Vergroenen modewereld vergt omslag op vele fronten

D
Foto: Schuttelaar & Partners
“Vergroenen
modewereld
vergt omslag
op vele
fronten”
e milieu-impact van kleding is grofweg in tweeën te delen:
landen en allerlei grondstoffen. Dat maakt
die van de productie en verwerking en de impact door het
de ketens enorm complex. Je hebt de teelt,
het transport, het wassen, de verwerking
wassen, drogen en strijken. Het ene gebeurt veelal ver van ons bed,
tot draadjes, het verven, het weven en het in
het andere hier en nu. “Op beide fronten is forse inzet nodig om de
elkaar naaien tot een kledingstuk, inclusief
milieudruk te verminderen”, vertelt Suzanne van der Pijll. “Minstens
Kortom, een enorm arbeidsintensief proces,
zo belangrijk is het verbeteren van de arbeidsomstandigheden in de
dat zich veelal ver van ons bed afspeelt en
kledingfabrieken, met name in Aziatische landen.”
zijn. Bij al die stappen spelen duurzaam-
het aanzetten van knoopjes e.d.”
waarbij veel verschillende spelers betrokken
heidaspecten een rol. Dat geldt ook voor
de consumptiefase. “Eenmaal gekocht valt
Suzanne van der Pijll, Managing Partner
grotere bedrijven als Star Sock en Macintosh
er nog veel milieuwinst te boeken bij het
van Schuttelaar & Partners, windt er geen
Retail Group. Maar op de totale jaarlijkse
wassen, drogen en strijken.” En dan is er nog
doekjes om: het duurzaamheidbesef is in
productie mag dat geen naam hebben.”
de afvalfase. “Is een kledingstuk versleten
of uit de gratie, dan gaat het vaak in de inza-
de kledingsector nog nauwelijks doorgedrongen. Vergeleken met andere sectoren, of
Ingewikkelde keten
melbak. De mooiste stukken worden veelal
het nu gaat om chemie, voedsel of bouw-
Kansen liggen er volgens Van der Pijll
hergebruikt. De rest gaat naar de lompen-
materialen, is er op dit gebied de afgelopen
genoeg om de milieu-impact van textiel
handel, waarna deels hergebruik volgt in de
decennia weinig gebeurd. “Natuurlijk, er
te verminderen, maar een belemmerende
textiel- en papierindustrie. Verder wordt een
zijn enkele koplopers die hun nek uitsteken.
factor is de lange, ingewikkelde produc-
deel naar Derde Wereldlanden verscheept,
Kleinere merken zoals Studio Jux, Saint
tieketen. “Je hebt met veel verschillende
terwijl er ook het nodige verdwijnt in de
Basics en Cora Kemperman maar ook
materialen te maken, een rits aan productie-
vuilverbranding.”
28
Tijdschrift Milieu, september 2014
THEMA
Duurzame kleding
Dit artikel is verschenen in Tijdschrift Milieu 5-2014, www.vvm.info
Suzanne van der Pijll:
“Er is nog een lange weg te gaan”
‘Textielwereld
moet goed kijken
naar de lessen die in
de voedselsector zijn
geleerd’
Stapsgewijze veranderingen
elementen in de keten. “Een
Om een omslag te bewerkstelligen, zijn
kledinglabel over biologische
stappen nodig in alle onderdelen van de
katoen zegt vaak nog niets over
kledingketen. Het vervelende daarbij is
de andere productiefactoren als de verf,
bedrijf opstaat met autoriteit dat de lat
volgens Van der Pijll dat allerlei partijen er
het wassen en de arbeidsomstandigheden,
hoog legt. Verder worden er in de voedsel-
baat bij hebben om het complex te houden.
uitzonderingen daargelaten.”
sector veel partnerschappen door de keten
zowel van de goede zaken
als wat er fout is gegaan. Het
zou de industrie helpen als er een
heen gesloten. Een concrete les is verder het
“Indien individuele schakels zichtbaar
worden, neemt de verantwoordelijkheid
Paralellen met voedsel
stimuleren van lokale productie. Plus trans-
hiervoor toe. Dat maakt het dus minder
Volgens Van der Pijll vertoont het verduur-
parant zijn over herkomst, voornemens en
gemakkelijk om de ogen te sluiten voor
zamen van de kledingsector veel overeen-
resultaten
misstanden.” Wel zijn er gelukkig steeds
komsten met de voedselketen. “Daar lag
meer bedrijven die zich verantwoordelijk
het initiatief oorspronkelijk ook bij enkele
Geen gangmakers
voelen voor de productieomstandigheden,
pioniers en is inmiddels het nodige bereikt.
