Roes

Wkkgz: Gevolgen voor de praktijk
van de kwaliteit van zorg
Prof dr Kit Roes
Directeur Kwaliteit en Patiëntveiligheid
13 mei 2014
Overzicht
• Kwaliteit van zorg in het UMC Utrecht
• Impact op diverse gebieden
–
–
–
–
Klachten
Incidenten en calamiteiten
Functioneren zorgverleners
Gebruik gegevens voor verbetering
• Conclusie(s)
Kwaliteit van zorg in het UMC Utrecht
Accreditatie is internationale erkenning dat we
tot de wereldwijd erkende academische
medische centra behoren:
Die voortdurend kwaliteit en patiënt
veiligheid verbeteren
• In zorg, onderzoek en onderwijs
• Innovatief
• Met hoog ambitie niveau
Historisch overzicht
Kwaliteit & Veiligheid in Strategie 3.0
Iedere medewerker neemt op ieder moment en in
iedere situatie, de verantwoordelijkheid voor
kwalitief hoogwaardige en veilige zorg.
“In 2015 heeft het UMC Utrecht kwaliteit en veiligheid meetbaar
en toetsbaar gemaakt en onderscheidt het zich in Nederland in
positieve zin op het gebied van kwaliteits- en
veiligheidsmanagement in zorg, onderwijs en onderzoek.”
Maatregelen:
• Inzicht en sturing op veiligheid en kwaliteit
• Iedereen, Overal en Altijd,
• Leiderschap
• Instrumentarium met JCI als paraplu
Organisatie: Iedereen, overal, altijd
RvB
RvB
Stuurgroep JCI
UMC Overleg
Managers Zorg
Managers Bedrijfsvoering
Stafconvent
Verpleegkundig convent
Jan Kimpen, voorzitter
Robert van Barneveld
Wouter van Solinge
Marjan Mol
Margriet Schneider
Corrie Scholman
Trudy Dispa, secretaris
Decentrale
Coördinatoren
Kwaliteit
Supportteam JCI
Beheer kwaliteitsdocumenten
Trudy Dispa, programmamanager
Iris van Haendel
Bas de Vries
Eric van der Linde
Sylvia Eland, programma ondersteuning
Tracers
Zorg (incl. VMS thema’s)
Bert Fledderus
Integreren van Kwaliteits- en
Veiligheidsbeleid en
Governance
Jan Witte
Patiënt Zorgverlener
Interactie
Miranda Wildenbeest
Faciliteitenbeheer
Marc van Hagen
Anesthesie, Chirurgische
Zorg en Infectie Preventie
(incl. VMS thema’s)
Divisies, Directies,
Afdelingen en
Teams
Medicatie (incl. VMS thema’s)
Toine Egberts
Wolfgang Buhre
Kwalificatie en Educatie
medewerkers
Lisan van Os
Informatiebeheer
Boudewijn Peters
- SAFERs, etc.
-Tracers
- Indicatoren
- Incidenten
- Klachten
- Calamiteiten
- Functioneren
Patiënt tracer
lichamelijk
onderzoek
operatie
diëtetiek
start tracer
eerste
contact
onderzoeken diagnose
ontslag
beeldvormende
technieken
laboratorium
apotheek
ontslag
informatie
“tell me, show me” and take a good look!
Tracer dashboard
http://scoop.umcutrecht.nl/Scoop/Strategische+themas/Kwaliteit+en+Veiligheid/Dashboards/homepage.htm
Klachtenbemiddeling en klachtencommissie
Klachtenbemiddeling in Kwaliteit en Patiëntveiligheid
Aantal klachten:
Aard klachten:
2010 2011 2012
349
345
346
Vaktechnisch handelen (44%),
Organisatie
(22%),
Relatie
(15%)
Relatie (bijna) incidentmeldingen: Voor +/- 10% van de
patiënten, minder dan helft overeenkomend
Onafhankelijke klachtencommissie
Aantal klachten (2013):
13
(2 niet eerder bemiddeld)
Veilig incidenten melden
Centrale commissie (MIP Commissie)
Decentrale Incident Analyse Commissies (Divisie/Afdeling)
Calamiteiten
• Niet beoogde of onverwachte gebeurtenis, die betrekking
heeft op de kwaliteit van zorg en die tot de dood van of een
ernstig schadelijk gevolg voor een patiënt heeft geleid.
• Seksueel misbruik.
Calamiteitencommissie
• Stelt vast of incident calamiteit is.
• Overziet onderzoek door SIRE onderzoekers
en stelt rapportage vast.
