Innoveren kun je leren Innovatie is een belangrijke driver voor groei en daarmee voor het lange-termijnsucces van organisaties. Onderzoek toont aan dat de kans op succes aanzienlijk vergroot wanneer je innovatie gestructureerd aanpakt. Sander Kranenburg - Technologie, Media & Telecom, Assurance Sonoko Takahashi - Strategy, Advisory 1. Innovatie belangrijk thema voor organisaties Innovatie heeft verschillende definities. PwC beschrijft innovatie als volgt: Innovatie is een manier van werken en leven die gericht is op incrementele en disruptieve veranderingen in producten, diensten, processen, en businessmodellen. Deze manier van werken genereert een economische of sociale waarde. PwC heeft onlangs twee studies uitgebracht waaruit blijkt dat innovatie wereldwijd voor veel organisaties een belangrijk thema zal zijn voor de komende jaren. In de PwC CEO survey van 2014 zijn 1300+ CEO’s uit 68 landen gevraagd naar de thema’s die de komende jaren relevant zullen zijn en waar zij zich de komende tijd op zullen richten. Daarnaast is eind 2013 een groot, internationaal onderzoek gepubliceerd onder de titel ‘Breakthrough Innovation and Growth’, om het belang van innovatie te kwantificeren. Voor dit onderzoek ondervroeg PwC meer dan 1750 leidinggevenden in 25 landen en meer dan 30 sectoren naar de rol van innovatie in hun onderneming. Het onderzoek vergelijkt de innovatiepraktijk van de 20 procent meest innovatieve 6 Spotlight Special Jaargang 21 - 2014 uitgave 2 bedrijven met die van de 20 procent minst innovatieve, om zo te ontdekken welke factoren bepalend zijn voor het succes van innovatie. Om de mate van innovatie van een bedrijf te meten is gekeken naar een aantal criteria, zoals de uitgaven aan innovatie als percentage van de omzet, de verhouding diensten en producten die in co-creatie met business partners zijn ontwikkeld ten opzichte van het totale assortiment, het aandeel van de omzet van recent ontwikkelde producten ten opzichte van de totale omzet. Uit deze onderzoeken blijkt dat voor 43 procent van de geïnterviewde ondernemingen innovatie een competitieve noodzaak is en dat het belang in de komende jaren alleen maar zal toenemen. De ondervraagde CEO’s geven aan dat die noodzaak gedreven wordt door drie belangrijke trends: • technologische doorbraken; • demografische veranderingen; • verschuiving in economische macht. Deze trends brengen nieuwe kansen en groeimogelijkheden met zich mee: 35 procent van de ondervraagde CEO’s ziet product- en dienstinnovatie als de manier om kansen door deze trends te verzilveren en te groeien. Fusies en overnames wordt slechts door 11 procent van de CEO’s gezien als de beste manier om groei te realiseren en komt daarmee op de vierde plek. 2. Ondanks belangstelling voor innovatie, blijft innovatie lastig De meeste organisaties hebben enige ervaring met innoveren, maar doorgaans faalt 40 tot 90 procent van de innovaties (‘Eager Sellers and Stony Buyers: Understanding the Psychology of NewProduct Adoption’ John T. Gourville, HBR 2006). De top 5 uitdagingen zijn: 1. Het verkorten van de time-to-market en het vergroten van schaalbaarheid van innovatie Het proces van idee tot realisatie duurt vaak lang. Dit komt door het creatieve proces, door marktentreedrempels (gebrek aan standaardisatie waardoor bij kleine thuismarkt - denk aan Europese Unie in vergelijking met Verenigde Staten - innovaties moeilijk te verkopen zijn), lage marktacceptatie door bijvoorbeeld de overheid die innovatiegericht inkopen zou moeten stimuleren in plaats van ‘bewezen’ technologie te kopen, maar ook door traagheid in de organisatie zelf, bijvoorbeeld doordat het innovatieproces niet goed is georganiseerd. 2. Talentmanagement Zowel het aantrekken van ervaren gespecialiseerde werknemers, het investeren in opleidingen en het behouden van deze werknemers is een uitdaging. Het aantrekken van talent uit opkomende economieën is slechts een korte-termijnoplossing, omdat arbeid steeds duurder wordt. 3. Het creëren van een innovatieve cultuur Een innovatieve cultuur zou niet beperkt moeten blijven tot de innovatieafdeling, maar voor het hele bedrijf moeten gelden. Cultuurverandering heeft tijd nodig en zou hand in hand moeten gaan met de aanpassing van de beoordelingscriteria van alle medewerkers. 4. Het vinden van geschikte partners Samenwerkingspartners worden niet alleen op objectieve criteria geselecteerd. Ook vertrouwen en een klik met de partij spelen een rol. Deze criteria zijn lastiger te meten dan de objectieve criteria. 