Anders dan bij voedsel zijn er vooralsnog
onder meer via het onderschrijven van
Dit heeft als voordeel dat we hiervan
geen echte gangmakers. “NGO´s laten
codes. “Voorbeelden zijn de Fair Wear
kunnen leren, te meer daar beide product-
slechts op deelterreinen van zich horen. De
Foundation of de BSCI-code, waarbij onder
groepen dicht bij de consument liggen.”
ramp in Bangladesh in 2012, een drama van
meer is afgesproken dat de producten niet
Een andere parallel is dat in beide gevallen
de eerste orde met 1138 doden en ruim 2000
door kinderen worden gemaakt. Deze stan-
sprake is van ingewikkelde, internationale
gewonden, heeft wel druk op bedrijven
daarden zijn eigenlijk het begin van verder
ketens. “Bij de teelt en productie, denk aan
gegeven. Daarin speelt Minister Ploumen
te nemen stappen, het legt een bodem.”
palmolie, cacao en koffie, kom je min of
een duidelijke aanjagende rol. Waar ook
meer dezelfde problematiek tegen. En ook
kracht vanuit gaat, is een aantal jonge
de voedselketen is uitermate ingewikkeld:
ontwerpers, dat er bewust voor kiest om het
Wat ook aan een omslag in de sector
bijdraagt zijn kleine bedrijven die het
vanuit hun eigen verantwoor-
een simpele pizza bevat al gauw een
slordige vijfentwintig compo-
delijkheid belangrijk vinden
om alle schakels in eigen
hand te hebben. “Zij
kiezen dan meestel voor
productie in Europese
landen. In deze landen
is namelijk de betrouw-
op een andere manier te doen.”
‘Een kledinglabel
over biologische
katoen zegt niets over
andere productiefactoren’
baarheid veel hoger en zijn
de arbeidsomstandigheden
vaak beter. Door daar ook een eigen
nenten afkomstig van allerlei
Al met al constateert Van der Pijll tot haar
leveranciers en herkomst-
spijt dat er nog een lange weg te gaan is.”
landen. Je ziet hier dus
Toch ziet zij, juist door te kijken hoe het op
dezelfde complexiteit.”
voedselgebied is gegaan, nog een ander
lichtpuntje. “Jarenlang nam de consumptie
Het feit dat op voedsel-
van biologisch voedsel ieder jaar ietsje toe,
gebied al meer stappen
terwijl er de laatste paar jaar sprake is van
zijn gemaakt, komt volgens
een duidelijke versnelling. Dat geldt ook op
Van der Pijll vooral door de
andere fronten, denk aan de belangstelling
directere relatie met gezond-
voor streekproducten, voor moestuinen in
fabriek te bouwen, hebben zij de hele keten
heidsaspecten. “Denk aan ziektes door het
en om de stad en voor gezond koken met
van verbouw tot eindproduct in eigen hand.
nuttigen van verkeerd voedsel, iets wat
eerlijke producten. Het gaat echt snel nu.
Nadeel is dat zij maar een kleine collectie
vaak breed wordt uitgemeten in de media.
Daardoor worden zowel het aanbod als de
kunnen produceren. Maar het is een begin.”
Daar zijn fabrikanten uiterst gevoelig voor.
prijzen beter. Dat kan zomaar overslaan
Hierdoor is voor een aantal productgroepen
op het gebied van kleding, te meer daar de
Verder is biologische katoenteelt aan een
al de hele keten gecertificeerd, inclusief
consument steeds kritischer en bewuster
bescheiden opmars bezig. “Dat betekent
controle daarop. Maar beide ketens lijken
wordt. Indien dat gebeurt, kan de sector in
telen zonder kunstmest en pesticiden. De
wel op elkaar. Daarom is het belangrijk dat
rap tempo duurzamer worden.”
teelt wordt gecertificeerd en gecontro-
de textielwereld heel goed kijkt naar de
leerd.” Maar helaas is dit maar één van de
lessen die in de voedselsector zijn geleerd,
Duurzame kleding
Dit artikel is verschenen in Tijdschrift Milieu 5-2014, www.vvm.info
Jan de Graaf en Rachel Heijne
THEMA
Tijdschrift Milieu, september 2014
29