Health Outlook 2014 - The Decision Group

Health Outlook 2014
Onderzoek stimuleren en
optimaliseren om patiëntenzorg
te verbeteren
STZ in samenwerking met
Groningen
Leeuwarden
Alkmaar
Zwolle
Haarlem
Amsterdam
Hoofddorp
Deventer
Apeldoorn
Amersfoort
Den Haag
Nieuwegein
Delft
Arnhem
Rotterdam
Nijmegen
Dordrecht
‘s Hertogenbosch
Breda
Tilburg
Eindhoven
Veldhoven
Venlo
Heerlen
2
Enschede
Dankwoord
Graag willen we iedereen bedanken die de Health Outlook 2014
mogelijk maakte. De hulp en inzichten waren van essentieel belang
voor het creëren van deze Health Outlook. Van de 28 STZ ziekenhuizen
hebben 26 deelgenomen aan het onderzoek.
STZ ziekenhuizen
• Albert Schweitzer ziekenhuis, • Meander Medisch Centrum, Amersfoort
Dordrecht
• Medisch Centrum Alkmaar
• Amphia Ziekenhuis, Breda
• Medisch Centrum Haaglanden, • Atrium Medisch Centrum, Heerlen*
Den Haag
• Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis, • Medisch Centrum Leeuwarden
Nijmegen
• Medisch Spectrum Twente, Enschede
• Catharina Ziekenhuis, Eindhoven
• Onze Lieve Vrouwe Gasthuis, • Deventer Ziekenhuis, Deventer
Amsterdam
• Gelre ziekenhuizen, Apeldoorn
• Reinier de Graaf Groep, Delft
• HagaZiekenhuis, Den Haag
• Rijnstate, Arnhem
• Isala klinieken, Zwolle*
• Sint Franciscus Gasthuis, Rotterdam
• Jeroen Bosch Ziekenhuis, • Sint Lucas Andreas Ziekenhuis, ‘s Hertogenbosch
Amsterdam
• Kennemer Gasthuis, Haarlem
• Spaarne Ziekenhuis, Hoofddorp
• Maasstad Ziekenhuis, Rotterdam
• St. Antonius Ziekenhuis, Nieuwegein
• Martini Ziekenhuis, Groningen
• St. Elisabeth Ziekenhuis, Tilburg
• Máxima Medisch Centrum, Eindhoven
• VieCuri Medisch Centrum, Venlo
Het initiatief wordt ondersteund door de International
Academic Advisory Council van The Decision Group
* Twee STZ ziekenhuizen konden
dit jaar helaas niet deelnemen
aan de Health Outlook.
3
Inhoudsopgave
Introductie
5
Achtergrond en doelstellingen
7
Conclusies en trends
8
Werkwijze
9
Health Outlook resultaat
De trends
4
12
Onderzoek leeft meer bij STZ ziekenhuizen
16
Expertise, enthousiasme en netwerken maken het verschil
20
Alles zelf doen is optellen, samenwerken is vermenigvuldigen
24
Ruimte en kansen voor gesponsord onderzoek
Achtergrond en doelstellingen
De Health Outlook 2014 presenteert de resultaten op het gebied van
onderzoek en innovatie van STZ ziekenhuizen voor de jaren 2012 en
2013.
Achtergrond
In de Nederlandse ziekenhuiszorg onderscheiden 28 grote opleidingsziekenhuizen zich
met de thema’s opleiding en onderwijs, wetenschappelijk onderzoek en topklinische zorg.
Deze ziekenhuizen zijn verspreid over hele land en hebben zich verenigd in de STZ,
vereniging Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen.
Doelstellingen Health Outlook
• Het verschaffen van inzicht in de prestaties van STZ ziekenhuizen op het gebied van
onderzoek, toepassing en innovatie aan relevante stakeholders
• Deelnemende ziekenhuizen in staat stellen hun eigen resultaten te vergelijken met
andere ziekenhuizen
• Het identificeren en toepassen van (next) best practices
• Het aantrekken van nieuw onderzoek en innovatie
• Kennis uitwisselen op het gebied van onderzoek en innovatie
Health Outlook 2014 5
6
Conclusies en trends
Onderzoek leeft steeds meer bij STZ ziekenhuizen. Dat wordt zichtbaar
door de gedreven experts, initiatiefrijke onderzoekers, de samenwerking
met collega STZ ziekenhuizen en universitaire medische centra.
