Handleiding gezondheidsboodschappen

Inzetten van gezondheidsboodschappen
in de mentorles
Schoolkracht
voortgezet onderwijs
GGD regio Utrecht, februari 2014
Inhoudsopgave
Inleiding ....................................................................................................................... 3
De gezondheidsboodschappen ......................................................................................... 4
Gezonde voeding ........................................................................................................... 5
Genotmiddelen .............................................................................................................. 6
Seksualiteit en relaties ................................................................................................... 7
Lekker in je vel ............................................................................................................. 8
Gehoorschade ............................................................................................................. 10
Bijlage 1 ..................................................................................................................... 11
GGD regio Utrecht, februari 2014
Inleiding
Dit schooljaar werkt de GGD met een nieuwe werkwijze binnen het Preventieve
Gezondheidsonderzoek van de Jeugdgezondheidszorg in de 2e klas. Alle leerlingen uit het 2e
jaar hebben onlangs een vragenlijst via internet ingevuld ter voorbereiding op het onderzoek
van de GGD. Ook de ouders hebben een vragenlijst over hun kind ingevuld en aan u, de
mentoren, is gevraagd bijzonderheden/aandachtspunten te vermelden.
Na afname van de vragenlijst hebben de leerlingen gezondheidsboodschappen/ adviezen
ontvangen naar aanleiding van hun antwoorden op de vragenlijst.
In deze korte handleiding krijgt u handvatten om in de (mentor)les nog eens aandacht te
besteden aan de onderwerpen die in de vragenlijst naar voren komen. Deze onderwerpen met
bijbehorende gezondheidsboodschappen vormen hiervoor het uitgangspunt. Daarnaast vindt u
hier verwijzingen naar verdere achtergrondinformatie.
Waarom extra aandacht in mentorles:
Waarom is het belangrijk om na het afnemen van de vragenlijst nogmaals aandacht te
besteden aan de gezondheidsboodschappen? Doordat de boodschap herhaald wordt en in een
bredere context geplaatst wordt is er sprake van herkenning door herhaling. Hierdoor blijft de
boodschap beter hangen.
De lessen zijn een goed moment om de preventieve werking van de gezondheidsboodschappen
verder uit te werken en te benadrukken.
Keuze van onderwerpen
Aangezien de handleiding voor alle niveaus in het voortgezet onderwijs is geschreven, is aan u
te beoordelen welke informatie/vragen geschikt zijn voor uw klas.
U kunt een keuze maken uit de onderwerpen of u kunt de handleiding in zijn geheel, tijdens
bijv. een mentorles, bespreken. Dit laatste is echter wel teveel voor één lesuur.
Meer informatie
Mocht u vragen hebben dan kunt u in eerste instantie terecht bij de contactpersoon van
Schoolkracht bij u op school. Voor specifieke vragen over de handleiding kunt u ook contact
opnemen met Julia van Ooijen [email protected] van de GGD regio Utrecht.
GGD regio Utrecht, februari 2014
De gezondheidsboodschappen
De vragenlijst en de daarbij behorende gezondheidsboodschappen zijn opgebouwd rondom de
volgende onderwerpen.
Voeding en gewicht
Bewegen/sport
Computer en tv-gebruik, gamen
Gehoor(schade)
Genotmiddelengebruik
Seksualiteit en relaties
Psychosociale gezondheid
Schoolbeleving (o.a. pesten)
De leerlingen hebben op basis van de antwoorden die ze gegeven hebben, een advies opmaat
gekregen. Een uitgebreide selectie van bovenstaande onderwerpen wordt in deze handleiding
verder uitgewerkt.
Inventariseren
Ga met de klas het gesprek aan over de gezondheidsboodschappen die ze gekregen hebben.
Welke onderwerpen kwamen er naar voren?
Wat vonden de leerlingen hier van?
Herkenden ze zichzelf of juist helemaal niet?
Zouden ze nog wat met boodschappen willen/kunnen doen?
Wat hebben ze daar dan nog voor nodig?
Zijn er nog boodschappen die u als docent zijn opgevallen en uitgebreider wilt bespreken?
Hebben ze de boodschappen met hun vrienden of thuis besproken?
Uitwerken
Op basis van de informatie die uit de inventarisatie komt kunt u een discussie houden in de
klas. Belangrijk om stil te staan bij het gegeven dat een aantal van de onderwerpen zeer
persoonlijk is en dus gevoelig kan liggen. Het kan dus zijn dat het bij leerlingen vragen
oproept die ze niet klassikaal durven te stellen. Bied in dat geval de mogelijkheid aan om,
eventueel individueel, het gesprek aan te gaan en hen daarin verder te begeleiden.
