Het Lauwersmeer

Het Lauwersmeer
Een 5000 Ha groot natuurgebied “ Nationaal park Lauwersmeer” ligt in
het uiterste noorden van Nederland, op de grens van Friesland en
Groningen. Een enorme slok water, 41 jaar geleden nog zout, nu een
zoetwaterplas met geweldige vismogelijkheden. Een visgebied waar je als
vliegvisser niet direct wild zou van worden maar laat ons toch maar even
kennismaken.
Ontstaan & geschiedenis van “De Marne” het gebied rondom het Lauwersmeer.
Wanneer we even teruggaan in de tijd leren we dat het huidige Marnegebied oorspronkelijk
tot het waddengebied behoorde. In dit kweldergebied vestigden zich op de oost-west lopende
kwelderwallen de eerste mensen. Door de steeds stijgende zeewaterstanden verhoogden de
bewoners kunstmatig hun woonplaatsen, waardoor wierden ontstonden. Deze wierdendorpjes
hadden bijna allen hun eigen kerkje. Weer later werden dijken aangelegd om het water te
keren, waardoor weer land beschikbaar werd voor landbouw. In de negentiende eeuw werden
dan ook veel grote boerderijen gebouwd.
In de 13e eeuw bereikte de Lauwerszee haar grootste omvang. Bij de monding van het
Reitdiep, werd in de 16e eeuw een schans aangelegd waar zich later vissers vestigden
“Zoutkamp” Daarna werd in 1872 het Reitdiep afgesloten met een dijk en sluizen.
De volgende stap gebeurde in 1969. De Lauwerszee werd afgesloten van de Waddenzee. Zo
ontstond het Lauwersmeer, een volledig nieuw gebied met de spuisluizen van Lauwersoog en
ook een volledig nieuwe vissershaven. De visserij die vroeger gevestigd was bij Zoutkamp
vond hier een nieuw onderkomen.
Door de afsluiting ontstaat een nieuw zoetwater natuurgebied waardoor zich ronddom het
meer in de zeventiger jaren een nieuwe tak van bedrijvigheid ontwikkelde m.n. Toerisme.
“Lauwersmeer” omgeving & beleving
Het gebied biedt nog volop
rust , ruimte , schone lucht,
natuur en water. De stilte is er
nog te horen en de duisternis
te zien. Het is een
overwegend agrarisch gebied
met landbouw en veeteelt,
waarbij ook de visserij nog
steeds een belangrijke rol
speelt.
Er is een uitgebreid wandelen fietspadennetwerk,
sommigen door velden
anderen dan weer door bossen
en kwelders en langs de vele “Maren”(waterwegen) voeren ze je door pittoreske kleine
dorpjes. Deze waterwegen zijn niet alleen interessant voor de recreatievaart maar ook om te
vissen.
Overnachtingsmogelijkheden zijn er voldoende en naar ieders wens. Van eenvoudig en
goedkoop tot luxieus en duur. Campings, trekkershutten , vacantiehuisjes, B&B en hotels, je
vindt het allemaal.
Hey Lights
Er zijn enkele plaatsen die toch wel een bezoekje waard zijn.
Moddergat: Het museum “t‟Fishershuske”. Hier kan je in de vier gerestaureerde huisjes uit
1794 zien hoe een schippersgezin leefde in 1850. Op de zeedijk tegenover het museum staat
een monument ter nagedachtenis van de 83 vissers die in 1883 bij één stormramp om het
leven kwamen.
Pieterburen: Zeehondencrèche “Lenie ‟t Hart”. Hier vinden jonge verzwakte en zieke
zeehonden een onderkomen tot ze weer voldoende op krachten zijn gekomen om weer te
worden vrijgelaten. Zeer bekent vanwege zijn studies op zeehondenziektes binnen Europa.
Dokkum: Leuk fries stadje waarvan
het historisch stadscentrum sinds
1650 nauwelijks is veranderd.
