Nieuwsbrief - Alliantie Nederland Rookvrij!

N I E U W S B R I E F
Extra editie: november 2014 - Nr. 9
Alliantieraad 20 nov
Deze extra editie van de Nieuwsbrief van de Alliantie
Nederland Rookvrij ontvangt u als voorbereiding op
de Alliantieraad van 20 november a.s. in Amsterdam.
We hebben de partners gevraagd hun actualiteiten
vooraf in deze Nieuwsbrief te presenteren. De
eerstvolgende reguliere Nieuwsbrief kunt u eind
december verwachten.
Rookvrije
schoolterreinen
Het Longfonds heeft zich het afgelopen jaar
wederom ingezet voor rookvrije schoolterreinen. Dit jaar hebben we ons ook op ouders
gericht en informatie voor hen toegevoegd
aan onze site. Steeds meer middelbare
scholen maken hun terrein rookvrij: daarover
hebben we deze infographic gemaakt. Het
afgelopen jaar hebben zich ruim 100 schoollocaties met een geheel rookvrij plein bij ons
gemeld. We hebben er vertrouwen in dat we
de doelstelling van 50% rookvrije middelbare
schoolterreinen dit jaar gaan halen. Ook is
er een motie aangenomen in de Tweede
Kamer: de overheid dient zich in te spannen
voor geheel rookvrije schoolpleinen. We zijn
in gesprek met het ministerie en de Onderwijsraden hoe het beste invulling kan worden
gegeven aan deze motie. Ook komend jaar
zal het Longfonds zich hard maken voor een
stijging van het aantal rookvrije schoolterreinen.
1
Nieuwsbrief november 2014
Nieuw op de site: weblog
Graag willen we u wijzen op de weblog van onze voorzitter
Michael Rutgers op de website van de Alliantie Nederland
Rookvrij! ‘Rookvrij is kinderlijk logisch’. Dit is de eerste blog
op de website. Hier geven verschillende columnisten voortaan hun visie op de actualiteit van tabaksontmoediging.
Inzet op roken gaat
onverminderd door
Een van onze doelen is minder kanker. Als niemand
meer rookt, is er op
termijn 20% minder kanker en 30%
minder kankersterfte in Nederland. De strijd
tegen de ziekte
kanker begint met
preventie: voorkomen dat mensen kanker krijgen. Voor ongeveer 35% (dit verschilt per
kankersoort) is het ontstaan van kanker te beïnvloeden door blootstelling aan risicofactoren te beperken. Roken is de grootste beïnvloedbare
risicofactor van kanker en daarom zet KWF in de komende beleidsperiode
onverminderd hierop in. Met de ambitie een rookvrij Nederland. Hoe we
dat gaan doen? Zie daarvoor onze nieuwe beleidsvisie.
Verder in deze nieuwsbrief
Hartstichting
Stichting Rookpreventie Jeugd
Clean Air Nederland
Pink-FOX
Via Syl via
Fonds Psychische Gezondheid
SineFuma
Via Train
ClaudicatioNet
2
2
3
3
4
5
5
6
6
Verhoging van tabaksaccijnzen
In het najaar van 2013 heeft de
regering besloten de geplande
accijnsverhoging in 2014 uit te stellen tot 1 januari 2015. In het belastingplan 2015 staat dit opgenomen,
namelijk dat de tabaksaccijnzen met
€ 0,09 per pakje verhoogd worden.
Wij pleiten voor een accijnsverhoging van inflatie +5% op sigaretten
en op shag met inflatie+8%.
Omdat het CBS de inflatie in 2014 op 1% schat, betekent
dit voor 2015 een accijnsverhoging van 6% op sigaretten,
wat neerkomt op ongeveer € 0,20 per pakje, en op shag
met 9%, wat neer komt op € 0,30 per pakje.
Het Belastingplan 2015 is geagendeerd voor de vaste Commissie voor Financiën in oktober en november. De woordvoerders zijn door ons met een brief op de hoogte gesteld dat
een flinke verhoging van de tabaksaccijns de gezondheid en
de welvaart van de Nederlandse bevolking én de schatkist ten
goede komt.
