Download hier het informatiepakket voor een werkstuk of

NVOM Informeerling
Datum:
Versie:
13 April 2014
1.0
Werkstuk of Spreekbeurt over Meerlingen
Wellicht vind je het leuk om een werkstuk of een spreekbeurt te houden over meerlingen. We willen
je graag een beetje op weg helpen.
1
Indeling van je werkstuk
In dit hoofdstuk geven we een aantal suggesties voor onderwerpen die je in je werkstuk of
spreekbeurt kunt behandelen. Wellicht biedt het enig houvast bij de totstandkoming van je werkstuk
of spreekbeurt.
1.1
Wat is een tweeling
Als een vrouw van meerdere kinderen tegelijk zwanger is, spreken we van een meerling. De meest
voorkomende meerlingen bij mensen zijn natuurlijk tweelingen. Dan is een moeder dus zwanger van
twee kinderen tegelijk. Drielingen, vierlingen en soms zelfs vijflingen, komen veel minder vaak voor.
Een tweeling kan bestaan uit twee jongens, twee meisjes of een jongen en een meisje. Soms lijken ze
heel erg op elkaar. Dan is het waarschijnlijk een eeneiige tweeling. Als het een jongen en een meisje
is, of als ze helemaal niet op elkaar lijken, is het een twee-eiige tweeling.
Dit heeft te maken met de manier waarop een tweeling of een meerling ontstaat tijdens de
zwangerschap.
1.2
Eeneiige en twee-eiige tweelingen
Een meerling kan op twee manieren ontstaan:

Indien een bevruchte eicel zich splitst in de baarmoeder, ontstaat een zogenaamde eeneiige
tweeling. De twee embryo’s die door de splitsing ontstaan, zijn dus afkomstig van dezelfde eicel
(van de moeder) en dezelfde zaadcel (van de vader). Dit betekent dat het genetisch materiaal
precies hetzelfde is. De twee embryo’s hebben dan ook precies dezelfde kenmerken, zoals
geslacht, oogkleur, haarkleur, bloedgroep, enzovoort. Het karakter en gedrag van eeneiige
tweelingen is trouwens niet altijd hetzelfde. Tijdens hun leven maken de kinderen (en
volwassenen) toch andere dingen mee en dat heeft invloed op hun ontwikkeling en gedrag.

Bij een twee-eiige tweeling, zijn de embryo’s ontstaan uit verschillende bevruchte eicellen. Deze
eicellen (van de moeder) zijn ieder apart bevrucht door verschillende zaadcellen (van de vader).
Dit kan gebeuren omdat er toevallig twee eicellen tegelijk tevoorschijn kwamen bij de moeder
(terwijl er normaal gesproken slechts één eicel tevoorschijn komt) of omdat er gebruik werd
gemaakt van kunstmatige bevruchting (IVF, in vitro fertilisatie). Een twee-eiige tweeling hoeft
dus helemaal niet op elkaar te lijken en de twee embryo’s kunnen ook een verschillend geslacht
(jongen of meisje) hebben. Toch worden ook twee-eiige tweelingen op dezelfde dag geboren en
zijn het wel echte tweelingen.
Het ontstaan van een eeneiige (monozygote) of een twee-eiige (dizogyote) tweeling is hieronder
schematisch weergegeven.
Pagina 1 van 9
Afbeelding 1:
Ontstaan van een eeneiige (monozygote) tweeling (www.tweelingonderzoek.nl).
Afbeelding 2:
Ontstaan van een twee-eiige (dizygote) tweeling (www.tweelingonderzoek.nl).
Bij eeneiige tweelingen is het belangrijk om te weten op welk moment in de zwangerschap de
splitsing van de bevruchte eicel heeft plaatsgevonden. Het moment waarop de splitsing plaatsvindt
bepaalt of de embryo’s zich in gescheiden of een gezamenlijke vruchtzak bevinden en of ze een
gezamenlijke of gescheiden placenta hebben. Als de splitsing heel laat plaatsvindt, kan dit zelfs leiden
tot een onvolledige splitsing. Over dergelijke Siamese tweelingen vind je verderop meer informatie.
Meer informatie over dit onderwerp kun je vinden op: http://www.twinvumc.nl/eeneiig-of-meer-eiig
Pagina 2 van 9
Afbeelding 3:
Ontstaan van eeneiige en tweeeiige tweelingen (bron: VUmc).
1.3
Siamese tweelingen
Over het ontstaan van Siamese tweelingen zijn de wetenschappers het niet helemaal eens. Zoals
hierboven aangegeven, zijn veel mensen er van overtuigd dat een siamese tweeling het gevolg is van
een erg late en onvolledige splitsing van een bevruchte eicel. Andere wetenschappers geloven dat
een siamese tweeling oorspronkelijk helemaal gesplitst is, maar tijdens de zwangerschap weer aan
elkaar groeit.
De reden waarom dergelijke tweelingen Siamese tweelingen heten is dat de eerste bekende siamese
tweeling in Siam, het huidige Thailand, werd geboren (in 1811). Deze siamese tweeling is met name
bekend geworden omdat ze zo lang leefden (ze werden 63 jaar, wat zeker voor die tijd bijzonder oud
is) en omdat ze optraden in tentoonstellingen. Deze tweelingbroers (Chang en Eng) stierven ook op
dezelfde dag.
In sommige gevallen lukt het om siamese tweelingen van elkaar te scheiden. Dit wordt alleen gedaan
als de kans groot is dat allebei de kinderen het zullen overleven. Aangezien siamese tweelingen vaak
een aantal belangrijke organen met elkaar delen (bijvoorbeeld het hart), kunnen ze meestal niet
gescheiden worden.
Vaak leven siamese tweelingen niet lang en de meeste sterven vrij snel na de geboorte.
Meer informatie over siamese tweelingen kun je vinden op Wikipedia