Trend 1
Onderzoek leeft meer
bij STZ ziekenhuizen
Onderzoek
(p.11)
In totaal zijn bij STZ ziekenhuizen in 2012 178.000 patiënten aangemerkt als beoogd
deelnemer aan wetenschappelijk onderzoek. In 2012 werd gemiddeld per ziekenhuis
757.000 euro vrijgemaakt voor onderzoek. Het budget, zowel centraal als decentraal
Trend 2
neemt toe; in totaal met een stijging van ruim 167.000 euro gemiddeld per STZ ziekenhuis
Expertise,
in 2013. Daarnaast hebben 15 van de 21 ziekenhuizen een kortere doorlooptijd voor
gedrevenheid en
onderzoek gerealiseerd.
netwerken maken het
verschil l (p.12)
Expertise
Het aantal PhD’s en hoogleraren was gemiddeld respectievelijk 95 en 3 in 2012, en
bleef stabiel in 2013. Het aantal experts per ziekenhuis heeft een positieve relatie op de
Trend 3
hoeveelheid en grootte van onderzoeksprojecten en het aantal samenwerkingsverbanden.
Alles zelf doen is
Van alle medisch specialisten is een op de vijf hoofdaanvrager van onderzoek.
optellen, samenwerken
is vermenigvuldigen
Samenwerking
(p.14)
De teller voor het aantal gemiddelde samenwerkingsverbanden stond op 47 in 2012.
Het aantal steeg in 2013 met 16 procent naar 55 verbanden. 53 procent van de WMO
samenwerkingsverbanden in 2012 was ziekenhuis geïnitieerd, het percentage steeg naar
Trend 4
58 procent in 2013.
Ruimte en kansen voor
gesponsord onderzoek
Industrie
(p.15)
Van de 40 WMO onderzoeken werden 17 in 2012 gesponsord door de industrie. In
2013 steeg het aantal WMO onderzoeken met 6 procent en daalde het aantal WMO
onderzoeksprojecten gesponsord door de industrie met 8 procent, waardoor 15 van de
43 onderzoeken gesponsord werden door de industrie. Ook ten aanzien van multicenter
onderzoek, neemt het aantal gesponsorde onderzoeken af. In 2013 was er een stijging van
6 procent (34 naar 36) in het aantal WMO multicenter onderzoeken, maar tegelijkertijd een
daling van 11 procent (16 naar 15) in het aantal WMO gesponsorde onderzoeken.
Trends en conclusies
zijn gebaseerd op dataanalyse en feedback van
wetenschapcoördinatoren bij
diverse STZ ziekenhuizen
Health Outlook 2014 7
Werkwijze
Middels Key Performance Indicatoren wordt het succes van STZ
onderzoek gemeten. De gemonitorde Key Steering Indicatoren
bieden mogelijkheden om het onderzoeksbeleid te sturen. Data
voor de verschillende KPIs en KSIs zijn verzameld door de
wetenschapsbureaus, medisch specialisten en dataverzamelaars van
de deelnemende ziekenhuizen.
Key Performance Indicators (KPIs)
KPIs monitoren en meten het succes van STZ onderzoek. KPIs kunnen niet direct door
centraal beleid aangepast of verbeterd worden.
Delen van
best practices
Input
• A antal projecten KPI 1
en
• Investeringen in onderzoek KPI 2
leren
• Grootte onderzoeksprojecten (patiënten in onderzoeksprojecten) KPI 3
Efficiëntie
Monitoren
van vooruitgang
(KSIs and KPIs)
samen
werkeN
Aanpassen
beleid
(KSIs)
• Doorlooptijd lokale onderzoeksprocure KPI 4
Output
Beter presteren
(KPIs)
• A antal publicaties (CWTS analyse) KPI 5
• Het effect van onderzoek en innovatie op de manier van werken / klinisch handelen
(Nieuwe of aangepaste protocollen, richtlijnen en werkwijzes)* KPI 6
• A antal nieuwe producten* KPI 7
Key Steering Indicators (KSIs)
KSIs kunnen direct door centraal beleid aangepast of verbeterd worden. KSIs hebben een
sterke invloed op het succes van STZ onderzoek dat wordt gemeten door middel van KPIs.
* Data verzameld door middel
van een survey ingevuld door
medisch specialisten en
onderzoekers van de betrokken
ziekenhuizen.
