Sociale duurzaamheid client

’Sociale duurzaamheid: De cliënt in zijn eigen kracht krijgen!’ ‘Lekker Betrokken!’ stimuleert en begeleidt zorginstellingen in het duurzamer werken op de gebieden mens, product en proces. Maar wat is nu duurzaamheid op het terrein van mens? Hieronder een voorbeeld van Dichterbij, een organisatie die duurzaam probeert te werken vanuit de positie van de cliënt. Uitgangspunt voor hen hierbij is om de cliënten op alle levensgebieden een centrale positie te geven: het ‘in zijn kracht krijgen van de cliënt’. Vraag aan Jacqueline van Zwieten, projectleider Eigen Kracht – Empowerment voor Dichterbij: Hoe heeft dit proces een plaats binnen jullie organisatie? Jacqueline: Dit proces van het ‘in de kracht krijgen van cliënten’ wordt bij Dichterbij ‘empowerment’ genoemd. Onder deze noemer vallen bij Dichterbij de thema’s Sterker worden door leren (educatie), Gezonde Leefstijl, Veiligheid, Wonen en Diversiteit. Empowerment is een dynamisch proces van jaren, van bewustwording en van voortschrijdend inzicht om de cliënt meer eigen regie en ook meer eigen verantwoordelijkheden te geven. Het is een proces van en voor cliënten, medewerkers en de organisatie. Om hier onder andere invulling aan te geven doen Anneke, Marleen en Thei de opleiding Ervaringsdeskundigheid. Daarnaast wordt met belangenbehartigers gewerkt. Deze functie wordt ingevuld door cliënten die, samen met een coach, op pad zijn gegaan om andere cliënten te bevragen over wonen, veiligheid en gezond leven. Wat is de opleiding tot ervaringsdeskundige? Jacqueline: Fontys Hogeschool Sociale Studies heeft sinds kort de opleiding tot Ervaringsdeskundige. Dichterbij was, samen met vijf andere zorgorganisaties, initiatiefnemer voor de ontwikkeling van deze studie. De opleiding is bedoeld voor mensen met een lichte verstandelijke beperking. Zij leren de ervaringen van henzelf en van anderen te gebruiken om de zorg te verbeteren. Het is de bedoeling dat de deelnemers na de opleiding bij Dichterbij in dienst komen. Begin 2013 zijn Anneke, Marleen en Thei, die begeleiding ontvangen van Dichterbij, gestart met de opleiding tot Ervaringsdeskundige bij Fontys Hogescholen. We vroegen hen naar hun ervaringen: ‘Ik leer bij de opleiding wat mijn grenzen zijn en hoe ik die aan moet geven. En ik weet nu hoe ik een presentatie moet geven aan studenten of bij andere organisaties’, vertelt Anneke. ‘Ik vind het fijn dat ik de kans krijg om deze opleiding te doen, omdat ik er andere mensen en Dichterbij mee kan helpen.’ Thei heeft een vergelijkbare motivatie: ‘Ik doe de opleiding omdat ik van mezelf weet dat er meer uit mezelf te halen is. En ik weet dat dat niet alleen voor mezelf geldt maar ook voor anderen. Ik wil andere mensen helpen met het begrijpen van een beperking of probleem en er dan samen een oplossing voor zoeken. Ik leer een heleboel over mezelf en aan het einde van de dag, als ik iemand heb kunnen helpen, heb ik een goed gevoel!’ Een gezonde leefstijl krijgt bij Dichterbij veel aandacht en is voor jullie ook een vorm van duurzaamheid ten aanzien van de cliënt. Hoe geven jullie dit vorm? Jacqueline: Sinds 2012 zijn we daar op verschillende manieren mee bezig: • Het thema empowerment is gestart met het verzamelen van de mening van cliënten over wonen, veiligheid en gezondheid/gezond leven. Om de drempel daarvoor zo laag mogelijk te maken (er wordt vaak opgekeken naar de begeleiders die ‘de leiding’ wordt genoemd) is de functie van Belangenbehartiger ingesteld. Samen met een coach bezochten de belangenbehartigers cliënten en bevroegen hen op allerlei levensgebieden. Thema’s waren: hoe handel je als iemand verdrietig of boos wordt en wat moet je doen wanneer je nare verhalen hoort? Duidelijk werd tijdens deze gesprekken dat cliënten zich bij belangenbehartigers (‘lotgenoten’) vrijer voelden om openlijk hun mening en gevoelens weer te geven. In anderhalf jaar