KLIK HIER

Jeugd&Meedoen Nieuws - juni 2014
De nieuwe Jeugdwet is een feit. Per 1 januari 2015 zijn gemeenten
verantwoordelijk voor de uitvoering van deze wet. In deze Jeugd&Meedoen
Nieuws praten we u bij over de actuele stand van zaken. Ook leest u over diverse manieren om
de participatie van jongeren (en hun ouders) aan te pakken.
Inhoud
Inspiratiemiddag Participatie jongeren en ouders
Landelijke werkgroep Cliënt- en burgerparticipatie
Hoe betrekken gemeenten cliënten bij beleid nieuwe Jeugdwet?
Werkvormen participatie jeugd
Q4C, kwaliteitsstandaarden uit cliëntperspectief
Breder gebruik Q4C, in de Jeugd GGZ
Kwikstart, een app voor jongeren
I’m ready
Ervaringsdeskundigheid in de Jeugd GGZ
Expex in de jeugdzorg getraind
Wat is er door jongeren geagendeerd; een terugblik van het JWB
Inspiratiemiddag Participatie jongeren en ouders
Op donderdag 18 september is er een inspiratiemiddag voor iedereen die op zoek is naar
passende manieren om participatie van jongeren en hun ouders vorm te geven. Zoals coachondersteuners van jongeren- en cliëntenraden, beleidsmedewerkers van instellingen en
gemeenten en bijvoorbeeld leden van Wmo-raden. U wordt bijgepraat over de transitie en
transformatie jeugdhulp. En bovenal maakt u kennis met interessante praktijkvoorbeelden,
methoden en werkvormen om jongeren en hun ouders te betrekken bij de transitie en
transformatie. De middag wordt georganiseerd door JSO - Expertisecentrum voor jeugd,
samenleving en ontwikkeling, Jeugd Welzijnsberaad, De Jutters, Landelijk platform GGz en
Movisie. Ga voor meer informatie en aanmelden naar de website van Movisie.
Landelijke werkgroep Cliënt- en burgerparticipatie
Ter voorbereiding de nieuwe Jeugdwet zijn er verschillende werkgroepen. VWS en VNG
werken samen met verschillende partijen aan de uitwerking van taken en ontwikkeling van
ondersteunende tools. Verschillende werkgroepen zijn gestart. Een daarvan is de werkgroep
‘Cliënt- en burgerparticipatie’. Deze werkgroep wil het cliëntenperspectief, de ervaringen en
belangen van kinderen en hun ouders bij de transformatie onder de aandacht brengen.
Specifieke aandacht is er onder andere voor de door de staatssecretaris toegezegde
cliëntenmonitor. Hiermee zal gemeten worden wat de gevolgen zijn van de nieuwe Jeugdwet
voor kinderen, jongeren en hun ouders. Er worden zoveel mogelijk positieve en negatieve
gevolgen in kaart gebracht. De resultaten worden gerapporteerd aan gemeenten en zo nodig
aan de landelijke overheid. Neem voor meer informatie contact op met Marjolein Schipper van
het LPGGz: [email protected].
Hoe betrekken gemeenten cliënten bij beleid nieuwe Jeugdwet?
Eind 2013 onderzocht Movisie, in opdracht van de werkgroep Cliënt- en burgerparticipatie, hoe
gemeenten cliënten betrekken bij het beleid voor de nieuwe Jeugdwet. Uit dit onderzoek blijkt
dat gemeenten behoefte hebben aan meer ondersteuning bij het vormgeven van
cliëntenparticipatie. Beleidsmedewerkers willen graag meer uitwisseling en goede voorbeelden
van andere gemeenten om van te leren voor hun eigen aanpak. Daarnaast is er behoefte aan
informatie over het organiseren van een bredere, integrale aanpak, of een goede
representatieve vertegenwoordiging. Tenslotte hebben gemeenten vragen over nieuwe
manieren om cliënten te betrekken, bijvoorbeeld via social media, zowel op gemeentelijk als op
het niveau van zorginstellingen. En zoeken zij hoe ze op een goede manier toegang kunnen
krijgen tot cliënten, met hulp van ondersteuners. Download de resultaten van het onderzoek.
