het programmaboekje - KatholiekAmersfoort.nl

CANTORIJ EN MUZIEK
PROGRAMMA 2014-2015
De cantorij van ‘De Hoeksteen’ is nu al 25 jaar nauw verbonden met de
oecumenische vespervieringen. De cantorij oefent op de twee woensdagavonden
voorafgaand aan elke vesperdienst de liederen voor die viering. Ook wordt een
uur voor het begin van elke viering geoefend.
Cantorij en vespervieringen worden instrumentaal begeleid door piano, viool en
blokfluit, soms uitgebreid met dwarsfluit of gitaar.
Dit seizoen zal de cantorij ook weer aan enkele morgendiensten in de wijkkerken
/ parochie meewerken.
De cantorij oefent extra voor medewerking aan morgendiensten, voor het
uitvoeren van Lessons & Carols
(dit jaar op Ameland én in ‘De
Hoeksteen’), een uitvoering in de
Koperhorst en voor de Paaswake
in de stille week.
U bent van harte welkom om
speciaal voor deze gelegenheden
mee te komen zingen.
Voor informatie over meedoen
met de cantorij kunt u contact
opnemen met de dirigent, Ingrid
Petten, of met Klaas Telgenhof.
REPETITIEDATA CANTORIJ
September 2013
Oktober 2013
November 2013
December 2013
Januari 2014
Februari 2014
Maart 2014
April 2014
Mei 2014
Repetitiedata
(woensdagavond)
17, 24,
Datum vesper
1, 8, 29
5, 12, 19 ,26
12 oktober
9 november
3, 10, 17
7, 14, 21, 28
Lessons & Carols
4,
4,
1,
6,
25
18, 25
8, 15, 29
13, 20
11 januari
8 februari
8 maart
12 april
10 mei
Data cursief zijn repetitiedata voor overige activiteiten van de cantorij
6
Datum
12 oktober
2014
17:00 uur
9 november
2014
17:00 uur
Dichter bij het lied
–
‘DICHTER BIJ HET LIED’
Voorganger
JAN WIT
Ds. Rein van der
Zwan
ANDRIES GOVAART
Mw. Trudy Paus
Voorbereiding
22 sept. 2014
Job van den Berg /
werkgroep
20 okt. 2014
Minke Bruning
In december geen vesper; Lessons & Carols met cantorij op 21 december2014
11 januari
2015
NICOLAJ FREDERIK
SEVERIN GRUNDTVIG
Ds. Berend Borger
8 februari
2015
17:00 uur
ANTON ENT
Ds. Marijke van de
Pol
8 maart
2015
17:00 uur
IDA GERHARDT
12 april
2015
17:00 uur
10 mei
2015
17:00 uur
Mw. Anja van
Bunnik
JOCHEN KLEPPER
Mw. Marjan van
Rooyen
BARA VAN PELT
Pastor Josephine
van Pampus
8 dec. 2014
Mieke Boonstra
19 januari 2015
Job van den Berg
16 februari 2015
Minke Bruning
23 maart 2015
Mieke Boonstra
20 april 2015
Marijke van de Pol /
werkgroep
VERBEELDINGEN IN DE VESPERDIENSTEN
De afgelopen drie seizoenen was er elke vesperviering een verbeelding van Ineke
Hogeboom bij het thema. Ook dit seizoen zal zij bij het thema van de
vesperdiensten verbeeldingen maken.
3
DICHTERS IN DE VESPERDIENSTEN
De werkgroep heeft de voorgangers in de vieringen uitgenodigd om een dichter
uit het nieuwe liedboek te kiezen met een voor hen persoonlijke inspiratie of
betekenis. In de volgorde van het programma worden hier de gekozen dichters
kort geïntroduceerd.
