1 Impressies forumdiscussie zaterdagmorgen 8 februari 2014

Impressies forumdiscussie zaterdagmorgen 8 februari 2014
Forumleden:
Arend Jan Boekestijn, historicus Universiteit Utrecht, columnist Elsevier
Sylvia Borren, directeur Greenpeace
Arie Slob, fractievoorzitter ChristenUnie Tweede Kamer der Staten-Generaal
Ben Tax, directeur Rijk Zwaan Zaadteelt en Zaadhandel BV
Jacco Vonhof, voorzitter VNO-NCW Midden
Discussieleiding: Felix Rottenberg, raadgever, bestuurder en moderator
Sylvia Borren: de kracht van Nederland ligt vooral ook in sociaal ondernemerschap. Één op
de twee Nederlanders werkt als vrijwilliger. Onze Postcodeloterij is uniek in de wereld.
Ondernemen is meer dan alleen geld verdienen, maar óók waarde toevoegen. De kracht van
Nederland moet zitten in de groene innovatiegolf. Veel nieuwe innovaties krijgen moeilijk
krediet van banken. Er is veel hindermacht. De Dutch Sustainable Growth Coalition is teveel
gericht op groei, en te weinig op duurzaamheid.
Minder tevreden ben ik over wat er in ketens, over de grens, gebeurt. Over 20 jaar is de
temperatuur wereldwijd met 2° gestegen. Daar moet dringend iets aan gebeuren. Door het
leegvissen van zeeën hebben we straks vooral nog kwallen. Hier is een grote innovatieslag
nodig.
Ondernemers zeggen me steeds ‘Rustig mevrouwtje, gun ons tijd’. Nodig is een ecologisch
plaatje te leggen over de kracht van Nederland. Het SER-akkoord over energie is goed maar
gaat niet ver genoeg. Het moet sneller.
Ben Tax: ik ben iets geruster over Nederland dan over het buitenland. Belangrijk zijn de
innovaties zoals in ons bedrijf het op natuurlijke wijze ziekteresistent maken van gewassen.
Dat kan de overheid stimuleren met financiëel-fiscale instrumenten. De overheid moet zich
verder inzetten om handelsbelemmeringen weg te nemen, bijvoorbeeld met Turkije, China,
Bangladesh. Ik ben een groot voorstander van ‘open innovatie’; laten we onze kennis ter
beschikking stellen van anderen en onze technologieën delen. Zonder blokkerende octrooien
gaat het innovatietempo sneller.
Arie Slob: deze tijd moeten we goed gebruiken. Onze eigen gasvoorraad raakt ook op.
Daarom moeten we tijdig keuzes maken. Dat is lastig want hiermee zijn grote financiële
belangen verbonden. Ook ondernemers zien die noodzaak, neem bijvoorbeeld de
visserijsector. Deze sector loopt echter met zijn vernieuwingen aan tegen Europese
regelgeving. Europa geeft geen vergunningen af aan Urkse vissers. Dat voedt daar antiEuropese gevoelens.
Arend Jan Boekestijn: Europa heeft het hier niet goed gedaan, want de overcapaciteit in de
visserij is mede door Europa veroorzaakt. Sylvia Borren: visserijbedrijven werden steeds
groter. Er gingen verborgen subsidies naar de sector. Hier is een goede sanering nodig want
de zeeën raken leeg. De sector moet worden geholpen.
Arend Jan Boekestijn: we moeten dit ook zakelijk benaderen. Kijk naar energie. De VS
heeft Saoudi-Arabië losgelaten. Het Midden-Oosten is instabiel. De transitie van de
Energiewende is moeilijk. Nu gaan we hier windmolens met een oude technologie neerzetten.
Sylvia Borren: die transitie gaat te lang duren. In onze regio ondervinden we daarvan niet de
gevolgen, maar wél de mensen in de Philippijnen. Arie Slob: er is vaak verzet tegen
verandering. Zelfs toekomstige bewoners roeren zich tegen windmolens in de plaats waar ze
nog moeten gaan wonen. Sylvia Borren: Nederland was het land van de windmolens. Dat is
Denemarken nu. Nederland heeft hier de boot gemist en zijn voorsprong laten schieten. Van
1
Oord: Denemarken heeft zich als één man vanaf de eerste dag geheel achter de
windmolenambitie opgesteld. Uit de zaal: het duurt vier jaar voor je een vergunning krijgt
voor een windmolen.
Balkenende: ondernemers willen groeien. Vraag is wat de kwaliteit van die groei is. Van
bedrijven mag je nieuwe businessmodellen verwachten. De kracht van Nederland ligt in
duurzaam ondernemerschap. Het gaat nog niet goed genoeg. Wiebe Draijer: een grote kans
ligt in de nieuwe circulaire businessmodellen.
Sylvia Borren: het gaat om machtsverhoudingen tussen oude en nieuwe krachten. Er is een
sterke lobby voor fossiele brandstoffen. Zoals er ook weerstand is van grote agrifood
producenten als Monsanto. Die oude hindermacht moet aangepakt worden.
Jacco Vonhof: zodra we praten over de kracht van Nederland, gaan we praten over onmacht.
Voor mij gaat het erom om mensen in hun kracht te zetten, mensen te laten meedoen, juist
ook de mensen die kwetsbaar zijn en beperkingen hebben. We moeten niet te veel doen aan
retrospectie. Ook sociale innoveren is een opdracht.
Ben Tax: in Nederland slaan we door met flexarbeid. In ons bedrijf krijgt ieder een vaste
arbeidsovereenkomst. Het verloop is nihil. Mensen willen zekerheid, willen een hypotheek
kunnen afsluiten. Ons bedrijf heeft een goede planning en weet precies hoeveel mensen nodig
zijn. Flexibiliteit is nodig, maar óók zijn mensen nodig die zich identificeren met de
onderneming. De indruk wordt wel gewekt dat je modern bent als je mensen niet bindt. Ten
onrechte.
Uit de zaal: Human Resources beleid gaat om mensen te boeien en te binden. Daarvoor is de
contractvorm niet belangrijk. Bovendien verschilt de mogelijkheid hiertoe sterk per sector.
Ton Heerts: 100.000 zzp’ers zijn dat niet vrijwillig. De meeste mensen willen zekerheid. De
Nederlandse arbeidsverhoudingen zijn al flexibel genoeg, dus laten we ophouden met te
pleiten voor meer zekerheid.
Buijink: we moeten flexibeler wat vaster maken en vast wat flexibeler.
Jacco Vonhof: we zijn boos op de banken. Maar als we de banken straffen, straffen we
onszelf. Door alle extra toezicht en regels krijgen mensen moeilijker een hypotheek en
bedrijven moeilijker krediet.
Felix Rottenberg: hoe organiseren we toezicht en checks and balances?
Sylvia Borren: ik verbreed het. Betrek bij toezicht het maatschappelijk middenveld. Nodig is
een radicale transparantie in ketens. De consument wil weten of producten mens- en
diervriendelijk zijn geproduceerd. De informatie daarvoor is er niet, ook niet bij retailers.
2

Download Report