Rookvrije GGz
De Hartstichting was medefinancier van de
training ‘Naar een Rookvrije GGz!’ ontwikkeld door het Fonds Psychische Gezondheid.
Dit project geeft medewerkers van een
GGZ- of RIBW-instelling de mogelijkheid om
een opleiding te volgen voor de organisatie
van stoptraining binnen de eigen instelling.
Na het behalen van het certificaat zullen de
medewerkers een stoppen-met-roken cursus
geven binnen de eigen instelling met rokende cliënten en
rokende collega’s samen in één groep.
Plannen voor 2015
Voor 2015 gaat de Hartstichting zich inzetten op jongeren en
bewustwording van de schadelijkheid van (mee)roken. We
blijven ons inzetten om de accijnzen jaarlijks te verhogen en
voor 2015 staat een factsheet gepland over de mechanismes
die leiden tot het ontstaan van hart- en vaatziekten als gevolg
van roken.
Stichting Rookpreventie Jeugd
Stichting Rookpreventie Jeugd heeft één helder doel: roken
tot geschiedenis maken. De belangrijkste manier om dat te
bereiken is te voorkomen dat kinderen beginnen met roken.
De meest effectieve maatregelen om dat te bereiken zijn
sterke verhoging van de tabaksaccijns en drastische vermindering van het aantal verkooppunten.
Dat de overheid zulke maatregelen niet wil nemen heeft
in hoge mate te maken met de sterke invloed van de
tabakslobby. Om die reden probeert Rookpreventie Jeugd
zoveel mogelijk de werking van die lobby bloot te leggen.
De campagne Rookalarm beoogt via kinderen ouders
bewust te maken van de manipulaties door de rookindustrie. De onderzoeksjournalistieke website TabakNee laat,
zo nodig met naam en toenaam, zien hoe de tabakslobby
werkt en tot waar haar tentakels in de samenleving reiken.
TabakNee is gericht op het algemene publiek en politici en
beleidsmakers in het bijzonder.
Rechtszaak
De sterke invloed van de tabakslobby op de Nederlandse
politiek is ontoelaatbaar. Uit via de Wet Openbaarheid van
2
Nieuwsbrief november 2014
Bestuur (WOB) verkregen documenten, blijkt dat de Nederlandse overheid stelselmatig en zelfs op eigen initiatief
contact heeft met de tabakslobby. De tabaksindustrie heeft
daardoor aantoonbaar invloed op het tabaksontmoedigingsbeleid. Dit is in strijd met artikel 5.3 van het kaderverdrag
over tabaksontmoediging van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO FCTC). Om daar een eind aan te maken heeft
Rookpreventie Jeugd besloten de Nederlandse staat te
dagvaarden.
De dagvaarding is op 8 september uitgebracht. Op 22 oktober is de zaak aangebracht bij de rechtbank. Op 28 november staat een gesprek met staatssecretaris Van Rijn (Volksgezondheid) over de zaak op de agenda. Alleen als Van Rijn
daarin harde toezeggingen doet, zou Rookpreventie Jeugd
kunnen besluiten de zaak in te trekken.
Lees voor meer informatie over Rookpreventie Jeugd de
online-publicatie Vijf jaar in actie.
Ministerie van VWS
t.a.v. de Staatssecretaris van VWS de heer M. van Rijn
Postbus 20350
2500 EJ Den Haag
Rotterdam, 16 oktober 2014
Betreft: Rookverbod horeca
Excellentie,
Op 10 oktober jl. heeft de Hoge Raad, zoals u weet, het cassatieberoep van de Staat tegen het arrest van het
Gerechtshof Den Haag d.d. 26 maart 2013 verworpen. Daarmee staat onherroepelijk vast dat de uitzondering op
het rookverbod voor de kleine horeca onverbindend is wegens strijd met het WHO Kaderverdrag inzake tabaksontmoediging. Het WHO Kaderverdrag vereist dat in alle openbaar toegankelijke gebouwen een rookverbod geldt. Het
gevolg is dat het rookverbod, zoals dat is opgenomen in artikel 11a lid 4 van de Tabakswet en artikel 3 lid 1 van het
Besluit, alsnog van rechtswege in de hele horeca van kracht is en moet worden gehandhaafd.