Wadlopen: Sportievelingen kunnen
onder leiding van een ervaren gids
een tocht over het wad maken van 3 tot 5 uur. Modder
en poetswerk verzekerd!
Harlingen: Mooi havenstad met mooie oude
gebouwen pittoreske kanaaltjes en haventjes met
prachtige oude zeilboten.
Schiermonnikoog: Eén van de
Waddeneilanden. De boot vanuit
Lauwersoog doet er zo‟n 45 min. Over
en brengt je enkel te voet of met de
fiets op het eiland. Mooi eiland met
weidse stranden aan de noordzijde en
ongerepte kwelders aan de zuidoostzijde. Prachtig om te wandelen en
te fietsen. Fietsen zijn te huur op het
eiland en zijn een aanrader om het
eiland te verkennen.
Het Natuurgebied
Met een 13 km lange dam werd 41 jaar geleden de Lauwerszee afgesloten van de wadden.Het
Lauwersmeer was een feit en in die 40 jaar is de natuur in het Lauwersmeer gebied zo
bijzonder geworden, dat het gebied ondertussen de status van Nationaal park verdiend heeft.
Rond en in het nationaal park werden fiets en wandelpaden aangelegd, met mooie uitzichten
op de overal aanwezige natuur. Staatsbosbeheer laat de natuur zo veel mogelijk zijn gang
gaan. Om de verruiging van grote delen tegen te gaan worden grote grazers ingezet. Koniks
paarden (wilde paarden) en schotse hooglandrunderen begrazen het terrein het hele jaar door.
Je kunt deze kudden goed observeren aan de zuidzijde van het park. Wel enige afstand
houden want de vlijmscherpe hoornen van zo‟n stier dwingen respect af.
Vanuit de talrijk aanwezige vogel
kijkhutten kan je vele soorten vogels
observeren. Op de open begraasde
gebieden vinden we talrijke
ganzensoorten, kievit, goudplevier,
grutto, kemphaan en zeer veel
eendensoorten. Langs de rietkragen zie
je naast de blauwe reiger, de grote
zilverreiger, lepelaar en roerdomp. In de
uitgestrekte rietvelden broeden
rietzanger, rietgors, rietzanger, kleine
karekiet en baardmannetje. Ook
roofvogels zijn hier talrijk waaronder blauwe en bruine kiekendief,slechtvalk, visarend en er
werd reeds enkele malen in de winter een zeearend gespot. Dus zeker je verrekijker niet
vergeten!
Ook wat betreft flora kunnen we speken van een uniek gebied. Zo vinden we naast talrijke
zeldzame orchissen ook veelvuldig Parnassia een mooi klein wasachtig bloemetje dat in de
rest van Nederland zeer zeldzaam is.
Vissen
Niet direct een plas water waar je als
vliegvisser direct wild zou van worden.
Dus eerst maar even informeren in de
hengelsportzaak in Zoutkamp. Een praatje
met Aloys de eigenaar, en zelf ook visser.
Hij kent het gebied als zijn broekzak en
vertelt me dat het meer zeer visrijk is. Er
zitten bakken van voorns en windes.
