Onderwijsprofiel In samenwerking met: Inhoud Inleiding ........................................................................................................................................................... 3 Het onderwijsprofiel SWV WSNS ZK................................................................................................................ 4 Opbrengstgericht werken en verbetertrajecten ............................................................................................. 5 Leerresultaten ................................................................................................................................................. 6 Leerstofaanbod ............................................................................................................................................. 10 Onderwijsaanbod groep 1 en 2 ................................................................................................................. 10 Onderwijsaanbod groep 3 t/m 8 ............................................................................................................... 11 Leertijd (per vakgebied) ................................................................................................................................ 16 Kleuters...................................................................................................................................................... 16 Technisch lezen ......................................................................................................................................... 16 Taal ............................................................................................................................................................ 17 Spelling ...................................................................................................................................................... 16 Begrijpend lezen ........................................................................................................................................ 16 Rekenen ..................................................................................................................................................... 17 Didactisch handelen ...................................................................................................................................... 18 Pedagogisch handelen (algemeen) (1) .......................................................................................................... 20 Visie op pedagogisch handelen ................................................................................................................. 20 Gedrag ....................................................................................................................................................... 20 Omgaan met gedrag .............................................................................................................................. 21 Pedagogisch handelen gericht op de relatie ......................................................................................... 21 Pedagogisch handelen gericht op de competentie ............................................................................... 23 Pedagogisch handelen gericht op de autonomie .................................................................................. 23 Klassenmanagement ..................................................................................................................................... 24 Ruimte ................................................................................................................................................... 24 Tijd ......................................................................................................................................................... 24 Activiteit ................................................................................................................................................ 25 Onderwijsprofiel obs De Wilgenhoek versie 1.1 2 Inleiding Alle besturen hebben met de komst van passend onderwijs zorgplicht. De zorgplicht betekent dat iedere leerling een passende onderwijsplek moet krijgen. De besturen werken samen in het samenwerkingsverband om de zorgplicht te kunnen garanderen. Het samenwerkingsverband (alle besturen) moeten zorgen voor een dekkend netwerk. Het samenwerkingsverband maakt de via de onderwijsprofielen inzichtelijk hoe zij met de scholen zorgt voor een dekkend netwerk. Het kader voor het onderwijsprofiel wordt op SWV-niveau ontwikkelt, zodat er zicht komt op het totale netwerk. De veranderingen zijn een prima gelegenheid om met elkaar een verdere kwaliteitsslag te slaan. De focus ligt op verdere kwaliteitsverbetering. Het samenwerkingsverband, bestaande uit de samenwerking van schoolbesturen, kan zich verder verbeteren in het tijdig signaleren, het verder verbeteren van opbrengstgericht werken in leerresultaten en leerkrachtvaardigheden. De Wilgenhoek heeft zichzelf als doel gesteld om ons verder te ontwikkelen in het tijdig signaleren en afstemmen van leerniveau en leerinhoud van de leerling. Wij willen dit realiseren door planmatig te werken aan opbrengstgericht werken. Wij beschrijven in dit profiel hoe wij ons onderwijs inrichten en waar onze accenten liggen. Dit onderwijsprofiel blijft een document in ontwikkeling. Het dwingt ons tot nadenken en spreken over ons