Jan Wit ‘De
blinde dichter van het licht’ (1914-1980). Een Nederlands
predikant, dichter en hymnoloog. Hij was van 1948 tot 1967 als predikant
verbonden aan de Waalse gemeente van Nijmegen. Deze 100 jaar geleden
geboren dichter (7-7-1914) was van jongs af aan blind. Daar moeten we geen
romantische voorstelling van maken, noch van hem een meelijwekkende figuur
maken. Tegelijk speelt het wel bij het ‘verstaan’ van zijn liederen. Deze blinde
dichter en wetenschapper zag zoveel van de ons omringende onzichtbare
werkelijkheid. En tegelijk is zijn poëzie zeer ‘aards’, hij wilde niet voorbij (laten)
zien aan de concrete werkelijkheid hier en nu. In de spanning tussen geest en materie kiest
hij niet voor de geest ten koste van de materie. Fascinerende teksten leverde dat op. Jan
Wit heeft een grote bijdrage geleverd aan de nieuwe psalmberijming en het Liedboek voor
de kerken. Het spreekt voor zich dat het ook Nieuwe Liedboek met zijn poëzie is verrijkt.
Andries Govaart
(1954) is zoals hij zelf zegt al een leven lang bezig met
liturgie en ritueel, creatief en tegendraads; schrijft teksten, gebeden en liederen,
werk aan voordracht en omgaan met ruimte. Zijn benadering van liturgie is “dat je
kunt spelen in de ruimte die je is gegeven: spelen met woorden, lijf en leden, klank
en ruimte”.
Andries Govaart studeerde theologie/liturgie in Nijmegen, was pastor in Arnhem
Zuid, werkte in het bisdom Utrecht en in het Dominicanenklooster Huissen voor liturgische
toerusting, verdieping en meditatie. Hij publiceert gebeden, liederen, overwegingen en
liturgieën, o.m. in het (nieuwe) liedboek, ‘zingen en bidden in huis en kerk’.
Nikolaj Frederik Severin Grundtvig (1783 - 1872)
Het nieuwe
liedboek bevat meerdere (vertaalde) Scandinavische teksten en melodieën. Zo ook
van de hand van deze Deense lutherse predikant, dichter, historicus en volksopvoeder. Hij was een van de meest invloedrijke personen in het negentiendeeeuwse Denemarken. Grundtvig keerde zich in de kerk tegen het rationalisme van
de Verlichting en pleitte voor een meer emotionele beleving van het christelijk
geloof. Ook wilde hij meer vrijheid voor verschillende stromingen binnen de
Deense staatskerk. Met zijn boeken over de oude Scandinavische literatuur en zijn
gedichten bevorderde hij de opkomst van het Deense nationalisme. Hij pleitte voor
algemeen kiesrecht en beter onderwijs voor de bevolking. Dit laatste gaf hij vorm in de
volkshogescholen, een onderwijsvorm die ook buiten Denemarken veel navolging vond. Als
dichter leverde hij een belangrijke bijdrage aan het Deense kerklied.
Anton Ent wil door middel van beelden, klanken en ritme bij de lezers gevoelens
oproepen. De dichter Lloyd Haft zegt over Ent: "Hij grijpt niet in, hij wordt gegrepen,
ook door een madeliefje langs de weg. Hij racet niet door de dagen, hij wandelt,
fietst desnoods, neemt zelfs 'de schaduw van de kiezelsteen' in zich op".
In het nieuwe liedboek staan meerdere gedichten van zijn hand bij de psalmen.
Ida Gerhardt
(1905 – 1997)
Ida Gerhardts eerste boek - de bundel Kosmos - verscheen op 9 mei 1940, één dag vóór
het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. De bezetting inspireerde haar tot een van haar
beroemdste gedichten, Het Carillon, dat in 1945 verscheen in haar tweede bundel: Het
Veerhuis.
In 1951 werd Ida gevraagd om haar manier van lesgeven, die ze in Kampen had
ontwikkeld, ook toe te passen op de Werkplaats Kindergemeenschap van Kees
Boeke. Zij zou daar een gymnasiumafdeling gaan leiden.