Aan de tot nu toe bestaande onduidelijkheid over de omvang van het rookverbod en de juridische toekomst
daarvan is hiermee een eind gekomen. Het is naar de mening van Clean Air Nederland van belang dat zo spoedig
mogelijk een duidelijk signaal wordt afgegeven richting alle horecaondernemers en dat de handhaving stevig wordt
ingezet. Voorkomen moet worden dat opnieuw een situatie van stilzwijgend gedogen ontstaat.
Clean Air Nederland wil daarom op de naleving van het arrest toezien. Om die reden verzoeken wij u binnen vier
weken antwoord te geven op de volgende vragen:
1. Op welke wijze en op welke termijn zal de regering de betrokken horecaondernemers informeren over het bestaan van het rookverbod en de handhaving daarvan?
2. Op welke wijze en op welke termijn zal invulling worden gegeven aan de handhaving van het rookverbod in de
kleine horeca?
3. Hoe rijmt u het arrest van de Hoge Raad met het bestaan van een uitzondering voor rookruimten in de horeca?
In de memorie van toelichting op het wetsvoorstel dat momenteel in behandeling is in de Eerste Kamer wordt
aangegeven dat handhaving primair bestuurlijk zal worden opgepakt door middel van het opleggen van bestuurlijke
boetes en dat het OM pas na overleg met de NVWA zal overgaan tot strafrechtelijke handhaving. Uit de handhavingscijfers blijkt echter dat de huidige bestuurlijke handhaving onvoldoende is gebleken. Dit roept de volgende
vraag op:
Op welk moment en onder welke omstandigheden zal alsnog worden ingezet op strafrechtelijke handhaving? Is de
Staatssecretaris bereid hiertoe een aanwijzing aan het OM te geven?
Clean Air Nederland begrijpt dat enige tijd nodig zal zijn om feitelijk tot handhaving van het rookverbod over te
gaan. Indien wij echter op enig moment de indruk krijgen dat onvoldoende inspanningen worden verricht om te komen tot een effectief rookverbod, zullen wij ons genoodzaakt zien verdergaande juridische maatregelen te treffen.
Wij vertrouwen erop dat het wetsvoorstel daadwerkelijk de opmaat is tot een effectief tabaksontmoedigingsbeleid
dat minimaal in lijn is met het internationale recht.
Hoogachtend,
Clean Air Nederland
Ik stop ermee
Sinds een aantal jaren wordt de groepscursus Ik Stop Ermee
door een particuliere stichting in heel Nederland gegeven,
veelal op uitnodiging van grote bedrijven zoals het UMCU. De cursus
bestaat uit één bijeenkomst van 4 uur waarin ‘alle raadsels rondom het
roken worden ontrafeld’. Of dit effectief is om rokers succesvol te laten
stoppen is nog niet afdoende aangetoond in wetenschappelijk onderzoek.
PinK-FOX heeft een eigen onderzoek gedaan onder 699 deelnemers die in
2013 aan deze cursus hebben deelgenomen. Van deze deelnemers reageerde
35%, en in deze groep gaf 68% aan niet gerookt te hebben de afgelopen 4
weken. Een hoog percentage, dat ons nieuwsgierig maakte naar de potentie
3
Nieuwsbrief november 2014
CAN wil
per direct
handhaving
volledig
rookverbod
Vanaf 16 oktober mag in
geen enkel café meer worden
gerookt, dus ook niet meer
in de kleine kroegen zonder
personeel waarvoor tot dan
toe een uitzondering werd
gemaakt. Dat heeft staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid) bekend gemaakt
naar aanleiding van de uitspraak van de Hoge Raad van
10 oktober in de bodemprocedure die Clean Air Nederland
was gestart tegen de overheid.
