Vademecum Jeugd Rode Kruis
versie december 2014
Vademecum Jeugd Rode Kruis
INHOUDSOPGAVE
1.
INLEIDING: WAT IS EEN VADEMECUM? ...................................................................... 6
2.
SITUERING VAN DE DISCIPLINES BINNEN RODE KRUIS-VLAANDEREN ................................. 7
2.1. ALGEMEEN ................................................................................................................................................ 7
2.1.1.
PRINCIPES ................................................................................................................................................7
2.1.2.
ORGANOGRAM RODE KRUIS-VLAANDEREN ....................................................................................................7
2.2. VERHOUDING TOT DE HIËRARCHISCHE STRUCTUUR .............................................................................................. 7
3.
OPDRACHT VAN JEUGD RODE KRUIS........................................................................ 8
3.1.
3.2.
3.2.1.
3.2.2.
3.2.3.
3.2.4.
3.3.
3.3.1.
3.3.2.
3.3.3.
3.3.4.
3.4.
3.4.1.
3.4.2.
3.4.3.
3.4.4.
3.4.5.
3.4.6.
3.4.7.
4.
MISSIE ..................................................................................................................................................... 8
ACTIVITEITEN ............................................................................................................................................. 8
ORGANISEREN VAN EERSTEHULPOPLEIDINGEN .................................................................................................8
INHOUDELIJK WERKEN ROND DE VIJF ACTIETERREINEN .......................................................................................8
BETREKKEN EN MOTIVEREN VAN KINDEREN EN JONGEREN BIJ DE RODE KRUISWERKING ...........................................9
ORGANISEREN VAN BIJKOMENDE ACTIVITEITEN DIE EIGEN ZIJN AAN DE JEUGDBEWEGINGSWERKING............................9
DOELGROEP ............................................................................................................................................... 9
ALLE KINDEREN EN JONGEREN ......................................................................................................................9
JEUGDWERKORGANISATIES EN ORGANISATIES WAARIN KINDEREN EN JONGEREN DE VOORNAAMSTE DOELGROEP VORMEN9
HET ONDERWIJS ........................................................................................................................................9
JONGEREN BINNEN RODE KRUIS-VLAANDEREN..............................................................................................10
WAARDEN .............................................................................................................................................. 10
MENSELIJKHEID.......................................................................................................................................10
ONPARTIJDIGHEID ...................................................................................................................................10
NEUTRALITEIT .........................................................................................................................................10
ONAFHANKELIJKHEID................................................................................................................................10
VRIJWILLIGHEID.......................................................................................................................................10
EENHEID ................................................................................................................................................10
UNIVERSALITEIT ......................................................................................................................................10
FUNCTIONELE RELATIES VAN JEUGD RODE KRUIS ...................................................... 11
4.1. MET ANDERE DISCIPLINES ........................................................................................................................... 11
4.1.1.
LOKAAL .................................................................................................................................................11
4.1.2.
PROVINCIAAL..........................................................................................................................................12
4.1.3.
GEMEENSCHAP .......................................................................................................................................12
4.2. MET ORGANISATIES OF INSTELLINGEN BUITEN RODE KRUIS-VLAANDEREN .............................................................. 12
4.2.1.
LOKAAL .................................................................................................................................................12
4.2.2.
PROVINCIAAL..........................................................................................................................................12
4.2.3.
GEMEENSCHAP .......................................................................................................................................13
5.
STRUCTUUR VAN JEUGD RODE KRUIS ..................................................................... 14
5.1. FUNCTIONELE STRUCTUUR ........................................................................................................................... 14
5.1.1.
LOKALE KERNEN ......................................................................................................................................14
5.1.2.
PROVINCIAAL NIVEAU ...............................................................................................................................14
5.1.3.
GEMEENSCHAPSNIVEAU ............................................................................................................................14
Jeugd Rode Kruis
december 2014
2
Vademecum Jeugd Rode Kruis
5.2. ORGANEN VAN JEUGD RODE KRUIS .............................................................................................................. 14
5.2.1.
JEUGDKERN ............................................................................................................................................14
5.2.2.
PROVINCIAAL TEAM JEUGD RODE KRUIS ......................................................................................................15
5.2.3.
ADVIESCOMMISSIE JEUGD RODE KRUIS .......................................................................................................15
5.2.4.
WERKGROEPEN.......................................................................................................................................16
5.2.5.
INTERPROVINCIAAL WERKOVERLEG (IPW) ...................................................................................................16
5.2.6.
JEUGD RODE KRUISSECRETARIAAT ..............................................................................................................16
6.
WERKING VAN JEUGD RODE KRUIS ......................................................................... 17
6.1. LOKALE JEUGDKERN ................................................................................................................................... 17
6.1.1.
JEUGD RODE KRUIS LIGHT: DE JEUGDDIENST.................................................................................................17
6.1.2.
JEUGD RODE KRUIS PLUS: DE OPEN JEUGDBEWEGING.....................................................................................17
6.1.3.
JEUGD RODE KRUIS FULL OPTION: DE COMBINATIE OPEN JEUGDBEWEGING EN JEUGDDIENST .................................17
6.2. PROVINCIALE WERKING .............................................................................................................................. 18
6.3. NATIONALE WERKING ................................................................................................................................ 18
7.
FUNCTIES BINNEN JEUGD RODE KRUIS .................................................................... 19
7.1. LOKAAL .................................................................................................................................................. 19
7.1.1.
GELEGENHEIDSMEDEWERKER.....................................................................................................................19
7.1.2.
JEUGDLEIDER ..........................................................................................................................................19
7.1.3.
INITIATOR ..............................................................................................................................................19
7.1.4.
JEUGDMONITOR ......................................................................................................................................20
7.1.5.
ADJUNCT-AFDELINGSVERANTWOORDELIJKE JEUGD RODE KRUIS .......................................................................20
7.1.6.
AFDELINGSVERANTWOORDELIJKE JEUGD RODE KRUIS.....................................................................................21
7.1.7.
AFDELINGSVERANTWOORDELIJKE JONGERENBELEID ........................................................................................21
7.2. PROVINCIAAL ........................................................................................................................................... 22
7.2.1.
PROVINCIALE MEDEWERKER JEUGD RODE KRUIS ...........................................................................................22
7.2.2.
PROVINCIAAL TEAMLID JEUGD RODE KRUIS ..................................................................................................22
7.2.3.
ADJUNCT-PROVINCIEVERANTWOORDELIJKE JEUGD RODE KRUIS .......................................................................22
7.2.4.
PROVINCIEVERANTWOORDELIJKE JEUGD RODE KRUIS .....................................................................................23
7.2.5.
ANDERE FUNCTIES ...................................................................................................................................23
7.3. GEMEENSCHAP ......................................................................................................................................... 24
7.3.1.
NATIONAAL MEDEWERKER JEUGD RODE KRUIS .............................................................................................24
7.3.2.
KADERVORMINGSBEGELEIDER ....................................................................................................................24
7.3.3.
JEUGDMONITORBEGELEIDER ......................................................................................................................25
7.3.4.
VOORZITTER ADVIESCOMMISSIE .................................................................................................................25
7.3.5.
ANDERE FUNCTIES ...................................................................................................................................25
8.
8.1.
8.2.
9.
AANSTELLINGEN EN BENOEMINGEN ........................................................................ 27
OFFICIËLE FUNCTIES ................................................................................................................................... 27
OVERIGE FUNCTIES .................................................................................................................................... 27
OPLEIDINGEN EN BIJSCHOLINGEN .......................................................................... 28
9.1. INTERNE OPLEIDINGEN VOOR VRIJWILLIGERS .................................................................................................... 28
9.1.1.
INSTAPSESSIE ..........................................................................................................................................28
9.1.2.
STARTKABELS..........................................................................................................................................29
9.1.3.
SPELLEWAERDE .......................................................................................................................................30
9.1.4.
VERANTWOORDELIJKENOPLEIDING (VOPL EN VOPL DE LUXE) .........................................................................30
9.1.5.
THEMAGERICHTE OPLEIDINGEN ..................................................................................................................31
Jeugd Rode Kruis
december 2014
3
Vademecum Jeugd Rode Kruis
9.1.6.
OPLEIDING TOT JEUGDMONITOR .................................................................................................................32
9.1.7.
INITIATIE VOOR INITIATOREN ......................................................................................................................35
9.1.8.
INSTRUCTEUR IN HET JEUGDWERK ...............................................................................................................36
9.2. EXTERNE OPLEIDINGEN VOOR KINDEREN EN JONGEREN ...................................................................................... 38
9.2.1.
ALGEMEEN.............................................................................................................................................38
9.2.2.
EERSTEHULPINITIATIES ..............................................................................................................................38
9.2.3.
EERSTEHULPCURSUSSEN ...........................................................................................................................40
10. ONDERSTEUNING EN BEGELEIDING ......................................................................... 43
10.1. WAARDERINGSGESPREKKEN ...................................................................................................................... 43
10.2. BEGELEIDING.......................................................................................................................................... 44
10.2.1.
LOKALE JEUGD RODE KRUISKERNEN ............................................................................................................44
10.2.2.
PROVINCIAAL NIVEAU ...............................................................................................................................46
10.2.3.
GEMEENSCHAPSNIVEAU ............................................................................................................................47
11. RECHTEN EN PLICHTEN ....................................................................................... 48
11.1. VERANTWOORDELIJKHEDEN EN AANSPRAKELIJKHEID ....................................................................................... 49
11.1.1.
STRAFRECHTELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID ................................................................................................49
11.1.2.
BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID ...............................................................................................................49
11.2. DEONTOLOGIE ........................................................................................................................................ 50
11.2.1.
KLEDIJ ...................................................................................................................................................50
11.2.2.
RESPECT ................................................................................................................................................50
11.2.3.
SAMENWERKEN ......................................................................................................................................50
11.3. MEDISCH BEROEPSGEHEIM ........................................................................................................................ 50
11.3.1.
WAT IS HET MEDISCH BEROEPSGEHEIM? ......................................................................................................50
11.3.2.
VOOR WIE GELDT HET MEDISCH BEROEPSGEHEIM? .........................................................................................50
11.3.3.
TEGENOVER WIE GELDT DEZE ZWIJGPLICHT NIET? ...........................................................................................51
11.3.4.
OMSTANDIGHEDEN DIE HET BEROEPSGEHEIM NIET OPHEFFEN .........................................................................51
12. UITRUSTING ..................................................................................................... 52
12.1.
12.2.
12.3.
PERSOONLIJKE UITRUSTING ....................................................................................................................... 52
MATERIAAL ........................................................................................................................................... 52
VOERTUIGEN.......................................................................................................................................... 53
13. PROCEDURES ................................................................................................... 54
13.1. ALGEMEEN ............................................................................................................................................ 54
13.1.1.
REKRUTERING .........................................................................................................................................54
13.1.2.
REGISTRATIE EN REGISTRATIEWIJZIGING .......................................................................................................54
13.1.3.
VRIJWILLIGERSBESTAND EN WET OP DE PRIVACY.............................................................................................55
13.1.4.
VERZEKERINGEN ......................................................................................................................................56
13.1.5.
TOEDIENEN VAN MEDICATIE.......................................................................................................................59
13.1.6.
KOSTENVERGOEDINGEN ............................................................................................................................59
13.1.7.
MUTATIE VAN EEN VRIJWILLIGER NAAR EEN ANDERE ENTITEIT ...........................................................................60
13.1.8.
HUISSTIJL ...............................................................................................................................................60
13.1.9.
OMGAAN MET DE MEDIA ..........................................................................................................................61
13.1.10.
INTERNATIONALE CONTACTEN ....................................................................................................................61
13.1.11.
EERVOLLE ONDERSCHEIDINGEN ..................................................................................................................62
13.1.12.
WEBMAIL VOOR VERANTWOORDELIJKEN ......................................................................................................62
13.1.13.
ACT .....................................................................................................................................................62
Jeugd Rode Kruis
december 2014
4
Vademecum Jeugd Rode Kruis
13.1.14.
CRM ....................................................................................................................................................63
13.2. ORGANISATIE VAN EEN JEUGDKERN ............................................................................................................. 63
13.2.1.
DE EERSTE STAPPEN .................................................................................................................................63
13.2.2.
BIJDRAGE VAN JEUGDKERNEN ....................................................................................................................63
13.2.3.
VZW .....................................................................................................................................................64
13.2.4.
SUBSIDIE EN REKENING .............................................................................................................................64
13.2.5.
DEELNEMERS EN BEGELEIDING ...................................................................................................................64
13.2.6.
PRIJZENBELEID ........................................................................................................................................64
13.2.7.
ROOK-, ALCOHOL- EN DRUGSBELEID ............................................................................................................65
13.2.8.
AFSPRAKEN OVER RELATIES EN SEKSUALITEIT .................................................................................................65
13.2.9.
UITTREKSEL UIT HET STRAFREGISTER ............................................................................................................66
13.3. ORGANISEREN VAN ACTIVITEITEN EN LESSEN .................................................................................................. 67
13.3.1.
ALGEMEEN.............................................................................................................................................67
13.3.2.
GRONDGEBIED ........................................................................................................................................67
13.3.3.
FISCALE AFTREKBAARHEID VAN JEUGD RODE KRUISACTIVITEITEN ......................................................................67
13.3.4.
TOELAGE ZIEKENFONDS.............................................................................................................................67
13.3.5.
ORGANISEREN VAN EERSTEHULPCURSUSSEN EN –INITIATIES .............................................................................67
13.3.6.
GEBRUIK VAN MUZIEK, FILM- EN BEELDMATERIAAL TIJDENS ACTIVITEITEN ...........................................................68
13.3.7.
ORGANISEREN VAN FUIVEN........................................................................................................................68
13.3.8.
ORGANISEREN VAN UITSTAPPEN .................................................................................................................69
13.3.9.
ALS HET MIS LOOPT ..................................................................................................................................69
13.4. COMMUNICATIE EN PROMOTIE ................................................................................................................... 69
13.4.1.
PROMOTIEMATERIAAL: AFFICHES, FOLDERS EN ANDERE ...................................................................................69
13.4.2.
WEBSITE................................................................................................................................................70
13.4.3.
SOCIALE NETWERKSITES ............................................................................................................................70
13.4.4.
CONTACTEN MET DE PERS .........................................................................................................................70
13.4.5.
INTERNE COMMUNICATIEMIDDELEN ............................................................................................................70
13.5. VOLGEN EN ORGANISEREN VAN OPLEIDINGEN ................................................................................................ 71
14. WETTELIJK KADER............................................................................................. 72
14.1. DE ‘VRIJWILLIGERSWET’ ............................................................................................................................ 72
14.2. SPECIFIEKE DECRETEN EN/OF WETTEN .......................................................................................................... 72
14.2.1.
ROOKVERBOD .........................................................................................................................................72
14.2.2.
PORTRETRECHT .......................................................................................................................................73
14.2.3.
SABAM EN DE BILLIJKE VERGOEDING .........................................................................................................73
14.2.4.
ALCOHOL EN ANDERE DRUGS .....................................................................................................................73
14.2.5.
WEGCODE .............................................................................................................................................74
14.2.6.
DRUKWERK ............................................................................................................................................75
15. BIJKOMENDE INFORMATIE? .................................................................................. 76
Jeugd Rode Kruis
december 2014
5
Vademecum Jeugd Rode Kruis
1. INLEIDING: WAT IS EEN VADEMECUM?
Een Vademecum is een handleiding waarin op een gedetailleerde manier de werkwijze en de
structuur van een discipline wordt beschreven. Je vindt daarom in dit Vademecum Jeugd Rode Kruis
concrete informatie over de opdracht, de functies en taken van de verschillende medewerkers, de
voorwaarden om de taak te kunnen opnemen, de opleidingen, bijscholingen, uitrusting en
procedures. In dit vademecum wordt gesproken over „hij‟, „zijn‟ of „hem‟ om de leesbaarheid te
verhogen. Hier kan evengoed „zij‟ of „haar‟ gelezen worden.
De basis van dit Vademecum zijn de statuten van het Rode Kruis en het Handvest van Rode KruisVlaanderen. In artikel 126 van dit Handvest lezen we: “De disciplines kunnen een aantal specifieke
richtlijnen opstellen, die ondergeschikt zijn aan de bepalingen van het Handvest, en brengen deze
samen in een Vademecum. Het Directiecomité keurt het Vademecum goed.”
De statuten bevatten de grondregels van het Belgische Rode Kruis. Hierin vinden we de
basisprincipes, de doelstellingen en de samenstelling van de vereniging. In elk land mag er maar één
Rode Kruisvereniging actief zijn. Daarom regelen de statuten ook de organisatie en de nationale
coördinatie van de gemeenschappen die samen het Belgische Rode Kruis vormen. Ze regelen tevens
de bevoegdheden en de werking van de belangrijkste organen.
Het Handvest bevat concrete regels over de interne werking van Rode Kruis-Vlaanderen. Het
behandelt de taken, de verantwoordelijkheden en de bevoegdheden. Het bepaalt wanneer er
vergaderd wordt, hoe verkiezingen en stemmingen, benoemingen en aanstellingen moeten
verlopen. Het beschrijft de taak, de samenstelling en de werking van de verschillende organen,
zoals onder meer de Gemeenschapsraad, de Raden van Bestuur en de Directiecomités. Het omvat
gemeenschappelijke bepalingen voor alle organen, mandaten, functies en actieve leden, de
centrale diensten, de provincies, regio's en afdelingen en de Dienst voor het Bloed. Het bevat
bepalingen over het beheer van de geldmiddelen en regels voor het oplossen van conflicten.
Ten slotte kunnen er binnen een provincie provinciale instructies uitgevaardigd worden. Deze
instructies vormen een aanvulling op het Vademecum. De provinciale instructies zijn bindend voor
de afdelingen van de provincie die de instructies uitgevaardigd heeft. De instructies kunnen nooit in
strijd zijn met de statuten en het huishoudelijk reglement van Rode Kruis-Vlaanderen of met het
Vademecum. Het Directiecomité Humanitaire Diensten dient provinciale instructies goed te keuren
vooraleer ze van kracht kunnen worden.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
6
Vademecum Jeugd Rode Kruis
2. SITUERING VAN
VLAANDEREN
DE DISCIPLINES BINNEN
RODE KRUIS-
2.1. Algemeen
2.1.1. Principes
Een discipline omvat het geheel van de werking van Rode Kruis-Vlaanderen in een bepaald
activiteitsgebied, op lokaal, provinciaal en gemeenschapsniveau.
De Gemeenschapsraad beslist op voordracht van het Directiecomité Humanitaire Diensten over de
oprichting of de afschaffing van een discipline. De huidige disciplines zijn: Communicatie &
Werving,
Dringende
Sociale
Interventie,
Hulpdienst,
Internationale
Samenwerking,
Jeugd Rode Kruis, Sociale Hulpverlening, Vorming en Zorgbib.
De diensten en departementen van de hoofdzetel vervullen voor de discipline de functie van expert.
Ze zorgen voor:
 ondersteuning van het gemeenschaps-, provinciale en lokale niveau;
 opbouw en verspreiding van de nodige informatie en competenties;
 continuïteit in de werking en expertise binnen de discipline.
De directeur Humanitaire Diensten - Vlaanderen en de betrokken manager of de betrokken
verantwoordelijke hebben de operationele leiding en coördineren de werking van de discipline op
inhoudelijk, organisatorisch en functioneel vlak.
De voorzitter van de Adviescommissie vertegenwoordigt de expertise op het gebied van de discipline
in de Gemeenschapsraad.
2.1.2. Organogram Rode Kruis-Vlaanderen
Je vindt het organogram op de vrijwilligerswebsite (www.rodekruisvrijwilliger.be > Vrijwilliger bij
Rode Kruis > Zo werkt het Rode Kruis).
2.2. Verhouding tot de hiërarchische structuur
De afdelingsverantwoordelijke van de discipline staat onder het functionele gezag van de
provincieverantwoordelijke en onder het hiërarchische toezicht van de afdelingsvoorzitter. Hij
handelt in opdracht en met het mandaat van de afdelingsvoorzitter die eindverantwoordelijke is.
De provincieverantwoordelijke van de discipline staat onder het functionele gezag van de betrokken
manager of verantwoordelijke en onder het hiërarchische toezicht van de provincievoorzitter. Hij
handelt in opdracht en met het mandaat van de provincievoorzitter.
Iedere provincieverantwoordelijke kan zich laten bijstaan door één of meer provinciale teamleden,
met een maximum van tien, waarmee hij dan een provinciaal team vormt.
Een provinciaal teamlid kan de provincieverantwoordelijke bijstaan door:
 de werking van de discipline te ondersteunen in welbepaalde afdelingen in de provincie;
 alle afdelingen te ondersteunen in een onderdeel van de werking van een discipline;
 een combinatie van beide.
Het gevolg van functioneel gezag en operationele leiding is het afleggen van verantwoording aan de
voorzitter van de betrokken entiteit: voorafgaande informatie en adequaat overleg zijn verplicht.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
7
Vademecum Jeugd Rode Kruis
3. OPDRACHT VAN JEUGD RODE KRUIS
3.1. Missie
Jeugd Rode Kruis (JRK) heeft als missie de Rode Kruisgedachte bij kinderen en jongeren te
verspreiden:
JEUGD dichter bij RODE KRUIS
RODE KRUIS dichter bij JEUGD
Dit betekent concreet dat Jeugd Rode Kruis:
 zich inzet om de bereidheid en vaardigheid tot helpen te ontwikkelen en te stimuleren;
 werkt aan gezondheid en menselijke waardigheid;
 ijvert voor verdraagzaamheid;
 opkomt voor de meest kwetsbaren.
Dit doet Jeugd Rode Kruis via vorming, informatie en actie.
3.2. Activiteiten
Om deze missie te realiseren werkt Jeugd Rode Kruis met lokale Jeugd Rode Kruiskernen, die
ondersteund worden door provinciale teams en een Jeugd Rode Kruissecretariaat. Alle
Jeugd Rode Kruiskernen hebben het maatschappelijke belang als uitgangspunt.
Jeugd




Rode Kruis kan diverse types activiteiten organiseren. Deze zijn:
het organiseren van eerstehulpopleidingen;
het inhoudelijk werken rond de vijf actieterreinen;
het betrekken en motiveren van kinderen en jongeren bij de Rode Kruiswerking;
het organiseren van bijkomende activiteiten die eigen zijn aan de jeugdbewegingswerking.
3.2.1. Organiseren van eerstehulpopleidingen
Jeugd Rode Kruis organiseert eerstehulpinitiaties en –cursussen, en voorziet ondersteunend
materiaal voor verschillende doelgroepen. Het gaat om inhoudelijk materiaal voor:
 kinderen en jongeren;
 het jeugdwerk (instructeurs, begeleiders en deelnemers);
 het onderwijs (leerkrachten en leerlingen).
3.2.2. Inhoudelijk werken rond de vijf actieterreinen
Jeugd Rode Kruis staat in voor de vertaling van alle Rode Kruisinhouden naar kinderen en jongeren
toe. De Rode Kruisinhouden worden opgedeeld in vijf actieterreinen:
 eerste hulp;
 sociale werking;
 internationale werking;
 hulpverlening;
 bloed.
Jeugd
dit op


