Leesmeer

Persbericht
Ouderenmisbehandeling krijgt internationaal aandacht
Naar aanleiding van de Internationale Dag tegen Ouderenmisbehandeling World Awareness Day on
Elder Abuse op 15 juni vraagt het Vlaams Ondersteuningscentrum Ouderenmisbehandeling (VLOCO)
aandacht voor geweld op oudere personen in de thuissituatie.
Waarover gaat het?
Ouderenmishandeling en ouderenmisbehandeling thuis
Naast de gekende situaties van verwaarlozing, misbruik en geweld op ouderen die in een instelling
verblijven, bestaat dit probleem ook in de thuissituatie of in de privé-sfeer van ouderen. Dat kan
gaan over financieel misbruik zoals misbruik van volmachten, zich iets toe-eigenen dat eigenlijk van
een oudere persoon is, geld of eigendom stelen. Soms gaat het over psychische terreur zoals
pesterijen, isolatie, vernederingen, en intimidatie. Fysiek geweld gebeurt ook: slaan, schoppen, en
medicatiemisbruik. Misbehandeling kan ook verwaarlozing zijn; onvoldoende zorg, onhygiënische
leefomstandigheden, onaangepaste voeding.
Belangrijk is dat het geweld niet altijd slecht bedoeld is. Ook een mantelzorger die uit onwetendheid
zijn dementerende partner vastmaakt aan de zetel om haar veiligheid te garanderen, valt onder de
noemer ouderenmisbehandeling. Dit wordt dan aangeduid als ‘ontspoorde zorg’.
Elke burger die vermoedt dat er bij een oudere persoon iets aan de hand is, kan gratis en discreet naar
de hulplijn 1712 bellen of mailen. De hulplijn 1712 zal samen met de beller uitzoeken of hun
bezorgdheid al dan niet terecht is, en welke dienst in dit geval het best hulp kan bieden.
In de praktijk blijken plegers vaak vertrouwenspersonen en/of familieleden van het slachtoffer te
zijn. In 81 procent van de meldingen blijken familieleden pleger te zijn. In meer dan de helft van de
gevallen gaat het om hun eigen kind, vaker de zoon dan de dochter. Ook hulpverleners aan huis
maken soms misbruik van het vertrouwen van oudere patiënten.
Wat moet er gebeuren?
Elke burger die vermoedt dat er bij een oudere persoon iets aan de hand is, kan gratis en discreet naar
1712, de hulplijn voor alle vormen van geweld en misbruik bellen of mailen.
Verder is het belangrijk dat ook professionele hulpverleners die in contact komen met ouderen oog en
oor hebben voor mogelijke signalen van misbehandeling en oudere hierover durven aan te spreken.
Hoe vroeger men kan ingrijpen in een situatie, hoe kleiner de kans op escalatie is en hoe minder
drastisch het ingrijpen hoeft te zijn. Vaak kan door het inschakelen van bijkomende ondersteunende
diensten een deel van de zorglast opgevangen worden, of kan de pleger geholpen worden met zijn
persoonlijke problemen.
Wat doet het Vlaams Ondersteuningscentrum Ouderenmisbehandeling (VLOCO)?
Dankzij de hulplijn 1712 kunnen slachtoffers en burgers vlugger advies krijgen bij het zoeken naar
geschikte hulp. Maar ook de hulpverlening dient ondersteund en geadviseerd te worden om
kwaliteitsvolle hulp te kunnen bieden. VLOCO organiseert daarom jaarlijks een congres dat bedoeld
is voor álle hulpverleners die door hun contacten met ouderen in aanraking komen met de
problematiek van ouderenmisbehandeling. Hierbij worden handvaten aangereikt om het probleem
aan te pakken.