Deze handleiding biedt de mogelijkheid om na de inventarisatie in te zoomen op een bepaald
onderwerp of onderwerpen. In de volgende hoofdstukken vindt u kort per onderwerp een
uitwerking voor de invulling van een les.
De gezondheidsboodschappen
U vindt een overzicht van alle gezondheidsboodschappen in de bijlage van deze handleiding. U
ziet dan welke boodschappen de leerlingen bij de verschillende antwoorden te zien hebben
gekregen en welke adviezen daar aan gekoppeld waren.
Na de mentorles
Het kan goed zijn dat er tijdens en na de les vragen bij u of de leerlingen opkomen waar niet
direct een antwoord op is. Mogelijk zijn er nog onderwerpen waar u graag dieper op in zou
willen gaan. Dit kunnen problemen van individuele leerlingen zijn of zaken waar u, als docent
van een klas, tegen aan loopt. U kunt altijd informatie opvragen bij uw plaatselijke CJG maar
ook bij de JGZ verpleegkundige bij u op school. Zij kunnen samen met u kijken naar de
mogelijkheden voor bijvoorbeeld een klassikale aanpak van een bepaald probleem of andere
(les)materialen die u zelf in kunt zetten.
Wij helpen u graag verder!
GGD regio Utrecht, februari 2014
Gezonde voeding
Rond voedingsgewoonten is een aantal deelonderwerpen nagevraagd bij de leerlingen:
ontbijtgewoonten
groente en fruit consumptie
consumptie energy-drankjes
lijnen
Tips voor werkvormen
Woordweb
Benodigdheden: flap, viltstiften in verschillende kleuren
Klas wordt in kleine teams verdeeld.
Elk team schrijft het thema in het midden van de flap.
Om de beurt schrijft een leerling een kernwoord, over voeding, op.
De andere leerlingen reageren door elkaars kernbegrippen aan te vullen.
Onderzoeksopdracht/wedstrijd:
Hoe gezond of ongezond is het eten en drinken dat jij op school kunt kopen?
Zou jij daar iets aan willen veranderen?
-
Wat vind je positief/negatief aan de kantine zoals deze nu is?
Maak een lijst van gezonde en ongezonde producten in de schoolkantine
Check de lijst aan de hand van de assortimentslijst van het Voedingscentrum (zie
www.degezondeschoolkantine.nl)
Wat zou je willen veranderen in de kantine: inrichting/assortiment.
Verzin een leuke actie om juist de gezonde producten onder de aandacht te brengen van
je medeleerlingen.
Bedenk argumenten/ludieke acties om je medeleerlingen over te halen tot het maken van
een gezonde keuze.
Nuttige website
www.lekkerbelangrijk.nl
Bijzondere Informatie
Wanneer er veel belangstelling is voor het thema Eetstoornissen of u merkt dat er veel
misverstanden/vooroordelen bestaan binnen de klas over dit onderwerp kunt u informatie
aanvragen voor een (gast)les bij www.Hezelfhulp.nl. Zij hebben deskundigen op dit gebied in
dienst.
Vraag ook na bij de afdelingsleider c.q. zorgcoördinator wat er binnen de school is afgesproken
rond signalen m.b.t eetstoornis bij leerlingen.
GGD regio Utrecht, februari 2014
Genotmiddelen
Er is gevraagd naar roken, alcohol,- en drugsgebruik van de leerlingen in verschillende
situaties: thuis, op school, bij het uitgaan.
Tips voor werkvormen
Individuele opdracht
Doe de drinktest op www.watdrinkjij.nl. Dit duurt ongeveer 10 minuten.
Interview
Verdeel de groep in tweetallen. Interview wordt bij elkaar afgenomen aan de hand van de
volgende vragen:
Heb je wel eens alcohol gedronken?
Vind je alcohol lekker?
Waar drink je wel eens alcohol? Thuis, indrinken, uitgaan…
Vind je het normaal dat jongeren onder de 16 jaar alcohol drinken?
Maak samen een verslag waarin tot uiting komt de punten waarop jullie het met elkaar
eens zijn en punten waarin jullie verschillen.
Wat vind je ervan dat de leeftijdsgrens voor alcohol kopen/drinken omhoog gaat naar 18
jaar?
Wat vind jij de rol van ouders/school ten aanzien van het alcoholgebruik van hun
kinderen?
Discussie/Lagerhuisdebat
Laat de leerlingen in groepjes discussiëren over verschillende stellingen over roken, alcohol en
drugs. Voor een Lagerhuisdebat kan één groepje als voorstander aangewezen worden en een
andere groepje als tegenstander van deze stelling. Daarna kunnen ze een debat met elkaar
voeren.