Rode Kruis organiseert drie soorten activiteiten met betrekking tot deze actieterreinen, en
een speelse en eigen manier:
het informeren of sensibiliseren van kinderen en jongeren rond een thema;
het werken rond concrete projecten binnen Jeugd Rode Kruis, al dan niet in samenwerking
met andere diensten of externe organisaties;
 het ondersteunen van projecten binnen Rode Kruis-Vlaanderen.
Jeugd Rode Kruis kiest jaarlijks een nieuw jaarthema dat – bij voorkeur – aansluit bij één van deze
actieterreinen. Dit jaarthema loopt telkens doorheen het volledige werkjaar dat loopt van
Jeugd Rode Kruis
december 2014
8
Vademecum Jeugd Rode Kruis
september tot augustus. Jeugd Rode Kruis werkt hiervoor projecten en activiteiten uit: een
publicatie, concrete acties, een jaarthemafiguur …
3.2.3. Betrekken en motiveren van kinderen en jongeren bij de Rode Kruiswerking
Jeugd Rode Kruis organiseert activiteiten om kinderen en jongeren te betrekken bij de
Rode Kruiswerking.
Het betrekken en motiveren van kinderen bij de Rode Kruiswerking kan niet de enige activiteit van
een lokale jeugdkern zijn. Ze gaat steeds gepaard met het organiseren van eerstehulpopleidingen of
het inhoudelijk werken rond de vijf actieterreinen.
3.2.4. Organiseren van bijkomende
jeugdbewegingswerking
activiteiten
die
eigen
zijn
aan
de
Jeugd Rode Kruis
organiseert
ontspannende
activiteiten
die
eigen
zijn
aan
een
jeugdbewegingswerking, met als doel de onderlinge samenwerking en groepsdynamiek te
versterken. Deze activiteiten hebben ook de persoonlijke ontwikkeling van de deelnemers op het
oog.
Het organiseren van bijkomende activiteiten die eigen zijn aan de jeugdbewegingswerking kan niet
de enige activiteit van een lokale jeugdkern zijn. Ze gaat steeds gepaard met het organiseren van
eerstehulpopleidingen of het inhoudelijk werken rond de vijf actieterreinen.
3.3. Doelgroep
Om onze doelgroep (kinderen en jongeren van 6 tot en met 35 jaar) optimaal te bereiken, richt
Jeugd Rode Kruis zich naar:
 alle kinderen en jongeren;
 jeugdwerkorganisaties en organisaties waarin kinderen en jongeren de voornaamste
doelgroep
vormen
(jeugdbewegingen,
jeugdhuizen,
speelpleinwerkingen,
jeugdsportclubs …);
 het onderwijs;
 jongeren binnen Rode Kruis-Vlaanderen.
3.3.1. Alle kinderen en jongeren
Jeugd Rode Kruis ontwikkelt activiteiten en projecten, en biedt deze aan kinderen en jongeren aan.
Jeugd Rode Kruis begeleidt de Rode Kruisdisciplines in de activiteiten die ze specifiek voor kinderen
en jongeren opzetten, inclusief de manier van aanbieden, de vorm en de opbouw. Jeugd Rode Kruis
bevordert
de
doorstroming
van
jongeren
naar
Rode Kruis-Vlaanderen.
Lokale
Jeugd Rode Kruiskernen kunnen de kinderen en jongeren in hun werking opdelen in diverse
leeftijdsgroepen. Deze groepen kunnen ook een eigen naam, kleur, symbool … krijgen.
3.3.2. Jeugdwerkorganisaties en organisaties waarin
voornaamste doelgroep vormen
kinderen en jongeren
de
Jeugd Rode Kruis ontwikkelt activiteiten en projecten, en biedt deze aan jeugdwerkorganisaties en
organisaties aan die kinderen en jongeren als voornaamste doelgroep hebben. Jeugd Rode Kruis
onderhoudt contacten met deze organisaties en zet indien mogelijk (thematische)
samenwerkingsverbanden op. Contacten lopen via o.a. overlegmomenten van de Ambrassade,
nieuwsbrieven van organisaties opvolgen,…
3.3.3. Het onderwijs
Jeugd Rode Kruis onderhoudt directe contacten met de onderwijsstructuren en ijvert voor de
opname van Rode Kruisinhouden in de leerprogramma's. Jeugd Rode Kruis ontwikkelt programma's
en biedt deze aan het onderwijs aan. Dit gebeurt onder de vorm van een spreekbeurtset, diverse
eerstehulppublicaties, allerhande lespakketten over bijvoorbeeld bloed geven, internationale
thema‟s …
Jeugd Rode Kruis
december 2014
9
Vademecum Jeugd Rode Kruis
3.3.4. Jongeren binnen Rode Kruis-Vlaanderen
Jeugd Rode Kruis adviseert de Rode Kruisdiensten in hun algemene activiteiten zodat jongeren er
een plaats in vinden. Jeugd Rode Kruis kan specifieke initiatieven voor jonge vrijwilligers binnen
Rode Kruis-Vlaanderen nemen.
3.4. Waarden
Elke activiteit of elk engagement moet altijd in overeenstemming zijn met de Universele Verklaring
van de Rechten van de Mens en met het Verdrag inzake de Rechten van het Kind.
Een activiteit van Jeugd Rode Kruis zal steeds stroken met de fundamentele beginselen van het
Rode Kruis. Deze zijn: menselijkheid, onpartijdigheid, neutraliteit, onafhankelijkheid,
vrijwilligheid, eenheid en universaliteit. Deze waarden betekenen dat respect en waardering altijd
voorop staan in de omgang met anderen. We streven naar verdraagzaamheid ten opzichte van
anderen.
3.4.1. Menselijkheid
Jeugd Rode Kruis zet zich in om het leven, de gezondheid en de waardigheid van kinderen en
jongeren te beschermen. Er is een streven naar wederzijds begrip, vriendschap, samenwerking en
blijvende vrede.
3.4.2. Onpartijdigheid
Jeugd Rode Kruis is er voor iedereen, zonder onderscheid in nationaliteit, huidskleur of geaardheid
en met een extra inspanning voor de meest kwetsbaren.
3.4.3. Neutraliteit
Jeugd Rode Kruis kiest geen partij tijdens conflicten en mengt zich niet in debatten van politieke of
andere aard.
3.4.4. Onafhankelijkheid
Jeugd Rode Kruis gaat zelf actief op zoek naar financiële middelen. Het beleid wordt zelf bepaald
en de keuzes worden zelf gemaakt.
3.4.5. Vrijwilligheid
Jeugd Rode Kruis werkt met vrijwilligers. Geen enkele vrijwilliger werkt mee om zich financieel of
maatschappelijk te verbeteren. Alle binnengekomen middelen gaan naar de werking, de opleidingen
en het materiaal.
3.4.6. Eenheid
Jeugd Rode Kruis werkt op lokaal, provinciaal en gemeenschapsniveau samen met de andere
Rode Kruisdisciplines en -diensten. Jeugd Rode Kruis en Rode Kruis-Vlaanderen streven dezelfde
waarden na.
3.4.7. Universaliteit
Jeugd Rode Kruis maakt via het Belgische Rode Kruis deel uit van de Internationale Rode Kruis- en
Rode Halve Maanvereniging.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
10
Vademecum Jeugd Rode Kruis
4. FUNCTIONELE RELATIES VAN JEUGD RODE KRUIS
4.1. Met andere disciplines
Jeugd Rode Kruis en alle andere Rode Kruisdisciplines en -diensten werken samen in een geest van
wederzijds respect, verstandhouding en hulp aan elkaar waar nodig en mogelijk. Jeugd Rode Kruis
informeert en sensibiliseert de andere disciplines en diensten over de noden en behoeften van de
doelgroep. De expertise met betrekking tot kinderen en jongeren wordt ingezet ter ondersteuning
en op vraag van de interne partners. Jeugd Rode Kruis speelt in op ad hoc vragen van andere
disciplines en diensten, wanneer deze zich aandienen.
De disciplines en diensten ondersteunen elkaar vanuit hun specificiteit. De voorzitter of de
verantwoordelijke van de discipline of dienst die om medewerking vraagt, heeft de leiding en de
verantwoordelijkheid over de activiteiten gedurende de duur van de opdracht.
Alle vrijwilligers verlenen hun medewerking aan de 14-daagse stickeractie van Rode KruisVlaanderen en aan andere solidariteitsacties die Rode Kruis-Vlaanderen organiseert.
4.1.1. Lokaal
Regelmatige communicatie met de afdelingsvoorzitter bevordert een goede samenwerking. Bij
conflicten richt de afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis zich tot de afdelingsvoorzitter of
tot het provinciaal team Jeugd Rode Kruis.
Met betrekking tot de financiën wordt er samengewerkt met de afdelingspenningmeester.
Bij de rekrutering van vrijwilligers of voor promotieacties werkt de afdelingsverantwoordelijke
Jeugd Rode Kruis samen met de afdelingsverantwoordelijke Communicatie en Werving.
Voor de registratie van vrijwilligers en de verzekeringsdocumenten doet de verantwoordelijke een
beroep op de afdelingssecretaris.
De afdelingsverantwoordelijke Vorming is de contactpersoon bij uitstek voor de organisatie van
eerstehulpcursussen binnen Jeugd Rode Kruis, bijvoorbeeld voor het inplannen van een
ongevallensimulant of voor het afstemmen van data voor brevetuitreikingen en dergelijke.
Een afdelingsverantwoordelijke Jongerenbeleid geeft jongeren een stem binnen afdelingen zonder
Jeugd Rode Kruiskern. De voorzitter van de afdeling is verantwoordelijk voor het rekruteren van de
afdelingsverantwoordelijke Jongerenbeleid, maar kan hiervoor indien nodig rekenen op
ondersteuning van Jeugd Rode Kruis.
Andere samenwerkingen tussen de afdelingsverantwoordelijken onderling zijn uiteraard mogelijk en
wenselijk in functie van de specificiteit van de actie of het project. Deze kunnen tot stand komen
binnen het Afdelingscomité.
Let wel: het is steeds de afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis (of zijn afgevaardigde) die de
verantwoordelijkheid draagt over een activiteit en over een samenwerking binnen de afdeling.
Jeugd Rode Kruis organiseert bijvoorbeeld zelfstandig haar vormingsaanbod. De andere
disciplineverantwoordelijken en bestuursleden worden ter medewerking, advies of ondersteuning
gevraagd. De financiën van een Jeugd Rode Kruiskern worden wél op afdelingsniveau georganiseerd
door de penningmeester en voorzitter van de afdeling.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
11
Vademecum Jeugd Rode Kruis
4.1.2. Provinciaal
De provincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis (of zijn afgevaardigde) neemt actief deel aan het
Provinciecomité. Een provinciaal team voorziet hierdoor jaarlijks meerdere contacten tussen het
team en de verantwoordelijken van de andere disciplines binnen de provincie.
In overleg kunnen er nieuwe, waardevolle ideeën ontstaan. Ook een goede wederzijdse
communicatie en informatiestroom tussen het provinciaal team Jeugd Rode Kruis en de provinciale
zetel (de provincievoorzitter, de provinciemanager, de Jeugd Rode Kruiscontactpersoon en anderen)
is essentieel om vlot te kunnen werken.
4.1.3. Gemeenschap
Voor de opleidingen van de monitoren van de Vakantiekampen wordt er samengewerkt met Sociale
Hulpverlening (vzw Rode Kruisvakanties).
Voor de Speelweken in opvangcentra voor asielzoekers is het departement Opvang Asielzoekers
(OPA) een belangrijke partner.
Er wordt met de discipline Internationale Samenwerking overlegd voor alle projecten die de
landsgrenzen overstijgen.
De discipline Vorming en de dienst Eerste hulp zijn belangrijke partners in het overleg rond eerste
hulp.
Andere samenwerkingen zijn mogelijk in functie van de specificiteit van de actie of het project
(bijvoorbeeld Hulpdienst, Dringende Sociale Interventie (DSI) …).
Jeugd Rode Kruis communiceert op regelmatige basis met de voorzitters van de verschillende lokale
en provinciale organen. Jeugd Rode Kruis communiceert ook frequent met de provinciale zetels. De
aanspreekpunten op provinciaal niveau worden minstens bij elk nieuw pakket, product of initiatief
op correcte wijze geïnformeerd, en worden ook jaarlijks bezocht.
4.2. Met organisaties of instellingen buiten Rode KruisVlaanderen
Samenwerken met andere organisaties in het jeugdwerk, met het onderwijs en met andere lokale,
provinciale of gemeenschapsorganisaties zijn onontbeerlijk.
Dit zijn belangrijke externe partners:
4.2.1. Lokaal
De afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis moet de lokale jeugddienst kennen, en weten
waarvoor hij er terecht kan. Hij (of zijn afgevaardigde) vertegenwoordigt de eigen werking in de
jeugdraad. Indien er een eerstehulpinitiatie of -cursus plaatsvindt in een school worden er
afspraken gemaakt met een leerkracht en/of met de directie. Er kan ook samengewerkt worden
met jeugdverengingen of andere externe organisaties, waarbij een meerwaarde tot doel wordt
gesteld.
4.2.2. Provinciaal
Een actieve rol in de provinciale jeugdraad is belangrijk. Samenwerken met andere
jeugdbewegingen in het kader van de Dag van de Jeugdbeweging, of op vraag van andere
organisaties maakt Jeugd Rode Kruis zichtbaar en helpt de missie te realiseren. Het provinciaal
team kan eventuele lokale contacten opvangen wanneer dit (tijdelijk) op lokaal vlak niet mogelijk
is.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
12
Vademecum Jeugd Rode Kruis
4.2.3. Gemeenschap
Afhankelijk van de noden wordt in het kader van kadervorming samengewerkt met externe
organisaties of sprekers (bijvoorbeeld Trainers Need Training, als bijscholing voor
kadervormingsbegeleiders). Voor opleidingen wordt er bijvoorbeeld ook samengewerkt met
jeugdverblijfscentra.
Afhankelijk van het jaarthema
Jeugd Rode Kruis verrijken.
wordt er gezocht
naar experts
en/of
organisaties
die
Ook voor andere thema‟s kan dit opportuun zijn, bijvoorbeeld in het kader van diversiteit.
Jeugd Rode Kruis werkt ook samen met andere organisaties voor Dag van de Jeugdbeweging, of voor
specifieke projecten.
Tevens wordt er op gemeenschapsniveau heel wat informatie uitgewisseld met andere
jeugdbewegingen via diverse overlegplatforms, vergaderingen en publicaties.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
13
Vademecum Jeugd Rode Kruis
5. STRUCTUUR VAN JEUGD RODE KRUIS
5.1. Functionele structuur
5.1.1. Lokale kernen
Op lokaal niveau vormen vrijwilligers een jeugdkern. Ze organiseren activiteiten in het kader van de
missie en visie van Jeugd Rode Kruis.
5.1.2. Provinciaal niveau
Op provinciaal niveau is er een provinciaal team, bestaande uit vrijwilligers. Het provinciaal team
heeft het ondersteunen van lokale jeugdkernen als taak. Het kan ook zelf activiteiten organiseren.
Brussel-hoofdstad wordt gelijkgesteld met een provincie, met die bemerking dat Brussel-hoofdstad
geen regio-indeling heeft en er niet wordt gestreefd naar de oprichting van jeugdkernen in de
afdelingen. Daarom zal de werking steeds vertrekken vanuit het provinciale team Brussel-hoofdstad.
Indien er geen provinciaal team actief is in een bepaalde provincie, worden taken opgenomen
volgens de Autorisatietabel.
5.1.3. Gemeenschapsniveau
Op gemeenschapsniveau organiseert het Jeugd Rode Kruissecretariaat activiteiten voor het grote
publiek ter ondersteuning van de lokale en provinciale werking, al dan niet in samenwerking met
andere organisaties. Het Jeugd Rode Kruissecretariaat bestaat uit personeelsleden en wordt
bijgestaan door vrijwilligers. De stafmedewerkers van het Jeugd Rode Kruissecretariaat
ondersteunen vrijwilligers op lokaal, provinciaal en gemeenschapsniveau.
Het beleid wordt voorbereid door de Adviescommissie en de werkgroepen. Ze bestaan uit
vrijwilligers en worden ondersteund door personeelsleden van het Jeugd Rode Kruissecretariaat.
Er is regelmatig overleg tussen het Jeugd Rode Kruissecretariaat en de provinciale teams via het
Interprovinciaal Werkoverleg (IPW).
5.2. Organen van Jeugd Rode Kruis
5.2.1. Jeugdkern
Samenstelling
De jeugdkern wordt gevormd door de afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis, indien nodig één
of maximaal twee adjunct-afdelingsverantwoordelijken Jeugd Rode Kruis, en de jeugdleiders. De
jeugdkern kan versterkt worden met jeugdmonitoren en initiatoren. Ook gelegenheidsmedewerkers
kunnen de jeugdkern bijstaan.
Opdracht
De jeugdkern draagt op lokaal niveau bij tot de opdracht van Jeugd Rode Kruis door:
 het organiseren van activiteiten/projecten voor kinderen en jongeren;
 het ondersteunen en begeleiden van de afdeling (zowel algemeen als specifiek per
discipline) in het betrekken van kinderen en jongeren bij de Rode Kruiswerking;
 het actief meewerken aan de 14-daagse van Rode Kruis-Vlaanderen. De deelname aan
andere solidariteitsacties van Rode Kruis-Vlaanderen wordt aanbevolen.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
14
Vademecum Jeugd Rode Kruis
5.2.2. Provinciaal team Jeugd Rode Kruis
Samenstelling
Het provinciaal team Jeugd Rode Kruis wordt gevormd door de provincieverantwoordelijke
Jeugd Rode Kruis, indien nodig één of maximaal twee adjunct-provincieverantwoordelijken
Jeugd Rode Kruis, en de provinciale teamleden Jeugd Rode Kruis. Het team kan versterkt worden
met provinciale medewerkers Jeugd Rode Kruis, jeugdmonitoren en initiatoren.
Opdracht
Het provinciaal team Jeugd Rode Kruis vormt de brug tussen Jeugd Rode Kruis op lokaal en op
gemeenschapsniveau. Het draagt op provinciaal niveau bij tot de opdracht van Jeugd Rode Kruis
door:
 het ondersteunen van jeugdkernen;
 het coördineren van de werking op provinciaal vlak;
 de operationele leiding op te nemen wanneer de werking het afdelingsniveau overtreft of
alleen op provinciaal niveau is gestructureerd;
 activiteiten te organiseren;
 het stimuleren en ondersteunen van de Rode Kruisafdelingen waar nog geen
afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis is, in het bijzonder in functie van de
aanstelling ervan;
 het actief deelnemen aan het Provinciecomité en de provinciale jeugdraad.
Binnen het provinciaal team kunnen kleine werkgroepen samengesteld worden (bijvoorbeeld om
taken te verdelen tussen de provinciale teamleden).
5.2.3. Adviescommissie Jeugd Rode Kruis
Samenstelling
Elke Adviescommissie is als volgt samengesteld:
 de voorzitter;
 de provincieverantwoordelijken;
 deskundigen met bijzondere bekwaamheden op het werkterrein van de commissie. Deze
worden aangesteld door het Directiecomité op voorstel en in overleg met de betrokken
Adviescommissie. De duur van de aanstelling loopt gelijk met de mandaatperiode van vier
jaar.
Met raadgevende stem zetelen in de Adviescommissie:
 de directeur Humanitaire Diensten;
 de manager Jeugd Rode Kruis.
Kunnen op initiatief van de voorzitter van de Adviescommissie de vergadering bijwonen:
 de adjunct-provincieverantwoordelijken;
 de provinciemanagers.
Opdracht
De Adviescommissie behandelt de problemen van en de voorstellen voor hun werkterrein:
 op eigen initiatief;
 op vraag van de Gemeenschapsraad;
 op vraag van het Directiecomité;
 op vraag van de overige beleids- en bestuursorganen van het centrale en provinciale niveau
via het Directiecomité.
De Adviescommissie informeert zich in- en extern.
De Adviescommissie formuleert altijd haar advies aan het Directiecomité en de Gemeenschapsraad.
Het advies wordt bij voorkeur toegelicht door de voorzitter van de Adviescommissie. Het advies
moet de eventuele verschillende standpunten duidelijk weergeven. Het advies houdt geen beslissing
in.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
15
Vademecum Jeugd Rode Kruis
5.2.4. Werkgroepen
Samenstelling
De Adviescommissie beslist over de opdracht, de duur en de samenstelling van de opgerichte
werkgroep(en). Het secretariaat van de werkgroep(en) wordt gevoerd door de manager
Jeugd Rode Kruis (of zijn afgevaardigde).
Opdracht
Deze werkgroepen beraden zich over de toevertrouwde opdracht en rapporteren hierover aan de
Adviescommissie. Deze werkgroepen kunnen bijkomende voorstellen aan de Adviescommissie
formuleren.
5.2.5. Interprovinciaal Werkoverleg (IPW)
Samenstelling
Het Interprovinciale Werkoverleg bestaat uit:
 de manager Jeugd Rode Kruis, die optreedt als voorzitter;
 de (adjunct-)provincieverantwoordelijken Jeugd Rode Kruis;
 de voorzitter van de Adviescommissie.
De verantwoordelijken binnen de functionele lijn zorgen voor informatie aan, en adequaat overleg
met de voorzitters van de niveaus waartoe zij behoren en waarvan de vrijwilligers worden ingezet.
Opdracht
Het Interprovinciale Werkoverleg coördineert de uitvoering van de beslissingen binnen de discipline.
Het brengt geregeld de provincieverantwoordelijken en de manager Jeugd Rode Kruis samen, om
werkafspraken te maken, of intervisie en/of informatiedoorstroming te verzekeren.
5.2.6. Jeugd Rode Kruissecretariaat
Samenstelling
Het Jeugd Rode Kruissecretariaat bestaat uit personeelsleden, met name stafmedewerkers en een
manager.
Opdracht
Het Jeugd Rode Kruissecretariaat draagt bij tot de opdracht van Jeugd Rode Kruis door:
 het ondersteunen van de werking van Jeugd Rode Kruis op lokaal en provinciaal niveau;
 het coördineren van de werking op gemeenschapsniveau;
 de operationele leiding op te nemen wanneer de werking het provinciaal niveau overtreft of
alleen op gemeenschapsniveau is gestructureerd;
 het organiseren van opleidingen en activiteiten;
 het vertegenwoordigen en opvolgen van overlegorganen binnen het jeugdwerk en
daarbuiten.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
16
Vademecum Jeugd Rode Kruis
6. WERKING VAN JEUGD RODE KRUIS
6.1. Lokale jeugdkern
De lokale jeugdkernen werken volgens het principe van een open jeugdbeweging, van een
jeugddienst, of van een combinatie van beide.
6.1.1. Jeugd Rode Kruis Light: de jeugddienst
Jeugdkernen organiseren eerstehulpinitiaties en -cursussen, of (tijdelijke) projecten. Het aanbod
van de activiteiten verschilt naargelang de lokale noden en mogelijkheden van de kern.
De jeugdkernen organiseren activiteiten voor scholen en jeugdverenigingen op hun vraag (gesloten
aanbod), of organiseren deze via een open aanbod op eigen initiatief.
Er wordt doorgaans niet met vaste deelnemers gewerkt. Iedereen is welkom binnen de
leeftijdsgrenzen bepaald door de lokale werking (minimaal 6 jaar, maximaal 18 jaar; de
leeftijdsgrens kan lokaal en eventueel per activiteit bepaald worden).
Er mag geen lidgeld worden gevraagd. Er kan wel een bijdrage worden gevraagd voor bepaalde
activiteiten (bijvoorbeeld een eerstehulpkamp). De bijdrage is conform de kost voor deze activiteit
(zie prijzenbeleid). Soms kan inschrijven evenwel noodzakelijk zijn om praktische redenen. De
afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis beslist hierover.
De jeugdkernen engageren zich in het Afdelingscomité. Indien mogelijk engageren ze zich in de
activiteiten van de provinciale teams en in de gemeentelijke jeugdraad.
6.1.2. Jeugd Rode Kruis Plus: de open jeugdbeweging
Jeugdkernen organiseren op regelmatige basis activiteiten.
De open werking benadrukt dat iedereen onvoorwaardelijk welkom is binnen de leeftijdsgrenzen
bepaald door de lokale werking (minimaal 6 jaar, maximaal 18 jaar; de maximum leeftijdsgrens kan
lokaal en eventueel per activiteit bepaald worden). Er wordt doorgaans met vaste deelnemers
gewerkt, al is iedereen op elke activiteit welkom. De jeugdkernen leveren een inspanning om
maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren bij de werking te betrekken.
Er mag geen lidgeld worden gevraagd. Een bijdrage voor bepaalde activiteiten is wel toegelaten
(bijvoorbeeld kamp). De bijdrage is conform de kost voor deze activiteit (zie prijzenbeleid). Soms
kan inschrijven evenwel noodzakelijk zijn om praktische redenen. De afdelingsverantwoordelijke
Jeugd Rode Kruis beslist hierover.
De jeugdkernen engageren zich in het Afdelingscomité, de activiteiten van de provinciale teams en
de gemeentelijke jeugdraad.
6.1.3. Jeugd Rode Kruis Full Option: de combinatie open jeugdbeweging en jeugddienst
Jeugdkernen organiseren op regelmatige basis activiteiten.
eerstehulpinitiaties en -cursussen, of (tijdelijke) projecten.
Daarnaast
organiseren
ze
De open werking benadrukt dat iedereen onvoorwaardelijk welkom is binnen de leeftijdsgrenzen
bepaald door de lokale werking (minimaal 6 jaar, maximaal 18 jaar; de leeftijdsgrens kan lokaal en
eventueel per activiteit bepaald worden). Er wordt doorgaans met vaste deelnemers gewerkt, al is
iedereen op elke activiteit welkom. De jeugdkernen leveren een inspanning om maatschappelijk
kwetsbare kinderen en jongeren bij de werking te betrekken.
Er mag geen lidgeld worden gevraagd. Een bijdrage voor bepaalde activiteiten is wel toegelaten. De
bijdrage is conform de kost voor deze activiteit (zie prijzenbeleid). Soms kan inschrijven evenwel
Jeugd Rode Kruis
december 2014
17
Vademecum Jeugd Rode Kruis
noodzakelijk zijn om praktische redenen. De afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis beslist
hierover.
De jeugdkernen engageren zich in het Afdelingscomité, de activiteiten van de provinciale teams en
de gemeentelijke jeugdraad.
6.2. Provinciale werking
Het provinciaal team Jeugd Rode Kruis werkt met vrijwilligers en komt op regelmatige basis samen.
Het ondersteunt de lokale jeugdkernen en kan ook zelf activiteiten organiseren. Het
vertegenwoordigt de lokale kernen in het Interprovinciaal Werkoverleg en de Adviescommissie.
6.3. Nationale werking
Op gemeenschapsniveau functioneert Jeugd Rode Kruis zoals een vzw.
Er is een secretariaat van personeelsleden dat de organisatie ondersteunt en er is een
Adviescommissie van vrijwilligers die het beleid voorbereidt.
Een groep van kadervormingsbegeleiders begeleidt de interne en externe opleidingen van
Jeugd Rode Kruis.
Verder zijn er ook vrijwilligers die op gemeenschapsniveau actief zijn voor projecten of activiteiten
die enkel op dit, of ter ondersteuning van lokale afdelingen en provincies, worden gerealiseerd
(zoals bijvoorbeeld Youth on the Run, speelweken, Startdag, enzovoort).
Jeugd Rode Kruis
december 2014
18
Vademecum Jeugd Rode Kruis
7. FUNCTIES BINNEN JEUGD RODE KRUIS
Elke vrijwilliger binnen Jeugd Rode Kruis maakt deel uit van de grotere Jeugd Rode Kruiswerking.
Hij vormt als het ware het gezicht van de organisatie. Elke vrijwilliger straalt daarom een positief
beeld uit van de Jeugd Rode Kruiswerking.
We verwijzen in dit onderdeel regelmatig naar de verschillende opleidingen die door
Jeugd Rode Kruis worden georganiseerd. Meer uitleg hierover vind je in Hoofdstuk 8, Opleidingen en
bijscholingen.
7.1. Lokaal
7.1.1. Gelegenheidsmedewerker
Profiel
Een gelegenheidsmedewerker wordt minstens 16 jaar in het jaar waarin hij zijn engagement als
vrijwilliger start. Er geldt geen maximumleeftijd.
Een gelegenheidsmedewerker wordt aangeraden de instapsessie te volgen.
Taken
Een gelegenheidsmedewerker heeft mogelijks volgende taken:
 logistieke of occasionele ondersteuning van de projecten en activiteiten die specifiek voor
kinderen en jongeren worden georganiseerd;
 aanvullende taken in overleg met de afdelingsverantwoordelijke.
7.1.2. Jeugdleider
Profiel
Een jeugdleider wordt minstens 16 jaar in het jaar waarin hij zijn engagement als vrijwilliger start,
en is maximaal 35 jaar oud. De functie neemt automatisch een einde op 31 december van het jaar
waarin de jeugdleider 35 jaar wordt.
Een jeugdleider volgt ofwel verplicht binnen het jaar na aanstelling de opleiding Startkabels (waarin
de instapsessie is opgenomen) of heeft deze al gevolgd, ofwel is hij in het bezit van een attest
„Animator in het jeugdwerk‟, uitgereikt door de Vlaamse overheid, en volgt hij binnen het jaar de
instapsessie. Er wordt ook aanbevolen om Spellewaerde te volgen.
Taken
Een jeugdleider heeft volgende taken:
 begeleiden van projecten en activiteiten die specifiek voor kinderen en jongeren worden
georganiseerd;
 uitvoeren van het jeugdbeleid van de afdeling;
 deelnemen aan de vergaderingen van de jeugdkern;
 aanvullende taken in overleg met de afdelingsverantwoordelijke.
7.1.3. Initiator
Profiel
Een initiator wordt minstens 16 jaar in het jaar waarin hij zijn engagement als vrijwilliger start. Er
geldt geen maximumleeftijd.
Een initiator is in het bezit van een geldig brevet Helper of heeft een
bekwaamheid bij Hulpdienst (Interventie, Verzorging, DGH, Ambulancier,
Urgentieverpleegkundige, Spoedverpleegkundige, Arts, Urgentiearts), heeft zich
als initiator en heeft de instapsessie gevolgd. Een initiator volgt bij voorkeur
initiatoren.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
geldige sanitaire
Verpleegkundige,
laten registreren
de Initiatie voor
19
Vademecum Jeugd Rode Kruis
Taken
Een initiator heeft volgende taken:
 begeleiden van eerstehulpinitiaties voor kinderen en jongeren tot 16 jaar;
 aanvullende taken in overleg met de afdelingsverantwoordelijke.
7.1.4. Jeugdmonitor
Profiel
Een jeugdmonitor wordt minstens 16 jaar in het jaar waarin hij zijn engagement als vrijwilliger
start. Hier geldt geen maximumleeftijd.
Een jeugdmonitor is in het bezit van een geldig brevet jeugdmonitor en heeft de instapsessie
gevolgd. Om dat brevet te behalen, heeft hij een opleiding tot jeugdmonitor gevolgd. Dat kan zijn:
de Module 5: Vakdidactiek jeugdmonitor of de Omscholingstweedaagse tot jeugdmonitor. Hij houdt
zijn brevet geldig door de verplichte bijscholingen te volgen. Die worden ingericht wanneer
medisch-inhoudelijke of didactisch-pedagogische wijzigingen dit wenselijk maken.
Taken
Een jeugdmonitor heeft volgende taken:
 aanleren van eerste hulp aan kinderen, jongeren en jeugdleiders
eerstehulppakketten van Jeugd Rode Kruis;
 opleidingen geven in het kader van het project Hartveilig;
 aanvullende taken in overleg met de afdelingsverantwoordelijke.
volgens
de
Uitzondering
Een leerkracht die de opleiding tot jeugdmonitor volgt, behaalt de kwalificatie Jeugdmonitor
Onderwijs. Hij kan daarna zelf de lessen Helpertje en Junior Helper geven op zijn school, en kan de
betreffende praktijktesten daar afnemen. Deze leerkracht voert echter geen vrijwilligersfunctie uit
binnen Rode Kruis-Vlaanderen, en wordt aldus niet in de functie jeugdmonitor geregistreerd. Hij
kan de kwalificatie Jeugdmonitor Onderwijs dus enkel gebruiken in een onderwijscontext.
Als hij echter wel verbonden wordt aan een afdeling, wordt hij een actieve vrijwilliger voor
Jeugd Rode Kruis en wordt hem wel de functie „jeugdmonitor‟ toegekend. Hij kan ook provinciaal of
op gemeenschapsniveau actief worden als vrijwilliger.
7.1.5. Adjunct-afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis
Profiel
Een adjunct-afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis is minimaal 18 en maximaal 35 jaar. De
functie neemt automatisch een einde op 31 december van het jaar waarin de adjunctverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis 35 jaar wordt.
Een adjunct-afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis begint ofwel verplicht binnen het jaar na
aanstelling aan de verantwoordelijkenopleiding (bestaande uit twee delen: VOPL en VOPL de luxe)
of heeft deze al gevolgd, ofwel is hij in het bezit van het attest „Hoofdanimator in het jeugdwerk‟
uitgereikt door de Vlaamse overheid. Hij heeft de instapsessie gevolgd (de instapsessie is tevens
vervat in de opleiding Startkabels).
Taken
Een adjunct-afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis heeft volgende taken:
 bijstaan van de afdelingsverantwoordelijke volgens onderlinge afspraken;
 vervangen van de afdelingsverantwoordelijke bij diens afwezigheid;
 aanvullende taken in samenspraak met de afdelingsverantwoordelijke.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
20
Vademecum Jeugd Rode Kruis
7.1.6. Afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis
Profiel
Een afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis is minimaal 18 en maximaal 35 jaar. De functie
neemt automatisch een einde op 31 december van het jaar waarin de afdelingsverantwoordelijke
Jeugd Rode Kruis 35 jaar wordt.
Een afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis begint ofwel verplicht binnen het jaar na
aanstelling aan de verantwoordelijkenopleiding (bestaande uit twee delen: VOPL en VOPL de luxe)
of heeft deze al gevolgd, ofwel is hij in het bezit van het attest „Hoofdanimator in het jeugdwerk‟
uitgereikt door de Vlaamse overheid. Hij heeft de instapsessie gevolgd (de instapsessie is tevens
vervat in de opleiding Startkabels).
Taken
Een afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis heeft volgende taken:
 ondersteunen en begeleiden van de afdeling (zowel algemeen als specifiek per discipline) in
het betrekken van kinderen en jongeren bij de Rode Kruiswerking;
 werven en behouden van geschikte jonge vrijwilligers om de doelstellingen van Rode KruisVlaanderen te realiseren;
 het scheppen van een jongerenvriendelijk klimaat;
 de spreekbuis zijn voor de jonge vrijwilligers;
 een
nauw
contact
onderhouden
met
de
afdelingsvoorzitter
en
de
provincieverantwoordelijke Jeugd;
 het aanpassen en toepassen van de externe communicatie aan jongeren;
 deelnemen aan het Afdelingscomité;
 deelnemen aan provinciale vergaderingen en activiteiten;
 het opvolgen van de lokale jeugdraad wordt sterk aanbevolen.
7.1.7. Afdelingsverantwoordelijke Jongerenbeleid
Als er in de afdeling geen Jeugd Rode Kruis is, kan er een verantwoordelijke Jongerenbeleid worden
aangesteld. Dit is een afdelingsfunctie, geen Jeugd Rode Kruisfunctie.
Profiel
Een afdelingsverantwoordelijke Jongerenbeleid is minimaal 18 jaar.
Taken
Een afdelingsverantwoordelijke Jongerenbeleid heeft volgende taken:
 werven en behouden van geschikte jonge vrijwilligers om de doelstellingen van Rode KruisVlaanderen te realiseren;
 scheppen van een jongerenvriendelijke organisatie;
 stimuleren van de oprichting van Jeugd Rode Kruis;
 de spreekbuis zijn voor de jonge vrijwilligers;
 het aanpassen en toepassen van de externe communicatie aan jongeren.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
21
Vademecum Jeugd Rode Kruis
7.2. Provinciaal
7.2.1. Provinciale medewerker Jeugd Rode Kruis
Profiel
Een provinciale medewerker Jeugd Rode Kruis wordt minstens 16 jaar in het jaar waarin hij zijn
engagement als vrijwilliger start. Er geldt geen maximumleeftijd.
De provinciale medewerker Jeugd Rode Kruis heeft de instapsessie gevolgd. Afhankelijk van de taak
en opdracht kunnen bijkomende voorwaarden worden opgelegd door de provincieverantwoordelijke.
Taken
Een provinciale medewerker Jeugd Rode Kruis heeft volgende taken:
 logistieke of occasionele ondersteuning van de projecten en activiteiten die specifiek voor
kinderen en jongeren worden georganiseerd;
 aanvullende taken in overleg met de provincieverantwoordelijke.
7.2.2. Provinciaal teamlid Jeugd Rode Kruis
Profiel
Een provinciaal teamlid Jeugd Rode Kruis is minimaal 18 en maximaal 35 jaar. De functie neemt
automatisch een einde op 31 december van het jaar waarin het provinciaal teamlid
Jeugd Rode Kruis 35 jaar wordt.
Een provinciaal teamlid Jeugd Rode Kruis volgt ofwel verplicht binnen het jaar na aanstelling de
verantwoordelijkenopleiding (VOPL en VOPL de luxe), ofwel is hij in het bezit van een attest
„Hoofdanimator in het jeugdwerk‟, uitgereikt door de Vlaamse overheid, en volgt hij binnen het jaar
de instapsessie. Het volgen van de opleidingen Startkabels en Spellewaerde, de opleiding tot
jeugdmonitor en/of de instructeursopleiding is een meerwaarde, afhankelijk van de taak die het
provinciaal teamlid Jeugd Rode Kruis uitvoert.
Taken
Een provinciaal teamlid Jeugd Rode Kruis heeft volgende taken:
 begeleiden van projecten en activiteiten die specifiek voor kinderen en jongeren worden
georganiseerd;
 deelnemen aan de vergaderingen van het provinciaal team Jeugd Rode Kruis;
 het ondersteunen van de lokale kernen;
 aanvullende taken in overleg met de provincieverantwoordelijke.
7.2.3. Adjunct-provincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis
Profiel
Een adjunct-provincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis is minimaal 18 en maximaal 35 jaar. De
functie neemt automatisch een einde op 31 december van het jaar waarin de adjunctprovincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis 35 jaar wordt.
Een adjunct-provincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis begint ofwel verplicht binnen het jaar na
aanstelling aan de verantwoordelijkenopleiding (VOPL en VOPL de luxe) of heeft deze al gevolgd,
ofwel is hij in het bezit van het attest „Hoofdanimator in het jeugdwerk‟, uitgereikt door de
Vlaamse overheid. Hij heeft de instapsessie gevolgd. Het volgen van de opleiding tot jeugdmonitor
en/of de instructeursopleiding is een meerwaarde.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
22
Vademecum Jeugd Rode Kruis
Taken
Een adjunct-provincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis heeft volgende taken:
 het bijstaan van de provincieverantwoordelijke volgens onderlinge afspraken;
 het ondersteunen van de lokale kernen;
 de provincieverantwoordelijke vervangen bij diens afwezigheid;
 aanvullende taken in overleg met de provincieverantwoordelijke.
7.2.4. Provincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis
Profiel
Een provincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis is minimaal 18 en maximaal 35 jaar. De functie
neemt automatisch een einde op 31 december van het jaar waarin de provincieverantwoordelijke
Jeugd Rode Kruis 35 jaar wordt.
Een provincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis begint ofwel verplicht binnen het jaar na
aanstelling aan de verantwoordelijkenopleiding (VOPL en VOPL de luxe) of heeft deze al gevolgd,
ofwel is hij in het bezit van het attest „Hoofdanimator in het jeugdwerk‟, uitgereikt door de
Vlaamse overheid. Hij heeft een instapsessie gevolgd. Het volgen van de opleiding tot jeugdmonitor
en/of instructeursopleiding is een meerwaarde.
Taken
Een provincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis heeft volgende taken:
 ondersteunen en begeleiden van de provincie (zowel algemeen als specifiek per discipline)
in het betrekken van kinderen en jongeren bij de Rode Kruiswerking;
 coördineren van alle projecten en activiteiten die specifiek voor kinderen en jongeren
worden georganiseerd en het nemen van aanvullende initiatieven;
 onderhouden van contacten met alle jonge Rode Kruisvrijwilligers op provinciaal niveau en
optreden als spreekbuis;
 het ondersteunen van de lokale jeugdkernen;
 onderhouden van contacten met andere organisaties met het oog op een optimale
verspreiding en een optimaal gebruik van de Rode Kruisprogramma‟s in jeugdwerkorganisaties en organisaties waar kinderen en jongeren de voornaamste doelgroep vormen;
 nauw contact onderhouden met de provincievoorzitter, de adviescommissievoorzitter en de
manager Jeugd Rode Kruis;
 opvolgen van diverse vergaderingen (bijvoorbeeld Provinciecomité, Regiocomité, Provinciale
Jeugdraad, Interprovinciaal Werkoverleg en Adviescommissie);
 leiden, motiveren en rekruteren van het provinciaal team Jeugd Rode Kruis;
 deelname aan nationale activiteiten en werkgroepen.
7.2.5. Andere functies
De functies „initiator‟ en „jeugdmonitor‟ kunnen ook provinciaal worden opgenomen.
7.2.5.1.
Initiator
Profiel
Een initiator wordt minstens 16 jaar in het jaar waarin hij zijn engagement als vrijwilliger start. Er
geldt geen maximumleeftijd.
Een initiator is in het bezit van een geldig brevet Helper of heeft een
bekwaamheid bij Hulpdienst (Interventie, Verzorging, DGH, Ambulancier,
Urgentieverpleegkundige, Spoedverpleegkundige, Arts, Urgentiearts), heeft zich
als initiator en heeft de instapsessie gevolgd. Een initiator volgt bij voorkeur
initiatoren.
geldige sanitaire
Verpleegkundige,
laten registreren
de Initiatie voor
Taken
Een initiator heeft volgende taken:
 begeleiden van eerstehulpinitiaties voor kinderen en jongeren tot 16 jaar;
 aanvullende taken in overleg met de provincieverantwoordelijke.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
23
Vademecum Jeugd Rode Kruis
7.2.5.2.
Jeugdmonitor
Profiel
Een jeugdmonitor wordt minstens 16 jaar in het jaar waarin hij zijn engagement als vrijwilliger
start. Hier geldt geen maximumleeftijd.
Een jeugdmonitor is in het bezit van een geldig brevet Jeugdmonitor en heeft de instapsessie
gevolgd. Om dat brevet te behalen, heeft hij een opleiding tot jeugdmonitor gevolgd. Dat kan zijn:
de Module 5: Vakdidactiek jeugdmonitor of de Omscholingstweedaagse tot jeugdmonitor. Hij houdt
zijn brevet geldig door alle verplichte bijscholingen te volgen.
Taken
Een jeugdmonitor heeft volgende taken:
 aanleren van eerste hulp aan kinderen, jongeren en jeugdleiders
eerstehulppakketten van Jeugd Rode Kruis;
 aanvullende taken in overleg met de provincieverantwoordelijke.
volgens
de
Uitzondering
Een leerkracht die de opleiding tot jeugdmonitor volgt, behaalt de kwalificatie Jeugdmonitor
Onderwijs. Hij kan daarna zelf de lessen Helpertje en Junior Helper geven op haar school, en kan
de betreffende praktijktesten daar afnemen. Deze leerkracht voert echter geen vrijwilligersfunctie
uit binnen Rode Kruis-Vlaanderen, en wordt aldus niet in de functie jeugdmonitor geregistreerd. Hij
kan de kwalificatie Jeugdmonitor Onderwijs dus enkel gebruiken in een onderwijscontext.
Als hij echter wel verbonden wordt aan een provincie, wordt hij een actieve vrijwilliger voor
Jeugd Rode Kruis en wordt hem wel de functie „jeugdmonitor‟ toegekend. Hij kan ook lokaal of op
gemeenschapsniveau actief worden als vrijwilliger.
7.3. Gemeenschap
7.3.1. Nationaal medewerker Jeugd Rode Kruis
Profiel
Een nationaal medewerker Jeugd Rode Kruis wordt minstens 16 jaar in het jaar waarin hij zijn
engagement als vrijwilliger start.
Een nationaal medewerker Jeugd Rode Kruis heeft de instapsessie gevolgd. Afhankelijk van de taak
en opdracht kunnen bijkomende voorwaarden worden opgelegd.
Taken
Een nationaal medewerker Jeugd Rode Kruis heeft volgende taken:
 bijstaan van het Jeugd Rode Kruissecretariaat in de voorbereiding en uitvoering van de
diverse initiatieven en/of projecten;
 aanvullende taken in overleg met de voorzitter of de manager Jeugd Rode Kruis.
7.3.2. Kadervormingsbegeleider
Profiel
Een kadervormingsbegeleider is minimaal 18 jaar. Er geldt geen maximumleeftijd.
Een kadervormingsbegeleider voldoet aan minimum één van onderstaande criteria:
 heeft de instructeursopleiding gevolgd en heeft met succes de stage afgelegd;
 is in het bezit van het attest „Instructeur in het jeugdwerk‟, uitgereikt door de Vlaamse
overheid;
 is in het bezit van een pedagogisch bekwaamheidsbewijs (bijvoorbeeld na het volgen van
een specifieke lerarenopleiding), of een diploma van sociaal-cultureel werk.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
24
Vademecum Jeugd Rode Kruis
Taken
Een kadervormingsbegeleider heeft volgende taak:
 begeleiden van opleidingen en vormingsinitiatieven van Jeugd Rode Kruis;
 ontwikkeling van vormingsprogramma‟s en realiseren van projecten met het oog op
kadervorming;
 begeleiden van vrijwilligers die een stage vervullen tot „Animator, Hoofdanimator of
Instructeur in het jeugdwerk‟.
7.3.3. Jeugdmonitorbegeleider
Profiel
Een jeugdmonitorbegeleider is minimaal 18 jaar. Er geldt geen maximumleeftijd.
Een jeugdmonitorbegeleider heeft een geldig brevet Jeugdmonitor, gecombineerd met de functie
kadervormingsbegeleider.
Taken
Een jeugdmonitorbegeleider heeft volgende taken:
 begeleiden van de verschillende modules binnen de opleiding tot jeugdmonitor;
 begeleiden van de omscholingsopleidingen;
 begeleiden en evalueren van (kandidaat-)jeugdmonitoren;
 begeleiden van specifieke opleidingen en vormingsinitiatieven van Jeugd Rode Kruis.
7.3.4. Voorzitter Adviescommissie
Profiel
De voorzitter van de Adviescommissie is minimaal 18 jaar en maximaal 35 jaar oud.
Taken
De voorzitter van de Adviescommissie heeft volgende taken:
 voorzitten van de vergaderingen van de Adviescommissie;
 coördineren van de werkgroepen opgericht in de schoot van de Adviescommissie;
 vertegenwoordigen van Jeugd Rode Kruis in de Gemeenschapsraad;
 samenwerken met de andere Adviescommissievoorzitters;
 formuleren van adviezen aan het Directiecomité of de Gemeenschapsraad;
 initiatief nemen bij de aanstelling van de provincieverantwoordelijken Jeugd Rode Kruis in
samenspraak met de provincievoorzitter;
 aanwezigheid op het Interprovinciaal Werkoverleg
 aanwezigheid op provinciale activiteiten, afdelingsactiviteiten, Rode Kruisfeest …;
 deelnemen aan internationale ontmoetingen.
7.3.5. Andere functies
De functies „initiator‟ en „jeugdmonitor‟ kunnen ook nationaal worden opgenomen.
7.3.5.1.
Initiator
Profiel
Een initiator wordt minstens 16 jaar in het jaar waarin hij zijn engagement als vrijwilliger start. Er
geldt geen maximumleeftijd.
Een initiator is in het bezit van een geldig brevet Helper of heeft een
bekwaamheid bij Hulpdienst (Interventie, Verzorging, DGH, Ambulancier,
Urgentieverpleegkundige, Spoedverpleegkundige, Arts, Urgentiearts), heeft zich
als initiator en heeft de instapsessie gevolgd. Een initiator volgt bij voorkeur
initiatoren.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
geldige sanitaire
Verpleegkundige,
laten registreren
de Initiatie voor
25
Vademecum Jeugd Rode Kruis
Taken
Een initiator heeft volgende taken:
 begeleiden van eerstehulpinitiaties voor kinderen en jongeren tot 16 jaar;
 aanvullende taken in overleg met de voorzitter van de Adviescommissie.
7.3.5.2.
Jeugdmonitor
Profiel
Een jeugdmonitor wordt minstens 16 jaar in het jaar waarin hij zijn engagement als vrijwilliger
start. Hier geldt geen maximumleeftijd.
Een jeugdmonitor is in het bezit van een geldig brevet Jeugdmonitor en heeft de instapsessie
gevolgd. Om dat brevet te behalen, heeft hij een opleiding tot jeugdmonitor gevolgd. Dat kan zijn:
de Module 5: Vakdidactiek jeugdmonitor of de Omscholingstweedaagse tot jeugdmonitor. Hij houdt
zijn brevet geldig door alle verplichte bijscholingen te volgen.
Taken
Een jeugdmonitor heeft volgende taken:
 aanleren van eerste hulp aan kinderen, jongeren en jeugdleiders
eerstehulppakketten van Jeugd Rode Kruis;
 aanvullende taken in overleg met de voorzitter van de Adviescommissie.
volgens
de
Uitzondering
Een leerkracht die de opleiding tot jeugdmonitor volgt, behaalt de kwalificatie Jeugdmonitor
Onderwijs. Hij kan daarna zelf de lessen Helpertje en Junior Helper geven op zijn school, en kan de
betreffende praktijktesten daar afnemen. Deze leerkracht voert echter geen vrijwilligersfunctie uit
binnen Rode Kruis-Vlaanderen, en wordt aldus niet in de functie jeugdmonitor geregistreerd. Hij
kan de kwalificatie Jeugdmonitor Onderwijs dus enkel gebruiken in een onderwijscontext.
Als hij echter wel verbonden wordt aan de organisatie, wordt hij een actieve vrijwilliger voor
Jeugd Rode Kruis en wordt hem wel de functie „jeugdmonitor‟ toegekend. Hij kan ook lokaal of
provinciaal actief worden als vrijwilliger.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
26
Vademecum Jeugd Rode Kruis
8. AANSTELLINGEN EN BENOEMINGEN
8.1. Officiële functies
De officiële functies binnen de disciplines zijn de afdelings- en provincieverantwoordelijken en hun
adjuncten.
De afdelingsverantwoordelijke en zijn adjunct(en) worden aangesteld door de afdelingsvoorzitter op
basis van artikels 19 en 110 van het Handvest.
De provincieverantwoordelijke en zijn adjunct(en) worden aangesteld door de Provincieraad op
basis van artikel 116 van het Handvest.
Het Provincieraad stelt op advies van de provincieverantwoordelijke ook de leden van de provinciale
teams aan, hoewel het geen officiële functies zijn, dit op basis van artikel 116 van het Handvest.
Op provinciaal en lokaal niveau moet elke invulling van een functie binnen Jeugd Rode Kruis erkend
worden door de Raad van Bestuur van Jeugd Rode Kruis vzw, op basis van artikel 124 van het
Handvest.
8.2. Overige functies
Elke vrijwilliger die een functie binnen Jeugd Rode Kruis opneemt is automatisch lid van
Jeugd Rode Kruis vzw. Elk lid handelt volgens de missie en visie en onderschrijft de waarden van
Jeugd Rode Kruis.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
27
Vademecum Jeugd Rode Kruis
9. OPLEIDINGEN EN BIJSCHOLINGEN
9.1. Interne opleidingen voor vrijwilligers
Inschrijven
Inschrijven voor een opleiding van Jeugd Rode Kruis kan via de inschrijfstrook die te downloaden is
op www.jeugdrodekruis.be, of kan via ACT-web (www.act.rodekruis.be).
Alle inschrijvingsmodaliteiten alsook de geldende annulatievoorwaarden zijn te raadplegen op de
inschrijfstrook en op ACT-web.
Een vrijwilliger kan deelnemen als particulier. In dat geval betaalt hij zelf zijn deelname aan de
opleiding. Neemt een vrijwilliger deel als vrijwilliger van een afdeling of provincie, dan moet zijn
inschrijving goedgekeurd worden door de voorzitter van de entiteit waar de deelnemende
vrijwilliger deel van uitmaakt (met name de afdelings- of provincievoorzitter).
Een inschrijving goedkeuren kan door een handtekening te plaatsen op de inschrijfstrook, via een
mail van de voorzitter naar [email protected] of via de takenlijst in ACT-win.
Deelnameprijs
Er is een kost verbonden om deel te nemen aan een opleiding die door Jeugd Rode Kruis vzw wordt
georganiseerd. De deelnameprijs voor het volgen van een opleiding is te vinden op de uitnodiging,
op ACT-web en is vastgelegd in de prijzenbijlage bij dit Vademecum.
Bewijs van aanwezigheid
Iedere deelnemer krijgt na de cursus samen met de factuur een bewijs van aanwezigheid. Dat
bewijs kan ook worden gedownload via ACT-web. Met dit attest kunnen vrijwilligers in de meeste
gemeenten een (gedeeltelijke) terugbetaling van het inschrijvingsgeld krijgen (via de gemeentelijke
subsidiëring van kadervorming in het jeugdwerk).
Attesten en brevetten
Het volgen van specifieke opleidingen en het succesvol doorlopen van een stage kunnen leiden tot
een attest, erkend door de Vlaamse overheid. Andere opleidingen, al dan niet gevolgd door een
stage, leiden tot een (Jeugd) Rode Kruisbrevet.
Attesten, brevetten en stages worden per opleiding vermeld. Om een attest of brevet te kunnen
ontvangen, dient telkens het hele traject gevolgd te worden, tenzij expliciet vermeld (bijvoorbeeld
vrijstellingen). Het Jeugd Rode Kruissecretariaat bezorgt na een evaluatiemoment het attest of het
brevet aan de cursist.
Elders verworven competenties
Vrijwilligers die een jeugdwerkattest behaalden dat erkend is door de Vlaamse overheid („Animator,
Hoofdanimator, Instructeur of Hoofdinstructeur in het jeugdwerk‟) genieten voor bepaalde
trajecten een vrijstelling. Vrijstellingen worden per opleiding vermeld.
Vrijwilligers die beschikken over een pedagogisch bekwaamheidsbewijs of een brevet Lesgever
Eerstehulpverlening
bij Vorming of Instructeur
Hulpdienst,
kunnen een verkorte
jeugdmonitoropleiding volgen (zie Omscholingstweedaagse tot jeugdmonitor).
9.1.1. Instapsessie
Toelatingsvoorwaarden
Om aan de instapsessie deel te nemen, moet een deelnemer minimum 16 jaar worden in het
kalenderjaar waarin de opleiding start.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
28
Vademecum Jeugd Rode Kruis
Duur
De instapsessie duurt drie uur.
Locatie en frequentie
Deze opleiding maakt deel uit van de opleiding Startkabels. Vrijwilligers die de opleiding Startkabels
volgen, hoeven dus geen bijkomende instapsessie meer te volgen. Daarnaast wordt de instapsessie
ook op geregelde tijdstippen door lokale afdelingen of door de provinciale zetels georganiseerd.
Deelnemers
De instapsessie is een verplicht te volgen opleiding voor alle vrijwilligers binnen Rode KruisVlaanderen.
Doelstellingen
De doelstellingen van de instapsessie zijn:
 Nieuwe of potentiële vrijwilligers voelen zich welkom binnen Rode Kruis-Vlaanderen. Ze
krijgen een idee van de werking van Rode Kruis-Vlaanderen (soort organisatie,
actieterreinen, geschiedenis).
 Ze worden vertrouwd gemaakt met de fundamentele beginselen van de Rode Kruis- en de
Rode Halve Maanbeweging.
 Ze kunnen Rode Kruis-Vlaanderen plaatsen binnen de grote Rode Kruisfamilie.
 Ze scharen zich achter de rechten en plichten van de Rode Kruisvrijwilliger.
Begeleiders
De instapsessie wordt begeleid door instapanimatoren.
9.1.2. Startkabels
Toelatingsvoorwaarden
Om aan de opleiding Startkabels deel te nemen, moet een deelnemer minimum 16 jaar worden in
het kalenderjaar waarin de opleiding start.
Duur
De opleiding Startkabels duurt 17 uur (één weekend, met overnachtingen).
Locatie en frequentie
De opleiding Startkabels wordt minimum driemaal per jaar georganiseerd. Daarbij wordt aandacht
besteed aan een spreiding ervan over de verschillende provincies.
Deelnemers
Voor jeugdleiders is de opleiding verplicht indien zij niet beschikken over een attest „Animator in
het jeugdwerk‟, uitgereikt door de Vlaamse overheid. Startkabels is in dat geval verplicht te volgen
binnen het jaar nadat men de functie jeugdleider opneemt. Als een vrijwilliger wel over dat attest
beschikt, wordt hij vrijgesteld van de opleiding Startkabels.
Doelstellingen
De doelstellingen van de opleiding Startkabels zijn:
De deelnemers:
 weten dat Jeugd Rode Kruis regelmatig activiteiten organiseert over de verschillende
actieterreinen van het Rode Kruis en zijn bereid dit in de praktijk te brengen;
 noemen de vijf actieterreinen op en vermelden bij elk actieterrein minstens één concreet
voorbeeld;
 vormen een bestaand spel of activiteit om tot een spel of activiteit over een actieterrein
van het Rode Kruis;
 weten wat het jaarthema is en kennen de jaarthemaproducten;
 zijn zich bewust van hun verantwoordelijkheid als begeleider en handelen in het belang van
het kind en de groep. Ze kunnen opnoemen welke andere opleidingen bij Jeugd Rode Kruis
kunnen worden gevolgd.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
29
Vademecum Jeugd Rode Kruis
Begeleiders
De opleiding Startkabels wordt begeleid door kadervormingsbegeleiders.
Opmerkingen
De opleiding Startkabels is het eerste deel van de opleiding tot „Animator in het jeugdwerk‟ en is
erkend door de Vlaamse overheid. Wie nadien ook de vervolgopleiding Spellewaerde volgt en
succesvol 60 uur stage doorloopt, kan het attest „Animator in het jeugdwerk‟ behalen.
9.1.3. Spellewaerde
Toelatingsvoorwaarden
Om aan Spellewaerde deel te nemen, moet een deelnemer de opleiding Startkabels of BaseKamp XL
(het Startweekend van de Rode Kruisvakanties) gevolgd hebben.
Duur
De opleiding Spellewaerde duurt 44 uur (vijf dagen, met overnachtingen).
Locatie en frequentie
De opleiding Spellewaerde wordt tweemaal per jaar georganiseerd in Vlaanderen.
Deelnemers
De opleiding Spellewaerde is bedoeld voor jeugdleiders die de opleiding Startkabels al volgden en
voor vrijwilligers van Rode Kruisvakanties die BaseKamp XL volgden. Spellewaerde is een aanrader
voor iedereen die activiteiten organiseert voor kinderen en jongeren, binnen Jeugd Rode Kruis en
Rode Kruis-Vlaanderen.
Doelstellingen
De doelstellingen van de opleiding Spellewaerde zijn:
De deelnemers:
 werken zelfstandig een activiteit over één van de actieterreinen uit;
 organiseren op een veilige manier activiteiten;
 maken kennis met nieuwe creatieve werkvormen;
 zijn vertrouwd met de basisregels van eerste hulp;
 verzorgen de inkleding van een activiteit;
 stemmen de aard van de activiteiten af op de doelgroep;
 organiseren en begeleiden een activiteit voor één van de doelgroepen waar Rode KruisVlaanderen zich voor inzet.
Begeleiders
De opleiding Spellewaerde wordt begeleid door kadervormingsbegeleiders.
Opmerkingen
Na het succesvol doorlopen van een stage van minimaal 60 uur ontvangen de deelnemers het attest
„Animator in het jeugdwerk‟, uitgereikt door de Vlaamse overheid. Het behalen van dit attest is
geen verplichting, maar wordt natuurlijk wel aangeraden.
9.1.4. Verantwoordelijkenopleiding (VOPL en VOPL de luxe)
Toelatingsvoorwaarden
Om aan VOPL en VOPL de luxe deel te nemen, moet een deelnemer:
 een instapsessie gevolgd hebben (of Startkabels gevolgd hebben, waarin de instapsessie is
vervat);
 minimum 17 jaar zijn bij aanvang van de cursus;
 in het bezit zijn van een attest „Animator in het jeugdwerk‟, uitgereikt door de Vlaamse
overheid, of minstens 100 uur ervaring hebben in het jeugdwerk sinds de deelnemer 16 jaar
werd.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
30
Vademecum Jeugd Rode Kruis
Duur
De verantwoordelijkenopleiding duurt 34 uur (twee weekends): één weekend VOPL (17 uur, met
overnachtingen), gevolgd door één weekend VOPL de luxe (17 uur, met overnachtingen).
Locatie en frequentie
De verantwoordelijkenopleiding wordt tweemaal per jaar georganiseerd (zowel VOPL als VOPL de
luxe). Daarbij wordt aandacht besteed aan een spreiding ervan over de verschillende provincies.
Deelnemers
De verantwoordelijkenopleiding is bedoeld voor:
 (adjunct-)afdelingsverantwoordelijken Jeugd Rode Kruis, zowel van een light-, plus-, als full
optionkern;
 (adjunct-)provincieverantwoordelijken Jeugd Rode Kruis.
Voor bovenstaande vrijwilligers is de opleiding verplicht indien zij niet beschikken over een attest
„Hoofdanimator
in
het
jeugdwerk‟,
uitgereikt
door
de
Vlaamse
overheid.
De
verantwoordelijkenopleiding is in dat geval verplicht te volgen binnen het jaar nadat men één van
deze functies opneemt. Als een vrijwilliger wel over dat attest beschikt, wordt hij vrijgesteld van
de verantwoordelijkenopleiding.
Doelstellingen
De doelstellingen van de verantwoordelijkenopleiding zijn:
 De taken van een (adjunct-)verantwoordelijke Jeugd Rode Kruis kennen.
 Een idee hebben van wat er in het Handvest van Rode Kruis-Vlaanderen en in het
Vademecum van Jeugd Rode Kruis staat en daarin de nodige informatie kunnen opzoeken.
 Leiding geven aan een groep jeugdleiders.
 Jeugdleiders kunnen rekruteren en motiveren.
 In staat zijn om vergaderingen te leiden.
 Een jaarplanning en een begroting opstellen.
 Projecten en activiteiten evalueren.
 Weten welke administratie een jeugdkern moet voeren, in grote lijnen wie en wat er
allemaal verzekerd is, waar hierover meer informatie kan gevonden worden en wat moet
gebeuren om van de verzekering gebruik te maken.
 Weten hoe een jeugdraad werkt en het belang ervan voor Jeugd Rode Kruis onderkennen.
Begeleiders
De verantwoordelijkenopleiding wordt begeleid door kadervormingsbegeleiders.
Opmerkingen
De verantwoordelijkenopleiding is erkend als opleiding tot „Hoofdanimator in het jeugdwerk‟ door
de Vlaamse overheid. Na het volgen van de opleidingen VOPL en VOPL de luxe en het succesvol
doorlopen van minimum 30 uur stage kan een deelnemer het attest Hoofdanimator in het jeugdwerk
behalen. Hij kan al beginnen aan de stage na het volgen van de opleiding VOPL.
9.1.5. Themagerichte opleidingen
Toelatingsvoorwaarden
Om aan een themagerichte opleiding deel te nemen, moet een deelnemer minimum 16 jaar worden
in het kalenderjaar waarin de opleiding start. Tevens moet hij een instapsessie gevolgd hebben.
Aanvullende toelatingsvoorwaarden zijn mogelijk, afhankelijk van het thema van de opleiding.
Duur
De duur van een themagerichte opleiding is afhankelijk van het thema.
Locatie en frequentie
De locatie en de frequentie van een themagerichte opleiding worden steeds in functie van de
vormingsbehoeften gepland.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
31
Vademecum Jeugd Rode Kruis
Deelnemers
Een themagerichte opleiding is bedoeld voor geïnteresseerde (nieuwe) Jeugd Rode Kruisvrijwilligers.
Doelstellingen
De doelstellingen van de themagerichte opleidingen worden bij de voorbereiding ervan bepaald.
Begeleiders
Deze opleiding wordt begeleid door kadervormingsbegeleiders en/of externe experts.
9.1.6. Opleiding tot jeugdmonitor
9.1.6.1.
Gemeenschappelijk voorbereidingstraject
Binnen Rode Kruis-Vlaanderen worden er zowel bij Vorming, Hulpdienst als Jeugd Rode Kruis
eerstehulplesgevers opgeleid. De gemeenschappelijke lesgeversopleiding bestaat uit vijf modules.
De eerste vier modules zijn gemeenschappelijk voor alle kandidaat-lesgevers. In de vijfde module
kiest de kandidaat-lesgever voor een specifieke richting: jeugdmonitor, instructeur Hulpdienst of
lesgever eerstehulpverlening.
Toelatingsvoorwaarden
De toelatingsvoorwaarden om aan de lesgeversopleiding te kunnen starten, zijn:
 minimum 16 jaar zijn;
 vrijwilliger zijn bij Rode Kruis-Vlaanderen;
 beschikken over een geldig brevet Helper of sanitaire bekwaamheid (Interventie,
Verzorging, ZWH (ziekenwagenhelper), DGH (dringende geneeskundige hulpverlening),
verpleegkundige, spoedverpleegkundige, arts, urgentiearts). Ook vroedkundigen, kinesisten
en bachelors in de geneeskunde kunnen aan het traject starten zonder geldig brevet Helper.
Duur en opbouw
De opleiding tot lesgever ziet er uit als volgt:
Vier gemeenschappelijke modules
 Module 1: Voorbereidingsdagen (1,5 dagen)
 Module 2: LEGO-examen (0,5 dag)
 Module 3: Krijtlijnen voor lesgevers in spé (2 dagen)
 Module 4: Krijtlijnen+ (1 dag)
Eén specifieke module: Lesgever eerstehulpverlening, Instructeur Hulpdienst of Jeugdmonitor
 Module 5: Vakdidactiek Lesgever eerstehulpverlening (4 + 1 dagen)
OF
 Module 5: Vakdidactiek Instructeur Hulpdienst (4 + 1 dagen)
OF
 Module 5: Vakdidactiek jeugdmonitor (4 + 1 dagen)
Over de modules 1, 2, 3 en 4 vind je alle informatie in het gemeenschappelijke Vademecum
Lesgeversopleidingen: toelatingsvoorwaarden, opbouw van de opleiding, vrijstellingsmogelijkheden.
In dit Vademecum Jeugd Rode Kruis vind je alle informatie over Module 5: Vakdidactiek
jeugdmonitor.
9.1.6.2.
Module 5: Vakdidactiek jeugdmonitor
Toelatingsvoorwaarden
De kandidaat-jeugdmonitor voldoet aan de volgende voorwaarden voor de start van de opleiding:
 minder dan 2 jaar geleden Module 1: Voorbereidingsdagen gevolgd hebben, of hiervan zijn
vrijgesteld;
 minder dan 2 jaar geleden geslaagd zijn voor Module 2: LEGO-examen;
 minder dan 2 jaar geleden de opleiding Module 3: Krijtlijnen voor lesgevers in spé gevolgd
hebben, of hiervan zijn vrijgesteld;
Jeugd Rode Kruis
december 2014
32
Vademecum Jeugd Rode Kruis