http://nl.wikipedia.org/wiki/Siamese_tweeling en

http://nl.wikipedia.org/wiki/Chang_en_Eng_Bunker
1.4
Meer dan tweelingen
Als een bevruchte eicel of embryo in de baarmoeder éénmaal kan splitsen, dan kan dat natuurlijk
best ook nog een keer gebeuren. Of als er twee eicellen zijn losgekomen bij de moeder en beiden zijn
Pagina 3 van 9
bevrucht, dan bestaat natuurlijk de kans dat één van beide eicellen zich splitst. Zo ontstaan
drielingen, heel soms vierlingen en in héél uitzonderlijke gevallen zelfs een vijfling.
De meeste meervoudige zwangerschappen zijn echter het gevolg van vruchtbaarheidsbehandelingen, waarbij meerdere bevruchte eicellen in de baarmoeder van de moeder worden
geplaatst en/of waarbij het vrijkomen van eicellen door middel van het toedienen van hormonen
wordt gestimuleerd.
Indien we ons beperken tot drielingen, dan zien we drie mogelijkheden:



Een eeneiige drieling, waarbij alledrie de kinderen uit dezelfde bevruchte eicel zijn
voortgekomen. Deze drie kinderen zullen dus alledrie hetzelfde genetisch materiaal dragen en
alledrie enorm veel op elkaar lijken;
Een twee-eiige drieling, waarbij één van twee bevruchte eicellen alsnog gesplitst is. Dit leidt tot
twee eeneiige kinderen die veel op elkaar lijken, met nog een broertje of zusje met afwijkend
genetisch materiaal;
Een drie-eiige drieling, waarbij alledrie de kinderen verschillend genetisch materiaal hebben en
dus niet per-se heel erg op elkaar lijken.
De meeste drielingen zijn twee-eiig.
1.5
Gespiegelde tweelingen
Ongeveer een kwart van de eeneiige tweelingen is een zogenaamde gespiegelde tweeling. Dit
betekent dat fysieke kenmerken (kruin, moedervlekken, enz.) bij de aan de linkerkant en bij de ander
aan de rechterkant zitten (en vice versa). In het algemeen is één van beiden dan ook rechtshandig
terwijl de ander linkshandig is.
1.6
Meerlingzwangerschap
Een meerlingzwangerschap zou eigenlijk, net als een gewone zwangerschap, 40 weken moeten
duren. De ontwikkeling van een embryo duurt nou eenmaal evenlang, ongeacht of je nou één kindje
krijgt, of meerdere tegelijk.
In werkelijkheid duurt een meerlingzwangerschap echter een paar weken korter. Dit komt omdat het
voor de moeder in het algemeen wat zwaarder is om twee kinderen te dragen. Dit betekent dat veel
meerlingen een paar weken te vroeg, en dus met een wat lager geboortegewicht, ter wereld komen.
Gemiddeld duurt een tweelingzwangerschap 37 weken en het geboortegewicht is gemiddeld 2,5 kg.
Bij een zwangerschap van drielingen (of meer) duurt de zwangerschap nog korter. Gemiddeld is een
drielingzwangerschap 34 weken en het gemiddelde geboortegewicht is 1,8 kg.
Een meerlingzwangerschap is ook wat ingewikkelder dan een eenlingzwangerschap en de kans dat er
iets mis gaat is ook wat groter. Daarom vindt de bevalling van een meerling ook altijd in een
ziekenhuis plaats, terwijl het bij eenlingen ook vaak thuis kan gebeuren.
Meer informatie over meerlingzwangerschap kun je vinden op de web-site van de NVOM.
1.7
Aantal Meerlingen
