Join 13 - Mobieltjes

Special
wie: tafadzwa (26)
wat: taxichauffeur
telefoon: nokia uit 2007
Je mobiel
ofje leven
“ik gebruik mijn telefoon eigenlijk alleen voor mijn werk. bij
hoge uitzondering bel ik wel
eens een vriend. dan moet je
denken aan een keer per maand.”
In Kaapstad geen jongere zonder mobieltje. Niet omdat
alle jongeren rijk zijn, maar omdat je zonder mobieltje een
beter leven wel kunt vergeten. Wie niet belt, valt buiten
de samenleving.
wie: tina (24)
wat: verkoopster bij een
marktkraam
telefoon: samsung galaxy s
tekst: rianne seton
beeld: leonard fäustle
wie: mimi (18)
Trots showt marktverkoopster Tina (24) haar
nieuwe mobieltje, een Samsung Galaxy S. Vorige maand had ze de iPhone 4. Tina woont
in sloppenwijk Khayelitsha. Toch heeft ze
drie weken van de maand een dure telefoon.
“Als je een abonnement neemt, krijg je gratis
een hip toestel”, vertelt ze. “Voor 8 euro per
maand heb je een belbundel met de iPhone.
Omdat ik mijn abonnement niet kan betalen, moet ik mijn telefoon meestal na enkele
weken alweer inleveren. Bij de start van een
nieuwe maand neem ik weer een ander abonnement. Zo blijf ik bij de tijd.”
Loop ik in hartje Kaapstad, dan zie ik honwie: emma (28)
wat: modeontwerpster
telefoon: iphone4
“ik heb deze telefoon
omdat hij er mooi
uitziet en omdat ik
internet nodig heb.
voor mijn werk mail
ik namelijk veel.
bellen doe ik nooit
zelf, want ik ben een
vrouw dus ik hoor
gebeld te worden.”
derden jongeren met de duurste telefoons.
Iedereen belt gewoon op straat. Een smartphone is een soort vijfde ledemaat. Volgens
onderzoekers is het aantal mobiele telefoongebruikers hier de afgelopen twee jaar verdubbeld. Twee derde van de jongeren heeft
een mobieltje. Voor ik naar Zuid-Afrika ging,
had ik de nieuwste hit van Lady Gaga nog niet
gehoord. Hier is de song als ringtone enorm
in trek. On the floor van Jennifer Lopez wordt
zo hard mogelijk afgespeeld, waardoor de
kleine boxen het nummer onherkenbaar vervormen. Wie een mobieltje heeft hoort ermee
te pronken.
Ook privégesprekken voeren Zuid-Afrikanen
gewoon in het openbaar. In de bomvolle trein
van het centrum naar sloppenwijk Khayelitsha zit ik naast een gekleurd meisje van een
jaar of twintig in een hip jurkje. Aan haar oor
houdt ze een Blackberry. Ze praat met haar
vriend, of ex-vriend inmiddels.“Mij heb je niet
meer nodig als je ook met andere vrouwen
zoent. Ik wil je niet meer. Ik heb trouwens al
een nieuwe vriend.” Of de andere reizigers
het nou willen of niet, het meisje praat zo luid
dat ze wel naar haar relatieperikelen moeten
luisteren.
Samsung in een sloppenwijk
Als ik in Khayelitsha arriveer, zie ik tot mijn
verbazing dat in de sloppenwijk net zo veel
jongeren met mobieltjes lopen als in het centrum. En ook deze mobieltjes zijn duur. Toch
hangt hier een andere sfeer – afhankelijker, ik
proef meer overlevingsdrift. Ik zie een meisje
helemaal alleen op het schoolplein staan.
“Mijn mobiel is kapot”, zegt ze.“Het gebeurde
twee weken geleden, toen ik ruzie had met
mijn broer.” Het meisje is duidelijk arm. Haar
schooluniform is oud en meerdere maken
gerepareerd. Geld voor een nieuwe telefoon
heeft ze niet. “Nu laten mijn klasgenoten me
in de pauze hier staan, alsof ik een deel van
het hekwerk ben geworden.” Het meisje verveelt zich en staart daarom maar in de verte
in de hoop dat de pauze gauw voorbij is. Ze
weet niet wat ze moet doen zonder haar telefoon. “Ik voel me eenzaam, ook mijn vader
kan ik nu niet meer spreken”, zegt ze.
De afstanden zijn groot in Kaapstad. Zonder
telefoon kun je niet met familie of vrienden
in andere delen van de stad, of het land, in
contact blijven. Inwoners van Khayelitsha
zien het mobieltje als hun redding. Ze willen
weg uit hun golfplaten huis, en hun mobieltje moet daarbij helpen. Overal laten ze hun
nummer achter, in de hoop dat een werkgever hen belt. Het wachten op werk duurt lang,
wat: scholier
“als ik geen klanten heb dan
luister ik muziek op mijn telefoon. bellen doe ik nooit. ik
laat mijn vrienden mij bellen”
telefoon: blackberry
“ik moet op school wel goed voor de dag komen.
mijn telefoon is een belangrijk deel van mijn
verschijning. ik krijg beltegoed, maar natuurlijk
veel te weinig. daarom bel ik bijna nooit zelf.”
dus bellen ze met verre vrienden en familie
om de dag door te komen.
“Voor mensen die weinig geld en geen baan
hebben, is bellen nog belangrijker dan eten”,
vertelt de Kameroense antropoloog Francis
Nyamnjoh (tegenwoordig werkzaam bij de
universiteit in Kaapstad). Nyamnjoh deed
vier jaar onderzoek naar het gebruik van
mobieltjes. “Bellen geeft een voldaan gevoel.
Omdat vrienden je belangrijk lijken te vinden,
stijgt je eigenwaarde met ieder telefoontje.
Bovendien leidt het bellen af van het constante hongergevoel.”
Waar jongens een maaltijd overslaan omdat
ze het belangrijker vinden om beltegoed te
kopen, bieden arme meisjes soms hun lichaam aan om belminuten te krijgen. Ze hebben seks in ruil voor beltegoed. Zonder mobieltje geen kans op een beter leven. Ik kan er
weinig bij voorstellen: ik heb liever een oude
Nokia waarmee ik wat minder bel, dan dat ik
betaal in natura of minder eet. Maar ik hoef
niet te kiezen, in Nederland kunnen we beide
hebben.
51
–
join
wie: dollar (21)
wat: loopjongen voor het
restaurant van zijn vader
telefoon: nokia n8
“ik hou contact met vrienden en familie via facebook.
alleen mijn vader bel ik wel
eens. hij wil altijd controleren waar ik ben, dus soms
neem ik een telefoon mee
waarvan hij het nummer
niet weet”

Download Report