onderwijsaanbod op onze school. Het helpt ons kritisch te zijn en aan te passen waar nodig. Onderwijsprofiel obs De Wilgenhoek versie 1.1 3 Het onderwijsprofiel SWV WSNS-ZK Ons onderwijsprofiel bestaat uit een basiszorg, een breedtezorg en een dieptezorg (zie landelijk referentiekader). In het Samenwerkingsverband Zuid-Kennemerland spreken we van een basisaanbod, een breedteaanbod en een diepteaanbod en formuleren scholen een plusaanbod. De onderwijsprofielen van de PO, SBO en SO scholen gezamenlijk levert een onderwijscontinuüm op, waarmee wij alle leerlingen een passend onderwijsaanbod kunnen geven. Het breedte en het diepteaanbod op onze scholen is een intensivering van de onderwijsaanpak zoals de school het biedt in het basisaanbod. Dit geldt voor alle vormen van onderwijs. De onderwijsprofielen geven zicht op het onderwijsaanbod voor alle leerlingen in een school. Het onderwijsprofiel moet een zichtbare kwaliteit van onderwijs waarborgen. Een goed gedifferentieerd onderwijsaanbod op de basisschool zorgt ervoor dat veel leerlingen thuisnabij onderwijs kunnen volgen en slechts een beperkt aantal leerlingen een beroep hoeft te doen op het diepteaanbod. Het onderwijsprofiel is een instrument in handen van de directie om het onderwijsaanbod gericht te verbeteren. De vaste onderdelen van het onderwijsprofiel zijn: De leerresultaten Een helder geformuleerd onderwijsaanbod en effectieve methodieken. De bewaking van de leertijd. De instructievaardigheden Het (pedagogisch) klimaat Een goed klassenmanagement We sluiten aan bij de begrippen in het waarderingskader van de inspectie en bij de vele kwaliteitsinstrumenten. Het zijn die elementen uit het primair proces die direct invloed hebben op de leerresultaten van de leerlingen. In ons onderwijsprofiel staat beschreven hoe we de onderwijskwaliteit definiëren en monitoren. De vaste onderdelen moeten beschreven worden in concreet waarneembaar gedrag. Het gedrag is meetbaar en beschreven in termen van ‘wat zie ik’. Onderwijsprofiel obs De Wilgenhoek versie 1.1 4 Opbrengstgericht werken en verbetertrajecten Op de Wilgenhoek werken we volgens het volgende schema aan de opbrengsten via verbetertrajecten. Het traject waar de school momenteel in schooljaar 2012-2013 op insteekt zijn de resultaten van rekenen spellingsonderwijs. Daarbij wordt bewust gewerkt aan klassenmanagement, doorgaande lijn, instructievaardigheden, communicatie, gedrag en pedagogisch klimaat. I II Toets Cyclus I: Leeropbrengsten Jan - M-toets CITO afnemen: - Heeft het verbeteronderwerp het verwachtte effect op de leeropbrengsten? Febr/ mei - M-toets analyseren: Juni - E-toets CITO afnemen: - Wat is op basis van de toetsresultaten de keuze voor het vakgebied dat je centraal wilt stellen (Plus, basis, breedte) - Ambitie opstellen: Wat zijn je ambities ten aanzien van je leeropbrengsten? - Analyse E-toets en bijstellen van de geformuleerde ambities en plan van aanpak. Sept Okt/ Jan Onderwijsprofiel obs De Wilgenhoek versie 1.1 Cyclus II: Verbetering onderwijsprofiel - Startbijeenkomst voor verbeteringen onderdeel uit het onderwijsprofiel. - Observaties in de klas - Werkgroepen - Evaluatie verbeteringen onderwijsprofiel - Welk verbetertraject gaat de school volgend jaar starten? - Team kiest het onderdeel uit het onderwijsprofiel waarmee zij denken de leeropbrengsten te kunnen verhogen. Management stelt een plan van aanpak voor het komend schooljaar vast: Uitbreiden onderwijsprofiel met nieuwe inhoud, of: Niveau huidige onderwijsprofiel verbeteren - Voortgang huidige plan van aanpak - Opzet nieuwe plan van aanpak - Eindevaluatie verbetering onderdeel uit het onderwijsprofiel. 5 Leerresultaten Wat betreft de leerresultaten speelt het LVS van CITO een cruciale rol binnen onze school. In onderstaande tabel zijn de ondergrens en bovengrens opgenomen die horen bij de Basisgroep. Eerst in termen van vaardigheidscore (VS) en daaronder in termen van OC-waarde (OC = onderwijs continuüm). Onder de landelijke norm is de schoolnorm ingevuld. Hieronder verstaan wij de score die de populatie leerlingen op de school momenteel behaalt – de normaal te verwachten score op dit moment. Daaronder leest u de ambitie van de school: welke score wil de school over een 5 jaar behalen. Rekenen en wiskunde M3 E3 M4 E4 M5 E5 M6 E6 Landelijke norm VS 14 - 38 23 - 50 35 - 60 45 - 69 57 - 83 62 - 87 70 - 95 77 - 98 86 - 107 90 - 111 97 - 119 Huidige schoolnorm VS 27 - 47 0 0 44 - 68 0 0 65 - 85 0 76 - 103 0 88 - 102 Schoolnorm over 5 jr. VS 21 - 44 31 - 57 43 - 66 52 - 75 65 - 88 70 - 93 78 - 101 83 - 104 93 0 193 - 222 - - Landelijke norm OC Huidige schoolnorm OC Schoolnorm over 5 jr. OC - 0 - M7 0 E7 0 - M8 0 111 - 124 - 113 96 - 118 103 - 126 187 - 213 200 - 223 0 - 0 196 - 222 0 - 0 195 - 217 195 - 220 - 0 0 - 0 189 - 206 0 - 0 204 - 218 Spelling M3 E3 M4 E4 M5 E5 M6 E6 M7 E7 M8 Landelijke norm VS 100 - 118 107 - 119 114 - 124 116 - 126 121 - 132 125 - 137 128 - 140 131 - 143 133 - 145 134 - 147 137 - 150 Huidige schoolnorm VS 102 - 111 Schoolnorm over 5 jr. VS 103 - 118 109 - 119 116 - 124 118 - 126 123 - 132 127 - 137 130 - 140 134 - 143 136 - 145 136 - 147 139 - 150 0 - 0 118 - 125 0 - 0 Landelijke norm OC Huidige schoolnorm OC 122 - 137 0 - 0 129 - 139 0 - 0 132 - 142 0 - 0 138 - 153 187 - 213 190 - 206 0 Schoolnorm over 5 jr. OC Onderwijsprofiel obs De Wilgenhoek versie 1.1 - 0 196 - 215 0 - 0 190 - 222 0 - 192 - 213 7 0 190 - 210 0 - 0 186 - 206 0 - 0 190 - 217 Begrijpend Lezen