44 RijnlandRoute Toelichting Robuuste ecologische verbinding Grootschalige verbinding tussen grote natuurgebieden. Door deze verbindingen worden de leefgebieden vergroot. MER Milieu Effect Rapport Tracé Aanduiding van het verloop van een aan te leggen (of aan te passen) weg. Tracébesluit (TB) Een besluit als bedoeld de Tracéwet, vastgesteld door de Minister van Infrastructuur en Milieu Variant Subkeuze binnen een alternatief. Verkanting Dwarshelling van het oppervlak van de weg, die compensatie biedt voor de middelpunt vliedende kracht op rijdende voertuigen. Verkeersprestatie De door alle motorvoertuigen afgelegde afstand op het gehele hoofdwegennet. Viaduct Bouwwerk (kunstwerk) waarover verkeer ongelijkvloers over een weg kan rijden. Vluchtstrook Verharde strook langs een rijbaan van een autosnelweg waarop uitsluitend in bijzondere gevallen of in nood mag worden gereden of gestopt. Voertuigkilometer Meeteenheid van de verkeersprestatie ZOAB Zeer Open Asfalt Beton. Zoekgebieden Gebieden die vanuit de compensatiefilosofie in aanmerking komen om te onderzoeken of daar natuur kan worden ontwikkeld. Pagina 77 van 77 Overzicht ambtelijk gemaakte opmerkingen OTB d.d. 28 februari 2014 en wat het Ministerie ermee gedaan heeft. nr. waar opmerking 1 Besluit art. 1.4 (omschrijving aansluiting Leiden West) 2 Besluit en tekeningen 3 Besluit Art 1-6 ??komt dit nog verderop terug? 4 Besluit art. 1.4 aansluiting Leiden West 5 Besluit art. 2, tabel 2 onder 4 in de omschrijving staan de opstelvakken niet opgenomen, deze moeten wel gerealiseerd kunnen worden Er is geen fietsonderdoorgang opgenomen bij Maaldrift. In het verleden is hier wel sprake van geweest gecombineerd met een ecologische verbinding. Dit is een gemiste kans. Hiermee had de verbinding tussen de Ommedijksepolder en de Papenwegse polder voor recreatief gebruik goed gestand kunnen krijgen. in de omschrijvingen zijn geen parallelwegen en fietspaden opgenomen. Deze moeten echter wel weer teruggeplaatst/verlegd worden en kunnen niet verdwijnen. De grens lijkt zodanig te liggen dat een deel van de HOV busbaan en van het fietspad in het OTB valt. Betreft brug over Oude Rijn: de term ‘bestaande hoogte’ kan je op twee manieren uitleggen. Daarom hier vermelden dat de brug beweegbaar is. 6 Besluit art 3, nr 1 7 Besluit art. 6 Verkeersveiligheidsmaatreg elen Besluit art. 7 + Tekening: 8 aansluiting Leiden Zuid moet aansluiting Leiden West zijn. Ontbreekt een afscherming tussen de verdiepen aansluitboog A44-RijnlandRoute en de verhoogde verlegde Ommedijkseweg. Er is geen geluidscherm opgenomen langs het Wat heeft Ministerie met de opmerking gedaan Artikel 1.8 verwijst naar de tekening en daarmee is dit voldoende opgenomen. Opgenomen in zienswijze Nee Niet opgenomen Ja Artikel 1.8 verwijst naar de tekening en daarmee is dit voldoende opgenomen. Nee Niet gewijzigd Ja (zie nr. 20) Nergens in het besluit staat vermeldt of de brug beweegbaar of vast wordt uitgevoerd. In de toelichting (2.4.3) staat dat de brug over de Oude Rijn vast wordt ´met dezelfde hoogte´. Vervangen door aanduiding met hectometrering Aangepast Ja Niet gewijzigd Ja Nee Nee Ontwerp Tracébesluit , Ontwerp Infrastructuur A44 RijnlandRoute, Situatie detailkaart kaartblad 1 9 Besluit art. 7 10 Besluit art. 8 11 Besluit art. 8 lid 2 12 Besluit art. 9, tabel 7 onderdeel 1, 2 en 3 Besluit art. 10, tabel 10 1e onderdeel Besluit, art. 11, tabel 11, 1e en 2e onderdeel Besluit , art. 13, 1.d 13 14 15 recreatie gebied Valkenburgse Meer en het Smalspoormuseum. Nu de weg dichterbij komt en het geluid sterker wordt is het zeer gewenst om hier wel een geluidsvoorziening te treffen en te zorgen voor een goede kwaliteit van de recreatiefunctie. Tabel 