Brasem van 5 à 6 pond zijn hier eerder
regel dan uitzondering. En snoek en
snoekbaars? Want daar was het mij om te doen. Met kunstaas worden hier wel specimen
vissen gevangen. En met de vlieg? Ja daar had de man weinig ervaring mee maar hij kon mij
bevestigen dat er door een enkeling wel met de vlieg gevist word. Dit wordt dus mijn
uitdaging! Om alle kansen te benutten laat ik mij toch verleiden tot de aankoop van enkele
shads
Het weer is mij de eerste dagen niet goed gezind. Stormachtige wind (8 bauf.) met striemende
regenbuien maakt vliegvissen de eerste dagen onmogelijk. Mijn geduld word danig op de
proef gesteld. Eindelijk een schuchter zonnetje dat zich met regelmaat achter de wolken
verschuilt. De wind is van stormachtig afgezwakt naar matig, maar toch nog wat te veel om te
vliegvissen. Na enkele worpen zonder enige reactie van mogelijk aanwezige vis, blijft plots de
lijn gespannen staan. Een van de onderwater stekende obstakels gehaakt, geen mogelijkheid
om los te komen tot de lijn breekt. Vaarwel shads! En dus grijp ik maar weer naar mijn
geliefde vliegenhengel. Een plekje met rugwind leek mij een goed uitgangspunt om mijn
eerste ervaringen op te doen. Met op de
achtergrond het geluid van snaterende
ganzen tuig ik mijn 9 voets vliegenhengel
op met een 7 lijn, polyleader, stalen
kabeltje en een forse streamer van bucktail
van een 12 cm aan de speldwartel. Het
werpen lukt me vrij goed met deze
weliswaar grote maar in verhouding lichte
streamer. Twee uur vissen en geen teken
van aanwezigheid van vis deed mijn
vertrouwen zienderogen slinken. Als
zeeforelvisser ben ik natuurlijk gewend om
vele uren te vissen om resultaat te boeken. Dus doorzetten maar. Mijn geduld werd beloond.
Mijn leader strekt zich en de vlieg lijkt wel vastgelopen. Ik neem geen risico en sla flink aan.
De eerste seconden komt er geen beweging in de zaak en lijkt mijn vlieg inderdaad wel
vastgelopen te zijn. De als een snaar gespannen vliegenlijn staat te zingen en de vis begint te
bonken op de hengel. De vis blijft in de diepte en probeert alles om het pleit te winnen. Na
enkele minuten wordt de druk van de vliegenhengel hem te veel en komt langzaam naar het
oppervlak. Daar probeert hij nog alles uit de kast te halen om zich van de vlieg te ontdoen.
De strijd is gestreden en de vis kantelt op zijn flank. Groot is mijn verbazing, geen uit de
kluiten gewassen snoek maar een knoert van een snoekbaars ligt voor mij, moegestreden het
pleit verloren. De landing is geen makkelijke klus, maar met een beheerste kieuwgreep kan ik
de vis op het droge brengen. Mijn éérste vis is al direct een knappe snoekbaars van 83 cm.
Een vis waar menig vliegvisser reeds jaren van dromen.
Door de overvloedige regenval van de voorbije dagen staat er veel water in het meer en het
daaromheen liggende kweldergebied. Er wordt bij eb dan ook flink gespuid en zo ontstaat er
bij de toevoerkanaaltjes naar het meer flink wat stroming.Het is 7h s‟avonds en ik heb post
gevat nabij één van die toevoerkanaaltjes. De futen duiken met regelmaat en slokken de kleine
visjes gretig naar binnen. Kleine vis duidt ook op de mogelijke aanwezigheid van roofvis. In
de buurt proberen nog 2 andere vissers hier een graantje mee te pikken. Eéntje vist op paling
en de andere, jawel Aloys van de hengelsportzaak kwam er een nieuwe spinhengel
uitproberen. Hij was het al snel beu en verkast na een half uurtje. Ondertussen gebeurt er ook
bij mij en de palingvisser helemaal niets. Hij zit mij met argusogen gade te slagen en ik hoor
hem bijna hardop denken “Hier vliegvissen”? Mijn gedachten dwalen af, dus toch geen
roofvis aanwezig? Verkassen of blijven? Ik besluit te blijven en dit blijkt de juiste beslissing
te zijn. Daar komt de eerste aanbeet. Een kolk een ruk en dan… niets meer. Nog tot tweemaal
toe slaat de vis toe maar telkens sla ik mis. Zal ik een kleinere vlieg proberen? Ik las een
pauze in van een 10 tal min., zet een ander vlieg van dezelfde grootte maar een ander kleurtje
aan de speltwartel. Daar gaan we weer. Ik werp de vlieg waar ik de met rust gelaten vis
vermoede en begin met langzame halen en korte pauzes binnen te strippen. Een ruk; ik sla en
jawel hangen. Ondertussen is het al flink duister geworden en de vis geeft hevig weerwerk.