Landelijke norm VS E3 M4 E4 M5 M6 M7 M8 -16 - 12 -3 - 24 0 - 28 11 - 36 21 - 45 32 - 58 41 - 68 Huidige schoolnorm VS 0 - 0 -1 - 29 0 - 0 10 - 33 24 - 51 32 - 60 53 - 85 Schoolnorm over 5jr. VS -13 - 12 -1 - 24 4 - 28 14 - 36 24 - 45 35 - 58 44 - 68 190 - 219 187 - 216 198 - 230 Landelijke norm OC Huidige schoolnorm OC 187 - 213 0 - Schoolnorm over 5jr. OC Onderwijsprofiel obs De Wilgenhoek versie 1.1 0 190 - 218 0 - 0 186 - 210 192 - 215 8 DMT M3 E3 M4 E4 Landelijke norm VS 13 - 32 21 - 51 35 - 69 47 - 77 56 Huidige schoolnorm VS 19 - 54 0 40 - 68 0 60 - 0 - M5 0 Schoolnorm over 5 jr. VS M6 E6 M7 E7 M8 - 85 62 - 89 71 - 93 77 - 97 79 - 101 83 - 106 86 - 107 - 84 0 - 0 69 - 92 0 - 0 76 - 97 0 - 0 0 - 0 0 - 0 184 - 211 0 - 0 182 - 208 0 - 0 0 - 0 187 - 213 Landelijke norm OC Huidige schoolnorm OC E5 198 - 230 Schoolnorm over 5 jr. OC Onderwijsprofiel obs De Wilgenhoek versie 1.1 0 - 0 191 - 211 0 - 0 190 - 212 192 - 213 9 Leerstofaanbod Het onderwijsaanbod wordt beschreven in methodieken en materialen. In het breedte- (en diepte-) aanbod staat hoe wij intensiveren voor leerlingen met extra onderwijsbehoeften. Het aanbod wordt beschreven voor taal, technisch lezen, begrijpend lezen, spelling, rekenen & sociale competentie. Onderwijsaanbod groep 1 en 2 Het onderwijsaanbod is afgestemd op de leerlijnen en de te behalen einddoelen voor de groepen 1 en 2. Het ontwikkelingsniveau van het individuele kind, ingedeeld in Plus-, Basis- en Breedte-groep, zorgt voor de specifieke eisen die er worden gesteld aan de uitvoering (het proces) en het resultaat (het product). Het aanbod wordt beschreven voor taal, rekenen en motorische ontwikkeling. Taal Taal Plus Basis Breedte 1+2 - We werken in niveaugroepen. Kinderen in stadium 3 kunnen al logisch nadenken en hun gedachten verwoorden in hun antwoord op meer complexe vragen. - Onderwijs ondersteuning in de klas m.b.v. Slimme kleuterkist.. - + het aanbod van Basis. - We werken in niveaugroepen. Kinderen in stadium 2 kunnen al meer uitgebreide, beschrijvende antwoorden geven. - Kringgesprek: taalspelletjes, vertelbeurten - Voorlezen van verhalen en gedichten; verhaalbegrip - Ontwikkelingsmateriaal gericht op taalaspecten: rijm, auditieve synthese, kritisch luisteren, letterkennis - Activiteiten tijdens het zelfstandig werken en ANK (arbeid naar keuze)),: het namaken van woorden; verhaal weergeven m.b.v. tekeningen; rijmwoorden bij elkaar zoeken - Spellessen in het speellokaal: spel waarbij taalbegrip centraal staat - Woordenschat stimuleren: foto’s/plaatjes van de kernwoorden, themalessen, thematafel - Muziek: aanleren van liedjes - Computerprogramma: woordenschat van Ambrasoft - Diverse tv-programma’s: Koekeloere, Ko totaal - Onderwijs ondersteuning in/buiten de klas m.b.v. een onderwijsassistent - We werken in niveaugroepen. - Globaal gesproken kunnen kinderen in taalstadium 1 slechts korte antwoorden geven op gesloten vragen. - Onderwijsondersteuning buiten de klas m.b.v. een onderwijsassistent - + aanbod basis Rekenen rekenen Plus Basis 1+2 - We werken in niveaugroepen. Kinderen in stadium 3 kunnen al logisch nadenken en hun gedachten verwoorden in hun antwoord op meer complexe vragen. - Onderwijs ondersteuning in de klas m.b.v. Slimme kleuterkist. - + het aanbod van Basis. - We werken in niveaugroepen. Kinderen in stadium 2 kunnen al meer uitgebreide, beschrijvende antwoorden geven. - Kringgesprek: rekenspelletjes uit o.a. Met Sprongen Vooruit, WIG - Ontwikkelingsmateriaal gericht op rekenaspecten: Breedte - Activiteiten tijdens het zelfstandig werken: zelfcorrigerend materiaal (Piccolo, Mini-Loco, etc.), bouw- en constructiemateriaal - computerprogramma van de methode: WIG - Spellessen in het speellokaal: spel waarbij rekenbegrip centraal staat - Diverse tv-programma’s: Koekeloere, Ko totaal - Onderwijs ondersteuning in/buiten de klas m.b.v. een onderwijsassistent - We werken in niveaugroepen. - Globaal gesproken kunnen kinderen in taalstadium 1 slechts korte antwoorden geven op gesloten vragen. - Onderwijsondersteuning buiten de klas m.b.v. een onderwijsassistent - + aanbod basis Motorische ontwikkeling Motorische 1+2 ontwikkeling Plus - Zie: het aanbod van Basis. Basis - Methode: Schrijfdans - Buitenspelen en gymnastiek - Activiteiten (tijdens het zelfstandig werken en ANK (arbeid naar keuze)), gericht op de fijne motoriek - Creatieve vorming - Activiteiten uit de motoriekkast en kleur- en vormkast - Spellessen in het speellokaal, gericht op de grove motoriek - Muziek: aanleren van bewegingsliedjes - Het spel in de hoeken van de groep: constructiehoek, tekenhoek, zand- en watertafel, etc. Breedte - Zie: het aanbod van Basis. - Extra ondersteuning m.b.v. een onderwijsassistent. Onderwijsaanbod groep 3 t/m 8 Het onderwijsaanbod is afgestemd op de leerlijnen en de te behalen einddoelen voor de groepen 3 t/m 8. In de eerste tabel wordt het leerstofaanbod Technisch lezen voor groep 3 beschreven. Dit is eigenlijk een ‘all-in’-methode met aspecten op het gebied van taal, spelling, aanvankelijk-, begrijpend- en technisch lezen. In de daarop volgende tabellen worden voor de overige groepen het voortgezet technisch lezen, taal/spelling en begrijpend lezen beschreven. In de twee laatste tabellen ziet u het aanbod van rekenen en sociaal emotionele vorming voor de groepen 3 t/m 8 beschreven. Technisch lezen Onze technisch lezen is gebaseerd op de nieuwe AVI-niveaus, zoals die door de Cito geformuleerd zijn. In totaal worden voor het