Het belang van weidegang

Duurzame landbouw –
Gezond voedsel - Vitaal platteland
Studiedag NVTL
Weidegang
Frits van der Schans
11 maart 2014
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Uitnodiging
- Wat is weidegang precies ?
- Hoe belangrijk is het en hoe belangrijk vinden
wij het?
- Op welke manier draagt weidegang bij aan de
gezondheid van mens, dier en milieu?
Frits van der Schans geeft daarop zijn visie ……
Weidegang – NVTL-studiedag
Definities
Weidegang
• periode dat het vee buiten loopt (meinovember)
Weiden
• laten grazen, het vee hoeden
Grazen
• gras eten
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Mijn beeld van weidegang
•
•
•
•
Buiten verblijven, vreten en rusten
Geen beperkingen qua vreten en drinken
Gedurende een substantieel deel van het jaar
Wenselijk:
– Vrije keuze binnen – buiten
– Schuilmogelijkheden, tegen zon en regen
Weidegang – NVTL-studiedag
Beweidingsduur
• SKAL
– De dieren moeten altijd naar buiten kunnen,
tenzij dit niet kan door weers-, en bodem
omstandigheden. Overbegrazing en verdrassing
van de weidegronden moet u voorkomen.
• Zuivel
– Minimaal 120 dagen – 6 uur per dag
– “Deeltijdweiden”
Weidegang – NVTL-studiedag
Hoe vrij is vrije keuze?
• “Vrije-keuze-stallen”: dieren kunnen gedurende
(deel van) de dag zelfstandig naar binnen/buiten
• Waar krijgen de koeien te vreten en drinken?
• Is er buiten weide (met gras) of slechts uitloop?
• Welke schuilmogelijkheden zijn er buiten?
• Wat is de motivatie voor een “vrije-keuze-stal”?
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Belang van weidegang
• Dierenwelzijn (vertonen natuurlijk gedrag)
• Diergezondheid (infectiedruk en klauwen/benen)
• Ammoniak (minder emissie door scheiding mest/urine)
• Stikstof – fosfaat – broeikasgassen (ja-ja/nee-nee)
• Landschap (verrijking en verlevendiging)
• Natuur (weidevogels, slootkanten, diversiteit weiden)
• Imago
(License to Produce en maatschappelijke ruimte)
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
License to Produce
Relatief zéér soepel beleid mbt
• Ammoniak (weidegang ipv emissiearme stallen)
• Mest (derogatie; 50% meer mestruimte)
• Geur (geen normen)
• Ruimte (veel mogelijkheden in bestemmingsplan)
• GLB (inkomensondersteuning)
Weidegang – NVTL-studiedag
Regio– Nederland
Duitsland
Wisconsin
Weidegang
NVTL-studiedag
2
Texas
Nieuw Zeeland
Duurzaamheidsonderwerp
Extern sociaal
-Voedselkwaliteit
0
0
0
0
0
-Dierenwelzijn
0
-
0
0
---
0
-Diergezondheid
-
-Gebruik van GMO
0
0
0
0
-Industrialisatiegraad
0
0
-Arbeidsomstandigheden
0
--
+
0
-
0
+
0
Ecologie
+
+
0
0
+
+
+
0
-Ecotoxiciteit
0
0
0
-
-Energie gebruik/klimaat
0
0
0
-Bodemerosie
0
-
-Ontbossing
0
0
+
+
-Eutrofiëring
0
-Grondwaterkwaliteit
0
-Ammoniak emissie
1
0
+
+
+
+
0
++
++ betekent dat het betreffende land beduidend beter scoort op het onderwerp voor duurzaamheid in vergelijking met Nederland; + betekent beter; 0 betekent vergelijkbaar; - bete
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Waarom weidegang belangrijk?
Burgers en consumenten willen het …
• Ca. 2/3 van NL-ers vindt weidelandschap mooi;
het is kenmerkend voor NL en moet blijven
• Consumenten zijn bereid een meerprijs te
betalen voor weidezuivel
• Internationaal wordt weidegang steeds meer
gebruikt in de promotie van NL-se zuivel
• Weidegang is een trigger voor nevenactiviteiten
op melkveebedrijven
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Bijdrage weidegang aan …
Mens
• Door weidegang bevat melk meer CLA’s (geconjugeerd
linolzuur) en is daardoor gezonder
• Landschap is rijker en levendiger
• Meer transparantie
• Betere diergezondheid minder antibiotica
• Aantrekkelijke mogelijkheden bij verbreding
• Minder overlast door geur
Weidegang – NVTL-studiedag
Bijdrage weidegang aan …
Dier
• Gezondheid (uiers en benen), maar ook verbetering
van de natuurlijke weerstand van dieren
• Welzijn, door mogelijkheden van natuurlijk gedragen
zoals (gezamenlijk) gras vreten, liggen en ‘stoeien’
Weidegang – NVTL-studiedag
Bijdrage weidegang aan …
Milieu
• Ammoniak: max. weidegang is meest gunstig voor
emissie
• Biodiversiteit: weidevogels, kleine natuur,
bodemleven, etc
• Energie: lager gebruik voor voederwinning,
vervoederen, mest aanwenden, etc
• Gezonde leefomgeving: geur, fijn stof en resistente
bacteriën
• Risico vrijloopstallen: fijn stof, ‘spore vormers’
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Trends in weidegang
• Minder bedrijven weiden koeien; op weidende
bedrijven komen koeien minder lang buiten
• Positieve relatie met opstallen (oorzaak – gevolg?)
–
–
–
–
Bedrijfsomvang
Melkproductie per koe
Melkrobot
Mestverwerking
• In Zuid is trend gestopt, niet in Noord en West
• Meeste boeren willen koeien weiden!
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Waarom teruggang?
•
•
•
•
Schaalvergroting
Mechanisering
Automatisering
Robotisering
Stelling:
“Opstallen is het verdienmodel van de periferie”
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Nieuw verdienmodel periferie
• Mechanisering, automatisering, robotisering
gericht op bedrijfssystemen met weidegang
– Selectiepoorten stal - weide
– GPS volgsystemen
– Gerobotiseerd koeien ophalen, gras maaien,
inspectie van koeien, koeien melken, etc
– Bedrijfsvoering op meerdere locaties
– Loopbanden voor melkkoeien “Mind Your Step”
• Ga iets doen buiten de melkveehouderij ;-)
Duurzame landbouw –
Gezond voedsel - Vitaal platteland
Zonder weidegang geen duurzame
melkveehouderij in Nederland
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag
Weidegang – NVTL-studiedag