minder dan 2 jaar geleden de opleiding Module 4: Krijtlijnen+ hebben gevolgd.
Een vrijstelling voor Module 5 is niet mogelijk. Een verkorte opleiding kan wel in de vorm van de
omscholingstweedaagse. Voor vrijstellingen over de andere modules: zie het Vademecum
Lesgeversopleidingen.
Duur
Module 5: Vakdidactiek jeugdmonitor duurt vier dagen, gevolgd door één examendag. De opleiding
wordt georganiseerd in verschillende vormen (weekendvorm, weekvorm, al dan niet met
overnachtingen).
Locatie en frequentie
Module 5: Vakdidactiek jeugdmonitor wordt tweemaal per jaar georganiseerd. Daarbij wordt
aandacht besteed aan een spreiding ervan over de verschillende provincies.
Deelnemers
De opleiding tot jeugdmonitor is verplicht om eerstehulpcursussen Helpertje en Junior Helper aan
kinderen en jongeren te mogen geven, en om de eerstehulpinitiaties Up 2 aid en Eerste hulp voor
jeugdleiders te mogen geven. Een jeugdmonitor mag daarnaast ook de eerstehulpinitiaties
Hupperdehulp, Hiep hiep help, Ai ai amai, Ket(c)hulp en ResQ geven. Hij kan ook worden ingezet in
het kader van de lessen Hartveilig.
Doelstellingen
De doelstellingen van de opleiding Module 5: Vakdidactiek jeugdmonitor zijn:
De deelnemers:
 geven op aangepaste wijze eerstehulpopleidingen aan kinderen en jongeren;
 gebruiken meerdere creatieve werkvormen;
 kennen het bestaande didactische materiaal voor eerstehulpopleidingen voor kinderen en
jongeren, en maken zelf nieuw materiaal aan om het thema eerste hulp naar kinderen en
jongeren toe over te brengen;
 maken zelf nieuwe lessen op basis van bestaande Jeugd Rode Kruisinhoud en
Jeugd Rode Kruislesdoelstellingen;
 kunnen per leeftijdscategorie twee aandachtspunten voor het lesgeven opsommen;
 kunnen goede concrete doelstellingen formuleren;
 kunnen in eigen woorden duiden dat hun keuze van didactische werkvormen wordt bepaald
door de beginsituatie van de cursisten, henzelf en hun omgeving en de geformuleerde
concrete doelstellingen;
 kunnen minstens vijf onderdelen van het didactisch model (inclusief didactische principes)
opsommen, die beïnvloed worden door het feit dat ze aan kinderen en jongeren lesgeven.
Voor elk van deze vijf onderdelen kunnen ze een concreet voorbeeld uitwerken;
 kunnen eerste hulp vertalen in praktijkoefeningen voor verschillende doelgroepen van
kinderen en jongeren;
 ontwikkelen een duidelijke visie op een goeie les;
 zijn zich ervan bewust dat een goede les doordrenkt is van de didactische principes;
 zijn zich bewust van het feit dat tijd bijzonder moeilijk in te schatten is;
 kunnen bij een concrete casus een gepaste interventie aanduiden om de orde in de groep of
klas te herstellen.
Examenmodaliteiten
De opleiding Module 5: Vakdidactiek jeugdmonitor wordt afgesloten met een examen. Dit bestaat
uit het schriftelijk voorbereiden van een twee uur durende les en het geven van een examenles van
een half uur. Het onderwerp en de werkvorm worden door de begeleiders bepaald in samenspraak
met de cursist. Slagen voor het examen is een voorwaarde om het brevet Jeugdmonitor te krijgen.
Deelnemers aan de opleiding kunnen slagen, niet slagen of niet slagen met uitstel. Niet slagen met
uitstel houdt een opgelegde stage in, waarna men opnieuw examen moet afleggen. De formaliteiten
voor de stage worden aan de individuele cursist meegedeeld.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
33
Vademecum Jeugd Rode Kruis
Begeleiders
Module 5: Vakdidactiek jeugdmonitor wordt begeleid en beoordeeld door jeugdmonitorbegeleiders.
Opmerkingen
Het voorbereidingstraject wordt discipline- en provincieoverschrijdend georganiseerd. Module 5:
Vakdidactiek jeugdmonitor wordt nationaal door Jeugd Rode Kruis georganiseerd.
Aan de cursus is een brevet „Jeugdmonitor‟ verbonden. Bij de introductie van nieuwe
eerstehulprichtlijnen of bij andere belangrijke wijzigingen worden jeugdmonitoren uitgenodigd op
een verplichte bijscholing. Elke jeugdmonitor dient zich dan binnen een vastgelegde termijn bij te
scholen, zoniet wordt zijn functie als jeugdmonitor beëindigd en vervalt het brevet.
9.1.6.3.
Bijscholing jeugdmonitor
Toelatingsvoorwaarde
Om aan een bijscholing te mogen deelnemen, moet de deelnemer in het in bezit zijn van een geldig
brevet „Jeugdmonitor‟.
Duur
De duur van de bijscholing jeugdmonitor wordt bepaald in functie van de doelstellingen.
Locatie en frequentie
Er worden in de volgende gevallen voldoende bijscholingen georganiseerd: wijzigingen van
Rode Kruistechnieken, belangrijke wijzigingen van eerstehulprichtlijnen, grondige wijzigingen van
eerstehulppakketten en –programma‟s …
Doelstellingen
De doelstellingen worden per bijscholing bepaald.
Begeleiders
Deze bijscholingen worden door jeugdmonitorbegeleiders en/of experts gegeven.
Opmerkingen
Een jeugdmonitor kiest zelf of hij een bijscholing al dan niet volgt. Enkel de verplichte
bijscholingen zijn noodzakelijk voor de geldigheid van het brevet jeugdmonitor.
9.1.6.4.
Omscholingstweedaagse tot jeugdmonitor
Toelatingsvoorwaarden
De kandidaat-jeugdmonitor voldoet aan de volgende voorwaarden:
 minder dan 2 jaar geleden geslaagd zijn voor Module 2: LEGO-examen, Module 4:
Krijtlijnen+ gevolgd hebben en in het bezit zijn van een bewijs van pedagogische
bekwaamheid;
OF
 beschikken over een geldige kwalificatie lesgever eerstehulpverlening bij Vorming of
instructeur bij Hulpdienst.
Duur
De Omscholingstweedaagse tot jeugdmonitor duurt twee dagen: één lesdag en één examendag.
Locatie en frequentie
De Omscholingstweedaagse tot jeugdmonitor wordt tweemaal per jaar georganiseerd. Daarbij wordt
aandacht besteed aan een spreiding ervan over de verschillende provincies.
Deelnemers
De opleiding tot jeugdmonitor is verplicht om eerstehulpcursussen Helpertje en Junior Helper aan
kinderen en jongeren te mogen geven, en om de eerstehulpinitiaties Up 2 aid en Eerste hulp voor
jeugdleiders te mogen geven. Een jeugdmonitor mag daarnaast ook de eerstehulpinitiaties
Hupperdehulp, Hiep hiep help, Ai ai amai, Ket(c)hulp en ResQ geven. Hij kan ook worden ingezet in
het kader van de lessen Hartveilig.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
34
Vademecum Jeugd Rode Kruis
Begeleiders
De Omscholingstweedaagse tot jeugdmonitor wordt gegeven door jeugdmonitorbegeleiders.
Doelstellingen
De doelstellingen van de opleiding Omscholingstweedaagse tot jeugdmonitor zijn:
De deelnemers:
 geven op aangepaste wijze eerstehulpopleidingen aan kinderen en jongeren;
 gebruiken meerdere creatieve werkvormen;
 kennen het bestaande didactische materiaal voor eerstehulpopleidingen voor kinderen en
jongeren, en maken zelf nieuw materiaal aan om het thema eerste hulp naar kinderen en
jongeren toe over te brengen;
 maken zelf nieuwe lessen op basis van bestaande Jeugd Rode Kruisinhoud en
Jeugd Rode Kruislesdoelstellingen;
 kunnen per leeftijdscategorie twee aandachtspunten voor het lesgeven opsommen;
 kunnen goede concrete doelstellingen formuleren;
 kunnen minstens vijf onderdelen van het didactisch model (inclusief didactische principes)
opsommen, die beïnvloed worden door het feit dat ze aan kinderen en jongeren lesgeven.
Voor elk van deze vijf onderdelen kunnen ze een concreet voorbeeld uitwerken;
 kunnen eerste hulp vertalen in praktijkoefeningen voor verschillende doelgroepen van
kinderen en jongeren.
Examenmodaliteiten
De opleiding Omscholingstweedaagse tot jeugdmonitor wordt afgesloten met een examen. Dit
bestaat uit het schriftelijk voorbereiden van een twee uur durende les en het geven van een
examenles van een half uur. Het onderwerp en de werkvorm worden door de begeleiders bepaald in
samenspraak met de cursist. Slagen voor het examen is een voorwaarde om het brevet
Jeugdmonitor te krijgen. Deelnemers aan de opleiding kunnen slagen, niet slagen of niet slagen met
uitstel. Niet slagen met uitstel houdt een opgelegde stage in, waarna men opnieuw examen moet
afleggen. De stagemodaliteiten worden aan de individuele deelnemer meegedeeld (zie ook
ondersteuning lokale kernen).
Begeleiders
De opleiding Omscholingstweedaagse tot jeugdmonitor wordt begeleid en beoordeeld door
jeugdmonitorbegeleiders.
Opmerkingen
Het voorbereidingstraject wordt discipline- en provincieoverschrijdend georganiseerd. De
Omscholingstweedaagse tot jeugdmonitor wordt nationaal door Jeugd Rode Kruis georganiseerd.
Aan de cursus is een brevet „Jeugdmonitor‟ verbonden. Bij de introductie van nieuwe
eerstehulprichtlijnen of bij andere belangrijke wijzigingen worden jeugdmonitoren uitgenodigd op
een verplichte bijscholing. Elke jeugdmonitor dient zich dan binnen een vastgelegde termijn bij te
scholen, zoniet wordt zijn functie als jeugdmonitor beëindigd en vervalt het brevet.
9.1.7. Initiatie voor initiatoren
Toelatingsvoorwaarden
Om aan de Initiatie voor initiatoren deel te nemen, moet een deelnemer:
 een instapsessie gevolgd hebben (of Startkabels, waarin de instapsessie is vervat);
 minimum 16 jaar zijn;
 beschikken over een geldig brevet Helper of een geldige hogere sanitaire bekwaamheid (zie
initiator).
Duur
De Initiatie voor initiatoren duurt één dagdeel (drie uur).
Jeugd Rode Kruis
december 2014
35
Vademecum Jeugd Rode Kruis
Locatie en frequentie
De Initiatie voor initiatoren wordt minstens tweemaal per jaar georganiseerd. Daarbij wordt
aandacht besteed aan een spreiding ervan over de verschillende provincies.
Doelstellingen
De doelstellingen van de Initiatie voor initiatoren zijn:
De deelnemers:
 kennen de eerstehulpinitiaties van Jeugd Rode Kruis;
 zijn vertrouwd met creatieve werkvormen;
 geven op aangepaste wijze eerstehulpinitiaties aan kinderen en jongeren;
 kunnen een (kapstok voor een) eenvoudige les samenstellen op basis van de kant-en-klare
handleiding;
 bezitten een aantal basisdidactische vaardigheden;
 kunnen lesdoelstellingen opzoeken in de handleidingen.
Begeleiders
De Initiatie voor initiatoren wordt gegeven door jeugdmonitorbegeleiders,
kadervormingsbegeleiders die beschikken over een geldig brevet Helper.
en
door
Opmerkingen
Deze opleiding is niet verplicht om zich als initiator te kunnen registreren en functioneren, maar
wordt wel sterk aanbevolen om ingeleid te worden in de methodieken van eerstehulpinitiaties.
9.1.8. Instructeur in het jeugdwerk
Toelatingsvoorwaarden
Om aan de opleiding Instructeur in het jeugdwerk deel te nemen, moet een deelnemer voldoen aan
de volgende voorwaarden:
 een instapsessie gevolgd hebben;
 minimum 18 jaar zijn bij aanvang van de cursus;
 In het bezit zijn van een attest „Hoofdanimator in het jeugdwerk‟, of in het bezit zijn van
een attest „Animator in het jeugdwerk‟ en minstens 100 uur ervaring hebben in het
jeugdwerk, of minstens 200 uur leidinggevende ervaring hebben in het jeugdwerk vanaf de
17e verjaardag.
Duur
De opleiding Instructeur in het jeugdwerk duurt 47 uur (drie weekends, met overnachtingen).
Locatie en frequentie
De opleiding Instructeur in het jeugdwerk wordt eenmaal per twee jaar georganiseerd.
Examenmodaliteiten
De deelnemers worden beoordeeld door permanente evaluatie tijdens de drie weekends en op basis
van een eindopdracht. De beoordeling gebeurt door de begeleiders van de opleiding in samenspraak
met een stafmedewerker van Jeugd Rode Kruis.
Deelnemers aan de opleiding kunnen slagen, niet slagen of niet slagen met uitstel. Niet slagen met
uitstel houdt in dat de deelnemer wordt toegelaten tot de stage, maar met concrete werkpunten.
Na twee oefenmomenten begeleidt de deelnemer opnieuw een evaluatiesessie. De observatie en
evaluatie gebeurt door een stafmedewerker en minstens één van de begeleiders van de
instructeursopleiding. Als de deelnemer slaagt start het tweede deel van de stage. Dat is de stage
zoals die wordt voorzien voor elke instructeur in spé.
Begeleiders
De opleiding Instructeur
kadervormingsbegeleiders.
Jeugd Rode Kruis
in
het
jeugdwerk
wordt
december 2014
begeleid
en
beoordeeld
door
36
Vademecum Jeugd Rode Kruis
Opmerkingen
De opleiding „instructeur in het jeugdwerk‟ is erkend door de Vlaamse overheid. Na het volgen van
de drie opleidingsweekends en het succesvol doorlopen van minimum 60 uur stage kan een
deelnemer het attest instructeur in het jeugdwerk behalen.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
37
Vademecum Jeugd Rode Kruis
9.2. Externe opleidingen voor kinderen en jongeren
9.2.1. Algemeen
Jeugd Rode Kruis organiseert eerstehulpopleidingen voor kinderen en jongeren: het gaat zowel om
kortdurende
opleidingen
(eerstehulpinitiaties)
als
om
uitgebreide
opleidingen
(eerstehulpcursussen).
Jeugd Rode Kruis heeft hiervoor een uitgebreid gamma aan eerstehulppublicaties ter beschikking.
Het gaat voornamelijk om werk- en handboeken voor kinderen en jongeren. Er zijn ook diverse
handleidingen beschikbaar.
De kwaliteitscontrole van de eerstehulpcursussen en -initiaties voor kinderen en jongeren gebeurt
door de jeugdmonitorbegeleiders, op eigen initiatief of op vraag. Indien er een controle gedaan
wordt, zal deze steeds door twee jeugdmonitorbegeleiders gebeuren (al dan niet afzonderlijk). In
elk geval wordt elke bezochte les nadien met de betrokken jeugdmonitor besproken. Hierna vullen
de jeugdmonitorbegeleiders elk afzonderlijk een evaluatieformulier in dat aan de betrokken
jeugdmonitor wordt bezorgd. De provincieverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis en een
stafmedewerker ontvangen een kopie. Er volgt later een evaluatiegesprek tussen de
jeugdmonitorbegeleiders en de jeugdmonitor.
9.2.2. Eerstehulpinitiaties
In het aanbod zijn er diverse eerstehulpinitiaties. Dit zijn kortdurende eerstehulplessen voor
kinderen en jongeren. Er zijn zowel eerstehulpinitiaties voor het lager als voor het secundair
onderwijs. Voor elke graad binnen het lager en het secundair onderwijs is er een werkboek ter
beschikking. Daarnaast zijn er ook bijhorende handleidingen: er is één handleiding voor de initiaties
in het lager onderwijs, en één voor de initiaties in het secundair onderwijs. Er is ook een
eerstehulpinitiatie voor jeugdleiders.
Toelatingsvoorwaarden
De toelatingsvoorwaarden tot de eerstehulpinitiaties van Jeugd Rode Kruis zijn per initiatie
verschillend:
 Hupperdehulp is een eerstehulpinitiatie die bedoeld is voor kinderen van de eerste graad
lager onderwijs (6- tot 8-jarigen in afdelingen, scholen en jeugdverenigingen);
 Hiep hiep help is een eerstehulpinitiatie die bedoeld is voor kinderen van de tweede graad
lager onderwijs (8- tot 10-jarigen in afdelingen, scholen en jeugdverenigingen);
 Ai ai amai is een eerstehulpinitiatie die bedoeld is voor kinderen van de derde graad lager
onderwijs (10- tot 12-jarigen in afdelingen, scholen en jeugdverenigingen);
 Ket(c)hulp is een eerstehulpinitiatie die bedoeld is voor jongeren van de eerste graad
secundair onderwijs (12- tot 14-jarigen in afdelingen, scholen en jeugdverenigingen);
 ResQ is een eerstehulpinitiatie die bedoeld is voor jongeren van de tweede graad secundair
onderwijs (14- tot 16-jarigen in afdelingen, scholen en jeugdverenigingen);
 Up 2 aid is een eerstehulpinitiatie die bedoeld is voor jongeren van de derde graad
secundair onderwijs (16- tot 18-jarigen in afdelingen, scholen en jeugdverenigingen);
 Eerste hulp voor jeugdleiders is een eerstehulpinitiatie die bedoeld is voor jeugdleiders
vanaf 16 jaar (in afdelingen en in jeugdverenigingen). Deze opleiding kan niet voor
leerlingen in scholen worden georganiseerd.
Let wel: deze leeftijdsverdeling is een theoretische verdeling. Er kan afgeweken worden van de
leeftijden, op basis van de vraag of de ervaring van de lesgever. Er wordt hierbij vooral naar de
cognitieve leeftijd gekeken, veeleer dan naar de reële leeftijd.
Duur
Een eerstehulpinitiatie duurt in principe 2 tot 3 uur. Uitzonderlijk kan een les ook korter (minimum
1 uur) of langer duren, met een maximum van 4 uur.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
38
Vademecum Jeugd Rode Kruis
Locatie en frequentie
Een eerstehulpinitiatie wordt georganiseerd door lokale kernen of door provincies. Dit kan zijn in
een open aanbod vanuit de kern of provincie zelf, of op vraag van een jeugdvereniging of school.