basisonderwijs 12 niveaus onderscheiden: AVI Start AVI M3 AVI E3 E3 M4 E4 M5 E5 M6 E6 M7 E7 Plus De drie bovenste niveaus behoren tot het aanvankelijk leesonderwijs en komen in groep 3 aan de orde met behulp van de methode Veilig leren lezen. De niveaus op de onderste balk komen aan de orde in de methode Estafette en bestrijken de periode van het voortgezet technisch leesonderwijs. Het niveau AVI E3 staat in beide balken. Hier overlappen de twee methodes elkaar. In principe begint groep 5 met het niveau M5. Onderwijsprofiel obs De Wilgenhoek versie 1.1 11 Technisch 3 lezen Methode Veilig Leren Lezen (VLL) Plus - ‘Zon’-groep - Deze kinderen lezen op eigen niveau. Ze hebben bij aanvang van groep 3 volledige letterkennis en kunnen MKM-woorden correct en vlot lezen. - Onderwijs ondersteuning buiten de klas m.b.v. een onderwijsassistent is mogelijk. - + het aanbod van de basisgroep. - + computerprogramma VLL op zon-niveau Basis - ‘Maan’-groep - Vrij lezen – schoolbibliotheek - Structureel aanvullend materiaal/werkvormen: Woorden van de week Woordrijtjes (Veilig & Vlot) Lezen op niveau (Leesboekje VLL en klassenbieb) Computerprogramma: VLL - Differentiatiemateriaal VLL - Software VLL - Activiteiten tijdens het zelfstandig werken: Kieskast (zelfcorrigerend materiaal (Piccolo, Mini-Loco, etc)). - Leesmotivatie: bibliotheek, activiteiten van de Kinderboekenweek Breedte - ‘Ster’-groep - Leerkracht assistent VLL - Stempeldoos - + het aanbod van de basisgroep. - Voorschotbehandeling. - Onderwijsondersteuning d.m.v. onderwijsassistent. - Dyslexie Screening instrument kan worden ingezet, wanneer er te weinig progressie is. Dit wordt besloten tussen leerkracht en IB tijdens de groepsbespreking. Diepte - Inzet onderwijsassistent - Inzet externe deskundige/remedial teaching - Individuele leerlijn Technisch 4 5 lezen Methode Estafette: voortgezet technisch lezen Plus - Estafettelopers; deze werkboeken zijn bestemd voor leerlingen die met Estafette werken volgens aanpak 3, voor de vlotte lezers dus. - stopkaart - + het aanbod van Basis. Onderwijsprofiel obs De Wilgenhoek versie 1.1 6 7 8 Estafette: Vloeiend & Vlot - Het aanbod van Basis 12 Basis - Breedte - Estafette, volgens aanpak 1 - + het aanbod van Basis. Diepte Leesboeken en omnibussen Werkboeken Het boekje: Vloeiend & Vlot Kopieermap met kopieerbladen Software van Estafette Flitsen op de computer Vrij lezen – schoolbibliotheek - Vrij lezen – schoolbibliotheek - Het voorlezen van de leerkracht - Het boekje: Vloeiend & Vlot - Het aanbod van Basis - Onderwijsondersteuning buiten de klas: - Ralfi lezen - Taal in blokjes - Bladen uit de map: speciale leesbegeleiding van Luc Koning - software van Ambrasoft - Bladen uit het leesinterventieprogramma van de Zuid Vallei - Onderwijsondersteuning: Taal in blokjes - Inzet onderwijsassistent - Inzet externe deskundige / remedial teaching - Individuele leerlijn / Plan van aanpak voor dyslectische leerlingen Taal en spelling Taal en spelling Methode Plus Basis Breedte Diepte 4 5 6 7 8 Taal op Maat (TOM) - Meesterwerk - Taal: meer dan 80% goed werken met taalkaarten tenzij de fouten binnen één categorie vallen - + het aanbod van Basis. - meerwerk n.a.v. toets - basisstof voor alle leerlingen haalbaar - Spelling: 60-80% goed; opdrachten les 8 en/of kopieerbladen - Categorieschrift met spellingstickers en spellingsregels - Differentiatiemateriaal: Varia, Piccolo, … - Structureel aanvullend materiaal: Stappenplan spreekbeurten / werkstukken v.a. groep 5 Ajodakt: werkwoordspelling, zinsdelen - Maatwerk n.a.v. toets - Pre teaching - Verlengde instructie - Herhalingsoefeningen - Spelling: Minder dan 60 % goed - Software van Taal op Maat – spelling - Onderwijsondersteuning: Taal in blokjes - Software van Ambrasoft - Extra instructie en kopieerbladen - + het aanbod van Basis. - Inzet onderwijsassistent - Inzet externe deskundige / remedial teaching - Individuele leerlijn / Plan van aanpak voor dyslectische leerlingen Onderwijsprofiel obs De Wilgenhoek versie 1.1 13 Begrijpend lezen Begrijpend 4 5 lezen Methode Grip op lezen (GOL) Plus Basis Breedte Diepte 6 7 8 (vanaf schooljaar 2013-2014) - Extra opdrachten - + het aanbod van Basis. - GOL is geschreven op een AVI-niveau dat op de gemiddelde leerling al een half jaar eerder heeft bereikt - a.d.h.v. zeven evidence-based leesstrategieën: doel bepalen, voorspellen, voorkennis ophalen, herstellen, vragen stellen, visualiseren, samenvatten. - Woordenschat; tekstbegrip en gevarieerde tekstsoorten worden aangeboden. - Groep 4: 3 blokken / groep 5 – 8: 5 blokken - Strategiefilmpjes en Software van Grip op lezen - Incidenteel aanvullend materiaal: Nieuwsbegrip - Structureel aanvullend materiaal: Stappenplan spreekbeurten / werkstukken v.a. groep 5 Differentiatiemateriaal uit de Kieskast: Varia, Piccolo, … Ajodakt: werkwoordspelling, zinsdelen - Pre teaching - Verlengde instructie - Audioversie leesboek - Extra instructie en kopieerbladen - Remediëringsopdrachten - + het aanbod van Basis. - Inzet onderwijsassistent - Inzet externe deskundige / remedial teaching - Individuele leerlijn / Plan van aanpak voor dyslectische leerlingen Rekenen Rekenen 3 Methode Plus Wereld in Getallen(WIG) - ***ster opdrachten, weektaak bij de methode WIG - Pluswerkboek WIG - Incidenteel aanvullend materiaal: Kien, Somplex, Breinbrekers, Rekendieren, Rekenmeesters - Software bij methode WIG - + het aanbod van Basis - Basisstof WIG - **ster opdrachten, weektaak bij de methode