2014-342 Collectieve ziektekostenverzekering voor minima

2 0 1 4 - 3 4/.
Nieuwegein
9
Gemeenteraad
Onderwerp Collectieve ziektekostenverzekering voor minima
2015 - 2017
Datum 26 september 2014
Raadsvoorstel
Afdeling Strategie Maatschappelijke
Ontwikkeling
Portefeuillehouder
1
M.C. Stekelenburg
Onderwerp
Collectieve ziektekostenverzekering voor minima 2015 - 2017
2
Gevraagd besluit
1.
De voorwaarden voor de collectieve ziektekostenverzekering per 1 januari 2015 te
verruimen door:
De inkomensgrens van de collectieve ziektekostenverzekering te verhogen van
110% naar 150% van het sociaal minimum.
De gemeentelijke bijdrage in de premie voor de aanvullende collectieve
ziektekostenverzekering voor mensen met een inkomen tot 130% van het sociaal
minimum te verhogen:
•
- de gemeentelijke bijdrage in het middenpakket wordt verhoogd van € 18,40 naar
€ 21.
- de gemeentelijke bijdrage in het uitgebreide pakket wordt € 28.
2.
De volgende middelen structureel in te zetten voor de compensatie van chronisch
zieken en gehandicapten met hoge zorgkosten:
De middelen die vrijvallen met de afschaffing van de categoriale tegemoetkoming
voor chronisch zieken en gehandicapten en ouderen (€ 290.000)
De middelen die de gemeente van het Rijk krijgt voor de ontwikkeling van een
nieuwe compensatieregeling voor chronisch zieken en gehandicapten
(€ 680.000 in 2015, oplopend tot structureel € 844.000 vanaf 2017)
3
Aanleiding en probleembeschrijving
Huidige situatie
In het kader van het huidige armoedebeleid hanteert de gemeente Nieuwegein een
collectieve ziektekostenverzekering voor mensen met een inkomen tot 110% van het
sociaal minimum (in 2014 maken ongeveer 2.421 personen van deze regeling gebruik,
inclusief kinderen). Wij hebben hiertoe in het verleden overeenkomsten afgesloten met
zorgverzekeraars A is en ^ :nzis. Jeide zorgveri
s bieden in Nieuw ein een pakket
aan voor minima. Dit pakket bestaat uit een basisverzekering en een aanvullende
verzekering. Het voordeel van de collectieve ziektekostenverzekering voor minima is dat zij
gebruik kunnen maken van een collectiviteitskorting op de basisverzekering en de
B l a d n u m m e r 2/16
Raadsvoorstel 26 s e p t e m b e r 2014
aanvullende pakketten. Daarnaast verstrekt de gemeente een tegemoetkoming in de
premie van de aanvullende verzekering van € 18,40 per maand per polis. Kinderen zijn
gratis meeverzekerd.
De huidige overeenkomsten met Agis en Menzis zijn de afgelopen jaren telkens automatisch
verlengd en met uitzondering van kleine aanpassingen in de hoogte van de premie,
indexatie van de eigen bijdrage en de dekking van het pakket ongewijzigd voortgezet.
Naar een nieuwe collectieve ziektekostenverzekering voor minima
In 2014 vindt heroriëntatie van het huidige armoedebeleid plaats. In het kader van deze
heroriëntatie wordt nieuwe invulling gegeven aan de collectieve ziektekostenverzekering.
Daarvoor zijn verschillende aanleidingen:
»
De wettelijke inkomensgrens voor de collectieve ziektekostenverzekering
vevalt
Per 1 januari 2015 vervalt de wettelijke inkomensgrens van 110% van het sociaal
minimum voor de collectieve ziektekostenverzekering. De gemeente krijgt daarmee
de mogelijkheid om de verzekering aan te bieden aan een bredere doelgroep.
•
De categoriale bijzondere bijstand voor ouderen, chronisch zieken en
gehandicapten
wordt afgeschaft.
Per 1 januari 2015 wordt de categoriale bijzondere bijstand voor ouderen, chronisch
zieken en gehandicapten afgeschaft. De collectieve ziektekostenverzekering kan
voor deze doelgroep worden ingezet als een alternatief instrument.
•
Verlagen financiële drempel voor minima om een collectieve
ziektekostenverzekering
af te sluiten
In de ontwikkeling van het nieuwe armoedebeleid hebben gesprekken
plaatsgevonden met verschillende maatschappelijke organisaties en particuliere
initiatieven die zich inzetten voor minima. Deze partijen is gevraagd naar hun
ervaringen met het huidige armoedebeleid en de knelpunten die zij ervaren. Uit
deze gesprekken kwam naar voren dat de collectieve ziektekostenverzekering,
ondanks de gemeentelijke tegemoetkoming in de premie van de aanvullende
verzekering, in vergelijking met reguliere producten die verzekeraars aanbieden
relatief duur is. De collectieve ziektekostenverzekering biedt over het algemeen een
uitgebreidere dekking dan reguliere polissen, omdat mensen met een laag inkomen
over het algemeen meer gebruik maken van zorg. Deze bredere dekking leidt tot
een hogere premie. Minima kiezen in de praktijk daarom soms voor een andere,
minder uitgebreide en daarmee goedkopere verzekering dan de collectieve
ziektekostenverzekering. Hierdoor ontstaat het risico op onderverzekering en de
kans dat minima zich vooralsnog tot de gemeente wenden op het moment dat zij
gebruik maken van zorg die niet wordt gedekt door hun eigen verzekering.
Een overweging is om de gemeentelijke tegemoetkoming in de premie van de
aanvullende verzekering te verhogen, zodat de collectieve ziektekostenverzekering
betaalbaarder wordt voor minima en de financiële drempel voor het afsluiten van de
collectieve ziektekostenverzekering wordt verlaagd. Het risico op onderverzekering
van minima wordt hiermee beperkt.