Met haar vriendin Marie van der Zeyde werkte ze vanaf 1966 aan een nieuwe
vertaling van de psalmen. Die verschenen in 1972 en werden door een
zestal kerkmusici in de Intermonasteriële Werkgroep voor Liturgie getoonzet Het
Boek der Psalmen (Katholieke Bijbelstichting, 1975), dat in veel Nederlandse
abdijen wordt gebruikt. Andere toonzettingen werden opgenomen in Gezangen voor
de Liturgie. In het nieuwe liedboek is een aantal daarvan opgenomen.
Haar omvangrijke bundel Verzamelde gedichten verscheen voor het eerst in 1980 en is in
de daarop volgende 16 jaar acht keer herdrukt.
Jochen Klepper (1903-1942).Duits journalist en schrijver. Onder zijn tijdgenoten
oogstte hij lof met zijn grote historische roman ‘Der Vater’. Klepper was een diepgelovig
christen, die tevens kerkelijke liederen en poëzie schreef. Uit zijn kerkliederen spreekt
troost en geloofsvertrouwen. In het Nieuwe Liedboek zijn drie van zijn liederen
opgenomen, in vertalingen van Sytze de Vries en Jan Willem Schulte Nordholt.
Het levensverhaal van Jochen Klepper is indrukwekkend. Op 10 december 1942
maakte hij een einde aan zijn leven, samen met zijn joodse vrouw en haar jongste
dochter. Het naziregime maakte het hun onmogelijk om verder te leven. Jochen
Klepper was geen politiek activist en geen held in de klassieke zin van het woord.
Eerder was hij een kluizenaar die hield van de schoonheid van taal, van de natuur,
van kunst. Niettemin betoonde hij zich ongelooflijk moedig in zijn trouw aan zijn gezin en
aan God.
Bara van Pelt
is schrijfster en dichter. Zij heeft onder meer een zeer toegankelijke
kinderbijbel “Om te beginnen” geschreven, en gebeden voor kinderen: “Het is maar dat U
het weet” (blz. 1295 Nieuw Liedboek). Zij werkte in het kerkelijk jeugdwerk, schreef
jarenlang mee in het oecumenische tijdschrift “Open Deur”, gaf leiding aan het
Theologencafe in Amsterdam en was lerares Oude Talen. Nu schrijft zij o.a. aan
Impuls en Levensvragen.nl, en is eindredacteur van het magazine “Mensen” van het
IKON Pastoraat.
Anton Ent
(1939) studeerde Nederlands en gaf les in Apeldoorn. In zijn poëzie is
geborgenheid het centrale thema. In verband hiermee behandelt hij de
thema's lijden en dood, liefde en religie. In zijn verhalend proza en zijn essays wordt het
moderne levensgevoel geconfronteerd met het geloof. Hij debuteerde in 1969 met de
bundel Hagel en sneeuw en publiceerde 16 gedichtenbundels.
4
5
LOCATIE OECUMENISCHE VESPERDIENSTEN:
‘De Hoeksteen’
Klaartje Donzepad 59
4807898
CONTACTPERSONEN WERKGROEP VESPERDIENSTEN
Job van den Berg
Mieke Boonstra
Minke Bruning
Marijke van de Pol
Ingrid Petten
Spruitenburg 6
Bombardonstraat 95
Bevrijdingsweg 4
Sara Burgerhartsingel 275
Kroonenburg 56
4331670
4701782
4751347
4803101
4807401
Sara Burgerhartsingel 271
Kroonenburg 56
4804172
4807401
Van Randwijcklaan 181
Waterlelie 17
Klarissenstraat 37
Fuutstraat 18
Van Sytzamastraat 4
p/a Batostraat 2
Sara Burgerhartsingel 275
4799080
8890994
4752141
4755158
4728466
4801902
4803101
4632059
CONTACTPERSONEN CANTORIJ:
Klaas Telgenhof
Ingrid Petten
VOORGANGERS:
Ds. Berend Borger
Pastor Josephine van Pampus
Ds. Titus Woltinge
Ds. Rein van der Zwan
Mw. Marjan van Rooyen
Mw. Trudy Paus
Ds. Marijke van de Pol
Mw. Anja van Bunnik
De oecumenische vesperdiensten worden georganiseerd onder verantwoordelijkheid van de
PGA wijken ‘De Hoeksteen’ en ‘De Bron’ i.s.m. de ‘Heilig Kruis’ en de ‘Heilige Geest’ parochie.