Het aantal zwangerschappen dat tot de geboorte van een meerling leidt is ongeveer 15 per 1000
zwangerschappen. Dat betekent dat ongeveer 3% (3 van de 100) van de kinderen een meerling is.
Natuurlijk betreft dit vooral tweelinggeboorten. Het aantal drielingen of meer is veel lager.
Het aantal meerlingen (drie of meer) was tussen 1990 en 2005 plotseling veel hoger dan voorheen.
Dit heeft vooral te maken met het aantal kunstmatige zwangerschappen (in vitro fertilisatie, kortweg
IVF). Bij deze behandeling plaatst een arts een aantal bevruchte eitjes terug in de baarmoeder van de
Pagina 4 van 9
vrouw. De kans dat een bevrucht eitje zich ontwikkelt tot een embryo en uiteindelijk een kindje, is
echter niet zo groot. Daarom werden er vaak meerdere eitjes tegelijk teruggeplaatst, waardoor de
kans op meerlingzwangerschappen fiks hoger was.
Doordat artsen dit tegenwoordig veel beter beheersen, is het niet langer nodig om heel veel
bevruchte eitjes terug te plaatsen. Daardoor is het aantal meerlingzwangerschappen, en met name
het aantal meerlingzwangerschappen van drie of meer, in de periode van 2000 tot 2010 weer
afgenomen tot het “natuurlijke” niveau van ongeveer 0.1 drielingzwangerschap (of meer) per 1000
zwangerschappen.
Grofweg kun je stellen dat 1,5% van de zwangerschappen een meerlingzwangerschap betreft, en dat
bij 1,5% van de meerlingzwangerschappen drie of meer kinderen worden geboren.
Afbeelding 4:
Aantal meerlinggeboorten over de afgelopen jaren (data: CBS).
1.8
Wat is er bijzonder aan meerlingen
Meerlingen hebben in het algemeen een bijzonder sterke band. Allereerst maken ze natuurlijk
gedurende hun jeugd hetzelfde mee. Deze gemeenschappelijke ervaringen leiden ertoe dat ze over
veel dingen hetzelfde zullen denken.
Er zijn gevallen bekend van tweelingen die een eigen taaltje ontwikkelden, voor niemand te verstaan
behalve voor henzelf. In hoeverre hier sprake is van een echte taal of alleen maar van een manier
van met elkaar communiceren via geluiden is niet helemaal helder. Doordat tweelingen vaak erg op
elkaar zijn gericht en zich dus afsluiten van de buitenwereld, is het begrijpelijk dat er tussen de twee
kinderen een aparte manier van communiceren ontstaat. Meestal verdwijnt deze ook weer als de
kinderen wat ouder worden.
Ook lijkt het er sterk op dat tweelingen elkaar goed aanvoelen.
Pagina 5 van 9
1.9
Bekende tweelingen
Er zijn verschillende bekende twee- of meerlingen. Hieronder een overzicht van een aantal van hen.
Let op: de lijst is zeker niet compleet.

Mylène en Rosanne wonnen in 2013 het junior songfestival in Nederland met het nummer
“Double Me”. Op het Junior Eurovisiesongfestival in Kiev werden ze vervolgens achtste met
ditzelfde nummer;

Wim en Hans Anker, twee bekende advocaten die onder andere grote strafzaken doen;

Frank en Ronald de Boer, twee voormalige voetballers die allebei voor het Nederlands elftal
(oranje) hebben gespeeld. Inmiddels zijn beiden coach in het betaald voetbal;

Koen en Jos van der Donk, die de tweelingbroers Sietse en Hielke in de twee films van de
Kameleon speelden (zie ook hieronder);

