concept verslag - Vereniging Friese Gemeenten

Verslag van:
Datum:
Tijd:
Locatie:
VFG portefeuillehoudersoverleg Ruimte en Wonen
6 maart 2014
10.00 – 12.00 uur
Oranjezaal, Stadhuis Leeuwarden
Aanwezig (bestuurlijk): Mevr. L.I. Diks - Leeuwarden (voorzitter) R. Bos - Dantumadiel,
A. van der Ploeg - Dongeradeel, S. Siebenga – Heerenveen, M. van der Veen – Achtkarspelen,
G. Schippers – Tytsjerksteradiel, J. Keizer – Leeuwarderadeel, N. Haarsma - Het Bildt,
S. de Boer – Ooststellingwerf, L. Bijleveld – Kollumerland c.a., F. Veltman – de Friese Meren,
M. Le Roy – Harlingen, I. Groeneveld – Terschelling, H. Konst - provincie Fryslân.
Aanwezig (ambtelijk): J.J. Dicke – provincie Fryslân, T. Ietswaart - provincie Fryslân, C. de Vries provincie Fryslân, A. Hoks - provincie Fryslân en B. Zwager – Súdwest-Fryslân.
Aanwezig (gasten): M.A. Visser – Hûs en Hiem, A. Koers, J. Houtsma en H. van der Werf (Fryslân
foar de Wyn)
Totale belangstelling: 24 personen
Afwezig: Ameland, Franekeradeel, Ferwerderadiel, Menameradiel, Schiermonnikoog, Smallingerland,
Littenseradiel, Opsterland, Vlieland en Weststellingwerf.
Notulist:
J. Holwerda - VFG
1. Opening
Voorzitter Isabelle Diks opent de vergadering en heet alle aanwezigen van harte welkom.
2. Vaststellen verslag van de bijeenkomst van 25 september 2013
Naar aanleiding van het verslag merkt Albert van de Ploeg (Dongeradeel) op dat het woonoffensief
zeer succesvol is geweest en zeker voor herhaling vatbaar is. Zo zijn er in de gemeente Dongeradeel
door het woonoffensief al meer opties op en verkopen van kavels in vergelijking met het gehele vorige
jaar. De provincie Fryslân verdient ook complimenten voor het initiëren van deze beweging.
Gedeputeerde Konst complimenteert op zijn beurt de gemeenten voor hun medewerking en
enthousiasme. Gezamenlijk is een succes van het woonoffensief gemaakt. De actie loopt nog tot 15
maart, waarna er uiteraard via de media uitgebreid zal worden gecommuniceerd over de behaalde
resultaten. Er zijn al voornemens om op lokaal niveau het woonoffensief te herhalen en de provincie
Fryslân zal met de marktpartijen verkennen of een provinciale herhaling wenselijk en haalbaar is. Het
verslag wordt verder zonder opmerkingen vastgesteld.
3. Mededelingen / Ingekomen stukken

Mededelingen vanuit de VNG commissie Ruimte en Wonen
De Friese afgevaardigde in de VNG commissie Ruimte en Wonen, Olaf Storms, is niet herkozen tot
raadslid binnen de nieuwe gemeenteraad van de Friese Meren. Hiermee is per 1 januari 2014 ook een
einde gekomen aan zijn lidmaatschap van de VNG commissie. De VFG is Olaf Storms zeer erkentelijk
voor het feit dat hij zich de afgelopen jaren voor de VNG commissie heeft ingezet en zaken altijd trouw
terugkoppelde aan de VFG portefeuillehouders. Het is de bedoeling dat na de aanstaande
gemeenteraadsverkiezingen in zijn opvolging zal worden voorzien.

Mededelingen vanuit de Provinciale Commissie Landelijk Gebied (PCLG)
Albert van der Ploeg, wethouder van Dongeradeel en afgevaardigde namens de VFG in de PCLG,
informeert de aanwezigen kort over de ontwikkelingen binnen de PCLG. Er is binnen de PCLG
gesproken over het Gen-tech vrij verklaren van de provincie Fryslân. Daarnaast was er bijna een
landelijk akkoord om de ganzenproblematiek aan te passen, maar dit is op het laatste moment
gesneuveld. Gevolg is dat de provincie Fryslân dit nu weer zelf moet oppakken. Tot slot is er
gesproken over de lichtuitstoot / lichtvervuiling van stallen in het buitengebied. Het is aan te raden om
1
dit als gemeente in het bestemmingsplan buitengebied op te nemen. Door een aantal relatief simpele
maatregelen is het mogelijk om het licht in de stallen te laten blijven, zonder dat de omgeving hier
overlast van ondervindt. Er is op dit moment een succesvolle pilot gaande in de gemeente
Tytsjerksteradiel en bovendien is LTO bezig met het opstellen van een convenant.

