09Bh-SNN-advies rekeningcie AB 8 april inz

Verslag/advies
Vergadering
Datum
Tijd
Plaats
Aanwezig
Afwezig
Rekeningcommissie AB SNN
8 april 2014
18.00 uur – 20.00 uur
Provinciehuis Groningen, Kamer 21
leden: de heer T. Dorrepaal, de heer J.W.M. Veerenhuis-Lens, de
heer J. Batting, mevrouw M.C.J. van der Tol, de heer A. Kerstholt, de
heer A. Huizing (plv. mevr. J. Kaal)
griffier: de heer A. Oortgiesen
PwC: mevrouw A. Koops en de heer C. Alserda
DB SNN: de heer J. Tichelaar
SNN: de heer E. van der Sluis, de heer H. van Voorn, mevrouw A.
Bock
de heer O. van der Galiën (m.k.), de heer C. Swagerman (m.k.),
mevrouw J. Kaal (m.k.), de heer J. van der Zee
1.
Opening door griffier en vaststelling agenda
De heer Oortgiesen opent de vergadering en heet iedereen van harte welkom. De
agenda wordt vastgesteld.
2.
Aanwijzing voorzitter en plaatsvervangend voorzitter rekeningcommissie AB
SNN
Op grond van artikel 30 RvO AB SNN wijzen de leden van de rekeningcommissie uit
hun midden de voorzitter en de plaatsvervangend voorzitter aan. Deze voorzitter en
plaatsvervangende voorzitter zijn afkomstig uit de provincie die op dit moment het
voorzitterschap heeft: Fryslân. De heer Dorrepaal wordt door de commissie
aangewezen als voorzitter. De heer Van der Galiën is voorafgaand aan de
vergadering bereid gevonden het plaatsvervangend voorzitterschap te aanvaarden.
De commissie stemt hiermee in.
De griffier draagt de vergadering over aan de heer Dorrepaal.
3.
Vaststellen werkwijze
De rekeningcommissie adviseert over de jaarstukken SNN, zijnde het jaarverslag
2013 en de jaarrekening 2013. Het advies wordt uitgebracht aan het AB SNN, dat op
24 juni wordt verzocht de jaarstukken SNN vast te stellen. Omdat de drie noordelijke
Staten een zienswijze kunnen uitbrengen, wordt het advies eveneens ter informatie
toegezonden aan PS. De vergadering stemt ermee in dat het verslag dient als advies
en zowel aan de drie Provinciale Staten als aan het Algemeen Bestuur wordt
gestuurd.
4.
Bespreking van het jaarverslag SNN 2013
Het jaarverslag is dit jaar tot stand gekomen via de zgn. scrummethodiek. Er is voor
gekozen om de totstandkoming van dit jaarverslag in samenspraak te doen met de
stakeholders, intern en extern. Aan hen is gevraagd wat zij willen terugzien in het
SNN jaarverslag en hoe zij het willen gebruiken. De inhoud en vorm zijn op basis van
de behoeften en verwachtingen van stakeholders tot stand gekomen. Onderwerpen
en activiteiten zijn zoveel mogelijk toegelicht aan de hand van aansprekende
1
voorbeelden. Het SNN Jaarverslag 2013 wordt in juni na vaststelling door het AB in
de vorm van een mini-website gepubliceerd. Daarin worden ook filmpjes,
audiofragmenten en een diashow opgenomen. De heer Veerenhuis-Lens was
aanwezig bij de eerste bijeenkomst met stakeholders. De rekeningcommissie is
positief over deze moderne wijze van presenteren, maar stelt vragen over het bereik
en de kosten. Directeur SNN licht de voordelen van deze presentatievorm en wijze
van totstandkoming toe:
dit kost minder dan de oude manier van werken;
het is bedacht van buiten naar binnen, stakeholders zijn gevraagd wat ze willen
terugzien;
het is gebouwd op moderne techniek, dus deelbaar met anderen, ook via social
media;
er wordt niet gecommuniceerd over het bestuurlijke construct, maar er wordt
door externen verteld wat door samenwerking met en tussen bedrijven wordt
bereikt;
verschillende disciplines binnen het SNN hebben intensiever samengewerkt en
dat heeft weer toegevoegde waarde voor de samenwerking met externen;
het jaarverslag is gebouwd op een technologie die het mogelijk maakt om het
deelbaar te maken en daarmee het eigenaarschap te verbreden, maar ook om
elke dag verantwoording af te leggen over wat we doen binnen het
samenwerkingsverband.
Conclusie:
De voorzitter stelt vast dat de commissie instemt met deze nieuwe vorm en geeft
complimenten aan het SNN. Het jaarverslag is een maatschappelijke
verantwoordelijkheid die we hebben om ons op deze manier te verantwoorden. De
voorzitter adviseert te onderzoeken in hoeverre deze wijze van presenteren landt en
wat de reacties zijn op het jaarverslag. Directeur SNN geeft aan dat we dat kunnen
nagaan en terugkoppelen in dit gremium en geeft bovendien aan dat Statenleden
ambassadeur zijn en zelf het jaarverslag na vaststelling ook kunnen verspreiden via
social media.
5.
Toelichting op en bespreking van het accountantsverslag
De rekeningcommissie heeft een conceptversie van het accountantsverslag
ontvangen. PwC is nog in afwachting van de controle bij de provincies van de Sisagegevens inzake het mobiliteitsfonds. Zodra die goedgekeurd zijn, zal PwC de
accountantsverklaring en het definitieve verslag afgeven. PwC geeft aan dat daarin
inhoudelijk en cijfermatig geen wijzigingen zullen zijn t.o.v. het
conceptaccountantsverslag.
De kernboodschappen van de accountant worden besproken:

Interne beheersing
SNN heeft het financieel beheer binnen de processen van een goed niveau,
ze zijn verbeterd en geoptimaliseerd.

Omvang geconstateerde fouten door Audit Autoriteit (AA)
De AA heeft bij SNN een foutfractie geconstateerd van 0,21%, die daarmee
fors lager is dan de maximaal toegestane fout van 2%. Momenteel wordt nog
met de Europese Commissie (EC) besproken of per lidstaat wordt afgerekend
of per managementautoriteit (MA). De kans is reëel dat dit laatste het geval
2
is. Daarnaast loopt er nog een overleg tussen de EC en de AA over de juiste
hantering van de steekproefmethode bij het onderzoek door de AA.
De concerncontroller meldt dat SNN van de EC bericht heeft gehad dat SNN
wel weer bevoorschot wordt.

Onderzoek Europese Commissie naar mogelijk onterechte subsidietoekenning
Er wordt gevraagd welk risico het SNN loopt inzake het Grote Markt- project
van de gemeente Groningen. De heer Tichelaar geeft aan dat er in casu geen
enkel risico voor de balans van het SNN is. Mocht de EC oordelen dat er
sprake is van onrechtmatige toekenning van subsidie, dan kan het bedrag
bovendien bestemd worden voor andere projecten. Daarover zal SNN – als
dienstverlener - in overleg treden met de gemeente Groningen. SNN
verwacht echter niet dat het zover zal komen. Het project is immers zowel
door de AA (2x) als door de controlecommissie van de EC (die de controles
van de AA weer onderzoekt) gecontroleerd met positief resultaat. De
accountant stemt in met de wijze waarop deze onzekerheid door het SNN is
toegelicht in de jaarrekening.
De leden van de rekeningcommissie verzoeken SNN in een extra tekst aan te
geven hoe groot het risico bij het project Grote Markt te Groningen is. De
jaarrekening is inmiddels al voor een zienswijze verzonden aan de Staten
i.v.m. geldende procedures. In hoofdstuk 03 Weerstandsvermogen, risico’s
en financiering zal in de versie die ter vaststelling naar het Algemeen Bestuur
gaat, onderstaande tekst opgenomen worden onder het kopje Procedurele
risico’s (aanpassing cursief):
Procedurele risico’s
Betreft het risico dat op enig moment niet wordt voldaan aan voorschriften,
regels en procedures, zowel opgelegd door de geldgever als vastgelegd in de
eigen Administratieve Organisatie, inclusief toetsingskader en
controleprotocollen. Op dit moment speelt er een kwestie die een mogelijk
risico kan inhouden.
Naar aanleiding van een anonieme klacht bij het Europese Bureau voor
Fraudebestrijding (OLAF) is een onderzoek ingesteld naar het SNN project
Grote Markt Oostwand te Groningen. De omvang van de verleende subsidie
(EFRO) bij dit project bedraagt afgerond € 9 miljoen. De klacht betreft de
omvang van het project en het mogelijk niet naleven van de
aanbestedingsregels bij een opdracht. Over de uitkomst van het onderzoek
is nog niets bekend, maar op basis van eerdere controles bij dit project
verwacht het SNN dat er voor SNN geen nadelige gevolgen uit deze klacht
zullen voortvloeien.
De accountant stemt in met deze tekstuele toevoeging.

