Ziekte of geen ziekte? Let op bijwerkingen thiazide bij

journa al
Ziekte of geen ziekte?
De overeenkomst tussen ziekten
die staan geregistreerd in het elektronisch dossier van de huisarts en
aandoeningen die patiënten zelf rapporteren, is hoog. Wordt er echter
Foto: Microstock Man/Shutterstock
gecorrigeerd voor kans (kappawaarden
berekend), dan blijkt er sprake te zijn
van forse onder- en overrapportage.
De overeenkomst is het grootst voor
diabetes mellitus (kappa 0,86) en het
kleinst voor inflammatoire gewrichtsontstekingen en reuma (kappa 0,17).
Van den Akker et al. uit Maastricht vergeleken 14 verschillende diagnoses in
de dossiers van 3443 patiënten > 55 jaar
gouden standaard. Berekende kap-
pijn. Overrapportage kwam onder meer
(respons 83,4%) met een door patiënten
pawaarden waren redelijk voor kanker,
voor bij angstige patiënten met diabetes
zelf ingevulde vragenlijst. De onderzoe-
beroerte, chronische longziekten en
mellitus. De gevonden resultaten zijn
kers wilden de mate van overeenkomst
hartkwalen, goed voor diabetes mel-
in lijn met eerdere onderzoeken die
bepalen, vaststellen of er sprake was van
litus, maar slecht voor de overige aan-
lieten zien dat het huisartsendossier en
over-of onderrapportage van ziekten en
doeningen.
zelfrapportage het best overeenkomen
dit zo mogelijk relateren aan demografische kenmerken.
geassocieerd te zijn met een slechtere
Patiënten kregen een lijst voorgelegd
bij goed herkenbare, relatief makkelijk
te diagnosticeren, ziekten. ▪
fysieke en mentale kwaliteit van leven
Annet Sollie
met 14 aandoeningen (onder andere
en met hogere leeftijd, maar ook met
diabetes, migraine, kanker, beroerte)
specifieke factoren bij bepaalde aan-
Van den Akker M, et al. Disease or no disease?
en beantwoordden de volgende vraag:
doeningen. Onderrapportage kwam
Disagreement on diagnoses between self-re-
‘Geef aan of u (ja/nee) deze ziekte heeft
bijvoorbeeld vooral voor bij pijngerela-
ports and medical records of adult patients. Eur
of heeft gehad.’ Het elektronisch dos-
teerde ziekten die patiënten vaak zelf
J Gen Pract 2014;16:1-7.
sier van de huisarts werd gebruikt als
managen, zoals migraine of lage rug-
Let op bijwerkingen
thiazide bij ouderen
diureticum vanwege hypertensie. Deze
Voor de dagelijkse praktijk is het
nieuwe gebruikers werden virtueel ge-
nuttig om te weten dat de bijwerkingen
koppeld aan eenzelfde groep patiënten
vaker voorkomen dan we dachten: 1
die in dezelfde periode zo’n middel niet
op de 7 patiënten die met een thia-
gebruikten.
zide start, ontwikkelt hypokaliëmie,
Voor patiënten > 50 jaar met hypertensie is een thiazidediureticum eerste
508
Onder- en overrapportage bleken
Van alle patiënten werd 9 maanden
hyponatriëmie of verliest > 25% aan
keuze. Als bijwerking kunnen hypo-
lang geregistreerd of er hypokaliëmie
nierfunctie. In de NHG-Standaard
kaliëmie, hyponatriëmie en achter-
(< 3,5 mmol/l), hyponatriëmie (< 135
Cardiovasculair Risicomanagement
uitgang van de nierfunctie optreden.
mmol/l) of > 25% achteruitgang van de
wordt aanbevolen om elektrolyten en
Maar hoe vaak komen deze bijwerkin-
nierfunctie optrad. Dit bleek bij 14,3%
nierfunctie te controleren na elke do-
gen daadwerkelijk voor in de praktijk?
van de patiënten uit de eerste groep
sisaanpassing van een diureticum. Dit
Recent onderzoek laat zien dat dit bij
het geval te zijn, terwijl maar 6% van de
onderzoek maakt duidelijk dat het ook
1 op de 7 ouderen > 65 jaar het geval is.
patiënten die geen thiazide gebruikten
nuttig is om deze waarden te bepalen
Het is dus zeker nuttig om deze labo-
deze bijwerkingen kreeg. Bij 3,8% van
vóór de start met een thiazide. Oudere
ratoriumwaarden te controleren.
de thiazidegebruikers leidden ze zelfs
patiënten met comorbiditeit verdienen
In
tot een klinische opname. Leeftijd,
hierbij extra aandacht. ▪
RCT’s
worden
oudere
patiënten
met comorbiditeit vaak uitgesloten,
comorbiditeit en lage natrium- of ka-
waardoor onduidelijk is hoe vaak bij-
liumwaarden aan het begin van de
werkingen voorkomen. Amerikaanse
behandeling waren gerelateerd aan het
Makam AN, et al. Risk of thiazide-induced me-
onderzoekers volgden 1060 patiënten
optreden van deze metabole bijwerkin-
tabolic adverse events in older adults. J Am Ge-
> 65 jaar die startten met een thiazide-
gen.
riatr Soc 2014;62:1039-45.
huisarts & wetenschap
Tobias Bonten
5 7 ( 1 0) o k t o b e r 2 0 1 4