Jaarverslag 2013 Museum De Cruquius – Historisch Museum Haarlemmermeer – Meer-Historie SAMEN MEER Museum De Cruquius Historisch Museum Haarlemmermeer Meer – Historie SAMEN MEER Jaarverslag 2014 1 Jaarverslag 2013 Museum De Cruquius – Historisch Museum Haarlemmermeer – Meer-Historie SAMEN MEER Museum De Cruquius SAMEN MEER IN 2013 Algemeen Dit jaaroverzicht geeft een overzicht van de activiteiten van Museum De Cruquius in 2013. We gaan onder meer in op de fusie met Meer-Historie/Historisch Museum Haarlemmermeer, het publiek, educatieve activiteiten, de evenementen en bijzondere projecten. De jaarverslagen van Cruquius Concerten en Living History Kennemerland zijn in een bijlage toegevoegd. Het jaar 2013 stond in het teken van de fusie met de historische vereniging Meer-Historie en Historisch Museum Haarlemmermeer, samen meer. Per 1 maart is de staf van de beide musea samengevoegd en werkte men samen met zo’n 250 vrijwilligers in de twee musea en depots aan onder meer de collectie, de tentoonstellingen, de educatie en het ontvangen van gasten. De musea willen op termijn samen gehuisvest zijn bij het stoomgemaal De Cruquius. Architectenbureau Braaksma & Roos (Den Haag) heeft een eerste studie gepresenteerd van de nieuwbouwplannen. Samen met Meer-Historie en Historisch Museum Haarlemmermeer In 2013 werkten het bestuur en de staf van Meer-Historie, Historisch Museum Haarlemmermeer met Museum De Cruquius gezamenlijk aan een drietal doelstellingen: 1. een haalbaarheidsstudie voor de gezamenlijke huisvesting op de Cruquius-locatie; 2. aansturing van beide musea door één personeelsteam per 1 maart 2013; 3. bestuurlijk consensus die moet leiden tot fusie en een ander bestuursmodel met een raad van toezicht voor Haarlemmermeermuseum De Cruquius. Ad 1. De studie uitgevoerd door architectenbureau Braaksma & Roos is in het begin van 2013 afgerond en positief omarmd door de beide besturen. In vele sessies hebben we gezamenlijk de plannen gedeeld met publiek en gepresenteerd aan de vrijwilligers, de gemeente (wethouder, stadsarchitect, ambtenaren) Rijnland, Hendrick de Keyser, de vrienden, Sein, de omwonenden en politieke partijen. Aan deze studie is door de staf een aantal inhoudelijke uitgangspunten gevoegd voor een concept voor de inrichting en daarmee ook het gezicht van het museum. Ad 2. Per 1 maart is de staf al als één team aan de slag gegaan, werkend op de diverse locaties van twee musea en twee depots met nog twee besturen. Ad 3. Er is bij de fusie gekozen voor een ander bestuursmodel waarin gewerkt wordt met een directeurbestuurder en een raad van toezicht. De statuten van Museum De Cruquius (de ontvangende stichting) zijn hiervoor gewijzigd. Vanuit de voormalige besturen werden Anna Paternotte en Johan Slinger gevraagd om toe te treden tot de raad van toezicht. Tot voorzitter werd Pieter van de Stadt benoemd. Bezoekers Museum De Cruquius heeft in het jaar 2013 26.305 bezoekers mogen ontvangen voor individueel bezoek, een groepsbezoek of een evenement. Het inzetten van marketing en publiciteit was van belang om het publiek te kunnen informeren en betrekken bij de activiteiten. Het museum heeft daarnaast ook digitale volgers en bezoekers van de concerten, vergaderingen, trouwpartijen of andere gebeurtenissen in het museum ontvangen. Deze zijn niet meegeteld. 2 Jaarverslag 2013 Museum De Cruquius – Historisch Museum Haarlemmermeer – Meer-Historie SAMEN MEER We hebben circa 5000 leerlingen van scholen ontvangen en er zijn 25 verhuringen geweest, waarnaar zo’n 1800 bezoekers zijn gekomen. Ook heeft het museum een belangrijke informatieve functie. Regelmatig wordt het museum benaderd voor informatie, bruiklenen, afbeeldingen, en andere verzoeken die over het algemeen welwillend worden beantwoord. Bestuur, staf en vrijwilligers De samenstelling van het bestuur in 2013 was als volgt: Voorzitter : Tineke Netelenbos Secretaris : Anna Paternotte Penningmeester : Henk Kool Overige leden : Lieuwe Zoodsma en Ton Nieuwenhuizen Segaar. De staf bestaat sinds 1 maart uit Justa van Bergen (PR/ marketing) Janneke Oldenbeuving (educatie), Birgitte Commissaris (zaalverhuur), Hans Dolman (tentoonstellingen), Anneloes Bakker (per 1 juni coördinator vrijwilligers) en Elise van Melis (directeur). Tot 1 januari 2014 werkte de staf met twee besturen. Frits Ferres (adviseur fusie en nieuwbouw) en Elise van Melis onderhielden contact met de gemeente Haarlemmermeer en derden en werkten eraan de beide musea als ‘Haarlemmermeermuseum De Cruquius’ per 1 maart 2013 door één staf aan te laten sturen. Vanaf 1 maart vertelden twee musea op twee locatie met twee depots een verhaal over Haarlemmermeer, land, water en lucht. Educatieve activiteiten werden samengevoegd, tentoonstellingen op twee locaties gemaakt, collectie als een geheel beschreven en vrijwilligers werden gezamenlijk in werkgroepen aangestuurd om de bezoekers op meerdere locaties hartelijk te kunnen ontvangen. Tot 1 januari 2014 werkten de musea nog met twee besturen. Per 1 juni trad Anneloes Bakker als Coördinator Vrijwilligers aan. Het gezamenlijk aansturen van alle vrijwilligers van het Historisch Museum Haarlemmermeer en Museum De Cruquius werd daarmee verder geprofessionaliseerd. Vrijwilligers zijn voor Museum De Cruquius onontbeerlijk, ook in 2013 is de vrijwilligersgroep de spil van de organisatie. We kunnen en willen niet zonder hen, want het gaat niet alleen om de taken die zij voor het museum verrichten maar ook – en vooral – om de kennis en ervaring die zij inbrengen. Daarbij zetten zij de gastvrije toon voor onze bezoekers en zijn de vrijwilligers zeer gewaardeerde collega’s van de staf en werken we met plezier samen. Het vrijwilligersbestand bleef nagenoeg stabiel. Het aantal (+/- 90) bleef op peil, mensen vertrokken om begrijpelijke redenen (leeftijd, gezondheid, verhuizing). Via de vrijwilligersvacturebank bleven geïnteresseerden zich melden. Men kwam ad hoc en werkgroepgewijs bij elkaar voor werkoverleg en voortgangsbesprekingen. Zo zijn er ploegen voor receptie, educatie, (stoompracticum), registratie in ADLIB en collectie, tuin- en stoommachineonderhoud, secretariaat, rondleidingen en financiën. Dit jaar is er begonnen met het werken in kortdurende project- en werkgroepen. Voorbeeld daarvan is de werkgroep internationalisering. Er zijn voor de vrijwilligers diverse bijeenkomsten georganiseerd, zowel inhoudelijk als voor de gezelligheid. Een jaarlijks zeer gewaardeerd evenement is bijvoorbeeld het symposium (voor en door vrijwilligers). De nieuwjaarsreceptie en de zomerborrel organiseren we speciaal voor alle vrijwilligers om elkaar beter te leren kennen en kennis en ervaring uit te kunnen wisselen. 3 Jaarverslag 2013 Museum De Cruquius – Historisch Museum Haarlemmermeer – Meer-Historie SAMEN MEER We verzorgden regelmatig trainingen, onder andere voor de rondleiders, bijeenkomsten voor de receptiemedewerk(st)ers, lezingen, recepties, koffieochtenden (elke eind van de maand in een van de musea Meerkoffie of Gemalen koffie) of bezoeken met groepen van vrijwilligers aan collega-musea. De regelmatig verschijnende Nieuwsbrief verschafte de medewerk(st)ers de nodige informatie over de gang van zaken in het museum. Vrijwilligers en medewerkers van het museum waarderen het door de directie verzorgde aanbod van workshops voor verdere professionalisering. Deze verhogen het enthousiasme en de motivatie van beide groepen. Educatie Educatie is een belangrijke taak van het museum. Het museum maakt bezoekers bewust van de enorme inspanningen die in de 19e eeuw zijn geleverd om ‘de Waterwolf’ het gevaarlijke Haarlemmermeer, leeg te pompen. Voor zowel bezoekers in groepsverband (zoals scholen) als voor individuele bezoekers biedt het museum voor elke leeftijdscategorie een ander programma. In 2013 zijn vele groepen uit zowel binnen- als buitenland in het museum geweest. Volwassen educatie/groepsbezoek Het museum wordt veel bezocht door bedrijven, families, vriendenclubs en verenigingen. In 2013 zijn er 306 rondleidingen aangevraagd. De gratis voorstellingen Sabotage op De Cruquius op de zondagen van Living History worden druk bezocht. Ook is de voorstelling 11 keer voor een groepsbezoek gespeeld. Kinderfeestje Het kinderfeestje is 8 keer aangevraagd. Doordat de website een tijdje uit de running is geweest, is dit programma niet vaker geboekt. In 2014 willen we met de mooie nieuwe website en een folder dit vrolijke programma weer meer onder de aandacht brengen van ouders en kinderen. BO Het basisonderwijs (de groepen 4 – 8) weet het museum goed te vinden. In 2013 zijn 57 basisscholen naar ons museum gekomen met in totaal 1091 leerlingen. De klassen komen voor rondleidingen, het stoompracticum, de speurtocht en de ontdekkingstocht en programma’s met Living History. Samen met Living History biedt het museum het programma ‘Van Rattenvanger tot dijkgraaf’ aan dat wordt afgenomen door scholen die hun kinderen via drama willen laten kennis maken met de geschiedenis van Haarlemmermeer. Dit jaar hebben 248 leerlingen dit programma met veel plezier gevolgd. De jaarlijks terugkerende Waterweek in maart met een speciaal waterprogramma voor groep 7 en 8 heeft ook weer enkele klassen het belang van waterbeheer bijgebracht. VO Hoewel er voor het voortgezet onderwijs nog geen speciaal lesprogramma is ontwikkeld komen deze leerlingen toch naar De Cruquius. Over het algemeen volgen deze leerlingen een rondleiding. Vorig jaar hebben 1250 leerlingen uit het voortgezet onderwijs een rondleiding in het museum gevolgd. Ook uit het buitenland komen scholen ons bezoeken, in 2013 waren dat 5 scholen. Dit zijn jaarlijks terugkerende scholen welke wij een warm hart toedragen. Incidenteel wordt er op maat een programma voor het voortgezet onderwijs gemaakt. Zo kwam het Eerste Christelijke Lyceum uit Haarlem met 110 leerlingen de schrijfster Anne-Gine Goemans interviewen in onze Waterschapszaal. 