Jaarplan 2014 - Gemeente Bussum

Jaarplan 2014
Rekenkamercommissie
Gemeente Bussum
De rekenkamercommissie van de gemeente Bussum bestaat uit:
De heer drs. J.A.A. Vos (extern lid-voorzitter)
Mevrouw mr. A. Veerman (extern lid)
De heer ir. W.P. Zijlman MBA RE RO (extern lid)
Mevrouw drs. F.M.W.C. Clijsen (intern lid)
De heer J.A.I. de Lange (intern lid)
De heer drs. G. Struik (intern lid)
De rekenkamercommissie wordt ondersteund door de ambtelijk secretaris de heer mr. L.A. Wieringa
(tevens raadsgriffier in de gemeente Bussum) en door de heer de heer M. ter Hoeve MSc.
Met de rekenkamercommissie kan gecorrespondeerd worden via het postadres:
Rekenkamercommissie Bussum, t.a.v. mr. L.A. Wieringa, Postbus 6000 1400 HA Bussum.
Per mail via [email protected]. U kunt ook bellen op nummer 035-6928649.
Jaarplan 2014
Rekenkamercommissie
gemeente Bussum
Inhoudsopgave
Voorwoord ........................................................................................................................... 1
1.
Werkzaamheden en onderzoeksonderwerpen 2014 .................................................. 2
1.1. Doel en kaders rekenkamercommissie ........................................................................................ 2
1.2. Groslijst voor onderzoeksonderwerpen 2014 .............................................................................. 2
1.3. Effectmetingen eerdere onderzoeken .......................................................................................... 3
1.4. Mogelijkheid tot aanvullende Quickscan ...................................................................................... 4
1.5. Communicatie .............................................................................................................................. 4
2. Planning en middelen uitvoering Jaarplan 2014 ........................................................... 5
2.1. Planning ....................................................................................................................................... 5
2.2. Financiële onderbouwing ............................................................................................................. 5
Bijlage 1: Groslijst onderzoeksonderwerpen 2014 ..........................................................78
Bijlage 2: Meerjarenbeleid Rekenkamercommissie Bussum ..........................................89
Jaarplan 2014
Rekenkamercommissie
gemeente Bussum
Voorwoord
Geachte leden van de Raad van Bussum,
Ook in 2014 zal de rekenkamercommissie via haar onderzoeken trachten een bijdrage te leveren aan
het versterken van de kaderstellende en controlerende rol van de gemeenteraad. Een bijdrage die het
best tot zijn recht komt als de rekenkamercommissie weet wat er in de raad leeft en onderzoek doet
dat aansluit bij de behoefte van de gemeenteraad.
Deels is dit geborgd doordat drie raadsleden lid zijn van de rekenkamercommissie. In maart 2014
worden nieuwe verkiezingen gehouden waardoor de kans bestaat dat een of meer raadslid-leden
zullen wisselen. Wij hebben er alle vertrouwen in dat nieuwe raadslid-leden op eenzelfde wijze zich
zullen inzetten om de doelen van de rekenkamercommissie te realiseren.
De rekenkamercommissie heeft in haar planning voor 2014 ruimte gehouden voor mogelijk onderzoek
dat direct gerelateerd is aan de gemeentelijke herindeling. Ter voorbereiding daarop is een
literatuurstudie gedaan van evaluaties van eerdere herindelingen die in januari 2014 aan de raad
wordt aangeboden.
De rekenkamercommissie gaat graag met uw raad het gesprek aan over keuzes voor
onderzoeksonderwerpen bij de behandeling van dit jaarplan. De rekenkamercommissie wil in de loop
van 2014 de raad blijven betrekken bij haar werkzaamheden, om zo een optimale bijdrage te kunnen
leveren aan het lokaal bestuur in Bussum. De rekenkamercommissie staat onverminderd open voor
uw opmerkingen en suggesties met betrekking tot de onderzoeken en werkzaamheden van de
rekenkamercommissie.
Namens de Rekenkamercommissie Bussum,
De heer drs. J.A.A. Vos, voorzitter
December 2013
1
1. Werkzaamheden en onderzoeksonderwerpen 2014
In dit hoofdstuk beschrijft de rekenkamercommissie welke onderzoeksonderwerpen in aanmerking
komen voor het in 2014 uit te voeren onderzoek. De in de groslijst (bijlage 1) genoemde onderwerpen
kunnen daarnaast in aanmerking komen voor de eventuele uitvoering van één of meerdere gerichte
Quickscan(s). De rekenkamercommissie bepaalt zelf welke onderwerpen zij onderzoekt, op welke
manier dit gebeurt en wat het meest geschikte moment is om dit te doen. Dit neemt niet weg dat de
rekenkamercommissie nadrukkelijk openstaat voor suggesties van de raad, het college van
burgemeester en wethouders en de inwoners van Bussum.