2 O 14 - 34 2
Bladnummer 3/16
Raadsvoorstel 26 september 2014
*
Afschaffing van landelijke inkomensondersteunende
regelingen voor chronisch
zieken en gehandicapten
In juni 2014 heeft de Eerste Kamer een wetsvoorstel tot afschaffing van enkele
landelijke compensatieregelingen voor chronisch zieken en gehandicapten
aangenomen (de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg)
en de Regeling compensatie eigen risico zorgverzekeringswet (CER)). Op grond van
deze landelijke regelingen werden chronisch zieken en gehandicapten
gecompenseerd voor hogere zorgkosten. Ter vervanging van deze regelingen
krijgen gemeenten de bevoegdheid om een nieuwe compensatieregeling voor
chronisch zieken en gehandicapten te ontwikkelen. Zij krijgen daarvoor ongeveer
een derde van het budget dat in 2013 beschikbaar was voor de uitvoering van de
Wtcg en CER. Dit betekent dat de gemeente niet voldoende middelen heeft om alle
voormalig Wtcg- en CER-gerechtigden ook in de toekomst te blijven compenseren.
Dit betekent kritisch bekeken moet worden hoe en voor wie de beschikbare
middelen worden ingezet. Eén mogelijkheid is om de chronisch zieken en
gehandicapten te compenseren via een uitgebreidere collectieve
ziektekostenverzekering.
Gelet op deze veranderingen is 2014 dus een natuurlijk moment om nieuwe collectieve
ziektekostenverzekering voor minima in te richten die per 1 januari 2015 in werking treedt.
De huidige contracten met Agis en Menzis zijn reeds (pro forma) opgezegd.
4
Gewenst maatschappelijk effect
Minima (en minima met een chronische ziekte of handicap in het bijzonder) maken over het
algemeen meer gebruik van zorg. Zij hebben echter niet alti d voldoende middelen om die
zorg te kunnen betalen. Enerzijds kan dit leiden tot het ontstaan van schulden op het
moment dat iemand wel gebruik maakt van zorg maar hier eigenlijk geen geld voor heeft,
Anderzijds kan deze situatie ook leiden tot zorgmijding en daarmee mogelijk tot een
verslechtering van iemands gezondheid. Dit kan weer leiden tot andere problemen (zoals
een afname van de mob liteit, niet kunnen werken), die een belemmering kunnen vormen
om mee te doen in de samenleving,
Het doel van de collectieve ziektekostenverzekering voor minima is om de toegang tot
betaalbare zorg voor deze groep te waarborgen, zodat deze mensen een beroep kunnen
doen op de zorg die zij nodig hebben. De collectieve ziektekostenverzekering dient als een
vervangende compensatieregeling voor de Wtcg en CER. Door de uitbreiding van de
collectieve ziektekostenverzekering kunnen chronisch zieken en gehandicapten met een
inkomen tot 130% van het sociaal minimum zorgkosten die eerst werden gecompenseerd
door de Wtcg en CER vergoed krijgen.
De collectieve ziektekostenverzekering heeft niet alleen directe positieve gevolgen voor
minima, maar indirect ook voor de gemeente. Bijvoorbeeld:
Een goede collectieve ziektekostenverzekering voorkomt dat mensen schulden
opbouwen op het moment dat zij niet goed verzekerd zijn en toch gebruik maken
van zorg, De kans dat mensen door het opbouwen van schulden bij hun
zorgverzekeraar in de schuldhulpverlening terecht komen neemt hierdoor af,
De collectieve ziektekostenverzekering kan als een voorliggende voorziening voor
individuele bijzondere bijstand gelden. Dit betekent dat er geen bijzondere bijstand
wordt verstrekt voor medische kosten die worden gedekt door de collectieve
ziektekostenverzekering. Door het aanbieden van een collectieve
ziektekostenverzekering, kan het beroep op de bijzondere bijstand voor medische
Bladnummer 4 / 1 6
Raadsvoorstel 26 s e p t e m b e r 2(
kosten dus worden beperkt.
De collectieve ziektekostenverzekering is dus niet alleen een verzekering voor minima zelf,
maar indirect ook voor de gemeente. Aangenomen wordt dat wanneer zij haar inwoners een
goede verzekering biedt, het beroep op andere regelingen van de gemeente (en dus de
kosten daarvan) afneemt.
Via de collectieve ziektekostenverzekering kunnen niet alle meerkosten van chronisch
zieken en gehandicapten gedekt worden. Een deel van de meerkosten van deze doelgroep
zijn immers niet verzekerbaar (daarbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan extra
waskosten, stookkosten of kosten voor kleding). De gemeente Nieuwegein zal per 1 januari
2015 daarom naast een nieuwe collectieve ziektekostenverzekering een
maatwerkvoorziening ontwikkelen, gericht op de compensatie van meerkosten van
chronisch zieken en gehandicapten.
5
Bestaand beleidskader
»
•
Raadsbesluit tot voorzetting van de collectieve ziektekostenverzekering voor minima
onder de Wet werk en bijstand (16 december 2003).
Integraal plan van aanpak armoedebestrijding in Nieuwegein.
Collegebesluit tot (pro forma) opzegging van de huidige contracten met
zorgverzekeraar Agis en Menzis.
6
Voorgestelde oplossing
De beslispunten uit paragraaf 2 worden hieronder nader toegelicht;
1. De voorwaarden
verruimen.
voor de collectieve ziektekostenverzekering
per 1 januari 2015 te
Er zijn twee redenen om de voorwaarden van de collectieve ziektekostenverzekering per 1
januari 2015 te verruimen:
Het verlagen van de financiële drempel voor minima om een collectieve
ziektekostenverzekering
af te sluiten.
Zoals in paragraaf 3 uiteen is gezet, kan de collectieve ziektekostenverzekering in
vergelijking met reguliere polissen r e l a t i e f ' d u u r ' z i j n . De collectieve
ziektekostenverzekering biedt weliswaar een uitgebreidere dekking, maar is
hierdoor in verhouding duurder dan reguliere polissen. Een risico hiervan is dat
minima niet kiezen voor de collectieve ziektekostenverzekering, maar een andere,
minder uitgebreide, verzekering afsluiten. Zij maken dan minder directe kosten,
maar zijn ook minder goed verzekerd. Wanneer zij vervolgens aanspraak maken op
zorg die niet wordt gedekt door hun verzekering, is de kans groot dat zij de kosten
van deze zorg niet zelf kunnen dragen en zij voor alsnog een beroep doen op de
gemeente voor ondersteuning (in de vorm van individuele bijzondere bijstand).