Tessa, Esmé, Lisa en Bo Akse, de enige eeneiige vierling in Nederland. Zij waren in 2012 te zien in
de Reality serie “De Vierling” op televisie (Net 5).
Afbeelding 5:
Mylène en Rosanne, winnaressen van het Junior Songfestival in 2013.
1.10
Tweelingen in boeken en films
Tweelingen hebben altijd tot de verbeelding gesproken. Het is dan ook niet vreemd dat er
verschillende boeken en films zijn gemaakt waarin tweelingen een belangrijke rol spelen. Hieronder
vind je slechts drie voorbeelden, maar er zijn er heel veel meer.
1.10.1 De Kameleon
In de vorige eeuw werd de boekenserie “De
Kameleon” uitgegeven. Deze jeugdboeken gaan over
de Friese tweelingbroers, Sietse en Hielke. Ze beleven
allerlei spannende avonturen met hun boot “De
Kameleon”. De eerste boekjes verschenen net na de
oorlog, in 1949. De eerste schrijver, Hotze de Roos,
heeft maar liefst 60 boeken geschreven over De
Kameleon. Daarna hebben andere schrijvers het
overgenomen.
Over de avonturen van Sietse en Hielke en hun boot
zijn ook twee films gemaakt. In 2003 kwam de film
“De schippers van de Kameleon” uit en in 2005 volgde Afbeelding 6:
Sietse en Hielke in de Kameleon.
Pagina 6 van 9
de film “Kameleon 2”. In beide films wordt de rol van de moeder van Sietse en Hielke gespeeld door
Dominique van Vliet. Een jaar na de laatste Kameleonfilm kreeg Dominique zelf ook nog een
tweeling.
1.10.2 De olijke tweeling
De olijke tweeling is – net als de Kameleon – een serie jeugdboeken. De olijke tweeling bestaat uit
twee zusjes (Ellis en Thelma) die allerlei avonturen beleven. Ze hebben nog twee broertjes (Lex en
Leo, eveneens een tweeling) en een hond Spikkel.
Oorspronkelijk werd de serie in de jaren vijftig en zestig uitgegeven, maar zo’n veertig jaar later
volgde een herziene heruitgave. Hierbij is de oude Nederlandse taal in een wat moderner jasje
gegoten.
1.10.3 Harry Potter
In de boekenserie van Harry Potter komt de eeneeiige tweeling Fred en George Wemel voor. Zij zijn
broers van Harry’s beste vriend Ron Wemel. De tweeling Fred en George maakt er een sport van om
iedereen voor de gek te houden. In het vierde deel van de boekenserie (De Vuurbeker) beginnen ze
dan ook een bijzonder succesvolle winkel in fopartikelen.
Ondanks het feit dat ze niets liever doen dan anderen voor de gek houden, zijn Fred en George
bijzonder moedig en vechten ze samen met Harry tegen het kwaad van de heer Voldemort. In het
zevende deel raakt George tijdens een gevecht gewond, waarbij hij een oor verliest. George grapt
daarbij tegen zijn moeder dat zij hen voortaan in ieder geval uit elkaar kan houden.
Afbeelding 7:
Fred en George Wemel in een van de films van Harry Potter.
1.10.4 De Tweeling
Het boek De Tweeling van Tessa de Loo is een roman voor volwassen mensen. Het boek gaat over
twee tweelingzussen die voor de tweede wereldoorlog op zesjarige leeftijd van elkaar worden
gescheiden. Eén van hen (Anne) groeit op in Duitsland en heeft een zwaar leven bij haar oom. Ze
krijgt later werk als bediende bij een Duitse adelijke familie die trouw is aan Hitler. Later trouwt ze
ook met een Duitse soldaat, maar deze sterft aan het front. De andere tweelingzus (Lotte) groeit op
in Nederland en verloofd zich met een joodse jongeman. Helaas wordt deze tijdens de bezetting
opgepakt en naar een kamp overgebracht. Ook hij overleeft de oorlog niet. Na de oorlog komen de
tweelingzussen elkaar weer tegen, maar de oorlog heeft hen erg ver uit elkaar gedreven.
Pagina 7 van 9
Het boek is in 1993 uitgegeven en is 2002 op indrukwekkende manier verfilmd.
1.11
Meerlingen bij dieren
Dieren krijgen veel vaker meerlingen. Denk maar eens aan muizen, honden en katten. Daar worden
meestal meerdere jonkies tegelijk geboren. Dit zijn overigens bijna altijd meereiige meerlingen. Over
eeneiige meerlingen bij dieren is heel weinig bekend. Hierop is één uitzondering: het negenbandig
