Zwolle zoekt naar SimCity-mogelijkheden

Zwolle zoekt naar SimCity-mogelijkheden
door Harmen van Doorn
Zwolle is een van de eerste gemeenten in Nederland die een serieus project
opzet met webservices. ArcGIS Server stelt hen in staat geografische
informatiediensten beschikbaar te stellen via intranet in een SOA. De sectie
geoinformatie was en is druk bezig om de gemeentemedewerkers te helpen
hun weg te laten vinden in de meerwaarde van de webservices. De
mogelijkheden zijn groots. Net als het enthousiasme.
“Dit is een droom van ons die uitkomt.” Aan het woord is hoofd sectie geoinformatie
Peter van Capelleveen van de gemeente Zwolle. Hij doelt op het daadwerkelijk maken
en realiseren van de webservices voor gemeentelijke geoinformatie en geodiensten op
intranet. Zwolle werkt er inmiddels ruim een half jaar mee. “En het zou mooi zijn als
op termijn de situatie zo is dat iedereen hier GIS gebruikt zoals Microsoft Word of
Excel; geïntegreerd in het werk.”
De medewerkers gebruiken een generieke viewer voor hun werkprocessen. “Het
werkproces staat centraal. De informatie die een persoon te zien krijgt is dus
toegespitst op de taken van de medewerker”, legt Van Capelleveen uit. Zo wil een
vergunningverlener weten waar vergunningen zijn aangevraagd en wat het type en de
status is. Iemand die vooral riolering in zijn portefeuille heeft, is daarin niet
geïnteresseerd.
Dit GIS portaal draagt de naam Geopoort. Het concept maakt het mogelijk
verschillende gebruikerstypen te realiseren. Op dit moment zijn er dertig soorten in
bewerking. Iedere gebruiker kan aangeven bepaalde informatie en tools op zijn
browser te willen hebben. Het aantal mogelijke combinaties is onbeperkt. Elke
combinatie vormt een eigen site. “Het gaat erom of de informatie die getoond kan
worden van belang is voor het werkproces.”
Prikkelen
Ideaal natuurlijk, die webservices. Maar ze moeten wel gebruikt worden. Voorheen
werkte Zwolle met GIS, enkel voor de kaartjes. De vraag die het GIS team van de
gemeente Zwolle aan de verschillende afdelingen voorlegde ging echter over meer:
‘wat zou jij willen dat het portal voor jou doet?’ “Ons uitgangspunt was en is daarbij
dat alles valt te realiseren”, vertelt Marcel Broekhaar, adviseur bij de sectie. “Dat bleek
in de praktijk zo te zijn, mits het niet te complex of te duur was.” Om een beter idee
van de mogelijkheden van de techniek te geven, ging de sectie geoinformatie bij
medewerkers langs om suggesties aan te dragen. “We probeerden te prikkelen door ze
te vragen of het niet handiger zou zijn als… en vul maar in.”
Maar de gemeente is er nog niet helemaal. De volgende stap is om het gebruik van
GIS een vanzelfsprekendheid te maken. Daar moet nog goed over worden nagedacht.
“Het moet straks onderdeel uitmaken van het werk, zodat niet meer de vraag wordt
Copyright © 2005 In Perspectief. In Perspectief is een uitgave van ESRI Nederland.
Niets van deze website mag zonder toestemming worden gekopieerd.
gesteld: ‘met of zonder GIS?’. Nee, als het zinnig is – uiteraard – mét GIS.”
De afdeling geoinformatie moet op dit moment nog veel suggesties aandragen waar
Geopoort werk uit handen kan nemen, vertelt Broekhaar. Bij een logisch gebruik moet
het uiteindelijk tot een dynamisch geheel leiden: continu verdwijnen er dan tools en
komen er nieuwe bij, omdat het werkproces van de medewerker dan wordt verbeterd.
Voor de afdelingen die het meest te maken hebben met geoinformatie, zijn de
werkprocessen het afgelopen jaar in grote lijnen geanalyseerd: ‘wat doen de
medewerkers, welke informatie hebben ze nodig en met wat voor deelprocessen
hebben hier mee te maken?’
Enthousiasme
Bij de lancering van Geopoort hield het GIS team een soort kick-off. “Hoewel het lastig
was mensen geïnteresseerd te krijgen en tijd vrij te maken bleek de betrokkenheid en
het enthousiasme groot. Mensen vinden het leuk om te horen wat er kan, maar nog
leuker dat ze ook zien dát het kan. We hielden daarom eerder al een demonstratie. Na
klankbordsessies – hierdoor waren de potentiële gebruikers nauw betrokken bij de
totstandkoming van Geopoort – konden we bij onze eigen negen ideeën voor
functionaliteiten er nog ruim zeventig toevoegen.” De gemeente is gestart met de
helft, om het behapbaar te houden.