Deze situaties kunnen voorkomen worden door de financiële drempel voor minima
om een col ectieve zie
tenverzekering af te sluiten te verlagen, door de
gemeentelijke tegemoetkoming in de premie van de aanvullende verzeker g te
verhogen.
Wer vervallen van de Wtcg, CER en gemeentelijke tegemoetkomingen voor
2 0 14-34 2
Bladnummer 5/16
Raadsvoorstel 26 s e p t e m b e r 2014
chronisch zieken, gehandicapten en ouderen.
Het wegvallen van de Wtcg, CER, de ouderentoeslag en de categoriale
tegemoetkoming voor chronisch zieken en gehandicapten hebben een negatief
effect op het inkomen van de mensen die gebruik maken van een of meerdere van
deze regelingen. Deze effecten zijn het grootst voor mensen met een
minimuminkomen (bron: Transitiebureau Wmo). De verwachting is dat het beroep
op de individuele bijzondere bijstand zal toenemen, indien geen voor deze groep
geen alternatieve compensatieregeling wordt georganiseerd. Deze negatieve
effecten op het inkomen kunnen verzacht worden door de voorwaarden voor de
collectieve ziektekostenverzekering te verruimen. De mensen die tot op heden
gebruik maakten van de Wtcg, CER en de categoriale minimaregelingen kunnen hun
zorgkosten dan in de meeste gevallen vergoed krijgen via de verzekering.
Nieuwe voorwaarden collectieve ziektekostenverzekering
Voorgesteld wordt om de voorwaarden van de collectieve ziektekostenverzekering te
verruimen:
•
Voorgesteld wordt om de inkomensgrens van de collectieve ziektekostenverzekering
te verhogen van 110% naar 150% van het sociaal minimum. De collectieve
ziektekostenverzekering wordt daarmee toegankelijk voor een grotere doelgroep. Er
wordt voorgesteld om de inkomensgrens te verhogen, omdat het besteedbaar
inkomen van mensen met een inkomen boven 110% van het sociaal minimum en
hoge zorgkosten onder het sociaal minimum kan uitkomen, indien zij hier niet op
enigerwijze voor hun hogere zorgkosten gecompenseerd worden.
•
Om de collectieve ziektekostenverzekering goed te ten aansluiten op het
zorggebruik van chronisch zieken en gehandicapten, worden naast de
basisverzekering twee aanvullende pakketten afgenomen bij een zorgverzekeraar:
Een middenpakket. De dekking van dit pakket is vergelijkbaar met de dakking van
de pakketten die de gemeente in 2014 afneemt bij Agis en Menzis.
Een uitgebreid pakket. In dit pakket zijn extra dekkingen opgenomen voor de meest
voorkomende meerkosten van chronisch zieken en gehandicapten. Op deze manier
wordt ongeveer 95% van de meest voorkomende meerkosten van chronisch zieken
en gehandicapten gedekt. 1
Beide pakketten zijn toegankelijk voor iedereen met een inkomen tot 150% van het
sociaal minimum. De gemeente mag de toegang tot het uitgebreide pakket niet
beperken tot mensen met specifieke doelgroepkenmerken (zoals een chronische
ziekte of handicap). De verzekerde kiest op basis van zijn zorggebruik zelf welk
pakket het beste past bij hem past, De premie van het uitgebreide pakket is hoger
dan de premie van het middenpakket. Verondersteld wordt dat het prijsverschil
tussen beide pakketten verzekerden prikkelt om een weloverwogen keuze te maken
voor een pakket en alleen de zorg waarop zij daadwerkelijk een beroep doen te
verzekeren.
•
Voorgesteld wordt om de gemeentelijke tegemoetkoming in de premie van de
1
Onder deze extra dekkingen vallen bijvoorbeeld vergoedingen voor orthopedisch
schroeisel, hogere vergoedingen voor de podotherapeut en fysiotherepaeut, hogere vergoedingen
voorde eigen bijdragen van medicijenen, extra vergoedingen vcor dieetadvies,
Bladnummer 6/16
Raadsvoorstel 26 september 2(
aanvullende pakketten voor alle mensen met een inkomen tot 130% van het sociaal
minimum te verhogen:
De gemeentelijke tegemoetkoming voor het middenpakket (waarvan de dekking
vergelij :baar is met de pakketten van Agis en Menzis in 2014) wordt verhoogd van
£ 18,40 naar € 2 1 . Door deze verhoging wordt gewaarborgd dat verzekerden die in
)14 gebruik maken van de collectieve ziektekostenverzekering in 2015 zelf niet
meer premie hoeven te betalen voor een pakket met vergelijkbare dekking.
De gemeentelijke tegemoetkoming voor het uitgebreide pakket wordt £ 28,00.
De tegemoetkoming wordt alleen verstrekt aan mensen met een inkomen tot 130%
van het sociaal minimum. Mensen met een inkomen tussen 130% en 150% van het
sociaal minimum dienen de premie van de aanvullende verzekering zelf te dragen.
Desondanks kan het voor hen aantrekkelijk zijn om de collectieve
ziektekostenverzekering af te sluiten, omdat zij kunnen profiteren van de kortingen
die de verzekeraar geeft op de premie van zowel de basisverzekering als
aanvullende pakketten. Het effect van wegvallen van de Wtcg en CER voor mensen
met een inkomen tussen 130% en 150% van het sociaal minimum kan hierdoor ook
voor deze groep verzacht worden.
Het is moeilijk om te voorspellen hoeveel mensen met een inkomen tussen 130%
en 150% van het sociaal minimum een beroep zullen doen op de collectieve
ziektekostenverzekering. Omdat deze groep geen tegemoetkoming in de premie
ontvangt, is de collectieve ziektekostenverzekering voor hen in vergelijking met de
verzekeringen wel minder aantrekkelijk dan voor de groep die wel een
tegemoetkoming van de gemeente ontvangt. De kans dat mensen met een inkomen
tussen 130% en 150% kiezen voor een andere verzekering dan de collectieve
ziektekostenverzekering is daardoor groter. De verwachting is dat het gebruik van
de collectieve ziektekostenverzekering onder de groep met een inkomen tussen
130% en 150% daarom lager zal liggen dan onder de groep met een inkomen tot
130%.