‘Dichter bij het lied’
Vieren met dichters uit het nieuwe liedboek
25ste serie oecumenische vesperdiensten in ‘De Hoeksteen’
Eind 1988 namen enkele leden van de wijkgemeente De Open Hof/De Hoeksteen
het initiatief tot maandelijkse namiddagvieringen geïnspireerd door de liturgie
van vespers. In 1989 werd bij dit initiatief ook een cantorij opgericht ter
ondersteuning van de vieringen. De eerste vesperdienst werd gehouden op
zondagmiddag 3 september 1989.
25 jaar later beginnen wij aan een weer nieuwe serie vesperdiensten met als
thema ‘Dichter bij het lied’. Daarmee wordt de serie van het afgelopen seizoen
voortgezet, die was opgebouwd rond liederen uit het nieuwe Liedboek dat in mei
2013 verschenen is. Nu vieren wij elke vesperdienst aan de hand van één van de
dichters van wie bijdragen in dit liedboek zijn opgenomen. Als mensen van hun
tijd confronteren zij in hun gedichten het levensgevoel van die tijd met het geloof
in de Ene.
De werkgroep heeft de voorgangers in de vieringen uitgenodigd om een dichter
te kiezen met een persoonlijke inspiratie of betekenis. In de vespers in deze serie
wordt de betekenis voor de geloofsbeleving verkend, gezongen, gevierd,
gebeden. Aan de hand van de gekozen dichters krijgt de liturgie kleur met een
gezongen psalmgebed, meditatieve liederen, muziek, stilte en gebeden.
Zoek zijn aangezicht waar vreugde is:
wie zingt, ziet met hartsogen,
ziet soms poorten even opengaan.
Hem leren loven wordt een eeuwigheid.
(Lloyd Haft, naar Psalm 100 – Nieuwe Liedboek blz. 279)
Wij nodigen u opnieuw van harte uit om deze vesperdiensten mee te vieren.
De werkgroep oecumenische vesperdiensten
EEN VESPER IS EEN AVONDGEBED
Een vesper is een avondgebed. Het is ontstaan uit de joodse eredienst, waarin
het morgen- en avondgebed de voornaamste gebedsdiensten vormen. De
oorsprong hiervan ligt in de eredienst in de tempel, met haar morgen- , middagen avondoffer. De synagoge sloot zich hierbij aan door op dezelfde tijden
samenkomsten te houden voor het lezen uit de Thora en voor het gebed.
In verschillende delen van de christelijke kerken - bijvoorbeeld in de Anglicaanse
kerk - worden nog steeds dagelijks vespers of avondgebeden gehouden.
De oecumenische vesperdiensten in 'De Hoeksteen'
staan in deze traditie. De
vieringen zijn meditatief:
stilte, lezen uit de bijbel,
gebeden,
zingen
en
muziek.
De liturgie wil uitdrukking
geven aan het geloof en
de twijfel, de vreugde en
het verdriet, de hoop en de
wanhoop van mensen.
MEEDOEN MET VOORBEREIDEN
Alle vespervieringen beginnen op zondagmiddag om 17:00 in ‘De Hoeksteen’. Wij
zoeken mensen die een keer of vaker met ons een viering willen voorbereiden.
U kunt zich bij een van de leden van de werkgroep vesperdiensten aanmelden
om deel te nemen aan de inhoudelijke en liturgische voorbereiding van een
vesper.
De voorbereidingen vinden plaats op de aangegeven avond van 20:00 tot 22:00,
of op een in nader overleg te bepalen ander tijdstip in de betreffende week.
Van harte uitgenodigd!
2
7