5 en 6: hierin wordt geschreven over hoofdrijbaan. Het is niet duidelijk of hier ook de weefvakken onder vallen. De nieuwe/verplaatste referentiepunten zijn nog niet gepubliceerd, dus daarover kan nog niet worden geoordeeld. Na het treffen van de bron- en overdrachtsmaatregelen aan de saneringswoningen rest nog een geluidsbelasting tot en met 60 dB. Voor de veelal oudere woningen levert een binnenniveau van meer dan 41 dB op en dat is hoog. Niet duidelijk is waarom aan deze woningen niet wordt onderzocht of alsnog gevelmaatregelen (waaronder ook het dak) nodig zijn. Er staat A4, moet A44 zijn. Er staat aansluiting Leiden Zuid, moet dit Leiden West zijn? Er staat aansluiting Leiden Zuid, moet dit Leiden West zijn? Gedeeltelijk prima, alleen niet bij het recreatiegebied Valkenburgse Meer en Smalspoormuseum. De houtopstanden bieden bescherming en beslotenheid van het recreatie gebied. De houtopstanden zouden Aangepast Nee Tabel is nu wel opgenomen. Geen opmerkingen. Nee Het plan voldoet aan de wettelijke bepalingen. Nee Aangepast Nee Aangepast Nee Aangepast Nee Niet gewijzigd Ja 16 17 18 19 20 Tekening: Ontwerp Tracébesluit , Ontwerp Infrastructuur A44 RijnlandRoute, Situatie detailkaart kaartblad 1 Tekening: Ontwerp Tracébesluit , Ontwerp Infrastructuur A44 RijnlandRoute, Situatie detailkaart kaartblad 1 Tekening: Ontwerp Tracébesluit , Ontwerp Infrastructuur A44 RijnlandRoute, Situatie detailkaart kaartblad 1 Tekening: Ontwerp Tracébesluit , Ontwerp Infrastructuur A44 RijnlandRoute, Situatie detailkaart kaartblad 1 Tekening: Ontwerp Tracébesluit , Ontwerp Infrastructuur A44 RijnlandRoute, Situatie detailkaart kaartblad 2 hier wel teruggeplaatst moeten worden. Daarmee wordt vanuit het recreatiegebied op groen gekeken in plaats van de snelweg op de kaart ontbreken een aantal gebouwen bij het smalspoormuseum Niet gewijzigd Ja het tijdelijk werkterrein ligt nu gedeeltelijk over het terrein van het smalspoormuseum en een sloot. Het werkterrein zou hier buiten moeten blijven. Dit werkterrein is van de kaart afgehaald. Nee Busbaan over oude Rijn verdwijnt, hoe komt bus (Q-liner Noordwijk-Den Haag) op de parallelweg naar Wassenaar? Hoe wordt voorkomen dat de bus vertraging op loopt bij het kruispunt N44-Rozenweg (Wassenaar)? Valkenburgerweg/Voorschoterweg hier staat een werkterrein over de woningen Voorschoterweg 81-83 heen geprojecteerd terwijl deze woningen niet zijn aangemerkt als te verwijderen opstallen. Het werkterrein is ook op de openbare weg geprojecteerd, waardoor op zijn minst de indruk ontstaat dat de weg tijdens de bouw van het viaduct volledig en gedurende lange tijd zal worden afgesloten. Er is onvoldoende ruimte opgenomen voor de HOV-busbaan bij de Knoop Leiden West. De opstelvakken en stopstreep van de afrit vanuit A44 Amsterdam naar ir. G. Tjalmaweg liggen op de plek waar de busbaan moet komen. Dan Nog steeds onbekend Ja Gedeeltelijk gewijzigd Ja (zie ook nr. 43) Niet gewijzigd Ja 21 22 23 24 Tekening: Ontwerp Tracébesluit , Ontwerp Infrastructuur A44 RijnlandRoute, Situatie detailkaart kaartblad 2 Tekening: Ontwerp Tracébesluit , Ontwerp Infrastructuur A44 RijnlandRoute, Situatie detailkaart kaartblad 2 Toelichting 4.1 Geluid 4.1 pag. 34 in het tekstkader Saneringsobjecten langs rijkswegen is gelijk de vraag of de lengte van de afrit nog voldoet als dit wordt gecorrigeerd. Waar komt het transferium (A44/KLW) terug? Niet gewijzigd Ja Overstap bus Katwijk-Leiden op bus naar Den Haag bij transferium moet mogelijk blijven. Onduidelijk of dat in OTB of in OPIP van PZH moet zitten. Niet gewijzigd Ja De bestaande brug veroorzaakt ernstige geluidhinder. Welke maatregelen worden daartegen genomen? Dit is niet meegenomen in de