In 2015 zal het gebruik van de collectieve ziektekostenverzekering geëvalueerd
worden. Indien blijkt dat er door de groep met een inkomen tussen 130% en 150%
van het sociaal minimum te weinig gebruik van de verzekering wordt gemaakt, kan
besloten worden om de collectieve ziektekostenverzekering vanaf 2016 niet meer
voor deze groep aan te bieden.
Kosten voor de verzekerde
De kosten van de zorgverzekering voor de verzekerde bestaan uit twee onderdelen: de
kosten voor de premie van de basisverzekering en de kosten voor de premie van de
aanvullende verzekering. Mensen met een laag inkomen hoeven deze kosten niet volledig
zelf te dragen:
Mensen met een inkomen tot maximaal € 28.482 kunnen bij de Belastingdienst
zorgtoeslag aanvragen ter compensatie van de premiekosten van de
basisverzekering. De maximale hoogte van de zorgtoeslag is € 72 bij een inkomen
van maximaal € 19.000 (voor een alleenstaande). Dit betekent dat mensen met een
2 0 14-342
Bladnummer 7/16
Raadsvoorstel 26 september 2014
inkomen op bijstandsniveau (een inkomen van ongeveer
•
e 14.000 per jaar) € 16 per maand zelf moeten bijdragen aan de premie voor de
basisverzekering. 2
Mensen met een inkomen tot 130% van het sociaal minimum kunnen bij de
gemeente een tegemoetkoming aanvragen in de premie van de aanvullende
verzekering.
De premiebedragen van zowel de basis- als aanvullende verzekering zijn op dit moment nog
niet bekend. Deze worden begin november door de zorgverzekeraars gepresenteerd. Het is
wel mogelijk om al een schatting te geven van de premiebedragen. Onderstaande tabel
geeft inzicht in de kosten voor de verzekerde, na aftrek van de zorgtoeslag en de
gemeentelijke bijdrage in de premie van de aanvullende verzekering.
De verzekerde kan vanaf 1 januari 2015 kiezen uit twee pakketvarianten voor de
aanvullende verzekering: een middenvariant en een uitgebreide variant. Binnen deze twee
verzekeringspakketten kunnen verzekerden nog kiezen uit drie verschillende
tandverzekeringen, waarbij geldt dat hoe uitgebreider de dekking is, hoe hoger de premie
wordt. Wanneer de verzekerde kiest voor een uitgebreidere tandverzekering, leidt dit tot een
hogere premie. De verzekerde draagt deze extra premie zelf.
Onderstaande tabel geeft inzicht in de kosten voor de verzekerde per maand voor de
premie van de basisverzekering en de aanvullende pakketten.
Premie
Bijdrage
gemeenten
Zorgtoeslag
Kosten voor de
verzekerde**
€ 88,82
n.v.t*
Maximaal
€ 72
Tandverzekerinq 1
€ 34,82
€ 21,00
n.v.t.
€ 13,82
Tankverzekerinq 2
€ 41,45
€ 21,00
n.v.t.
€ 20,45
Tandverzekering 3
€ 57,85
€ 21,00
n.v.t.
€ 36,85
Tandverzekering 1
€ 55,00
€ 28,00
n.v.t.
€ 27,0C
Tankverzekering 2
€ 61.64
€ 28,00
n.v.t.
£33,64
Tandverzekering 3
€ 78,03
€ 28,00
n.v.t.
€ 50,03
Basisverzekering
Minimaal € 16,82
Aanvullende
verzekering
Middenpakket,
Uitgebreid
met:
met:
n.v.t
pakket,
* De gemeente is niet bevoegd om een tegemoetkoming te verstrekken in de premie van de
basisverzekering. Hiervoor kunnen mensen met een inkomen tot maximaal € 28.482 zorgtoeslag
aanvragen bij de Belastingdienst.
** Het gaat hier om verzekerden met een inkomen tot 130% van het sociaal minimum.
Bron: Belastingdienst. De bedragen zijn gebaseerd op de voorwaarden van de
zorgtoeslag 2014. De bedragen voor 2015 worden eind 2014 bekend gemaakt. De verwachting is
dat de zorgtoeslag 2015 voor de lage inkomens hoger uitvalt dan in 2014 (bron: Zorgwijzer.nl).
Bladnummer 8/16
Raadsvoorstel 26 s e p t e m b e r 2014
i
In 2014 moeten minima minimaal € 21 van de premie van de aanvullende zorgverzekering
zelf dragen. Dit is de premiebijdrage van de verzekerde voor het middenpakket, met
tandverzekering 2. De totale premie van het middenpakket met tandverzekering 2 stijgt in
2015 ten opzichte van 2014 licht. Om te voorkomen dat verzekerden die nu gebruik maken
van de collectieve ziektekostenverzekering in 2015 zelf meer premie moeten bijdragen,
wordt de gemeentelijke bijdrage in de premie van het middenpakket verhoogd van € 18,40
naar € 2 1 . De bijdrage van de verzekerde zelf in de premie van het middenpakket met
tandverzekering 2 blijft hierdoor gelijk.
Vanaf 2015 kunnen verzekerden ook kiezen voor een minder uitgebreide tandverzekering
met minder dekking en dus een lagere premie (tandverzekering 1). Verzekerden kunnen,
afhankelijk van hun zorggebruik, dus ook een pakket met een lagere premie afsluiten. Zij
dragen dan zelf nog € 13,82 bij.
Uitzonderingssituatie
De collectieve ziektekostenverzekering zal niet voor alle chronisch zieken en gehandicapten
een passende regeling zijn voor de compensatie van hogere zorgkosten. Sommige
chronisch zieken en gehandicapten hebben door een zeldzame aandoening of ziekte zeer
specifieke zorgkosten die slechts door een enkele verzekeraar worden vergoed en niet
worden gedekt door de collectieve ziektekostenverzekering. Het is echter onmogelijk om in
de uitbreiding op het aanvullend pakket alle soorten medische kosten inkomen te
verzekeren.
In deze uitzonderlijke situaties kan bijzondere bijstand worden verstrekt die een deel van
de premie van de zorgverzekering van de betrokkene (dus anders dan de collectieve
ziektekostenverzekering) vergoed. In de beleidsregels is de collectieve
ziektekostenverzekering opgenomen als een voorliggende voorziening voor bijzondere
bijstand.