Nuttige websites
www.alcoholinfo.nl
www.selfcontrol.nu
www.rokeninfo.nl
www.smokealert.nl
www.druksinfo.nl
GGD regio Utrecht, februari 2014
Seksualiteit en relaties
In de vragenlijst is gevraagd naar het seksuele gedrag van leerlingen:
Heb je al eens geslachtsgemeenschap gehad?
Alleen jongeren die deze vraag met ja antwoordden zijn verder bevraagd over hoe veilig dit is
gebeurd. Maar ook is aan de leerlingen gevraagd of ze wel eens een seksuele ervaring tegen
hun zin hebben gehad.
Informatie vooraf
Wanneer u dit thema verder wilt bespreken in een les is het goed vooraf een aantal zaken te
bedenken:
binnen de groep kunnen grote verschillen zitten in ontwikkelingsfase. Houdt hier rekening
mee.
Duidelijk afspraken over respect voor elkaars grenzen
als docent/mentor duidelijk uw eigen grenzen bewaken
wanneer u zich niet zeker voelt bij het bespreken van dit thema met jongeren, kunt u zich
afvragen of u het dan moet doen.
Tip voor werkvorm
Stellingenspel
Laat alle leerlingen anoniem maximaal 5 en minimaal 3 stellingen en/of vragen over
seksualiteit/relaties op een kaartje noteren.
Met behulp van deze kaartjes kunt u een ‘stellingenspel’ spelen:

Ieder pakt om de beurt een kaartje (blind)

Wanneer je niet het antwoord weet of niet erover in de groep wil spreken, leg je het terug
en pak je een nieuw kaartje of geef je het kaartje door aan de volgende

Je mag één maal een kaartje terugleggen.

Degene met het kaartje geeft de eerste reactie; daarna mogen de anderen reageren en
hun mening weer geven.
Belangrijk: spelregels waarbij vertrouwen en respect naar elkaar gewaarborgd worden vooraf
met elkaar vaststellen.
Mogelijke andere vragen en of stellingen:
Wanneer vind je dat je met iemand naar bed mag/kan gaan?
Als je vriend/vriendin nu graag met je naar bed wil en jij eigenlijk nog niet, zou je het dan
toch doen?
Vind je het moeilijk om te zeggen als je iets niet wilt?
Wat zou jij een negatieve seksuele ervaring noemen?
Wat zou je je vriend/vriendin aanraden wanneer die vertelt dat zij/hij bang is om seks te
hebben tegen zijn/haar zin?
Wat is een SOA?
Wat vind je de beste/slechtste smoes om géén condoom te gebruiken? Wat zou jij dan
antwoorden?
Wat is een loverboy?
Wat zou je er van vinden als een vriend/ vriendin zou vertellen dat hij/ zij homo of
lesbisch is?
Nuttige websites
www.sense.info
www.soaaids.nl
www.seksualiteit.nl (Rutgers WPF) (professionele informatie).
GGD regio Utrecht, februari 2014
Lekker in je vel
In de vragenlijst is op meerdere plaatsen op verschillende manieren gevraagd naar hoe de
leerling zich voelt. In het algemeen: op school en daarbuiten, in specifieke situaties, in relatie
tot anderen. En hoe kijkt hij/zij daar tegen aan en gaat hij/zij daar mee om.
Dus hoe veilig voelt de jongere zich op school, wordt hij/zij wel eens gepest. In hoeverre
weten zij de weg op school om daar verandering in te brengen.
Maar ook de gevoelens van onzekerheid die met name in deze leeftijdsfase een sterke invloed
hebben op hoe zij zich voelen.
Informatie vooraf:
Bij deze deelonderwerpen is het van groot belang vooraf te onderzoeken of er iets specifieks
speelt in groepen of bij individuele leerlingen.
Dit kunt u navragen bij de afdelingsleider en/of zorgcoördinator.
Een grote mate van veiligheid binnen de groep is eveneens noodzakelijk evenals een duidelijke
opvang na afloop indien daar behoefte aan is. Hierbij kunt u ook weer de zorgcoördinator
betrekken.
Tips voor werkvormen
Discussie in groepjes uitwerken in presentatie aan de hele groep
Mogelijke vragen en of stellingen:
Voel jij je wel eens onveilig op school? Hoe komt het dat je je onveilig voelt? Zijn er
speciale plekken rondom school waar je je onveilig voelt?
Is vloeken ook geweld?
Wat is zinloos geweld?
Zou jij je veiliger voelen met een wapen op zak?
In welke situaties heb je wel eens last van (faal)angst?
Wat kun je zelf bedenken om te doen tegen faalangst
Durf jij iemand aan te spreken op zijn gedrag?