berekeningen omdat de RMV daarin niet voorzien. Geluidhinder is echter een ROaspect dat ook buiten de wettelijke regelingen verantwoording behoeft. Die verantwoording ontbreekt. In het OTB wordt met geen woord gerept over het ‘gedonder’ van de brug. En de geluidrapporten beperken zich tot de wettelijke taken. In Akoestisch Onderzoek deelrapport Algemeen par. 1.9 staat over Goede Ruimtelijke Ordening (GRO) en andere geluidsbronnen, maar niets over de brug. In de toelichting (2.4.3) staat dat de brug over de Oude Rijn vast wordt. Een vast brugdek neemt de bron van de geluidhinder weg. Omdat wij de brug beweegbaar willen houden moet hieraan worden gekoppeld dat ook de geluidshinder vanwege de brug moet worden aangepakt. Is hersteld. Ja Laatste alinea: Binnen het plangebied van de A4 … moet zijn A44 Nee 25 4.1 pag. 34-35 in het tekstkader en 4.1.3 onder Cumulatie van geluid Langs de Voorschoterweg staan A-lijst saneringsgevallen. Die woningen worden belast door het geluid van twee wegen. Die samenloop wordt in dit plan niet besproken. 26 4.2 Luchtkwaliteit Het project is aangemeld voor opname in het NSL. 27 28 6.1.2 Landschappelijke inpassing 6.1.3 Maatregelen Loopt deze aanmelding wel synchroon met het OPIP? Want daarin staat dat de (gehele?) Rijnlandroute voor opname in het NSL wordt aangemeld. Nu lijkt dat alleen voor de twee tracébesluiten te gebeuren. Deltaroute en volgende paragrafen gaan over A4. Is dat hier relevant? Zie 6.1.2 In de toelichting wordt in hoofdstuk 6 (landschappelijke inpassing) foutief verwezen naar de deltaroute A4, dit moet zijn A44/Maaldrift en mogelijk Papewegse Polder die hier relevant zijn (juiste passages uit het landschapsplan opnemen); Is niet gewijzigd In par. 4.1.1 van de Toelichting worden samenloop en maatregelen wel besproken maar niet toegepast. De betreffende woningen moeten in één keer volledig worden gesaneerd. In bijlage 6 van de Toelichting, dat is het Akoestisch onderzoek – hoofdrapport, staat dat de woning Voorschoterweg 83 in aanmerking komt voor een binnenwaardeonderzoek. Bij dat onderzoek moet het wegverkeersgeluid van zowel de A44 als de Voorschoterweg worden betrokken. Dat doel zou in deze toelichting moeten zijn vermeld. Aanmelding is gedaan en geaccepteerd. Ja Is aangepast. Nee Is aangepast. Nee Nee 29 Geluidrapport; hoofdrapport begrippen 30 2.3 sanering geluidgevoelige objecten 31 4.2 Wijzigingen A44 32 Figuur 8, wegdekverhardingen 33 Tekstblok onder figuur 8 34 Figuur 10, toets geluidproductie 35 Geluidrapport specifiek 3.2 ligging van de weg 36 Figuren 12 t/m 17 Er wordt steevast ‘hoofdrijbaan’ geschreven. Niet duidelijk is of hier ook de weefvakken onder vallen. Voor saneringsobjecten type A geldt dat de gevelbelasting moet worden teruggebracht tot max 60 dB. Maar daarmee is – zeker bij oudere woningen – nog steeds geen binnenniveau van 41 dB bereikt. Hoe zit het met de maatregelen aan de woningen? Tussen de knooppunten Maaldrift en LeidenZuid worden weefvakken gerealiseerd. Als gevolg hiervan verschuiven de hoofdrijbanen. Indien de weefvak niet onder het begrip hoofdrijbaan valt, dan is de verschuiving van de hoofdrijbanen een wezenlijke wijziging. Het viaduct Ommedijkseweg is gemarkeerd als enkellaags ZOAB. De brug over de Oude Rijn als tweelaags ZOAB. Ik ben vóór. Echter in het geluidrapport staat die andersom (ofwel enkellaags ZOAB op de brug over Oude Rijn). De max. snelheid loopt uiteen tot 120 km/uur, want ook de hoofdrijbanen worden verplaatst. De kaart is te klein om de kleurstippen goed te kunnen onderscheiden. Is aangepast. Met name voor de toepassing van ZOAB is nu vermeld ‘inclusief weefvakken’. Het plan voldoet aan de wettelijke bepalingen. Nee Is hersteld; geen gevolgen