Open aanbod: de Jeugd Rode Kruiskern organiseert zelf een eerstehulpinitiatie. Deze
opleiding is gratis. Enkel het werkboek mag worden aangerekend (zie prijzenbeleid).
Gesloten aanbod: een eerstehulpinitiatie is betalend (inbegrepen zijn 20 werkboeken en
attesten, vervoerskosten en gebruik lesmateriaal, er is geen vergoeding voor de lesgever,
zie prijzenbeleid). Een school of organisatie vraagt de les minstens een maand op voorhand
aan bij de lokale Jeugd Rode Kruiskern of op de provinciale zetel. De prijs die je hiervoor
mag aanrekenen aan de school of organisatie is vastgelegd in de prijzenbijlage bij dit
Vademecum.
Scholen: een school organiseert de eerstehulpinitiatie zelf voor haar leerlingen.
Leerkrachten gaan zelf met het lesmateriaal aan de slag, zonder tussenkomst van een
Jeugd Rode Kruisvrijwilliger.
Deelnemers
Het maximale aantal deelnemers aan een eerstehulpinitiatie is twintig, het minimale aantal
bedraagt drie. Voor scholen kan hier een uitzondering op worden gemaakt in functie van de
klassituatie.
De leeftijd van de deelnemers is afhankelijk van de respectievelijke eerstehulpinitiatie (zie
toelatingsvoorwaarden).
Doelstellingen
De doelstellingen van de eerstehulpinitiaties zijn afhankelijk van de leeftijd van de deelnemers en
de inhouden van de initiatie (voorkennis, achtergrond …). Deze worden in detail opgenoemd in de
gedetailleerde handleidingen.
Begeleiders
De begeleiding van de eerstehulpinitiaties gebeurt als volgt:
 een jeugdmonitor mag elke eerstehulpinitiatie van Jeugd Rode Kruis geven;
 een initiator mag de eerstehulpinitiaties Hupperdehulp, Hiep hiep help, Ai ai amai,
Ket(c)hulp en ResQ geven;
 een leerkracht mag alle eerstehulpinitiaties geven in zijn klas.
Opmerkingen
Een
eerstehulpinitiatie
wordt
ten
laatste
twee
weken
op
voorhand
bij
het
Jeugd Rode Kruissecretariaat aangekondigd via ACT of via het aankondigingsformulier JRK001. Het is
niet nodig om een aankondiging zowel via ACT als via het formulier te doen.
Let wel: een gesloten eerstehulpinitiatie, op vraag van een organisatie, school of vereniging, is
betalend (zie prijzenbeleid). Het is belangrijk dat de aanvrager vooraf een correct zicht heeft op de
uiteindelijke kostprijs.
Het formulier JRK002 (aanwezigheidslijst eerstehulpinitiatie voor jeugdleiders) wordt gebruikt voor
de les Eerste hulp voor jeugdleiders. Aan de hand hiervan kunnen de nodige gegevens worden
verzameld voor de opmaak van attesten van deelname via CRM en ACT. Soms volstaat het deze lijst
terug te bezorgen aan de aanvragende organisatie (in geval van een gesloten vormingsactiviteit, in
het kader van de subsidiëring van kadervorming in het jeugdwerk).
Het formulier JRK007 (aanwezigheidslijst eerstehulpinitiaties) wordt facultatief gebruikt voor het
noteren van de gegevens van de deelnemers aan de opleiding, en deze vervolgens in CRM en ACT te
verwerken. Er kan ook een andere lijst worden gebruikt (bijvoorbeeld computerlijst, blanco vel
papier …). Het gebruik van een duidelijke lijst wordt wel aangeraden.
Attesten voor de eerstehulpinitiaties Hupperdehulp, Hiep hiep help, Ai ai amai, Ket(c)hulp, ResQ en
Up 2 aid worden deels voorgedrukt geleverd samen met de aankoop van werkboeken in de webshop.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
39
Vademecum Jeugd Rode Kruis
Deze kunnen vervolgens worden bedrukt via ACT. Op de website van ACT is hiervoor een handleiding
ter beschikking (www.act.rodekruis.be/Help).
Voor Eerste hulp voor jeugdleiders kunnen attesten eveneens via ACT worden opgemaakt. Deze
dienen vervolgens afgedrukt te worden (op blanco papier).
9.2.3. Eerstehulpcursussen
Kinderen en jongeren die het willen schoppen tot eerstehulpexpert of die na het volgen van een
eerstehulpinitiatie zin hebben gekregen in méér eerstehulpbagage, kunnen een uitgebreide
eerstehulpcursus volgen.
Toelatingsvoorwaarden
De toelatingsvoorwaarden tot de eerstehulpcursussen van Jeugd Rode Kruis zijn per cursus
verschillend:
 Helpertje is de uitgebreide cursus voor kinderen tussen 10 en 12 jaar. Kinderen mogen de
cursus volgen vanaf het jaar waarin ze 10 worden tot het jaar waarin ze 13 worden;
 Junior Helper is de uitgebreide cursus voor jongeren tussen 13 en 15 jaar. Jongeren mogen
de cursus volgen vanaf het jaar waarin ze 13 worden tot het jaar waarin ze 16 worden.
Duur
De eerstehulpcursussen Helpertje en Junior Helper duren telkens 16 uur (uren van 60 minuten), bij
voorkeur opgesplitst in acht wekelijkse blokken van 2 uur. De cursus wordt gevolgd door een
praktijktest (eveneens 2 uur). Tussen de cursus en de praktijktest moet een tussenperiode van
minstens 5 dagen zijn.
De organisator kan zelf kiezen hoe hij de cursus en de lesblokken inplant (bijvoorbeeld tijdens een
kampperiode, op zaterdagvoormiddag …). Bij de planning staat de kwaliteit van de cursus en de
haalbaarheid voor de deelnemers voorop.
Locatie en frequentie
Een eerstehulpcursus Helpertje of Junior Helper wordt georganiseerd door lokale kernen of door
provincies. Dit kan zijn in een open of gesloten aanbod vanuit de kern of provincie zelf, of op vraag
van een jeugdvereniging of school.
Deelnemers
Het maximale aantal deelnemers aan een eerstehulpcursus is zestien, het minimale aantal bedraagt
drie. Voor scholen kan hier een uitzondering op worden gemaakt in functie van de klassituatie.
De leeftijd van de deelnemers is afhankelijk van de respectievelijke eerstehulpcursus (zie
toelatingsvoorwaarden).
Er is geen minimale aanwezigheidsratio in de lessen bepaald.
Doelstellingen
De deelnemers ontdekken hoe ze moeten reageren op een ongeval en hoe ze gespecialiseerde hulp
moeten inroepen. Na deze cursussen kunnen ze bloedingen, huid- en brandwonden en letsels aan
botten, spieren, gewrichten verzorgen. Ze weten ook wat er in een eerstehulpkoffer thuishoort. Ze
leren reanimeren en wonden verzorgen volgens de Europese richtlijnen. Het werkboek bevat een
hoofdstuk over de hulpdiensten in het algemeen.
De uitgebreide lesdoelstellingen zijn te vinden in de handleiding Helpertje-Junior Helper. In de
handleiding en via de vrijwilligerswebsite zijn ook de lesschema‟s te vinden.
Kwaliteitsvoorwaarden
 Ongevallensimulant: het aanleren van wondverzorging en het stelpen van bloedingen
gebeurt verplicht met een ongevallensimulant. Het inzetten van een ongevallensimulant is
ook verplicht in de herhalingsles en bij de praktijktest. In de lesschema‟s is duidelijk
aangegeven wanneer de inzet van een ongevallensimulant is vereist.
 Verplicht didactisch materiaal: het is noodzakelijk om te beschikken over voldoende
reanimatiepoppen (één per drie cursisten), AED-trainingstoestellen (enkel voor Junior
Jeugd Rode Kruis
december 2014
40
Vademecum Jeugd Rode Kruis