4 Jaarverslag 2013 Museum De Cruquius – Historisch Museum Haarlemmermeer – Meer-Historie SAMEN MEER Contacten en processen We houden contact met de scholen en docenten om de behoefte bij de scholen te peilen en waar nodig verbetering aan te brengen in ons aanbod. Ook de door gemeente Haarlemmermeer en Haarlem als door Pier K en Hart georganiseerde informatiedagen zijn voor de musea een goede gelegenheid zich te presenteren. Dit jaar is er een gezamenlijke folder met het educatieve aanbod van de twee musea aan 362 basisscholen in de regio (Haarlemmermeer, Kennemerland, Amsterdam) gestuurd. Er is wederom een aantal processen in gang gezet. Ook wordt gewerkt aan een aanbod voor voortgezet onderwijs. Dit doen we samen met de erfgoedinstellingen en Pier K. Belangrijkste hiervan is de samenwerking met Brigitte Elders (projectleider cultuurparcours), het gemeentearchief en Kunstfort bij Vijfhuizen. Voor het ‘Kunst in Leren’ project, geïnitieerd door Pier K worden programma’s ontwikkeld rondom muziek en beweging in De Cruquius voor de jongste groepen uit het basisonderwijs. Dit is een doelgroep waarvoor er tot nu toe nog geen aanbod beschikbaar was. Ook de samenwerking met het Hoogheemraadschap Rijnland en het Natuur- en Milieucentrum Haarlemmermeer (gestart in het kader van De Dag van de Dijk in september) biedt mogelijkheden voor lesprogramma’s rondom de thema’s duurzaamheid en waterbeheer voor zowel het basis- als het voortgezet onderwijs. Evenementen Er zijn talloze thema evenementen geweest waar het museum een bijdrage aan leverde, zoals Museumweekend, Molen- en gemalendag, Week van de Geschiedenis, Oktober Kennismaand, Open Monumentenweekend en een lezingreeks. Met laatstgenoemde activiteit haakten we telkens in op een actualiteit en weten we telkens een iets groter publiek aan ons te binden. In de vakanties organiseerden we diverse workshops en kinderactiviteiten als stoomdemonstraties tot knutselactiviteiten. Door lid te worden van de VSC, het samenwerkingsverband van wetenschapsmusea en science centra, is het voor het museum mogelijk om aan meer evenementen deel te nemen en een groter publiek te bereiken. Zo nam Museum De Cruquius ook deel aan het Weekend van de Wetenschap, het landelijke wetenschapsfestival voor alle leeftijden. Jong en oud konden in De Cruquius de wereld van de stoomtechniek ontdekken en hoe deze werd toegepast om het Haarlemmermeer leeg te pompen. Ook was er een Pop-Up wetenschapper via VSC die vertelde over het ontstaan van water. Met I-Tour 360 beleeft het publiek bezienswaardigheden op een unieke manier. In Haarlemmermeer kan men kiezen voor een speciale fietstour. Van water naar polderland. Van akkerbouw naar stedelijk gebied. Een mooie reis van het verleden naar het heden. Men komt langs verschillende historische iconen zoals stoomgemaal De Cruquius en Fort bij Vijfhuizen, maar ook moderne architectuur ontbreekt niet. De HollandRoute brengt bezoekers naar erfgoedlocaties van handel, nijverheid, techniek, industrie, waterbeheersing, infrastructuur, sociale geschiedenis en landschap, in de Metropoolregio Amsterdam. De HollandRoute is deel van het Europese netwerk "European Route of Industrial Heritage (ERIH)". Als rode draad verbindt een bewegwijzerde hoofdroute van het HollandRoute erfgoednetwerk vele fascinerende erfgoedattracties. De HollandRoute telt vijf Europese ERIH-Ankerpunten. Dat zijn internationaal toonaangevende locaties, zoals Heineken Experience, de Zaanse Schans én De Cruquius. Living History en Cruquius Concerten Beide organisaties kunnen terugkijken op een succesvol jaar 2013. Als bijlagen bij dit jaarverslag treft u de verslagen van Living History en Cruquius Concerten aan. 5 Jaarverslag 2013 Museum De Cruquius – Historisch Museum Haarlemmermeer – Meer-Historie SAMEN MEER Theehuis De combinatie Museum-Theehuis is aantrekkelijk voor de bezoekers en verhoogt de verblijfsduur. Ook in 2013 is de samenwerking verder uitgewerkt. Er is een gezamenlijke medewerkster aangesteld waardoor de verhuurmogelijkheden en catering centraal worden aangestuurd; Er zijn combinatieaanbiedingen waarmee bezoekers van het museum korting kregen in het theehuis en andersom; Er zijn verbeteringen aangebracht in de Waterschapszaal waardoor deze beter geschikt is voor verhuringen ten behoeve van vergaderingen, feesten, huwelijksvoltrekkingen en andere bijeenkomsten. Marketing en publiciteit Publiciteit is belangrijk voor de musea, voor de naamsbekendheid en om bezoekers aan te trekken. In 2013 is veel tijd gaan zitten in het opzetten en bouwen van de nieuwe website. Nu werken we met een website waarin we zelf aanpassingen kunnen doen en niet meer afhankelijk zijn van derden. We maken zo veel als mogelijk gebruik van de ‘free-publicity’ kanalen en dat gaat goed, ook in 2013 hebben we veel publiciteit gekregen. We waren vaak in de kranten te vinden, van lokale bladen tot regionale kranten, soms met een persbericht, dan weer met een inhoudelijk artikel. Ook waren we regelmatig op de radio te beluisteren, variërend van de avondprogramma op Meerradio, ochtend programma’s op RTV Noord Holland tot uitzending op Meertv. Bij elke nieuwe tentoonstelling of evenement kreeg het museum gelegenheid luisteraars te informeren. Bij alle activiteiten zijn de social media ingezet. Niet alleen de eigen website, waar men voornamelijk de pagina met de openingstijden bekijkt, maar ook de social media zijn van belang. Via twitter en facebook bereiken we het publiek actief met zomaar een weetje of oude foto, zonder dat men daarvoor ons op de website moet opzoeken. Op deze manier vergroten we onze groep ‘fans’, belangrijke volgers die zich interesseren voor de historie en de musea van Haarlemmermeer. In 2013 werkten we aan een aantal veranderingen die de synergie met de social media zullen verstevigen, die de fusie met Museum De Cruquius duidelijker zullen maken en die voor meer aanmeldingen voor ons mailbestand zullen zorgen. Net als in 2012 was ook 2013 een goed jaar voor de online aanwezigheid van Museum De Cruquius. Volgers en ‘likers’ zijn belangrijk, maar nog belangrijker is dat berichten worden gelezen en dat het publiek er iets mee doet. Facebook is op dit moment nog kleinschalig actief voor ons. Dat heeft vooral te maken met het feit dat je als bedrijf geen mensen kan uitnodigen om je pagina te ‘liken’. Sinds eind 2012 tot nu halen we wel vele likes binnen omdat we zijn gestart met Facebook advertenties. In 2013 wordt Facebook verder uitgebouwd. Het twitter account van het museum is gestaag aan het groeien. We merken dat 2013 een jaar is geweest waarop mensen ons digitaal langzaamaan beginnen te ontdekken, steeds vaker retweets van ons doen en via Twitter reageren. Duidelijk is dat het museum in 2013 vaker worden genoemd (ruim twee keer zoveel) en dat meer wordt geretweet. Verder blijven we zoeken naar kansen via gerichte marketingacties, samenwerking met touroperators en samenwerkingen met Uit in Haarlemmermeer, Uit met kids of de Kidsgids. Ook kunnen bezoekers gebruik maken van kortingsacties als via Meer-Historie, Voordeel met je biebpas, de Hoofddorppas en veel meer. Per keer bekijken we wat we voor welke doelgroep kunnen betekenen en wat de meerwaarde voor de musea is. 6 Jaarverslag 2013 Museum De Cruquius – Historisch Museum Haarlemmermeer – Meer-Historie SAMEN MEER Ook werkte het museum mee aan Tv programma’s voor de lokale tv als van MeerTV en TV NoordHolland als aan nationale tv programma’s als ‘Cruquius op het doek’ en ‘Altijd wat. Bijzondere projecten Ringbiënnale – Samen met Kunstfort bij Vijfhuizen, Podium voor architectuur werken Museum De Cruquius en Historisch Museum Haarlemmermeer aan een gezamenlijke Haarlemmermeerse manifestatie. Op 15 september werd de Ringbiënnale gelanceerd in een speciaal ingericht paviljoen en tribune van het Kunstfort op het terrein achter het Museum De Cruquius en tijdens een rondvaart van het Podium. Vanaf dat moment zijn Haarlemmermeerders uitgenodigd mee te doen en verhalen te komen brengen. Aan de hand van deze verhalen gaan kunstenaars aan de slag voor het maken van een kunstwerk, een theatervoorstelling en wandelingen op locaties. Een en ander grijpt plaats op het tweede en derde weekend van 2014. Toenhaarlemmermeer.nl –Deze website, feestelijk gelanceerd in 2012, met informatiepunt in de bibliotheek is in 2013 verder uitgewerkt. Stond er al veel beeldmateriaal en filmpjes uit het Haarlemmermeers erfgoed te zien, in 2013 werkten we aan de toevoeging van de objecten, samen met Meer-Historie, Historisch Museum en de Bibliotheek Haarlemmermeer. De website maakt deel uit van een groeiend bestand van laagdrempelige informatiepunten over lokale en regionale geschiedenis Tentoonstellingen - In de Waterschapszaal zijn in het jaar 2013 een tweetal tentoonstellingen georganiseerd, te weten een fototentoonstelling met werken van Wijnande Deroo in samenwerking met Hendrick de Keyser en ‘Cruquius op het doek’. Met laatstgenoemde tentoonstelling haakten we in op het in het museum opgenomen TV programma ‘Sterren op het doek’ waarin Irene Moors zich voor omroep MAX liet portretteren. Wij hebben ons daardoor laten inspireren en een oproep geplaatst om ‘Cruquius op het doek’ te laten zetten. Het resultaat was een kleine dertigtal werken variërend van foto, tekening en schilderij tot quilt en borduurlap. Samenwerking Samenwerking met musea (Vestingmuseum), ERIH, Hendrick de Keyser, Rijnland, VSC (vereniging van Science Centre), Oude Slot, erfgoedinstellingen, gemeente, provincie, scholen, maatschappelijke organisaties, Cultuurcompagnie, Museumvereniging en vele particulieren is zowel inspirerend als noodzakelijk voor een klein museum om projecten te kunnen realiseren. Want uit die contacten volgen interessante projecten, vaak gerealiseerd met gesloten beurzen. Ook in 2013 werd het voorzitterschap van het Museumplatform Haarlemmermeer verzorgd. Het platform kwam samen in De Heimanshof, in het Kunstfort bij Vijfhuizen en in het najaar in Stoomgemaal Halfweg. Met de gemeente wordt regelmatig gesproken over financiën, subsidies, de gezamenlijke musea in Haarlemmermeer, de Raad van 100, citymarketing (I-tours) en over de in 2012 tot stand gekomen nieuwe gemeentelijke cultuurnota (met de vijf thema’s landschap en ruimte, cultuureducatie, jongeren en cultuur, cultureel ondernemerschap en netwerk en kernen). Ook maken we regelmatig gebruik van de collectie uit het gemeentearchief Haarlemmermeer, waarvoor we nauw samenwerken met de archivaris van de gemeente. Staf heeft deelgenomen aan diverse workshops, congressen en meetings van de gemeente, provincie, Cultuurcompagnie, Plein C, Pier K (KIL) vrijwilligerscentrale en ERIH. Voor de tentoonstellingen worden steevast externe fondsen benaderd, als de Rabobank, het Meerlandenfonds, de provincie Noord Holland en het Prins Bernhard Cultuurfonds. 