Download (399 kB) pdf

Van koeien
naar kennis
D66
D66-agenda voor Europese innovatie
Nieuwe Europese Groei
D66 wil een Europa dat kiest voor duurzame
economische groei. Een Europa dat klaar is
om de uitdagingen van de toekomst aan te
kunnen. En de kansen te benutten die er volop
zijn. Nieuwe, opkomende markten zijn een
uitdaging voor de Europese economie, maar
bieden ook kansen voor nieuwe investeringen
en
afzetmarkten voor onze producten.
Eeuwenlang liep Europa voorop in de wereld.
Maar de tijd van onze vanzelfsprekende
voorsprong is voorbij. De afgelopen decennia
hebben
opkomende
economieën
de
positie van Europa en de Verenigde Staten
geëvenaard. Sommige landen zijn zelfs hard
bezig ons voorbij te streven.
Dat is goed nieuws voor de inwoners van deze
landen. Maar het is ook een waarschuwing voor
ons als Europeanen. Als we niet oppassen,
raakt Europa achterop in de wereld. Innovatie,
onderzoek en nieuwe ontwikkelingen vinden
steeds vaker plaats buiten de grenzen van het
Europees continent. Nieuwe economische groei
zien we in landen als Brazilië, India en China.
Het geopolitieke zwaartepunt verschuift van het
Westen naar het Oosten. Met alle consequenties
van dien, voor de ambities op het gebied van
mensenrechten en duurzaamheid.
Dit gebrek aan groei maakt Europa afhankelijk.
De Europese bevolking vergrijst, waardoor onze
toenemende zorgkosten ons gevangen houden.
Energie importeren we op grote schaal uit Rusland
en het Midden-Oosten en China bezit steeds
meer mijnen. Dat maakt ons afhankelijk van het
buitenland. Op arbeidskracht kunnen we sowieso
al niet concurreren met opkomende economieën.
Dit lijkt een somber vooruitzicht. Wat is de
toekomst van Europa in een wereld waar steeds
vaker het zwaartepunt van ontwikkelingen
elders ligt? Gelukkig hoeft het niet zo te lopen.
Europa kan een succesvolle toekomst tegemoet
gaan. Met eens eerlijke kans op werk, zorg en
welvaart voor alle Europeanen.
Van koeien
We hebben een keuze!
We hebben een keuze. We kunnen op zoek
gaan naar alternatieve energiebronnen, zodat
we ook blijven koken, autorijden en televisie
kijken zonder Russisch gas en Arabische olie.
We kunnen investeren in nieuwe zorg en zorgen
voor een doorbraak in het onderzoek naar
kanker, hartziekten en dementie. We kunnen
de stap maken van milieubelastende landbouw
naar gezonde en duurzame voedselproductie.
En we kunnen kiezen om een concurrerende
Europese economie te hebben, ook als andere
landen goedkopere arbeid kunnen leveren.
Van koeien naar kennis
Om deze keuzes te maken, is lef nodig. Lef om
de manier waarop we omgaan met ons geld
in Europa stevig te hervormen. De Europese
begroting is het resultaat van het verleden. Na de
Tweede Wereldoorlog was voedselvoorziening
in een verwoest continent een topprioriteit. Op
dit moment gaat daarom nog steeds jaarlijks
53 miljard euro van het Europese budget naar
landbouw. Dat is ruim 40 procent van de begroting.
Het is meer dan Nederland jaarlijks uitgeeft aan
onderwijs, cultuur en wetenschap, economische
zaken, defensie en infrastructuur en milieu bij
elkaar! Dat is verklaarbaar vanuit de geschiedenis,
maar onhoudbaar voor de toekomst.
Europa geeft namelijk veel minder uit aan
kennis en innovatie. Slechts een kleine 14
miljard euro per jaar. Wat D66 betreft, is dat de
omgekeerde wereld. Want alleen met voldoende
investeringen in kennis en innovatie kunnen we
een antwoord geven op de vraagstukken van
nu en de toekomst. Helaas houden gevestigde
belangen de huidige situatie in stand. De
lobby van boerenbedrijven, van lidstaten als
Frankrijk, en van gevestigde politieke partijen
blokkeren nu nog onze kansen om de begroting
te moderniseren en vol te kiezen voor een
innovatieve toekomst.