Stelling nemen
Maak het lokaal leeg (alle stoelen en tafels aan de kant)
In de ene hoek van het lokaal hangt een bord (rood) NEE; in de andere hoek een bord (groen)
JA.
Na het stellen van de volgende vragen, lopen de leerlingen naar de hoek van hun keuze.
Vraag naar de motivatie van hun keuze.
Een vriend vertelt dat hij iedere dag na school wordt gepest; hij wordt uitgescholden,
geschopt en geslagen. Hij heeft je op het hart gedrukt met niemand hierover te praten,
omdat hij bang is dat het daardoor alleen maar erger wordt. Vertel je het toch?
o
Ja? En wat als de vriend daarna geen vrienden meer met je zou willen zijn omdat je
hebt ‘geklikt’?
o
Nee? En wat als je weet dat je vriend erover denkt om zelfmoord te plegen door al het
pesten? Wat zou je kunnen doen?
Groepsgesprek
Wat doe jij als iemand gepest wordt?
Wat is het verschil tussen plagen en pesten?
Wat is cyberpesten?
Waarom worden sommige leerlingen gepest, denk je?
Vind je het nodig dat er op school aandacht aan pesten wordt besteed? Hoe zou dit dan
het beste gedaan kunnen worden?
GGD regio Utrecht, februari 2014
In kleine groepen ideeën uitwisselen
Mogelijke vragen en of stellingen:
Met wie praat je graag?
Naar wie ga je als je ergens mee zit? Binnen de school?
Verschil tussen een dip en een depressie (niet een duidelijke grens)?
Wat vind je ervan als iemand over zijn/haar problemen met jou begint te praten?
Wat doe je als je merkt dat iemand het moeilijk heeft?
Wil iemand die een zelfmoordpoging doet ook altijd echt dood?
Wat doe jij als je ziet/het idee hebt dat iemand zichzelf opzettelijk pijn doet?
Kun je je voorstellen dat iemand die het niet meer ziet zitten zelfmoord wil plegen?
Wat zou je zeggen tegen een vriend/vriendin als deze over zelfmoord begint te praten?
Nuttige websites
www.questionzone.nl
www.pratenonline.nl
www.hulpmix.nl
www.depri-en-dan.nl (voor meiden die leven in twee culturen)
www.kindertelefoon.nl
GGD regio Utrecht, februari 2014
Gehoorschade
Veel jongeren luisteren naar muziek door een iPod, een MP3-speler of andere geluidsdrager
met een oor- of koptelefoon.
Jongeren die het volume van hun muziek te vaak en te lang te hard zetten lopen risico op
gehoorbeschadiging. Door gehoorschade ga je minder goed horen. Gehoorschade kan zich ook
uiten in oorsuizen of piepen in het oor. Schade door blootstelling aan lawaai is niet te genezen.
Nuttige website
Voor docenten is op www.oorcheck.nl een apart gedeelte ingericht met lesmateriaal,
werkbladen en achtergrondinformatie.
GGD regio Utrecht, februari 2014
Bijlage 1
De Gezondheidsboodschappen
Omdat het aantal boodschappen omvangrijk is en we het graag leesbaar willen houden, is er
gekozen om per thema kort de verschillende gezondheidsboodschappen weer te geven en
vervolgens het algemene advies dat de leerlingen hebben gekregen. Dit advies komt bij elke
boodschap, in veel gevallen, overeen. Er is voor gekozen om alleen de boodschappen er uit te
lichten waar in de handleiding ook werkvormen aan verbonden zijn. De uitgebreide versie van
de gezondheidsboodschappen kunt u vinden op www.schoolkracht.nl.
Roken
Volgens jouw antwoorden heb jij nooit gerookt. Dat is goed.
Volgens jouw antwoorden heb jij wel eens gerookt, maar rook je nu niet meer. Het is beter
voor je gezondheid om niet te roken.
Volgens jouw antwoorden rook jij wel eens. Het is beter voor je gezondheid om helemaal
niet te roken.
Volgens jouw antwoorden rook jij regelmatig. Het is beter voor je gezondheid om helemaal
niet te roken.
Waarom kan je beter niet roken?
•
Je kan er heel snel aan verslaafd raken.
•
Je krijgt giftige stoffen in je lichaam als je rookt.
•
En als je ouder bent, heb je meer kans op kanker, een hartaanval of een longziekte.
•
Van roken ga je uit je mond stinken.
•
Je krijgt er ook gele tanden van.
•
Roken kost ook nog eens heel veel geld.
Een paar tips als je wilt stoppen:
•
Bedenk van tevoren wat je gaat zeggen als iemand je een sigaret aanbiedt.
Bijvoorbeeld: ‘Nee, dank je. Ik rook niet meer.’