Mededelingen vanuit de Provincie Fryslân
Gedeputeerde Konst geeft aan dat er binnen de Statencommissie is gesproken over de structuurvisie
Grutsk. Hij geeft aan dat hij er een groot vertrouwen in heeft dat het Friese bestuursmodel werkt, en
dat gemeenten en provincie er samen voor zorgen dat binnen onze provincie de juiste dingen
gebeuren binnen het ruimtelijk domein. Dit blijkt ook uit het (zeer) geringe percentage reactieve
aanwijzingen door de provincie de afgelopen jaren: 0,127%. Dit percentage ligt ver onder percentages
van andere provincies. Kortom; er is binnen Fryslân een groot draagvlak voor de kernwaarden /
kwaliteiten van onze provincie, en een besef om hier zorgvuldig mee om te gaan.
4. Thema: Voortgang Nije Pleats in Fryslân
Marc Visser, directeur van Hûs en Hiem is uitgenodigd om de evaluatie en voortgang van Nije Pleats
verder toe te lichten. Het onderwerp Nije Pleats is geagendeerd om de conclusies uit het
evaluatierapport te bespreken en om te bediscussiëren hoe de komende beleidsperiode met het
instrument in Fryslân om kan worden gegaan.
De methode Nije Pleats is een werkwijze om lokaal maatwerk te faciliteren voor de uitbreiding van
agrarische bedrijven en te komen tot ruimtelijke kwaliteitswinst en een beter ontwikkelingsperspectief
voor de boer. Nije Pleats is per 1 december 2011 van de provincie overgegaan naar de Friese
gemeenten, en het loket is daarbij ondergebracht bij Hûs en Hiem. Bij de overgang van Nije Pleats
van de Provincie naar de gemeenten is de afspraak gemaakt dat de methode Nije Pleats na twee jaar
zou worden geëvalueerd. Eind 2012 bestond bij Provinciale Staten echter reeds de behoefte om de
Nije Pleats tegen het licht te houden. De rapportage ‘Quickscan Nije Pleats’ is in april 2013
gepubliceerd.
Inmiddels is de Nije Pleats methode ook verankerd in de Verordening Romte. Bij uitbreiding van een
agrarisch bedrijf > 1,5 ha, moet de gemeente via de Nije Pleats methode zorgen voor een zorgvuldige
ruimtelijke inpassing van het bedrijf in het landschap. Naast de verankering in verordening zijn er meer
redenen om gebruik te maken van Nije Pleats. Het betreft een integrale aanpak, bespaart veel tijd
(zeker in het vervolg proces) en borgt een goede ruimtelijke inpassing. Bovendien is de methode heel
geschikt in complexe situaties waarin conflict dreigt. De ervaringen van de betrokken partijen (LTO,
gemeenten, provincie Fryslân en Hûs en Hiem) met de methode Nije Pleats is erg positief en het
levert bovendien efficiencyvoordeel op.
De belangrijkste conclusies uit de Quikscan zijn als volgt:
 Het aantal Nije Pleats‐sessies voor en nadat het loket bij Hûs en Hiem is ondergebracht is
vrijwel gelijk gebleven. Er is zelfs sprake geweest van een bredere toepassing van de Nije
Pleats‐methode. In het afgelopen jaar zijn er vijf niet‐agrarische Nije Pleats‐sessies gehouden.
 Er is echter wel een verschil in het aantal gemeenten dat gebruik maakt van Nije Pleats. Voor 1
december 2011 waren dat 17 gemeenten (verspreid over twee jaren). Na 1 december 2011
hebben 10 van de 27 Friese gemeenten gebruik gemaakt van Nije Pleats.
 Het succes van Nije Pleats heeft met name betrekking op de integrale benadering, de vlotte,
efficiënte behandeling en optimale ruimtelijke inpassing.
 Er is op dit moment geen budget beschikbaar voor promotie en doorontwikkeling van de methode.
Met name de laatste conclusie is een punt van zorg. Tijdens de pilot waren er middelen beschikbaar
voor PR, website, verdiepend onderzoek, het uitbrengen van publicaties en het organiseren van
bijeenkomsten. Middelen dus om de methode verder te ontwikkelen. Op dit moment is dit budget er
niet waardoor de verdere ontwikkeling van de methode onder druk staat. Het is daarom zaak om Nije
Pleats kostendekkend te maken, en daarom wordt de mogelijkheid van gedifferentieerde prijsstelling
onderzocht.
2
Tijdens de discussie komt naar voren dat de methode Nije Pleats door de aanwezigen breed wordt
gedragen. Doordat alle betrokken partijen aan de voorkant van het proces al met elkaar in gesprek
gaan, wordt veel discussie achteraf voorkomen. Daarnaast bespaart de methode tijd en geld en leidt
bovendien ook nog eens tot een betere landschappelijk inpassing. De Nije Pleats methode kan
bovendien veel breder worden ingezet dan alleen bij schaalvergroting in de landbouw, en dit gebeurt
ook al bij bijvoorbeeld grote bouwprojecten. De ervaringen tot nu toe laten zien dat de Nije Pleats
methode voor een groot draagvlak zorgt bij omwonenden / betrokkenen en tot relatief weinig tot geen
bezwaren of zienswijzen.