Voorziening ter dekking uitvoeringskosten
De voorziening ter dekking van de tekorten op de uitvoeringskosten bedraagt
eind 2013 ruim 14,6 miljoen euro. In dat bedrag zitten zowel de tekorten op
de uitvoeringskosten van de huidige programma’s als de tekorten op het
nieuwe OP EFRO-programma, dat in 2023 afgerekend moet worden. In de
prognose van de kosten voor de uitvoering van de programma’s (t/m 2023)
3
is rekening gehouden met een afname van de kosten. Dat is aannemelijk,
omdat een oud programma in die periode wordt afgerond en het nieuwe
programma beduidend van minder omvang is dan het huidige programma.
Daarnaast is rekening gehouden met een aantal bijdragen van de partners
van het SNN. Voor de dekking van de toekomstige kosten wordt het
Algemeen Bestuur voorgesteld om 1,6 miljoen euro te onttrekken aan de
algemene reserve. Deze reserves zijn vrij beschikbaar, d.w.z. niet gelabeld
aan lopende programma’s.
De directeur SNN geeft aan dat het een dekkend verhaal is: tot en met 2018
kunnen we de huidige werkzaamheden uitvoeren, maar daarna is alleen de
uitvoering van het EFRO-programma gegarandeerd. Feitelijk is het een
sterfhuisconstructie bij gelijkblijvende omstandigheden. Andere MA’s in
Nederland en Europa ontvangen voor de uitvoering van het programma 4%
uit het uitvoeringsvolume, maar óók nog 4% vanuit de regio. NoordNederland heeft deze regionale bijdrage tussen 2000 en 2007 kunnen
beperken tot 0,3%, vanwege het grote volume aan baten die effectief op
rente zijn gezet en daardoor hebben geleid tot een reserve van ca. 38
miljoen. Via een uitname uit deze reservepositie hebben we de bijdrage uit
de regio de afgelopen zeven jaar kunnen bevriezen op het niveau van de
oorspronkelijke begroting 2007. Er is geen uitzicht geboden om structureel
de inkomsten en uitgaven in evenwicht te brengen. We snijden komend jaar
1,3 miljoen in onze eigen structurele kosten en op die manier kunnen we –
met de wetenschap en middelen van nu - een sluitend meerjarenbeeld
neerleggen.
Het is aan de politici en bestuurders gegeven op welk ambitieniveau zij de
samenwerking willen blijven financieren en vormgeven.

Artikel 13-controles
Er is een doorontwikkeling zichtbaar t.a.v. de artikel 13-controles. De
accountant adviseert het SNN wel de uitgevoerde controles zichtbaarder vast
te leggen. De eisen aan de controles en de zichtbaarheid daarvan, nemen
jaarlijks toe. SNN werft op dit moment een controleleider die ook aandacht
voor de vastlegging zal hebben. Prioriteit van SNN ligt met name bij een zo
laag mogelijk foutpercentage.
De directeur SNN geeft aan dat er wel spanning heerst tussen wat er
structureel gevraagd wordt en wat er structureel beschikbaar is aan formatie
en middelen. In onze werkprocessen proberen we uiteraard zo veel mogelijk
efficiency te behalen.
De heer Tichelaar betreurt dat er steeds meer en meer gecontroleerd moet
worden, de eisen worden continu aangescherpt. SNN heeft dit op bestuurlijk
en politiek niveau al eerder in Den Haag en in Brussel aangekaart. Dat
moeten we blijven doen! Het kost geldt en geeft ook een mate van
verlamming in je bedrijfsvoering.
De voorzitter geeft aan dat dit een doorn in het oog is. Statenleden hebben
zich hier vier jaar geleden hard voor gemaakt en moeten dat blijven doen.
4

Nieuwe van kracht zijnde wetgeving:
* Aanbestedingswet (2013): SNN voldoet aan deze wet.
* Wet Normering Topinkomens (2013): SNN voldoet aan de wettelijke
vereisten.