Nee Is hersteld. Nee Tekst betreft slechts een weggedeelte. Bij aansluiting Maaldrift is snelheid lager. Is nu voldoende. Nee Is voor de ligging van de weg geen gebruik gemaakt van de brongegevens uit het Geluidregister? Veel informatie op een kaartje met van kleine schaal, waardoor onleesbaar. Ja, zie 3.2 Nee Zijn vergroot. Nee Nee Nee 37 Bijlage C, kaartblad 5 (pag.39 en 57) juncto Bijlage A a. Voorschoterweg 74 is niet als woning beoordeeld (geen rekenpunten); nr. 74A wel, maar dat is een paardenstal die bovendien op grotere afstand van de bron staat. b. Woningen Voorschoterweg 73 en 81 hebben geen rekenpunt op de zijgevel, terwijl die gevel wel is georiënteerd op de A44. c. De woning Voorschoterweg 83 krijgt een vrije zijgevel omdat de naastgelegen woning wordt geamoveerd. De plaatsing van de (extra) rekenpunten is relevant, omdat kort na de Voorschoterweg/ Valkenburgseweg het geluidscherm langs de A44 eindigt. Daarnaast heeft plaatsing van de rekenpunten invloed op de uitkomsten die zijn vermeld in bijlage A Zie PRV022-01-05fe AO OTB A44 deelrapport specifiek 20140410, pag.171/177 en 183/188: A, b en c: Niet aangepast Ja 38 Ik mis de mogelijkheid van de recreatieve route van het Groene Hart naar de kust ter hoogte van Maaldrift, een belangrijke kwaliteitsdrager voor de beleving van de zgn. ‘barcode’ van het landschap; Ja 39 De eco-duiker is m.i. wel een hele summiere uitwerking van de ecologische verbinding van Groene Hart naar Groene Buffer en duinen; Ontbreekt nog steeds in OTB (kaartblad 1/Toelichting par. 2.6), geen onderbouwing waarom (benoemd als buiten scope RLR), wel expliciet opgenomen in Inpassingsvisie/ Landschapsplan pag. 64-65/96-97 en Toelichting par. 6.1 (o.a. onderdeel beleid PZH) Ziek ook nr. 2 Standpunt Rijk geen Ecologische Hoofdstructuur, wel Ecologische Verbindingszone (Toelichting par. 5.2/5.3, m.i. ligt er een hogere ambitie voor een degelijke ecologische verbinding. Overig Ja 40 Het ontwerp is nog niet zo concreet dat er een goed totaalbeeld ontstaat hoe de inpassing van de A44 er uit komt te zien aan de zijde van het Valkenburgse Meer en Project Locatie Valkenburg; 41 Eens met het open vizier bij Maaldrift vanuit beleefbaarheid landschap, echter hoe verhoudt dit zich met de ontwikkeling van woonbebouwing van Locatie Valkenburg aan de overzijde van het Valkenburgse Meer en mogelijke geluidsoverlast van de A44? Zijn er in de toekomst alsnog geluidschermen nodig en hoe verhouden die zich tot het open vizier (transparante schermen?)? NIEUWE OPMERKINGEN OP OTB Zie ook nr. 2 Dit is inmiddels concreter uitgewerkt in de Inpassingsvisie/Landschapsplan (o.a. pag. 58-66/92-99). Graag gemeente betrekken bij de concrete uitwerking van de inpassingsmaatregelen conform processchema van Inpassingsvisie/Landschapsplan op pag. 9). Grotere flexibiliteit gewenst voor de inpassingsmaatregelen (Besluit art. 16(.3.a)/Toelichting par. 9.4), mede gelet op mogelijk grotere uitbuiging Ommedijkseweg vanwege nieuw viaduct A44 (Toelichting par. 2.6) en compensatie houtopstanden, mogelijk buiten begrenzing Tracébesluit (Besluit art. 12/Toelichting par. 5.3). De gemeente hecht grote waarde aan het behoud van een afschermend groen ‘decor’ waarin de A44 is ingepast ten oosten van het Valkenburgse Meer en Project Locatie Valkenburg. Ontbreekt nog steeds, geen nadere onderbouwing, blijft zorgpunt van de gemeente. Ja (zie ook nr. 11) Ja (zie ook nr. 11) 42 43 OTB A44 kaartbladen KB1 Detailkaart 1 (kaartdeel G17) Detailkaart 1 Valkenbrugseweg moet zijn Valkenburgseweg De woningen Voorschoterweg 81+83 worden niet gesloopt maar beide kavels zijn aangemerkt als tijdelijk werkterrein. Ja Niet gewijzigd. Ja (zie nr. 19)
© Copyright 2024 ExpyDoc