WIG - Eventueel aangevuld met ***ster opdrachten, weektaak - Groep 4, 5 en 6: automatiseren van de tafels, Stenvert - Structureel aanvullend materiaal: differentiatiematerialen uit de kieskast: Varia, Piccolo, … software bij de methode WIG - Basisstof WIG - *ster opdrachten, weektaak bij de methode WIG - Concreet materiaal - Bijwerkboek WIG - Pre teaching - Verlengde instructie aan instructietafel Basis Breedte 4 Onderwijsprofiel obs De Wilgenhoek versie 1.1 5 6 7 8 Leerstof stijgt boven Ref. 1S (geen toetsing/ software meer v.a. 8b) Herhaling van de leerstof van gr. 7bdeel en 8a-deel in katernen. Ref. 1S Herhaling verlengde instr. lessen 7b en 8a Ref. 1F 14 Diepte - + het aanbod van Basis *ster opdrachten, weektaak bij de methode WIG Inzet onderwijsassistent Inzet externe deskundige / remedial teaching Individuele leerlijn / Plan van aanpak voor dyslectische leerlingen software Maatwerk Sociaal emotionele vorming Soc. em. vorming Methode Plus / Basis Breedte Diepte 3 4 5 6 7 8 Soemokaarten (Sociaal Emotionele Ontwikkeling) (normen en waarden) - Praktische ondersteuning bij het preventief en systematisch opzetten van een leergang sociaal-emotionele ontwikkeling. - Begin van de week wordt een kaart geïntroduceerd met een bepaald onderwerp: Een sociaal emotioneel begrip Een sociale vaardigheid Een sociaal-emotionele vergissing - De Soemokaarten zijn ‘dekkend’ voor wat betreft de leergebiedoverstijgende kerndoelen, gegroepeerd rond de thema’s: ‘Zelfbeeld’, ‘Sociaal gedrag’ en ‘Gezond en redzaam gedrag’. Vanzelfsprekend komen betreffende kerndoelen niet alleen tijdens het onderwijs aan de hand van de Soemokaarten aan de orde: het zijn vakoverstijgende doelen. - Het aanbod van Plus/Basis - Methode …?? - Inzet onderwijsassistent - Inzet externe deskundige Onderwijsprofiel obs De Wilgenhoek versie 1.1 15 Leertijd (per vakgebied) De leertijd wordt beschreven in gestelde leertijd (roostertijd) in aantal uren per week. De leertijd wordt verder verfijnd in gerealiseerde en effectieve leertijd in termen van percentages van de gestelde leertijd. De gerealiseerde leertijd is het percentage van de roostertijd dat daadwerkelijk aan het vak besteed wordt. De effectieve leertijd is een percentage van de gerealiseerde leertijd waarop de leerlingen daadwerkelijk met de les bezig zijn Kleuters kleuters Plus Basis Breedte Taal gr 1 7 ½ uur Taal gr 2 Rekenen Rekenen Motoriek Motoriek gr 1 gr 2 Gr 1 Gr 2 7 ½ uur + 1 uur 7 ½ uur 7 Technisch lezen Technisch lezen Plus 3 4 5 6 Basis Breedte 5 uur 3 ½ uur 2 uur 8 1 ½ uur + 1 ½ uur Taal Taal Plus Basis Breedte 3 4 5 6 3 uur 3,40 uur 3 4 5 1,15 uur 2,20 uur 2,20 uur 2 uur + 2 uur 7 3 uur + 45 minuten 8 3,45 uur Spelling Spelling Plus Basis Breedte Onderwijsprofiel obs De Wilgenhoek versie 1.1 6 7 8 1,15 uur 1 uur 16 Begrijpend lezen Begr. lezen Plus Basis Breedte 3 4 1,15 uur 45 min. 3 4 5 6 7 8 45 min. + ½ uur 1 uur Rekenen Rekenen Plus Basis Breedte 5 6 4,40 uur 7 8 5 uur + 1 uur, 15 minuten Onderwijsprofiel obs De Wilgenhoek versie 1.1 17 Didactisch handelen We sluiten aan bij de opvattingen van de Inspectie die het als volgt omschrijft: “Het didactisch handelen van de leerkracht is gericht op het ontlokken en bevorderen van leerprocessen waarbij de leerkracht sturing geeft aan het leerproces en de eigen keuzes van leerlingen. Zo vraagt de leerkracht zich voortdurend af welke hulp, opdracht of aanwijzing gegeven kan worden om leerlingen te helpen tot leren te komen.” Uitgangspunt bij het didactisch handelen is het werken met een instructiemodel. Daarnaast is het van belang dat de leerkracht afstemt op het niveau van de leerlingen. Wij gaan er van uit dat kinderen in hun ontwikkeling en aanleg verschillen. Deze verschillen worden in kaart gebracht, zodat wij in staat zijn ons onderwijsaanbod hierop aan te passen. Voorwaarden om bovenstaand onderwijs te kunnen realiseren: -Vrijheid/verantwoordelijkheid. Vrijheid en verantwoordelijkheid zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De kinderen leren verantwoordelijkheid te nemen voor het werk. -Zelfstandigheid. Zelfstandigheid kan alleen gedijen als kinderen voldoende vrijheid en verantwoordelijkheid wordt geboden. -Samenwerken. De grens van de individuele vrijheid wordt altijd gevormd door de vrijheid van de ander. Daarom is het kunnen samenwerken een belangrijke vaardigheid voor het goed kunnen functioneren binnen de groep. Op onze school worden de vakken rekenen, taal, lezen (technisch en begrijpend) en spelling gestructureerd aangeboden. Tot en met groep 4 gebeurt dat grotendeels klassikaal. In de groep vindt differentiatie plaats op niveau. Instructiemodel: - De school werkt met het direct instructie model - De school heeft bepaald welke elementen ze per lesfase terug wil zien in de les. Deze staan in het volgende schema: Plus Basis Introductie: - Leerling verwoordt zelf het doel van de les Inoefening/verwerking: - De leerling gaat zelfstandig aan het werk en weet wat er van hem verwacht wordt - De leerling werkt met een compact programma of routeboekje - De leerling werkt met een verdiepingsprogramma (Pluswerkboek rekenen, meesterwerk taal, steropdrachten/ verdiepingsopdrachten zaakvakken) Terugkoppeling: - De leerling rapporteert aan de leerkracht over het gemaakte werk; hij geeft aan hoe het werken ging Introductie: - De leerkracht geeft de start van de les duidelijk aan - De leerkracht vertelt het doel van de les en wat de kinderen gaan leren - De leerkracht vertelt