7 Jaarverslag 2013 Museum De Cruquius – Historisch Museum Haarlemmermeer – Meer-Historie SAMEN MEER Financieel verslag Het jaar 2013 is het laatste jaar dat Stichting De Cruquius als zodanig haar financieel jaarverslag uitbrengt. Eind 2013 heeft er een juridische fusie plaatsgevonden tussen ons museum en het Historisch Museum Haarlemmermeer/Meer-Historie. Vanaf 2014 de rechtspersoon verder gaan onder de naam Stichting Haarlemmermeermuseum De Cruquius en zal er een geconsolideerd verslag worden uitgebracht. Ondanks de economische situatie in ons land hebben wij hebben wij het aantal bezoekers goed op peil weten te houden. Dankzij een kleine prijsverhoging stegen de inkomsten uit entreegelden met 5%. Bij de exploitatie waterschapszaal en de samenwerking met het Theehuis hebben wij wel last gehad van de economische situatie met een inkomstendaling van 40%. Mede dankzij de jaarlijkse bijdrage van de vereniging Vrienden van de Cruquius en enkele dankbaar ontvangen schenkingen kwam het totaal aan inkomsten ca. 5% hoger uit t.o.v. 2012. Hier tegenover konden wij gelukkig de meeste kosten goed onder controle houden in relatie tot de begroting met name de energiekosten. Tegenvaller waren echter de noodzakelijke uitgaven freelance medewerkers. Belangrijkste oorzaak was het tijdelijk uitvallen door ziekte van onze educatrice. De kosten van vervanging van ca. € 9.000 konden wij helaas niet verhalen bij UVW of op onze verzuimverzekering. Hierdoor blijven wij qua resultaat ruim € 10.000 achter op de begroting en zijn wij helaas wederom niet in staat de noodzakelijke onderhoudsvoorziening Theehuis en de nodige voorziening voor uitgaven voor nieuwbouwplannen op te bouwen. Gezien de nieuwe exploitatiesituatie in 2014 is het moeilijk een verwachting uit te spreken. Vooralsnog gaan wij uit van een voortzetting van de huidige exploitatie van elk van de activiteiten. Dank Op deze plek past een woord van dank aan allen die hebben meegewerkt aan het beheer, behoud en presentatie van het gemaal, aan de educatie, evenementen of andere activiteiten van het museum! Alle vrijwilligers en anderszins betrokkenen hebben op hun eigen wijze bijgedragen aan het succes van het museum. Het museum is bovendien veel dank verschuldigd aan de subsidiënt Gemeente Haarlemmermeer, aan het Hoogheemraadschap Rijnland, de Vereniging Hendrick de Keyser en de Vereniging Vrienden van De Cruquius. Ook een woord van dank aan de vertrekkende bestuursleden, Tineke Netelenbos, Henk Kool, Ton Nieuwenhuizen Segaar en Lieuwe Zoodsma die zich vele jaren met grote betrokkenheid hebben ingezet voor het museum en er voor gezorgd hebben dat het museum met een Raad van Toezicht onder voorzitterschap van Pieter van de Stadt een nieuwe weg inslaat. April 2014 Museum De Cruquius Elise van Melis Cruquiusdijk 27 | 2142 ER Cruquius | T 023 – 5285704 E [email protected] | www.museumdecruquius.nl 8 Jaarverslag 2013 Museum De Cruquius – Historisch Museum Haarlemmermeer – Meer-Historie SAMEN MEER Historisch Museum Haarlemmermeer SAMEN MEER IN 2013 Algemeen Per 1 januari 2013 is Stichting Historisch Museum Haarlemmermeer gefuseerd met Stichting MeerHistorie. Voor deze beide instellingen is dus een dubbel jaarverslag samengesteld waarbij we enerzijds ingaan op activiteiten van het Historisch Museum Haarlemmermeer, educatie, evenementen, tentoonstellingen, publiciteit en bijzondere projecten in 2013 en anderzijds op de activiteiten van Meer-Historie vanuit de diverse werkgroepen. Het financieel verslag is gecombineerd. Verder stond 2013 in het teken van de fusie met Museum De Cruquius, SAMEN MEER. Per 1 maart werkte een gezamenlijke staf, samen met totaal zo’n 250 vrijwilligers, in de twee musea en twee depots aan onder meer de collectie, de tentoonstellingen, de educatie, het ontvangen van gasten en veel meer. De musea willen op termijn samen gehuisvest zijn bij het stoomgemaal De Cruquius. Architectenbureau Braaksma & Roos (Den Haag) heeft een eerste studie gepresenteerd van de nieuwbouwplannen. Samen met Museum De Cruquius In 2013 werkten het bestuur en de staf van Meer-Historie, Historisch Museum Haarlemmermeer met Museum De Cruquius gezamenlijk aan een drietal doelstellingen: 1. een haalbaarheidsonderzoek voor de gezamenlijke huisvesting op de Cruquius-locatie; 2. aansturing van beide musea door één personeelsteam per 1 maart 2013; 3. bestuurlijk consensus die moet leiden tot fusie en een nieuw bestuursmodel voor Haarlemmermeermuseum De Cruquius. Ad 1. De bouwkundige studie werd uitgevoerd door architectenbureau Braaksma & Roos en is in het begin van 2013 afgerond en positief omarmd door de beide besturen. In vele sessies hebben we gezamenlijk de plannen gedeeld met publiek en gepresenteerd aan de vrijwilligers, de gemeente (wethouder, stadsarchitect, ambtenaren) Rijnland, Hendrick de Keyser, de vriendenvereniging, Sein, de omwonenden en vele politieke partijen. Aan deze studie is door de staf een aantal inhoudelijke uitgangspunten gevoegd voor een concept voor de inrichting en daarmee ook voor het gezicht van het museum. Ad 2. Per 1 maart is de staf aan de slag gegaan, werkend op de diverse locaties van twee musea en twee depots met nog twee besturen. Ad 3. Er is bij de fusie gekozen voor een ander bestuursmodel waarin gewerkt wordt met een directeurbestuurder en een raad van toezicht. De statuten van Museum De Cruquius (de ontvangende stichting) zijn hiervoor gewijzigd. Vanuit de voormalige besturen werden Anna Paternotte en Johan Slinger gevraagd om toe te treden tot de raad van toezicht. Tot voorzitter werd Pieter van de Stadt benoemd. Bezoekers Het Historisch Museum Haarlemmermeer heeft 8906 bezoekers weten te trekken voor tentoonstellingen, evenementen of educatieve projecten (iets minder dan in 2012, maar meer dan in 2011). Niet meegeteld zijn de bezoekers die het museum raadpleegden over de andere museumtaken van of over externe tentoonstellingen waar het museum aan meewerkt, zoals in de bibliotheek, op scholen en voor het Podium voor Architectuur. 9 Jaarverslag 2013 Museum De Cruquius – Historisch Museum Haarlemmermeer – Meer-Historie SAMEN MEER Evenmin meegeteld zijn onze digitale volgers op afstand, die dagelijks een historische tweet ontvangen, en mensen die reageren op onze posts op Facebook. Laatstgenoemde digitale podia zijn beduidend meer bezocht en gedeeld dan in het voorgaande jaar. Het museum ontvangt een groot aantal georganiseerde groepsbezoeken: totaal 152 groepsbezoeken en evenementen (tegenover 177 in 2012, 174 in 2011, 147 in 2010 en 112 in 2009) variërend van 8 tot rond 400 bezoekers (via Meer Wandeling als gratis evenement)! Groepsbezoeken worden van te voren aangemeld. Dan moeten tijdig rondleidingen, koffie of anderszins worden geregeld. Onder deze ontvangsten vielen ook de scholen met groepen die varieerden van 15 – 35 leerlingen. Soms kwam slechts een klas van een school, maar doorgaans kwamen hele bovenbouwen of een hele school met acht groepen, bijvoorbeeld voor een project over cultureel erfgoed van Haarlemmermeer. Dit jaar is een aantal klassen vanuit het voortgezet onderwijs gekomen. Men kwam dan voor op maat gesneden programma’s. Het enthousiasme van de docenten voor het museum en de mogelijkheden was hierin leidend. Zij maakten de vragen en leidden de workshops waardoor de bezoeken telkens een succes werden. We werkten samen met andere bedrijven, instellingen en partijen, zoals met Living History om de klassen bijvoorbeeld door middel van drama kennis te laten maken met de historie van Haarlemmermeer. Ook kwamen scholen van buiten de gemeente om te zien hoe de eerste pioniers én allen die na hen kwamen hun voeten droog wisten te houden. We hebben in 2013 een bezoekersonderzoek gehouden en daar kwam interessante informatie uit naar voren. Zo werden terecht als verbeterpunten genoemd de gebrekkige bewegwijzering naar het museum en meer informatie over de verdwenen dorpen. Voorde meeste bezoekers was het bezoek ‘boven verwachting’ met alle lof voor de vrijwilligers. Men raadt het dan ook, vooral bij kinderen, aan om hen meer begrip te laten krijgen over het ontstaan van hun omgeving. Bestuur, staf en vrijwilligers Vanaf 1 januari 2013 zijn de Historische Vereniging Meer-Historie met het Historisch Museum Haarlemmermeer gefuseerd tot een stichting Meer-Historie. Het bestuur van Meer – Historie / Historisch Museum Haarlemmermeer bestond van 1 januari uit: Bab van Groenigen als voorzitter, Han Klinkspoor, als vice-voorzitter, Wil Landzaat als secretaris, Johan Slinger als penningmeester en Hans Esman, Marianne Koeckhoeven, Dimph Pullens, Harry van Raak, Bas Stolk en Hans van Velsen als algemene bestuursleden. De staf bestaat sinds 1 maart 2013 uit Justa Van bergen (PR/ marketing) Janneke Oldenbeuving (educatie), Birgitte Commissaris (zaalverhuur), Hans Dolman (tentoonstellingen) Anneloes Bakker (per 1 juni Coördinator vrijwilligers) en Elise van Melis (directeur) Frits Ferres (adviseur fusie en nieuwbouw) en Elise van Melis onderhielden contact met de gemeente Haarlemmermeer en werken eraan de beide musea als ‘Haarlemmermeermuseum De Cruquius’ per 1 maart 2013 met één staf aan te sturen. Vanaf 1 maart vertelden twee musea op twee locatie met twee depots één verhaal over Haarlemmermeer, land, water en lucht. Educatieve activiteiten werden samengevoegd, tentoonstellingen op twee locaties gemaakt, collectie als een geheel beschreven en vrijwilligers werden gezamenlijk aangestuurd om de bezoekers op meerdere locaties hartelijk te kunnen ontvangen. Tot 1 januari 2014 werkte de staf nog met twee besturen. 