1.1. Doel en kaders rekenkamercommissie
De rekenkamercommissie Bussum onderzoekt hoe het gemeentebestuur - het college van B&W en de
gemeenteraad - haar werk uitvoert. Hiermee ondersteunt de rekenkamercommissie de raad in haar
controlerende taak. Dit doet zij vanuit een onafhankelijke positie. De rekenkamercommissie draagt
daarnaast bij aan de effectiviteit (doeltreffendheid), en efficiëntie (doelmatigheid) van het bestuurlijk
handelen. Dit doet de rekenkamercommissie door gerichte onderzoeken en Quickscans uit te voeren.
Het streven is om, rekening houdend met de actuele ontwikkelingen in de gemeente Bussum, een
concrete en toepasbare bijdrage te leveren aan het verbeteren van de gemeentelijke organisatie.
De officiële grondslagen voor de rekenkamercommissie zijn vastgelegd in de Verordening
gemeentelijke rekenkamercommissie 2009 en het Reglement van orde gemeentelijke
rekenkamercommissie 2005. De rekenkamercommissie heeft haar werkwijze neergelegd in een
onderzoeksprotocol. In 2009 heeft de rekenkamercommissie een Meerjarenbeleid opgesteld. Dit
Meerjarenbeleid biedt de kaders voor de wijze waarop de rekenkamercommissie komt tot een
evenwichtige keuze voor onderzoeksonderwerpen. Meer specifiek beschrijft het Meerjarenbeleid dat
de rekenkamercommissie er naar streeft voldoende evenwicht aan te brengen tussen onderzoeken op
het gebied van de gemeentelijke bedrijfsvoering enerzijds, en onderzoeken op het gebied van beleid,
uitvoering en maatschappelijke effecten anderzijds. Alleen op die manier kan zij het gemeentebestuur
op zoveel mogelijk verschillende beleidsterreinen en -onderwerpen ondersteunen. Zie voor een
toelichting op deze uitgangspunten het Meerjarenbeleid, dat als bijlage 2 met dit jaarplan is
meegestuurd.
Naast deze uitgangspunten uit het Meerjarenbeleid, hanteert de rekenkamercommissie in de keuze
voor een onderzoeksonderwerp de volgende aanvullende criteria:
de rekenkamercommissie is bevoegd om onderzoek te doen naar het onderwerp;
het onderwerp heeft een duidelijk financieel, maatschappelijk belang en/of is politiek gevoelig;
er is niet voldoende duidelijkheid over doelmatigheid of doeltreffendheid van beleid en uitgaven;
er zijn grote beleids- of beheersrisico’s, zowel tijdens besluitvorming als uitvoering;
de meerwaarde van een onderzoek door de rekenkamercommissie moet duidelijk zijn;
het onderwerp moet voor de rekenkamercommissie haalbaar en uitvoerbaar zijn en passen
binnen de financiële en organisatorische mogelijkheden;
er moet voldoende variatie zijn in onderzoeksonderwerpen;
een onderzoek moet bijdragen aan de versterking van de kaderstellende en controlerende rol van
de gemeenteraad.
1.2. Groslijst voor onderzoeksonderwerpen 2014
Om tot een onderzoeksonderwerp voor 2014 te komen, stelt de rekenkamercommissie jaarlijks een
hernieuwde lijst samen op basis van het Meerjarenbeleid en de bovenstaande criteria. In 2013 voerde
de rekenkamercommissie een onderzoek uit naar een beheersmatig onderwerp (Brede School
Breeduit), in 2014 zal het accent bij voorkeur meer op een beleidsmatig onderwerp komen liggen. De
groslijst voor 2014 is tot stand gekomen op basis van onder meer een eerdere inventarisatieronde
langs de raadsfracties, een analyse van beleidsstukken van de gemeente Bussum en landelijke
trends. De groslijst is opgenomen als bijlage 1 bij dit rapport. Op basis van deze groslijst is de
rekenkamercommissie tot de volgende mogelijke onderzoeksonderwerpen gekomen:
1. Fusietraject met de gemeenten Naarden en Muiden. Met het herindelingsadvies van
Gedeputeerde Staten van de provincie Noord-Holland aan de minister van Binnenlandse Zaken
komt de herindeling van de gemeenten Bussum, Naarden en Muiden een stap dichterbij. Op
verzoek van de drie gemeenten heeft de provincie besloten een provinciaal herindelingsinitiatief te
starten. Herindeling is beoogt per 1 januari 2016. Bij het jaarverslag voegt de
Jaarplan 2014
2
Rekenkamercommissie
gemeente Bussum
rekenkamercommissie een rekenkamerbrief bij met leerpunten uit eerdere fusietrajecten. De
komende twee jaar komt er veel op de gemeente af. De rekenkamercommissie ziet verschillende
mogelijkheden om de raad hierbij te ondersteunen. Zo kan de bijgevoegde brief uitgebreid worden
met interviews met wethouders of andere betrokken die al een dergelijke fusietraject doorlopen
hebben, om nog een beter beeld te krijgen van leerpunten. Een andere mogelijkheid is dat de
rekenkamercommissie ondersteunend is bij onderzoek naar een specifiek onderdeel van de fusie,
bijvoorbeeld hoe werken de gemeenten samen in Wmo-verband of wat is de stand van zaken bij
de digitalisering van de dienstverlening? Ook kan gedacht worden aan de risico-inventarisatie.