• Rapportage aan Directeur Kwaliteit en Patientveiligheid
(namens RvB):
– Verantwoordelijk voor melding IGZ
– Rapport en Besluit over aanbevelingen.
Functioneren zorgverleners
Pro-actief:
• Voortdurende evaluatie
en beoordeling (SQE
norm in JCI kader).
Reactief:
• Procedure bij mogelijk
disfunctioneren.
• Melding IGZ bij beeindigen dienstverband
vanwege (ernstig)
disfunctioneren.
IMPACT op diverse gebieden
Klachten, incidenten, calamiteiten,…
• Leerpunten om systeem van zorgverlening te verbeteren.
• Herstellen van de behandelrelatie.
• Erkenning en genoegdoening patiënt en naasten.
Impact nieuwe wetgeving?
• Bevorderend voor veiligheidscultuur die
noodzakelijk is voor verbetering?
• Bevorderend voor invloed patienten en
hun naasten?
• Bevorderend voor bestuurlijke slagkracht?
(welke problemen worden precies opgelost?)
Klachten
• Nadrukkelijk bijstaan van patienten is positief.
– Huidige situatie: Klachtenbemiddelaars pakken die rol.
– Positie en invulling onafhankelijke klachtenfunctionaris: wat
wordt echt toegevoegd?
– Is het drempelverlagend?
• Vermenging klachten en claims “misses the point”.
– Geschillencommissie kadert klachten mogelijk verkeerd in.
• Ruimte voor bemiddeling essentieel.
– Termijnen stellen op zich begrijpelijk, zorgvuldigheid cruciaal.
Incident meldingen
Veilig melden is essentieel!
– Gebruik gegevens voor andere doeleinden ondermijnend:
• In geval interne twijfels/discussie functioneren?
• Strafrechtelijk?
– Daarentegen: trends en specifieke meldingen waardevol:
•
•
•
•
Medicatie incidenten
Vallen
Bloedtransfusie
….
– Toegang tot gegevens (inclusief persoonsgegevens) “VIM”
functionaris mogelijk te beperkend in de praktijk.
Functioneren zorgverleners
Melden bij IGZ in geval beëindigen dienstverband vanwege
(ernstig) disfunctioneren.
• Basisprincipe van het waarom is helder.
• In de uitvoering complex
• Als zorgaanbieder intern dilemma: goede en verantwoorde
zorg (buiten de instelling) en goed werkgeversschap.
Functioneren zorgverleners
Calamiteiten (en incidenten) en functioneren zorgverleners.
• Melden calamiteiten minder veilig dan incidenten intern.
• Onderzoek (PRISMA,SIRE) gericht op systeem.
– Vraagt veiligheid/bescherming betrokken zorgverleners.
• Desalniettemin kan calamiteit/incident signaal
functioneren bevatten (bij “herhaling”).
• Dilemma van potentieel twee trajecten:
– Onderzoek en verbetering zorg (gezondheidsrecht).
– Personele consequenties (arbeidsrecht).
– Meldplicht geeft extra druk en onzekerheid.
Persoonsgegevens en kwaliteitsverbetering
In deze wet slechts op onderdeel geregeld (wanneer zonder
toestemming), maar susbtantieel probleem (CBP, nieuwe EU Data
Protection Directive).
In huidige electronische tijdperk (EPDs, Kwaliteitsregistraties,
indicatoren):
• Kwaliteit en integriteit van kwaliteitsgegevens staat op
gespannen voet met geen toegang hebben tot
persoonsgegevens.
• Wat vinden patiënten en hun vertegenwoordigers hiervan?
Bestuurlijke punten
• Onderlinge rollen en posities (Kwaliteitsinstituut, IGZ,
Landelijk Meldpunt Zorg, Geschillencommissie) niet of
niet voldoende geregeld.
– Huidige tweespel toezicht IGZ en verantwoordelijkheid
zorgaanbieders in essentie goed.
– Goede ontwikkeling gaande toezicht systeem en risico
gebaseerd te maken.
– Kwaliteitsinstituut een positieve, kansrijke ontwikkeling.
– Delen van de wet zijn minder in deze geest en potentieel
contraproductief.
Conclusie(s)
• Op het punt van invloed van de patiënt
is de intentie van de nieuwe wet te begrijpen.
• Uitwerking kent risico’s in relatie tot:
– Veilige cultuur in zorginstellingen die nodig is voor
verbetering van kwaliteit en veiligheid.
– Bestuurlijke complexiteit en dus kosten.
• Er is ook nog (veel) onduidelijk (AMvBs): ruimte om veel
van het goede, dicht bij de patiënt, te behouden.