Hiernaast de brief van de CAN
aan de staatssecretaris.
van deze cursus als aanvulling op ons huidige ‘stoppen met
roken’ aanbod vanuit de eerste lijn.
PinK-FOX heeft daarom gevraagd aan het gezondheids
centrum Oog In Al in Utrecht of zij deze cursus zou willen aanbieden aan haar patiënten. Aan de stichting legden we voor
of zij bereid was tot een kosteloze pilot in de eerste lijn. Beide
partijen zeiden volmondig ja en dus vond op dinsdagavond
28 oktober de eerste ‘eerstelijns’ cursus plaats in vergadercentrum Domstad, niet ver van het gezondheidscentrum Oog
in Al. Daaraan voorafgaand is uitgebreid promotie gemaakt
voor deelname aan de cursus; in de spreekkamers, wachtkamers, aan de balies van de fysiotherapeut, de apotheek en de
huisartspraktijk, maar ook in de wijk door middel van posters
en flyers.
Dit leidde uiteindelijk tot een deelname van het record aantal
van 200 rokers aan de cursus, waarvan we er 164 mogen
benaderen voor het doen van onderzoek, dat we samen met
het LUMC en het gezondheidscentrum gaan uitvoeren, met 1
jaar follow-up. Zie artikel Tweehonderd keer stoppen.
10 jaar in de Stoppen
met roken-branche
Sinds enkele maanden behoort Via syl via ook tot de partners van de Alliantie Nederland Rookvrij! Sylvia Heddema,
eigenaar van Via syl via en van oorsprong longverpleegkundige, werkt al meer dan 10 jaar in de Stoppen met roken
branche, zowel als groepstrainer, als persoonlijke coach én
als trainer voor collega’s die ook mensen willen gaan begeleiden in het stoppen met roken.
Speerpunten van Via syl via zijn:
- meer aandacht voor de begeleiding van zwangere rokers
- meer aandacht voor stoppen met roken in Zuid Limburg.
Zwangere rokers
Sylvia Heddema is van mening dat een aantal zwangere rokers
tot de ernstig verslaafde groep hoort. Zij kunnen, in tegenstelling tot andere zwangeren, niet zelfstandig stoppen en begeleiding via de V-mis is dan vaak ook onvoldoende. Tevens zijn
zorgverleners vaak handelingsverlegen en onvoldoende toegerust ook deze groep extra steun te bieden. ‘Rookvrij! Allebei?’
een intensief telefonisch stoppen met roken traject, speciaal
ontwikkeld voor (aanstaande) zwangeren en hun partners, kan
dan uitkomst bieden. Om dit goed landelijk te kunnen uitrollen
én om expertise te kunnen delen en vergroten, is Via syl via
4
Nieuwsbrief november 2014
een samenwerking aangegaan
met SineFuma. Inmiddels draait
er een pilot in UMCG Groningen
waarbij alle rokende zwangeren
worden doorgestuurd voor begeleiding via ‘Rookvrij! Allebei?’ . De
eerste resultaten daarvan worden
begin 2015 verwacht.
Stoppen met roken in Limburg
In Limburg wordt veel gerookt. In sommige gemeenten rookt
zelfs een derde van de bevolking. Slechts in enkele gemeenten
wordt structureel aandacht besteed aan stoppen met roken.
Via syl via praat zowel met zorgverleners als gemeenten over
het vergroten van de lokale mogelijkheden tot deelname aan
een training of een coachingstraject. Om twijfelende rokers (80
% van de rokers, aldus Trimbos 2013) te helpen bij hun keuze
en de drempel tot deelname te verkleinen, organiseert Via syl
via vanaf 2015 in diverse gemeenten maandelijks een wandeling speciaal voor deze groep rokers. Tijdens deze wandeling
komen meerdere items rondom roken en stoppen aan de orde
en wordt uitleg gegeven over stopmogelijkheden in de regio en
de mogelijkheden van vergoeding.
2014, erop of eronder voor
de Rookvrije GGZ!