44 procent van de ondervraagde CEO’s heeft plannen om het komende jaar te gaan samenwerken in een alliantie of joint venture. Samenwerking met de overheid valt hier ook onder, hoewel de meningen verdeeld zijn over de rol die de overheid zou moeten spelen in het aanjagen van innovatie. 5. Het op de juiste manier meten en waarderen van innovatie Het identificeren van de juiste KPI’s en tijdshorizon waarover de terugverdientijd (ROI) van innovaties Figuur 1. Innovatieaspecten: uitdagend of niet? Hoe uitdagend vindt u de volgende aspecten om innovatie binnen uw organisatie mogelijk te maken? Samenvatting Vijf jaar geleden was globalisering een van de belangrijkste prioriteiten om groei te kunnen realiseren. Nu is dat innovatie. Innovatie die organische groei drijft, maar vooral ook innovatie die voor technologische of sociale doorbraken zorgt: de zogeheten ‘disruptive innovation’. Met de laatste categorie innovatie kan een organisatie of maatschappij een nieuw hoger gelegen plateau van groei en daarmee van rendement of welvaart bereiken. Wil de onderneming haar continuïteit op lange termijn waarborgen, dan moet zij innoveren. Hierbij geldt: innoveren of geïnnoveerd worden, want er is altijd wel een concurrent die sneller en beter kan innoveren en die daarmee de markt en verdienmodellen kan beïnvloeden. Het is belangrijk om innovatie als aparte functie in de organisatie te verankeren, met een eigen strategie en verdienmodel. Op die manier is structureel succes te waarborgen. Het verkorten van de time-to-market en het vergroten van schaalbaarheid van innovatie 4% 12% 29% 42% 12% 30% 40% 13% moet worden berekend is ingewikkeld. Hierdoor worden veel innovaties nooit tot uitvoering gebracht. Talentmanagement 3% 13% Het creëren van een innovatieve cultuur 5% 16% 32% 34% 12% 37% 9% 35% 10% Het vinden van geschikte partners 4% 16% 31% Het op de juiste manier meten en waarderen van innovatie 4% 15% Helemaal niet uitdagend Een beetje uitdagend 34% Vrij eenvoudig Erg uitdagend Bron: ‘Breakthrough Innovation and Growth’ PwC September 2013 Niet eenvoudig, niet uitdagend Wat hierbij opvalt is dat de meeste uitdagingen te maken hebben met de uitvoerende kant van innovatie en niet gaan over bijvoorbeeld het definiëren van een strategie. Dat kan worden verklaard doordat strategievorming pas aan de orde komt als een onderneming structureel met innovatie aan de slag gaat. Dat betekent dat er een zekere mate van volwassenheid moet zijn van de inrichting van innovatie in een bedrijf. Op dit moment zie je dit alleen bij de voorlopers in innovatie. 3. Voorlopers in innovatie hebben heldere doelstelling van innovatie De geënquêteerde voorlopers in innovatie hebben een gestructureerde en volwassen aanpak van innovatie. Ze innoveren Spotlight Special Jaargang 21 - 2014 uitgave 2 7 heel doelbewust. Uit het onderzoek ‘Breakthrough Innovation and Growth’ van PwC zijn vier elementen geïdentificeerd waarin de meest innovatieve bedrijven zich onderscheiden van minder innovatieve bedrijven. • • • Betere onderkenning van het belang van innovatie 80 procent van de meest innovatieve bedrijven onderkent het belang van innovatie en sturen innovatie aan als een gestructureerd proces inclusief doelstellingen, KPI’s en periodieke evaluatie-momenten. Coherente innovatiestrategie De meest innovatieve bedrijven hebben hun overall strategie doorvertaald naar een innovatiestrategie. De uitvoering van het innovatieproces zal bijdragen aan de overall doelstelling van het bedrijf. Onderzoek laat zien dat ondernemingen die innovatie weten te verankeren in hun strategie, primaire processen en bedrijfscultuur, tot driemaal succesvoller zijn in het creëren van winstgevende groei en beloond worden met een hogere aandelenkoers. Meer focus op breakthrough- en radicale innovatie Breakthrough-innovaties en radicale innovaties zijn innovaties die voor een groot concurrentievoordeel zorgen, of het ecosysteem rondom een product, dienst, technologie of businessmodel veranderen. Daar tegenover staat incrementele innovatie; kleine veranderingen aan bestaande of deels bestaande producten, diensten, technologie of businessmodel. Innovatieve bedrijven stellen zichzelf twee keer zo vaak als doel om tot breakthrough- of disruptieve innovaties te komen als bedrijven die tot de minst innovatieve 20 procent behoren. • Meer samenwerking en open innovatie De meest innovatieve bedrijven werken vaker samen met externe partijen om een nieuw product of dienst te realiseren 8 Spotlight Special Jaargang 21 - 2014 uitgave 2 of om die in de markt te zetten. Ze hebben drie keer meer ervaring in het opbouwen van een vertrouwensrelatie en samenwerkingsomgeving dan bedrijven die het minst innovatief zijn. Breakthrough innovation: Changes to an existing product, service or process that has a significant impact on the business. Disruptive innovation: New products or services impacting existing industries and business, creating a new market, value network and business models. 