gordeldier. Dit opmerkelijke dier heeft een voortplantingsmechanisme waarbij doorgaans een
eeneiige vierling wordt geboren (zie ook: http://nl.wikipedia.org/wiki/Negenbandgordeldier).
Bij grotere dieren zijn meerlingen veel minder gebruikelijk. Paarden en koeien, bijvoorbeeld, krijgen
in het algemeen maar één jong (veulen of kalf). Heel soms ontstaat er echter – net als bij mensen –
een een- of twee-eiige meerling. Dit kan voor het moederdier best gevaarlijk zijn. Bij koeien,
bijvoorbeeld, komt bij 2,5 tot 5% van de kalvingen een tweeling ter wereld (zie ook:
http://www.melkveebedrijf.nl/uploadedfiles/MVBjan09_B_16-17(lowres).pdf).
Andere leuke voorbeelden zijn de ijsbeertweelingen in Ouwehands dierenpark, geboren in 2011 (zie
ook: http://www.ouwehand.nl/IJsbeertweeling-voor-het-eerst-naar-buiten-_1_30_110_10013.html)
of de ijsbeertweeling in de dierentuin van München in Duitsland (zie ook:
http://jeugdjournaal.nl/item/585767-ijsbeer-giovanna-krijgt-tweeling.html).
2
Algemene Tips
Mocht je naar aanleiding van dit document nog vragen of opmerkingen hebben, aarzel dan niet om
contact met ons op te nemen. Wij zullen alles in het werk stellen om je verder te helpen. Natuurlijk
zouden we het ook heel leuk vinden om een kopie van je presentatie te ontvangen. Als je het goed
vindt, kunnen we die zelfs op de web-site plaatsen.
Algemene tips over het geven van spreekbeurten kun je overal vinden. Het belangrijkste is dat je
beseft dat je niet zenuwachtig hoeft te zijn. Als je je goed hebt voorbereid, weet jij veel meer van dit
onderwerp dan iedereen in de klas.
Als je moeilijke vragen krijgt, waarop zelfs jij het antwoord niet weet, zeg dat dan gewoon. Als het
echt een interessante vraag is, kun je altijd achteraf nog het antwoord opzoeken of neem gewoon
contact op met de NVOM.
3
Bronnen
3.1
Foto’s en afbeeldingen
National Geographic Magazine heeft een mooie reportage gemaakt van tweelingen. Hierbij zijn
verschillende prachtige foto’s gemaakt.
http://www.nationalgeographic.nl/magazine/fotogalerij/tweelingen-samen-met-jezelf/tweelingsamen-met-jezelf-2
Op de web-site van de NVOM vind je ook foto’s van de meerlingendagen die jaarlijks worden
gehouden.
http://www.nvom.nl/fotoalbums/
Er zijn verschillende fotografen die zich deels of geheel toeleggen op meerlingenfotografie. We
hebben er een aantal op een rijtje gezet:
http://www.twinphotography.com/
http://nitafotografie.wordpress.com/portfolio/tweelingen/
http://www.estherschogfotografie.nl/blog/project-eeneiige-tweelingen/
https://www.facebook.com/tweelingblog
Pagina 8 van 9
http://www.terezavlckova.com/content.php?id=11
Ook heel aardig zijn foto’s van mensen die zoveel op elkaar lijken dat iedereen er van overtuigd is dat
het identieke tweelingen zijn... maar dat is niet het geval
http://www.huffingtonpost.com/2014/01/10/strangers-who-look-like-twins-im-not-alookalike_n_4575750.html
http://brekend.nl/2012/12/13/geloof-het-of-niet-dit-zijn-geen-tweelingen/
3.2
Informatieve web-sites
Er zijn natuurlijk ongelooflijk veel web-sites te vinden met leuke en handige informative over
meerlingen. Hieronder geven we drie web-sites die volgens ons wel de moeite waard zijn:
Het Nederlands Tweelingenregister heeft vrij veel informative over meerlingen op haar web-site:
http://www.tweelingenregister.org/
Het VUmc heeft veel informatie op haar web-site maar dat gaat vooral in op de medische kant van
een meerlingzwangerschap: http://www.twinvumc.nl/ (kijk vooral onder het menu “achtergrond
info”).
Coks Feenstra is ontwikkelingspsychologe en adviseur van de NVOM. Zij is onder andere schrijfster
van Het Grote Tweelingenboek. Op haar website kun je ook interessante informatie vinden over het
ontstaan van meerlingen en de opvoeding en ontwikkeling van meerlingen:
http://www.coksfeenstra.info/ (website is in het Spaans en Nederlands bekijken: klik rechtsboven
even op de Nederlandse vlag).
Pagina 9 van 9

Download Report