2. Invoering Participatiewet (samen met Algemene Rekenkamer). Met de decentralisatie van de
Participatiewet, Jeugdzorg en AWBZ per 2015 gaan gemeenten het de komende tijd druk krijgen.
Om al vóór invoering van de Participatiewet vast te stellen of meer mensen aan werk geholpen
kunnen worden tegen lagere kosten kan de rekenkamercommissie onderzoeken hoe gemeenten
hun taken voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt nu uitvoeren en op welke wijze er
verantwoording aan de gemeenteraad wordt afgelegd. De samenwerking met de Algemene
Rekenkamer bij dit onderzoek kan worden gebruikt om risico’s te signaleren rond de invoering van
de Participatiewet in Bussum. De Algemene Rekenkamer voert op dit moment landelijk onderzoek
uit en wil in februari 2014 in samenwerking met lokale rekenkamers lokaal onderzoek uit gaan
voeren.
De rekenkamercommissies van Naarden heeft de rekenkamercommissie van Bussum benaderd
om dit onderzoek gezamenlijk met Muiden uit te voeren, ook met oog op de komende fusie. De
rekenkamercommissie Bussum staat daar in principe positief tegenover. Het is wel van belang dat
de onderzoeksopzet, welke de Algemene Rekenkamer in 2014 op wil gaan stellen, past bij de
visie van alle drie de rekenkamercommissies.
3. Lokaal economisch beleid. Een goed economisch klimaat is belangrijk voor de gemeente,
omdat bedrijven werkgelenheid en daarmee inkomsten genereren (zowel voor inwoners als voor
de gemeente). Daarnaast leveren bedrijven een bijdrage aan de infrastructuur, brengen zij
diversiteit aan in het winkel- en horeca-aanbod en geven zij een impuls aan het
maatschappelijk leven. In de programmabegroting spreekt de gemeente Bussum over het
hoofddoel: ‘Een goed vestigingsklimaat voor het midden- en kleinbedrijf.’
De Rekenkamercommissie kan met een onderzoek naar het economisch beleid kijken of de
gemeente de mogelijkheden goed benut om haar doelen op de langere termijn te behalen.
4. Reserves en voorzieningen In een tijd dat gemeenten kunnen verwachten dat de inkomsten
vanuit het rijk minder zullen worden is het van groot belang om te weten wat voor financiële
reserves de gemeenten nog heeft om deze financieel moeilijke tijden aan te kunnen. De
gemeenteraad heeft informatie over de reserves en voorzieningen van de gemeente, maar mist
soms een inhoudelijk beeld over de opzet en inzet van deze reserves en voorzieningen. Hierbij
kan ook de procedurestroom voor reserves en voorzieningen bestudeerd worden. Zo kan de
rekenkamercommissie zowel een beeld scheppen over het proces als de inhoud. Eventueel is dit
onderzoek ook uit te voeren als quick scan.
De rekenkamercommissie nodigt het college en de raadsfracties uit om met de behandeling van dit
jaarplan in de Commissie Middelen aan te geven welk onderzoeksonderwerp de voorkeur heeft. Ook
kunt u eventueel een nieuw onderwerp aandragen. Mede op basis van deze reacties maakt de
rekenkamercommissie begin 2014 een definitieve keuze.
1.3. Effectmetingen eerdere onderzoeken
In 2014 voert de Rekenkamercommissie Bussum - net als in voorgaande jaren - effectmetingen uit
naar eerder door haar uitgevoerd onderzoek. Dit houdt in dat de rekenkamercommissie de conclusies
en aanbevelingen uit de afgeronde onderzoeken op een rij zet en kijkt wat daar vervolgens mee is
gebeurd. Hoe heeft de raad het rapport behandeld, wat heeft het college erover (toe)gezegd, hoe is
het vervolgens opgepakt in de ambtelijke organisatie, wat zijn de veranderingen die (mede) dankzij
het onderzoek zijn doorgevoerd? In 2014 zal de rekenkamercommissie twee effectmetingen uitvoeren
naar de onderstaande twee onderzoeken:
/
/
Kwaliteit raadsvoorstellen dat is uitgevoerd door Partners en Pröpper (2010);
Onderwijshuisvesting dat is uitgevoerd door Regioplan (2012).
