DE VOLKSKRANT DONDERDAG 25 SEPTEMBER 2014 7 Oorlog in Syrië en Irak Ten eerste Interview Dominique Moïsi (71), volgende week in Nijmegen voor de Radboudlezing ‘Er is geen alternatief voor een interventie met grondtroepen’ We houden onszelf voor de gek als we denken dat we IS met luchtaanvallen kunnen uitschakelen, zegt de Franse politicoloog Moïsi. En een puur militaire ingreep zal niet voldoende zijn. in hun dagelijks leven, zal hun cynisme toenemen en zullen ze alleen maar gevoeliger worden voor de lokroep van fundamentalisme en fanatisme.’ Van onze correspondent Peter Giesen D e bommen op Raqqa zijn slechts een begin, zegt de Franse politicoloog Dominique Moïsi. Uiteindelijk zal het Westen soldaten naar de woestijn van Syrië en Irak sturen om Islamitische Staat te vernietigen. ‘Er is geen alternatief voor een interventie met grondtroepen’, zegt hij, op het zonnige terras van een buurtcafé achter de Madeleine in Parijs, waar de onthoofdingen door Islamitische Staat ver weg lijken. Moïsi (71) is geen havik, geen denker die de wapens graag laat kletteren. Hij omschrijft zichzelf als ‘hartstochtelijk gematigd mens’: een leven lang probeert hij ethiek en realisme met elkaar te verzoenen. Volgende week geeft hij in Nijmegen de Radboudlezing, waarin hij zal voortborduren op zijn klassieke boek De geopolitiek van emotie uit 2008. Hierin schetst hij een emotionele kaart van de wereld. Azië koestert hoop, terwijl het Westen bang is zijn plaats te verliezen. De Arabische wereld voelt zich vernederd door eeuwen van mislukking en achterstand. Soms is geweld een verlossing van rancune, zoals IS laat zien. Daardoor is een confrontatie tussen de regio’s van angst en vernedering onvermijdelijk geworden, aldus Moïsi. Deze week escaleerde de strijd verder. De Verenigde Staten en hun bondgenoten vielen IS ook in Syrië aan. Frankrijk weigerde vooralsnog mee te doen. Moïsi: ‘Het was vorig jaar zo beslist in zijn veroordeling van het regime van Assad dat het niets wil doet dat uitgelegd kan worden als steun aan Assad.’ Een Marshallplan voor de Arabische wereld? ‘Nee! Het Marshallplan was effectief omdat Europa daarvoor al een rechtsstaat kende. De omstandigheden waren totaal anders dan nu in de Arabische wereld.’ Wat blijft er dan over? Pessimisme? ‘Dit is een moeilijk moment in de geschiedenis. Er zijn momenten waarop je je naar succes moet haasten, omdat je een window of opportunity ziet. Maar er zijn ook momenten waarop je het kwaad moet indammen, weerstaan, zo goed als je kunt. Wetend, diep van binnen, dat je zult winnen als je sterk blijft en trouw aan je eigen waarden. Er zijn momenten waarop je het kwaad moet indammen, weerstaan, zo goed als je kunt ‘Want het is heel vermoeiend om je hele leven een revolutionair of terrorist te zijn. Het is ontmoedigend als je vrienden heel snel na elkaar worden opgeblazen. Op een bepaald moment ga je je afvragen: is het allemaal de moeite waard?’ Het bombarderen van IS in Syrië werkt toch ook in het voordeel van Assad? ‘Dit is een noodgeval. Eerst moet IS vernietigd worden. Daarna kan het Westen kijken wat het aan Assad kan doen.’ Tot nu toe heeft het Westen het sturen van grondtroepen expliciet uitgesloten. ‘Ja, maar we houden onszelf voor de gek als we denken dat we IS kunnen uitschakelen met luchtaanvallen, gecombineerd met grondacties door plaatselijke troepen, zoals de Koerdische peshmerga. Luchtaanvallen zijn geschikt voor het tegenhouden van de vijand, niet voor het terugdringen ervan. En de peshmerga zijn goede strijders, maar ze zijn alleen geïnteresseerd in het winnen van Koerdisch grondgebied. Ze zullen niet willen sterven voor Syrië of Irak.’ Dus worden we gedwongen alsnog troepen te sturen. ‘Het zal een proces zijn. We zullen beseffen dat er grenzen zijn aan wat luchtaanvallen kunnen doen. Mis- Dominique Moïsi: ‘Wreedheid is een proces dat zichzelf vernietigt.’ schien vindt ergens een verschrikkelijke aanslag plaats in de Verenigde Staten of Europa. Hoe dan ook, door onze eigen logica zullen we worden gedwongen troepen te sturen. Tegelijkertijd zal een puur militaire ingreep niet afdoende zijn. Een interventie zal weer haar eigen problemen creëren.’ Omdat ze in de Arabische wereld wordt gezien als een nieuwe vernedering door het Westen? ‘Precies. Er zijn geen goede oplossingen. We moeten interveniëren, terwijl we weten dat de kosten van interventie heel hoog zijn.’ Kan het Westen Islamitische Staat niet gewoon laten bestaan? De interventie in Afghanistan werd ook gerechtvaardigd met het argument dat terroristen nooit over een eigen staat mogen beschikken. Uiteindelijk gaan we er gewoon weg. ‘Kunnen we een terroristische staat in het centrum van het Midden-Oosten accepteren? Een staat die Syrië en Irak destabiliseert tot op het punt waarop ze samen een kalifaat vormen? Als we niets doen, zal de honger van IS toenemen. Ze zullen ambities hebben voor Libanon, Jordanië.’ Foto Tom Verbruggen / HH En Israël. ‘Nou, Israël is sterk, daar praten ze weinig over. Israël is geen prioriteit.’ Maar wat kan het Westen doen aan het onderliggende probleem: het gevoel van vernedering in de Arabische wereld? ‘We hoopten natuurlijk dat het gevoel van vernedering zou verminderen door de Arabische Lente. Dat is duidelijk niet gebeurd. ‘Vernedering moet vooral bestreden worden door economische groei. De economie is beslissend. Als de Arabieren geen verbetering zien Dat geldt voor groepen als Al Qaida. Maar stel dat IS erin zou slagen een echte staat te vestigen, een islamitische variant van naziDuitsland? ‘Nazi-Duitsland heeft twaalf jaar bestaan, waarvan zes jaar in oorlog. Het was geen groot succes, noch voor Duitsland, noch voor Europa. Na een tijdje zal fascinatie plaats maken voor walging. Zo veel moslims zullen sterven door IS dat veel mensen zullen zeggen: dit is de opoffering niet waard. Wreedheid is een proces dat zichzelf vernietigt. Daarom ben ik niet pessimistisch. Ik zeg alleen: het zal moeilijk zijn.’ Dominique Moïsi (1946) is de zoon van een overlevende van Auschwitz. Hij doceert nog aan Harvard en het College of Europe in het Poolse Natolin. Moïsi was medeoprichter van het Institut Français des Relations Internationales (IFRI) in Parijs. Op 30 september geeft hij de Radboudlezing in Nijmegen. Zie: www.ru.nl/soeterbeeckprogramma.
© Copyright 2024 ExpyDoc