Werkvormen participatie jeugd
Het vraagt speciale aandacht om kinderen, jongeren en hun ouders mee te laten praten en
doen. Kinderen en jongeren worden vaak gemist bij reguliere activiteiten om cliënten en burgers
te betrekken bij beleidsvorming. Het blijkt lastig om hen via Wmo- en cliëntenraden mee te laten
denken. De jeugd voelt zich niet aangesproken tot deze formele vormen van participatie en de
meer abstracte beleidsonderwerpen. Daarnaast is de doelgroep heel divers en niet via één weg
te bereiken. De bundeling van praktische werkvormen ‘Cliëntenparticipatie jeugdzorg’ bundelt
12 vormen waarmee je meteen aan de slag kunt. Zowel gemeenten en raden als instellingen
kunnen werken met de participatievormen, waarin ook aandacht is voor het betrekken en
benaderen van bijvoorbeeld kinderen en jongeren met een beperking. Bekijk de 12
werkvormen.
Q4C, kwaliteitsstandaarden uit cliëntperspectief
De cliënt staat als partner en regisseur van eigen hulp centraal in het transformatieproces. Een
behoorlijke omslag, waarbij de Q4C-Kwaliteitsstandaarden Zorg voor Jeugd handig kunnen zijn.
Hiermee meet je kwaliteit namelijk niet met HKZ-normen, maar vanuit cliëntperspectief. Q4C
(Quality for Children ) is een onafhankelijke lijst van kwaliteitsstandaarden, die vanuit het
perspectief van kinderen en jongeren (en hun ouders) een visie geven op de kwaliteit van de
zorg voor de jeugd. Met de ‘Toolbox Q4C’ hebben Stichting Alexander, Defence for Children,
LCFJ/LOC en Stichting Kinderpostzegels - met medewerking van de Stichting Q4C Nederland afgelopen jaar een impuls gegeven aan de bekendmaking en de implementatie van Q4C in de
jeugdzorg. De afgelopen maanden organiseerden zij inspiratiesessies met zo’n 100
betrokkenen. Jongeren, ouders, onderzoekers, beleidsmakers van rijksoverheid en gemeenten
en kwaliteitsmedewerkers van zorginstellingen onderschrijven het belang van de standaarden.
Q4C brengt bestuurders, professionals en cliënten bij elkaar in transformatie en transitie. Q4C
helpt om vanuit een gezamenlijk cliëntenperspectief invulling te geven aan de kwaliteit van de
zorg. En de beoordeling daarvan. De sessies brachten ook veel nieuwe inzichten in wat nodig is
voor een integrale inbedding van Q4C in de zorg voor de jeugd, op alle niveaus. Met diverse
partners wordt nu gewerkt aan de implementatie en een doorontwikkeling van de standaarden,
onder andere via verschillende pilots in (regio)gemeenten. Bekijk voor meer informatie de
website of stuur een e-mail naar [email protected].
Breder gebruik Q4C, in de Jeugd GGZ
Met behulp van de kwaliteitscriteria voor de Jeugdzorg van Q4C hebben Stichting Alexander,
het Verwey-Jonker instituut en LPGGz voor de Jeugd GGZ het ‘Handboek voor toetsing
kwaliteit vanuit cliëntperspectief’ samengesteld. De Jongerenraad , Kinderraad en Centrale
Cliëntenraad en (ouders) van de Bascule hebben uit onvrede met de GGZ thermometer een
kwaliteitstoetsing gedaan met behulp van instrumenten uit dit handboek. Zowel het initiatief als
de gebundelde resultaten zijn positief ontvangen in de instelling. Ze hebben geleid tot een flink
aantal verbeteracties. Q4C standaarden bieden in dat opzicht mogelijkheden in de Jeugd GGZ,
maar behoeven ook nog verdere doorontwikkeling. Meer informatie bij José van Dijk,
ondersteuner bij De Bascule, [email protected].
Kwikstart, een app voor jongeren
Jongeren uit de jeugdzorg hebben recht op basishulp tot 18 jaar. Daarna moeten ze vaak zo
snel mogelijk op kamers of ander onderdak vinden. Zij hebben meestal weinig tot geen contact
meer met hun ouders en binnen de hulpverlening wisselt hun contactpersoon (hulpverlener,
voogd) regelmatig. Een woning zoeken, rekeningen betalen, jezelf verzekeren. Er is werk aan
de winkel! Kinderperspectief heeft een gratis app en website ontwikkeld voor jongeren tussen
de 16 en 23 jaar waarin alle zaken die geregeld moeten worden op een rijtje staan. De app heet
Kwikstart - om jezelf een goed begin van je volwassen leven te gunnen! Ga voor meer
informatie en downloaden van de app naar www.kwikstart.nl.