10 Jaarverslag 2013 Museum De Cruquius – Historisch Museum Haarlemmermeer – Meer-Historie SAMEN MEER Per 1 juni trad Anneloes Bakker als Coördinator Vrijwilligers aan. Het aansturen van de vrijwilligers van het Historisch Museum Haarlemmermeer en Museum De Cruquius werd hiermee verder geprofessionaliseerd. Vrijwilligers zijn voor Meer-Historie en Historisch Museum Haarlemmermeer van belang. Ook in 2013 is de vrijwilligersgroep de spil van de organisatie. We kunnen en willen niet zonder hen, want het gaat niet alleen om de taken die zij voor het museum verrichten maar ook – en vooral – om de kennis en ervaring die zij inbrengen. Daarbij zetten zij de gastvrije toon voor onze bezoekers. De vrijwilligers zijn zeer gewaardeerde collega’s van de staf en werken we met plezier samen. Het vrijwilligersbestand van Meer-Historie en Historisch Museum Haarlemmermeer gezamenlijk bleef nagenoeg stabiel (+/- 130). Het aantal bleef op peil, mensen vertrokken om begrijpelijke redenen (lleftijd, gezondheid, verhuizing). Via de vrijwilligersvacturebank bleven geïnteresseerden zich melden. Men kwam ad hoc en werkgroepgewijs bij elkaar voor werkoverleg en voortgangsbesprekingen. We verzorgden regelmatig trainingen, bijeenkomsten voor de receptiemedewerk(st)ers, gecombineerd met een noodtraining van de Brandweer en lezingen, recepties, koffieochtenden (elke eind van de maand in een van de musea Meerkoffie of Gemalen koffie) of bezoeken met groepen van vrijwilligers aan collega-musea. Bij de najaarsvergadering hebben we ‘dokter JP Heije’ ontvangen, gespeeld door van Fred Rosenhart van Living History, om met elkaar liederen van JP Heije te zingen. De regelmatig verschijnende Nieuwsbrief verschafte iedereen de nodige informatie over de gang van zaken in het museum. Vrijwilligers en medewerkers van het museum waarderen het door de directie verzorgde aanbod van workshops ten behoeve van verdere professionalisering. Deze verhogen het enthousiasme en de motivatie van beide groepen. Tentoonstellingen 2013 In het jaar 2013 zijn 8 tentoonstellingen en een aantal presentaties op andere locaties georganiseerd. Bijna elke expositie werd feestelijk geopend met muziek, hapje en drankje. Ook werden er, voor zover mogelijk, lezingen over waterbeheer en recent verschenen boeken en workshops aan gekoppeld, zoals bijvoorbeeld de workshop aquarelleren en boetseren bij de KOH expositie. Begin 2013 was het staartje van de tentoonstelling ‘Stad en Land’ te zien in het Historisch Museum. De tentoonstelling ging over de verstedelijking van Haarlemmermeer tussen 1960 en 2010. Die bracht de verandering van het agrarisch open polderlandschap naar verstedelijkt gebied in beeld. De tentoonstelling kwam tot stand door samenwerking met de gemeente Haarlemmermeer, het Podium van Architectuur en Meer-Historie. In de tentoonstelling waren o.a. verschillende maquettes te zien van bijvoorbeeld Sportdorp in Hoofddorp. Vanaf 30 maart 2013 t/m 20 januari 2014 was de tentoonstelling ‘Meer boven Water’ te zien in de grote zaal van het Historisch Museum. De tentoonstelling vertelde het verhaal over 500 jaar water in Haarlemmermeer. Onderwerpen als het ontstaan van het Haarlemmermeer, scheepvaart, visserij en het huidige waterbeheer kwamen aan de orde. De tentoonstelling kwam tot stand door samenwerking met het hoogheemraadschap van Rijnland en Museum De Cruquius, Meer-Historie en het Noord-Hollands Archief. Bewoners van Haarlemmermeer konden foto’s van hun waterbeleving opsturen. In de kleine zaal werd ook een aantal exposities gehouden: Tot 24 februari 2013 was de tentoonstelling ‘Catch the Sunshine’ te zien met borduurwerken van Tilly Jepsen. Er waren lappen te zien over haar 11 Jaarverslag 2013 Museum De Cruquius – Historisch Museum Haarlemmermeer – Meer-Historie SAMEN MEER familie, boerderijen, de geschiedenis van Haarlemmermeer en bijzondere literaire verhalen. Er was bijvoorbeeld een lap over het boek ‘Treasure Island’ van Robert Louis Stevenson. Daarna, van 9 maart tot 8 juni, volgde de expositie ‘Topografie als kunst’. In samenwerking met het Historisch Archief Haarlemmermeer was een tentoonstelling georganiseerd met 18de eeuwse tekeningen van dorpsgezichten aan de oevers van het Haarlemmermeer door ‘Landschaps Meester’ Pieter Idserts. Idserts voer met een bootje over het Haarlemmermeer om omliggende dorpen zoals Aalsmeer en Hillegom vast te leggen. De tekeningen waren te zien in combinatie met foto’s van de huidige situatie gemaakt door Kees van der Veer. Van 8 juni tot 5 september was ter ere van het 20 jarig lustrum van de Kunstenaars Organisatie Haarlemmermeer de expositie ´Kunst als Reflectie´ te zien. De kunst als Reflectie bestond uit drie opeenvolgende deelexposities van steeds vier kunstenaars. Iedere deelexpositie werd feestelijk geopend. Kunstenaars zoals Francisca Jansen met olie op doek en 3D objecten en Loes Verbrugge met acrylschilderijen en glasobjecten maakten deel uit van deze tentoonstellingen. Van 20 september 2013 tot en met 13 januari 2014 volgde de tentoonstelling ´Thijs Postma 80 jaar´. Ter gelegenheid van zijn tachtigjarige verjaardag exposeerde Postma voornamelijk onbekend werk in het Historisch Museum. Naast zijn internationaal bekende luchtvaartschilderijen waren er werken te zien van plekken in Haarlemmermeer en meer abstractere werken. De tentoonstelling werd geopend door een flamencodanseres, die ook door Postma op het doek was vastgelegd. Verder waren er exposities in de Waterschapszaal van Museum De Cruquius te zien en diverse kleine presentaties als Meerblog met foto’s gemaakt door kinderen van hun omgeving en een kerststallenpresentatie op het Marktplein. Ook de tentoonstelling over Abbenes is in het museum te zien geweest. Het museum heeft ook tentoonstellingen laten rondreizen (zoals de topografie - expositie) en mee gewerkt aan tentoonstellingen elders in de polder, in bedrijven en verzorgingstehuizen. Educatie en thema evenementen Educatie is een belangrijke taak van het museum. Voor zowel bezoekers in groepsverband als voor individuele bezoekers biedt het museum voor elke leeftijdscategorie een ander programma. Volwassen educatie/groepsbezoek Het museum wordt veel bezocht door bedrijven, families, vriendenclubs en verenigingen. Men kwam dan voor een lezing, een eigen activiteit of een workshop. Kinderfeestje Het kinderfeestje is 6 keer aangevraagd. In 2014 willen we met de mooie nieuwe website en een folder dit vrolijke programma weer meer onder de aandacht brengen van ouders en kinderen. BO In 2013 is voor de groepen 3 en 4 van de basisscholen het project ‘Doos vol spullen’ volop in gebruik geweest. Veel scholen schrijven in op dit programma, dat deel uit maakt van een erfgoedleerlijn Toenhaarlemmermeer.nl, maar we merken niet dat men dan ook de andere onderdelen van de leerlijn volgt. Het ‘drama rond de pomp’ biedt het museum samen met Living History aan en wordt afgenomen door scholen die hun kinderen spelenderwijs willen laten kennis maken met de geschiedenis van Haarlemmermeer. 12 Jaarverslag 2013 Museum De Cruquius – Historisch Museum Haarlemmermeer – Meer-Historie SAMEN MEER Thema’s zijn Dik Trom (‘het mandje van Dik Trom’) voor groep 5 en 6 en de Tweede Wereldoorlog voor groep 7 – 8 (‘onderduiken’). Ook is contact onderhouden met scholen en docenten om de behoefte bij de scholen te peilen en waar nodig verbetering aan te brengen in ons aanbod. Leerlingen zijn ook tijdens de Roefeldag langs gekomen voor kennismaking met het museumvak. Leerlingen bedachten en maakten in 30 minuten aan de hand van willekeurige voorwerpen een tentoonstelling. VO In 2013 is een aantal klassen vanuit het voortgezet onderwijs gekomen. Men kwam dan voor op maat gesneden programma’s, onder meer een schoolintroductieprogramma voor het VMBO. Het enthousiasme van de docenten voor het museum en de mogelijkheden waren hierin leidend. Zij maakten de vragen en leidden de workshops waardoor de bezoeken telkens een succes werden. We werkten samen met andere bedrijven en partijen, zoals met Living History om de klassen, bijvoorbeeld d.m.v. drama kennis te laten maken met de historie van Haarlemmermeer. Contacten en processen We houden contact met de scholen en docenten om de behoefte bij de scholen te peilen en waar nodig verbetering aan te brengen in ons aanbod. Ook de door gemeenten Haarlemmermeer en Haarlem als door Pier K en Hart georganiseerde informatiedagen zijn voor de musea een goede gelegenheid zich te presenteren. Dit jaar is er een gezamenlijke folder met het educatieve aanbod van de twee musea aan 362 basisscholen in de regio (Haarlemmermeer, Kennemerland, Amsterdam) gestuurd. Er is wederom een aantal processen in gang gezet. Ook wordt gewerkt aan een aanbod voor voortgezet onderwijs. Dit doen we samen met de erfgoedinstellingen en Pier K. Zo haken we in op het ‘Kunst in Leren’ project, geïnitieerd door Pier K. Belangrijkste hiervan is de samenwerking met Brigitte Elders (projectleider cultuurparcours), het gemeentearchief en Kunstfort bij Vijfhuizen. Voor het ‘Kunst in Leren’ project, geïnitieerd door Pier K wordt een programma ontwikkeld rondom beeldende kunst, architectuur en landinrichting in de polder. Evenementen Er zijn talloze thema-evenementen geweest waar het museum een bijdrage aan leverde zoals de WAK (Week van Amateurskunst), Museumweekend, de Week van de Geschiedenis, Oktober Kennismaand, Open Monumentenweekend, de Meerwandeling en natuurlijk het bijzonder succesvolle dorsfeest, waarvoor de restauratiewerkgroep zeer veel werk heeft verricht en dat uiteindelijk een indrukwekkend spektakel heeft opgeleverd. In de vakanties organiseerden we diverse workshops. Ook is er een tweetal workshops Dieren maken, verzorgd door de kunstenaar Ronald Pessel georganiseerd. Tevens werkte het museum samen met lokale evenementen als de meerwandeling en diverse fietstochten. Rond 4 en 5 mei hebben we een theatervoorstelling geprogrammeerd in samenwerking met Living History Kennemerland. De voorstelling ‘Lotte’ werd gespeeld, waarvoor het museum werd omgebouwd tot een intiem theater. Hiermee haalden we bezoekers naar binnen die, naar eigen zeggen, ‘nooit eerder in een museum waren geweest’. Marketing en publiciteit Publiciteit is belangrijk voor de musea, voor de naamsbekendheid en om bezoekers aan te trekken. We maken zo veel als mogelijk gebruik van de ‘free-publicity’ kanalen en dat gaat goed. Ook in 2013 hebben we veel publiciteit gekregen. We waren vaak in de kranten te vinden, van lokale bladen tot regionale kranten, soms met een persbericht, dan weer met een inhoudelijk artikel. 