zijn door 8 belangenbehartigers bijna 200 interviews afgenomen. Tussen de uitkomsten zaten antwoorden over wel of niet zelf koken, of de begeleider moet aanbellen voor hij of zij binnenkomt, etc. • Er is een actief programma om bewegen te bevorderen. Zo is er ‘Bewegen aan tafel’ als een bewegingsvorm die mensen in een kring, al dan niet aan tafel, op een laagdrempelige manier laat bewegen. Voor mensen met ernstige meervoudige beperkingen is er ‘De kracht van eenvoud’ en dan zijn er nog workshops met de Xbox Kinect, waarmee men interactief beweegt. Komt jullie empowerment ook terug bij eten en drinken? Jacqueline: Ja, op dit gebied kun je b.v. denken aan: • De keukens in alle woningen van Dichterbij hebben een volledige keukeninrichting. Men kan kiezen voor zelf koken maar daar waar dat door omstandigheden niet mogelijk is kan men gebruik maken van vriesversmaaltijden. De cliënten van Dichterbij zijn intensief betrokken bij de keuze van de leverancier van de maaltijden d.m.v. bedrijfsbezoeken en proeverijen. Jaarlijks wordt de gekozen leverancier geëvalueerd; de mening van de cliënten is mede bepalend voor het wel of niet verlengen van het huidige contract. • In diverse regio’s worden zgn. proeftuintjes ingericht. Deze proeftuintjes zijn erop gericht mens en organisatie anders te laten kijken naar eten en drinken. Eten en drinken wordt hierbij onderdeel van de methodiek, onderdeel van het zorgplan (IOP) van de cliënten. Er is hierbij aandacht voor zelfredzaamheid, duurzaamheid, gezondheid en eten en drinken als middel voor huiselijkheid en saamhorigheid. Wanneer bijvoorbeeld een cliënt in zijn IOP als doel heeft aandacht voor / uitbreiding van motorische activiteiten, wordt gekeken binnen eten en drinken wat daar ook mee kan. Dit kan dan resulteren in meehelpen bij het koken door het wassen van de aardappelen of door bij het eten ook de cliënt de beweging van de vork mee te laten uitvoeren (tezamen met het personeelslid). De Radboud Universiteit in Nijmegen heeft in het kader van een onderzoek naar een gezonde leefstijl voor mensen met een verstandelijke beperking belangstelling getoond voor dit project. Hoe laten jullie aan niet-‐cliënten zien dat jullie deze empowerment belangrijk vinden? Jacqueline: Dat doen we op verschillende manieren: • Bij een presentatie door Dichterbij op het Beter Eten Beter Leven congres in Den Bosch heeft een belangenbehartiger (Anneke) een deel van de presentatie verzorgd. Hiermee wil Dichterbij ook naar buiten toe het empowerment van de cliënt gestalte geven (niet over hen praten maar met hen praten). •
•
Er worden trainingen verzorgd voor personeel om hen hier in te ondersteunen, maar ook is er jaarlijks een ‘kennisatelier’ voor mantelzorg, cliënt en personeel waar dit onderwerp aan de orde komt. Tot slot verscheen eind 2012 verscheen het boek ‘Mond, hartje, buik, poepen. Een boek met gedichtjes en tips van cliënten over gezond leven, fit zijn, lekker eten, dik worden, frites etc. Dichterbij Dichterbij is een zorgorganisatie voor mensen met een verstandelijke beperking, hun ouders en familie en heeft haar werkgebied in het stroomgebied van de Maas. Dichterbij streeft actief naar een ongedeelde maatschappij, waaraan mensen met een verstandelijke beperking vrij en volwaardig deelnemen. Onder de naam KLEUR biedt Dichterbij ondersteuning aan kinderen en jongeren. STEVIG is het organisatieonderdeel voor mensen met een verstandelijke beperking en gedrags-‐ of psychiatrische problemen. Bij Dichterbij werken ca.5000 mensen, er wonen bijna 2500 cliënten, ruim 2100 mensen nemen ambulante zorg af en bijna 1000 mensen komen naar Dichterbij voor dagbesteding. Voor informatie: Jacqueline van Zwieten, projectleider Eigen Kracht – Empowerment [email protected] www.dichterbij.nl www.zoveeltezeggen.nl Voor meer informatie over Lekker Betrokken! zie www.vHMN.nl / http://www.phliss.nl/lb.html

Download Report