2. De volgende middelen structureel
in te zetten voor de compensatie
van chronisch zieken
en gehandicapten met hoge zorgkosten:
De middelen die vrijvallen met de afschaffing van de categoriale
tegemoetkoming voor chronisch zieken en gehandicapten en ouderen
(€290.000)
De middelen die de gemeente van het Rijk krijgt voor de ontwikkeling van een
nieuwe compensatieregeling
voor chronisch zieken en gehandicapten (€ 680.000
in 2015, oplopend tot structureel € 844.000 vanaf 2017) T
Een deel van de beschikbare middelen v o o r d e compensatie van chronisch zieken en
gehandicapten worden vanaf 2015 ingezet om de nieuwe collectieve
ziektekostenverzekering te financieren. Het overige budget wordt ingezet voor een
maatwerkvoorziening voor chronisch zieken en gehandicapten, die hen compenseert voor
hogere zorgkosten. Deze regeling wordt in het najaar van 2014 nader uitgewerkt.
Besluitvorming over deze maatwerkvoorziening vindt naar verwachting plaats in de
raadsvergadering op 18 december 2014,
Zie voor een verdere toelichting de paragraaf financiën.
2014-34 2
Bladnummer 9/16
Raadsvoorstel 26 september 2014
7
Alternatieven
Niets doen
De gemeente Nieuwegein is niet verplicht om ter vervanging van de landelijke
compensatieregelingen voor chronisch zieken en gehandicapten en de categoriale
minimaregelingen van de gemeente een nieuwe regeling te organiseren. De middelen die
vrijvallen met de afschaffing van de categoriale minimaregelingen en de middelen die
Nieuwegein van het Rijk krijgt voor de ontwikkeling van een nieuwe compensatieregeling
voor chronisch zieken en gehandicapten zijn niet geoormerkt en kunnen dus ook worden
ingezet voor andere beleidsdoeleinden.
Verwacht wordt dat wanneer er geen alternatieve regeling georganiseerd wordt, het beroep
op de individuele bijzondere bijstand toeneemt. Dit brengt hoge uitvoeringskosten met zich
mee, omdat de afhandeling van aanvragen individuele bijzondere bijstand een
arbeidsintensief proces is.
De_gemeentelijke bijdrage in de premie van de aanvullende verzekering .verhogen
Een mogelijk alternatief is om de gemeentelijke bijdrage in de premie van de aanvullende
verzekering te verhogen. Dit heeft tot gevolg dat de verzekerde zelf minder premie hoeft te
dragen en het voor de doelgroep dus aantrekkelijker wordt om de collectieve
ziektekostenverzekering af te sluiten.
Onderstaande tabel geeft inzicht in de kosten voor de verzekerde indien de gemeentelijke
bijdrage in de premie van het middenpakket wordt verhoogd naar€ 27,50 en de
gemeentelijke bijdrage in de premie van het uitgebreide pakket € 37,50 wordt.
Premie
Bijdrage
Zorgtoeslag
gemeenten
Basisverzekering
Kosten voor de
verzekerde**
Minimaal € 16,82
€ 88,82
- n.v.t*
Maximaal
€ 72
£ 34,82
€ 27,50
n.v.t,
Tankverzekering 2
€41,45
€ 27,50
n.v.t.
€ 13,95
Tandverzekerinq 3
€ 57,85
€ 27,50
n.v.t.
e 30,35
Aanvullende
verzekering
Middenpakket,
met:
Tandverzekering 1
Uitgebreid
n.v.t
€ 7,32
pakket,
met:
Tandverzekerinq 1
€ 55,00
€ 37,50
n.v.t.
e 17,50
Tankverzekering 2
€ 61,64
€ 37,50
n.v.t.
e 25,14
Tandverzekering 3
e;
37,50
n.v.t.
£ 40,53
03
De verhoging van de gemeentelijke bijdrage in de premie van het middenpakket van
€ 18,40 naar € 27,70 heeft een gunstig effect op de kosten die de verzekerde zelf moet
dragen. In 2014 moeten minima minimaal € 21 van de premie van de aanvullende
zorgverzekering zelf dragen (de hoogte van dit bedrag is afhankelijk van de pakketvariant
die de verzekerde heeft afgesloten. Het hier genoemde premiebedrag is de premie voor het
Bladnummer 10/16
Raadsvoorstel 26 s e p t e m b e r 2014
pakket in 2014 dat qua dekkingen gelijk is aan het nieuwe middenpakket met
tandverzekering 2). Vanaf 1 januari 2015 moeten minima voor een vergelijkbaar pakket
nog € 13,95 betalen. Daarnaast kunnen zij ook kiezen voor een goedkoper pakket met
minder dekking, waarvoor zij maande jks dan zelf £ 7,32 moeten bijdragen,
Wanneer de gemeentelijke bijdrage in de premie van de pakketten wordt verhoogd, stijgen
de kosten van de collectieve ziektekostenverzekering. Hierdoor blijven minder middelen
over voor de ontwikkeling van een maatwerkvoorziening voor chronisch zieken en
gehandicapten. De financiële consequenties van dit alternatief zijn uitgewerkt in de
paragraaf financiën.
8
Financiële aspecten
Kosten collectieve ziektekosl
'kering
De gemeente verstrekt alleen een tegemoetkoming in de premie aan mensen met een
inkomen tot 130% van het sociaal minimum. Om de kosten van de tegemoetkoming te
berekenen, is inzicht in de ontwikkeling van het aantal personen vanaf 18 jaar met een
inkomen tot 130% van het sociaal minimum nodig. Kinderen tot 18 jaar zijn gratis
meeverzekerd. Zij worden in de berekening van de kosten daarom buiten beschouwing
gelaten.
In 2014 zijn er in Nieuwegein ongeveer 6.176 personen vanaf 18 jaar met een inkomen
tot 130% van het sociaal minimum (bron: Minimascan Stimulansz en CBS Statsline). 3
Verondersteld wordt dat de doelgroep voor de collectieve ziektekostenverzekering zich op
dezelfde wijze ontwikkeld als het aantal bijstandsuitkeringen in de gemeente Nieuwegein.
De verwachting is dat het aantal personen met een inkomen tot 130% van het sociaal
minimum in 2015 nog zal stijgen door de nasleep van de economische crisis en vanaf
2016 licht zal afnemen. Onderstaande tabel geeft inzicht in de ontwikkeling van de totale
doelgroep voor de collectieve ziektekostenverzekering (gebaseerd op de
Meerjarenbeleidsplan 2014 - 2018 WIL).