Er is wel behoefte om inzichtelijk te krijgen of en zo ja, wat de verschillen zijn tussen de Nije Pleats
methode wanneer gemeenten deze zelf uitvoeren, of dat hiervoor het Nije Pleats team via Hûs en
Hiem wordt ingeschakeld. Bovendien is het belangrijk om gemeenten die de methode nu nog niet
actief toepassen zowel ambtelijk als bestuurlijk te informeren en bovenal te inspireren om dit vooral
toch te gaan doen. Er wordt daarom afgesproken dat kort na de raadsverkiezingen het Nije Pleats
team van Hûs en Hiem een inspiratiebijeenkomst zal organiseren waarbij alle betrokken partijen zullen
worden uitgenodigd en verder kan worden gesproken over de toekomstige borging van de Nije Pleats
methode. Gedeputeerde Konst geeft aan dat de provincie Fryslân een faciliterende rol kan spelen in
de organisatie van de bijeenkomst.
5. Thema: Fryslân foar de Wyn
Fryslân foar de Wyn (FFDW) is de gezamenlijke inzet van het Comité Hou Fryslân Mooi (Albert
Koers), de Friese Milieu Federatie (Hans van der Werf) en het Platform Duurzaam Fryslân (Johannes
Houtsma) om een zorgvuldig resultaatgericht proces te organiseren over de mogelijkheden van
windenergie op land. De initiatiefnemers zijn uitgenodigd om een toelichting te geven op het reeds
gestarte proces dat moet leiden tot één of meerdere scenario's gebaseerd op kansrijke
projectvoorstellen waarin belangen van omwonenden, ondernemers, natuur, milieu en landschap
integraal verwerkt zijn.
Windstreek 2012 stuitte op veel weerstand, met name door de top-down benadering. Het Comité Hou
Fryslân Mooi, de Friese Milieu Federatie en het Platform Duurzaam Fryslân hebben elkaar gevonden
om vanuit een positieve benadering een breed gedragen voorstel te ontwikkelen voor nieuwe
windparken in Fryslân op basis van een proces dat zoveel mogelijk uitgaat van, en rekening houdt met
de belangen natuur, landschap, milieu, omwonenden en ondernemers. De initiatiefnemers in de
regiegroep kunnen rekenen op financiële maar vooral politieke steun van de provincie Fryslân. Het
uitgangspunt is dat de Rijksopgave van 530,5 MW in 2020 wordt gehaald, maar van onderen op en op
eigen kracht zodat het Rijk op afstand wordt gehouden. Daarnaast is het belangrijk dat de voordelen
en winst ten goede van de inwoners van Fryslân komen. Er zijn een aantal randvoorwaarden gesteld,
maar deze zijn niet in beton gegoten. Alles valt of staat namelijk bij draagvlak en brede steun van de
omgeving. De regiegroep neemt geen besluiten, maar faciliteert het proces en inventariseert en
bundelt alle initiatieven. Het is de bedoeling dat er voor de zomer nog regiobijeenkomsten worden
georganiseerd waarin alle binnengekomen voorstellen en reacties zullen worden besproken, waarna
een Commissie van Advies verschillende scenario’s zal uitwerken in een eindrapport. Op 15 oktober
zal het eindrapport aan de provincie worden aangeboden en is de provincie vervolgens weer aan zet.
Er wordt opgemerkt dat het een prima initiatief is om door de discussie heen te breken. Het is echter
wel zaak om de discussie nu goed te voeren en voor het einde van het jaar af te ronden. Er kan dan
ook daadwerkelijk worden doorgepakt en iedereen weet waar ze aan toe zijn. Belangrijk daarbij is ook
om de rol van de gemeente(raad) als eerste overheid niet te vergeten. Het is voor het proces
belangrijk dat alle initiatieven nu op tafel komen zonder daar op voorhand conclusies aan te verbinden
of een waarde oordeel over te geven. De gedeputeerde geeft aan dat rond 15 oktober de provincie
wel zicht heeft op de ruwe oogst waarna hij in gesprek zal gaan met de betrokken gemeenten om de
resultaten en bandbreedte te bespreken. Hij vraagt de aanwezige portefeuillehouders om wind niet als
bedreiging, maar als een kans te zien, doordat winsten de lokale economie kunnen versterken. Tot
slot spreekt hij de hoop uit dat er door dit heldere en transparante proces er voor de komende jaren
helderheid komt over de toekomst van windenergie in Fryslân.
3
6. Volgende VFG portefeuillehoudersoverleg Ruimte en Wonen op 25 september 2014
Het volgende VFG portefeuillehoudersoverleg Ruimte en Wonen vindt plaats op donderdag
25 september 2014 van 10.00 – 12.00 uur.
7. Rondvraag
Er zijn geen vragen.
8. Sluiting
De voorzitter dankt alle aanwezigen voor hun komst en sluit de vergadering om 12.00 uur.
4