wat de leerlingen gaan doen (lesopbouw) Instructie: - De leerkracht laat de leerlingen nadenken over oplossingen/strategieën - De leerkracht geeft uitleg over de inhoud van de opgaven - De leerkracht creëert betrokkenheid door vragen te stellen en leerlingen opgaven voor te laten doen - De leerkracht ondersteunt zijn les met materialen ( zoals het digibord) Onderwijsprofiel obs De Wilgenhoek versie 1.1 18 Breedte Inoefening: - De leerkracht geeft een opdracht die de kinderen in tweetallen moeten oplossen - De leerkracht maakt samen met de leerlingen een opgave Verwerking: - De leerkracht vertelt en schrijft op het bord wat de leerlingen moeten doen. - De leerkracht maakt duidelijke afspraken over wanneer en hoe de leerling om hulp mag vragen: De leerkracht bespreekt de pictogrammen voor het zelfstandig werken: 1. Tijdens het werken ben je stil 2. Als je iets niet weet ga je verder met de volgende opdracht 3. Als de juf of meester langskomt, mag je een vraag stellen 4. Als je klaar bent pak je extra werk De leerkracht stelt de time-timer in en geeft aan hoe lang de kinderen moeten werken De leerkracht schrijft de tijden van de 3 rondes op het bord Kinderen kunnen tijdens de rondes aangeven dat ze iets niet begrijpen middels rood/groene kaartjes op hun tafel. Rood betekent: Ik heb een vraag. Groen betekent: Ik kan zelf verder werken. - De leerkracht zorgt voor regelmatige feedback Terugkoppeling: - De leerkracht houdt de nabespreking direct na de verwerking - De leerkracht vat de les en het lesdoel samen (met de leerlingen) - De leerkracht evalueert met de kinderen hoe het werken is gegaan - De leerkracht complimenteert de kinderen met behaalde successen Instructie: - De leerling krijgt voorinstructie - De leerling krijgt verlengde instructie - De leerkracht doet de opgave goed voor - De leerkracht maakt gebruik van materialen / andere middelen om de opdrachten goed uit te leggen Inoefening: - De leerkracht werkt met de leerlingen aan de instructietafel. De eerste opgaven worden samen gemaakt. Als de leerlingen de stof begrijpen gaan ze terug naar hun eigen tafel Verwerking: - Na de uitleg van de leerkracht gaan de leerlingen zelf verder met de opdrachten. Als ze er niet zelf uitkomen, blijven ze aan de instructietafel zitten Onderwijsprofiel obs De Wilgenhoek versie 1.1 19 Pedagogisch handelen (algemeen) Het belang van het kind staat hierin centraal! De essentie van de manier waarop wij op de Wilgenhoek met elkaar omgaan, ligt besloten in 3 kernwaarden: veiligheid, verantwoordelijkheid en verscheidenheid. Dit vertaalt zich concreet in gedrag: het laten zien dat je verantwoordelijk bent voor je eigen daden en gedachten, het tonen van respect voor elkaar en het uitdragen van zorg en rechtvaardigheid. Wij leren door te doen, voor te doen, door er over te praten als het goed gaat en/of als het slecht gaat. Vanuit onze schoolcultuur stellen we ook grenzen. Ouders, leerkrachten en leerlingen zullen hierop worden aangesproken. We verwachten ook dat we elkaar daar op aanspreken. Wij vormen een kleine, warme, veilige én ordelijke gemeenschap waar iedereen zich volledig kan ontplooien; waarin wij oog hebben voor elkaar. Waar wij elkaar respecteren, omdat niemand hetzelfde is, hetzelfde denkt of er hetzelfde uitziet. Regels stellen wij positief gericht, waarbij wij liever laten zien hoe iets wel kan en wel moet. Deze regels staan in dienst van de ontwikkeling van de kinderen. Wij willen niet dat het opvoeden bij loze woorden blijft, maar concrete werkelijkheid wordt. Voor leerkrachten, leerlingen en ouders geldt: respect hebben voor elkaar en voor de omgeving. Algemene schoolregels gelden voor allen en worden door allen nageleefd, waarbij voor een ieder geldt: goed voorbeeld doet goed volgen. Wat verstaan wij onder pedagogisch handelen: Het pedagogisch handelen van de leerkrachten is afgestemd op het versterken van de drie basisbehoeften van de leerlingen, te weten: relatie, competentie en autonomie. Relatie: De leerlingen voelen zich geaccepteerd. Ze erbij horen. Ze zijn welkom. Competentie: De leerlingen ontdekken, dat ze de taken die ze moeten doen, aankunnen. Ze ontdekken dat ze steeds meer aankunnen. Autonomie: Het kind is er voor zichzelf. Leerlingen willen vrijheid en zelfbepaling. Visie op pedagogisch handelen Leerkrachten geven ruimte aan het gevoel van autonomie van hun leerlingen. Ze honoreren initiatieven van leerlingen. Ze waarderen ideeën van leerlingen en wat ze ermee doen. Ze dagen leerlingen uit om eigen oplossingen te bedenken. Ze laten de leerlingen zelf keuzes maken bij het doen van taken (hoe en wat). Ze vertrouwen organisatorische zaken aan leerlingen toe. Voor leerkrachten, leerlingen en ouders geldt dat ze respect hebben voor elkaar en voor de omgeving. Algemene schoolregels gelden voor allen en worden door allen nageleefd, waarbij voor een ieder geldt: Goed voorbeeld doet goed volgen. Gedrag Rondom het omgaan met (on)gewenst gedrag zijn afspraken op een rij gezet. Deze afspraken worden nageleefd door alle leerkrachten en hebben betrekking op alle leerlingen. Voor leerkrachten, leerlingen en ouders geldt: respect hebben voor elkaar en voor de omgeving. Algemene schoolregels gelden voor allen en worden door allen nageleefd, waarbij voor een ieder geldt: goed voorbeeld doet goed volgen. NB. Protocol ongewenst gedrag is aanwezig. Onderwijsprofiel obs De Wilgenhoek versie 1.1 20 Afspraken, van toepassing op alle leerlingen Omgaan met gedrag - De