De terugkeer van grote zoogdieren in Nederlandse

De terugkeer van grote zoogdieren in Nederlandse
ecosystemen: actualiteit en verwachting,
‘van wolf tot wild zwijn’
Maurice La Haye
Foto: Erik Korsten
Definitie grote zoogdieren? Arbitraire keuze…
1. In het wild levend
2. ≥ Steenmarter
3. Géén grote grazer
Roofdieren
Hoefdieren
Overige soorten
1. Vos
9. Ree
14. Gewone zeehond
2. Wilde kat
10. Damhert
15. Grijze zeehond
3. Das
11. Edelhert
4. Otter
12. Wild zwijn
5. Steenmarter
13. Wisent
16. Bever
17. Beverrat
6. Boommarter
18. Muntjak
7.
Wolf
20. Stinkdier
8.
Lynx (?)
21. Wasbeerhond
Veel (media)aandacht voor grote zoogdieren
Nationale en internationale trend!
Zoogdieren minder bedreigd
Het gaat goed met de grote zoogdieren in Nederland
(# soorten per 5x5 km-hok)
1975-1984
2004-2013
Ree: probleemloze matige toename
1975-1984
2004-2013
Vos: controversiële flinke toename
1975-1984
2004-2013
Boommarter, spectaculaire ongemerkte uitbreiding
1975-1984
2004-2013
Bever, bewust ingezette herovering van Nederland
1975-1984
2004-2013
Klassieke natuurbeschermingssucces: de das
Elke 5 jaar 25%
uitbreiding van areaal!
1600
# bewoonde km2 per periode
1400
1200
1
1000
2
3
800
4
600
5>=
400
Totaal
200
0
1960 1970 1980 1990 1995 2000 2005 2010
Toekomstige uitbreiding vooral in het Oosten en
Zuidelijk brabant
In samenwerking met Naturalis
Oorzaken van deze toename?
Europese trend
1. ‘Klassieke’ soortenbescherming
• Herintroductie van soorten
• (Lagere) afschot-doelen
• Dassentunnels & Ecoducten
Oorzaken van deze toename?
Europese trend
1. ‘Klassieke’ soortenbescherming
• Herintroductie
• (Lagere) afschot-doelen
• Dassentunnels & Ecoducten
2. Wetgeving
• Verbod op vervolging
• Regulering vangmiddelen
Oorzaken van deze toename?
Europese trend
1. ‘Klassieke’ soortenbescherming
• Herintroductie
• (Lagere) afschot-doelen
• Dassentunnels & Ecoducten
2. Wetgeving
• Verbod op vervolging
• Regulering vangmiddelen
3. Ecologische flexibiliteit
• Veld-reeën
• Stads-vossen
• Auto-marters
Grote zoogdieren hebben geleerd met mensen te leven
J. Bosch Foto: waarneming.nl
Maar…… hebben mensen geleerd te leven met grote zoogdieren?
Grote publiek enthousiast over grote zoogdieren!
Brede steun voor grote
zoogdieren bij achterban
Natuurmonumenten
Uitgangspunten
Agenda wilde dieren:
1. Nieuwe leefgebieden &
voorkomen schade
2. In enkele gebieden
ruimte voor natuurlijke
processen
Toename kent ook een schaduwzijde
1. Schade
2. Wetgeving
3. Dierenwelzijn
Schade
1. Landbouw
2. Auto
3. Tuinen
4. Pluimvee
Toename kent ook een schaduwzijde
1. Schade
2. Wetgeving
3. Dierenwelzijn
Wetgeving
5. FF-wet
6. Habitatrichtlijn
7. Conventie Bern
8. Benelux-verdrag
Toename kent ook een schaduwzijde
1. Schade
2. Wetgeving
3. Dierenwelzijn
Dierenwelzijn
9. Bijvoeren?
10. Zeehondopvang?
11. Hertenpark?
12. Preventief afschot?
Hoe willen of kunnen we verder?
Grote zoogdieren roepen discussie op……..
Foto: Waterschap Roer en Overmaas
Hoe willen of kunnen we verder?
Wees bedacht op de achterliggende normen en waarden:
- individu of de populatie
- wilde dieren of gehouden dieren (zorgplicht!)
- platteland of stedelijk gebied
Overleg, praten en neem de tijd
Constateringen:
• Grote zoogdieren nemen toe (diverse oorzaken)
• Bescherming is wettelijk geregeld (soms zelfs Europees)
• Problemen zijn (soms) serieus
• Discussie wordt snel emotioneel
Uitgangspunten voor de toekomst:
1. Voortbestaan van de soort garanderen in Nederland
2. Creatieve diervriendelijke oplossingen
3. Ga respectvol om met grote zoogdieren
4. Monitor soorten en aantallen
5. Lokaal maatwerk voor lokale problemen
6. Laat de tijd z’n werk doen
Toekomst?
Leren omgaan met:
Een nieuwe wolf van Luttelgeest?
De goudjakhals!
Met dank voor de aandacht

Download Report