Voor meer informatie
download de appendix over
de methodologie online
op www.stz.nl /
www.healthoutlook.nl
8
STZ in samenwerking met The Decision Group
• E xpertise KSI 1
• Cultuurmeeting, mate van actieve participatie* KSI 2
• Deelname aan onderzoek KSI 3
• A anwezigheid van een wetenschapsbureau en ondersteunend onderzoeks personeel KSI 4
• Samenwerkingsverbanden KSI 5
Health Outlook 2012
2
1
65
11
7
e 757.286
KPI
29%
335
15 v/d 21
1,28
6
2
3.522 en
95 PhD’s
1
47
32%
3
KSI
18%
14
5
4
3
5
4
KPI 1
Totaal aantal projecten
gemiddeld per ziekenhuis
(WMO en nWMO)
KPI 2
Totale investering in
onderzoek gemiddeld per
ziekenhuis
KPI 3
Aantal patiënten waarvan
onderzoekskosten vergoed
zijn door de industrie
gemiddeld per ziekenhuis
KPI 4
15 van de 21 ziekenhuizen
hebben een betere
doorlooptijd voor WMO
onderzoek
KPI 5
STZ gemiddelde impact
score (CWTS analyse) (2011)
KPI 6
Percentage onderzoekers
dat actief bezig was met het
aanpassen van protocollen
of richtlijnen
KPI 7
Nieuwe patenten
KSI 1
Gemiddeld FTE per
ziekenhuis
KSI 2
Percentage medisch
specialisten of onderzoekers
actief in een bestuur,
commissie of werkgroep
KSI 3
Percentage medisch
specialisten als
hoofdonderzoeker
KSI 4
Totaal aantal ondersteunend
onderzoekspersoneel in FTE
gemiddeld per ziekenhuis
KSI 5
Samenwerkingsverbanden,
gemiddeld per ziekenhuis
9
Health Outlook 2013
KPI 1
Totaal aantal projecten
gemiddeld per ziekenhuis
(WMO en nWMO)
KPI 2
Totale investering in
onderzoek gemiddeld per
ziekenhuis
KPI 3
Aantal patiënten waarvan
onderzoekskosten vergoed
zijn door de industrie
gemiddeld per ziekenhuis
KPI 4
15 van de 21 ziekenhuizen
hebben een betere
doorlooptijd voor WMO
onderzoek
KPI 5
STZ gemiddelde impact
score (CWTS analyse) (2011)
KPI 6
Percentage onderzoekers
dat actief bezig was met het
aanpassen van protocollen
of richtlijnen
KPI 7
Nieuwe patenten
KSI 1
Gemiddeld FTE per
ziekenhuis
KSI 2
Percentage medisch
specialisten of onderzoekers
actief in een bestuur,
commissie of werkgroep
KSI 3
Percentage medisch
specialisten als
hoofdonderzoeker
KSI 4
Totaal aantal ondersteunend
onderzoekspersoneel in FTE
gemiddeld per ziekenhuis
KSI 5
Samenwerkingsverbanden,
gemiddeld per ziekenhuis
10
2
1
79
9
7
e 924.231
KPI
17%
3
306
15 v/d 21
4
1,28
6
5
2
3.328 en
96 PhD’s
1
55
27%
3
KSI
21%
15
5
4
Health Outlook 2013 vs 2012
gemiddelde toe- of afname in percentages
2
1
+ 20% + 22%
-18%
7
-39%
6
2
1
- 6% en
+ 1% PhD’s
+ 16%
KSI
- 16%
3
+ 15%
+ 2%
5
4
KPI
3
- 9%
+ 13%
5
4
KPI 1
Totaal aantal projecten
gemiddeld per ziekenhuis
(WMO en nWMO)
KPI 2
Totale investering in
onderzoek gemiddeld per
ziekenhuis
KPI 3
Aantal patiënten waarvan
onderzoekskosten vergoed
zijn door de industrie
gemiddeld per ziekenhuis
KPI 4
Gemiddeld kortere
doorlooptijden voor WMO
projecten
KPI 6
Percentage onderzoekers
dat actief bezig was met het
aanpassen van protocollen
of richtlijnen
KPI 7
Nieuwe patenten
KSI 1
Gemiddeld FTE per
ziekenhuis
KSI 2
Percentage medisch
specialisten of onderzoekers
actief in een bestuur,
commissie of werkgroep
KSI 3
Percentage medisch
specialisten als
hoofdonderzoeker
KSI 4
Totaal aantal ondersteunend
onderzoekspersoneel in FTE
gemiddeld per ziekenhuis
KSI 5
Samenwerkingsverbanden,
gemiddeld per ziekenhuis
11
12
Trend 1
Onderzoek leeft meer bij STZ ziekenhuizen
Health Outlook 2014 13
Trend 1 Onderzoek leeft meer bij STZ ziekenhuizen
Ieder STZ ziekenhuis heeft onderzoek als speerpunt. Alleen dan kunnen ziekenhuizen zich
positioneren op nationaal en internationaal onderzoeksniveau. Het beleid rond toegepast
medisch wetenschappelijk onderzoek is verstevigd bij de individuele ziekenhuizen.