Helper, één per drie cursisten) en oefenverbandmateriaal (één zwachtel per twee cursisten,
voldoende drukverbanden, driehoeksverbanden …). Het is noodzakelijk te beschikken over
een eerstehulpkoffer, voorzien van de inhoud zoals omschreven in het werkboek. Verder
zijn didactische tekeningen om anatomie te visualiseren, schema‟s en andere didactische
hulpmiddelen (beamer, foto‟s en tekeningen, bureaumateriaal …) wenselijk. Een werkboek
voor elke cursist is vereist. De handleiding Helpertje-Junior Helper voor de lesgever is sterk
aanbevolen.
De organiserende entiteit dient zelf over het nodige materiaal te beschikken, of dient dit
tijdig te ontlenen bij een afdeling in de buurt, of bij de provinciale zetel.
Er dient een ruim lokaal ter beschikking te zijn, voorzien van voldoende stoelen en tafels.
Examen
Het examen bestaat uit een praktijktest. Uit deze test zal blijken of de cursisten op een goede
manier eerste hulp kunnen verlenen. Enkel de praktijk wordt getest (geen theoretische kennis).
De praktijktest bestaat uit vier onderdelen:
 Reanimatie: de deelnemer doet de volledige benadering (de vier stappen) van een
slachtoffer en reanimeert tot de examinator zegt dat het volstaat.
 Simulatie: de deelnemer verzorgt op een correcte manier een verwonding bij een
ongevallensimulant. De cursist moet daarbij rekening houden met de vier stappen van
eerste hulp en met de basisprincipes.
 Techniek: de deelnemer moet één van de technieken (verbandtechniek, stabiele
zijligging…) correct uitvoeren.
 Gevalstudie: de deelnemer moet een aantal vragen beantwoorden over een ongevalsituatie
(een foto, verhaaltje of filmpje) die verschilt van de simulaties uit de cursus.
De gedetailleerde examenmodaliteiten zijn te vinden in de handleiding Helpertje-Junior Helper en
in het cursusboek Jeugdmonitor.
Elk deel van de praktijktest staat op 25 punten, zodat het totaal gequoteerd wordt op 100 punten.
Om te slagen moeten de deelnemers op elk onderdeel afzonderlijk minstens 50 % halen (12,5 op 25)
en op het totaal minstens 60 % (60 op 100). De cursisten moeten dus voor elk onderdeel geslaagd
zijn.
Het werken met een puntenquotering vormt een hulpmiddel voor de examinator. De puntentelling is
niet zo sterk van belang: de beoordeling per post alsook de eindbeoordeling bestaat uit de
mogelijkheden „geslaagd‟ en „niet geslaagd‟.
Een deelnemer kan worden gedelibereerd voor een examenpost als hij:
 op één onderdeel van het praktijkgedeelte niet geslaagd is, maar op alle andere onderdelen
wel;
 geen 60% behaalt in het totaal, maar op alle onderdelen wel geslaagd is.
De betrokken jeugdmonitoren beslissen in overleg of een deelnemer al dan niet geslaagd is
Het inrichten van een herkansing is mogelijk indien een deelnemer niet geslaagd is voor één, twee,
drie of alle examenposten. Hij legt dan deze één, twee, drie of alle examenposten opnieuw af.
Deze herkansing vindt uiterlijk één maand na de oorspronkelijke examendatum plaats. Een
deelnemer kan slechts éénmaal een herexamen afleggen voor de examenposten waarvoor hij niet
was geslaagd. Als de cursist daarna nog niet is geslaagd, dient hij het volledige examen opnieuw af
te leggen. Dit mag zonder opnieuw opleiding te hebben gevolgd, maar dit kan wel als de cursist dit
wenst.
Brevet
De eerstehulpcursussen Helpertje en Junior Helper kunnen leiden tot een Europees erkend brevet
Helpertje en Junior Helper (EFAC-label). Hiertoe dient een deelnemer te slagen voor de
praktijktest.
De brevetten Helpertje en Junior Helper hebben een geldigheidsduur van drie jaar en kunnen niet
worden verlengd.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
41
Vademecum Jeugd Rode Kruis
Het brevet „Junior Helper‟ geeft een vrijstelling voor de cursus Eerste hulp bij Vorming, mits de
deelnemer in kwestie minstens 16 jaar wordt in het jaar waarin de cursus Eerste hulp start. Hij kan
met andere woorden rechtstreeks doorstromen naar de vervolgcursus Helper.
Begeleiders
De eerstehulpcursussen Helpertje en Junior Helper worden gegeven en beoordeeld door
jeugdmonitoren.
Leerkrachten mogen deze cursussen in hun eigen klas geven. Leerkrachten kunnen hiertoe de
opleiding tot Jeugdmonitor Onderwijs volgen (zie opleiding tot jeugdmonitor). De praktijktest moet
door een jeugdmonitor afgenomen worden.
Kostprijs
 Open aanbod: de lokale kern organiseert zelf een eerstehulpcursus. Deze opleiding is gratis.
Enkel het werkboek mag worden aangerekend maar dit zonder winst te maken.
 Gesloten aanbod: een eerstehulpcursus is betalend (inbegrepen zijn vervoerskosten en
gebruik lesmateriaal, er is geen vergoeding voor de lesgever). De werkboeken dienen
afzonderlijk aangekocht te worden. Een school of organisatie vraagt de cursus minstens een
maand op voorhand aan bij de lokale Jeugd Rode Kruiskern of op de provinciale zetel. De
prijs die hiervoor mag aangerekend worden aan de school of organisatie is vastgelegd in de
prijzenbijlage bij dit Vademecum.
 Scholen: een school organiseert de eerstehulpcursus zelf voor haar leerlingen. Leerkrachten
gaan zelf met het lesmateriaal aan de slag. Voor de praktijktest kunnen ze beroep doen op
een jeugdmonitor.
Opmerkingen
Een eerstehulpcursus wordt ten laatste vier weken op voorhand bij het Jeugd Rode Kruissecretariaat
aangekondigd via ACT of via het aankondigingsformulier JRK003. Het is niet nodig een aankondiging
zowel via ACT als via het formulier te doen.
Het formulier JRK008 (aanwezigheidslijst eerstehulpcursussen) is facultatief te gebruiken voor het
noteren van de gegevens van de deelnemers aan de opleiding, en deze vervolgens in CRM en ACT te
verwerken.
Brevetten worden aangevraagd via het Jeugd Rode Kruissecretariaat. Dat kan door de resultaten in
te voeren in ACT en de vormingsactiviteit de status „afgesloten‟ toe te kennen, of door een
praktijktestverslag (JRK004) te bezorgen aan het Jeugd Rode Kruissecretariaat en dit uiterlijk twee
weken vóór de brevetuitreiking. Voor alle geslaagde deelnemers wordt een brevet opgemaakt. Deze
brevetten worden verstuurd naar de cursusverantwoordelijke.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
42
Vademecum Jeugd Rode Kruis
10. ONDERSTEUNING EN BEGELEIDING
10.1. Waarderingsgesprekken
Het is van groot belang dat de vrijwilliger tijdens zijn volledige loopbaan binnen Rode KruisVlaanderen goed wordt begeleid en ondersteund. Hij moet het gevoel hebben zich te kunnen
ontplooien. Dit is één van de beste manier om vrijwilligers te motiveren én is het beste
retentiemiddel.
Via een goede rekrutering en selectie komen vrijwilligers met het juiste profiel bij Rode KruisVlaanderen. Ze worden goed onthaald en georiënteerd naar de taak of verantwoordelijkheid die het
beste bij hen past. De competenties of vaardigheden en de interesses van de vrijwilliger moeten zo
goed mogelijk aansluiten bij de vaardigheden die de taak vereist.
De vrijwilliger maakt deel uit van een team dat onder leiding van een voorzitter of
verantwoordelijke staat. Deze spelen een cruciale rol in de begeleiding en coaching van hun
vrijwilligers. Zij geven hen vertrouwen en laten hen in hun opdracht of verantwoordelijkheden
groeien. Hij begrijpt dat fouten bij de uitoefening van zijn functie mogelijk zijn, en dat deze
kunnen dienen als middel om te leren en te verbeteren (als leermethode).
Het is noodzakelijk om feedback te geven over de manier van functioneren: de sterke maar ook de
zwakkere facetten moeten aan bod komen. Het is van cruciaal belang dat de leidinggevende
vrijwilliger over de nodige competenties beschikt om deze gesprekken goed voor te bereiden en
goed te kunnen voeren. Daarom heeft Rode Kruis-Vlaanderen ervoor gekozen om elke
verantwoordelijke een jaarlijks waarderingsgesprek te laten voeren met zijn hogere
verantwoordelijke binnen de hiërarchische lijn.
Dit gesprek moet er op een krachtige manier voor zorgen dat de vrijwilliger de nodige appreciatie
krijgt over zijn bijdrage tot het succes van Rode Kruis-Vlaanderen en over waar hij nog kan
verbeteren. Meer informatie over waarderingsgesprekken is te vinden in bijlage 1 van het Handvest.
Wanneer er na één of meerdere waarderingsgesprekken toch verdere stappen nodig zijn, wordt de
betrokkene opgeroepen voor een opvolgingsgesprek. Hieruit zal blijken of de vrijwilliger nauwer
moet worden opgevolgd. De bedoeling is om ernstige tekortkomingen in het functioneren van de
vrijwilliger aan te kaarten en om in samenspraak te zoeken naar middelen om deze te verhelpen. In
consensus moet worden afgesproken hoe en wanneer de vrijwilliger dit zal bijsturen.
Indien uit een ultiem opvolgingsgesprek blijkt dat de functioneringsproblemen niet kunnen worden
opgelost, dan moet de betrokken vrijwilliger uit de verantwoordelijkheden waarop deze maatregel
specifiek van toepassing is, worden ontheven. Dit kan zowel tijdelijk (en voorwaardelijk) als
definitief gebeuren.
De procedure wordt in detail toegelicht in het Handvest.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
43
Vademecum Jeugd Rode Kruis
10.2. Begeleiding
10.2.1. Lokale Jeugd Rode Kruiskernen
De afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis begeleidt de jeugdkern. De provinciale teams
Jeugd Rode Kruis en het Jeugd Rode Kruissecretariaat staan in voor de ondersteuning van de lokale
kernen.
10.2.1.1.
Ondersteuning op vraag van de kern
Opstart en rekruteren
Opstartende kernen krijgen ondersteuning bij de opstart van Jeugd Rode Kruis. De ondersteuning
gebeurt in de eerste plaats door vrijwilligers van het provinciaal team, in de tweede plaats door het
Jeugd Rode Kruissecretariaat.
Het opstartproces bestaat onder meer uit:
 een verkenningsgesprek;
 een bezoek aan de afdeling ter plaatse;
 een starterpakket met materiaal op maat van de startende kern.
Vanaf dan wordt de kern van nabij opgevolgd en begeleid in de verschillende opstartfases.
Conflicten
Een kern kan steeds terecht bij het provinciaal team of bij een stafmedewerker als er zich
conflicten of spanningen voordoen die het oplossingsvermogen van de lokale kern overstijgen. De
vrijwilliger en/of het personeelslid kan de rol van bemiddelaar ter plaatse opnemen of van op
afstand de zaken mee opvolgen. De voorzitter van de Rode Kruisafdeling wordt altijd over de
tussenkomst ingelicht. Indien een stafmedewerker tussenkomt licht die ook steeds het provinciale
niveau in.
Praktische en inhoudelijke ondersteuning
Dit kan gaan van een vraag om te helpen bij het ontwikkelen en organiseren van een grotere
bovenlokale activiteit tot een vraag om te helpen bij het uitschrijven van een subsidiedossier. Ook
hulp bij het organiseren van een eerstehulpcursus of begeleiding van een jeugdmonitor behoort tot
de mogelijkheden.
10.2.1.2.
Algemene ondersteuning
Informatie algemeen
Specifieke vragen rond bijvoorbeeld verzekeringen of promotie voeren, worden op maat van de kern
behandeld. Nieuwe en interessante informatie wordt via de verschillende websites, de
e-nieuwsbrief, verantwoordelijkenzendingen, de jaarthemazending, kampzending … aangeboden.
Inhoudelijk aanbod
Om de kernen bij de inhoudelijke werking te ondersteunen worden ze uitgenodigd op de Startdag,
en op provinciale vormingsactiviteiten. Deze activiteiten worden altijd rond een inhoudelijk thema
georganiseerd.
Elk werkjaar wordt er een jaarthema vooropgesteld waarrond de kernen heel wat extra informatie
ontvangen (jaarthemafiguur, specifiek ontwikkeld materiaal …).
Materiaal ontlenen en gratis promomateriaal
Jeugd Rode Kruiskernen
kunnen
gratis
diverse
promotiefolders
aanvragen
bij
het
Jeugd Rode Kruissecretariaat. Op het secretariaat is een aanbod van materialen aanwezig die
ontleend kunnen worden. Een reservatie kan gebeuren via [email protected]. Als het
gewenste materiaal beschikbaar is, krijgt de aanvrager een uitleenovereenkomst toegestuurd. Die
bezorgt hij ingevuld terug. Hij betaalt een waarborg en eventueel een huurprijs. Meer informatie
vind je via www.jeugdrodekruis.be.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
44
Vademecum Jeugd Rode Kruis
Vorming
Jeugd Rode Kruis beschikt over een breed opleidingsaanbod (zie Hoofdstuk 8).
10.2.1.3. Begeleiding bij de stage animator, hoofdanimator en instructeur in het
jeugdwerk
Stage Animator in het jeugdwerk
Wanneer een jeugdleider de opleidingen Startkabels en Spellewaerde heeft doorlopen, kan hij een
stage tot animator volbrengen. Als de vrijwilliger deze stage met succes doorloopt, krijgt hij het
attest „Animator in het jeugdwerk‟, uitgereikt door de Vlaamse overheid.
Tijdens een stage van minimum 60 uur krijgt de cursist uitgebreid de kans om de competenties te
ontwikkelen die voorop gesteld zijn in het competentieprofiel voor een animator in het jeugdwerk.
Dat doet hij op basis van minimum acht stageopdrachten, te kiezen uit een lijst van elf opdrachten.
Voor deze stage wordt de vrijwilliger begeleid en beoordeeld door een stagebegeleider. Deze
begeleider volgt van dichtbij het leerproces van de stagiair mee op. Een stagebegeleider bezit
minstens het attest „Hoofdanimator in het jeugdwerk‟ of is afdelings- of provincieverantwoordelijke
Jeugd Rode Kruis.
Uitgebreide info over deze stage is terug te vinden in het Stageboekje Animator in het jeugdwerk.
Stage Hoofdanimator in het jeugdwerk
Wanneer de vrijwilliger de opleidingen VOPL en VOPL de luxe heeft doorlopen, kan hij een stage tot
hoofdanimator volbrengen. Als de vrijwilliger deze stage met succes doorloopt, krijgt hij het attest
Hoofdanimator in het jeugdwerk, uitgereikt door de Vlaamse overheid.
Tijdens een stage van minimum 30 uur krijgt de cursist uitgebreid de kans om de competenties te
ontwikkelen die voorop gesteld zijn in het competentieprofiel voor een hoofdanimator in het
jeugdwerk. Dat doet hij op basis van minimum zes stageopdrachten, te kiezen uit een lijst van elf
opdrachten.
Voor deze stage wordt de vrijwilliger begeleid en beoordeeld door een stagebegeleider. Deze
begeleider volgt van dichtbij het leerproces van de stagiair mee op.
Een stagebegeleider bezit minstens het attest Hoofdanimator in het jeugdwerk.
Uitgebreide info over deze stage is terug te vinden in het Stageboekje Hoofdanimator in het
jeugdwerk.
Stage instructeur in het jeugdwerk
Wanneer de vrijwilliger de opleiding instructeur in het jeugdwerk heeft doorlopen, kan hij een
stage tot instructeur volbrengen. Als de vrijwilliger deze stage met succes doorloopt, krijgt hij het
attest Instructeur in het jeugdwerk, uitgereikt door de Vlaamse overheid.
Tijdens een stage van minimum 60 uur krijgt de cursist uitgebreid de kans om de competenties te
ontwikkelen die voorop gesteld zijn in het competentieprofiel voor een instructeur in het
jeugdwerk. Dat doet hij op basis van minimum zes stageopdrachten, te kiezen uit een lijst van elf
opdrachten.
Voor deze stage wordt de vrijwilliger begeleid en beoordeeld door een stagebegeleider. Deze
begeleider volgt van dichtbij het leerproces van de stagiair mee op.
Een stagebegeleider moet voldoen aan de voorwaarden opgelegd in het stageboekje Instructeur in
het jeugdwerk.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
45
Vademecum Jeugd Rode Kruis
10.2.1.4.
Begeleiding van jeugdmonitoren
Medisch-inhoudelijke en didactisch-pedagogische begeleiding
Het Jeugd Rode Kruissecretariaat begeleidt jeugdmonitoren bij het lesgeven aan kinderen en
jongeren. Dit gebeurt bijvoorbeeld door het ter beschikking stellen van werkboeken en uitgebreide
handleidingen, van een gamma aan foto‟s en tekeningen, en van didactisch lesmateriaal
(bijvoorbeeld werkblaadjes, checklists en zo meer, ter beschikking gesteld via het online
Eerstehulpweb). Jeugdmonitoren worden door een stafmedewerker ook ad hoc geïnformeerd over
nieuws dat voor hen interessant is, over publicaties en bijscholingen …
Daarnaast wordt er op de Startdag elk jaar minstens één workshop voor jeugdmonitoren ingericht.
Jeugdmonitoren kunnen een beroep doen op een stafmedewerker voor individuele ondersteuning,
zowel medisch-inhoudelijk als op didactisch-pedagogisch vlak.
Stage jeugdmonitor
Wanneer een kandidaat-jeugdmonitor een stage kreeg opgelegd (zie opleiding tot jeugdmonitor),
kan hij zich door een jeugdmonitor of een jeugdmonitorbegeleider laten begeleiden. Zijn stage
wordt opgevolgd door een stafmedewerker.
De kandidaat-jeugdmonitor heeft de jeugdmonitoropleiding gevolgd en legde het examen af. De
begeleiding oordeelde dat de kandidaat-jeugdmonitor nog niet is geslaagd. Hij beheerst de
theoretische kennis van het lesgeven, maar mist de ervaring en voeling met de doelgroep en/of het
lesgeven. De examinatoren stellen een vooruitgang vast en achten het mogelijk dat de kandidaatjeugdmonitor via een stage de nodige competenties kan verwerven.
De kandidaat-jeugdmonitor kan na het volgen van een stage opnieuw het examen jeugdmonitor
afleggen.
De stage wordt begeleid door een stagebegeleider: een ervaren jeugdmonitor uit de afdeling, een
naburige afdeling of het provinciaal team. Deze stagebegeleider moet op voorhand als
stagebegeleider aanvaard worden door een stafmedewerker van het Jeugd Rode Kruisecretariaat.
De kandidaat-jeugdmonitor mag geen eerstehulplessen geven buiten het toezicht van de
stagebegeleider.
De stage moet afgerond zijn binnen een jaar na het volgen van de vakdidactiek jeugdmonitor.
De stage bestaat uit minimum drie stagelessen van minimum twee uur.
De stagelessen worden volledig voorbereid en gegeven worden door de kandidaat-jeugdmonitor en
worden beoordeeld door de stagebegeleider.
Er worden minimum drie lesvoorbereidingen en drie beoordelingsformulieren van de gegeven
stagelessen opgestuurd naar het Jeugd Rode Kruissecretariaat binnen het jaar na het afleggen van
het examen jeugdmonitor (eerste examenkans). Deze formulieren kunnen op het secretariaat
verkregen worden.
Alle eerstehulpinitiaties en eerstehulpcursussen van Jeugd Rode Kruis zijn erkend voor het geven
van stagelessen.
Het minimum aantal deelnemers tijdens een stageles is vastgelegd op 8 deelnemers.
10.2.2. Provinciaal niveau
De provinciale vrijwilligers kunnen voor inhoudelijke en praktische ondersteuning terecht bij het
Jeugd Rode Kruissecretariaat. Ze krijgen er een antwoord op allerhande vragen, maar kunnen
vanzelfsprekend ook gebruik maken van het beschikbare aanbod (o.a. ontleenmateriaal, publicaties
en dergelijke meer). Dit wordt in het punt afdelingsondersteuning uiteengezet.
Voor praktische ondersteuning kunnen de provinciale teams ook een beroep doen op de provinciale
zetels.
Op hun vraag kan er door het Jeugd Rode Kruissecretariaat ook vorming gegeven worden over
thema‟s die relevant zijn voor het provinciale niveau.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
46
Vademecum Jeugd Rode Kruis
10.2.3. Gemeenschapsniveau
De nationale vrijwilligers worden begeleid en ondersteund door de personeelsleden van het
Jeugd Rode Kruissecretariaat.
Per functie die een nationale vrijwilliger kan uitvoeren, worden bijvoorbeeld specifieke
vormingsmomenten voorzien:
 Trainers Need Training voor kadervormingsbegeleiders;
 Start to … speelweek voor de animatoren van de speelweken;
 Opleidingsweekend voor de spelbegeleiders van Youth on the Run.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
47
Vademecum Jeugd Rode Kruis
11. RECHTEN EN PLICHTEN
De rechten en plichten van een vrijwilliger staan in de Erecode van de vrijwilliger samengevat. Wie
zich aansluit als vrijwilliger bij Rode Kruis-Vlaanderen dient dit document te ondertekenen. Met de
Erecode volgt Rode Kruis-Vlaanderen de richtlijnen van de wet van 3 juli 2005 in verband met de
rechten van vrijwilligers.
Hieronder wordt de Erecode in enkele punten samengevat. De volledige Erecode kun je downloaden
van www.rodekruisvrijwilliger.be (Home > algemeen > erecode).
Wat mag een vrijwilliger van het Rode Kruis verwachten?
 Een vrijwilliger bepaalt zelf de grenzen van zijn engagement.
 Iedere vrijwilliger krijgt een badge om zich te legitimeren als Rode Kruisvrijwilliger.
 Iedere vrijwilliger krijgt de gepaste verantwoordelijkheid en heeft inspraak in verband
met zijn vrijwilligersopdracht.
 Een vrijwilliger zet zich belangeloos in. Kosten die hij voor de uitvoering van zijn taken
maakt, dient de vrijwilliger niet zelf te dragen. Rode Kruis-Vlaanderen betaalt die
kosten terug, volgens de regels in de gecoördineerde onderrichtingen inzake
kostenvergoedingen en in afspraak met de voorzitter.
 Elke vrijwilliger is verzekerd tegen schade die hij lijdt of veroorzaakt tijdens de
uitoefening van zijn vrijwilligerstaken.
 Vrijwilligers krijgen taken, functies en verantwoordelijkheden toegewezen op basis van
hun competenties en ambities. Iedere vrijwilliger heeft het recht om zich kandidaat te
stellen voor een passend mandaat of functie.
 Iedere vrijwilliger heeft recht op informatie over de activiteiten van zijn entiteit, en
over de werking van Rode Kruis-Vlaanderen, het Internationale Rode Kruis en Rode
Halve Maanbeweging.
 Elke vrijwilliger heeft recht op het materiaal dat nodig is om de taken goed uit te
oefenen.
 Als vrijwilligerstaken om specifieke kennis of vaardigheden vragen, volgt de vrijwilliger
eerst een opleiding of een bijscholing, of bewijst hij zijn verworven kennis.
Wat verwacht het Rode Kruis van zijn vrijwilligers?
 Het Handvest en de Vademecums regelen het dagelijkse leven van Rode KruisVlaanderen. Iedereen houdt zich aan de erin opgenomen bepalingen en doet alles om
het imago van het Rode Kruis hoog te houden.
 Iedere vrijwilliger werkt op een loyale manier met alle betrokkenen samen. Hij neemt
op een gepaste manier deel aan de activiteiten gericht op de rekrutering van nieuwe
vrijwilligers en aan de fondsenwerving.
 Een vrijwilliger handelt binnen zijn bevoegdheden, vervult zijn taken en beheert de
Rode Kruisgoederen als een goede huisvader.
 Het aanvaarden van een mandaat, een functie of een taak brengt
verantwoordelijkheden en verplichtingen met zich mee. Het belangeloze karakter van
de medewerking doet geen afbreuk aan deze verplichting.
 Geen enkele vrijwilliger mag in het kader van een politieke campagne of een mandaat
de naam en/of het embleem van het Rode Kruis gebruiken.
 Een vrijwilliger houdt zich aan de principes van integriteit zoals beschreven in het
Handvest. Dit betekent dat hij de principes van deugdelijk bestuur van Rode KruisVlaanderen aanvaardt. Hij oefent zijn mandaat of functie belangeloos uit. Op geen
enkel ogenblik mag hij een mandaat of functie gebruiken om persoonlijke voordelen te
verwerven, met inbegrip van het aanvaarden van giften of diensten. Iedere vrijwilliger
heeft de plicht Rode Kruis-Vlaanderen gezond en voorzichtig te beheren en dient
bijgevolg actuele of toekomstige belangenconflicten te melden. Indien een vrijwilliger
rechtstreeks of onrechtstreeks een persoonlijk belang heeft bij een beslissing of een
verrichting die tot de bevoegdheid behoort van het orgaan waarvan hij deel uitmaakt,
moet hij dit melden en zich onthouden bij de beraadslaging en de besluitvorming. De
secretaris of verslaggever vermeldt dit in de notulen.
 Een vrijwilliger gaat op een respectvolle manier om met vrijwilligers en
personeelsleden, hulpvragers en de bevolking.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
48
Vademecum Jeugd Rode Kruis
11.1. Verantwoordelijkheden en aansprakelijkheid
Een vrijwilliger is verantwoordelijk voor de gepaste uitoefening van zijn taken. Hij moet zich dus
gedragen als een goede huisvader. Anders gezegd: zijn handelswijze als vrijwilliger moet
overeenstemmen met die van een andere, zorgvuldige vrijwilliger die in dezelfde omstandigheden
geplaatst wordt:
• Hij volgt in elk geval de regels van deze Erecode, de statuten van het Belgische Rode Kruis,
het Handvest van Rode Kruis-Vlaanderen en het Vademecum van Jeugd Rode Kruis.
• Hij handelt altijd zoals je hij dat tijdens zijn Rode Kruisopleidingen heeft geleerd.
Uitzonderlijk kan men in bepaalde gevallen strafrechtelijk verantwoordelijk of burgerlijk
aansprakelijk worden gesteld.
11.1.1. Strafrechtelijke verantwoordelijkheid
Elke persoon, ook een Rode Kruisvrijwilliger, is strafrechtelijk verantwoordelijk van zodra hij door
de strafrechter wordt veroordeeld omwille van het plegen van een misdrijf. Een misdrijf is een
handeling die gedetailleerd wordt beschreven en strafbaar wordt gesteld in het strafrecht
(bijvoorbeeld een diefstal). Het plegen van een misdrijf volstaat om strafrechtelijk veroordeeld te
worden.
Voorbeelden van relevante misdrijven voor Rode Kruisvrijwilligers zijn het niet verlenen van hulp
aan mensen in nood of het niet in acht nemen van het beroepsgeheim.
Een strafrechtelijke veroordeling gaat principieel samen met een gerechtelijke sanctie. De sanctie
kan bestaan uit één of meerdere straffen. Elke veroordeelde, dus ook elke veroordeelde
Rode Kruisvrijwilliger, draagt deze straffen zelf. De meest voorkomende straffen zijn een
gevangenisstraf (al dan niet voorwaardelijk), het betalen van een geldboete en de
vervallenverklaring van het recht tot besturen van een voertuig.
11.1.2. Burgerlijke aansprakelijkheid
Wie iemand door een onrechtmatige handeling schade toebrengt, moet deze schade vergoeden
(artikel 1382 van het Burgerlijk Wetboek).
Men kan pas burgerrechtelijk aansprakelijk worden gesteld wanneer er drie voorwaarden vervuld
zijn: er moet schade zijn, iemand moet foutief gehandeld hebben en de schade moet het gevolg
zijn van deze handeling. Niet alleen misdrijven zijn foutieve handelingen maar ook een
onvoorzichtige of nalatige handeling wordt als een foutieve handeling beschouwd (bijvoorbeeld
tijdens het voetballen de ruit van de buren breken).
Uit het voorgaande blijkt dat de meest voor de hand liggende situatie diegene is waarin men
aansprakelijk wordt gesteld voor eigen foutieve daden. Daarenboven geldt eveneens dat iedereen,
dus ook elke Rode Kruisvrijwilliger, aansprakelijk kan worden gesteld voor schade veroorzaakt door
goederen die aan hem zijn toevertrouwd.
Wanneer men burgerrechtelijk aansprakelijk wordt gesteld neemt de verzekeraar de
schadevergoeding ten laste. Als de schade met opzet werd toegebracht of indien het een zeer grote
fout betreft, is het mogelijk dat de schadevergoeding moet worden terugbetaald of dat de
verzekeraar de tussenkomst weigert.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
49
Vademecum Jeugd Rode Kruis
11.2.
Deontologie
Rode Kruisvrijwilligers respecteren de fundamentele beginselen van het Rode Kruis. Ze houden zich
ook aan de reglementen die gelden binnen Rode Kruis-Vlaanderen.
11.2.1. Kledij
Door functionele herkennings- of andere (Jeugd) Rode Kruiskledij te dragen, of door zijn badge is
een Rode Kruisvrijwilliger als dusdanig herkenbaar. Hij draagt zijn kledij steeds correct en netjes.
Zo bepaalt hij mee het imago van het Rode Kruis.
11.2.2. Respect
Een vrijwilligers heeft respect voor een ander. Dit wil zeggen dat hij zich correct gedraagt, en
steeds vriendelijk en beleefd is. Hij voert zijn taken uit zoals hij heeft aangeleerd. Hij besteedt
steeds aandacht aan de noodzakelijke veiligheidsmaatregelen. Elke taak die hem wordt
toevertrouwd, voert hij zo goed mogelijk uit. Als hij een afspraak maakt, kom hij die na.
11.2.3. Samenwerken
Welke vrijwilligerstaak een vrijwilliger ook op zich neemt, hij moet steeds samenwerken met
anderen. Duidelijke afspraken, informatie delen, een open sfeer en een eerlijke houding dragen bij
tot een loyale samenwerking. Een duidelijke taakverdeling en afspraken ontstaan als er wederzijds
vertrouwen en waardering is.
11.3. Medisch beroepsgeheim
Tijdens het verlenen van eerste hulp krijgen Rode Kruisvrijwilligers heel wat informatie van en over
het slachtoffer: het slachtoffer vertelt over zijn familiale omstandigheden, over wat hem al
allemaal is overkomen … Om de privacy van het slachtoffer te respecteren behoort deze informatie
tot het medisch beroepsgeheim.
11.3.1. Wat is het medisch beroepsgeheim?
Een vrijwilliger bij Rode Kruis-Vlaanderen moet het medisch beroepsgeheim respecteren. Dit wil
zeggen dat hij vertrouwelijk moet omgaan met de informatie over slachtoffers:
• de gezondheidstoestand van een slachtoffer;
• de sociale, financiële en familiale toestand van een slachtoffer;
• de persoonlijke, religieuze en filosofische overtuigingen van een slachtoffer;
• mogelijke problemen van een slachtoffer;
• de identiteit van een slachtoffer;
• de aanwezigheid van het slachtoffer op een bepaalde plaats.
Het is verboden om deze informatie door te geven aan derden.
11.3.2. Voor wie geldt het medisch beroepsgeheim?
Het medisch beroepsgeheim geldt voor alle vrijwilligers die tijdens het uitoefenen van hun functie
of beroep in contact komen met zieken, gewonden of, hulpbehoevenden.
Binnen
•
•
•
•
het Rode Kruis zijn dit bijvoorbeeld:
ambulanciers;
hulpverleners op een preventieve hulpactie;
vrijwilligers actief in het kader van psychosociale hulpverlening;
medewerkers van dispatching 105 of administratieve medewerkers die in contact komen
met vertrouwelijke informatie.
Bij Jeugd Rode Kruis is dit bijvoorbeeld het geval bij de organisatie van een meerdaags kamp.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
50
Vademecum Jeugd Rode Kruis
11.3.3. Tegenover wie geldt deze zwijgplicht niet?
Deze zwijgplicht geldt niet tegenover:
 De ouders van kinderen jonger dan 15 jaar. Jongeren vanaf 15 jaar hebben wel recht op
geheimhouding, net als geesteszieken, comateuzen en overledenen.
 Het slachtoffer zelf. Het slachtoffer heeft zelf altijd recht op informatie.
 De verpleegkundigen en artsen die de zorg voor het slachtoffer overnemen. Sinds enige
tijd aanvaardt men dat andere hulpverleners worden ingelicht, voor zover de informatie
noodzakelijk is voor de verdere zorgverstrekking.
11.3.4. Omstandigheden die het beroepsgeheim NIET opheffen
In de volgende situaties blijft het medisch beroepsgeheim gelden:
 verandering van beroep of functie, of ontslag als Rode Kruisvrijwilliger;
 overlijden van het slachtoffer;
 het slachtoffer heeft toelating gegeven om te spreken;
 de schending van het beroepsgeheim door iemand anders dan de betrokken vrijwilliger;
 het feit dat het slachtoffer de dader van een misdrijf is.
Voor eventuele bijkomende vragen kan je terecht bij de juridisch adviseur van de hoofdzetel:
[email protected].
Jeugd Rode Kruis
december 2014
51
Vademecum Jeugd Rode Kruis
12. UITRUSTING
12.1. Persoonlijke uitrusting
Wanneer een vrijwilliger Jeugd Rode Kruiskledij draagt, vertegenwoordigt hij de organisatie en is
als lid van de organisatie aanspreekbaar. Jeugd Rode Kruiskledij dragen, is niet vrijblijvend. In deze
kledij is de vrijwilliger mee verantwoordelijk voor de beeldvorming van de organisatie.
De zeven basisprincipes van Rode Kruis-Vlaanderen dienen steeds gerespecteerd te worden, zo ook
bij het versieren van Jeugd Rode Kruiskledij. Het opsmukken van Jeugd Rode Kruiskledij beperkt
zich tot (Jeugd) Rode Kruisgerelateerde zaken.
Om de eenheid en herkenbaarheid te bewaren binnen de organisatie, mogen kernen en provincies
geen materialen aanmaken die afwijken van de nationaal geproduceerde materialen (aanbod op
www.jeugdrodekruis.be). Promotie-artikelen met beperkte houdbaarheid, zoals een promo T-shirt
voor een fuif of een T-shirt voor medewerkers van het spaghettifestijn, kunnen wel. Het
Jeugd Rode Kruislogo dient steeds correct gebruikt te worden, volgens de richtlijnen (zie
www.rodekruisvrijwilliger.be > Vademecum en richtlijnen > Jeugd Rode Kruis).
Verder is de veiligheid van de spel- en bewegingskledij zeer belangrijk: het opsmukken van kledij
met gevaarlijke voorwerpen zoals onder andere opspeldbadges, broches en zo meer wordt
afgeraden tijdens spelactiviteiten.
Jeugd Rode Kruis wil een laagdrempelige beweging zijn, toegankelijk voor alle kinderen en
jongeren. Jeugd Rode Kruis verbiedt daarom het verplicht maken van haar kledij voor deelnemers.
Wel moedigt Jeugd Rode Kruis het dragen van haar kledij sterk aan bij leiding en bovenlokale
vrijwilligers.
Jeugd Rode Kruis wil de prijs van haar kledij bewust laag houden. Er wordt geen winst gemaakt op
de kledij. Het gratis beschikbaar stellen van deze kledij door de kern of entiteit aan de vrijwilliger
ziet de organisatie als een mooi gebaar.
Jeugd Rode Kruiskledij kan gedragen worden door leiding, deelnemers, logistieke ploegen,
bovenlokale vrijwilligers en nationale medewerkers.
12.2. Materiaal
Er
staat
heel
wat
specifiek
Jeugd Rode Kruismateriaal
ter
beschikking
van
Jeugd Rode Kruisvrijwilligers,
gaande
van
uitgewerkte
eerstehulpwerkboeken
tot
promotiemateriaal. Een gedetailleerd overzicht is te vinden op de website www.jeugdrodekruis.be.
Jeugd Rode Kruis- (en andere Rode Kruis-)producten kunnen besteld worden via een webshop
(www.jeugdrodekruis.be > Aanbod > bestellen). Alle vrijwilligers kunnen een read-only-versie van
de webshop bekijken. Enkel de voorzitter van de entiteit kan bestellingen effectief invoeren. De
bestelde producten worden vervolgens geleverd op een adres naar keuze en gefactureerd naar de
penningmeester.
Het secretariaat van Jeugd Rode Kruis beschikt over heel wat boeken die kunnen inspireren bij het
uitwerken van activiteiten. Daarnaast zijn er ook enkele (Rode Kruis)spelen en andere materialen
die kunnen ontleend worden. Ook deze materialen zijn te vinden op de website
www.jeugdrodekruis.be. Voor het ontlenen van materiaal stelt de aanvrager de vraag naar het al
dan niet beschikbaar zijn aan het Jeugd Rode Kruissecretariaat (via [email protected]).
Indien het gevraagde materiaal beschikbaar is, wordt aan de aanvrager een overeenkomst bezorgd
die hij uiterlijk op het moment van ontlening ingevuld en ondertekend terugbezorgt. De waarborg is
steeds cash te betalen. De ontleenbare materialen worden na afspraak tijdens de kantooruren
opgehaald en teruggebracht op het Jeugd Rode Kruissecretariaat, Motstraat 40, 2800 Mechelen.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
52
Vademecum Jeugd Rode Kruis
De provinciale teams en provinciale zetels hebben vaak eigen materiaal, zoals spel-, audiovisueelen promotiemateriaal. De provincieverantwoordelijke kan hierover meer uitleg geven.
12.3. Voertuigen
Jeugd Rode Kruis heeft geen eigen voertuigen. De afdeling of provincie beschikt vaak wel over
voertuigen. Het gebruik ervan dient met de voorzitter van de afdeling of provincie besproken te
worden.
Om een Rode Kruisvoertuig te mogen besturen, dient de bestuurder minstens 18 jaar oud te zijn en
te beschikken over het juiste rijbewijs. Voor de afspraken in verband met de medische schifting
verwijzen we naar het Vademecum Hulpdienst, punt 6.4.
Elke kern kan gebruik maken van de promotiecaravan (een blauwe caravan met
Jeugd Rode Kruislogo). Een reservatie kan gebeuren via [email protected]. Als de
caravan beschikbaar is, krijgt de aanvrager een uitleenovereenkomst toegestuurd. Die vult hij in en
bezorgt hij terug. Er dient een huurprijs en een waarborg te worden betaald. Meer informatie vind
je via www.jeugdrodekruis.be. De voorzitter moet wel zijn toestemming verlenen.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
53
Vademecum Jeugd Rode Kruis
13. PROCEDURES
13.1. Algemeen
13.1.1. Rekrutering
Vrijwilligers rekruteren is een van de taken die een afdeling doorlopend op zich neemt. De
gebruikte technieken zijn uiteenlopend. De meest effectieve methode is om mensen persoonlijk aan
te spreken, zoals familieleden, vrienden, kennissen van bestaande vrijwilligers, deelnemers aan
opleidingen … Ook via netwerken zoals de gemeentelijke adviesraden, scholen, het OCMW,
enzovoort kan een afdeling veel mogelijke geïnteresseerden bereiken.
Rode Kruis-Vlaanderen heeft voortdurend aandacht voor het rekruteren van vrijwilligers. Hiervoor
staan middelen en materialen, die regelmatig worden geactualiseerd, ter beschikking. Meer
informatie hierover is terug te vinden op www.rodekruisvrijwilliger.be (Praktische gidsen bij
Communicatie & Werving). Een aantal van de beschikbare materialen kunnen ook gedownload
worden.
Onthaal nieuwe vrijwilligers
Een kandidaat-vrijwilliger kan zich op verschillende manieren aanmelden: via een externe opleiding
(bijvoorbeeld cursus Eerste hulp of Helper), telefonisch, schriftelijk, via e-mail of persoonlijk.
Daarop volgt een gesprek tussen de kandidaat-vrijwilliger en de (adjunct-)verantwoordelijke van
Jeugd Rode Kruis. Dit gesprek heeft als doel om elkaar te leren kennen en de werking van Rode
Kruis-Vlaanderen en de lokale kern toe te lichten. Belangrijk is dat de verwachtingen, motivatie en
mogelijkheden van zowel de kandidaat-vrijwilliger als de Jeugd Rode Kruiskern duidelijk zijn na dit
gesprek. Op basis daarvan kan bepaald worden of de kandidaat-vrijwilliger een engagement wil en
kan opnemen. Indien nuttig of gewenst kan er een peter of meter worden aangesteld om de nieuwe
vrijwilliger wegwijs te maken in de Jeugd Rode Kruiskern en zijn of haar takenpakket als
vrijwilliger.
Voor de meeste taken bij het Rode Kruis moet een opleiding worden gevolgd. Iemand die wel
vrijwilligerswerk wil doen maar geen opleiding wil volgen, zal dus een andere taak aangeboden
krijgen. Om latere misverstanden te vermijden is het belangrijk om daar vanaf het
kennismakingsgesprek duidelijkheid over te scheppen.
13.1.2. Registratie en registratiewijziging
Registratie
Elke (nieuwe) vrijwilliger moet geregistreerd worden in het centraal vrijwilligersbestand van
Rode Kruis-Vlaanderen (CRM). De afdelingssecretaris zorgt ervoor dat dit correct gebeurt. Op
provinciaal niveau staat de provinciale zetel hiervoor in. Op gemeenschapsniveau zorgt het
directiesecretariaat hiervoor.
Samen met de betrokken vrijwilliger vult de secretaris het formulier individuele aanvraag tot
registratie van een nieuwe vrijwilliger in. Dit is terug te vinden op www.rodekruisvrijwilliger.be
(Vrijwilliger bij Rode Kruis > Mijn persoonsgegevens en registratie).
De secretaris zorgt ervoor dat het van de vereiste handtekening(en) wordt voorzien. Daarna bezorgt
hij het formulier aan de provinciale zetel die de gegevens inbrengt in het vrijwilligersbestand. De
gegevens kunnen ook rechtstreeks worden ingevoerd in het CRM. Een bijkomend, ondertekend,
verkort formulier is evenwel noodzakelijk.
Wijzigingen
De gegevens van een vrijwilliger in het vrijwilligersbestand zijn aan verandering onderhevig. Een
vrijwilliger kan verhuizen, een andere functie opnemen, een diploma behalen, een ander beroep
kiezen … Om deze veranderingen aan de provinciale zetel door te geven beschikt de secretaris over
Jeugd Rode Kruis
december 2014
54
Vademecum Jeugd Rode Kruis
het wijzigingsformulier (eveneens te downloaden op www.rodekruisvrijwilliger.be). Wijzigingen
kunnen ook rechtstreeks doorgegeven worden via het CRM; voor meer info kijk op
www.rodekruisvrijwilliger.be (Voorzitters en verantwoordelijken > Praktische gidsen > CRM).
Een vrijwilliger kan ook zelf zijn gegevens wijzigen. Dat kan via www.rodekruisvrijwilliger.be (Mijn
profiel).
Controle
Het is belangrijk om alle adresveranderingen, nieuwe telefoonnummers, benoemingsvoorstellen …
onmiddellijk aan de provinciale zetel te melden of zelf in te voeren in het CRM. Het
vrijwilligersbestand kan dan worden aangepast en op die manier worden er heel wat „fouten‟
vermeden.
De secretaris kan hiertoe zelf het initiatief nemen. Hij kan op regelmatige tijdstippen aan
vrijwilligers en verantwoordelijken vragen om wijzigingen in hun situatie te melden om die daarna,
via een wijzigingsformulier, door te geven aan de provinciale zetel. Alle informatie en de nodige
formulieren vind je op www.rodekruisvrijwilliger.be (Vrijwilliger bij Rode Kruis > Mijn
persoonsgegevens en registratie). Wijzigingen kunnen ook doorgegeven worden via het CRM; voor
meer info kijk op www.rodekruisvrijwilliger.be (Voorzitters en verantwoordelijken > Praktische
gidsen > CRM).
Hij kan ook op elk moment aan de provinciale zetel een lijst vragen van de geregistreerde
vrijwilligers van zijn entiteit, met of zonder de geregistreerde gegevens. Na controle stuurt hij de
gecorrigeerde lijst terug naar de provinciale zetel die de nodige verbeteringen inbrengt in het
bestand.
Vrijwilligers kunnen via Mijn Rode Kruis op www.rodekruisvrijwilliger.be ook zelf wijzigingen
aanbrengen in hun profiel.
13.1.3. Vrijwilligersbestand en wet op de privacy
Sinds de wet van 8 december 1992 bestaan er wettelijke regels tot bescherming van de persoonlijke
levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens. Deze regels zijn ook van
toepassing op het vrijwilligersbestand en daarom besteden we er aandacht aan.
Het vrijwilligersbestand is aangelegd om een goede interne werking van het Rode Kruis te
verzekeren en om de uitvoering van zijn publieke taken mogelijk te maken. Wanneer het Rode Kruis
de gegevens voor andere doeleinden zou gebruiken, overtreedt het de wetten op de bescherming
van persoonsgegevens. Dit geldt niet alleen voor het Rode Kruis in het algemeen maar ook voor de
afdelingen. De persoonlijke gegevens van de vrijwilligers mogen slechts worden vrijgegeven na
ondubbelzinnige toestemming van de betrokkenen, terwijl ook nog eens moet voldaan zijn aan
enkele bijkomende bepalingen.
Toch staan op de publieke websites van Rode Kruis-Vlaanderen een aantal contactgegevens vermeld
van de leden van de afdelingscomités. Meestal betreft het enkel de adres- en e-mailgegevens. In
een beperkt aantal gevallen zijn ook telefoonnummers vermeld. Dit is bijvoorbeeld het geval voor
de
afdelingsverantwoordelijken
Jeugd Rode Kruis
op
de
site
van
Jeugd Rode Kruis
(www.jeugdrodekruis.be).
Het vrijgeven van een beperkt aantal gegevens van verantwoordelijken en voorzitters van
Rode Kruis-Vlaanderen om het publiek de mogelijkheid te bieden met hen in contact te treden is
niet in strijd met de wet op de bescherming van de persoonsgegevens. Het betreft hier immers een
publieke dienstverlening die onder hun verantwoordelijkheid valt. Bijvoorbeeld: uitlenen van een
rolstoel, aanvragen van een hulppost, inschrijven voor een eerstehulpcursus. Deze vrijgave kan
zowel via de website als via andere communicatiemiddelen (schriftelijk, elektronisch of telefonisch)
gebeuren.
De gegevens dienen echter beperkt te blijven tot naam, adres, telefoon en e-mail. Uiteraard gaat
het hier steeds om persoonlijke adressen en telefoonnummers en worden nooit werkgegevens
Jeugd Rode Kruis
december 2014
55
Vademecum Jeugd Rode Kruis
vrijgegeven. Het kan echter gebeuren dat er persoonlijke of professionele redenen zijn om geen
persoonsgegevens te vermelden.
Wie wenst dat zijn persoonlijke gegevens verwijderd worden van de centrale publieke websites laat
dit per brief of (bij voorkeur) e-mail weten aan het directiesecretariaat. In de vraag moet duidelijk
gemaakt worden dat er gegronde redenen zijn voor de verwijdering.
13.1.4. Verzekeringen
Verzekeringen nemen binnen de werking van het Rode Kruis een bijzondere plaats in: opdat de
medewerkers hun activiteiten en doelstellingen naar behoren zouden kunnen vervullen, moeten er
de nodige waarborgen zijn met het oog op voorkoming van schade of schaderegeling. Zowel
vrijwilligers als deelnemers van Jeugd Rode Kruisactiviteiten zijn automatisch verzekerd door
Rode Kruis-Vlaanderen. Omdat polissen, polisvoorwaarden en wetteksten geen alledaagse literatuur
zijn, heeft de dienst Verzekeringen een verzekeringshandleiding opgesteld die te raadplegen is op
de vrijwilligerswebsite.
De opbouw, samenstelling en omvang van de verzekeringsportefeuille van Rode Kruis-Vlaanderen
wordt er in twaalf hoofdstukken uiteengezet.
De handleiding behandelt achtereenvolgens:
 de globale visie van Rode Kruis-Vlaanderen op risico‟s en verzekeringen;
 de lichamelijke letselschade;
 de aansprakelijkheid;
 de bijstand;
 de materiële schade;
 het transport;
 de evenementen;
 het wagenpark.
Bovendien vat de handleiding kort samen welke informatie noodzakelijk is in geval van schade, bij
het afsluiten van een nieuwe dekking, en bij de aanvraag en indiening van een subsidiedossier. De
handleiding wordt afgesloten met een overzicht van het aantal schadegevallen van het afgelopen
jaar, de kostprijs van de portefeuille en de evolutie van beide.
De dienst Verzekeringen staat steeds ter beschikking voor algemene informatie en inlichtingen over
de verzekeringsproblematiek binnen Rode Kruis-Vlaanderen. Een uiteenzetting over verzekeringen
kan
worden
aangevraagd.
Meer
informatie
over
verzekeringen
vind
je
op
www.rodekruisvrijwilliger.be (Vrijwilliger bij Rode Kruis > Verzekeringen).
Wie is verzekerd?
 De deelnemers
De verzekering van deelnemers gebeurt automatisch. Elk kind dat deelneemt aan een
activiteit van Jeugd Rode Kruis, is verzekerd. Dat komt omdat we een open jeugdbeweging
zijn en niet met geregistreerde leden of lidgeld werken. Er moet dus geen ledenlijst
doorgestuurd worden naar het Jeugd Rode Kruissecretariaat of het provinciaal team (behalve
in geval van een meerdaags kamp, waarbij de gegevens van de deelnemers worden
overgemaakt aan het Jeugd Rode Kruissecretariaat via [email protected]).
Bij een ongeval wordt de procedure gevolgd die bij elk ongeval moet vervuld worden: je vult
de juiste documenten in. Je vindt die documenten op www.rodekruisvrijwilliger.be
(Praktische Gidsen > Verzekeringen).
 Leiding en gelegenheidsmedewerkers
Vrijwilligers zijn verzekerd vanaf het moment dat ze geregistreerd zijn. Elke vrijwilliger heeft
daarom het registratieformulier ingevuld. De registratie van vrijwilligers wordt in orde
gebracht door de afdelingssecretaris. Hij bezorgt de papieren dan aan de provinciale zetel.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
56
Vademecum Jeugd Rode Kruis
Privévoertuigen
Voertuigen die tijdens een activiteit gebruikt worden, zoals tijdens een kamp, zijn automatisch
omnium verzekerd (eigen schade, brand, glasbraak, stormschade, diefstal en vandalisme), maar er
zijn een aantal belangrijke voorwaarden!
De voertuigen zijn enkel verzekerd als ze „in opdracht‟ rijden van (Jeugd) Rode Kruis. Concreet
betekent dit dat de wagen verzekerd is als je taken aan het vervullen bent voor Jeugd Rode Kruis:
inkopen doen, materiaal vervoeren, enzovoort. Voor privégebruik ben je dus niet verzekerd.
Aangifte van een schadegeval
Bij de aangifte van schadegevallen tijdens Rode Kruisactiviteiten wordt als verzekeringsnemer
„Rode Kruis-Vlaanderen‟ ingevuld, behalve bij omnium dienstopdrachten privévoertuigen waar op
het Europees aanrijdingsformulier de verzekeringsnemer van het privévoertuig wordt vermeld.
 Rode Kruisvoertuigen
Een ongevalaangifte gebeurt:
- schriftelijk;
- binnen de vijf dagen na het ongeval;
- aan de hand van het Europees aanrijdingsformulier;
- aan de dienst Verzekeringen op de hoofdzetel.
Op de plaats van het ongeval:
- Gebruik slechts één formulier als er twee partijen bij het ongeval betrokken zijn en er
geen discussie is over de feiten. Bij betwisting vullen beide partijen een aangifteformulier
in en ondertekenen ze enkel de eigen verklaring.
- Schrijf met balpen en zorg voor een harde ondergrond, zodat de doorslag goed leesbaar is.
- Als er getuigen zijn van het ongeval, noteer dan hun naam, adres en telefoonnummer.
Inzittenden worden niet als getuigen beschouwd.
- Het is een wettelijke verplichting om de politie te verwittigen wanneer er gewonden zijn.
- Voertuigen die door een ongeval het verkeer hinderen moeten volgens het
verkeersreglement zo snel mogelijk worden verplaatst. Eventueel worden eerst de vier
hoeken van de voertuigen afgetekend op het wegdek. Markeer ook remsporen,
glasscherven …
- Gebruik het aanrijdingsformulier ook bij aanrijdingen waarbij geen andere voertuigen of
derden betrokken zijn (bijvoorbeeld aanrijding paaltje, neerdalende spoedgevallenpoort
op zwaailicht ziekenwagen …).
- Alle Rode Kruisvoertuigen staan ingeschreven op de rechtspersoon Belgische Rode Kruis,
Stallestraat 96, 1180 Brussel. De verzekeringsnemer is dus het Belgische Rode Kruis (vak 6
op het aanrijdingsformulier).
Thuis:
- Vul de achterkant van het aanrijdingsformulier in.
- Vergeet niet aan te geven waar het voertuig wordt hersteld of waar een deskundige het
-
voertuig kan bezichtigen. De dienst Verzekeringen moet immers via de verzekeraar een
deskundige aanstellen in de regio waar het beschadigd voertuig staat.
Vermeld of het voertuig al dan niet buiten gebruik is.
De aangifte gebeurt bij de dienst verzekeringen en de verdere afhandeling van schadedossiers
verloopt via onze verzekeringsconsultant Marsh.
 Privévoertuigen
Wat doe je als je een ongeval hebt?
Je vult een Europees aanrijdingsformulier in, samen met de betrokken tegenpartij. De
verzekeringsnemer is deze van het privévoertuig. Ook als er een PV opgemaakt wordt, moet
je dit formulier invullen. Bij schade, zonder betrokkenheid van derden, moet je verklaring
gestaafd worden met een getuigenis. Is er geen getuige, dan doe je binnen de 24 uur
aangifte van de schade bij de politie (vereenvoudigd PV).
Jeugd Rode Kruis
december 2014
57
Vademecum Jeugd Rode Kruis
-
-
Aangifte door het aangifteformulier Motorrijtuigenverzekering stoffelijke schade
dienstopdrachten dat kan gedownload worden op de vrijwilligerswebsite. Op dit formulier
dienen er ook getuigen te worden vermeld indien er geen tegenpartij is, of bij ontstentenis
van getuigen een vereenvoudigd PV te worden opgesteld, en dient ook te worden ingevuld
en ondertekend door de hiërarchische verantwoordelijke.
Je laat het formulier Bevestiging dienstopdracht invullen door je leidinggevende
(hiërarchische overste), zijnde je voorzitter of afdelingsverantwoordelijke
Jeugd Rode Kruis. Je vindt het ook op www.rodekruisvrijwilliger.be.
Je stuurt beide papieren op naar de dienst Verzekeringen op de hoofdzetel.
De aangifte gebeurt bij de dienst verzekeringen en de verdere afhandeling van deze schadedossiers
verloopt via onze verzekeringsconsultant Marsh.
Verplaatsingen
Ongevallen op weg van/naar de vergaderplaats of de plaats van de activiteit zijn verzekerd. De
„weg‟ is niet noodzakelijk de kortste maar wel de gebruikelijke.
Ongevallen met lichamelijk letsel (zonder voertuig)
Een aangifte gebeurt:
 schriftelijk;
 met het aangifteformulier Aangifteformulier lichamelijke ongevallen – vrijwilligers
wanneer het om een ongeval met een vrijwilliger/deelnemer aan een
activiteit/vakantiekamp gaat;
 binnen de vijf dagen na het ongeval of het ogenblik waarop de aangever er kennis van
heeft genomen;
 aan de dienst Verzekeringen.
De nodige formulieren vind je op www.rodekruisvrijwilliger.be (Vrijwilliger bij Rode Kruis >
Verzekeringen).
Het aangifteformulier bevat twee luiken. Luik A wordt ingevuld door de aangever van het ongeval.
De aangever is hij die het formulier invult. Dit kan dus het slachtoffer zelf zijn, maar ook de
afdelingsverantwoordelijke, de afdelingsvoorzitter of –secretaris. Luik B is een geneeskundig
getuigschrift en wordt ingevuld door de behandelende arts.
Het ingevulde aangifteformulier wordt aan de dienst Verzekeringen bezorgd die dit nakijkt en
doorstuurt naar de verzekeraar.
Het slachtoffer krijgt een ontvangstmelding en het dossiernummer, dat bij elk schriftelijk of
telefonisch contact moet worden vermeld.
Burgerlijke aansprakelijkheid
Een schadegeval wordt zo snel mogelijk aan de dienst Verzekeringen gemeld, in elk geval binnen de
vijf dagen vanaf het ogenblik dat men kennis had van het ongeval.
Het daartoe bestemde aangifteformulier Schadeaangifte ABR-BA wordt gebruikt, of de onderstaande
gegevens worden gemeld op briefhoofd van de eigen entiteit aan de hand van een
omstandigheidsverslag. Het nodige formulier vind je op www.rodekruisvrijwilliger.be (Vrijwilliger
bij Rode Kruis > Verzekeringen).
De aangifte moet gedateerd en ondertekend zijn en bevat de volgende elementen:
 plaats, datum en uur van het schadegeval;
 oorzaken en aard;
 omstandigheden waarin het zich heeft voorgedaan;
 naam en adres van de voornaamste getuigen;
 naam en adres van de tegenpartij.
De dienst Verzekeringen staat in voor de verdere afhandeling van het dossier.
Gedetailleerde informatie is te vinden in de handleiding Verzekeringen op de vrijwilligerswebsite.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
58
Vademecum Jeugd Rode Kruis
13.1.5. Toedienen van medicatie
Wettelijke bepalingen
In het K.B. van 10 november 1967 staat vermeld dat het geven van geneesmiddelen voorbehouden is
voor:
 artsen;
 apothekers;
 onder hun toezicht, apotheekassistenten;
 tandartsen en vroedvrouwen, binnen hun wettelijke bevoegdheden;
 verpleegkundigen, op voorschrift van de arts.
Alle andere personen die geneesmiddelen geven zijn strafbaar, en kunnen bovendien aansprakelijk
worden gesteld voor lichamelijke schade als gevolg van het toedienen van geneesmiddelen. Met
andere woorden: ook jeugdleiders of de afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis mogen dit niet
doen.
Hoe zit dit dan met het geven van medicijnen op kamp aan minderjarige deelnemers en de
medeleiding ?
Als leiding is het niet toegelaten om medicatie te geven aan minderjarigen of medeleiding. Ook niet
als dit geneesmiddel verkregen kan worden zonder voorschrift. Dit is alleen mogelijk mits toelating
(voorschrift) van een arts of schriftelijke toelating van de ouders.
Wanneer een kind of medeleider een allergische reactie of nevenwerking zou krijgen op het
toegediende geneesmiddel, kan de leiding immers aansprakelijk gesteld worden voor eventuele
lichamelijke schade. De leiding mag enkel medicatie geven na het contacteren van een arts, of de
ouders.
Ouders kunnen wel aan de leiding vragen om hun kind bepaalde geneesmiddelen toe te dienen
tijdens de periode van het kamp. Maar dit is enkel mogelijk op voorwaarde dat de ouders hiervoor
schriftelijk hun toestemming en instructie geven.
Wanneer tijdens het kamp andere medicatie nodig blijkt te zijn vanwege bepaalde
ziektesymptomen, dienen altijd vooraf een arts of de ouders gecontacteerd te worden, en
uitdrukkelijk hiervoor toestemming gevraagd te worden.
Wanneer een medeleider echter vraagt of er in de eerstehulpkoffer een bepaald geneesmiddel
aanwezig is, mag dit wel gegeven worden. Op dat moment vraagt de medeleider naar het voor hem
gekende middel. De leiding kan dan antwoorden of het al dan niet aanwezig is en dan kan de
medeleider het zelf nemen.
Besluit
Wanneer tijdens een kamp een minderjarige deelnemer (of leider) ziek wordt, is het aangewezen
dat de leiding de minderjarige door een arts laat onderzoeken, en deze laat bepalen in hoever de
toediening van bepaalde geneesmiddelen noodzakelijk is. Uit eigen initiatief kan en mag de leiding
geen geneesmiddelen aan de minderjarige toedienen. Eveneens dient de leiding steeds de ouders te
contacteren en te informeren over de ziekte van hun kind tijdens het kamp.
13.1.6. Kostenvergoedingen
De regels betreffende kostenvergoedingen zijn vastgelegd in de gecoördineerde onderrichtingen
inzake kostenvergoedingen. Deze regels dienen correct te worden toegepast. De uitvoering hiervan
valt onder de verantwoordelijkheid van de voorzitter van de uitbetalende entiteit en wordt
gecontroleerd door de Interne Audit en het departement Financiën.
Er bestaan twee systemen van kostenvergoedingen: de vaste (forfaitaire) kostenvergoeding of de
kostenvergoeding op basis van bewezen kosten. Indien je voor twee of meerdere organisaties
vrijwilliger bent en kosten vergoed krijgt dien je in elk van deze organisaties voor hetzelfde
systeem te kiezen.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
59
Vademecum Jeugd Rode Kruis
Kostenvergoeding op basis van bewezen kosten
Dit systeem houdt in dat je bepaalde kosten waarvoor je toestemming hebt van je voorzitter en die
je kunt bewijzen, kunt terugvorderen. Je houdt dus bonnetjes bij van maaltijden, het ticket van de
bus of de trein en je noteert zorgvuldig hoeveel kilometer je met je wagen reed in opdracht van het
Rode Kruis. Deze bewijsstukken moet je gedurende 7 jaar bijhouden om te kunnen voorleggen aan
de belastinginspecteur.
Details over welke kosten en voor welk bedrag je kunt terugvragen vind je in de Gecoördineerde
onderrichtingen inzake kostenvergoedingen.
Je kunt dit systeem niet combineren met een vaste (forfaitaire) kostenvergoeding.
Vaste (forfaitaire) kostenvergoeding
De bedragen die je per dag en per jaar kunt terugkrijgen zijn wettelijk vastgelegd. Zorg ervoor dat
je deze niet overschrijdt, anders moet je belastingen betalen op de vergoedingen. Binnen dit
systeem hoef je dus geen bewijsstukken (bonnetjes, tickets) bij te houden. Een entiteit kan echter
bepalen dat ook in dit geval bewijsstukken moeten worden afgeleverd. Details over deze wettelijk
vastgelegde bedragen vind je in de Gecoördineerde onderrichtingen inzake kostenvergoedingen.
Je kunt dit systeem niet combineren met een kostenvergoeding op basis van bewezen kosten. De
wet laat wel toe dat je het jaarplafond combineert met een terugbetaling van maximum 2000 km
bewezen vervoerskosten of de tegenwaarde hiervan in tickets van het openbaar vervoer.
De terugbetaling van kosten gebeurt aan de hand van de geijkte documenten die eveneens van
vrijwilligerswebsite kunnen worden gedownload (www.rodekruisvrijwilliger.be > Vrijwilliger
Rode Kruis > kostenvergoedingen), of online via de kostenapplicatie www.kosten.rodekruis.be.
De kostennota‟s worden ingediend binnen het kalenderjaar; bij de jaarafsluiting moeten
kostennota‟s van dat jaar uiterlijk op 15 januari van het volgend jaar ingediend worden. Na
januari worden er geen kostennota‟s van het vorig jaar meer aanvaard.
Vrijwilligers kunnen hun
www.kosten.rodekruis.be.
kosten
online
invoeren
en
opvolgen
via
de
de
bij
de
15
kostenapplicatie
De antwoorden op veel gestelde vragen in verband met kostenvergoedingen kan je vinden op
www.rodekruisvrijwilliger.be (> kostenvergoedingen).
13.1.7. Mutatie van een vrijwilliger naar een andere entiteit
De voorzitters van beide entiteiten dienen toestemming te geven voor de mutatie van een
vrijwilliger naar een andere entiteit. Dit gebeurt door het ondertekenen van het
wijzigingsformulier.
Alle
informatie
en
de
nodige
formulieren
vind
je
op
www.rodekruisvrijwilliger.be (Vrijwilliger bij Rode Kruis > Mijn persoonsgegevens en registratie).
Wijzigingen kunnen ook doorgegeven worden via het CRM; voor meer info kijk op
www.rodekruisvrijwilliger.be (Voorzitters en verantwoordelijken > Praktische gidsen > CRM).
13.1.8. Huisstijl
Wat is een huisstijl?
Een huisstijl heeft tot doel de identiteit van een organisatie op uniforme wijze naar buiten te
brengen.
Een huisstijl omvat afspraken en regels rond verschillende communicatie-uitingen van een
organisatie. Ze bestaat uit een geheel van grafische en tekstuele kenmerken, die op een
systematische en coherente wijze op verschillende dragers worden toegepast. Het opstellen van een
huisstijlhandboek is onmisbaar om de huisstijl binnen een organisatie te doen naleven en toepassen.
Het huisstijlhandboek van Rode Kruis-Vlaanderen is terug te vinden op www.rodekruisvrijwilliger.be
(Procedures en huisregels). Op diezelfde webpagina zijn tevens de Logogids en de Taal- en Stijlgids
te vinden.
Jeugd Rode Kruis heeft een eigen huisstijl. Kijk daarvoor op www.rodekruisvrijwilliger.be
(Jeugd Rode Kruis > huisstijl Jeugd Rode Kruis).
Jeugd Rode Kruis
december 2014
60
Vademecum Jeugd Rode Kruis
Jeugd Rode Kruislogo
Jeugd Rode Kruis heeft een eigen logo. Dit logo wordt gebruikt in alle communicatie van
Jeugd Rode Kruis, zowel nationaal, provinciaal als lokaal: op de website, lespakketten,
promotiefolders, affiches, briefpapier …
Het Jeugd Rode Kruislogo staat voor het Rode Kruis op kinder- en jongerenmaat, overgoten met een
flinke portie plezier.
Aangezien het Rode Kruis in het logo is verwerkt, volstaat het om voor de publicaties alleen het
Jeugd Rode Kruislogo te gebruiken. Het logo van Rode Kruis-Vlaanderen hoeft er dus niet bij
vermeld te worden.
Lokale kernen en provinciale teams kunnen voor eigen publicaties gebruik maken van het
Jeugd Rode Kruislogo. Ze kunnen hiervoor terecht op www.rodekruisvrijwilliger.be. Daar kunnen ze
de correcte bestanden downloaden. Om te zorgen voor een correct gebruik van het
Jeugd Rode Kruislogo bestaan er een aantal regels rond volgende onderwerpen:
 kleuren;
 minimumafmetingen;
 bijhorende tekst.
Deze regels zijn samengevat in het huisstijlhandboek, dat beschikbaar is op de vrijwilligerswebsite.
13.1.9. Omgaan met de media
De mediaprocedures lichten toe hoe je omgaat met vragen van journalisten. Welke vragen kan je
zelf beantwoorden en wanneer moet je doorverwijzen naar een hogere entiteit (provincie of
hoofdzetel)? Deze procedures kunnen worden gedownload via www.rodekruisvrijwilliger.be
(Communicatie en Werving > Vademecum en richtlijnen). Je kan steeds terecht bij de dienst
Communicatie voor advies en ondersteuning ([email protected]).
13.1.10.
Internationale contacten
Algemeen
Alle internationale Rode Kruiscontacten verlopen via het Jeugd Rode Kruissecretariaat. Geen enkele
jeugdkern en geen enkel provinciaal team Jeugd Rode Kruis kunnen en mogen rechtstreeks contact
opnemen met de internationale zetels en/of nationale verenigingen.
Ook de contacten met de Franstalige gemeenschap lopen via het Jeugd Rode Kruissecretariaat. Alle
regels voor internationale contacten zijn hier eveneens van toepassing.
Buitenlandse kampen
Een kern die een weekend of een kamp in het buitenland wil organiseren vraagt hiervoor vooraf de
toelating aan het Jeugd Rode Kruissecretariaat. Bij de aanvraag dient de locatie, datum en beoogde
doelgroep vermeld te worden, samen met een aanzet tot programma en een motivatie waarom men
dit in het buitenland wil organiseren. Deze aanvraag is nodig, ook al heeft men geen contact met
een buitenlandse afdeling.
Contacten leggen
Een kern/provincie die zelf contact heeft met een buitenlandse afdeling moet het
Jeugd Rode Kruissecretariaat hiervan op de hoogte brengen. Nadat men de toestemming heeft
gekregen kunnen de nodige afspraken met de buitenlandse afdeling zelf verder gezet worden.
Indien een kern contact wil zoeken moet het Jeugd Rode Kruissecretariaat ten minste zes maanden
op voorhand van het gewenste internationaal contact op de hoogte zijn. Het
Jeugd Rode Kruissecretariaat neemt dan contact op met het gewenste land. Na gunstig gevolg
worden de naam en het adres van de contactpersoon doorgegeven. Verdere afspraken dienen zelf
gemaakt te worden.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
61
Vademecum Jeugd Rode Kruis
13.1.11.
Eervolle onderscheidingen
Eervolle onderscheidingen worden toegekend voor uitzonderlijke en belangeloze diensten bewezen
aan het Rode Kruis. Bij de beoordeling van de verdiensten moet dus niet enkel rekening worden
gehouden met de duur van het engagement maar tevens met de aard van de bewezen diensten.
Onderscheidingen zijn individueel. De beoordelingscriteria moeten niet enkel hun grondslag vinden
in de anciënniteit maar vooral in actieve belangeloze inzet en uitzonderlijke diensten.
De aanvraagprocedure is te vinden op www.rodekruisvrijwilliger.be (Vrijwilliger bij Rode Kruis >
Procedures en huisregels).
13.1.12.
Webmail voor verantwoordelijken
Om een vlotte en efficiënte communicatie tussen de centrale diensten en de afdelingen te krijgen,
maakt Rode Kruis-Vlaanderen gebruik van elektronische briefwisseling (webmail). Vrijwilligers met
een verantwoordelijke functie krijgen een Rode Kruismailadres. Het e-mailadres ziet er steeds zo
uit:
[email protected].
Voor
Jeugd Rode Kruis
is
dit
dan:
[email protected].
Alle communicatie vanuit het Jeugd Rode Kruissecretariaat naar de afdelings- en
provincieverantwoordelijken Jeugd Rode Kruis verloopt via dit adres. Het is dus sterk van belang dat
elke verantwoordelijke Jeugd Rode Kruis hier toegang toe heeft en het adres regelmatig opvolgt.
Zodra een vacante vrijwilligersfunctie in de afdeling wordt ingevuld, kan je voor deze nieuwe
verantwoordelijke een Rode Kruismailadres aanvragen. Hiervoor dient contact opgenomen te
worden met de provinciale zetel.
De handleiding voor het gebruik van de webmail is beschikbaar via de vrijwilligerswebsite
(Vrijwilliger bij Rode Kruis > Procedures en huisregels).
13.1.13.
ACT
Rode Kruis-Vlaanderen organiseert jaarlijks honderden vormingsactiviteiten voor het publiek en voor
de eigen vrijwilligers. Al die opleidingen brengen een hoop administratie met zich mee. Dankzij de
computertoepassing ACT kan die administratieve afhandeling een pak sneller verlopen.
ACT staat voor Activity Consulting Tool. Het is de vormingsdatabase van Rode Kruis-Vlaanderen.
Cursisten kunnen zich via ACT inschrijven voor een opleiding. Ze kunnen ook een
aanwezigheidsattest voor zichzelf printen.
Organisatoren (meestal is dit de afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis) kunnen via ACT de
administratie van een opleiding doen:
 aankondigen (aanmaken) van een vormingsactiviteit;
 nagaan hoeveel inschrijvingen er zijn;
 gegevens van de aanwezige cursisten ingeven;
 examenresultaten doorgeven;
 nagaan wie welke opleiding volgde en wanneer.
ACT bestaat uit twee toepassingen: ACTwin en ACTweb.