Aantal volwassen personen met een
inkomen tot 130% van het sociaal
minimum
2014
2015
2016
2017
6.176
6.451
6.176
5.888
Het gebruik van de collectieve ziektekostenverzekering ligt in 2014 op 23%. De
verwachting is dat het gebruik zal toenemen door de verhoging van de gemeentelijke
bijdrage in de premie. Het wordt daardoor aantrekkelijker om de collectieve
ziektekostenverzekering af te sluiten. Onderstaande tabel geeft inzicht in het verwacht
In Nieuwegein zijn er ongeveer 3.330 huishoudens met een inkomen tot 130% van
het:
aalmin
urn (br i : mli
jlansz). Oi ï het aar
ersonen vanaf l i
jaar met
een inkomen t o : 130% van het sociaal minimum te berekenen, is het aantal huishoudens
vermenigvuldigd met factor 1,6, omdat er in Nieuwegein gemiddeld 1,6 personen vanaf 18 jaar in
een huishouden wonen.
2014-34 2
Bladnummer 11/16
Raadsvoorstel 26 september 2014
gebruik van de collectieve ziektekostenverzekering. In deze prognose wordt uitgegaan
van een bereik van 30% in 2015, 4 0 % in 2016 en 45% in 2017. 4
Aantal polissen
2015
2016
2017
1.935
2.470
2.649
Op basis van bovenstaande prognose kan een schatting gemaakt worden van de kosten
van de collectieve ziektekostenverzekering (bedragen *1000). De kosten van de
collectieve ziektekostenverzekering zijn gelijk aan het totaal aantal polissen,
vermenigvuldigd met de kosten van de tegemoetkoming per polis per jaar. Verwacht
wordt dat 60% van de verzekerden gebruik maakt van het middenpakket en 40% van het
uitgebreide pakket.
2015
2016
2017
Middenpakket
€ 293
€ 374
€401
Uitgebreid pakket
€ 260
€ 332
€ 356
totaal
€!
€ 706
€ 757
Dekking
Voorgesteld wordt om voor de dekking van de collectieve ziektekostenverzekering de
volgende middelen aan te wenden (bedragen *1000):
2 0 1 7 (structureel)
2015
2016
cateqoriale regelingen
€ 290
€ 290
€ 290
collectieve
€ 229
€ 229
€ 229
€ 680
€ 838
€ 844
ziektekostenverzekering
afschaffing Wtcg/CER
totaal
€1.199
€1.357
€1.363
Toelichting bij de tabel:
Het budget van de categoriale regelingen is het budget dat jaarlijks is begroot
voor de categoriale minimaregelingen van de gemeente,
Het budget van de collectieve ziektekostenverzekering is het budget dat jaarlijks
is begroot voor de collectieve ziektekostenverzekering.
Het budget afschaffing Wtcg/CER bestaat uit de middelen die de gemeente krijgt
voor de ontwikkeling van een nieuwe compensatieregeling voor chronisch zieken
* In 2014 ligt het gebruik van de col ictieve ziektekostenverzekering op ongeveer
. De verwachting is dat het gebruik van de collectieve ziektekos :enverzekering vanaf 2015
toeneemt, omdat het
oor de verhoging van de gemeentelijke tegemoetkoming in de premie
aantrekkelijker wordt om de verzekering af te sluiten. Het effect van de verhoging van de
gemeentelijke bijdrage zal in 2015 worden afgez'
oor het feit dat de gemeente overstapt van
Agis en Menzis naar alleen Menzis. Hoewel er geïnvesteerd wordt in de communicatie over de
nieuwe regeling, zal de nieuwe collectieve ziekteki
:enven:ekerir
(en voor een de<
doelgroep ook de naam van de voor hen nieuwe verzekeraar) in 2015 nog naamsbekendheid moeten
krijgen. Daarom wordt in 2015 uitgegaan van relatief kleine toename van 7%. In de i aarop
volgende jaren neemt het gebruik vervolgens telkens iets verder toe.
B l a d n u m m e r 12/16
Raadsvoorstel 26 s e p t e m b e r 2014
en gehandicapten. Dit budget loopt van € 680.000 in 2015 op tot
€ 844.000 structureel vanaf 2017.
Het budget 'categoriale regelingen' en budget 'collectieve
ziektekostenverzekering' maken onderdeel uit van het Budget bijzondere bijstand
(FCL 62203001). Het budget 'afschaffing Wtcg/CER' maakt onderdeel uit van het
budget Hulp bij het huishouden (FCL 62300501). De beschikbare middelen zullen
door de afdeling Financiën met de eerste kwartaalwijziging van de begroting 2015
onder één nieuw FCL worden ondergebracht.
In onderstaande tabel zijn de kosten van de collectieve ziektekostenverzekering afgezet
tegen te beschikbare middelen. Hierin zijn de uitvoeringskosten van de collectieve
ziektekostenverzekering buiten beschouwing gelaten.
2015
Kosten collectieve
ziektekostenverzekering
Beschikbare middelen
saldo
2016
2017
€ 553
€ 706
€ 757
€ 1.199
€ 1.359
€ 1.363
€ 646
€ 653
€ 606
De uitvoeringskosten van de collectieve ziektekostenverzekering maken onderdeel uit van
de totale exploitatiebijdrage aan WIL (die verantwoordelijk is voor de uitvoering van de
regeling). Deze exploitatiebijdrage wordt uit een daarvoor gereserveerd budget
gefinancierd. WIL heeft aangegeven dat de verhoging van de inkomensgrens mogelijk
leidt tot een verhoging van de uitvoeringskosten van de collectieve
ziektekostenverzekering. Of de verruiming van de collectieve ziektekostenverzekering
daadwerkelijk leidt tot extra uitvoeringskosten is op dit moment nog niet bekend. De
hoogte van de uitvoeringskosten zijn mede afhankelijk van de wijze waarop de
werkprocessen en de aanmeldprocedure worden ingericht. Hierover vindt in het najaar
nadere afstemming tussen WIL en de zorgverzekeraar plaats. Een eventuele stijging van
de uitvoeringskosten kan worden opgevangen binnen de beschikbare middelen.