leerkracht beloont gewenst gedrag, door het geven van een compliment (verbaal, non-verbaal) of door het geven van een beloning (al dan niet van tevoren afgesproken met de leerlingen). - De leerkracht ‘negeert’ ongewenst gedrag. - De leerkracht handelt volgens een opbouw in het sturen van gedrag als negeren niet helpt: hij maakt gebruik van gebaren om stilte hij wijst naar een betreffende pictogram (waarin de gedragsregel is omschreven hij wijst op de timetimer, de afsprakenlijst, het stoplicht, etc. hij beloont het gewenste gedrag eventueel via een beloningssysteem zowel groepsgericht als individueel hij sanctioneert ongewenst gedrag met een straf. - De leerkracht geeft positieve feedback op het gedrag van de leerlingen: hij geeft tenminste vier complimenten ten opzichte van een correctie. Pedagogisch handelen gericht op de relatie Basis - In de Veilige Schoolweek (start) schooljaar start de Wilgenhoek met ‘project Omgaan met elkaar’ Hierin worden samen met de leerlingen groepsafspraken gemaakt met betrekking tot gedrag en omgang met elkaar. In de groepen 1 t/m 2 wordt dit opgenomen in het thema “anders zijn” en worden pictogrammen als concretiserend gebruikt en ontwikkelend. Groep 3 start het schooljaar samen met de groepen 1 en 2 met het thema “anders zijn.” Bespreekt de omgangsregels en hangt deze in de vorm van pictogrammen in de klas. In groep 4 start het schooljaar met de bespreking van de omgangsregels. Deze hangen in de vorm van pictogrammen in de klas. Aan deze afspraken is de “dikke duimen kaart” verbonden, waarin positief gedrag beloond wordt. In de groepen5 t/m 8 worden deze met elkaar afgesproken regels opgeschreven en ondertekend door alle leerlingen en de leerkracht. In alle groepen staat de regel ‘STOP HOU OP’ centraal. - De leerkracht ontvangt en begroet de leerlingen bij het begin van de dag. - De leerkracht kijkt de leerlingen aan als hij met hen spreekt. - De leerkracht maakt beredeneerde keuzes bij het samenstellen van groepjes leerlingen om het samenwerken te bevorderen. - De leerkracht benoemt de afgesproken gedragseisen aan het begin van elk dagdeel en houdt de leerlingen en zichzelf daar consequent aan. - De leerkracht hanteert consequent het pestprotocol. - Regelmatig worden de regels besproken en benoemd. De regels hangen zichtbaar in de klas Onderwijsprofiel obs De Wilgenhoek versie 1.1 21 - De leerkracht praat alleen met betrokkenen over de leerlingen en hun thuissituatie. - Voor leerkrachten, leerlingen en ouders geldt: respect hebben voor elkaar en voor de omgeving. Algemene schoolregels gelden voor allen en worden door allen nageleefd, waarbij voor een ieder geldt: goed voorbeeld doet goed volgen. - De gedragsregels worden aan het begin van iedere schoolweek met de leerlingen doorgenomen en aan het einde van de week geëvalueerd. - In de groepen 1 t/m 4 wordt gewerkt met pictogrammen die gewenst gedrag verbeelden. - De leerkracht brengt structuur van de dag aan d.m.v. dagritmekaarten/pictogrammen en planning van dagprogramma. - Elke groep heeft een afgesproken stilteteken (belletje, klappen e.d.) - De leerkracht benoemt het gewenste of te verwachten gedrag van de komende les. - De leerkracht neemt tijdens de instructie een centrale positie in de klas in, zodat hij/zij voor alle leerlingen goed te zien is. - De leerkracht hanteert een positief klimaat, waarin de verhouding positieve versus negatieve feedback. Breedte - - - Diepte Tijdens de SOEMO lessen worden alledaagse situaties besproken, zoals pesten, iemand helpen e.d. De leerkracht spreekt zijn interesse wekelijks uit naar de leerling over schoolwerk, spel en culturele achtergronden. De leerkracht signaleert onzekerheid bij de leerling in leer- en gedragssituaties en ondersteunt de leerling in zijn behoefte aan veiligheid en acceptatie door dingen samen en/of voor te doen. De leerkracht koppelt een tweetal leerlingen aan elkaar die elkaar ondersteunen in het werk; bijvoorbeeld een dyslectische leerling krijgt een goede lezer als ondersteuner naast zich (maatje, tutor). De leerkracht en de leerlingen maken eigen/individuele gedragsafspraken. Leerlingen maken afspraken met elkaar. De leerkracht spreekt een individueel beloningsbeleid af. Iedere leerkracht is op eigen manier bezig met complimenten en positieve benadering gericht op het individu. Een goede overdracht van leerkracht op leerkracht op specifieke ped. aanpak voor specifieke lln. - Met gedragsproblematische lln. worden specifieke, strakke afspraken gemaakt, waarbij de ouders betrokken worden. Dit om een doorgaande lijn te bevorderen tussen de thuissituatie en school. - Met sommige lln. worden kortdurende afspraken gemaakt waarbij ouders betrokken worden. Dit om een doorgaande lijn te bevorderen tussen de thuissituatie en school. - De leerkracht bereidt individuele leerlingen voor op hun beurt. Onderwijsprofiel obs De Wilgenhoek versie 1.1 22 Pedagogisch handelen gericht op de competentie Basis - De leerkracht spreekt zijn vertrouwen uit in de leerlingen in het omgaan met elkaar. Hij gaat hierbij uit van hoge, maar realistische verwachtingen. - De leerkracht laat zien, dat hij het gewenste gedrag heeft opgemerkt in woord en gebaar. Bijvoorbeeld door een duim op te steken. - De leerkracht sluit elk dagdeel af met positieve feedback op het gewenst gedrag, gericht op het werk dat de leerlingen hebben gedaan (product gericht). - De leerkracht sluit elk dagdeel af met positieve feedback op de inzet van de leerlingen en op