13 Jaarverslag 2013 Museum De Cruquius – Historisch Museum Haarlemmermeer – Meer-Historie SAMEN MEER Ook waren we regelmatig op de radio te beluisteren, variërend van het avondprogramma op Meer radio, ochtendprogramma’s op RTV Noord Holland tot uitzending op Meertv. Bij elke nieuwe tentoonstelling of evenement kreeg het museum gelegenheid luisteraars te informeren. Bij alle activiteiten zijn de social media ingezet. Niet alleen de eigen website, waar men voornamelijk de pagina met de openingstijden bekijkt, maar ook de social media zijn van belang. Via twitter en facebook bereiken we het publiek actief met zomaar een weetje of oude foto, zonder dat men daarvoor ons op de website moet opzoeken. Op deze manier vergroten we onze groep ‘fans’, belangrijke volgers die zich interesseren voor de historie en de musea van Haarlemmermeer. In 2013 werkten we aan een aantal veranderingen die de synergie met de social media zullen verstevigen, die de fusie met Museum De Cruquius duidelijker zullen maken en die voor meer aanmeldingen voor ons mailbestand zullen zorgen. Net als in 2012 was ook 2013 een goed jaar voor de online aanwezigheid van het Historisch Museum Haarlemmermeer. Wij richten ons in dit verslag vooral op de social media en de hoeveelheid interactie die daar is ontstaan. Volgers en ‘likers’ zijn belangrijk, maar nog belangrijker is dat berichten worden gelezen en dat het publiek er iets mee doet. Facebook is op dit moment nog kleinschalig actief voor ons. Dat heeft vooral te maken met het feit dat je als bedrijf geen mensen kunt uitnodigen om je pagina te ‘liken’. Sinds eind 2012 halen we wel vele likes binnen omdat we zijn gestart met Facebook-advertenties. In 2013 wordt Facebook verder uitgebouwd. Op Linkedin is gestart met het opzetten van een zakelijk profiel, vooral gericht op het binnenhalen van vrijwilligers en het verhuren van ruimtes. In 2014 wordt dit verder uitgebouwd. Op Twitter heeft het museum op het moment van schrijven meer dan 1000 volgers. Dit aantal blijft gestaag groeien! Duidelijk is dat het museum in 2013 vaker wordt genoemd (ruim twee keer zoveel) en dat meer wordt geretweet. Verder blijven we zoeken naar kansen en samenwerkingen via Uit in Haarlemmermeer, Uit met kids of de Kidsgids. Ook kunnen bezoekers gebruik maken van kortingsacties als via Meer-Historie, Voordeel met je biebpas, de Hoofddorppas en veel meer. Per keer bekijken we wat we voor welke doelgroep kunnen betekenen en wat de meerwaarde voor de musea is. Ook werkte het museum mee aan TV programma’s voor de lokale tv als van MeerTV en TV NoordHolland. Bijzondere projecten Ringbiënnale – Samen met Kunstfort bij Vijfhuizen, Podium voor architectuur werken Museum De Cruquius en Historisch Museum Haarlemmermeer aan een gezamenlijke Haarlemmermeerse manifestatie. Op 15 september werd de Ringbiënnale gelanceerd in een speciaal ingericht paviljoen en tribune van het Kunstfort op het terrein achter Museum De Cruquius en rondvaart voor het Podium. Vanaf dat moment zijn Haarlemmermeerders uitgenodigd mee te doen en verhalen te komen brengen. Aan de hand van deze verhalen gaan kunstenaars aan de slag voor het maken van een kunstwerk, een theatervoorstellingen en wandelingen op locaties. Een en ander grijpt plaats op het tweede en derde weekend van 2014. Toenhaarlemmermeer.nl – Deze website, feestelijk gelanceerd in 2012, met informatiepunt in de bibliotheek is in 2013 verder uitgewerkt. Was er al veel beeldmateriaal en filmpjes uit het Haarlemmermeers erfgoed te zien, in 2013 werkten we aan de toevoeging van de objecten, samen met Meer-Historie, Museum De Cruquius en de Bibliotheek Haarlemmermeer. De website maakt deel uit van een groeiend bestand van laagdrempelige informatiepunten over lokale en regionale geschiedenis. 14 Jaarverslag 2013 Museum De Cruquius – Historisch Museum Haarlemmermeer – Meer-Historie SAMEN MEER Verhalentafels – Steevast op dinsdagochtenden ontvangt het museum gezelschappen die onder leiding van verhalenverzamelaarster Sybil van Dam gemeenschappelijke herinneringen ophaalden. De verhalen zijn gebundeld in een digitaal ‘swipe’ document en toegevoegd aan de website toenhaarlemmermeer.nl. Met de verhalen wordt ingehaakt op de actualiteit als Kerst of Valentijn, oorlog en winter als ook op de tentoonstellingen in het Historisch Museum Haarlemmermeer. Stages - Veel stagiairs hebben projecten gedaan in het Historisch Museum Haarlemmermeer, variërend van de maatschappelijke stages, waarbij de leerlingen een reclame – you-tube – spot over Haarlemmermeer, historie en het museum maakten, tot stages via de Reinwardt Academie. Laatstgenoemde stagiairs hebben onderzoek gedaan naar de veiligheid in het museum, naar de positie van het Historisch Museum Haarlemmermeer in relatie tot stadsmusea in Nederland en diverse registratiestages. Samenwerking Samenwerking met musea (Vestingmuseum, Zwarte Tulp), erfgoedinstellingen, gemeente, provincie, scholen, maatschappelijke organisaties, Cultuurcompagnie, Museumvereniging en vele particulieren is zowel inspirerend als noodzakelijk voor een klein museum om projecten te kunnen realiseren. Want uit vele van deze samenwerkingspartners volgen interessante projecten gerealiseerd met gesloten beurzen. Ook in 2013 werd vanuit het Historisch Museum Haarlemmermeer het voorzitterschap van het Museumplatform Haarlemmermeer verzorgd. Het platform kwam samen in De Heimanshof, bij het Kunstfort bij Vijfhuizen en in het najaar in Stoomgemaal Halfweg. Met de gemeente wordt regelmatig gesproken over financiën, subsidies, de gezamenlijke musea in Haarlemmermeer, de Raad van 100, citymarketing (I-tours) en over de in 2012 tot stand gekomen nieuwe gemeentelijke cultuurnota (met de vijf thema’s landschap en ruimte, cultuureducatie, jongeren en cultuur, cultureel ondernemerschap en netwerk en kernen). Ook maken we regelmatig gebruik van de collectie uit het gemeentearchief Haarlemmermeer, waarvoor we nauw samenwerken met de archivaris van de gemeente. Staf heeft deelgenomen aan diverse workshops, congressen en meetings van de gemeente, provincie, Cultuurcompagnie, Plein C, Pier K (KIL) en van vrijwilligerscentrale. Voor de tentoonstellingen worden steevast externe fondsen benaderd, als de Rabobank, het Meerlandenfonds, de provincie Noord Holland en het Prins Bernhard Cultuurfonds. Dank Op deze plek willen we onze dank uitspreken voor de oud bestuursleden van Meer-Historie. Zij hebben er met grote inzet en betrokkenheid voor gezorgd dat Meer-Historie samen met Historisch Museum Haarlemmermeer en Museum De Cruquius een nieuwe weg in kan slaan. Tot slot een woord van dank aan allen die hebben meegewerkt aan de tentoonstellingen, de evenementen of andere activiteiten van het museum! Alle vrijwilligers en anderszins betrokkenen hebben op hun eigen wijze bijgedragen aan het succes van het museum. Het is vaker gezegd: dankzij hen kijken wij terug op een plezierig en geslaagd 2013! April 2014 Historisch Museum Haarlemmermeer | Meer Historie Elise van Melis Bosweg 17 | 2131 LX Hoofddorp | - T 023 – 56 20 437 | F 023 – 5657 221 E [email protected] | www.historisch-museum-Haarlemmermeer.nl 15 Jaarverslag 2013 Museum De Cruquius – Historisch Museum Haarlemmermeer – Meer-Historie SAMEN MEER Meer-Historie SAMEN MEER IN 2013 Algemeen Per 1 januari 2013 is Stichting Meer-Historie gefuseerd met Stichting Historisch Museum Haarlemmermeer. Voor deze beide instellingen is een dubbel jaarverslag samengesteld waarbij we ingaan op de activiteiten van Meer-Historie (van de werkgroepen Restauratie, Luchtvaart, Website, Redactie, Sympathisanten, Openbaar Bestuur, 150 jaar Waterschap en Haarlemmermeerpolder, Promotie en Evenementen, Documentatie en Beeldmateriaal) en in het aanvullend verslag op activiteiten van het Historisch Museum Haarlemmermeer (educatie, evenementen, tentoonstellingen, publiciteit en bijzondere projecten in 2013). Het financieel verslag is gecombineerd. Verder stond 2013 in het teken van de fusie met Museum De Cruquius, SAMEN MEER. Per 1 maart werkte de gezamenlijke staf samen met zo’n 250 vrijwilligers in de twee musea en twee depots. Waar mogelijk werkt de staf samen met de vrijwilligers van Meer-Historie en zien zij gezamenlijk toe op een zo goed mogelijk beheer en delen van het erfgoed van Haarlemmermeer. Samen met Museum De Cruquius In 2013 werkten het bestuur en de staf van Meer-Historie, Historisch Museum Haarlemmermeer met Museum De Cruquius gezamenlijk aan een drietal doelstellingen: een haalbaarheidsonderzoek voor de gezamenlijke huisvesting op de Cruquius-locatie; aansturing van beide musea door één personeelsteam per 1 maart 2013; bestuurlijk consensus die moet leiden tot een nieuw bestuursmodel voor Haarlemmermeermuseum De Cruquius. Ad 1. Een studie uitgevoerd door architectenbureau Braaksma & Roos is in het begin van 2013 afgerond en positief omarmd door de beide besturen. In vele sessies hebben we gezamenlijk de plannen gedeeld met publiek en gepresenteerd aan de vrijwilligers, de gemeente (wethouder, stadsarchitect, ambtenaren) Rijnland, Hendrick de Keyser, de vriendenvereniging, Sein, de omwonenden en de politieke partijen. Aan deze studie is door de staf een aantal inhoudelijke uitgangspunten gevoegd voor een concept voor de inrichting en daarmee ook het gezicht van het museum. Ad 2. Per 1 maart is de gezamenlijke staf aan de slag gegaan, werkend op de diverse locaties van twee musea en twee depots met nog twee besturen. Ad 3. Er is bij de fusie gekozen voor een ander bestuursmodel waarin gewerkt wordt met een directeurbestuurder en een raad van toezicht. De statuten van Museum De Cruquius (de ontvangende stichting) zijn hiervoor gewijzigd. Vanuit de voormalige besturen werden Anna Paternotte en Johan Slinger gevraagd om toe te treden tot de raad van toezicht. Tot voorzitter werd Pieter van de Stadt benoemd. Vrijwilligers Vrijwilligers zijn voor Meer-Historie en Historisch Museum Haarlemmermeer zeer belangrijk. Ook in 2013 is de vrijwilligersgroep de spil van de organisatie. We kunnen en willen niet zonder hen, want het gaat niet alleen om de taken die zij voor het museum verrichten maar ook – en vooral – om de kennis en ervaring die zij inbrengen. Daarbij zetten zij de gastvrije toon voor onze bezoekers, zijn de vrijwilligers zeer gewaardeerde collega’s van de staf en wordt met plezier samengewerkt. 