•
Zoek iets anders wat je in je mond kunt stoppen, bijvoorbeeld kauwgom.
•
Vertel een paar vrienden dat je gaat stoppen met roken.
Meer informatie
Wil je meer weten over roken? Of over stoppen met roken? Kijk dan op de website
www.rokeninfo.nl of www.smokealert.nl
Blowen
1.
2.
Volgens jouw antwoorden heb jij nog nooit geblowd. Dat is goed.
Volgens jouw antwoorden heb jij wel eens geblowd. Het is beter voor je gezondheid om
niet te blowen.
Waarom is blowen slecht voor je?

Je kan er verslaafd aan raken.

Je hebt minder interesse in andere dingen.

Je kan je bang gaan voelen.

Je kan dingen minder goed onthouden.

Je kan je minder goed concentreren.

Hierdoor haal je meestal slechte cijfers op school.
Meer informatie
Wil je meer weten over drugs en de gevolgen? Kijk op de website: www.drugsinfo.nl
GGD regio Utrecht, februari 2014
Hard drugs
-
Volgens jouw antwoorden heb jij wel eens XTC gebruikt.
Het is beter voor je gezondheid om geen XTC te gebruiken.
Waarom is XTC slecht voor je?
•
Je kan er geestelijk aan verslaafd raken.
•
Je kan hersenschade oplopen.
•
Je kan je depressief gaan voelen.
•
Je kan dingen minder goed onthouden.
•
Je kan je minder goed concentreren.
•
Je hart gaat sneller kloppen, dit kan gevaarlijk zijn, zeker als er iets aan de hand is
met je hart of bloedvaten.
Als je medicatie gebruikt moet je extra opletten
Gebruik je medicijnen voor ADHD/ADD zoals Ritalin? En gebruik je XTC? Let op: dit kan
gevaarlijke bijwerkingen hebben.
-
Volgens jouw antwoorden heb jij wel eens cocaïne gebruikt.
Het is beter voor je gezondheid om helemaal geen cocaïne te gebruiken.
Waarom is cocaïne slecht voor je?
•
Je kan er heel snel verslaafd aan raken.
•
Je kan oververmoeid en depressief raken.
•
Je omgang met mensen verandert en die is vaak onprettig.
•
Je kan ernstige ontstekingen oplopen aan je neus die vaak blijvend zijn.
•
Je kan ongelukken krijgen of overlijden bij een onjuiste dosering.
-
Volgens jouw antwoorden heb jij wel eens paddo’s gebruikt.
Het is beter voor je gezondheid om helemaal geen paddo’s te gebruiken
Waarom zijn paddo’s slecht voor je?
•
Je kan je angstig en naar gaan voelen en dit kan een tijdje zo blijven.
•
Je kan verkeerssituaties niet goed inschatten, verkeer kan dan gevaarlijk zijn.
•
Je kan depressief raken.
•
Je kan in een psychose terecht komen (dingen zien of horen die er niet zijn).
-
Volgens jouw antwoorden heb jij wel eens amfetaminen gebruikt (ook wel speed of
pep genoemd). Het is beter voor je gezondheid om helemaal geen amfetaminen te
gebruiken.
Waarom zijn amfetaminen slecht voor je?
•
Je kan er snel geestelijk aan verslaafd raken.
•
Je kan hersenschade oplopen.
•
Je kan je depressief gaan voelen
•
Je kan in een psychose terecht komen (dingen zien of horen die er niet zijn).
•
Je hart gaat sneller kloppen, dit kan gevaarlijk zijn, zeker als er iets aan de hand is
met je hart of bloedvaten.
-
Volgens jouw antwoorden heb jij wel eens heroïne gebruikt. Het is beter voor je
gezondheid om helemaal geen heroïne te gebruiken.
Waarom is heroïne slecht voor je?
•
Je kan er heel snel verslaafd aan raken.
•
Je hart gaat minder snel kloppen, hierdoor raak je versuft.
•
Je raakt onverschillig.
•
Je kan geïsoleerd raken van familie en vrienden.
•
Je kan bij een te hoge dosis een ademstilstand krijgen en dood gaan.
GGD regio Utrecht, februari 2014
-
Volgens jouw antwoorden heb jij wel eens GHB gebruikt. Het is beter voor je
gezondheid om helemaal geen GHB te gebruiken.
Waarom is GHB slecht voor je?
•
Je kan er heel snel verslaafd aan raken.
•
Je kan ademhalingsstoornissen krijgen.
•
Je kan bewusteloos raken en stikken in je eigen tong.
•
Er kan seksueel misbruik van je worden gemaakt, omdat je bewusteloos bent.