D66 maakt een duidelijke keuze. We willen de
helft van het landbouwbudget inzetten voor
kennis: Van Koeien naar Kennis! In deze notitie
maken we deze oproep concreet.
Naar kennis
/
= 1 miljard euro
Investeringsagenda
In deze investeringsagenda doet D66 voorstellen
hoe we deze 25 miljard euro per jaar willen
investeren. Afgerond wordt dat 180 miljard euro
in de periode 2014 tot 2020.
Investeren
Totaal 25 miljard euro per jaar
€13 miljard toekomstgericht onderzoek
€4 miljard digitaal Europa
€3,5 miljard innovatie en onderzoek mkb
€2,5 miljard uitwisseling scholieren,
studenten, docenten en onderzoekers
€2 miljard topuniversiteiten
Toekomstgericht onderzoek stimuleren
Sommige wetenschappelijke ontdekkingen
komen bij toeval tot stand. Maar meestal
zijn ze het resultaat van keihard werkende
wetenschappers en een overheid die hen
kansen geeft. Daarom kiest D66 ervoor om fors
te investeren in toekomstgericht onderzoek.
Kunnen we dementie, hartziekten of kanker
genezen? Hoe zorgen we dat we ook in
toekomst verzekerd zijn van energie en hoe
maken we onze samenleving energiezuiniger?
Wat is de volgende hightech innovatie? Europa
moet voorloper zijn in het onderzoek naar deze
vragen. Niet alleen als het gaat om toegepast
onderzoek maar ook om fundamenteel onderzoek. We willen het Europese onderzoeks- en
innovatieprogramma Horizon2020 versterken
en de ambities op belangrijke domeinen als
energie, gezondheidszorg, ICT, ruimtevaart en
duurzame landbouw verhogen.
- D66 wil het budget voor onderzoek in het
kader van Horizon2020 [zie kader] meer
dan verdubbelen. Van 11 miljard euro per
jaar nu, naar 24 miljard euro per jaar.
- D66 wil dit geld specifiek aanwenden
voor
onderzoek
naar
hernieuwbare
energiebronnen en schoner transport,
onderzoek naar innovatieve voedselproductie en voedselzekerheid, en onderzoek naar de ontwikkeling van nieuwe
technologieën en behandelingen in de
medische sector.
Horizon2020
Horizon2020 is het onderzoeks- en
innovatie-programma van de Europese
Unie. Met Horizon2020 zet Europa in op
economische groei en het creëren van
banen door wetenschap en innovatie
te stimuleren. Ook worden bedrijven en
de academische wereld uitgedaagd om
samen oplossingen te bedenken voor
maatschappelijke vraagstukken waar
Europa in de toekomst mee te maken
krijgt.
Onderzoeken die via Horizon2020
worden gefinancierd zijn bijvoorbeeld:
vliegtuigen die vliegen op zonne-energie
(SOLAR-JET), het ‘Human Brain Project’
waarin 80 Europese- en internationale
instituten samenwerken om meer inzicht
te krijgen in de werking van het brein wat tot nuttige toepassing kan leiden in
de bestrijding van hersenziekten - en de
ontwikkeling van nieuwe computer- en
roboticatechnologieën of het 3D kunnen
opnemen van filmpjes met je mobiele
telefoon (SCENENET).
Europa digitaal
Als het aan D66 ligt, komt er een Europese
Silicon valley. Door Europese landen letterlijk
te verbinden, met elkaar en met de rest van de
wereld, kunnen we voorloper worden van digitale
technieken en toepassingen. De afgelopen
jaren zijn veel nieuwe bedrijven gestart die
gebruik maken van digitale innovatie: van
AirBnB voor het verhuren van appartementen
tot Thuisafgehaald, waar je een afhaalmaaltijd
bij de buren kan bestellen. Talloze kleine en
grotere ondernemers zijn winkels op internet
begonnen. En dit is pas het begin van een
nieuwe, digitale en creatieve economie.