Processen rondom onderzoek zijn verbeterd en de wetenschapsbureaus opereren steeds
professioneler. De interesse voor onderzoek neemt toe bij betrokken vakgroepen en
medisch specialisten hebben meer ervaring in het uitvoeren van onderzoek.
Gemiddeld per STZ ziekenhuis
2012
2013
Projecten (WMO en nWMO)
65
79
Deelnames aan samenwerkings­
verbanden (WMO en nWMO)
47
55
Doorlooptijden onderzoek
Totale investering in onderzoek
“Het OLVG is op
verscheidene fronten
bewust met onderzoek
bezig. Zo wordt bij ons
aannamebeleid specifiek
gelet of nieuwe medisch
specialisten ’onderzoeksminded’ zijn. Daarnaast
doen we moeite om
ruimte te creëren
voor onderzoek bij al
werkzame specialisten.”
Onze Lieve Vrouwe
Gasthuis
14
STZ in samenwerking met The Decision Group
15 van de 21 ziekenhuizen hadden een betere doorlooptijd in 2013 ten opzichte van 2012.
C 757.286
C 924.231
Trend 1 Onderzoek leeft meer bij STZ ziekenhuizen
Grootte WMO onderzoeksprojecten, 2012
Gemiddeld 2.059
Mediaan 1.562
Health Outlook 2014 15
16
Trend 2
Expertise, gedrevenheid en netwerken maken het verschil
Health Outlook 2014 17
Trend 2 Expertise, gedrevenheid en netwerken maken het verschil
Voor onderzoek is het aantal PhD’s en hoogleraren dat voor een ziekenhuis werkt van
belang. Met name hun gedrevenheid, ambitie en het bereik van hun interne en externe
netwerk heeft invloed. De relatie geeft voorzichtig aan dat de mate van expertise, het aantal zelfgeïnitieerde onderzoeken en de grootte van de projecten een effect heeft op KSI’s zoals de samenwerking tussen verschillende expertisecentra, regionale samenwerking en samenwerking met de industrie.
Er bestaat o.a. een positieve correlatie tussen expertise bij een ziekenhuis en
• KPI 1 het aantal projecten (r = 0.594 t.o.v. KSI 1 het aantal FTE aan PhD’s.)
• KPI 3 de grootte van onderzoeksprojecten (beoogd aantal patiënten in
onderzoeksprojecten) (r = 0,812 t.o.v. KSI 4 – centraal ondersteunend personeel)
• K SI 5 het aantal deelnames aan multicenter onderzoek met en zonder de industrie (r = 0.614 t.o.v. KSI 1 het aantal FTE aan PhD’s)
Correlatie tussen expertise (KSI 1 - PhDs) en het aantal projecten (KPI 1), r = 0.594
18
STZ in samenwerking met The Decision Group
Trend 2 Expertise, gedrevenheid en netwerken maken het verschil
Medisch specialisten die het ziektebeeld van hun patiënten goed kennen en weten wat
voor mogelijkheden er voor onderzoek zijn, maken het verschil. Bij STZ ziekenhuizen is
gemiddeld 1 op de 5 medisch specialisten hoofdaanvrager van onderzoek.
Bij STZ ziekenhuizen
is gemiddeld 1 op
de 5 (21%) medisch
specialisten
hoofdaanvrager van
onderzoek.
“Onderzoek hangt niet
alleen af van het aantal
experts of enthousiasme
van medisch specialisten:
het ziekenhuis moet
gezamenlijk onderzoek
tot leven brengen. De
RvB, het management en
vooral de medische staf
moeten een gezamenlijke
onderzoeksvisie hebben,
waarin ze elkaar kunnen
vinden en versterken.”
Medisch Centrum
Leeuwarden
Health Outlook 2014 19
20
Trend 3
Alles zelf doen is optellen, samenwerken is vermenigvuldigen
Health Outlook 2014 21
Trend 3 Alles zelf doen is optellen, samenwerken is vermenigvuldigen Succes op het gebied van onderzoek vraagt om samenwerking. Niet alleen binnen de
vakgroep, maar ook tussen verschillende afdelingen, met ziekenhuizen binnen de regio,
de industrie of een Europees consortium. De STZ stimuleert deze samenwerking middels
diverse initiatieven, zodat een onderzoeksvriendelijk klimaat ontstaat. Op het gebied van
onderzoek wordt meer samengewerkt: bij WMO onderzoek zien we een toename van zes
procent aan multicenter projecten en bij nWMO onderzoek een toename van 45 procent.