“Mensen met schizofrenie hebben een 12 tot 15 jaar kortere
levensverwachting dan de algemene bevolking. Meer dan
twee derde van de mensen met schizofrenie overlijdt aan
coronaire hartziekten. Roken is hiervan een van de belangrijkste veroorzakers en daarmee een van de grote risicofactoren voor vroegtijdig overlijden.”
Zo af en toe voelden we ons (collega’s binnen Fonds Psychische Gezondheid, betrokken
bij het project Naar een Rookvrije GGZ!) een
roepende in de woestijn. Soms moesten we
zelfs eigen fonds collega’s uitleggen dat het
niet zielig is om iemand met ernstige psychiatrische problematiek zijn sigaret af te pakken.
En trouwens, wie heeft het over “afpakken”?
Ons project gaat toch echt over vrijwillig stoppen! Maar de aanhouder wint. Alle geplande
opleidingen, zes in totaal, hebben plaatsgevonden! En dat
betekent: Meer dan 80 medewerkers uit de GGz en uit RIBW’s
die opgeleid zijn tot trainer om zelf patiënten én hun rokende
hulpverleners te helpen stoppen met roken.
En ondertussen krijgen we mooie signalen dat het roken in de
GGZ ook op andere plaatsen aandacht krijgt. De interventie
die met behulp van ons project ontwikkeld is, is opgenomen in
de Factsheet Roken en Schizofrenie van het Trimbos-instituut.
En ook dit nieuwsbericht stemt ons goed. Het heeft er toe
geleid dat we met het Trimbos in gesprek gaan om
mogelijkheden te onderzoeken samen te werken in
o.a. de evaluatie van dit project.
Tenslotte nog een blog over de effecten van ons
project, waarvan je niet weet of je er nu om moet
lachen of huilen.
Meer dan 30 instellingen hebben medewerkers
afgevaardigd om samen met ons te werken aan
onze doelstelling: Dat stoppen met roken op de
agenda komt binnen hun instellingen. Op naar de
evaluatie in 2015.
Alle informatie over het project.
raars, GGD-en en andere zorginstellingen. Voor bedrijven
draaien wij incompany trajecten. Meer informatie is te
vinden via www.rookvrijookjij.nl.
Stoptober
Als specialist op het gebied van stoppen met roken, bieden
wij gedragsondersteuning via onze ‘Rookvrij! Ook jij?’groepstrainingen en persoonlijke coaching via de telefoon of
face-to-face. Dit doen we door vrijwel het hele land met 30
enthousiaste en ervaren trainers en coaches. Daarnaast zijn
wij ook scholingsinstituut voor zorgverleners op het gebied
van stoppen met roken.
Stopondersteuning
In 2014 hebben wij inmiddels weer 80 groepstrainingen en
honderden telefonische trajecten mogen geven. Dit kunnen
en doen wij uiteraard niet alleen. Wij werken hierin samen
met zorggroepen (huisartsen), ziekenhuizen, zorgverzeke-
5
Nieuwsbrief november 2014
Ook wij hebben ons
best gedaan om een
steentje bij te dragen aan Stoptober
als expert. Voor 600
Stoptober deelnemers hebben wij wekelijks e-mails verstuurd met extra tips en adviezen, voor bedrijven hebben wij
Stoptober workshops gegeven, wij hebben een extra scholing voor zorgverleners gegeven, met GGD Hollands Midden
en GGD Brabant zuidoost samengewerkt voor een regionaal
Stoptober aanbod en Stoptober deelnemers begeleid via
onze groepstrainingen en telefonische coaching.
Overname
Lolo van Soest heeft per 1 oktober SineFuma overgedragen
aan de nieuwe eigenaren de heren H.P. van Not (arts) en
P. Polderdijk (manager in de zorg). Met hun kennis, achtergrond, bedrijfservaring en enthousiasme hopen wij in de
toekomst nog meer mensen op een kwalitatieve manier te
kunnen ondersteunen naar een rookvrij leven.