Overige vragen:
* Afname voorziening debiteuren: SNN reserveert voor elke terugvordering
100%. Bij faillissement kunnen we echter niets terugkrijgen, dus moeten we
alles uit de boeken halen. Dan daalt de voorziening direct.
*Wat zou de mogelijke VPB-plicht voor het SNN kunnen betekenen?
SNN is niet voornemens de markt op te gaan om voor elke partij
werkzaamheden te verrichten. SNN doet dat voor overheden, waarbij SNN
het uitgangspunt hanteert dit kostendekkend te doen.
Conclusies:
de rekeningcommissie geeft het SNN complimenten ten aanzien van de
verbeteringen die het heeft doorgevoerd en t.a.v. het lage
foutpercentage;
de rekeningcommissie adviseert het AB SNN het voorstel
winstbestemming m.b.t. de 1,6 miljoen euro over te nemen;
de rekeningcommissie vraagt de passage over het project Grote Markt
aan te passen in de versie die ter vaststelling naar het AB gaat (zoals
hiervoor genoemd);
de commissie is tevreden met het bericht dat het SNN een
controleleider aanstelt;
de leden van de rekeningcommissie zien het ook als een taak voor
politici om druk te blijven uitoefenen op het afnemen van de regeldruk
de aanbevelingen worden door SNN onderkend en overgenomen naar
vermogen.
6.
Toelichting op en bespreking van de jaarrekening SNN 2013
Vragen worden gesteld over:

Vrijval en uitbetalingen
Er is geen verband tussen vrijval en betalingen. SNN kent subsidie toe aan
projecten en keert voorschotten uit na controle van de declaraties door deze
projecten. Dat is ook belangrijk voor N+2-norm die SNN moet behalen.
Echter, projecten lopen steeds vaker vertraging op, waardoor er geen kosten
worden gedeclareerd. SNN is dus voor het doen van uitbetalingen aan
projecten afhankelijk van de voortgang van projecten.
Vrijval: SNN kent toe, maar soms blijkt bij de eindafrekening dat het de
werkelijk gemaakte kosten lager zijn dan de van tevoren ingeschatte kosten.
Het teveel toegezegde bedrag valt terug aan de beschikbare middelen.

Gerichter inzetten van beschikbare middelen
Naarmate je minder geld beschikbaar hebt, word je steeds meer gedwongen
om het geld daaraan uit te geven waar het effect het grootst is. Dus je moet
het steeds gerichter inzetten. In het RIS-traject zitten bedrijfsleven en
5
kennisinstellingen mede aan het stuur en wordt gezamenlijk bekeken waar
op ingezet moet worden, zodat zowel maatschappelijk als economisch meer
wordt bereikt. Niet alleen met EFRO-middelen, maar ook met andere
Europese, nationale en regionale middelen.

Dat SNN 4% regionale middelen mist voor de uitvoering, leidt dat tot
problemen?
SNN: Ja, bij gelijkblijvende omstandigheden is het over twee jaar afgelopen.
Dat zou anders zijn wanneer SNN een hoger percentage voor de uitvoering
zou ontvangen, minimaal gelijk aan wat de uitvoering ook kost. Dat is niet
meer beschikbaar anders dan in de voorziening uitvoeringskosten en
algemene reserve. Dan heb je het alleen nog over de uitvoering van EFRO,
niet over de multifundbenadering van publieke en private financiering van de
noordelijke innovatieagenda. Dat betekent dat je de 14 à 15 miljoen die je
daardoor misloopt over een periode van 7 jaar moet compenseren. Dat kan
bijv. door het vinden van geldbronnen of door opnieuw te bekijken hoe je de
optelsom van geld, denkkracht en beschikbare middelen van steden,
provincies en SNN samen, effectief kunt wegzetten. Daar wordt momenteel
over nagedacht.
SNN is daarnaast gevraagd om een business case te maken die past bij de
toegevoegde waarde die SNN zou kunnen zijn (netwerkorganisatie, public
affairs en dienstverlener), maar ook de verdiencapaciteit groter maakt,
zodat we datgene wat we eigenlijk niet kunnen financieren, toch gaan
dragen. Als we dat niet doen, dan betekent dat we het geld dat we nu voor
public affairs inzetten, moeten toevoegen aan de uitvoering. Dan hebben we
een sluitende begroting tot 2023. Dat is een denkopgave voor dit jaar, zowel
voor SNN als voor de partners in SNN, tot aan de Staten toe.