Het enthousiasme van de gebruikers kwam vooral door de bekendheid met ArcGIS
Desktop en de mogelijkheid om die kracht in een serveromgeving te gaan gebruiken.
“Ofwel, we kunnen dezelfde functionaliteit op de achtergrond laten draaien. En
daarmee ontstond opeens de situatie dat we nu veel meer gebruik maken van GIS dan
eerst.” De ervaring met de componenten van ArcGIS waren bij Zwolle goed. “Met de
webomgeving bestaat een mooie gelegenheid dit uit te bouwen.”
Geografische burgers
De burgers, de ‘klanten’ van de gemeente Zwolle, gaan absoluut wat merken van de
nieuwe positie die geoinformatie heeft gekregen. “Zij krijgen een andere
informatievoorziening”, zegt Van Capelleveen. “De manier van informatie opvragen en
leveren wordt wel heel anders.” Met zijn handen maakt hij een beeldende beweging.
“De kracht van Google Maps en Google Earth is dat mensen nu begrijpen en weten dat
wanneer ergens op geklikt wordt er informatie verschijnt. En ze weten het te vinden.
De burgers zijn geografischer geworden.”
Deze ontwikkeling biedt kansen en de gemeente Zwolle gaat er daarom de komende
jaren mee aan de slag. De huidige geïntegreerde ICT architectuur schept daarvoor een
goed uitgangspunt. “De vraag is niet ‘welk bestemmingsplan?’, maar ‘waar ligt het?’.”
De kaart vormt dan een ondersteuning en toegang tot de informatie die verbonden is
met een locatie.
Dromen
En dan zijn we in het gebied beland van de grootste droom van Peter van Capelleveen.
Er zijn dus nog wensen voor de verre toekomst – ook die ontwikkeling staat niet stil.
“Stel, als aanvrager van een bouwvergunning ga ik naar het bewuste portaal. Ik teken
Copyright © 2005 In Perspectief. In Perspectief is een uitgave van ESRI Nederland.
Niets van deze website mag zonder toestemming worden gekopieerd.
dan zelf de schuur: zo groot wil ik hem hebben – dit is nu overigens technisch al
mogelijk. Nog mooier wordt het als de burger vanuit een menu als een soort SimCity
het bewuste soort schuurtje naar de bewuste grond kan slepen. Bij groen laat hij hem
los…, ‘Weet u dit zeker?’…, hij klikt op ‘ja’… en de vergunning is verleend. Als het met
SimCity kan, waarom dan niet met ArcGIS?”
Zwolle en hun webservices
De gemeente Zwolle werkt, samen met Geodan en ESRI Nederland, aan een
geïntegreerde ICT architectuur op basis van webservices. ArcGIS Server sluit goed aan
op deze visie en wordt door middel van webservices geïntegreerd met andere
bedrijfssystemen van de gemeente. Zo ontwikkelt de gemeente diverse geografische
informatiediensten. De geodatabase van ESRI is het stevige fundament waarop deze
oplossingen worden gebaseerd. De geodatabase beheert geografische gegevens die
met ArcGIS en met systemen van andere leveranciers worden bijgehouden.
SOA van Zwolle wekt nieuwsgierigheid
“Het kan met de servertechniek. En ook nog betrekkelijk eenvoudig”, Van Capelleveen,
hoofd sectie geoinformatie van de gemeente Zwolle, heeft het over het ontsluiten van
gemeentelijke geografische informatie zoals bestemmingsplannen, voorschriften en
toelichtingen daarop. De architectuur moest op basis van services. “Er waren
standaardeisen zoals ondersteuning open standaarden en servicegeoriënteerd. Maar,
doe het maar eens. En maak een SOAP koppeling met ander pakket, in ons geval met
het vergunningsbeheersysteem Generiek Platform Zwolle (GPZ). Het is mooi en leuk
dat we de vergunningen kunnen ontsluiten met een SOA. En ‘we hebben een SOA’
levert nieuwsgierige vragen op van andere mensen: ‘wat is dat?’.”
Nu kunnen dus foto’s of services van derden (bijvoorbeeld GPZ, services van de
provincie of Rijkswaterstaat) in Geopoort worden ‘gehangen’. Wat Zwolle nastreeft is
dat Geopoort geïntegreerd kan worden in de interface van GPZ, inclusief een paar
knoppen. “Ook dat kan met servertechnologie.”
Copyright © 2005 In Perspectief. In Perspectief is een uitgave van ESRI Nederland.
Niets van deze website mag zonder toestemming worden gekopieerd.

Download Report