-
Volgens jouw antwoorden heb jij wel eens LSD gebruikt. Het is beter voor je
gezondheid om helemaal geen LSD te gebruiken.
Waarom is LSD slecht voor je?
•
Je kan in een negatieve ‘trip’ terecht komen en veel angst en paniek ervaren.
•
Je kan verkeerssituaties niet goed inschatten, verkeer kan dan gevaarlijk zijn.
•
Je kan depressief raken.
Je kan in een psychose terecht komen (dingen zien of horen die er niet zijn)
Wil je meer weten over drugs en de gevolgen? Kijk op de website:
www.drugsinfo.nl of praat erover met je mentor of een andere leraar die je vertrouwt.
Alcohol
1.
2.
3.
Volgens jouw antwoorden drink jij geen alcohol. Dat is goed.
Want juist op jouw leeftijd is alcohol slecht voor de ontwikkeling van je hersenen en je
lichaam. Het is beter voor je gezondheid om voor je 18e jaar geen alcohol te drinken. Je
hersenen ontwikkelen zich tot je 24 jaar bent. Als je alcohol drinkt, kunnen je hersenen
zich niet goed ontwikkelen.
Volgens jouw antwoorden heb jij wel eens alcohol gedronken.
Het is beter voor je gezondheid om voor je 18e jaar geen alcohol te drinken.
Volgens jouw antwoorden drink jij al alcohol.
Volgens jouw antwoorden drink jij veel alcohol.
Alcohol is niet goed voor je
Alcohol op jouw leeftijd is slecht voor de ontwikkeling van je hersenen en je lichaam. Je
hersenen ontwikkelen zich tot je 24 jaar bent. Als je alcohol drinkt, kunnen je hersenen zich
niet goed ontwikkelen.
Denk eens na waarom je alcohol drinkt
Drink je alcohol om mee te doen met je vrienden? Of om stoer te zijn? Of om meer te
durven? Zeg eens een keer nee. Dan ben je echt sterk.
Als je medicijnen gebruikt moet je extra opletten
Gebruik je medicijnen, bijvoorbeeld Ritalin, Concerta of Medikinet? En drink je ook alcohol?
Dan kan je vervelende bijwerkingen krijgen. Je krijgt bijvoorbeeld erge hoofdpijn of je moet
overgeven.
Je kunt dingen doen waar je spijt van krijgt
Als je (veel) alcohol drinkt kun je dingen doen waar je later spijt van krijgt. Zoals ruzie
maken, vechten, dingen kapot maken of onveilige seks.
Meer informatie
Wil je meer weten over alcohol? Kijk dan op de website www.alcoholinfo.nl
GGD regio Utrecht, februari 2014
Veilig vrijen
1.
Volgens jouw antwoorden heb jij nog geen geslachtsgemeenschap gehad.
Als je dat in de toekomst wel gaat hebben, is het volgende belangrijk om te weten:
2.
Volgens jouw antwoorden heb jij wel eens geslachtgemeenschap gehad. Je hebt altijd
een condoom gebruikt. Dat is goed! Het beste is om altijd een condoom te gebruiken bij
geslachtsgemeenschap.
3.
Volgens jouw antwoorden heb jij wel eens geslachtsgemeenschap gehad. Je hebt niet
altijd (of nooit) een condoom gebruikt. Het beste is om altijd een condoom te gebruiken
bij geslachtsgemeenschap
Voorkom een soa
•
Een soa is een geslachtsziekte. Bijvoorbeeld aids of chlamydia.
•
Als je altijd een condoom gebruikt, krijg je geen soa door geslachtsgemeenschap.
•
Een soa kan slecht zijn voor je gezondheid. Je kan er bijvoorbeeld onvruchtbaar van
worden. Dan kun je dus geen kinderen meer krijgen.
Kans op een soa? Laat je testen!
•
Dat kan bij het Sense spreekuur bij de GGD. Dat is gratis.
•
Je hoeft je naam daar niet te noemen.
•
Kijk op www.sense.info voor de GGD bij jou in de buurt.
•
Je kan ook naar je eigen huisarts gaan voor een soa test.
Wil
•
•
•
je nog lang geen kinderen?
Zorg dan dat het meisje de pil gebruikt.
Maar de pil beschermt niet tegen een soa.
Het is dus het beste dat je altijd een condoom en de pil gebruikt als je
geslachtsgemeenschap hebt.
Pas als je er aan toe bent
•
Ga pas met iemand naar bed als je er zelf echt aan toe bent.
•
Doe geen dingen die je niet wilt. Durf ‘nee’ of ‘stop’ te zeggen.
Meer informatie
Wil je meer weten over seks, homoseksualiteit, veilig vrijen of soa’s? Kijk dan eens op deze
website: www.sense.info. Hier vind je heel veel informatie over veilig vrijen, maar ook over
verliefdheid, relaties, liefde en alles wat daarbij hoort.