Jaarplan 2014
3
Rekenkamercommissie
gemeente Bussum
1.4. Mogelijkheid tot aanvullende Quickscan
Binnen het beschikbare budget (zie paragraaf 2.2) kan de rekenkamercommissie besluiten om naast
de bovenstaande onderzoeken een kleiner onderzoek (Quickscan of oriënterend onderzoek) uit te
voeren naar één van de onderwerpen in de groslijst (bijlage 2). Hierover zal de rekenkamercommissie
de raad informeren.
1.5. Communicatie
De rekenkamercommissie ondersteunt de raad in zijn kaderstellende rol en hecht daarom op veel
waarde aan een goede communicatie met de gemeenteraad. In de rekenkamercommissie zijn drie
van de zeven raadsfracties vertegenwoordigd. In het verleden gingen de externe leden van de
rekenkamercommissie in de aanloop tot het opstellen van het jaarplan ‘op bezoek’ bij de nietvertegenwoordigde fracties om hen te consulteren over mogelijke onderzoeksonderwerpen. Ook in
2014 zal de rekenkamercommissie nadrukkelijk proberen ook de niet direct vertegenwoordigde
fracties actief op de hoogte te houden van de werkzaamheden van de rekenkamercommissie.
Jaarplannen, jaarverslagen en onderzoeksrapporten van de rekenkamercommissie worden na
vaststelling verzonden aan de raad en in afschrift aan het college. Ook bij het onderzoek betrokken
participanten (die bijvoorbeeld zijn gevraagd om inlichtingen te verstrekken) ontvangen desgewenst
een exemplaar van het onderzoeksrapport.
Naast de actieve communicatie richting de raad wil de rekenkamercommissie ook transparant zijn
richting de burger. Wanneer de rekenkamercommissie een onderzoek publiceert, informeert zij de
media met een persbericht en komt er een bericht op de gemeentepagina in het Bussum Nieuws. Ook
worden rapporten geüpload op de platformsite van de Nederlandse Vereniging voor Rekenkamers en
Rekenkamercommissies (NVRR). Op het eigen gedeelte op de gemeentelijke website plaatst de
rekenkamercommissie daarnaast ook de openbare stukken (zoals de Verordening gemeentelijke
rekenkamercommissie 2009, het Reglement van orde gemeentelijke rekenkamercommissie 2005, het
Meerjarenbeleid 2009, jaarplannen, jaarverslagen, rapporten en andere relevante stukken). De pagina
van de rekenkamercommissie op de website van de gemeente Bussum is daarmee een digitaal
naslagwerk van alle relevante openbare informatie. Daarnaast zijn stukken desgewenst opvraagbaar
via het secretariaat. Vergaderingen van de rekenkamercommissie zijn niet openbaar. Notulen en
besluitenlijsten worden daarom niet gepubliceerd.
Eerste contactpersoon voor de rekenkamercommissie is de ambtelijk secretaris en in tweede instantie
de voorzitter.
Jaarplan 2014
4
Rekenkamercommissie
gemeente Bussum
2. Planning en middelen uitvoering Jaarplan 2014
In dit hoofdstuk geeft de rekenkamercommissie een planning voor de uitvoering van het Jaarplan
2014 en een financiële onderbouwing en de begroting over 2014.
2.1. Planning
In 2014 zal de rekenkamercommissie in het eerste kwartaal haar Jaarverslag 2013 vaststellen en naar
de raad zenden. Het jaarverslag is een weergave van de werkzaamheden zoals uitgevoerd in het
2013. Ook zal de rekenkamercommissie in het eerste kwartaal de effectmetingen opstarten.
Het voorgenomen onderzoek (waarvan het exacte onderwerp nog moet worden bepaald) start in het
tweede kwartaal. Dit onderzoek hoopt de rekenkamer in het derde kwartaal af te ronden waardoor de
publicatie van het rapport najaar 2014 kan plaatsvinden. Het vierde en laatste kwartaal gebruikt de
rekenkamercommissie vervolgens om het jaarplan voor 2015 op te stellen. Deze planning kan alleen
worden behaald als het ambtelijk en bestuurlijk wederhoor plaatsvindt binnen de hiervoor afgesproken
termijnen.
Onderstaande tabel maakt de planning van de werkzaamheden van de rekenkamercommissie
Bussum in 2014 inzichtelijk.