Op de vrijwilligerswebsite lees je waarvoor ACTwin gebruikt wordt.
Op de vrijwilligerswebsite lees je waarvoor ACTweb gebruikt wordt.
Voordelen van ACT zijn: de gegevens worden sneller verwerkt, de organisator krijgt meer controle
over de administratieve gegevens, de deelnemer kan zichzelf inschrijven, de deelnemer kan zijn
persoonlijke gegevens bekijken en aanpassen.
Om ACT te gebruiken, heb je een login nodig. Een login voor ACT hoef je slechts één keer aan te
vragen, ongeacht het feit of je dat voor ACTwin of ACTweb doet.
Je vraagt je login aan via de website www.act.rodekruis.be.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
62
Vademecum Jeugd Rode Kruis
Heb je rechten voor ACTwin, dan zal je deze toepassing kunnen downloaden via
www.act.rodekruis.be/client. In de instructies op de vrijwilligerswebsite lees je hoe je te werk
gaat.
Inhoudelijke
en technische ondersteuning krijg je van de
helpdesk ACT
http://act.rodekruis.be/Help.
Je
kan
een
ACT-probleem
melden
http://act.rodekruis.be/Helpdesk/Default.aspx of via je provinciale zetel.
13.1.14.
via
via
CRM
CRM staat voor Contact Relationship Management. Voor Rode Kruis-Vlaanderen betekent dit
concreet
dat
de
CRM-applicatie
alle
Rode Kruis-Vlaanderen-contacten
(vrijwilligers,
personeelsleden, professionele en privécontacten) en alle organisaties waarmee Rode KruisVlaanderen contact houdt, registreert en opvolgt via de CRM-applicatie.
Voorzitters, secretarissen, afdelings- en provincieverantwoordelijken voor de disciplines,
penningmeesters, provinciale teamleden en de provinciale staftitularissen Hulpdienst kunnen
gebruik maken van CRM. Voor Jeugd Rode Kruis gaat het om de verantwoordelijken
Jeugd Rode Kruis.
Inhoudelijke en technische ondersteuning krijg je van de helpdesk CRM of via je provinciale zetel.
13.2. Organisatie van een jeugdkern
13.2.1. De eerste stappen
Om een jeugdkern op te richten neemt de afdeling contact op met het provinciaal team
Jeugd Rode Kruis of met het Jeugd Rode Kruissecretariaat. Het provinciaal team of een
stafmedewerker organiseert een verkenningsgesprek met de geïnteresseerden en met de voorzitter
van de afdeling. De afdeling ontvangt het startpakket.
De afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis wordt aangesteld door de afdelingsvoorzitter.
Nadien houdt de jeugdkern het provinciaal team op de hoogte van hun activiteiten en
vergaderingen.
13.2.2. Bijdrage van jeugdkernen
Omdat Jeugd Rode Kruis vzw erkend wordt als landelijk jeugdwerk, moet elke jeugdkern een
jaarlijkse bijdrage betalen. De penningmeester van de afdeling ontvangt hiertoe jaarlijks een
factuur.
Indien deze bijdrage wordt betaald, ontvangt de penningmeester waardebonnen voor hetzelfde
bedrag. Deze waardebonnen kunnen gebruikt worden om materiaal aan te kopen bij
Jeugd Rode Kruis (via de webshop), om opleidingen van Jeugd Rode Kruis te volgen of als deelname
aan activiteiten zoals de Startdag of Youth on the Run.
Om de waardebonnen te gebruiken, geldt volgende procedure:
 Je stuurt de originele waardebonnen naar het Jeugd Rode Kruissecretariaat samen met een
kopie van je factuur (van een bestelling via de webshop of van je deelname aan een
opleiding of betalende activiteit).
 Je ontvangt een creditnota, wat betekent dat de bonnen in mindering zijn gebracht en je
dus minder moet betalen.
Je wacht dus het best met betalen van de factuur tot je de creditnota hebt ontvangen.
Je kan de bonnen niet inbrengen tijdens je bestelling via de webshop, of kan ze niet afgeven op een
opleiding zelf.
Enkel materialen aangekocht bij of opleidingen georganiseerd door Jeugd Rode Kruis vzw komen in
aanmerking.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
63
Vademecum Jeugd Rode Kruis
13.2.3. Vzw
Het gebruik van de term „Jeugd Rode Kruis vzw‟ is voorbehouden aan het nationaal secretariaat van
Jeugd Rode Kruis.
In
geen
geval
mogen
noch
kunnen
lokale
en
provinciale
Jeugd Rode Kruisstructuren een vzw Jeugd Rode Kruis oprichten of deze benaming gebruiken.
13.2.4. Subsidie en rekening
Elke jeugdkern engageert zich om deel uit te maken van de plaatselijke jeugdraad.
Elke jeugdkern probeert via de jeugddienst een aanvraag tot subsidie in te dienen (werkingstoelage,
subsidie voor het volgen van kadervorming in het jeugdwerk, kampsubsidie …). Hiervoor is het vaak
noodzakelijk om een eigen rekening te openen op naam van de lokale Jeugd Rode Kruiskern.
Een eigen rekening wordt geopend onder de naam Jeugd Rode Kruis samen met de naam van de
kern. Voor het openen van een rekening is artikel 53 van het Handvest van toepassing: de
handtekening van de nationale penningmeester en de gedelegeerd bestuurder zijn hiervoor vereist.
Voor de eigen rekening wordt er met een dubbele handtekeningbevoegdheid gewerkt: elke
verrichting zal steeds de handtekening vereisen van de afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis
en de voorzitter of de penningmeester van de afdeling.
Een jeugdkern maakt een jaarlijkse begroting op en houdt een goede boekhouding bij, onder
supervisie van de lokale penningmeester.
13.2.5. Deelnemers en begeleiding
Jeugd Rode Kruis is een open beweging. Iedereen is welkom, en er wordt geen inschrijvings- of
lidgeld gevraagd. Er is geen verplicht uniform.
De kinderen en jongeren van een Plus- of Full Option-kern worden meestal verdeeld in verschillende
leeftijdsgroepen.
Een voorbeeld kan zijn: 6- tot 9-jarigen, 10- tot 12-jarigen, 13- tot 15-jarigen. Een
Jeugd Rode Kruiskern is vrij om de groepsindeling te bepalen en hier benamingen aan toe te
kennen.
Het minimumaantal begeleiders bedraagt één per vijftien kinderen. Er wordt echter gestreefd naar
een begeleiding van één begeleider per zeven kinderen. Elke begeleider bij Jeugd Rode Kruis is
vrijwilliger en handelt steeds in overeenstemming met de waarden van Jeugd Rode Kruis. Bij
activiteiten met kinderen heeft de jeugdleider een voorbeeldfunctie. Hij neemt zijn
verantwoordelijkheid op volgens zijn functie. Elke vrijwilliger volgt binnen het jaar na aanstelling in
zijn functie de noodzakelijke opleidingen volgens de criteria in hoofdstuk 9.
Elke vrijwilliger is welkom, zowel van binnen als van buiten de organisatie.
Elke vrijwilliger moet geregistreerd worden. De secretaris van de afdeling heeft hiervoor de nodige
documenten. Zie ook Registratie.
13.2.6. Prijzenbeleid
Er wordt aan deelnemers van Jeugd Rode Kruisactiviteiten geen inschrijvings- of lidgeld gevraagd.
Werkelijke kosten mogen wel doorgerekend worden, met name: vieruurtjes, uitstappen, kampen en
weekends …
Als Jeugd Rode Kruiskernen eerstehulpinitiaties organiseren op vraag van externen (organisaties,
scholen, jeugdverenigingen), is dit voor deze externen betalend (gesloten vormingsactiviteit). In
deze prijs is inbegrepen: het materiaal dat tijdens de les wordt gebruikt (zwachtels, pleisters,
kopies …), een werkboek voor elke deelnemer (maximaal twintig), en de vervoerskosten van de
lesgever. Bovenop dit bedrag mogen geen extra kosten worden aangerekend. Deze prijzen gelden
ook wanneer een lesgever eerstehulpverlening van Vorming een eerstehulpinitiatie van
Jeugd Rode Kruis zou geven.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
64
Vademecum Jeugd Rode Kruis
Ook voor eerstehulpcursussen in gesloten aanbod is een prijs vastgelegd. Deze prijzen vind je in de
prijzenbijlage die hoort bij dit Vademecum. Hierin zijn werkboeken en vervoerskosten niet
inbegrepen; het lesmateriaal is dat wel.
Eerstehulpinitiaties en –cursussen die door Jeugd Rode Kruiskernen georganiseerd worden in open
aanbod, zijn voor cursisten gratis. Enkel de aankoop van werkboeken en het gebruik van materiaal
mogen doorgerekend worden aan de cursisten, dit echter zonder winst te maken.
Kernen kunnen producten van Jeugd Rode Kruis (bijvoorbeeld t-shirts of sjaaltjes) te koop
aanbieden in hun eigen kern. Het is niet de bedoeling hierbij winst te genereren. We kiezen immers
voor een open beweging die weinig of geen financiële drempels heeft. Indien de afdeling
verzendingskosten doorrekent, dient dit expliciet vermeld te worden. Bijvoorbeeld: product kost 6
euro + 1 euro verzendingskosten.
Op die manier vermijden we dat cursisten en vrijwilligers ontevreden zijn wanneer ze op
verschillende prijzen stoten binnen éénzelfde organisatie.
De aankoop- en verkoopprijzen voor Jeugd Rode Kruisproducten zijn vastgelegd in de prijzenbijlage
bij dit Vademecum.
De prijzen van alle opleidingen zijn bepaald op basis van de algemene afspraken die binnen Rode
Kruis Vlaanderen gelden, en zijn bekrachtigd door het Directiecomité Humanitaire Diensten.
13.2.7. Rook-, alcohol- en drugsbeleid
Goede afspraken maken goede vrienden. Elke verantwoordelijke dient, in samenspraak met de
betrokken vrijwilligers, duidelijke afspraken te maken over roken, alcohol en drugs. Waar en
wanneer mogen vrijwilligers roken tijdens of na activiteiten? Wanneer mag er een pintje gedronken
worden? Wie blijft er nuchter?
Elke kern kan hierover afspraken op maat maken. Neem wel volgende regels in acht:
 Roken in het bijzin van kinderen en jongeren is niet toegelaten.
 Alcohol is niet toegelaten vóór of tijdens activiteiten.
 Er moeten altijd minstens twee begeleiders geheel nuchter zijn tijdens kampen of
weekends. Overdag is iedereen vanzelfsprekend nuchter, ‟s avonds – wanneer de
deelnemers slapen – kan er wel eens iets gedronken worden.
 Alcohol is enkel toegelaten voor jongeren die 16 jaar zijn of ouder.
 Drugs is ten allen tijde verboden! Voor drugs geldt een nultolerantie.
Denk als kern ook zeker na over oudere deelnemers die experimenteergedrag beginnen te vertonen.
De afspraken worden naar alle vrijwilligers binnen de Jeugd Rode Kruiskern gecommuniceerd. Het is
van belang dat deze afspraken niet afwijken van wat de wet hierover voorschrijft.
Ook tijdens leidingsactiviteiten dient verstandig gehandeld te worden.
Bij vragen of problemen kan met het provinciaal team of met het Jeugd Rode Kruissecretariaat
contact opgenomen worden. Deze worden uiteraard vertrouwelijk behandeld.
In hoofdstuk 14 (wettelijk kader) is onder andere informatie over privacy en beroepsgeheim terug te
vinden.
13.2.8. Afspraken over relaties en seksualiteit
Het is belangrijk om als leidingsgroep aandacht te hebben voor heel wat zaken die te maken hebben
met intimiteit, relaties en seksualiteit. De uitgangspunten hierin zijn: gezond verstand en
vertrouwen in leiding en deelnemers.
Jeugdleiders en deelnemers hebben recht op een veilige omgeving, waarin ze grenzen kunnen
afbakenen, waarin ze zich goed kunnen voelen. Daarom is het belangrijk om als groep na te denken
over zaken zoals:
Jeugd Rode Kruis
december 2014
65
Vademecum Jeugd Rode Kruis