GGD regio Utrecht, februari 2014
Seks tegen je zin
1.
Je geeft liever geen antwoord op de vraag, of je wel eens een seksuele ervaring met
iemand hebt gehad zonder dat je dat wilde. Daar kun je verschillende redenen voor
hebben. En dat respecteren we.
Meer informatie
Wil je meer informatie over wensen en grenzen op het gebied van seksualiteit, intimiteit en
relaties? Kijk dan eens op deze website: www.sense.info.nl
2.
Je hebt wel eens een seksuele ervaring gehad zonder dat je dat wilde. Hoe iemand zich
voelt na zo’n situatie is erg verschillend. Misschien heb jij weinig last van wat er is
gebeurd. Dat kan en daar is niets mis mee. Je kunt er ook wél last van hebben.
•
Het helpt om daar over te praten met iemand die je vertrouwt. Dat kan bijvoorbeeld
een vriend(in) zijn, iemand van je familie of een vertrouwenspersoon van school.
Je kunt ook bellen of mailen met Korrelatie voor advies. Telefoon: 0900-1450 (15 ct
p/min), e-mail: [email protected] Door je ervaringen te delen met iemand anders
voel je je vaak minder alleen. En samen kun je kijken wat je kan doen. Als je
lastiggevallen wordt, kun je dit melden bij de politie. Dit betekent niet dat je aangifte
hoeft te doen.
•
Meer informatie
Meer informatie over wat je kunt doen als je iets niet wilt, kun je vinden op de site
http://www.sense.info/vervelende-ervaringen/seks-tegen-je-zin
Fruit
1.
2.
3.
4.
Volgens jouw antwoorden eet jij 2 stuks fruit of meer per dag. Dat is goed.
Volgens jouw antwoorden eet jij elke dag fruit. Dat is goed. Je eet minder dan 2 stuks
per dag. Het is beter voor je gezondheid als je 2 stuks fruit of meer per dag eet.
Volgens jouw antwoorden eet jij niet elke dag fruit. Het is beter voor je gezondheid als
je 2 stuks fruit of meer per dag eet.
Volgens jouw antwoorden eet jij (bijna) nooit fruit. Het is beter voor je gezondheid als je
2 stuks fruit of meer per dag eet.
Wist je dat:
•
In fruit veel vitamines en mineralen zitten? Die heb je nodig om gezond te blijven.
•
2 stuks fruit per dag voldoende is?
Je kunt fruit eten:
•
Bij het ontbijt, bij de lunch, als tussendoortje, door de yoghurt als toetje.
Vind je fruit niet lekker?
Er zijn heel veel verschillende soorten fruit. Er is vast iets bij dat je nog niet kent en je
misschien erg lekker vindt. Probeer eens iets nieuws. Of maak van verschillende soorten fruit
een lekkere fruitshake! Zie voor een lekker recept:
www.voedingscentrum.nl/recepten/recept/fruitsmoothie.aspx
Vind je fruit lastig om te eten?
Er is genoeg fruit dat je heel makkelijk kan eten. Bijvoorbeeld een banaan of een trosje
druiven. Dit fruit hoef je niet met een mesje te schillen.
Meer informatie
Wil je meer lezen over fruit of gezonde voeding?
Kijk dan eens op deze website: www.lekkerbelangrijk.nl
GGD regio Utrecht, februari 2014
Lekker in je vel (Psychosociale gezondheid)
1.
2.
3.
Uit de antwoorden die je gegeven hebt blijkt dat je je zorgen maakt en je depri voelt.
Iedereen heeft wel eens problemen. Of maakt zich wel eens zorgen. Soms gaan die
problemen vanzelf weer over. Maar soms blijven ze, of worden ze erger.
Heb je deze zorgen of problemen al langer? Of zit je er echt mee? Dan moet je er iets
aan doen. Dit kun je doen:
Het lijkt erop dat je je goed voelt. Je hebt geen echte problemen. Gelukkig maar.
Krijg je toch problemen? Of voel je je depri? Kijk dan eens op de volgende websites.
Zeker als je je vaker depri voelt. Of echt met een probleem zit. Op deze sites vind je
informatie, tips en hulp.
Je hebt deze vragen niet of niet helemaal beantwoord. We weten niet precies hoe je je
voelt. Of dat je problemen hebt. Krijg je toch problemen? Of voel je je depri? Kijk dan
eens op de volgende websites. Zeker als je je vaker depri voelt. Of echt met een
probleem zit. Op deze sites vind je informatie, tips en hulp.