het sociaal emotioneel functioneren (proces gericht). - De leerkracht spreekt met de leerlingen over hun kwaliteiten om hen bewust te maken van hun mogelijkheden. Breedte - De leerkracht bespreekt met een leerling zijn gedragsmogelijkheden en ondersteunt hem door vertrouwen uit te spreken in zijn capaciteiten. - De leerkracht schrijft het bereiken van gewenst gedrag toe aan de inzet van de leerling zelf. - De leerkracht vergelijkt de leerling met zichzelf. - De leerkracht zet trainingen in (bijvoorbeeld Rots en Water, methode voor sociaal emotionele ontwikkeling), die de weerbaarheid van de leerling versterken. Pedagogisch handelen gericht op de autonomie Basis Breedte - De leerkracht daagt alle leerlingen uit om aan het woord te komen en geeft de leerlingen de ruimte om hun gedachten en gevoelens onder woorden te brengen. - De leerkracht daagt de leerlingen uit om mee te denken over minimaal 4 belangrijke gedragsregels in de groep. - De leerkracht herinnert de leerlingen via complimenten aan de opgestelde gedragsregels. - De leerkracht geeft de leerlingen de ruimte om mee te denken en beslissen over de inrichting van het lokaal. - Leerlingen maken afspraken met elkaar. - De leerkracht laat de leerlingen mee denken en mee beslissen over (bijvoorbeeld feestelijke) activiteiten in de groep. - De leerkracht creëert onderwijsleersituaties, bijvoorbeeld een kringgesprek, waarin leerlingen elkaar de ruimte geven voor een eigen inbreng, en waardeert die positief. - De leerkracht zorgt voor werkvormen, die ervoor zorgen dat de leerlingen vorm kunnen geven aan hun eigen keuzes. Bijvoorbeeld het maken van een bouwwerk, het plakken van een collage, het schrijven van een verhaal, etc. - De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe zij om kunnen gaan met leerlingen in de groep die extra onderwijsbehoeften hebben en maakt hierover afspraken. - De leerkracht bespreekt met de leerlingen het verantwoordelijk zijn voor elkaar. - De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe zij zelfstandig hun problemen kunnen oplossen. - De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe hij omgaat met verschillen tussen leerlingen wat betreft zelfstandigheid en het dragen van verantwoordelijkheid. Onderwijsprofiel obs De Wilgenhoek versie 1.1 23 Klassenmanagement Klassenmanagement bestaat zoveel mogelijk uit structureren van ruimte, tijd en activiteit zodat de leerkracht de geplande activiteiten uit kan voeren. We onderscheiden hierbinnen de organisatie van de fysieke ruimte en de organisatie van de ruimte rondom het lesgeven, waarbij het leerkrachtgedrag en de leerkrachtvaardigheden een belangrijke rol spelen. Ruimte Basis Breedte - De klassenregels hangen zichtbaar in de klas Er zijn duidelijke looproutes in de klas De klok en time-timer hangen op een zichtbare plaats in de klas De pictogrammen hangen bij de time-timer De dagplanning staat op het bord De leerkracht stelt na iedere vakantie nieuwe tafelgroepen samen. Het materiaal ligt op vaste plekken De computers staan op een overzichtelijke plaats, zodat de leerkracht kan zien wat de kinderen doen, maar andere kinderen niet worden afgeleid De klas is zo ingericht dat er voldoende speel-en werkruimte is De leerlingen weten waar ze het gemaakte werk kunnen inleveren/neerleggen Er zijn kleine time-timers beschikbaar voor op de tafel van de leerling Er zijn kantoortjes (schotten) in de klas aanwezig waarachter kinderen kunnen werken Er zijn koptelefoons beschikbaar Pictogrammen/ afspraken zijn zichtbaar op de tafel van de leerling geplakt De leerling houdt - indien nodig - een vaste plaats in de klas Tijd Plus Basis Breedte - De leerkracht laat de leerling zelf een planning van een dagdeel maken ( zelf de volgorde van de vakken bepalen) - De leerkracht gebruikt een rooster waarin hij alle lessen plant - De leerkracht houdt zich aan de roostertijden - De leerkracht vertelt aan het begin van de dag de dagplanning - De leerkracht geeft duidelijk aan hoeveel tijd de kinderen hebben om hun taak af te maken - De leerkracht van groep 1 t/m 8 laat de leerlingen direct na binnenkomst aan de slag met een of meer van de volgende activiteiten: Een zelfgekozen activiteit Activiteiten die klaarstaan Werk dat afgemaakt moet worden De leerkracht plant op het rooster de volgende werkvormen in: Zelfstandig werken ( 5 keer per week) Instructiemomenten(5 keer per week) Samenwerken ( minstens 3 keer per week) Adaptief werken ( gebruik van de kieskast)→ minstens 30 minuten per week - De leerkracht maakt voor de leerling een planning m.b.v. een stappenplan of pictogrammen of maakt samen met de leerlingen een planning. Onderwijsprofiel obs De Wilgenhoek versie 1.1 24 Activiteit Basis Breedte - De leerkracht legt de materialen voor de les zo klaar dat de leerlingen ze zelf kunnen pakken. - De leerkracht vertelt voor de les of er sprake is van: Zelfstandig werken ( met de time-timer)→hulp vragen tijdens de rondes Samenwerken Toets→geen hulp - De leerkracht geeft op de time-timer een tijdsplanning aan en noteert de tijden van de hulprondes op het bord - De leerkracht geeft duidelijk aan wanneer de les eindigt - De leerkracht geeft aan: Wanneer hij langskomt voor de hulpronde ( registratie op het bord) Welke leerlingen aan de instructietafel gaan werken - De leerkracht legt materialen voor de leerlingen klaar op een afgesproken plaats of op de tafel van de leerling Onderwijsprofiel obs De Wilgenhoek versie 1.1 25
© Copyright 2025 ExpyDoc