16 Jaarverslag 2013 Museum De Cruquius – Historisch Museum Haarlemmermeer – Meer-Historie SAMEN MEER Het vrijwilligersbestand van Meer-Historie en Historisch Museum Haarlemmermeer gezamenlijk bleef nagenoeg stabiel (+/-130). Het aantal bleef op peil, mensen vertrokken om begrijpelijke redenen (gezondheid, leeftijd, verhuizing). Via de vrijwilligers vacaturebank bleven geïnteresseerden zich melden. Men kwam ad hoc en werkgroepgewijs bij elkaar voor werkoverleg en voortgangsbesprekingen. We verzorgden regelmatig trainingen, onder andere voor de rondleiders, bijeenkomsten voor de receptiemedewerk(st)ers, gecombineerd met een noodtraining van de Brandweer en lezingen, recepties, koffieochtenden (elke eind van de maand in een van de musea Meerkoffie of Gemalen koffie) of bezoeken met groepen van vrijwilligers aan collega-musea. De regelmatig verschijnende Nieuwsbrief verschafte de medewerk(st)ers de nodige informatie over de gang van zaken in het museum. Vrijwilligers en medewerkers van het museum waarderen het door de directie verzorgde aanbod van workshops voor verdere professionalisering. Deze verhogen het enthousiasme en de motivatie van beide groepen. Website Stichting Meer-Historie 2013 (opgesteld door Bas Stolk) Net als de voorgaande jaren wordt de website matig bezocht, in 2013 gemiddeld tussen de drie en vijf unieke bezoekers per dag. Gebrek aan kopij maakt het verzorgen van de content tot een lastige klus. Alleen de dames die de fysieke ToenHaarlemmermeer in de bibliotheek van Hoofddorp laden, voorzien ons regelmatig van kopij en nieuwe foto’s, terwijl bibliotheekmedewerker Bas Warnink trouw de daarbij behorende teksten aanlevert. Sinds kort wordt ook de kopij ontvangen, die verstuurd wordt aan de externe media (krant e.d.), hetgeen een welkome aanvulling is op de schaarse instroom van ‘nieuwtjes’. Het Content Management Systeem waarin de site gemaakt is maakt het niet mogelijk om teksten en foto’s mooi te designen, m.a.w. het CMS is niet echt gebruiksvriendelijk en zeer beperkt in de mogelijkheden. Als per 1 januari 2014 Stichting Meer-Historie opgaat in het grotere geheell van de musea, valt te overwegen om de site - in andere vorm - onder te brengen bij de site van de musea. De commissie Meer-Historie, kan op die manier toch verslag blijven doen van haar (werkgroep)activiteiten. Redactiecommissie (opgesteld door Marcel Harlaar) Het jaar 2013 was een jaar van omslagen voor wat betreft het magazine Meer-Historie. Het maartnummer verscheen in een nieuw jasje bij een nieuwe drukker. Deze metamorfose leverde veel opbouwende kritiek op en veel lovende en positieve reacties. Het cultuurhistorisch magazine MeerHistorie is inmiddels een volwaardig tijdschrift dat in de schappen van de betere boekhandel niet misstaat. Tekenend daarvoor is dat de losse verkoop van het blad gestegen is. Algemeen Er is in deze jaargang heel veel werk verzet door de vrijwilligers van de redactiecommissie en dat resulteert bij iedere uitgave in een prachtig blad met veel historische informatie, mooie fotografie met beelden van en verhalen over de geliefde Haarlemmermeer. Evenals voorgaande jaren werden de beschikbare 168 pagina’s gevuld met uiteenlopende wetenswaardigheden over de Stichting MeerHistorie en het werk van de vele vrijwilligers in de verschillende werkgroepen. Bijdragen 17 Jaarverslag 2013 Museum De Cruquius – Historisch Museum Haarlemmermeer – Meer-Historie SAMEN MEER Ook dit jaar mochten wij ons verheugen op vele gevraagde en ongevraagde bijdragen over de fascinerende geschiedenis van de Haarlemmermeerpolder. Op sommige auteurs kan de redactie voor ieder nummer rekenen. Hans van Velsen levert per editie nieuwtjes van de Gemeentelijke Monumentencommissie. Elise van Melis en Hans Dolman bieden ons per kwartaal inzicht in de activiteiten in en rond het Historisch Museum Haarlemmermeer. De samenwerking tussen redactie en de medewerkers van het museum is zonder meer goed te noemen. Via Geert Deddens ontvangen we per editie de lijst met nieuwe begunstigers. Vanuit de luchtvaartcommissie wordt een constante stroom kopij aangeleverd en ook de rubriek foto van de maand die wordt gedragen door Jan Wies loopt goed, gemeten aan het aantal reacties op de geplaatste foto’s. Met het jaar 2014 in zicht gaan we er van uit dat de samenwerkende musea in Haarlemmermeer ook regelmatig input zullen leveren om ieder kwartaal een prachtig blad te blijven neerzetten. Werving In de nieuwe opzet van het blad past ook een nieuwe aanpak van de sympathisantenwerving. Met ABNAmro Bank is afgesproken dat zij op de achterkant van de BON adverteren en op die manier tevens de werving van sympathisanten sponsoren. Punt van aandacht is ook de advertentieverkoop. Om de kosten voor de sympathisanten te drukken is het nodig dat er een actief acquisitiebeleid wordt gevoerd. Het afgelopen jaar hebben we - door de crisis? – weer verschillende vaste adverteerders verloren. De redactiecommissie maakt zich er sterk voor dat dit actief wordt opgepakt om de stijgende kosten van papier, drukwerk en verzending het hoofd te bieden. Versterking Alle redactieleden hebben een grote inbreng (zowel tekstueel als redactioneel) in het magazine en in de vergaderingen van de redactiecommissie. De redactiecommissie komt regelmatig bijeen en tijdens deze vergaderingen vormt de Harry van Raak de connectie met het bestuur van de Stichting Meer-Historie. Op de vergaderingen van de redactiecommissie wordt de kopij voor de komende nummers besproken, thema’s bedacht en worden ook andere nauw met de redactie verbonden werkzaamheden onder de loep genomen. Actualiteit In de nieuwe vormgeving is een ander coverbeleid gevoerd. Door gebruikmaking van meer kleurenfoto’s – fotograaf kees van der Veer is inmiddels (weer) vast redactielid - en een meer hedendaagse vormgeving heeft het tijdschrift nu een meer eigentijdse uitstraling. Naast aandacht voor historische aspecten is de wens om actuele items in een historisch perspectief te plaatsen. Dit uiteraard met het oog op het aantrekken van toekomstige begunstigers en een groter bereik onder mensen die het magazine liever in een van de boekhandels van de Haarlemmermeer kopen. Voor het jaar 2014 is een van de aandachtspunten de verbreding van de aandacht voor minder bekende woonkernen in Haarlemmermeer. En we houden de vinger aan de pols omtrent nieuwe ontwikkelingen binnen de Stichting Meer-Historie. De redactie hoopt dan ook dat er nog veel meer polderbewoners in de pen zullen klimmen om hun historische moment vast te leggen. Social Media Als redactie participeren we ook in social media en hebben we pagina’s op Facebook (onder eigen naam en binnen de populaire groepen “Je bent … als”) en LinkedIn. Dat levert een andere informatiestroom op en ook veel nieuwe en oude sympathisanten die ons langs die weg weten te vinden. De intentie is om een online editie van het blad beschikbaar te hebben zodra het nummer in print is verschenen. Dit is helaas nog niet helemaal uit de verf gekomen. Ook voor 2014 is dit een van de aandachtspunten waarbinnen uiteraard de synergie tussen online en offline ook een rol zal spelen. Bij dit alles rekent de redactiecommissie uiteraard van harte op het vertrouwen van de sympathisanten, het bestuur en de velen die het magazine een warm hart toedragen. Zonder de bijdragen vanuit de lezerskring (en daarbuiten) kunnen wij als redactiecommissie niet functioneren. 18 Jaarverslag 2013 Museum De Cruquius – Historisch Museum Haarlemmermeer – Meer-Historie SAMEN MEER De redac tiecommissie bestaat uit Henk van den Hoef, Harry van Raak, Kees van der Veer, Marcel Harlaar, Barend Klaassen en Henri Stroet. Werkgroep Openbaar bestuur (opgesteld door F.D. Ossewaarde) Samenstelling De werkgroep bestond in 2013 uit de heren Achterstraat, Harlaar, Krijger, Rijpkema, Van der Veer, Van Velsen en Ossewaarde. De werkgroep is in 2013 acht keer bij elkaar geweest. Publicatie De werkgroep Openbaar Bestuur werkt aan de uitgave van een boek over de geschiedenis van het openbaar bestuur in Haarlemmermeer van 1850 tot nu. De werkgroep doet dit door archief- en literatuuronderzoek en door interviews met personen die deel hebben uitgemaakt van het openbaar bestuur in Haarlemmermeer. Daartoe rekenen we alle openbare lichamen, zoals het gemeentebestuur, provinciale en rijksoverheid, polderbestuur/waterschap en Schiphol. In overleg met de gemeente is besloten dat een boek zal worden uitgebracht in het jaar 2015, het jaar dat de gemeente Haarlemmermeer 160 jaar bestaat. De titel van het boek zal zijn “Besturen in verandering. Openbaar bestuur in Haarlemmermeer 1855-2015.”