Figuur 1: Planning rekenkamercommissie Bussum 2013
1e kwartaal
2e kwartaal
3e kwartaal
4e kwartaal
Jaarverslag 2013
Effectmetingen
Onderzoek 2014
Jaarplan 2015
Om de bovenstaande activiteiten uit te kunnen voeren, onderneemt de rekenkamercommissie in 2014
de volgende activiteiten:
reguliere vergaderingen;
schrijven onderzoeksopzetten;
begeleiden onderzoek en externe onderzoekers;
communicatie / vertegenwoordiging rekenkamercommissie (richting raad, college, etc.);
deelname aan afstemmingsoverleg.
2.2. Financiële onderbouwing
Het budget van de rekenkamercommissie Bussum bedraagt in 2014 € 62.850. Dit komt overeen met
ongeveer 1 euro per inwoner (peil 2005), vermeerderd met het inflatiepercentage en een budget voor
onderzoeksondersteuning. Op grond van artikel 9 lid 2 van de Verordening gemeentelijke
rekenkamercommissie Bussum 2009 kan de rekenkamercommissie een aantal kosten ten laste
brengen van dit budget. Binnen de financiële kaders die uw raad in de programmabegroting 2014
heeft vastgelegd, hanteert de rekenkamercommissie voor 2014 de in de meest rechtse kolom van
figuur 2 opgenomen begroting (gearceerd):
Jaarplan 2014
5
Rekenkamercommissie
gemeente Bussum
Figuur 2: vergelijking realisatie 2010-2013 en begroting 2014
Realisatie 2010
Realisatie 2011
Realisatie 2012
Realisatie 2013
Budget rekenkamercommissie
(Nr. 61002530)
€ 33.600
€ 33.900
€ 34.500
€ 35.200
€ 35.900
Budget ondersteuning Rkc
(Nr. 61002544)
€ 25.000
€ 25.250
€ 25.900
€ 26.400
€ 26.950
Totaal budget
€ 58.600
€ 59.150
€ 60.400
€ 61.600
€ 62.850
€ 4.310
€ 9.099
€ 10.564
€ 10.329,94
€ 10.000
€0
€0
€0
€0
€0
Begroot 2014
Budget
Uitgaven
a.
vergoedingen aan de
externe leden
b.
de ambtelijk secretaris
c.
onderzoeksondersteuning
€ 24.420
€ 28.490
€ 24.130
€ 25.135,00
€ 26.950
d.
externe deskundigen
€ 15.538
€ 17.575
€ 19.565
€ 22.800,00
€ 25.150
e.
eventuele overige uitgaven
€ 328
€ 1.497
€ 2.571
€ 630,00
€ 750
€ 42.121
€ 56.661
€ 56.830
€ 58.894,94
€ 62.850
€ 14.004 V
€ 2.489 V
€ 3.570 V
€ 2.705,06
€0
Totaal uitgaven
Resultaat2
A. Vergoedingen aan de externe leden
Onder deze post zijn de vergoedingen voor de externe leden begroot voor het begeleiden van
onderzoeken, Quickscans, het geven van (schriftelijke) adviezen en het bijwonen van de reguliere
bijeenkomsten. De externe leden verrichten ook werkzaamheden als het selecteren van
onderzoeksopdrachten, het selecteren en contracteren van onderzoeksbureaus, het begeleiden
van onderzoekers tijdens het onderzoek en het schrijven van notities over de uitkomst van deze
onderzoeken.
B. Ambtelijk secretaris
Aangezien de raadsgriffier tevens ambtelijk secretaris is, is dit bedrag gelijk aan nul. Punt van
aandacht is wel de hoeveelheid tijd – begroot is 144 uur – die de raadsgriffier als ambtelijke
secretaris kan besteden aan ondersteuning (zie ook C).
C. Onderzoeksondersteuning
In de periode 2009 tot en met 2013 heeft de rekenkamercommissie gebruik gemaakt van externe
ondersteuning van Necker van Naem BV. Deze externe ondersteuning bestaat uit secretariële- en
onderzoeksondersteuning. De onderzoeker van Necker van Naem BV is betrokken bij het
opzetten, uitvoeren en bespreken van alle onderzoeksactiviteiten van de rekenkamercommissie
Bussum. In het kalenderjaar 2014 zal de rekenkamercommissie deze externe ondersteuning
voortzetten.
D. Externe deskundigen die eventueel door de commissie zijn ingeschakeld
De onderzoeken die de rekenkamercommissie verricht, worden doorgaans uitgevoerd door
externe bureaus onder leiding en regie van de rekenkamercommissie.