4. Er is een blauwdruk om innovatie beheersbaar te maken Als innovatieactiviteiten regelmatig terugkomen, dan is dat het moment om innovatie als een separate organisatiefunctie te gaan beschouwen. Maar de meeste organisaties zijn nu nog in de experimentele fase, waarin innovaties ad hoc worden gemanaged. Ze leren gaandeweg. De meest innovatieve bedrijven zijn zodanig ingericht dat het innovatieve vermogen van de organisatie wordt gekanaliseerd en daarmee gemaximaliseerd. Soms komt innovatie voort uit toeval, waarbij fundamenteel onderzoek iets heeft opgeleverd wat zich van tevoren lastig zou hebben laten voorspellen. Echter, de meerderheid van innovaties kan juist ontstaan door een gestructureerde aanpak. Innovatie wordt door de meest innovatieve bedrijven beschouwd als iets wat juist kan ontstaan doordat een heldere doelstelling is geformuleerd en de activiteiten van de verschillende organisatieonderdelen op elkaar zijn afgestemd. In figuur 2 wordt de innovatieblauwdruk weergegeven die door PwC is ontwikkeld om in vier stappen tot een organisatieinrichting te komen waarbij innovatie wordt verankerd in de organisatie. Stap 1. Stel doelstellingen vast Innovatie zou een bijdrage moeten leveren aan de groeidoelstellingen van het bedrijf. Daarom is het van belang dat de organisatie deze eerst helder formuleert. Stap 2. Definieer een innovatiestrategie Vanuit de businessdoelstellingen worden organisatiebrede innovatiedoelstellingen opgesteld en van daaruit kan voor elke business unit of klantsegment de innovatiestrategie bepaald worden. In deze fase wordt ook bepaald welk type innovatie nodig is: offensief om een strategisch voordeel te creëren of defensief om niet (nog verder) achter te lopen op concurrenten. Stap 3. Creëer een innovatieoperatingmodel Vervolgens wordt het innovatieoperatingmodel bepaald, die de innovatiestrategie tot uitvoering brengt. Er wordt naar de vier ‘zachte’ aspecten gekeken die het innovatief vermogen van het bedrijf stimuleren: leiderschap, cultuur, talent, en ecosysteem. Het is belangrijk om hier bewust bij stil te staan, keuzes in te maken en hierover te communiceren, dit te trainen en na te jagen. Daarnaast zijn er zes aspecten die belangrijk zijn om te definiëren en in te richten om innovaties succesvol te kunnen realiseren: proces, portfolio, governance, organisatiestructuur, financiering en beoordelingscriteria/ incentives. Door de operationele inrichting, of ‘harde’ randvoorwaarden, af te stemmen op de zachte randvoorwaarden, kan de organisatie haar innovatief vermogen maximaliseren. Stap 4. Executie van de innovatie Na implementatie van het innovatieoperatingmodel kan begonnen worden met de uitvoering ervan, waarbij het meten en evalueren zeer belangrijk zijn. Op die manier kan koers worden gehouden ten opzichte van de oorspronkelijke doelstellingen, maar het draagt ook bij aan het creëren van een lerende organisatie om het innovatief vermogen verder te verbeteren. Figuur 2. Innovatieblauwdruk PwC Innovatieblauwdruk PwC 1. Ondernemings- en innovatiedoelen 2. Innovatiestrategie Dimensies operatingmodel 3. 4. 5. 6. 7. Leiderschap Cultuur Talent Ecosysteem Proces 8. Portfolio 9. Governance 10. Organisatiestructuur 11. Financiering 12. Beoordelingscriteria en incentives Nieuwe producten, diensten, technologieën, businessmodellen, processen, kanalen waardeketen Bron: GIS report, ‘Breakthrough Innovation and Growth’ PwC September 2013 5. Innovatie-operatingmodel waarborgt continuïteit onderneming Uit onderzoek is gebleken dat innovatie een competitieve noodzaak is geworden en dat het belang in de komende jaren alleen maar zal toenemen. Dat betekent dat er altijd wel een concurrent zal zijn die in staat is om met behulp van innovatie een competitief voordeel te krijgen. De noodzaak om blijvend te innoveren wordt daarmee alleen maar vergroot. Om die reden is het voor elke onderneming van belang om stil te staan bij de rol die innovatie moet spelen. Afhankelijk van die uitkomst kan de onderneming met de innovatieblauwdruk bepalen hoe zij innovatie in de organisatie kan verankeren. Spotlight Special Jaargang 21 - 2014 uitgave 2 9
© Copyright 2024 ExpyDoc
