Klik hier voor het complete artikel in PDF formaat

LUCHTBEHANDELING
RCC Koude & luchtbehandeling
Dankzij een aantal innovatieve ingrepen wordt in het nieuwe bedrijfspand
van AL-West fors op energiekosten
bespaard.
Tekst: Arno Verbaas
Energiebesparing in een
onderzoekslaboratorium
Agrolab kiest voor innovatief luchtbehandelingsconcept
In industrieel ogende ruimtes zonder plafonds staan reageerbuizen in
houders, draaien potjes rond in zuurkasten en turen mannen en vrouwen naar
beeldschermen vol diagrammen. De wereld van het laboratoriumonderzoek
wordt zichtbaar in de nieuwe vestiging van het Duitse Agrolab GmbH: ALWest in Deventer beschikt sinds eind vorig jaar over ruim 6.000 vierkante
meter onderzoeksruimte. Zo’n 1.000 vierkante meter is geconditioneerd omdat
dat cruciaal is voor de proefnemingen. Een uitgekiend, energiezuinig luchtbehandelingsconcept levert het bedrijf een forse energiebesparing op.
A
grolab is, met zeventien
vestigingen en zo’n 1.000
medewerkers, een van
Europa’s grootste commerciële
onderzoeksbedrijven. De onderneming houdt zich bezig met agrarische, levensmiddel- en milieuanalyses voor uiteenlopende klanten in
evenzoveel branches. AL-West in
Deventer fungeert als hoofdvestiging voor de Benelux en Frankrijk en
specialiseert zich in laboratorium-
24
24
JANUARI 2014 107 e JAARGANG
onderzoek op het gebied van
bodem, water en lucht. Het nieuwe
pand is een heel stuk ruimer en veel
beter geoutilleerd dan het ‘oude’
onderkomen in het centrum van de
stad. Zo is veel meer rekening
gehouden met passende onderzoeksfaciliteiten. Bij sommige
onderzoeken en proeven die het
bedrijf voor klanten uitvoert, luisteren de omgevingscondities nauw: in
veel gevallen moet de ruimtetempe-
ratuur binnen bepaalde grenzen
liggen en is het van belang dat de
binnenlucht zo min mogelijk
vervuild raakt.
Afzonderlijke systemen
ITN Installatietechniek uit Ede won
de aanbesteding die het gerenommeerde Duitse adviesbureau Carpus
+ Partners uitschreef voor de
technische installaties in het
nieuwe Agrolab-onderkomen.
Duurzaamheid en energiebesparing
waren belangrijke uitgangspunten
bij het opstellen van het bestek.
“Feitelijk is er sprake van twee
afzonderlijke luchtbehandelingssystemen”, weet Wilco Brummel,
technisch directeur bij DGtC, de
holding waar ITN Installatietechniek deel van uitmaakt. “Aan de ene
LUCHTBEHANDELING
Koude & luchtbehandeling RCC
zou de inkomende lucht voor
andere delen van het gebouw
worden voorverwarmd. Een
wtw-kast heeft weliswaar een hoger
rendement, maar was geen optie
omdat inkomende en uitgaande
luchtstromen onder geen enkele
voorwaarde mochten mengen. We
voelden echter al snel aan dat er
aanknopingspunten waren voor
een nóg efficiëntere oplossing. Het
door Carpus geschetste systeem
kon in onze optiek nog een stuk
zuiniger van opzet worden.”
De energie-efficiënte Roundflow cassette-unit
van Daikin met uniek 360° uitblaaspatroon.
Ander uitgangspunt
De technische ruimte
met op het bordes de
watergekoelde VRVunits van Daikin.
kant de luchtbehandeling voor de
drie te conditioneren laboratoria,
aan de andere kant de aparte
afzuiging die plaatsvindt middels
zuurkasten. Zowel in de zuurkasten
VRV van Daikin:
'het origineel'
Het watergekoelde VRV-systeem
met warmteterugwinning is een
modulair driepijpssysteem tot 150
kW waarbij elke ruimte een eigen
setpoint heeft. De systeemgrootte
en hoogteverschillen zijn onbeperkt. Bovendien is het te combineren met energiezuinige
technieken zoals warmte-koudeopslag, geothermie (gesloten
bron) en zonnecollectoren. De
hoeveelheid koudemiddel ligt
bijna de helft lager dan bij
luchtgekoelde systemen. De
ventilator is toergeregeld naar
gelang de warmte- of koelvraag
en is in standaardmodus nauwelijks hoorbaar. Daikin was de
eerste producent die dit systeem
in de markt zette.
als in de laboratoria mag natuurlijk
onder geen enkele voorwaarde
overdruk ontstaan om te voorkomen dat schadelijke gassen zich in
een ruimte verspreiden. Elke
zuurkast beschikt over een regeling
die weer is gekoppeld aan de
centrale regeling in het totale
klimaatsysteem die zorgt voor de
juiste balans in de ruimtes. De
afgezogen lucht vanuit de zuurkasten verlaat via twee explosieveilige
ventilatoren het gebouw. Daar
kunnen we verder niets mee.”
Luchtgekoeld VRV?
