DDL Met 3d heb je geen beperkingen meer

© Copyright 2013 Dagblad De Limburger / Limburgs Dagblad.
Het auteursrecht, ook ten aanzien van artikel 15 AW, wordt
uitdrukkelijk voorbehouden. Zaterdag, 01 maart 2014
3D-PRINTEN
De komende zaterdagen besteedt de krant wekelijks aandacht aan
3D-printen in Limburg. Er gebeurt op dat gebied van alles in
deze regio. Er worden in Limburg:
- 3D-printers gebouwd
- biologisch afbreekbare 3D-kunststoffen gemaakt
- 3D-computersoftware ontwikkeld
- implantaten gemaakt ter vervanging van schedeldelen
- draden van plastic op spoelen gemaakt voor 3D-printers
- beugels, machine-onderdelen en zelfs hele auto’s geprint
PRINTEN
Met 3D heb je geen beperkingen meer
In deze regio moeten we zo snel mogelijk proberen in
te spelen op de nieuwe industriële revolutie van 3D-printen. Er zijn allerlei
kansen voor de
maakindustrie en de
medische sector. Gelukkig gebeurt er al
heel veel.
door Peter Bruijns
D
at Jan en alleman nu
thuis een exacte kopie
van de Eiffeltoren uit
een printertje kan toveren, is leuk, maar de
mogelijkheden van 3D-printen
gaan veel en veel verder dan de
hobbykamer. Terwijl 3D-printen
voor consumenten nu vooral een
hype is, ontwikkelt het zich voor
bedrijven en ziekenhuizen tot een
serieuze aangelegenheid. De techniek, die officieel additive manufacturing heet, kan tot ingrijpende
nieuwe productie- en distributiemethoden leiden en kan economische modellen volledig op hun kop
zetten. Met 3Dprinters kunnen producten worden gemaakt die met
traditionele fabricagemethoden onmogelijk te maken zijn, zoals heel
ingewikkelde motoronderdelen. En
voor iedere individuele consument
kunnen producten precies op maat
en op elk gewenst tijdstip worden
gemaakt.
Bedrijven moeten nieuwe verdienmodellen ontwikkelen, ziekenhuizen moeten anders gaan denken en
scholen moeten hun lessen aanpassen. Bijna ieder onderdeel van het
menselijk lichaam is straks te vervangen door een exacte geprinte
kopie. Het ouderwetse onderdelenmagazijn maakt plaats voor een zak
plastic korrels en een printer. En
astronauten hoeven op hun ruimtereis geen reserveschroeven meer
mee te sjouwen; een printertje
volstaat.
In de jaren tachtig van de vorige
eeuw, bij de start van het 3D-printen, deed Nederland nauwelijks
mee, terwijl er aan de universiteiten in de VS, maar ook in België en
Duitsland al hard aan werd getrokken. Op de universiteit van Leuven
ontstond het bedrijf Materialise,
dat inmiddels een van de grootste
3D-bedrijven ter wereld is.
Sinds een jaar of tien vindt in Nederland een inhaalslag plaats. Een
aantal jonge bedrijven stak met
succes de kop op. Zoals het Eindhovense Shapeways, dat nu vlakbij
New York ’s werelds grootste
3D-printfabriek heeft.
Volgens hoogleraar Willem Vermeend zou 3D-printen net als in
Engeland een lesvak moeten worden in het basisonderwijs. Hij
schreef een boek over de inhaalslag
die Nederland nu maakt. „Voor
ons land ligt hier een geweldige
kans: een herleving van de maakindustrie, die we hard nodig hebben om onze welvaart en werkgelegenheid te waarborgen. Zo kan
onze exportpositie in de wereld
worden versterkt. Nederland heeft
een mooie kans om tot de Europese 3D-kopgroep te gaan behoren.”
Voor Limburg ziet Vermeend mogelijkheden voor een maakindustrie
op het terrein van bio-printen, dat
zijn materialen voor medische toepassingen zoals schedeldelen, botdelen en uiteindelijk ook weefsel
en organen. Daar kunnen de Chemelot Campus en de Maastricht
Health Campus een belangrijke rol
in spelen. Twee jaar geleden kreeg
“
We kunnen op de
campussen in
Venlo en Geleen
naar betere
3D-materialen
speuren.
René Kessen, innovatiemanager
Liof
een 83-jarige vrouw in het Orbisziekenhuis in Sittard trouwens al
een nieuwe onderkaak die met een
3D-printer was opgebouwd uit titaniumpoeder. Het was het eerste op
maat gemaakte implantaat ter
wereld ter vervanging van een hele
onderkaak.
En een orthopedisch chirurg in
Sittard gebruikt al jaren 3D-technieken om knie-protheses te maken.
3D is namelijk ideaal om hulpmiddelen op maat te maken. Zo zijn de
oren van ieder mens uniek. Tegenwoordig wordt een 3D-opname
van het gehoororgaan gemaakt, in
de computer gezet en uitgeprint.
De patiënt krijgt zo een perfect
passend gehoorapparaat.
Het printen van organen is nog
voornamelijk toekomstmuziek, al
is een Amerikaanse hoogleraar er
wel in geslaagd een 3D-urineblaas
te implanteren bij een patiënt die
Een 3D-printer bouwt de toren laagje voor laagje op.
daar inmiddels al twee jaar mee
rondloopt. „Ingewikkelder organen
zoals nieren zijn nog niet rijp voor
3D, maar dat is een kwestie van
tijd,” zegt Ed Rousseau. Hij is verantwoordelijk voor het stimuleren
van nieuwe activiteiten op de Chemelot Campus in Geleen. 3D-printen gaat een belangrijke plek
krijgen op de Campus: daar komt
binnenkort een Center of Expertise
voor 3D-printen. Er is nog heel
veel onderzoek te doen voor dat
kenniscentrum, want de techniek
is nog lang niet uitontwikkeld. De
trekkracht van uitgeprint plastic is
bijvoorbeeld niet erg groot; de lasnaden zijn niet stevig genoeg.
Studenten van het onderwijslaboratorium Chill op de Chemelot Campus kunnen gaan onderzoeken hoe
de eigenschappen van 3D-producten kunnen worden verbeterd.
Rousseau vindt dat Nederland een
achterstand op 3D-gebied heeft in
te halen. Daarom is het goed dat
Industriebank Liof bezig is alle
initiatieven in de regio op dat gebied te bundelen.
Bedrijven als ASML en Philips
gebruiken al volop 3D-technieken,
en DSM maakt al 20 jaar harsen
voor 3D-toepassingen zoals het
bouwen van prototypes van auto’s.
„Het grote voordeel is dat je nu op
de computer vormdelen kunt ontwerpen die tot voor kort met frezen en boren onmogelijk gemaakt
konden worden,” zegt Ed Rousseau. „In de software geef je in dat
je een ideaal koelkanaal wilt qua
vorm, gewicht en volume. Vervolgens rolt er een waanzinnig ingewikkeld apparaat uit de 3D-printer. Die volledige vormvrijheid is
erg belangrijk in bijvoorbeeld de
ruimtevaart of bij het maken van
chipapparatuur. Er zijn geen ontwerpbeperkingen meer.”
foto Hollandse Hoogte
Bij de Zuyd Hogeschool in Heerlen wordt een auto geproduceerd met behulp van een 3D-printer.
Bij het 3D-printen wordt gebruik gemaakt van biobased
materialen.

Download Report