Maar ook op andere vlakken biedt een
digitaal Europa kansen en vernieuwing. Denk
bijvoorbeeld aan digitaal onderwijs: waarom zou
je alleen in de collegezaal of in het klaslokaal
onderwijs kunnen volgen? De ontwikkelingen
gaan nu al snel, maar zeker op het gebied van
de professionalisering van leraren en docenten
moeten we alle mogelijke kansen pakken.
E-learning zorgt er ook voor dat het ideaal van
een ‘leven lang leren’ makkelijker is in te bedden
in het drukke leven van mensen.
3
Helaas is er zwaar gekort op het budget voor
de digitale agenda. Een motie van D66 om dit te
voorkomen is helaas niet aangenomen. Hierdoor
willen de Europese lidstaten de komende zeven
jaar slechts 1 miljard euro uitgeven aan digitale
investeringen, terwijl er volgens Eurocommissaris
Neelie Kroes minstens 9,2 miljard euro nodig
is om op digitaal vlak bij te blijven. D66 wil het
budget verhogen. ‘Bijblijven’ is niet genoeg. Wij
willen voorop lopen!
In totaal willen wij jaarlijks 4 miljard euro extra
investeren in een digitaal Europa. We zetten
vol in op snel, toegankelijk internet en goede
randvoorwaarden voor Europa als ‘best
connected continent’.
- D66 wil investeren in de aanleg van
razendsnel breedbandinternet in de EU.
Op dit moment is hiervoor onvoldoende
budget. Snel internet is het fundament voor
digitaal onderwijs en onderzoek, maar ook
een voorwaarde voor de ontwikkeling van
innovatieve apps en online diensten.
- D66 wil investeren in de ontwikkeling van
snel 5G mobiel internet.
- D66 wil investeren in ondersteuning van
leraren en docenten in digitaal onderwijs,
bijvoorbeeld door het uitwisselen van kennis
en ervaringen in heel Europa.
- D66 wil dat er op Europees niveau wordt
gewerkt aan erkenning en waardering van
tijd- en plaatsonafhankelijk leren.
Meer innovatie en onderzoek in het mkb
Geld uit het Topsectorenbeleid om te investeren
in innovatie geeft vooral kansen aan grote
bedrijven en onderzoeksinstituten. Maar de
uitgaven voor innovatie en onderzoek in het
midden- en kleinbedrijf lopen in Europa achter op
andere delen van de wereld, zoals bijvoorbeeld
de Verenigde Staten. Slechts een derde van het
mkb is actief bezig met innovatie. D66 ziet een
belangrijke rol weggelegd voor het mkb als motor
voor banen en innovatie. Daarom willen wij fors
meer inzetten op innovatie in het mkb. Kennis
op hogescholen en universiteiten moet beter
gekoppeld worden aan het bedrijfsleven. Slimme
specialisatie en samenwerkingsverbanden zorgen
ervoor dat er Europese kennishubs ontstaan.
- D66 wil in het kader van Horizon2020 2
miljard euro per jaar extra investeren in
innovatie en onderzoek door het midden- en
kleinbedrijf.
- D66 wil 1,5 miljard euro per jaar investeren in
samenwerkingsverbanden van hogescholen
en universiteiten met startups en het mkb
om het ontstaan van innovatieve hubs
te stimuleren. Zo kan onderzoek direct
toegepast worden door het bedrijfsleven.
Investeren in toponderwijs
D66
wil
investeren
in
gespecialiseerde
universiteiten met top-of-the-bill onderwijs
en onderzoek. Deze universiteiten zijn een
pleisterplaats voor de beste studenten en
wetenschappers van binnen en buiten Europa.
Zo maken we van Europa een trekpleister voor
de slimste koppen die samen zorgen voor
baanbrekend onderwijs en onderzoek. In rankings
van universiteiten komt Europa er bekaaid af in
vergelijking met Amerikaanse universiteiten. Drie
Europese universiteiten in de top twintig tegen
zeventien Amerikaanse. Om van Europa het
kenniscontinent van de toekomst te maken, zijn
naast brede investeringen in de basis van het
onderwijs ook investeringen in de top nodig.
Innovatieve koe
Bij de D66-campagne
kick-off op 3 mei werd
een groene koe geprint
door een 3D printer. Deze
‘innovatieve koe’ staat
symbool voor innovatie,
nieuwe groei en een
slimmere besteding van
de tientallen miljarden
euro’s die Europa nu
aan landbouwsubsidies
uitgeeft.
4
- D66 wil jaarlijks 2 miljard euro investeren in
een klein aantal universiteiten, verspreid over
Europa. Hier is ruimte voor toponderwijs en
fundamenteel onderzoek. Deze opleidingen
zijn toegankelijk voor de beste Europese en
niet-Europese studenten en onderzoekers
in het vakgebied. Een Europese Ivy league.
- Met junior colleges bij toonaangevende
universiteiten worden ook talentvolle
scholieren bij dit toponderwijs worden
betrokken, bijvoorbeeld in summer schools.
Meer uitwisseling
Studenten, onderzoekers, leraren en scholieren
leren van elkaar dankzij uitwisselingen. Het
uitwisselingsprogramma Erasmus is al jarenlang
een groot succes. D66 wil dat meer mensen de
mogelijkheid krijgen om ervaring op te doen in
het buitenland. Omdat de maatschappij steeds
internationaler wordt, wordt het ook belangrijker
om internationale skills op te doen: van de taal
tot omgaan met culturele verschillen. Zo worden
studenten beter voorbereid op de arbeidsmarkt
van de toekomst. Dankzij de inzet van D66 is het
bestaande Erasmus uitwisselingsprogramma al
verbreed, zodat meer studenten er gebruik van
kunnen maken. D66 wil dat zo’n uitwisseling
onder het handbereik is van alle Europeanen. Van
studenten tot vmbo-scholieren, van beginnende
onderzoekers tot ervaren docenten. Bijna 26
procent van alle Nederlandse studenten is van
plan om stage te lopen in het buitenland, maar
slechts 8,5 procent maakt dit voornemen waar.1
Conclusie
We hebben een keuze. Wil Europa relevant zijn
in de komende eeuw, dan moeten we kiezen
voor een moderne, innovatieve economie. Deze
economie zal meer dan ooit gericht moeten
zijn op kennis en onderzoek. Het achterhaalde
begrotingsbeleid van de Europese Unie,
waar ruim 40 procent van de begroting wordt
uitgegeven aan landbouwsubsidies, heeft haar
langste tijd gehad. Door nu te kiezen voor een
slimmere besteding van al die schaarse middelen,
kiezen we voor nieuwe economische groei en
nieuwe welvaart in een eeuw waarin Europa nog
steeds voorop kan lopen in de wereld.
Er staat veel op het spel. De voorstellen in deze
notitie zijn de inzet voor D66 voor een nieuw en
innovatief Europa. Wij geven ons geld liever uit
aan een Europa dat zich niet meer richt op de
economie van de twintigste, maar op die van
de eenentwintigste eeuw. Wij investeren liever
in kennis, dan in koeien.
D66 wil het budget van Erasmus verdubbelen
van 2,1 miljard euro per jaar naar 4,2 miljard
euro per jaar. Van die 2,1 miljard euro extra
kunnen jaarlijks ruim 1,6 miljoen Europeanen
uit alle lagen van het onderwijs een half jaar
op uitwisseling. We willen de budgetten voor
alle doelgroepen van Erasmus+ verhogen,
daarnaast willen we dat Erasmus+
beschikbaar komt voor promovendi.
- D66 wil onder de naam Smart EU talentvolle
afgestudeerden hun kennis voor het
onderwijs laten inzetten. Via dit programma
krijgen topstudenten de kans na hun
afstuderen in een andere EU-lidstaat voor
de klas te staan. Hiermee kan zowel een
lerarentekort als jeugdwerkloosheid worden
aangepakt. Bovendien komen leerlingen op
jonge leeftijd in contact met rolmodellen.
Voor dit programma maken we jaarlijks 0,4
miljard euro vrij.
-
1 Nationaal Stage Onderzoek 2013, Stageplaza
5