. In 2013 is de interviewreeks voor het boek afgerond met een interview met Hans de Boer, voormalig burgemeester van Haarlemmermeer. De inhoudsopgave van het boek is definitief gemaakt en de auteurs hebben de meeste hoofdstukken en paragrafen in concept afgerond. In grote lijnen krijgt het boek de volgende inhoud: Het eerste hoofdstuk beschrijft de ontwikkeling van het openbaar bestuur op landelijk niveau. De vraag wordt gesteld of de ontwikkelingen in Haarlemmermeer overeen kwamen met het landelijke beeld of dat de geschiedenis hier toch anders verlopen is, gelet op de bijzondere situatie van de gemeente: de late kolonisatie, de andere eigendomsverhoudingen, het grote aandeel boerenstand; Daarna worden in een zestal hoofdstukken de ontwikkelingen in het openbaar bestuur beschreven aan de hand van “vensters” die een doorkijkje geven op de thema’s die in Haarlemmermeer van belang zijn geweest. Thema’s die worden behandeld zijn bijvoorbeeld de droogmaking van de jaren 1840-1850, de eerste burgemeesters en hun verhouding tot de raad, de bestemmingsplannen rond 1900, de landbouwcrisis van eind 19e eeuw, het waterschapsbestuur, de invloed van Schiphol vanaf 1917 tot nu, de Tweede Wereldoorlog, de ruimtelijke ordening in de jaren 50 en 60, de uitbreiding van het ambtelijk apparaat vanaf de jaren tachtig en de invoering van het duale stelsel in de gemeentepolitiek na 2000; Het boek sluit af met een overzichtshoofdstuk over de grote lijnen in de ontwikkeling van het gemeentelijk bestuur. Door het hele boek heen zijn interviews opgenomen met oud bestuurders en worden in korte stukjes anekdotes verteld uit het Haarlemmermeerse openbaar bestuur Tenslotte bevat het boek een schat aan niet eerder gepubliceerd fotomateriaal. In 2013 is in twee artikelen in Meer-Historie alvast een voorproefje gegeven van de inhoud van het boek. Gepubliceerd zijn J. Achterstraat, Schiphollijn. Bij u, met u, zonder u (juni 2013) en F. Ossewaarde, Wethouder Anton Houtsma en het begin van de grote nieuwbouw in Haarlemmermeer, 1970-1977 (december 2013). Daarnaast is in 2013 een flyer gemaakt die zal worden gebruikt voor het interesseren van sponsors om de uitgave van het boek financieel te ondersteunen. Tegenover een sponsorschap staan verschillende zaken, zoals vermelding van de naam of logo van de sponsor in het boek, een aantal gratis exemplaren et cetera. 19 Jaarverslag 2013 Museum De Cruquius – Historisch Museum Haarlemmermeer – Meer-Historie SAMEN MEER Ontwikkeling sympathisantenbestand (opgesteld door Geert Deddens) Evenals vorige jaren waren er ook dit jaar weer heel veel mutaties in de administratie, maar daar zijn we inmiddels wel aan gewend. Veel verhuizingen en helaas ook een aantal begunstigers dat is overleden. Uiteraard veranderen we in zo’n geval direct de adressering als dat mogelijk is. Ook zijn er dit jaar weer veel opzeggingen geweest. Het jaar begon met 2182 begunstigers, waarvan 33 die door een ander werden betaald. Ook waren er 71 adressen waar gratis een blad naartoe werd gestuurd. Ook dit jaar heeft zich een aantal nieuwe begunstigers aangemeld of werd door anderen opgegeven. Maar helaas zijn er ook begunstigers overleden en hebben mensen gemeend hun relatie met MeerHistorie te moeten beëindigen. Gelukkig deden de meesten dat op een correcte manier door een briefje te sturen, maar helaas ook een aantal dat als het ware “verdween” of gewoon niet meer op een betalingsverzoek reageerde en naar aanleiding daarvan maar is uitgeschreven. De stand per 15 maart 2014 is toch weer wat minder dan die van vorig jaar. Er zijn nu nog 2135 betalende begunstigers, waarvan voor 28 personen de bijdrage door een ander wordt betaald. In dit getal zijn inmiddels alle bekende mutaties verwerkt. Ook worden er nog 58 bladen gratis verstrekt aan instellingen en stichtingen. Werkgroep Promotie en Evenementen (opgesteld door Anneke Harlaar) Vrijwilligers en taken Voorzitter- ad interim: Bab van Groenigen. Secretaris : Anneke Harlaar- o.a. administratie excursiedagen en vrijwilligersbijeenkomsten, verslagen. Stance Kwaaitaal en Dirk Hoeksema verzorgen o.a. alles rondom de OpenMonumentendagen. De werkgroep is dit jaar versterkt met Ed Groen en Harry van Raak en daar zijn we heel blij mee. Frans Janssens regelt, organiseert en begeleidt de jaarlijkse excursiedagen. Piet van Straalen geeft, waar nodig, de werkgroep ondersteuning en zorgt dat de aangeleverde publicaties in de week- en dagbladen komen. Helaas heeft Pieter Smit de werkgroep vorig jaar verlaten. Hij is een groot aantal jaren een goede collega van ons geweest, waarvoor onze dank. De hele werkgroep bemenst, samen met een aantal vrijwilligers, de markten en braderieën. Er ontstaat een goede samenwerking met de werkgroep restauratie. De werkgroep is heel blij met het aantal vrijwilligers dat zich beschikbaar houdt voor het mede bemensen van markten en braderieën. Zonder die vrijwilligers zou de werkgroep niet kunnen functioneren. Promotie 30 april was deze groep bij de Oranjemarkt in Nieuw-Vennep. Promotie moest het helaas vanwege Kroningsdag af laten weten, maar de mannen van de werkgroep restauratie hebben het opgepakt en er een goede dag van gemaakt. 18 mei werd i.h.k. van Pixels voor darmkanker door de wandelclub Haarlemmermeer een wandeltocht georganiseerd. De lopers kwamen tijdens de route onder meer voorbij de Witte Boerderij, Molen de Eersteling en Restaurant De Hoofdvaartkerk. Daar is Meer Historie op in gesprongen. In de Witte Boerderij en bij de molen was muziek en er waren veel oude interessante objecten opgesteld, die uit voorraad leverbaar waren. Cobi Buser en Ed Groen hadden zich verkleed als boer en 20 Jaarverslag 2013 Museum De Cruquius – Historisch Museum Haarlemmermeer – Meer-Historie SAMEN MEER boerin en spraken hiermee tot ieders verbeelding. Hun enthousiaste benadering leverde een groot aantal nieuwe sympathisanten op. Op 18 en 25 mei werd voor alle sympathisanten de excursies naar Hindeloopen georganiseerd. Daar namen +/- 140 personen aan deel. Open Monumenten Dagen op 14 en 15 september. De voorbereiding en verspreiding van het landelijk materiaal van en naar de opengestelde monumenten in de Haarlemmermeer vergde veel tijd en energie. De fietsroutes langs de monumenten, die ieder jaar in de boerderij zijn af te halen, werden gecontroleerd en waar nodig aangepast. De Witte Boerderij verwerkte op de zondag ongeveer 65 personen. Het bezoekersaantal staat in de Haarlemmermeer op 1800. Werd op zaterdag de boerderij vanwege het slechte weer minimaal bezocht, men kon toch spreken van een zeer geslaagde dag. Dit dankzij het feit dat er door de restauratiegroep een presentatie/ demonstratie werd gegeven op de drukbezochte jaarmarkt in Vijfhuizen. 28 september stonden we op de 55+ beurs in Hoofddorp. Ook daar traden het boerenechtpaar Ed en Cobi op met weer een grandioos resultaat. Er waren wat handwerkgereedschappen neergezet en vooral de dorsvlegel, werd intens gebruikt. Ook de maquette van de Witte Boerderij had veel aantrekkingskracht. Het promotiemateriaal was bijna niet aan te slepen. 8 november hield Dirk Hoeksema een lezing op het Cruquius Symposium. 9 november lieten we ons gezicht zien bij de Historische dag van Stichting Oud Aalsmeer. Werkgroep Restauratie (opgesteld door Jan Blom) De werkgroep bestaat uit de leden: Piet Gorter, Piet Kamer, Cor Monster, Hans Rijsdijk, Wim Timmer, Henk Schrama, Jan Blom, Theo Brantjes, Sander van Rijn, (Rijn Clay en Piet Vastenhout komen als er iets speciaals voor beide te doen is). Mutaties leden, In het jaar 2013 zijn er geen leden vertrokken maar bij gekomen, reden hiervoor is de groep een verjonging te laten onder gaan. Dit zijn de nieuwe leden: Sander van Rijn, Henk Schrama en Theo Brantjes. Doel- en taakstelling. De doel- en taakstelling is niet veranderd sinds het jaarverslag van 2010. De groep heeft een vrij druk jaar gehad. Er zijn nieuwe objecten aan geboden in Schapenburg, die wel een opknap beurt nodig hadden. Zo is de aardappelsorteermachine met leesband geheel nagekeken en zijn enkele onderdelen vervangen. Koeientondeuse is gebruiksklaar gemaakt, het schoolbankje gerepareerd en beide naar het museum gebracht. De zolder achter in de loods afgemaakt en in no time vol gezet. De grote dorsmachine die we over gedragen hebben gekregen van Piet Groenewoud, is geheel schoon gemaakt en de delen die met houtworm waren aangevreten zijn vernieuwd, zodat deze weer gebruiksklaar staat. Een schaar getrokken ploeg is gerestaureerd en bij de Witte Boerderij geplaatst. De combine de Clays 103 is een heel groot project waar heel veel tijd in gaat zitten. Van de karweicros zijn de achterwielen vervangen en het voorschamel vernieuwd. Voor in het museum worden de attributen gemaakt voor de thema’s die daar tentoongesteld worden. Stationaire motoren weer draaiend gemaakt om op markten en braderieën te laten draaien. Een melkontvetter gerepareerd en geschilderd en naar het museum gebracht. In de oude graanmolen is de houtworm bestreden en zijn aangetaste delen vervangen. De motor van de Bronstrekker is voorzien van nieuw gemaakte onderdelen en een koppakking werd vervangen. De vierschaar stoppelploeg is ontroest en geschilderd daarna naar de molen gebracht en staat daar in het zicht voor publiek. Een oud boerderij ( LIQUENDA)naambord is geconserveerd en terug gebracht naar de 21 Jaarverslag 2013 Museum De Cruquius – Historisch Museum Haarlemmermeer – Meer-Historie SAMEN MEER wijkraad Nieuw-Vennep. Van de Ford Daer-Born trekker is de motor gereviseerd zodat deze ingezet kan worden bij kleine werkzaamheden. Er zijn 28 objecten groot en klein tijdelijk naar het strekmuseum in Nieuwkoop geweest, om daar tentoongesteld te staan. Weidesleep is ontroest, houtrot verwijderd en geschilderd. De seringen slede is compleet gemaakt. We zijn bij verschillende evenementen geweest om daar ons te promoten en de objecten te demonstreren. Schenkingen Smyth zaaimachine, schudeg, zakkenheffer, kooiwielen, triltand cultivator, aardappelzakken, erwten ruiter stokken, getrokken een schaar ploeg, zeecontainer, diesel waterpomp, kettingtakel, benzine waterpomp, letterstempels voor jutten zakken, veel gereedschap, zeer oude staalknipschaar, lastrafo, paarden gareels, zeis en inhakkers, stuivertester en compressiemeter, camritswals, veldeggen, vlaszaaimachine, gif zaad mengtrommel, aardappelsorteermachine, pootaardappelkistjes, gewone aardappelkistjes, polderboom, kriebeleg. Ontzameld Een grote hoeveelheid staal, dat wij nog konden gebruiken maar ook oud ijzer. Activiteiten/vergaderingen. We hebben in februari een vergadering gehouden en daar zijn de volgende activiteiten uit gekomen: - 20 april ambachtendag bij de molen met zoveel mogelijk objecten. - 30 april ringsteken en mini dorsmachine en de vlasrepelbank waar we zelfs de burgemeester geïnteresseerd hebben gekregen in Nieuw-Vennep. - 30 april met een trekker en twee landbouwwagens in Hoofddorp de Oranjevereniging rond rijden. Zij deelden tompoezen uit aan het publiek. - 18 mei Meer wandelen objecten plaatsen bij de witte boerderij. - 14 september feestweek Vijfhuizen met een oude trekker en de minidorsmachine. 