Jaarlijks congres ouderenmisbehandeling
Op vrijdag 13 juni 2014 vindt het jaarlijkse congres plaats, naar aanleiding van de Internationale Dag
tegen Ouderenmisbehandeling. Dit jaar wordt de nieuwe wet omtrent de juridische bescherming
voor wilsonbekwame mensen besproken; en staan we ook stil bij de morele dilemma’s in de
hulpverlening bij ouderenmisbehandeling. Dit gaat door in De Factorij, HIG, Huart Hamoirlaan 136, in
Schaarbeek. Meer info over het programma en de inschrijving is te vinden op de website:
www.ouderenmisbehandeling.be
Cijfergegevens
Uit internationaal onderzoek blijkt dat in België ongeveer 32% van de vrouwen (leeftijd 60+)
aangeven slachtoffer te zijn van ouderenmisbehandeling. In de praktijk blijken plegers vaak
vertrouwenspersonen en/of familieleden van het slachtoffer te zijn. In 81 procent van de meldingen
blijken familieleden pleger te zijn. In meer dan de helft van de gevallen gaat het om hun eigen kind,
vaker de zoon dan de dochter. Ook hulpverleners aan huis maken soms misbruik van het vertrouwen
van oudere patiënten.
Bij de hulplijn 1712 werden in 2013 zevenentwintig meldingen gedaan van ouderenmis(be)handeling.
Dit is zeer zeker een onderschatting. Het aantal slachtoffers op leeftijd (volwassenen en specifiek 60plussers) ligt hoger dan het aantal meldingen ouderenmisbehandeling. Door verdere vorming van de
hulplijn 1712-medewerkers zullen de ouderenmisbehandeling-registraties in de toekomst specifieker
kunnen gebeuren. Dit toont ook de blijvende nood aan sensibilisering. Net door het grote taboe op
ouderenmisbehandeling durven veel ouderen de stap naar de hulpverlening niet zetten
Ondersteuning van hulpverleners
Professionals met een vermoeden van of vragen rond ouderenmisbehandeling kunnen zich richten tot
het VLOCO voor informatie of advies over mogelijke pistes in de aanpak ervan. Een casus kan anoniem
geschetst worden. Daarnaast geeft het VLOCO ook vorming op maat aan de gezondheids- en
welzijnssector.
Om hulpverleners te helpen bij het detecteren van situaties van ouderenmisbehandeling, ontwikkelde
VLOCO samen met Prof. Dr. De Donder (VUB) het risicotaxatie-instrument van
ouderenmisbehandeling (RITI). Met dit instrument kan men het risico op ouderenmisbehandeling
meten.
Gerichte hulpverlening aan huis
Een aantal situaties vereisen, omwille van de ernst of de complexiteit ervan, een hulpverlener die
specifiek kan werken rond de problematiek van ouderenmisbehandeling, naast de reeds aanwezige
zorg van huisarts, thuiszorg, enz. Sommige provincies beschikken over een Steunpunt
Ouderenmisbehandeling, waar casemanagers ondersteuning bieden aan het slachtoffer, maar ook in
gesprek kunnen gaan met de pleger of het netwerk rond de cliënt kunnen inschakelen.
Meer informatie:
Bel de hulplijn 1712 of ga naar www.1712.be voor meer informatie en de mogelijkheid om 1712 te contacteren
en een vraag te stellen via mail.
Meer informatie voor de pers en voor professionele hulpverleners :
Vlaams Ondersteuningscentrum Ouderenmis(be)handeling (VLOCO)
Telefoon: 078/ 15 15 70
e-mail: [email protected]
website: www.ouderenmisbehandeling.be
tijdens het congres vrijdag 13 juni is de woordvoerder van VLOCO bereikbaar op het nummer van De
Factorij : 02/240 68 40
Europees verband:
De Raad voor Europa organiseert op 23 juni een dag rond respect voor oudere personen; www.ageplatform.eu/age-work/age-policy-work/dignified-ageing/age-work/2143-save-the-date-humanrights-for-older-persons-in-europe-who-cares
Ook het WeDo platform wiens charter ondertekend werd door Vlaamse, Brusselse en Waalse
ministers biedt meer informatie over dit thema. Zie wedo.tttp.eu

Download Report