•
Praat er met iemand over. Bijvoorbeeld met je mentor, je broer, je zus, je ouders of een
goede vriend(in).
•
Wil je met iemand praten die jou niet kent? Bel dan met de Kindertelefoon: 0800-0432.
Dat is gratis, ook als je mobiel belt. Je kunt iedere dag bellen tussen 14.00 en 20.00
uur.
•
Kijk eens op de volgende websites. Die geven je informatie, tips en hulp.
www.questionzone.nl
www.pratenonline.nl
www.hulpmix.nl
www.depri-en-dan.nl (voor meiden die leven in twee culturen)
Nare gedachten
1.
2.
Jongeren kunnen soms erg somber zijn. Soms kunnen ze zelfs aan zelfmoord denken.
Schaam je niet voor dit soort gedachten, maar zoek hulp.
Je probeerde zelfmoord te plegen. Knap dat je dat durft te zeggen! Krijg je al goede
hulp? Praat er over met iemand die je vertrouwt. Iemand die naar je luistert. Zoals:
Praat er over met iemand die je vertrouwt. Iemand die naar je luistert, zoals:
•
Een leraar of mentor op school;
•
Een vertrouwenspersoon of de school/jeugdarts of verpleegkundige op school;
•
Een vriend of familielid.
Praat je liever met iemand die je niet kent en die er verstand van heeft?
Bel dan met 113Online: 0900-1130113 (5 ct. p/min + eventuele kosten voor gebruik gsm).
Dat kan 24 uur per dag.
Meer informatie
Vind je het moeilijk of spannend om er over te praten? Op www.113Online.nl vind je meer
informatie. Ook kun je er met hen over praten. Via de mail of chat, zonder dat je hoeft te
vertellen wie je bent.
GGD regio Utrecht, februari 2014
Pesten
Je hebt vragen beantwoord over pesten en gepest worden. Je hebt aangegeven dat je wel
eens of regelmatig (op school) wordt gepest. Dat is heel vervelend voor je. Dat hoef je niet
te accepteren.
Wil je dat het pesten stopt en weet je niet goed hoe je dat aan kunt pakken?
•
Jouw school kan je verder helpen. Want het is niet alleen jouw probleem, het is ook een
probleem van de school. Jij moet je veilig kunnen voelen en daar kan de school je bij
helpen. Dus ga naar je mentor en zoek hulp.
•
Praat er met iemand over. Bijvoorbeeld met je broer, je zus, je ouders of een goede
vriend(in).
•
Op internet vind je vaak goede tips. Kijk maar eens op deze site: www.pestweb.nl.
Pestweb geeft informatie en tips. Je kunt ook mailen, chatten of bellen met een
medewerker van Pestweb. Wat je vertelt, blijft geheim.
•
Bel of chat met de Kindertelefoon: 0800-0432. Dat is gratis, ook als je mobiel belt. Je
kunt iedere dag bellen tussen 14.00 en 20.00 uur. www.kindertelefoon.nl.
Gehoor(schade)
Je hebt ingevuld dat wanneer je naar muziek luistert door een kop- of oortelefoon je het
geluid meestal hard, op ongeveer driekwart / op z’n hardst zet.
Wanneer je dit vaak doet kan je gehoor beschadigd raken. Wanneer je gehoor eenmaal
beschadigd is, kan zich dat niet meer herstellen.
Een van de eerste signalen van gehoorschade is oorsuizen.
Wees daarom voorzichtig met het luisteren naar (te) harde muziek.
Benieuwd naar hoe het op dit moment gesteld is met je gehoor? Doe de gehoortest op
www.oorcheck.nl
Hier vind je ook meer informatie.
Energiedrankjes
Je hebt een aantal vragen beantwoord over energiedrankjes. Je krijgt nu een advies dat past
bij jouw antwoorden.
1.
2.
3.
4.
Jij
Jij
Jij
Jij
drinkt 1 energiedrankje op een dag. Let op!
gebruikt 2 energiedrankjes op een dag. Dat is te veel.
gebruikt 3 energiedrankjes op een dag. Dat is ongezond.
gebruikt meer dan 3 energiedrankjes op een dag. Dat is ongezond.
In energiedrankjes zitten veel suikers en cafeïne. In suikers zitten veel calorieën en het is
slecht voor je gebit. Teveel aan cafeïne kan gezondheidsklachten (rusteloosheid,
duizeligheid, hartkloppingen en slaapproblemen) geven. Cafeïne zit ook in koffie, thee, cola
en chocolade. Jongeren tussen de 13 en 18 jaar wordt aangeraden om niet meer dan 1
consumptie met cafeïne per dag te nemen. Wil je hier meer over weten zie:
http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/energiedrankjes.aspx.
GGD regio Utrecht, februari 2014