VIATRAIN is een onafhankelijke erkende opleidingsinstelling, gericht op deskundigheidsbevordering van professionals in de eerste- en tweedelijnszorg in het kader van de
behandeling van tabaksverslaving en rookstopbegeleiding
van patiënten.
slaving, de NHG-standaard en de Zorgmodule Stoppen met
Roken. De interventie wordt structureel toegepast in huisartsenpraktijken, o.a. in het kader van ketenzorg (astma/COPD,
CVRM, diabetes), op rookstoppoli’s en binnen andere (para)
medische settings, zoals de preconceptie en prenatale zorg.
De focus van VIATRAIN ligt op de organisatie en uitvoering
van in-company STIMEDIC trainingen. Hierin worden zorgprofessionals opgeleid tot individueel begeleider van stoppenmet-rokentrajecten volgens de STIMEDIC methode. Deze
effectieve methode voor stapsgewijze rookstopondersteuning
(voorheen bekend als MIS - Minimale Interventiestrategie
Stoppen met roken) is ontwikkeld door STIVORO voor brede
implementatie in de (para)medische praktijk. Er zijn twee
protocollen voor meer of minder intensieve begeleiding.
Deze kunnen flexibel worden ingezet, afhankelijk van de setting, taak van de professional en aansluitend op de ondersteuningsvraag en het motivatiestadium van de patiënt.
STIMEDIC sluit aan bij de Richtlijn Behandeling van Tabaksver-
VIATRAIN biedt de STIMEDIC trainingen voor intensieve
rookstopbegeleiding aan in twee modules van elk twee
dagdelen, die ook los van elkaar kunnen worden gevolgd.
Daarnaast is onlangs een nieuwe module ‘STIMEDIC op maat’
geïntroduceerd, een training van één dagdeel, afgestemd op
de specifieke taken van de arts m.b.t. de stopondersteuning
van patiënten. Alle modules zijn erkend als opleiding en/of
nascholing voor (her)registratie in het Kwaliteitsregister Stoppen met Roken en geaccrediteerd voor de kwaliteitsregisters
van de NVvPO, de V&VN, de EADV en het ABAN/(KNMG).
Etalagebenen?
Start met lopen & stop met roken!
Nicotine vernauwt de bloedvaten en beschadigt de bloedvatwand. Daarmee is roken de belangrijkste risicofactor
voor het ontstaan van claudicatio intermittens (CI), ofwel
etalagebenen.
ClaudicatioNet is hét landelijk netwerk van ruim 1500
enthousiaste fysiotherapeuten, gespecialiseerd in het geven
van gesuperviseerde looptherapie (GLT) bij CI.
Lopen is niet het enige antwoord op etalagebenen, ook een
gezondere leefstijl speelt een cruciale rol. Tijdens de behandeling wordt dan ook niet alleen getraind op een loopband,
maar is er ook de noodzakelijke aandacht voor beïnvloeding
van leefstijlfactoren zoals stoppen met roken.
Fysiotherapeuten die bij ClaudicatioNet zijn aangesloten
volgen een verplichte driedaagse cursus motiverende
gespreksvoering om op een effectieve manier het gesprek
aan te kunnen gaan over therapietrouw, stoppen met roken,
beweging en gezonde voeding. Daarnaast organiseert
ClaudicatioNet themabijeenkomsten “Stoppen met Roken
en de rol van de fysiotherapeut”, in samenwerking met een
6
Nieuwsbrief november 2014
Voor informatie: www.viatrain.nl
Contactadres: [email protected]
ClaudicatioNet
landelijk
netwerk
looptherapie
zeer ervaren longverpleegkundige. Dit alles is
erop gericht om patiënten
voortdurend te motiveren
en de negatieve spiraal
van sociaal isolement,
ongezond gedrag en
immobiliteit te doorbreken. De kwaliteit van leven
van patiënten stijgt en
risicovolle, minder effectieve en kostbare behandelingen zoals een dotter,
worden voorkomen.
Elke sigaret die een vaatpatiënt NIET rookt,
doet hem of haar GOED!
Meer informatie vindt u op www.claudicationet.nl en
www.etalagebenen.nl

Download Report