Het saldo op de beschikbare middelen zal op de volgende wijze bestemd worden:
•
De ontwikkeling van een maatwerkvoorziening voor chronisch zieken en
gehandicapten. Deze regeling zal in het najaar van 2014 ontwikkeld worden.
Besluitvorming over de regeling vindt naar verwachting in de raad van 18
december 2014 plaats.
Het opvangen van een eventuele stijging van de uitvoeringskosten van de
collectieve ziektekostenverzekering.
Financiële consequenties verhoging gemeentelijke bijdrage in de premie
In paragraaf 7 is uiteen gezet dat het mogelijk is de gemeentelijke bijdrage in de premie
van de aanvullende pakketten te verhogen. Onderstaande tabel geeft inzicht in de kosten
van de collectieve ziektekostenverzekering wanneer de gemeentelijke bijdrage in het
middenpakket wordt verhoogd naar € 27,50 en de gemeentelijke b drage in het
uitgebreide pakket € 37,50 wordt.
2 (;) 1 4 - 3 4 2
Bladnummer 13/16
Raadsvoorstel 26 s e p t e m b e r 2(
2015
Kosten collectieve
ziektekostenverzekering
Beschikbare middelen
saldo
2016
2017
€ 732
€ 934
€ 1.001
€ 1.199
£ 1.357
£ 1.363
€467
€ 425
€ 362
In dit scenario blijven er minder middelen over voor de ontwikkeling van een
maatwerkvoorziening voor chronisch zieken en gehandicapten. Hier staat tegenover dat
chronisch zieken en gehandicapten een hogere gemeentelijke bijdrage in de premie van
de ziektekostenverzekering ontvangen, waardoor zij zelf minder premiekosten hoeven te
dragen.
9
Communicatie aspecten
Na besluitvorming door het college op 23 september zal er een persbericht gepubliceerd
worden waarin uiteen gezet wordt dat het college de raad heeft voorgesteld om de
collectieve ziektekostenverzekering uit te breiden en de voorwaarden te verruimen.
De communicatiecampagne voor de collectieve ziektekostenverzekering wordt gestart na
besluitvorming in de raad op 30 oktober 2014 en de bekendmaking van de definitieve
premiebedragen door de zorgverzekeraars. De definitieve premiebedragen worden naar
verwachting begin november door de zorgverzekeraars gepresenteerd.
We willen met de collectieve ziektekostenverzekering zoveel mogelijk mensen die behoren
tot de doelgroep bereiken. De beste manier om de doelgroep te bereiken, is door hen
persoonlijk te informeren over de nieuwe collectieve ziektekostenverzekering per 1 januari
2015:
Alle minima die al een collectieve ziektekostenverzekering hebben ontvangen een
persoonlijke brief waarin zij geïnformeerd worden over het nieuwe aanbod. Daarbij
wordt een informatiepakket van Menzis meegestuurd.
In het najaar ontvangt de gemeente van het CAK de gegevens van de
Nieuwegeiners die in 2013 in aanmerking zijn gekomen voor een tegemoetkoming
op grond van de Wtcg en CER. Ook deze mensen zullen per brief geïnformeerd
worden over de uitbreiding van de collectieve ziektekostenverzekering.
Naast het persoonlijk aanschrijven van de potentiële doelgroep, wordt de doelgroep via de
reguliere communicatiekanalen geïnformeerd over de nieuwe collectieve
ziektekostenverzekering (via de website van WIL en de gemeente, de nieuwsbrief van WIL
en advertenties in de Molenkruier),
Tenslotte zal de gemeente ook maatschappelijke organisaties en particuliere initiatieven die
zich inzetten voor minima informeren over de nieuwe collectieve ziektekostenverzekering,
zodat zij de nieuwe regeling ook bij de doelgroep onder de aandacht kunnen brengen.
Bladnummer 14/16
Raadsvoorstel 26 september 201'
10
Juridische aspecten
Wettelijke grondslag van de collectieve
ziektekostenverzekering
Met de afschaffing van de landelijke compensatieregelingen voor chronisch zieken en
gehandicapten krijgen gemeenten de bevoegdheid om een nieuwe compensatieregeling
voor deze doelgroep te ontwikkelen. Gemeenten kunnen de regeling zowel binnen het
wettelijk kader van de WWB (vanaf 1 januari 2015 Participatiewet) als de Wmo vormgeven,,
De wettelijke grondslag voor de collectieve ziektekostenverzekering ligt in artikel 35, lid 6
van de WWB (artikel 35 lid 3 Participatiewet). In dit artikel is bepaald dat gemeenten
bijzondere bijstand kunnen verstrekken in de vorm van een collectieve aanvullende
ziektekostenverzekering en/of een tegemoetkoming in de premie van een dergelijke
verzekering. De wettelijke inkomensgrens voor de collectieve ziektekostenverzekering
vervalt per 1 januari 2015.
Concessieovereenkomst voor diensten
De begunstigingsovereenkomst tussen de gemeente en een zorgverzekeraar kan
gekwalificeerd worden als een concessieovereenkomst voor diensten. Er is sprake van een
concessieovereenkomst indien de opdrachtnemer (in dit geval de verzekeraar) het recht
heeft om de dienst zelf te exploiteren. Dit betekent dat het exploitatierisico ook bij de
opdrachtnemer ligt. Bij de uitvoering van de collectieve ziektekostenverzekering ligt het
exploitatierisico bij de verzekeraar, omdat onzeker is hoeveel mensen de collectieve
ziektekostenverzekering zullen afsluiten. Minima zijn immers niet verplicht om gebruik te
maken van de collectieve ziektekostenverzekering en kunnen zich dus ook bij een andere
zorgverzekeraar verzekeren.
Concessieovereenkomsten voor diensten zijn uitgesloten van de aanbestedingsplicht (artikel
1.7, lid c Aanbestedingswet 2012). De gemeente is daarom niet verplicht om de uitvoering
van de collectieve ziektekostenverzekering aan te besteden. De keuze voor zorgverzekeraar
Menzis is de uitkomst van een marktconsultatie die in samenwerking met de WILgemeenten en de gemeenten Almere, Amersfoort en Apeldoorn heeft plaatsgevonden.