E. Overige uitgaven die de commissie nodig acht voor de uitoefening van haar taak
Hierbij zal het gaan om eventuele lidmaatschappen van organisaties van rekenkamers (NVRR),
reiskosten en entreekosten congressen en cursussen en dergelijke.
2
Overschotten vloeien aan het eind van het jaar via het rekeningresultaat weer terug in de gemeentekas.
Jaarplan 2014
6
Rekenkamercommissie
gemeente Bussum
Bijlage 1: Groslijst onderzoeksonderwerpen 2014
De rekenkamercommissie heeft de onderstaande onderwerpen geïnventariseerd voor mogelijke
onderzoeken in 2013:
Herontwikkeling Ceintuurbaan. In een onderzoek kan de gemeente in alle planfasen de planvorming
en uitvoering analyseren op de kwaliteit van informatievoorziening, kwaliteit van het proces van
interactieve besluitvorming en de waarborgen voor doelmatigheid en doeltreffendheid.
Reconstructie lobbytraject Verdiept Spoor. Een reconstructie van het proces biedt de raad
inzicht in de wijze waarop de gemeente dergelijke grote projecten waarbij veel externe partners
zijn betrokken aanpakt. Op basis hiervan kan de rekenkamercommissie leerpunten destilleren
voor de rolinvulling van raad en college bij dergelijke projecten.
Doelmatigheid en doeltreffendheid subsidie-instrument. Een onderzoek naar subsidies moet
inzicht geven in de subsidiestromen en de mate waarin de gemeente zicht heeft op de doelmatige
en doeltreffende inzet ervan.
Doelmatigheid regionale samenwerking. Een onderzoek moet inzicht bieden in de wijze waarop
de gemeente zicht houdt en stuurt op de efficiëntie en effectiviteit van de uitvoering van de
wettelijke en uitvoerende taken die bij de regio zijn belegd.
Onderbouwing bestemmingsreserves. De rekenkamercommissie kan onderzoeken in hoeverre
de raad op een doelmatige en doeltreffende manier kaders stelt en de inzet van de
bestemmingsreserves controleert.
Evaluatie bezuinigingstrajecten. Door het bezuinigingstraject ‘Bloeien door snoeien’ te evalueren
kan de rekenkamercommissie de raad ondersteunen om ook in komende bezuinigingstrajecten
zijn kaderstellende en controlerende rol uit te oefenen.
Eén groot infrastructureel werk (vgl. Ceintuurbaan) om de effectiviteit van uitvoering en beleid te
toetsen. Hierbij kan ook de kwaliteit van het aanbestedingstraject en projectmatig werken in Bussum in
de bredere context worden meegenomen.
Algemeen communicatiebeleid, burgerparticipatie, inspraak. Zijn we effectief in onze communicatie
(tweezijdig)? Binnen de ‘Bussumse werkwijze’ is participatie op een gestructureerde manier
vormgegeven. Een onderzoek kan meer inzicht geven in de werking de werking hiervan.
Afhandelen van brieven. Uit de inventarisatieronde in 2011 bleek dat raadsfracties signalen van
burgers ontvingen dat brieven weliswaar formeel juist maar toch onbevredigend worden afgehandeld.
Onderzoek naar functioneren dualisme in Bussum. In een onderzoek kan de rekenkamercommissie
nagaan hoe de werkwijze in Bussum zich verhoudt tot de uitgangspunten achter het dualisme: in
hoeverre wordt de raad in staat gesteld om kaderstellend en controlerend op te treden en in hoeverre
pakt hij die rol ook?
Sportbeleid. In de Sportnota spelen de wachttijden in de sport een belangrijke rol als selectiecriterium
voor ingrijpen door de gemeente. In een onderzoek kan de rekenkamercommissie nagaan in hoeverre
dit beleid bijdraagt aan het terugdringen van wachttijden in de sport.
Minimabeleid. In het licht van de huidige economische stilstand wezen meerdere fracties in de
inventarisatie van 2011 op de mogelijkheid om een onderzoek uit te voeren naar het minimabeleid.
Leerlingenvervoer. Mede door de discussie over het Passend onderwijs en het al dan niet blijven
hanteren van levensbeschouwelijke denominatie als criterium voor vergoeding, staat het
leerlingenvervoer in de belangstelling: hoe functioneert het nu en wat zijn mogelijke gevolgen van
toekomstige ontwikkelingen?
Bestendigheid van gelieerde partijen. In hoeverre stuurt de gemeente op doelmatige wijze op zowel
de dienstverlening als de bestendigheid van partijen als de bibliotheek, het zwembad, het Spant, Versa
en het filmhuis. Leiden de bezuinigingen daar tot een efficiëntere werkwijze of ontstaan er tekorten die
mogelijk in de toekomst op de gemeente kunnen terugslaan?