Relaties binnen je leidingsploeg
Relaties bij je deelnemers
Reageren op vragen mbt seksualiteit
Privacy tijdens activiteiten en/of op kamp: zwemmen, omkleden, slapen, douchen,
knuffelen.
Als referentie wordt het werk „(N)Iets mis mee?!‟ gebruikt, het vlaggensysteem voor
jeugdorganisaties.
Bij vragen of problemen kan met het provinciaal team of met het secretariaat contact opgenomen
worden. Eventuele vragen worden uiteraard vertrouwelijk behandeld.
13.2.9. Uittreksel uit het strafregister
Als organisatie willen we voorkomen dat mensen met slechte bedoelingen via Rode Kruisactiviteiten
toegang krijgen tot de kwetsbare bevolkingsgroepen die door onze vrijwilligers worden geholpen.
Daarom vraagt Rode Kruis-Vlaanderen aan vrijwilligers om te verklaren dat ze over een blanco
strafregister beschikken.
Vrijwilligers die rechtstreeks in contact komen met minderjarigen, moeten echter jaarlijks een
uittreksel uit het strafregister voorleggen. Dit geldt dus voor onder meer alle
Jeugd Rode Kruisvrijwilligers.
Het uittreksel uit het strafregister is het vroegere “getuigschrift van goed zedelijk gedrag”. Je
vraagt het uittreksel aan via je gemeente.
Je bezorgt dit uittreksel aan de provinciemanager. Dit kan na afspraak op de provinciale zetel, het
volstaat immers het uittreksel te tonen. Wie dit verkiest, kan het uittreksel ook per post of per email bezorgen aan de provinciemanager.
In het CRM wordt geregistreerd dat het uittreksel is voorgelegd. Zelfs als je het uittreksel effectief
bezorgt, zal het niet worden bewaard. Conform de wettelijke regels zal het uittreksel, na
registratie van de voorlegging in het CRM, worden vernietigd.
Kijk op www.rodekruisvrijwilliger.be voor alle gedetailleerde informatie (Vrijwilliger bij Rode Kruis
> Procedures en huisregels > Uittreksel uit het strafregister).
Jeugd Rode Kruis
december 2014
66
Vademecum Jeugd Rode Kruis
13.3. Organiseren van activiteiten en lessen
13.3.1. Algemeen
Elk activiteit van Jeugd Rode Kruis zal georganiseerd worden volgens de regels die gesteld worden in
hoofdstuk 3. Het belang en de veiligheid van de deelnemers (in het bijzonder van de kinderen en
jongeren) staan steeds centraal.
De voorzitter van de Rode Kruisafdeling wordt geïnformeerd over alle activiteiten van
Jeugd Rode Kruis. Voor sommige activiteiten, zoals fondsenwervingsacties (eetfestijnen, fuiven), is
de toestemming van het Afdelingscomité noodzakelijk. De afdelingsvoorzitter geeft aan wanneer dit
noodzakelijk is, nadat hij hierover werd geïnformeerd.
Voor andere activiteiten is minstens overleg met de leden van het Afdelingscomité noodzakelijk:
bijvoorbeeld met de afdelingsverantwoordelijke Vorming, met de afdelingsverantwoordelijke
Communicatie en Werving …
Omgekeerd brengt de provinciale of nationale werking steeds de lokale werking op de hoogte van
door hen georganiseerde activiteiten op het grondgebied van de kern.
13.3.2. Grondgebied
Jeugd Rode Kruiskernen die een activiteit willen organiseren op het grondgebied van een andere
entiteit, doen dit in overleg en overeenstemming met de betreffende entiteit. Bijvoorbeeld: een
school uit een naburige gemeente vraagt jouw Jeugd Rode Kruiskern om een eerstehulpinitiatie of cursus te organiseren. In de naburige afdeling is immers geen Jeugd Rode Kruiskern, of is er geen
jeugdmonitor/initiator die de les voor zijn rekening kan nemen. Je vraagt met jouw
Jeugd Rode Kruiskern toestemming aan de afdelingsvoorzitter van de naburige afdeling om de
cursus te mogen geven. Een ander voorbeeld: in een naburige afdeling is geen
Jeugd Rode Kruiskern. Je zou met jouw afdeling graag promotie maken in de lokale scholen voor
initiaties in jouw kern. Je vraagt hiervoor toestemming aan de afdelingsvoorzitter van de naburige
afdeling.
13.3.3. Fiscale aftrekbaarheid van Jeugd Rode Kruisactiviteiten
Jeugdwerkactiviteiten zijn voor ouders van kinderen onder de twaalf jaar fiscaal aftrekbaar. Dit
geldt eveneens voor betalende Jeugd Rode Kruisactiviteiten. De gemeentelijke jeugddienst kan alle
jeugdkernen in de gemeente vragen om standaard fiscale attesten uit te reiken aan alle deelnemers
jonger dan twaalf jaar. In andere gevallen dienen de ouders zich tot de gemeentelijke jeugddienst
te richten, waarna het fiscaal attest door de afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis wordt
ingevuld, ondertekend en aan de ouders bezorgd.
13.3.4. Toelage ziekenfonds
Sommige ziekenfondsen voorzien een budget voor kinderen of jongeren die deelnemen aan een
weekend of kamp binnen het jeugdwerk. Ouders kunnen deze toelage doorgaans aanvragen via een
formulier dat ingevuld en ondertekend wordt door de afdelingsverantwoordelijke Jeugd Rode Kruis.
13.3.5. Organiseren van eerstehulpcursussen en –initiaties
Jeugd Rode Kruis hecht erg veel aandacht aan de kwaliteit van de eerstehulpcursussen en initiaties. Daarom zijn er een aantal richtlijnen ontwikkeld. Je vind ze terug in hoofdstuk 9.
Ongevallensimulatie
Het inzetten van een ongevallensimulant tijdens een eerstehulpinitiatie is wenselijk maar niet
verplicht.
Een ongevallensimulant dient zich in een afgescheiden ruimte te kunnen omkleden. De
grimeerruimte moet voldoende ruim, goed verlucht en verwarmd zijn. Er moet wasgelegenheid zijn
zodat de simulant zich tussen de simulaties door kan afschminken. De afdelingsverantwoordelijke
Jeugd Rode Kruis
december 2014
67
Vademecum Jeugd Rode Kruis
Jeugd Rode Kruis, de initiator of de jeugdmonitor neemt contact op met de
afdelingsverantwoordelijke Vorming die over de contactgegevens van de simulanten in de afdeling
of van een afdeling in de buurt beschikt. De lokale Jeugd Rode Kruiskern vergoedt de kosten van de
ongevallensimulant.
13.3.6. Gebruik van muziek, film- en beeldmateriaal tijdens activiteiten
Voor het gebruik van muziek, film- of beeldmateriaal bestaan er wettelijke regels (zie
hoofdstuk 14). SABAM moet voor de auteursrechten betaald worden en er is de Billijke Vergoeding
als vergoeding voor de artiest die het materiaal heeft uitgevoerd.
Om foto‟s van kinderen te verspreiden (in een krantje, op het internet …) moet met het
portretrecht rekening worden gehouden. Dit betekent dat de persoon wiens foto gepubliceerd of
getoond wordt, eerst toestemming moet geven. Voor minderjarigen dienen de ouders hun
toestemming te geven.
Je mag wel foto‟s zonder toestemming publiceren, als de persoon op de foto niet het
hoofdonderwerp is. Een overzichtsfoto van het lokaal of kampterrein is bijvoorbeeld geen probleem,
ook al loopt er toevallig één van de deelnemers in beeld.
Het is daarom raadzaam om expliciet de toestemming van de ouders te vragen, ook om een
vertrouwensband met ouders hoog te houden. Dit kan bij het begin van het werkjaar, of bij het
begin van het kamp. Het kan bijvoorbeeld als een extra document of vraag bij de medische fiche.
Geef ouders ook mee waar ze de foto‟s kunnen zien. Dan kunnen ze nog steeds vragen om een
bepaalde foto te verwijderen.
Hieronder vind je een voorbeeldtekst om de toestemming van ouders te vragen:
Ik, ondergetekende _________ (naam), ouder/voogd van ________ (naam deelnemer) geef
uitdrukkelijk de toestemming aan Jeugd Rode Kruis om foto‟s te maken van mijn kind en deze te
publiceren op de website van Jeugd Rode Kruis.
Datum:
Handtekening
Voor sociale netwerksites (Facebook, Netlog, Twitter …) gelden nog een aantal zaken die speciale
aandacht vereisen. Op het moment dat je een foto publiceert op een netwerksite, ben je alle
rechten voor die foto kwijt. Deze websites kunnen die foto vanaf dan vrij gebruiken, voor gelijk
welke doelstelling. Het advies luidt dan ook geen foto‟s op sociale netwerksites te publiceren.
Er is immers een alternatief om aan de kinderen en ouders aan te bieden: de afdelingswebsite. Het
is veeleer aan te raden om een link te plaatsen op het profiel van de sociale netwerksite die
verwijst naar het fotoalbum op de afdelingswebsite.
13.3.7. Organiseren van fuiven
Elke gemeente heeft regels voor het organiseren van fuiven. Deze kunnen bij de gemeentelijke
jeugddienst opgevraagd worden.
Voor de organisatie van een fuif is het eveneens belangrijk om goede afspraken te maken met het
afdelings- of provinciecomité.
Een slechte fuif of een slechte promotie kan de naam van Jeugd Rode Kruis schaden. Het imago van
Jeugd Rode Kruis is belangrijk. Alles moet dus heel goed overwogen en voorbereid worden.
Veiligheid is de hoogste prioriteit op elke fuif of evenement dat Jeugd Rode Kruis organiseert. Er
moet steeds een mogelijkheid zijn tot het correct verlenen van eerste hulp.
Voor roken, alcohol en drugs bestaan er wettelijke bepalingen. Ook voor het spelen van muziek en
films zijn er regels. Deze zijn in hoofdstuk 14 terug te vinden. SABAM en de Billijke Vergoeding
mogen niet uit het oog verloren worden.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
68
Vademecum Jeugd Rode Kruis
Meer informatie kan gevonden worden op www.partywise.be (gratis promomateriaal voor een
veilige fuif), en bij de Commissie Jeugdbeleid op www.fuifpunt.be (onder andere een praktische
gratis checklist fuiven).
13.3.8. Organiseren van uitstappen
De wegcode moet ten allen tijde gerespecteerd worden, ongeacht men voetganger, fietser of
automobilist is. Voor verplaatsingen in grote groep op de openbare weg zijn er speciale regels van
toepassing (zie www.veiligopstap.be of zie hoofdstuk 14). Veiligheid staat altijd centraal.
13.3.9. Als het mis loopt
Noodplan
Ondanks alle goede zorgen, kan er altijd iets mis gaan. Daarom heeft Jeugd Rode Kruis een
noodplan ter beschikking. Dit is terug te vinden op www.rodekruisvrijwilliger.be (Jeugd Rode Kruis >
Praktische gidsen > Regels). Neem dit zeker door voor je op kamp vertrekt. Het bevat handige tips
en een lijst met contactpersonen. Je vindt er volgende informatie in:
 Hoe reageren in een noodsituatie?
 Hoe kunnen Jeugd Rode Kruiskernen ondersteuning bieden bij een noodsituatie?
 Hoe verloopt de communicatie tijdens een noodsituatie?
 De situatie is onder controle. Wat nu?
 Achtergrondinformatie: nuttige telefoonnummers en een checklist handelingen bij
noodsituaties.
 Richtlijnen pers- en mediarelaties.
Om als Jeugd Rode Kruissecretariaat goede ondersteuning te kunnen bieden indien nodig,
registreert elke kern zijn kampen (vanaf drie overnachtingen of meer) via [email protected].
Ook kampen buiten de zomervakantie moeten via dit adres geregistreerd worden. Het
Jeugd Rode Kruissecretariaat verwittigt op haar beurt de provinciale teams.
Andere problemen
Bij conflicten binnen de kern, kan de jeugdkern het provinciaal team Jeugd Rode Kruis contacteren.
Zij kunnen dan bemiddelen en samen met alle betrokken partijen en de voorzitter van de afdeling
naar een oplossing zoeken. Wederzijds respect en communicatie zijn dan zeer belangrijk.
Als Jeugd Rode Kruisvrijwilliger bouw je vaak een goede vertrouwensband op met kinderen en
jongeren. Vaak zien deelnemers je als vertrouwensfiguur en krijg je van hen informatie die ze niet
zo gauw met anderen delen. Soms delen kinderen en jongeren ook minder leuke dingen mee zoals
pesten, problemen thuis, of zelfs mishandeling. Kant-en-klare richtlijnen zijn hiervoor niet. Je kan
wel steeds terugvallen op een aantal tips:
 Je bezorgdheid tonen kan nooit kwaad. Kinderen en jongeren zijn vaak geholpen met een
goed gesprek. Discretie en vertrouwelijkheid zijn hierin belangrijk. Beloof een kind of
jongere echter nooit dat je iets geheim zal houden, maar dat het mogelijk is dat je hierover
met iemand anders praat, zoals je afdelings- of provincieverantwoordelijke.
 Twijfel je aan stappen die je moet ondernemen of aan de hulp die je aan kinderen of
jongeren wil geven, dan zijn er verschillende mensen die je kunnen helpen. In de eerste
plaats is dat je afdelings- of provincieverantwoordelijke. Ook de afdelingsvoorzitter speelt
daar een rol in. Blijf je echter met vragen zitten, dan zijn het provinciale team en het
Jeugd Rode Kruissecretariaat er om je te ondersteunen.
13.4. Communicatie en promotie
13.4.1. Promotiemateriaal: affiches, folders en andere
Affiches zijn vrij van zegel. Op iedere affiche, folder, spandoek, paneel … moet de
verantwoordelijke uitgever vermeld worden.
Niet alle kleuren zijn toegelaten. Zwarte inkt op witte en gele affiches is voorbehouden voor de
overheid en notarissen.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
69
Vademecum Jeugd Rode Kruis
Het logo van een sponsorend bedrijf of organisatie kan opgenomen worden in
Jeugd Rode Kruispublicaties zoals folders, strooibriefjes, affiches … Het logo moet dan wel kleiner
zijn dan het logo van Jeugd Rode Kruis. Er moet duidelijk vermeld worden dat het bedrijf
Jeugd Rode Kruis steunt. Gebruik hiervoor zinnen als: „met de steun van‟ of „met medewerking
van‟. Meer informatie vind je via www.rodekruisvrijwilliger.be (Communicatie en Werving >
Praktische gidsen > sponsoring).
Voor het uitdelen van folders op openbare plaatsen is het politiereglement van toepassing. Folders
vermelden best „niet op de openbare weg gooien‟.
De (algemene) wettelijke regels zijn terug te vinden in hoofdstuk 14. Per gemeente bestaan er ook
regels voor het gebruik van een geluidswagen, het plaatsen van panelen … Informeer hiervoor best
even bij je gemeentelijke jeugddienst.
13.4.2. Website
Websites zijn bedoeld voor het brede publiek. Als de website afzonderlijk is van de
afdelingswebsite, bevat deze enkel informatie over Jeugd Rode Kruis.
Elke Jeugd Rode Kruiskern heeft slechts één website en de informatie op de site is correct en up-todate. Het adres van de website wordt doorgegeven aan [email protected].
13.4.3. Sociale netwerksites
Op de vrijwilligerswebsite (Communicatie en Werving > Handleidingen > Richtlijnen sociale media)
vind je gebundeld alle richtlijnen voor het gebruik van sociale media, aangevuld met tips en tricks
voor het beheer ervan.
13.4.4. Contacten met de pers
Als je gecontacteerd wordt door de nationale pers dan noteer je de naam en info over de precieze
vraag (bezoek, interview, en zo meer) en contacteer je onmiddellijk de dienst Communicatie op de
hoofdzetel. Het is pas nadat je toestemming krijgt, dat je al dan niet verder communiceert met de
journalist. De lokale afdeling kan wel contact hebben met de lokale pers. De voorzitter van de
afdeling moet steeds op de hoogte gebracht worden en er moet rekening gehouden worden met het
imago van Jeugd Rode Kruis.
Meer informatie over de mediaprocedures kan je vinden op www.rodekruisvrijwilliger.be
(Communicatie en Werving > Praktische gidsen > Omgaan met pers en media).
13.4.5. Interne communicatiemiddelen
Jeugd Rode Kruis maakt gebruik van verschillende kanalen om vrijwilligers te informeren.
Websites
De website www.jeugdrodekruis.be wordt geregeld geüpdatet. Je vindt er nieuws, nuttige
informatie en allerhande data.
De website www.kids.rodekruis.be is eerder een statische website boordevol informatie over het
Rode Kruis. Deze website richt zich naar alle kinderen tussen 6 en 12 jaar.
Via www.rodekruisvrijwilliger.be wordt een grote hoeveelheid aan praktische informatie en nuttige
documenten ter beschikking gesteld van Jeugd Rode Kruisvrijwilligers. Deze website is niet voor
externen bedoeld.
Op www.onderwijs.rodekruis.be kunnen jeugdmonitoren en initiatoren nuttig lesmateriaal
downloaden.
Kalender
In het kader van het jaarthema ontvangen alle Jeugd Rode Kruiskernen bij de start van het nieuwe
werkjaar een kalender met alle belangrijke (Jeugd) Rode Kruisdata waaronder evenementen en
opleidingen.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
70
Vademecum Jeugd Rode Kruis
Er is ook een aparte kadervormingskalender die de data en praktische informatie omtrent
kadervorming bij Jeugd Rode Kruis bundelt.
Nieuwsbrief
Actueel Jeugd Rode Kruisnieuws staat te lezen in de maandelijkse e-nieuwsbrief Webklep.
In de e-nieuwsbrief voor vrijwilligers van Rode Kruis-Vlaanderen verschijnt maandelijks een
Jeugd Rode Kruisbijdrage.
Zending
Op onregelmatige tijdstippen wordt er een verantwoordelijkenzending verstuurd. Een dergelijke
zending bestaat uit een begeleidende brief en bijlagen (bijvoorbeeld promomateriaal,
uitnodigingen …). Deze zending wordt verstuurd naar de (adjunct-)verantwoordelijken en de
provinciale zetels.
Facebook
Jeugd Rode Kruis heeft tot slot een Facebookpagina (www.facebook.com/jeugdrodekruis). Op deze
pagina worden er ondermeer nieuws, foto‟s, weetjes en oproepen gelanceerd. Interactie met de
doelgroep is hierbij belangrijk.
Vanaf 17 september 2014 is deze Facebookpagina afgesloten, en gebeurt alle communicatie via de
algemene pagina van Rode Kruis Vlaanderen (www.facebook.com/RodeKruisVl)
13.5. Volgen en organiseren van opleidingen
Het volgen van opleidingen wordt aangemoedigd om een Jeugd Rode Kruisfunctie goed te kunnen
uitvoeren.
Alle opleidingen worden gecoördineerd door het Jeugd Rode Kruissecretariaat. Provincies kunnen
hierop aanvullende vormingsinitiatieven organiseren. Het initiatief moet nationaal bekendgemaakt
worden en openstaan voor mensen uit andere provincies. Een voorafgaandelijk positief advies van
een stafmedewerker van het Jeugd Rode Kruissecretariaat is noodzakelijk. Dit op het vlak van
inhoud, organisatievorm en begeleiders.
Alle informatie over inschrijven, bewijs van aanwezigheid, het behalen van attesten en het inzetten
van elders verworven competenties, is te lezen onder hoofdstuk 9, opleidingen en bijscholingen.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
71
Vademecum Jeugd Rode Kruis
14. WETTELIJK KADER
14.1. De ‘vrijwilligerswet’
Vlaanderen telt 800.000 vrijwilligers waarvan er bijna 14.000 Rode Kruisvrijwilligers zijn. Sinds 1
augustus 2006 bestaat er een wet die alle Belgische vrijwilligers een wettelijk statuut geeft, met
duidelijke regels om hen te beschermen tegen mogelijke risico‟s: de vrijwilligerswet.
De wet bestaat uit drie krachtlijnen.
Een eerste betreft de aansprakelijkheid en de verzekering van vrijwilligers. Verenigingen moeten
een verzekering afsluiten zodat vrijwilligers steeds gedekt zijn tijdens hun vrijwilligerswerk. Voor
sommige kleine en weinig kapitaalkrachtige verenigingen is dit een zware dobber. Lang voor de wet
van kracht werd heeft Rode Kruis-Vlaanderen voor al zijn vrijwilligers verzekeringen onderschreven
die volledig voldoen aan de bepalingen van de nieuwe wet.
Een tweede luik behandelt de onkostenvergoedingen. De toegestane dag- en jaarmaxima zijn
opgenomen in de gecoördineerde onderrichtingen voor onkostenvergoedingen.
De laatste krachtlijn betreft de informatieplicht. Verenigingen moeten hun vrijwilligers informeren
over het doel van de vereniging, over de verzekering, de plichten … Ze beslissen zelf hoe ze dat
doen.
Rode Kruis-Vlaanderen
beschikt
over
een
uitgebreide
vrijwilligerswebsite
www.rodekruisvrijwilliger.be met alle mogelijke Rode Kruisinfo (dit Vademecum, het Handvest, de
statuten, wetten en verplichtingen …).
14.2. Specifieke decreten en/of wetten
Jeugdbeleid is onderworpen aan een aantal regels. De wetgeving verandert voortdurend, het is
bijgevolg belangrijk om goed geïnformeerd te zijn.
Bij De Ambrassade (www.ambrassade.be) wordt al deze specifieke informatie gebundeld.
Bijkomende vragen kunnen steeds aan het provinciaal team Jeugd Rode Kruis of aan het
Jeugd Rode Kruissecretariaat ([email protected]) worden gesteld.
De volgende wettelijke bepalingen zijn slechts een samenvatting. Ze kunnen aan veranderingen
onderhevig zijn. Het is altijd de meest recente regelgeving die gevolgd moet worden.
14.2.1. Rookverbod
Sinds
Jeugd