Een aantal STZ initiatieven om onderzoek te optimaliseren en stimuleren:
• Goede coördinatie en afstemming tussen wetenschapcoördinatoren
• Standaardiseren van procedures
• Het meten van de prestaties op het gebied van onderzoek middels de Health Outlook.
Gemiddeld aantal deelnames aan WMO en nWMO multicenter onderzoeksprojecten per STZ ziekenhuis
2012 
2013 
22
STZ in samenwerking met The Decision Group
Trend 3 Alles zelf doen is optellen, samenwerken is vermenigvuldigen
Totaal FTE aan medewerkers met functies in het ondersteunen van onderzoek, 2012
 Centraal structurele
ondersteunende staf in
onderzoeksfuncties
 De centraal structurele
ondersteunende staf in
onderzoeksfuncties
Gemiddeld 14
Mediaan 10
“Sinds kort werken we
met de TU Eindhoven
aan een structurele
samenwerking. Dat is nog
niet zo eenvoudig, omdat
je op strategisch niveau
gaat kijken: wat zijn onze
speerpunten en waar
raken die de speerpunten
van de TU?
Catharina Ziekenhuis
Health Outlook 2014 23
24
Trend 4
Ruimte en kansen voor gesponsord onderzoek
Health Outlook 2014 25
Trend 4 Ruimte en kansen voor gesponsord onderzoek
Minder onderzoeksprojecten werden in 2013 gesponsord door de industrie, zowel het
aantal WMO onderzoeken, als de deelname aan multicenter onderzoeksprojecten. In 2013
daalde o.a. het aantal WMO onderzoeksprojecten gesponsord door de industrie met acht
procent. Om de interesse van de industrie vast te houden zijn o.a. kortere doorlooptijden
onontbeerlijk. Hier is nog een gebied met veel kansen voor zowel de ziekenhuizen als de
industrie.
2012 
2013 
Gemiddeld aantal WMO onderzoeks­
Gemiddeld aantal WMO onderzoeks­
projecten per STZ ziekenhuis
projecten gesponsord door industrie
gemiddeld per STZ ziekenhuis
“Op zich wil de industrie
graag onderzoek in
Nederland uitvoeren. We
hebben de infrastructuur
en alles is goed geregeld.
Alleen de doorlooptijd is vaak
te lang, waardoor we soms
pas klaar zijn om te gaan
includeren op het moment
dat de studie vol is. Verder is
het verrichten van onderzoek
in Nederland relatief duur,
vergen procedures veel
administratief werk en kan
ICT nog beter ingericht
worden. Hierdoor lopen we
studies met competitieve
inclusie mis.”
Bestuur STZ
“Wanneer al eerder
samenwerking heeft
plaatsgevonden, is de
algemene ervaring dat deze
samenwerking voortgezet
wordt omdat de industrie
weet wat ze kan verwachten.
Een toename komt niet
neer op meer initiatief,
maar op het opbouwen van
vertrouwen.”
Maasstad Ziekenhuis
26
STZ in samenwerking met The Decision Group
Gemiddeld aantal deelnames aan WMO en nWMO multicenter onderzoeksprojecten per STZ ziekenhuis
Partners
Met trots presenteren STZ en The Decision Group de tweede editie van de Health Outlook
De Health Outlook 2014 is uitgevoerd in opdracht van de STZ
In de Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ) hebben 28 grote
opleidingsziekenhuizen zich verenigd. Deze ziekenhuizen onderscheiden zich in de
ziekenhuiszorg met de thema’s opleiding en onderwijs, wetenschappelijk onderzoek en
topklinische zorg.
Contact:
Drs. Hedwig Neefs
[email protected]
www.stz-ziekenhuizen.nl
De Health Outlook is uitvoerd in samenwerking met strategy consultancy bedrijf The Decision Group
De Decision Group helpt klanten met het maken van betere strategische beslissingen.
Contact:
Prof. dr. Fred van Eenennaam
Kim Bruheim, MSc.
Myriam de Grijs, BSc
[email protected]
Colofon
Samenstelling en redactie
Bureau STZ
Postbus 9696
3506 GR Utrecht
030 - 2739 414
www.stz.nl
Fotografie
Rebke Klokke, Utrecht
www.arebkeoriginal.com
Tevens is beeldmateriaal gebruikt
van Onze Lieve Vrouwe Gasthuis,
Medisch Centrum Leeuwarden en
Catharina Ziekenhuis.
www.thedecisiongroup.nl
Concept en Vormgeving
TerZake reclame communicatie
internet, Hengelo
www.komTerZake.nl
© 2014 STZ - vereniging
Samenwerkende Topklinische
opleidingsZiekenhuizen
27
www.stz.nl