Jaarplan 2014
7
Rekenkamercommissie
gemeente Bussum
Bijlage 2: Meerjarenbeleid Rekenkamercommissie Bussum
Dit Meerjarenbeleid laat zien welke ervaringen de Rekenkamercommissie Bussum heeft opgedaan in
3
het kiezen van geschikte onderzoeksonderwerpen. Vanuit deze ervaringen geeft dit Meerjarenbeleid
uitgangspunten voor de wijze waarop de rekenkamercommissie haar onderzoeksonderwerpen in de
komende jaren zorgvuldig kan kiezen. Hiermee beoogt dit Meerjarenbeleid handvatten te geven voor
een weloverwogen onderzoeksprogrammering in de toekomst.
Plaatsbepaling van het Meerjarenbeleid
Het Meerjarenbeleid beoogt niet uitputtend te beschrijven wat de bevoegdheden en werkwijze van de
rekenkamercommissie zijn. Deze zaken staan immers al beschreven in de Verordening gemeentelijke
rekenkamercommissie 2006 en het Reglement van orde gemeentelijke rekenkamercommissie 2005.
Daarnaast heeft de rekenkamercommissie haar formele werkwijze vastgelegd in een
onderzoeksprotocol. Deze werkwijze heeft de rekenkamercommissie in het jaar 2008 geëvalueerd.
Naar aanleiding van deze evaluatie heeft zij geen aanleiding gezien haar werkwijze drastisch te
veranderen.
Het meerjarenbeleid beoogt wel de kaders te bieden voor een belangrijk onderdeel dat in de
bovenstaande documenten niet of globaal aan de orde komt, namelijk de wijze waarop de
rekenkamercommissie komt tot een evenwichtige keuze voor onderzoeksonderwerpen. Hiermee is dit
Meerjarenbeleid aanvullend aan de verordening, het reglement en het onderzoeksprotocol. Daarnaast
vormt het hiermee het kader aan de hand waarvan de rekenkamercommissie haar jaarplannen
vaststelt.
Ambities van de rekenkamercommissie
De Rekenkamercommissie Bussum stelt zich ten doel om na te gaan of het gemeentebestuur - het
college van B&W en de gemeenteraad - haar werk goed doet. Hiermee ondersteunt zij de raad in haar
controlerende taak. Dit doet zij vanuit een onafhankelijke positie.
De rekenkamercommissie draagt bij aan de effectiviteit (doeltreffendheid) en efficiëntie
(doelmatigheid) van het bestuurlijk handelen. Het streven is om, rekening houdend met de actuele
ontwikkelingen in de gemeente Bussum, een scherpe en toepasbare bijdrage te leveren aan het
verbeteren van de gemeentelijke organisatie.
Keuze voor geschikte onderzoeksonderwerpen
Om aan bovenstaande ambities concreet invulling te geven, beschrijft dit Meerjarenbeleid een aantal
aandachtspunten waar de rekenkamercommissie in de toekomst rekening mee dient te houden in de
keuze voor een onderzoeksonderwerp. Uitgangspunt hierbij is dat zij in de keuze voor haar
onderzoeksonderwerpen voldoende variatie aanbrengt. Alleen dan kan de rekenkamercommissie het
gemeentebestuur op zoveel mogelijk verschillende beleidsterreinen en -onderwerpen ondersteunen.
In het maken van een keuze voor geschikte onderzoeksonderwerpen, dient de
Rekenkamercommissie Bussum ieder onderzoeksjaar tot een evenwichtige spreiding te komen in:
soorten uit te brengen rapportages;
invalshoeken waarvan uit de rekenkamercommissie het onderzoek insteekt;
beleidsvelden waarop het onderzoek zich richt.
Soorten rapportages: onderzoeken, effectmetingen en Quickscans
De Rekenkamercommissie Bussum dient ieder jaar minimaal twee soorten rapportages te publiceren.
In de eerste plaats gaat het om een rapportage over de resultaten uit één volwaardig onderzoek. In de
tweede plaats gaat het om de rapportage van een uitgevoerde effectmeting naar het onderzoek dat de
rekenkamercommissie twee jaar daarvoor heeft gepubliceerd. Het doel van de effectmeting is om
inzicht verschaffen aan de raad over wat er tot nu toe is gedaan met rekenkameronderzoek, en een
leereffect voor de rekenkamercommissie creëren.
Naast deze minimaal te publiceren rapportages, dient de rekenkamercommissie ieder jaar na te gaan
of er onderwerpen zijn die zich lenen voor gerichte Quickscans. Deze Quickscans geven een indicatie
3
De Rekenkamercommissie Bussum functioneert sinds 14 april 2005.