55+ beurs in het centrum. Werkgroep Dokumentatie (opgesteld door Ferry Kooreman) Leden van de werkgroep zijn Jeanne ten Napel, Cor Breedijk en Ferry Kooreman. Er is in 2013 stug doorgewerkt aan de zogenaamde plaatsingslijst. De plaatsingslijst moet op termijn onze collectie via het gemeentearchief bij een groter publiek bekend maken. De werkzaamheden vielen nog al tegen zodat we nu hopen het in de loop van 2014 klaar te krijgen. Maandelijks verstrekken wij op aanvraag informatie en kopieën uit de collectie. In 2013 is het archief ontvangen van een koor uit Vijfhuizen. Andere zaken worden aangeleverd. Wij gaan hier met de stofkam doorheen alvorens in de verzameling op te nemen. Recentelijk is nog luchtvaart materiaal aangeleverd. Vooral de Fokkercollectie is aanzienlijk. Werkgroep ‘150 jaar Waterschap en Haarlemmermeerpolder’ (door J.E.M. van Velsen) De werkgroep “150 jaar Waterschap en Haarlemmermeerpolder” is bezig met de uitgave van een boek over 150 jaar waterschap. Het betreft allereerst het waterschap Haarlemmermeerpolder 1855-1979, dat in hetzelfde jaar is opgericht als de gemeente Haarlemmermeer en ten tweede het waterschap GrootHaarlemmermeer 1979-2005. Beide waterschappen hebben heel veel betekend voor de Haarlemmermeerpolder. Ook de rol die vele bestuurders gespeeld hebben wordt duidelijk. Ze kwamen veelal voort uit families die thans nog in Haarlemmermeer wonen en of gekend worden. 22 Jaarverslag 2013 Museum De Cruquius – Historisch Museum Haarlemmermeer – Meer-Historie SAMEN MEER Het archief van de twee oude waterschappen is vanaf begin 2012 uitgebreid geraadpleegd. De belangrijkste informatie is ontleend aan de verslagen van het algemeen bestuur (de hoofdingelandenvergadering) en die van het dagelijks bestuur (het college van dijkgraaf en heemraden). Bestuurlijk handelen van het waterschap, dat in grote mate heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van de Haarlemmermeerpolder. Een weergave van wat het bestuur van het waterschap door de tijden heen bezig hield en hun besluitvorming. Onderwerpen als de verkiezingen en de bestuurders, de organisatie van het waterschap, het dijk- en waterbeheer, het wegenbeheer, de luchthaven, de stedelijke ontwikkeling versus de capaciteit van de bemaling van de Haarlemmermeerpolder en het financiële beheer. Bestuurlijke activiteiten met ondermeer veelvuldig overleg met de gemeente Haarlemmermeer en de provincie Noord-Holland. Ook is een aantal personen geïnterviewd. Twee oud-dijkgraven, twee oud-heemraden en de laatste secretaris en hoofd technische dienst. Interviews waaruit veel persoonlijke inzichten, ervaringen en toelichting op tafel kwamen. De werkgroep is in 2013 opgericht en bestaat uit de heren K. van der Veer en J.E.M. van Velsen. De werkgroep zal in de eerste helft van 2014 op volle sterkte gebracht worden. Het boek zal worden verrijkt met veel foto’s en in 2014 gereed komen. De publicatie van het boek is voorzien in 2015 wanneer het 160 jaar geleden zal zijn dat het waterschap is opgericht. Om deze uitgave te kunnen realiseren dienen door sponsoring de benodigde gelden verzameld te worden, waarvoor de werkgroep zich zal inspannen. Werkgroep luchtvaarthistorie (opgesteld door Barend Klaassen) Doelstelling is bekendheid te geven aan de geschiedenis van de luchtvaart in relatie tot de Haarlemmermeer. Afgelopen jaar is de werkgroep vijf keer bijeengekomen in De Witte Boerderij. Daar werden onderwerpen besproken die interessant zijn om te publiceren in het blad Meer-Historie of een lezing erover te houden. Publicaties Geschiedenis van het geluidshinderoverleg. Auteur Henk Wolleswinkel. Schiphollijn bij U, met U, zonder U. Auteur Jan Achterstraat. 75 jaar geleden: Schiphol moet blijven. Auteur Jan Willem de Wijn. Schiphol “Ausradiert”. Driemaal blijkt scheepsrecht. Auteur Jan Willem de Wijn. (V)Luchtigheden. Korte humoristische stukjes over de luchtvaart. Diverse auteurs. Lezing Op 7 mei is door Cor van Tilborgh, medewerker bij Fokker-Papendrecht, een presentatie gegeven over de ontwikkelingen van Fokker na het faillissement in 1996. Ongeveer 30 mensen, voornamelijk oudFokkermedewerkers, hebben de lezing in De Witte Boerderij bijgewoond. Algemeen Helaas is op 8 mei Jan Nieuwenburg op 79 jarige leeftijd overleden. Hij was een gewaardeerd lid van de werkgroep en had vele mooie verhalen over Fokker. Leden van de werkgroep: Jan Achterstraat Jaap Blaak Maarten Bloemendaal Barend Klaassen 23 Peter Offerman Leo de Roo Jaarverslag 2013 Museum De Cruquius – Historisch Museum Haarlemmermeer – Meer-Historie SAMEN MEER Bram Verbeek (voorz.) Henk Wolleswinkel Werkgroep Collectiebeheer Jan Willem de Wijn (opgesteld door Foppe Kamerling) Leden van de werkgroep zijn Gemma Brantjes, Marianne Ikking, Hans van der Blom, Bram Verbeek , Joop Arensman, Foppe Kamerling, Harry van Raak en Rina Schrama. Joop Arensman kan om privéredenen niet meer actief deelnemen aan de werkzaamheden. Collectie We hebben dit jaar ruim honderd nieuwe objecten in ontvangst mogen nemen waaronder zo’n vijftig miniaturen. Er zijn wederom objecten afgestoten omdat ze niet pasten in de collectie of omdat ze al in een veelvoud aanwezig waren. Faciliteiten Om de objecten te fotograferen hebben we een camera en acculader aangeschaft. Tevens een ladenkast voor het opbergen van grootformaat documenten. We hebben dit kunnen bekostigen uit de opbrengsten van de koopjeshoek. Helaas ondervinden we nog vaak oponthoud omdat het computerprogramma niet of slecht functioneert. De luchtontvochtiger die we te leen hebben van de provincie voldoet goed. De relatieve vochtigheid blijft nu rond de zestig procent. Opbrengst van het afgelopen jaar is ca. € 290. Totale opbrengst tot nu toe € 1300. Nu nog in kas, na verschillende uitgaven; € 550. Registratie Doordat we dit jaar veel nieuwe objecten binnengekregen hebben, die altijd voorrang hebben bij inschrijving, en de vele storingen in het computersysteem zijn we met de Actie Stofkam weinig opgeschoten. Gelukkig heeft Harry van Raak ons team versterkt en hij heeft zich op de collectie in het museum gestort en is ook bezig met een verbeterd labelingsysteem zowel in het museum als in de Witte Boerderij. Vooruitlopend op het feit dat “straks” de twee collecties van Meer- Historie en Cruquius bij elkaar zullen komen hebben we al een aantal keren bij elkaar in de keuken gekeken. In beide musea wordt Adlib gebruikt met een gering verschil in interpretatie. We zijn nu bezig die verschillen, waar mogelijk, te elimineren. Ook de samenwerking met Schapenburg verloopt goed. Bruiklenen Er zijn diverse instanties, zoals verzorgingstehuizen, scholen en restaurants die objecten komen lenen. Wij verlenen daaraan onze volledige medewerking onder het motto van: het kan maar beter gezien worden dan dat het bij ons staat te verstoffen. Werkgroep Beeldmateriaal (door Iet Hedlund) Leden zijn Maarten Bloemendaal, Iet Hedlund, Bas Stolk, Ank van Tienderen en Jan Wies. Activiteiten De herordening van ons archief, geplaatst in het historische archief van de gemeente Haarlemmermeer, werd in de eerste helft van het verslagjaar afgerond. We beschikken nu over meer reserveruimte. Bovendien is ons archief door een nieuw nummersysteem beter toegankelijk geworden. Bij het testen van het conversieproces voor het overzetten van ons digitale fotobestand (via Adlib) naar de website Toen Haarlemmermeer is vastgesteld dat dit nog onvoldoende betrouwbaar is. Wij hebben positief gereageerd op een verzoek van het zorgcentrum Eijkenhove een fototentoonstelling in te richten voor dementerende ouderen. Wij hebben zoveel mogelijk uit hun jeugd daterende foto’s 24 Jaarverslag 2013 Museum De Cruquius – Historisch Museum Haarlemmermeer – Meer-Historie SAMEN MEER van dorpen en kernen uit de Haarlemmermeer opgehangen. Zoals gehoopt brachten de foto’s bij een aantal ouderen herinneringen naar boven. De foto’s zijn voor onbepaalde tijd uitgeleend. Veel tijd is besteed aan het beschrijven, digitaliseren en conserveren van beeldmateriaal over de volgende onderwerpen: een fotocollectie van de Gymnastiek Vereniging Hoofddorp. Het betreft foto’s van uitvoeringen door diverse leeftijdsgroepen eind jaren zeventig van de vorige eeuw. Behalve van de uitvoerenden bevat de collectie ook foto’s van bestuursleden, trainers en toeschouwers; fotocollectie van Dirk van der Helm. Veel foto’s zijn genomen in het Hoofddorpse wandelbos, in zomer en winter, met en zonder personen. Ook bevat de collectie foto’s van het toenmalige dr. Nanninga-zwembad; een fotocollectie van het Nederlands Nationaal Kindercircus, afkomstig van J.C. Meeuwig, ontvangen via zijn dochter Jo. De heer Meeuwig (uit Hoofddorp) was secretaris van dit Kindercircus. De collectie bevat foto’s van diverse acts tijdens optredens in de Manege te Hoofddorp en van een straatoptreden in Delft. “losse” foto’s (analoog en digitaal) over diverse onderwerpen. De werkvoorraad van analoge foto’s wordt duidelijk minder. In plaats daarvan ontvangen we veel digitaal aangeleverd beeldmateriaal. Een trend die naar onze verwachting zal doorzetten. Het werk aan fysieke foto’s zal daarom verschuiven naar werk achter de computer. 2013 collectie glasnegatieven van de oude Landbouwschool collectie dia’s van de familie Blom albums volgens nieuwe richtlijnen conserveren en archiveren inventariseren van hiaten in onze collectie en op basis daarvan gerichte wervingsacties doen. Dank Op deze plek willen we onze dank uitspreken voor de oud bestuursleden van Meer-Historie. Zij hebben er met grote inzet en betrokkenheid voor gezorgd dat Meer-Historie samen met Historisch Museum Haarlemmermeer en Museum De Cruquius een nieuwe weg in kan slaan. Tot slot een woord van dank aan allen die hebben meegewerkt aan beheer en behoud van de collectie, aan de evenementen of andere activiteiten van Meer-Historie! Alle vrijwilligers en anderszins betrokkenen hebben op hun eigen wijze bijgedragen aan het succes van Meer-Historie. Het is vaker gezegd: dankzij hen kijken wij terug op een plezierig en geslaagd 2013! April 2014 Meer – Historie | Historisch Museum Haarlemmermeer Elise van Melis p/a Bosweg 17 | 2131 LX Hoofddorp | - T 023 – 56 20 437 | F 023 – 5657 221 www.meerhistorie.nl 25
© Copyright 2025 ExpyDoc