Door het slaan aan het oppervlak wordt de
aandacht gewekt van onze palingvisser die net
zijn spullen aan het pakken was. Even later
ligt een mooie snoekbaars aan mijn voeten.
Het meetlint duid 73 cm aan. Hij helpt mij
door met zijn zaklantaarn te lichten om de vis
te onthaken. Wat een prachtvis hoor ik hem
naast mij enthousiast zeggen. Tot 3 maal toe
vraagt hij mij of ik die snoekbaars wel
degelijk met de vlieg gevangen heb en niet
met een blinkertje.
Ik bedank hem voor zijn hulp en hij wenst mij van zijn kant nog een goede vangst en loopt al
mompelend en veel ongeloof terug naar zijn auto. Het is mij uiteindelijk vandaag toch ook
weer gelukt om na 2 uurtjes vissen een mooie vis aan de haak te slaan.
Dat er ook mooie snoeken zitten blijkt wanneer ik „s anderdaags tijdens het vissen bij de
uitstroom van een gemaaltje een mooie snoek van 85 cm weet te landen en dit ook al weer ‟s
avonds net voor het invallen van het
duister.
Door gebrek aan tijd in combinatie met
het slechte weer heb ik niet kunnen
experimenteren met nimfjes op voorn,
winde en brasem. Ik ben er echter van
overtuigt dat ook dit voor verassingen kan
zorgen.
Besluit en weetjes
Ook al ga je naar bestemmingen die niet zo direct aanspreken om te vliegvissen, neem je
spullen mee en waag je kans. Lokale hengelsportzaken kunnen je meestal goed op weg
helpen. Als vergunning heb je voldoende aan een Nederlandse vispas (grote vergunning)
Vergeet je vergunning niet want na 2 uur vissen had ik reeds controle van twee heren van
Rijkswaterstaat.
Visserijbepalingen Lauwersmeer
Nachtvisserij op het Lauwersmeer verboden
Op of nabij het water mag een visser niet meer dan vijf snoekbaarzen in het bezit
hebben.
Er mag alleen in combinatie met kunstaas gebruik worden gemaakt van de
meertandigehaak
De oever van de afsluitdijk, langs de autoweg mag niet worden betreden. Alleen bij de
zandopspuiting aan de Friese kant en bij de sluizen zijn vismogelijkheden. De
westelijke oever ten noorden (Bantpolder) en ten zuiden van Oostmahorn zijn
beschermd gebied en zijn niet toegankelijk. Als u vanuit de boot vist, moet u 25 meter
vanuit deze oevers blijven.
Parkeren is alleen toegestaan op de parkeerplaatsen.
Blijf in je zaak geloven, ook bij vissen lukt niet alles en gaan niet alle dingen als vanzelf. We
zijn op dat vlak nogal verwend door vaak op uitgezette forellen te vissen. Wilde vissen
gedragen zich totaal anders dan kweekproducten, dus blijven doorzetten leidt vaak tot succes.
Wil je het je eigen echt gemakkelijk maken? Huur dan een visgids voor een dag!
Voor 90 Eur kan je een dag op snoek en 100 Eur betaal je voor een dag snoekbaarsvissen.
Ook met de vlieg! Een 2de visser kan mee voor halve prijs!
Contact Gegevens:
Rene B J van den Brug. Stiemsterwei 28 9133 NC Anjum
[email protected]
Snoekstreamers die voor spektakel kunnen zorgen. Zowel voor snoek als snoekbaars.
Mijn bijzondere dank aan Johan Brusseleers voor de info, gebruik van de viskaart en de
vliegen die hij mij beschikbaar stelde.