IJsland-vorderingen
Er zijn drie soorten vorderingen op IJsland:
- de overheden, waaronder SNN en provincie Groningen: dat zijn de
preferente vorderingen. De vooruitzichten zijn nog steeds dat dat geld
terugkomt.
- spaarders < €100.000. Dat is door de Nederlandse overheid vergoed. Dit
zal zeer waarschijnlijk ook terugkomen.
- spaarders > € 100.000. Daar heerst nog onzekerheid of dat allemaal
vergoed gaat worden.
Het rentepercentage is in de loop van 2013 gewijzigd. Het moest aangepast
worden, zodat het gelijk is aan het percentage dat de provincie Groningen
hanteert.
Hoe lopen de SER Noord-Nederland door het verslag heen?
De SER NN is een onafhankelijk onderdeel van het SNN. Maar de SER NN zit
wel in onze jaarrekening omdat ze geen rechtspersoonlijkheid heeft. De
kosten zijn overzichtelijk. Vroeger was er een splitsing tussen de
uitvoeringsorganisatie en ‘SNN Algemeen’, waar SER NN onderdeel van was.
SNN Algemeen was niet kostendekkend en heeft qua kosten geprofiteerd
van de rentebaten. Dat geeft een negatieve rekening-courant. Door ze weer
samen te voegen, ontstaat er positief beeld. Deze wijze van weergeven heeft
6
ook te maken met de boekhouding van de Provincie Groningen. Het heeft
dus niets met de SER NN zelf te maken.
Uit de reserve die wij beschikbaar hadden voor uitvoering, is de afgelopen
zeven jaar € 433.000,- benut voor de regionale adviesfunctie van de SER. In
de begroting van 2014 is de SER nog wel begroot, in de begroting van 2015
vooralsnog niet; daarin zal een voorstel opgenomen worden dat we het hier
de komende periode over moeten gaan hebben.

Rente:
De begroting 2013 is in het voorjaar van 2012 opgesteld. De rente is toen
hoger ingeschat (2,2%) en is hard afgenomen. Daarnaast is het verplicht
schatkistbankieren ingevoerd, waardoor vrijkomende middelen in de loop
van 2013 niet langer langdurig mogen worden weggezet. Dat levert veel
minder op. Dus ook minder dotatie aan de algemene reserve, dus ook
minder ruimte om in de toekomst iets met die rente te doen.

Rapportages Noordelijke Rekenkamer:
In de rapportages van de Noordelijke Rekenkamer worden regelmatig
vraagtekens gezet bij de effectiviteit van subsidieverstrekking. Dat leidt tot
negatieve berichten in de pers. Hoe is dat te voorkomen?
De directeur SNN geeft aan dat tussen de rapportages (weergave van
onderzoeken die op een bepaald moment zijn gedaan) en de kennis van nu,
nogal eens discrepanties zitten. Leerpunten daaruit zijn dat je van tevoren
heel duidelijk met elkaar afspreekt en vastlegt wat de doelen zijn en waar je
wel of niet van bent. Het systeem van publieke financiering is erop gericht
om op de outcome bevraagd te worden. SNN gaat ervoor zorgen dat het aan
de voorkant weet waar SNN zit, zodat we op een later moment via
monitoring (dat ook verplicht wordt in de komende periode) iets kunnen
zeggen over het verschil met het 0-punt.
Daarom is het ook van belang dat je van tevoren je doelen stelt. Dat is ook
precies wat het RIS-proces bedoelt op te leveren.
7.
Conclusies met betrekking tot jaarverslag en jaarrekening
Verwezen wordt naar de tussentijdse conclusies bij de verschillende agendapunten.
De rekeningcommissie adviseert het Algemeen Bestuur SNN de jaarstukken SNN
2013 – met inachtneming van bovenstaande – vast te stellen.
8.
Rondvraag
SNN voert nu ook in opdracht van gemeenten en provincies – kostendekkend energiebesparende regelingen uit waar particulieren gebruik van kunnen maken. Op
die manier krijgt het SNN publieke middelen om het hoofd boven water te houden.
9.
Sluiting
De voorzitter dankt de aanwezigen en sluit de vergadering.
7