januari 2006 geldt een rookverbod in openbare plaatsen. Daar hoort jouw
Rode Kruislokaal ook bij. Het verbod omvat de volgende zaken:
Het is verboden te roken in gesloten plaatsen die voor het publiek toegankelijk zijn.
Aan de ingang van elke plaats moet een verbodsteken hangen zodat iedereen ziet dat er een
rookverbod is.
Het verbod is in het bijzonder bedoeld voor plaatsen waar kinderen of schoolgaande jongeren
onthaald, ondergebracht of verzorgd worden.
Welke wettelijke afspraken moet je volgen?
Roken gebeurt alleen buiten je lokaal. Let op: een asbak binnen je lokaal geldt ook als een
overtreding.
Aan de verschillende ingangen van je lokaal hangen stickers met een rookverbodsteken. De
doorsnede van zo een sticker is minstens 9 cm.
Wanneer de Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en
Leefmilieu je lokaal komt inspecteren, ontvang je hen vriendelijk.
Wat kan niet?
De wet en de regels die hierboven staan opgesomd, overtreden.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
72
Vademecum Jeugd Rode Kruis
Kreeg je bij een eerste bezoek een waarschuwing? Verwacht je dan zeker aan een tweede controle.
Ga je dan opnieuw in de fout door aanwijzingen van de inspectiedienst niet op te volgen? Dan
worden er zware boetes opgelegd.
Elke verantwoordelijke dient, in samenspraak met de betrokken vrijwilligers, duidelijke afspraken
te maken over waar en wanneer er gerookt mag worden. Deze afspraken worden naar alle
vrijwilligers gecommuniceerd.
14.2.2. Portretrecht
Het portretrecht betekent dat de persoon wiens foto of film gepubliceerd of getoond wordt eerst
toestemming moet geven. Voor minderjarigen geven de ouders of hun voogd hun toestemming.
14.2.3. SABAM en de Billijke Vergoeding
De organiserende entiteit zal activiteiten van Jeugd Rode Kruis waarbij gebruik wordt gemaakt van
muziek, teksten of beelden bij SABAM aangeven. De kosten voor SABAM en de Billijke Vergoeding
zijn ten laste van de organiserende entiteit. Sommige zaaluitbaters betalen een jaarlijks bedrag en
dan vervalt (enkel) de Billijke Vergoeding.
Aangifteformulieren kunnen gedownload worden op www.sabam.be.
De tarieven en aangifteformulieren voor de Billijke Vergoeding zijn te vinden op www.bvergoed.be
(exclusief 6 % btw). De aangifte moet minstens vijf werkdagen voor de aanvang van de activiteit in
het bezit zijn van de beheersvennootschappen. Bovendien moet de organisatie betalen vóór de
aanvang van de activiteit.
14.2.4. Alcohol en andere drugs
Hieromtrent zijn enkele wettelijke bepalingen waar binnen Jeugd Rode Kruis vanzelfsprekend nooit
van afgeweken mag worden:
 Het is verboden om sterke drank te geven of te verkopen aan minderjarigen (-18 jarigen).
 Het is verboden om alcohol aan -16-jarigen te geven.
 Openbare dronkenschap is verboden.
 Het is verboden om illegale drugs (zoals cannabis) te gebruiken, bezitten, uit te delen en te
verkopen.
 Het is strafbaar om met de auto, motorfiets of fiets onder invloed van alcohol (meer dan 0,5
promille in het bloed) te rijden.
De verzekering algemene burgerlijke aansprakelijkheid geldt niet bij dronkenschap of voor wie
onder invloed is van illegale drugs. Bij een ongeval is er bijgevolg geen tussenkomst.
Daarnaast hebben we de verplichte “burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering voor motorrijtuigen”
waar er in de tekst van de algemene voorwaarden van de BA-dekking het volgende onder art. 25
vermeld staat :
“De verzekeraar heeft een recht van verhaal op de verzekerde, dader van het schadegeval :
a) die het schadegeval opzettelijk heeft veroorzaakt.
b) die het schadegeval veroorzaakt heeft door een van de volgende gevallen van grove schuld :
rijden in staat van dronkenschap of in een gelijkaardige toestand die het gevolg is van het
gebruik van producten andere dan alcoholische dranken.
c) Indien een motorrijtuig gebruikt werd ingevolge een misbruik van vertrouwen, een
oplichting of een verduistering; dit verhaal wordt slechts uitgeoefend tegen de dader van
het misdrijf of zijn medeplichtige.”
Op de website www.drugsinbeweging.be is hierover meer te vinden. Deze website is gemaakt door
de Vereniging voor Alcohol- en andere Drugsproblemen (VAD), samen met alle jeugdbewegingen.
Volgende onderwerpen komen aan bod:
 praktische tips;
 werkvormen op maat;
 theoretische informatie over drugpreventie;
 nuttige links en hulpadressen.
Anders interessante websites zijn www.acoolworld.be en www.dedruglijn.be.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
73
Vademecum Jeugd Rode Kruis
14.2.5. Wegcode
Voetgangers in groep
Voetgangers in groep (bestaande uit minstens vijf personen en een begeleider) lopen in de eerste
plaats op het voetpad. Als er geen voetpad is, kan je ook op de begaanbare berm of het fietspad
lopen (opgelet, daar geef je voorrang aan fietsers). Als er geen voetpad, geen berm of geen fietspad
is mogen voetgangers in groep, vergezeld door een leider, op de rijbaan stappen. Je stapt in dat
geval het best links op de rijbaan, zo heb je zicht op het aankomende verkeer. Je moet dan wel
achter elkaar blijven!
Een groep wandelaars mag ook rechts op de rijbaan stappen, dan mag (maar moet niet) dat zelfs
per twee naast elkaar. Let op: je mag nooit meer dan de helft van de rijbaan innemen. Kruisen en
inhalen moet altijd mogelijk zijn.
Slechte zichtbaarheid of een gevaarlijke hindernis zijn een goede reden om de rijbaan over te
steken en de andere kant te kiezen. De zichtbaarheid van en door het verkeer in de meeste gevallen
het grootst als je links stapt en het verkeer naar je toe komt, achter elkaar lopen is dan verplicht.
Als de zichtbaarheid beperkt is tot 200 meter (bijvoorbeeld „s avonds, bij hevige regenval …) is het
dragen van lichten verplicht. Stapt je groep links op de weg dan moet een rood licht vooraan rechts
en een wit of geel licht achteraan rechts gedragen worden. Stap je rechts met de groep dan moet
het rode licht achteraan links en het witte of gele licht vooraan links.
Fluohesjes zorgen er bovendien voor dat je groep veel zichtbaarder wordt in het verkeer.
Oversteken doe je natuurlijk op het zebrapad. Als er geen oversteekplaats voor voetgangers is,
wacht de groep tot de weg volledig vrij is om over te steken. Pas dan stapt de begeleider met de
groep de weg op. De groep steekt voorzichtig en loodrecht de weg over. Je zoekt een plaats om
over te steken waar je zelf goed zicht hebt op het aankomend verkeer en waar je bovendien ook
goed zichtbaar bent. Vermijd dus geparkeerde voertuigen, een bocht, helling of brug.
Is er een verkeerslicht om over te steken? Let dan goed op: als het licht op rood springt, mogen
enkel de groepsleden op het zebrapad nog verder oversteken. De anderen wachten tot het
verkeerslicht terug groen wordt.
Fietsers in groep
Met een groep van meer dan 15 fietsers mag je in principe altijd op de rijweg fietsen. Toch blijft
het veiliger om dan ook op het fietspad te blijven.
Per twee naast elkaar fietsen mag, als je niet meer dan de helft van de rijbaan inneemt. De groep
moet steeds één aansluitende rij vormen (en het verkeer mag deze groep niet doorbreken).
Een groep tussen 15 en 50 fietsers mag voor twee wegkapiteins (minstens 21 jaar, armband in
driekleur en een C3-bordje) en/of twee begeleidende wagens (verplicht bord op de wagen) zorgen
maar dat is niet verplicht. Een wegkapitein waakt over het goede verloop van de tocht en heeft het
mandaat om het verkeer op kruispunten stil te leggen om de vlotte passage van de groep mogelijk
te maken.
Ook zonder wegkapiteins zorgt de groep minstens voor begeleiders vooraan en achteraan die de
fietsers goed bijeen houden. Let op, zij mogen het verkeer niet stil leggen en wachten dus tot de
weg vrij is om de groep over te steken.
Bij meer dan 50 fietsers moet de begeleiding voor minstens twee wegkapiteins zorgen en twee
begeleidende voertuigen (één voor- en één achteraan de groep). Dat is verplicht. We raden daarom
aan groepen fietsers altijd op te splitsen in verschillende groepen met minder dan 50 fietsers.
De fietsverlichting moet in orde zijn, net zoals fietsbel, remmen, reflectoren en zo meer. Ook de
algemene staat van de fiets en de fietsvaardigheid van de fietsers is erg belangrijk voor een veilig
verloop. Fietshelmen en fluohesjes worden aangeraden.
Fietsers hebben geen voorrang op een oversteekplaats zonder bevoegd persoon of verkeerslichten.
Oversteken mag dus pas als de weg vrij is.
Surf naar www.veiligopstap.be voor meer informatie over op stap gaan in groep, specifiek
voor het jeugdwerk.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
74
Vademecum Jeugd Rode Kruis
De autogordel en de kinderzitjes
Kinderen kleiner dan 1,35m moeten verplicht op een kinderzitje zitten.
Kinderen van drie jaar of ouder en kleiner dan 1,35 m mogen achteraan met de veiligheidsgordel
vervoerd worden op voorwaarde dat er reeds twee kinderzitjes geïnstalleerd en in gebruik zijn en er
geen derde zitje meer kan bijgeplaatst worden.
In geval van incidenteel vervoer over korte afstand in voertuigen die niet door een ouder bestuurd
worden, mogen kinderen van drie jaar of ouder en kleiner dan 1,35 m achteraan met de
veiligheidsgordel vervoerd worden op voorwaarde dat er geen of onvoldoende kinderzitjes
beschikbaar zijn.
Op www.kinderenindeauto.be vind je de regels over het vervoeren van kinderen in de wagen.
14.2.6. Drukwerk
Verantwoordelijke uitgever
Op alle publicaties die je verspreidt (affiche, brochure, folder …) moet je een verantwoordelijke
uitgever vermelden. Doe je dat niet, dan riskeer je een boete.
De verantwoordelijke uitgever moet een persoon zijn, gevolgd door een adres. Voor uitgaven van je
afdeling is de voorzitter verantwoordelijk.
De verantwoordelijke uitgever is vooral een preventieve maatregel. Via de regel kunnen
(rechts)personen achterhaald worden die verantwoordelijk zijn voor een eventuele wettelijke
inbreuk, bijvoorbeeld een inbreuk tegen de goede zeden of de wetgeving op het racisme.
Vrij van zegel
Alle affiches en aanplakbrieven “houdende aankondigingen van feesten, vermakelijkheden,
plechtigheden of inzamelingen uitsluitend ingericht met een liefdadig en menslievend doel” zijn
vrijgesteld van zegel (wetboek van 2 maart 1927, artikel 198, §7).
Daarnaast is het Rode Kruis zelf voor alle affiches en aanplakbrieven vrijgesteld van zegel via artikel
2 van de wet van 30 maart 1891.
De vermelding van de vrijstelling van zegel op de affiche is niet verplicht maar mag wel. De
vermelding „vrij van zegel‟ volstaat.
De eventuele vermelding van sponsors of het aanbrengen van kleine advertenties op de affiche heft
deze vrijstelling niet op.
Niet op de openbare weg gooien
Deel je pamfletten of aankondigingen uit op openbare plaatsen? Dan ben je onderworpen aan de
plaatselijke politiereglementen.
De verspreider kan verplicht worden om de pamfletten die op de openbare weg gegooid werden, op
te ruimen. De vermelding „niet op de openbare weg gooien‟ kan je van deze verplichting ontheffen.
Je kan deze vermelding beschouwen als een vriendelijke vraag aan de ontvanger om de
aankondiging na het lezen netjes in een vuilnisbak te deponeren of thuis bij het oud papier te
sorteren.
Jeugd Rode Kruis
december 2014
75
Vademecum Jeugd Rode Kruis
15. BIJKOMENDE INFORMATIE?
Alle contactgegevens van de provincieverantwoordelijken, van de provinciale medewerkers en
provinciale zetels en van de stafmedewerkers op het Jeugd Rode Kruissecretariaat zijn te vinden op
www.jeugdrodekruis.be (Over JRK > wie is wie).
De contactgegevens van Jeugd Rode Kruis vzw zijn:
Jeugd Rode Kruis vzw
Motstraat 40
2800 Mechelen
tel. 015 44 35 70
fax 015 44 33 05
[email protected]
www.jeugdrodekruis.be
Jeugd Rode Kruis
december 2014
76

603 - Dictees

Spinnetje Kruis - Vrijeschoolliederen

WIJ ZIEN HET KRUIS - Zing een nieuw lied

Download

Fitness in Business - Health Coach Program

Algemene voorwaarden congressen NRR

26 november 2014 pagina 18

booze cruise

"Zonder hen was ik dood"

Persoonlijkheden in het koninkrijk der Nederlanden