Het ‘algemene’ luchtbehandelingssysteem is een ander verhaal,
vervolgt Brummel. “In de drie
labruimtes is een groot deel van het
jaar koelvraag. De opdrachtgever
wilde de bij de koeling vrijkomende
energie nuttig in het pand kunnen
toepassen. In het bestek werd die
eis ingewilligd met behulp van een
luchtgekoeld Daikin VRV Heat
Recovery-systeem met buitencondensors van 96 pk, dat de koelenergie uit het pand via een grote
wisselaar zou afgeven aan een
twincoil-systeem. Met deze warmte
ITN, uitvoerend installateur Koelplan uit Hengelo en Daikin besloten
in gezamenlijk overleg een ander
uitgangspunt te kiezen: watergekoeld VRV. André van Zutphen van
Daikin: “Watergekoeld VRV heeft als
voordeel dat de vrijkomende
energie meteen aan het water kan
worden afgestaan. Het vermogen
kan daardoor beperkt blijven. In dit
geval zou het oorspronkelijke bestek
250 kW geïnstalleerd vermogen
hebben gevraagd. De oplossing die
wij met elkaar hebben bedacht,
vraagt maar 150 kW.” Adviseur
Carpus zag dat voordeel ook en
ging akkoord met de nieuwe
aanpak.
Veel beter rendement
In het pand is uiteindelijk 72 pk
watergekoeld VRV geïnstalleerd –
dus liefst 25 procent minder dan de
oorspronkelijk geplande 96 pk in
het bestek. Acht VRV-units van
Daikin zijn onderling gekoppeld tot
drie afzonderlijke systemen, zodat
er in elke te conditioneren laboratoriumruimte back-up is. Omdat
geen luchtkoeling hoeft plaats te
vinden, konden de units worden
opgesteld op een bordes in de
technische ruimte. Achttien
Roundflow cassette-units vormen
het binnendeel van de installatie en
verzorgen de daadwerkelijke
koeling van de laboratoria. Het
principe is verder gelijk gebleven:
de binnendelen staan hun koelwarmte af aan de watergekoelde
VRV-units, die op hun beurt zijn
107 e JAARGANG JANUARI 2014
25
LUCHTBEHANDELING
RCC Koude & luchtbehandeling
gekoppeld aan de luchtbehandelingskasten voor de toevoer van
buitenlucht en de afvoer van lucht
uit het pand. De beschikbare
energie uit de af te voeren lucht
wordt primair gebruikt om het
twincoil-systeem voor te verwarmen. “Dankzij deze ingreep in het
oorspronkelijke concept is het
koelrendement veel beter”, aldus
Renzo Wijnbergen van Koelplan.
“Minder vermogen betekent ook dat
AL-West in de basis zo’n vijfentwintig procent bespaart op de energiekosten, terwijl het systeem dezelfde
capaciteit heeft en het resultaat in
het pand gelijk is.”
Vlnr: Renzo Wijnbergen (Koelplan), Bob van Steijn van Heinsbroek (ITN), Wilco Brummel
(DGtC), André van Zutphen (Daikin).
65 vaatwasmachines
Daarmee is de cirkel nog niet rond.
ITN was dankzij de nieuwe opzet
op basis van watergekoeld VRV in
staat een extra energiebesparend
element aan het systeem toe te
voegen: voorverwarming van in het
pand te gebruiken warm water.
“Aanvankelijk was de retourtemperatuur voor het koelsysteem
ingesteld op twintig graden Celcius”, vertelt Wilco Brummel.
“Uiteindelijk hebben we gekozen
voor een hogere retourtemperatuur: veertig graden. De aanvoertemperatuur schommelt rond
vijfenveertig graden. Dat heeft een
goede reden. We hebben in de
aanvoer van de warmte uit het
koelsysteem een open verdeler
geplaatst voor de voorverwarming
van water. Hier zijn twee dubbelwandige indirectgestookte boilers
op aangesloten.Zodra het water dat
binnenkomt vijf graden kouder is
Acht watergekoelde VRV-units zijn onderling gekoppeld tot drie afzonderlijke systemen.
dan het water dat door het twincoilsysteem loopt, gaat een pomp
draaien die warm water uit het
twincoil-systeem naar de twee
grote voorraadvaten pompt. Daarin
verwarmen we het met behulp van
de energie die uit het pand komt,
voor tot zo’n vierenveertig graden.
Daarna hoeven we het alleen nog
na te verwarmen naar achtenzestig
graden. Dat warme water is met
name bestemd voor de vijfenzestig
vaatwasmachines die hier bijna
continu draaien voor het reinigen
van alle reageerbuizen, glazen potjes
en andere materialen. Ook hiermee
boeken we een forse energiebesparing: voor de warmwatervoorziening
is de helft minder gas nodig.”
Dankzij een aantal innovatieve
ingrepen bespaart AL-West in het
nieuwe bedrijfspand fors op de kosten
voor energie. Het lagere energiegebruik betekent natuurlijk ook dat
uiteindelijk minder fossiele brandstoffen nodig zijn en dat de CO2-uitstoot
van bedrijf stevig daalt.
Meer informatie:
www.daikin.nl
www.itn.nl
www.koelplan.nl
www.agrolab.de
De hydraulische installatie die naar de twincoils en voorraadvaten gaat.
26
JANUARI 2014 107 e JAARGANG

Download Report