11
Risico's
Ontwikkeling doelgroep
Op basis van ramingen wordt verwacht dat in 2015 ongeveer 1.935 mensen met een
inkomen tot : 50% van het sociaal minimum gebruik zullen maken van de collectieve
ziektekostenverzekering. Er zijn geen exacte cijfers bekend over het aantal voormalig Wtcgen CER-gerechtigden met een laag inkomen. Op basis van cijfers van het CAK is een
schatting gemaakt van het aantal Wtcg- en CER-gerechtigden dat per 1 januari 2015
gebruik kan maken van de uitgebreide collectieve ziektekostenverzekering. Onzeker is
echter hoeveel mensen daadwerkelijk gebruik gaan maken van de nieuwe collectieve
ziektekostenverzekering. Het is daarom mogelijk dat er meer mensen een beroep doen op
de verzekering dan op basis van de prognoses wordt verwacht. De kosten van de collectieve
ziektekostenverzekering kunnen daarmee hoger uitkomen dan het budget dat begroot is
voor deze regeling. In onderstaande tabel is weergegeven wat de kosten van de collectieve
ziektekostenverzekering zijn als het gebruik van de regeling vanaf 2015 50% is:
2 0 14-34 2
Bladnummer 15/16
Raadsvoorstel 26 september 2014
2015
2017
2016
aantal polissen
3.226
3.088
2.944
kosten
€ 921
€ 882
€ 841
e 1.199
€ 1.359
€ 1.363
€ 278
€ 477
€ 522
beschikbare
middelen
saldo
De kans dat vanaf 2015 50% van de totale doelgroep gebruik maakt van de collectieve
ziektekostenverzekering en er dus een tekort ontstaat op het beschikbare budget is klein.
In 2014 ligt het gebruik van de collectieve ziektekostenverzekering op ongeveer 23%. De
verwachting is dat het gebruik van de collectieve ziektekostenverzekering vanaf 2015
toeneemt, omdat het door de verhoging van de gemeentelijke tegemoetkoming in de
premie aantrekkelijker wordt om de verzekering af te sluiten, Het effect van de verhoging
van de gemeentelijke bijdrage zal in 2015 worden afgezwakt door het feit dat de gemeente
overstapt van Agis en Menzis naar alleen Menzis. Hoewel er geïnvesteerd wordt in de
communicatie over de nieuwe regeling, zal de nieuwe collectieve ziektekostenverzekering
(en voor een deel van de doelgroep ook de naam van de voor hen nieuwe verzekeraar) in
2015 nog naamsbekendheid moeten krijgen. Een verhoging van het gebruik van de regeling
in één jaar van 2 3 % naar 50% is daarom niet waarschijnlijk.
Wanneer het gebruik van de collectieve ziektekostenverzekering tegen de verwachting in
toch 50% is, bestaat er nog steeds voldoende dekking voor het voorstel. Er blijven in deze
situatie dan wel minder middelen over voor de inrichting van een maatwerkvoorziening voor
chronisch zieken en gehandicapten.
Uitvoeringskosten
De uitvoeringskosten van de collectieve ziektekostenverzekering maken onderdeel uit van
de totale exploitatiebijdrage van de gemeente Nieuwegein aan WIL. WIL neemt de
uitvoeringskosten van deze regeling niet als een apart onderdeel op in haar begroting en
jaarrekening.
De exploitatiebijdrage wordt gefinancierd uit een daarvoor gereserveerd budget. ' /IL heeft
aangegeven dat de verhoging van de inkomensgrens mogelijk leidt tot een verhoging van
de uitvoeringskosten van de collectieve ziektekostenverzekering. Hiermee is in de begroting
van de totale exploitatiebijdrage aan WIL geen rekening gehouden.
Of de verruiming van de collectieve ziektekostenverzekering daadwerkelijk leidt tot extra
uitvoeringskosten is op dit moment nog niet bekend. De hoogte van de uitvoeringskosten
zijn mede afhankelijk van de wijze waarop de werkprocessen en de aanmeldprocedure
worden ingericht. Hierover vindt in het najaar nadere afstemming tussen WIL en de
zorgverzekeraar plaats. Een eventuele stijging van de uitvoeringskosten kan worden
opgevangen binnen de beschikbare middelen.
Bladnummer 1(
Raadsvoorstel 26 september 2014
12
Bijlagen
Tekst;
Concept raadsbesluit
burgemeester en wethouders,
drs. P.C.M, van Elteren
secretaris
F.T.J.M. Backhuijs
burgemeester
Nieuwegein
ArJp^jfi
20 14 -34 2
V».
Raadsbesluit
De raad van de gemeente Nieuwegein;
gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 23 september 2014;
gelet op de Wet Maatregelen Wet werk en bijstand en de Wet tot afschaffing van de algemene
tegemoetkoming voor chronisch zieken en gehandicapten, de compensatie voor het verplicht
eigen risico, de fiscale aftrek van uitgaven voor specifieke zorgkosten en de tegemoetkoming
specifieke zorgkosten en wijziging van de grondslag van de tegemoetkoming voor
arbeidsongeschikten;
besluit:
1.
De voorwaarden voor de collectieve ziektekostenverzekering per 1 januari 2015 te
verruimen door:
De inkomensgrens van de collectieve ziektekostenverzekering te verhogen van 110%
naar 150% van het sociaal minimum
De gemeentelijke bijdrage in de premie voor de aanvullende collectieve
ziektekostenverzekering voor mensen met een inkomen tot 130% van het sociaal
minimum te verhogen:
o De premie voor het middenpakket wordt verhoogd van € 18,40 naar € 21,00.
2.
o De premie voor het uitgebreide pakket wordt E 28,00.
De volgende middelen structureel in te zetten voor de compensatie van chronisch zieken
en gehandicapten met hoge zorgkosten:
De middelen die vrijvallen met de afschaffing van de categoriale tegemoetkoming
voor chronisch zieken en gehandicapten en ouderen (€ 290.000)
De middelen die de gemeente van het Rijk krijgt voor de ontwikkeling van een
nieuwe compensatieregeling voor chronisch zieken en gehandicapten (€ 680.000 in
2015, oplopend tot structureel € 844.000 vanaf 2017)
Aldus vastgesteld in de openbare raadsvergadering van 30 oktober 2014
de griffier,
de voorzitter,