I’m ready
Defence for Children, Stichting Alexander, Stichting Kinderperspectief, Jongwijs, Spectrum en
JSO zijn het project I'm ready! gestart. I’m ready is gericht op 16-plussers die een pleeggezin,
leefgroep en justitiële inrichting (gaan) verlaten. Doel van dit project is dat deze jongeren
duurzame zorg op maat krijgen, gericht op zelfstandigheid en zelfredzaamheid. Het project gaat
uit van het perspectief van de jongeren zelf: zij bepalen wat er beter kan in de zorg aan 16plussers. In de regio Zuid-Holland, Gelderland en Overijssel zijn jongerenteams opgericht,
waarin andere jongeren geïnterviewd worden. Ook formuleren de teams verbetervoorstellen en
organiseren ze regionale conferenties. Eind maart deden de jongeren van het Zuid-Hollandse
team mee aan een landelijke hoorzitting over het onderwerp, georganiseerd door Vera
Bergkamp van D66. De politica diende vervolgens een motie in, waardoor gemeenten nu
verplicht zijn in hun Wmo beleidsplan op te nemen hoe zij continuïteit van zorg vormgeven voor
jeugdzorg-verlaters die 18 worden. Een eerste succesje! Op 19 november 2014 wordt het
project afgesloten met een landelijke werkconferentie. Meer informatie? Neem contact op met
Joyce Brummelman, 071 516 09 80 of [email protected].
Ervaringsdeskundigheid in de Jeugd GGZ
Jongeren en ouders willen graag meer ervaringsdeskundigen zien in de jeugdhulp. In de
volwassen GGZ worden ervaringsdeskundigen al veel ingezet. Daar wordt gesproken over
‘Herstelondersteunende zorg’ Deze zorg biedt diverse ingangen aan jongeren en hun ouders
om hun leven opnieuw vorm te geven. Hun eigen inbreng is daarbij essentieel. De Bascule,
academisch centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie, is daarom bezig om
herstelondersteunende zorg ook voor de Jeugd GGZ verder uit te werken. Daarnaast werkt de
Bascule al een tijdje met ervaringsdeskundigen, zoals de ‘inloop’ bijeenkomsten met meiden
van Ixta Noa (ervaringsdeskundigen eetstoornis). Deze bijeenkomsten bieden informatie en
toekomstperspectief. Tevens is een ervaringsdeskundige werkzaam op de afdeling ‘Angst en
Drang’. Bewoners ervaren herkenning en erkenning bij de ervaringsdeskundige en ook
medewerkers waarderen deze deskundigheid die van binnenuit komt. Ook ouders zijn blij met
de inzet van ervaringsdeskundigen. Verder wordt er gedacht over de inzet van buddy’s
(jongeren), maar dat is nog niet uitgewerkt. Meer informatie [email protected].
Nog een voorbeeld van ervaringsdeskundigheid: expex in de jeugdzorg getraind
Twee jongeren met ervaring in de jeugdzorg ontvingen in februari 2014 hun certificaat voor de
'Basiscursus Ervaringsdeskundige' bij Bureau Jeugdzorg Gorinchem. Zij kunnen vanaf mei
ingezet worden als maatje voor een jongere in de jeugdzorg, of om casemanagers te adviseren
over hun aanpak. Bureau Jeugdzorg Gorinchem is daarmee de eerste jeugdzorginstelling in
Nederland die gebruik maakt van ervaringsdeskundige jongeren, ofwel ExpEx's: Experienced
Experts. Jongeren die hulp krijgen van Bureau Jeugdzorg hebben behoefte aan ondersteuning
door ervaringsdeskundigen. Expertisecentrum voor jeugd, samenleving en ontwikkeling en
Bureau Jeugdzorg ontwikkelden daarom een project om jongeren met jeugdzorgervaring te
werven en te trainen. De ontwikkelde basiscursus is verzorgd door een ervaringsdeskundige
trainer van Zorgvragers Organisatie GGZ Midden Holland en een jonge co-trainer. Een
gedragsdeskundige en een casemanager hebben meegedaan aan de cursus. Zij zorgen ervoor
dat de ExpEx’s worden gekoppeld aan andere jongeren of aan een casemanager. De provincie
Zuid-Holland en de samenwerkende gemeenten in de Alblasserwaard-Vijfheerenlanden hebben
het project mogelijk gemaakt.