Jaarplan 2014
8
Rekenkamercommissie
gemeente Bussum
van de wijze waarop de gemeente Bussum aan een bepaald beleidsthema doeltreffend of doelmatig
invulling geeft. Deze Quickscans zijn minder diepgravend dan een onderzoek. Quick scans voert de
rekenkamercommissie alleen uit op het moment dat er (actuele) ontwikkelingen zijn die hier aanleiding
voor geven.
Invalshoeken van onderzoek: beleidmatige- en beheersmatige onderzoeken
De rekenkamercommissie dient te variëren in de invalshoek van een onderzoeksonderwerp. Concreet
betekent dit dat zij het ene jaar een beleidsmatig onderzoeksonderwerp kiest, en het volgende jaar
een beheersmatig onderzoeksonderwerp.
Bij beleidsmatige onderzoeksonderwerpen stelt de rekenkamercommissie een inhoudelijk
beleidsthema centraal. Zij onderzoekt welke beleidskaders er over dit beleidsthema zijn vastgesteld,
en gaat na of de uitvoering van deze beleidskaders leidt tot de gewenste maatschappelijke effecten.
Bij de uitvoering van deze onderzoeken ligt de nadruk op de doeltreffendheid van het beleid.
Voorbeelden van beleidsmatige onderzoeksonderwerpen zijn het jeugdbeleid, het subsidiebeleid en
het Wmo-beleid van de gemeente.
Bij beheersmatige onderzoeksonderwerpen gaat de rekenkamercommissie na in hoeverre de
gemeente haar organisatie op (efficiënte) wijze heeft ingericht, waardoor de gemeente de
voorwaarden schept die effectief beleid mogelijk maken. Deze beheersmatige invalshoek hangt
samen met de beleidsmatige invalshoek. Beheersmatige onderzoeken richten zich op de wijze waarop
de gemeente invulling geeft aan haar bedrijfsvoering, en de wijze waarop de gemeente zich hierover
verantwoordt. Het gaat hier bijvoorbeeld om de wijze waarop de gemeente invulling geeft aan haar
planning en control cyclus. Vanuit deze invalshoek ligt de nadruk op doelmatigheid en transparantie,
waarbij de rekenkamercommissie nagaat in hoeverre de gemeente voldoet aan criteria van ‘good
governance’, zoals:
duidelijke vastlegging van procedures, handleidingen en gedragscriteria;
heldere verdeling van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden;
goed toezicht op het functioneren en de taakuitvoering van ambtenaren;
gebruik van risicoanalyses en beheersmaatregelen om risico’s te dekken;
gebruik van integriteitstandaarden;
de kwaliteit van de wijze waarop financiële verslaglegging tot stand komt;
de kwaliteit van de wijze waarop college en raad in staat zijn te sturen op financiën.
Voorbeelden van beheersmatige onderzoeksonderwerpen zijn de inhuur van externen, het beheer van
kapitaalgoederen, de uitvoering van grote projecten en de kwaliteit van de programmabegroting en
jaarrekening.
Spreiding in beleidsvelden
De rekenkamercommissie dient tot slot te variëren in het beleidsveld waarnaar zij onderzoek uitvoert.
In de programmabegroting staat het beleid van de gemeente opgedeeld in een aantal
beleidsprogramma’s. Elk jaar streeft de rekenkamercommissie er zoveel mogelijk naar een onderwerp
te kiezen dat valt onder een beleidsprogramma dat in de daaraan voorafgaande jaren niet is
onderzocht.
Meerjarenbeleid als uitgangspunt voor het opstellen van jaarplannen
Bij het opstellen van het jaarplan dient de rekenkamercommissie uit te gaan van de bovenstaande
aandachtspunten. Tegelijkertijd dient zij waar nodig de ruimte te nemen om waar nodig in te spelen op
actuele ontwikkelingen.
Concreet dient de rekenkamercommissie ieder jaar een groslijst op te stellen met onderwerpen die zij
van belang vindt (bijvoorbeeld op basis van actuele ontwikkelingen of beleidsvoornemens van de
gemeente Bussum in de meest recente programmabegroting). Vervolgens dient de
rekenkamercommissie deze groslijst naast de bovengenoemde aandachtspunten te leggen, en
vandaar uit het meest geschikte onderwerp te kiezen. Het te verkiezen onderwerp dient idealiter
geschikt te zijn voor diepgravend onderzoek of een Quickscan, specifiek in te gaan op een
beleidmatig of een beheersmatig thema, en onderdeel te zijn van een beleidsveld waar de
rekenkamercommissie zich nog niet eerder in heeft verdiept.
Jaarplan 2014
9
Rekenkamercommissie
gemeente Bussum