Neem voor meer informatie contact op met Fietje Schelling: 0182 547755 of [email protected].
Wat is er door jongeren geagendeerd; een terugblik van het JeugdWelzijnsBeraad
Het JeugdWelzijnsBeraad (JWB) is een landelijk platform voor jongerenraden waarbij ruim 30
raden van jeugdzorg, GGZ en LVB instellingen zijn aangesloten. Dit voorjaar hebben de
jongeren de thema’s kindermishandeling, transitie en zorgen voor jezelf geagendeerd. Een
terugblik.
Kindermishandeling
In geval van kindermishandeling in huiselijke kring heeft het kind vaak niets gedaan, maar wordt
hij of zij wel uit huis geplaatst. Wat vinden jongeren van het idee om niet het slachtoffer, maar
de dader uit huis te plaatsen? De jongeren reageren wisselend. Vaak zijn mannen dader. De
vrouwen van deze mannen zijn loyaal aan hun partner en zullen niet snel instemmen met uit
huis plaatsen van de dader. De veiligheid binnen een instelling is wel beter te garanderen dan
thuis. Toch zien sommige jongeren het ook als een kans. Laat de dader extern in therapie gaan
zodat thuis de rust terug kan keren en het kind/de jongere niet hoeft te wennen aan een nieuwe
leefomgeving. Het is belangrijk om open over kindermishandeling te praten. Kinderen en
jongeren moeten leren wat wel en niet normaal is. Vaak zien kinderen zelf niet in dat ze worden
mishandeld, omdat het voor hen een normale situatie is. Ze zijn er immers mee opgegroeid en
weten niet anders. Jongeren vinden het zorgelijk dat bijna iedereen standaard EMDR-therapie
krijgt. Het is belangrijk om goed aan te sluiten bij de behoefte van de jongere. Ook creatieve
therapie kan belangrijk zijn.
Van gezorgd voor naar zorgen voor
e
Voor je 16 zorgen anderen voor je. Dit kunnen ouders zijn, andere familie of groepsleiding. Als
je uit huis wordt geplaatst moet je veel sneller voor jezelf kunnen zorgen dan “normale”
jongeren. Veel instellingen zijn met dit thema bezig. Binnen Jeugdformaat mochten jongeren
meedenken met een ontwerpplan. Cardea biedt bijvoorbeeld de training ‘18+’, over wat het
betekent als je voor jezelf moet zorgen. Jongeren zelf verzorgen deze training voor andere
jongeren. Wat je nodig hebt om voor jezelf te kunnen zorgen is verschillend: je hebt volgens
jongeren in ieder geval een coach nodig, iemand die je vertrouwt, een steunpilaar, liefde en
plezier. En je moet zelf kunnen doorzetten. Tijdens het tweede deel van het JWB gingen de
jongeren in kleine groepen uiteen en werden onder leiding van jongeren van Jeugdformaat
korte toneelstukjes bedacht en opgevoerd. In de stukjes werd uitgebeeld dat je samen sterker
staat. Daarna ging elke jongerenraad een brief aan de jongerenraad van volgend jaar schrijven.
Ze beschreven wat ze de jongerenraad wensen voor volgend jaar. Jeugdformaat post de
brieven volgend jaar.
Transitie
Na de landelijke actie “flessenpost” - waarin ruim 100 jongeren hun zorgen over de transitie
afleverden bij alle gemeenten in het land - werkt het JWB nu hard aan een visiedocument op de
transitie. Wat zijn zorgen? Waar liggen kansen? Wat bevelen jongeren aan? Meer informatie
over de actie en de zorgen van jongeren vind je op www.jeugdwelzijnsberaad.nl/flessenpost.
Ga voor meer informatie over het Jeugdwelzijnsberaad naar de website. Of stuur een e-mail
naar [email protected].
Deze Jeugd&Meedoen Nieuws is een samenwerking van: